Temat: precedens - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: The Impact of the Judicial Precedents on the Normative Content of Human Rights
Autorzy:: Biernat, Tadeusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/618885.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: precedent
normative approach
human rights
women’s rights
precedens
przestrzeń normatywna
prawa człowieka
prawa kobiet
Opis:: The major objective of this article is to emphasise the importance and the role of precedent – understood in broad terms – in forming the normative reality, exerting an impact on the content of normative elements, including human rights, particularly women’s rights. Being an essential part of the normative reality, precedents are a particular kind of normative messages of a considerable power. Taken into account their narrative form, comprehensiveness of the content, media hype and possibilities of a mass broadcasting, precedents constitute an important element and play a significant role in forming the normative reality, which is characteristic for the present-day society. Being a phenomenon characteristic for a post-modernist society, the normative reality is understood in contrast to static conceptions of a normative or axionormative order, which have a given structure and distinct boundaries. The analysis of precedent rulings, stemming from various law orders, regarding women’s equal rights in the employment process, aims at highlighting their importance both in forming the content of human rights and their impact on law and law enactment.
Głównym tematem artykułu jest wskazanie na znaczenie i rolę szeroko rozumianego precedensu w kształtowaniu przestrzeni normatywnej, oddziaływanie na treści normatywnych elementów, w tym praw człowieka, a w szczególności na prawa kobiet. Precedensy, będąc istotną częścią składową przestrzeni normatywnej, są szczególnego rodzaju komunikatami normatywnymi, o znacznej sile oddziaływania. Ze swej istoty, a zwłaszcza ze względu na narracyjną formułę, zrozumiałość treści, medialność i możliwości szerokiego upowszechnienia, stanowią ważny element i odgrywają istotną rolę w kształtowaniu przestrzeni normatywnej, charakterystycznej dla współczesnego społeczeństwa. Pojęcie przestrzeni normatywnej, zjawiska charakterystycznego dla społeczeństwa postmodernistycznego, jest rozumiane w opozycji do statycznych koncepcji ładu normatywnego lub aksjonormatywnego, o określonej strukturze i wyraźnie zaznaczonych granicach. Analiza precedensowych orzeczeń, pochodzących z różnych porządków prawnych, a odnoszących się do równouprawnienia kobiet w zatrudnieniu, ma ukazać ich wagę zarówno w formułowaniu treści praw człowieka, jak i oddziaływaniu na prawo i jego tworzenie.
Źródło:: Studia Iuridica Lublinensia; 2018, 27, 1
1731-6375
Pojawia się w:: Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: On Precedents in General and in a Statutory Legal System
Autorzy:: Bröstl, Alexander
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/618981.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: precedent
quasi-precedent
source of law
precedens
quasi-precedens
źródło prawa
Opis:: The article touches upon the issue of precedent (in both the codified law and common law systems) as a source of law. The author presents concepts of the law philosophers, often contradictory to one another, which refer to the understanding of the very term ‘source of law’. The possibility of qualifying judicial rulings, including precedents, as a source of law, is also examined. The author compares the functioning of precedents (quasi-precedents) in legal systems of a number of countries (including the USA, England, Slovakia, Poland, Germany, and Sweden), with special emphasis on Slovakia. It is also emphasised that the rulings of the Constitutional Tribunal of the Slovak Republic have a binding power for courts, provided they are petitioners of the proceedings. The Supreme Court rulings have two kinds of a binding power. The first of them is a cassation power (in a case being the subject of the proceedings), and the second one is a precedential binding power, which is characterised by the lack of obligation of being applied by common courts.
W artykule poruszono problematykę precedensu (w systemie common law i systemie prawa stanowionego) jako źródła prawa. Autor przedstawia koncepcje filozofów prawa, często przeciwstawne, dotyczące rozumienia samego terminu „źródło prawa”. Ponadto analizuje możliwość kwalifikacji orzeczeń sądowych (w tym precedensowych) jako źródła prawa oraz dokonuje porównania funkcjonowania precedensu (quasi-precedensu) w systemach prawnych kilku państw (m.in. Stanów Zjednoczonych, Anglii, Słowacji, Polski, Niemiec i Szwecji), z położeniem nacisku na Słowację. Autor podaje, iż orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego Republiki Słowackiej mają moc wiążącą dla sądów, jeżeli były one wnioskodawcą postępowania. Orzeczenia Sądu Najwyższego posiadają dwa rodzaje mocy wiążącej. Pierwsza to moc kasacyjna (w sprawie będącej przedmiotem rozpatrzenia), druga zaś – precedensowa moc wiążąca, charakteryzuje się brakiem obowiązku zastosowania przez sądy powszechne.
Źródło:: Studia Iuridica Lublinensia; 2018, 27, 1
1731-6375
Pojawia się w:: Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Argument from Precedent in Legal Interpretation of Texts of Legal Acts from the Perspective of a Derivative Concept of Legal Interpretation
Precedens jako argument w interpretacji prawniczej z perspektywy derywacyjnej koncepcji wykładni prawa
Autorzy:: Choduń, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2140858.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:: precedens
wykładnia prawa
role wykładni prawa
precedent
legal interpretation
roles of interpretation
Opis:: The aim of this article is to ascertain whether in the Polish legal culture in which precedent is not a legislative fact, it can become an argument in the process of judicial interpretation. The article posits that an analysis of precedent as an argument in judicial interpretation must be carried out in relation to a particular concept (or theory) of legal interpretation. Hence, it adopts the Maciej Zieliński’s (derivative) concept of legal interpretation as a point of reference for understanding “legal interpretation”. The choice is based on the following reasons: 1) this concept offers a complex approach to legal interpretation (which assumes that interpretation can be concluded if three directives have been applied by an interpreter: linguistic, systemic and functional); 2) this concept considers the realistic elements of legal interpretation in the form of directives linked to the interpretative findings achieved in judicial practice; 3) this concept stipulates that legal interpretation has certain roles, which allow establishing whether the outcome of legal reasoning is within the scope of the interpretation or whether it constitutes a “normative novelty”. As a result of this analysis, it can be concluded that depending on the content of the directives of interpretation adopted in a given legal culture, the proceedings of the entity applying a law will have either an interpretative or a legislative character and will consequently determine how invoking earlier court judgments in legal interpretation will be classified.
Celem artykułu jest ustalenie, czy w polskiej kulturze prawnej, w której precedens nie jest faktem prawotwórczym, może być on argumentem w procesie interpretacji prawniczej. W artykule przyjęto, że ustalenia na temat precedensu jako argumentu w interpretacji prawniczej należy zrelatywizować do konkretnej koncepcji wykładni prawa. Dlatego jako punkt odniesienia dla pojmowania „wykładni prawa” przyjęto derywacyjną koncepcję wykładni prawa. Wybór ten podyktowany był tym, że jest to: 1) koncepcja prezentująca kompleksowe podejście do wykładni prawa (zakładającej, że wykładnia kończy się po zastosowaniu trzech typów dyrektyw interpretacyjnych: językowych, systemowych i funkcjonalnych); 2) uwzgledniająca elementy realistyczne wykładni w postaci dyrektyw związanych wprost z ustaleniami interpretacyjnymi sądowej praktyki prawniczej; 3) przyjmująca, że wykładnia odgrywa określone role, ze względu na które można ustalić czy wynik przeprowadzonego rozumowania prawniczego mieści się w zakresie wykładni, czy też stanowi „nowość normatywną”. W wyniku przeprowadzonych rozważań ustalono, że w zależności od treści dyrektyw interpretacyjnych przyjętych w danej kulturze prawnej zależy, czy postępowanie organu stosującego prawo będzie miało charakter interpretacji czy prawotwórstwa, a w konsekwencji przesądzi o tym, jak kwalifikowane będzie powołanie się w procesie wykładni na wcześniejsze orzeczenia sądowe.
Źródło:: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 3(32); 19-33
2082-3304
Pojawia się w:: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Precedent and United States Administrative Law
Autorzy:: Edmundson, William A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/618803.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: precedent
stare decisis
division of powers
American administrative law
precedens
podział władz
amerykańskie prawo administracyjne
Opis:: In the common law order, precedent is not only a matter of applying law but also of making law. The crucial function of stare decisis is to relieve the appearance of judicial arbitrariness. Precedent also applies in the domain of administrative law in the context of judicial control of administrative policy making. Federal courts treat administrative agencies as having precedent-setting powers comparable to their own, under what is referred to as the Chevron doctrine. This doctrine determines the scope of judicial control of the decisional process performed by an administrative agency, particularly when the court is called upon to enforce a limitation to the administrative discretion delegated by the agency’s governing statute.
Precedens w porządku common law jest nie tylko elementem stosowania, ale też środkiem tworzenia prawa, niezależnie od trudności, jakie w tym kontekście płyną z zasady podziału władz. Decydujące znaczenie dla przyjęcia tej tezy ma ograniczenie arbitralności sędziowskiej, wynikające z formuły stare decisis, wpływającej na konkretny proces decyzyjny. Dotyczy to także stosowania prawa administracyjnego w kontekście sądowej kontroli działań administracji. W jej ramach sądy posługują się precedensami w sposób, który jest określony jako doktryna Chevron, określająca zakres sądowej kontroli procesu wykładni dokonanej przez organ administracyjny, zwłaszcza w sytuacji konieczności limitowania swobody administracyjnej wykreowanej przez ustawę.
Źródło:: Studia Iuridica Lublinensia; 2018, 27, 1
1731-6375
Pojawia się w:: Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Piętno casusu Kosowa
Stigma of casus Kosovo
Autorzy:: Grabowska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2195292.pdf
Data publikacji:: 2016-12-31
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: precedens
samostanowienie narodu
prawo integralności terytorialnej
uznanie międzynarodowe
precedent
the nation’s self-determination
the right to territorial integrity
international recognition
Opis:: Often in the context of the anne xation of the Crimea was reminded precedent created after the independence of Kosovo. This comparison not quite correct, gives rise to discussion about what options this precedent creates. From time perspective it is much easier recognize its importance for the present and future of international politics. The purpose of this article is to indicate, based on the analysis of the case of Kosovo, its effects in relation to the contemporary status quo in the international system. Through this case study, will be indicated areas, in which is the greatest probability of use the precedent resulting in Kosovo. This will be the basis for deliberations about about whether it is possible take nay remedies, to prevent new attempts to use the case of Kosovo as an argument in the “competition” in the international arena.
Niejednokrotnie w kontekście aneksji Krymu przywoływany był precedens powstały po uzyskaniu niepodległości przez Kosowo. Porównanie to, choć niezupełnie właściwe, daje asumpt do rozważań na temat tego, jakie właściwie możliwości stwarza ów precedens. Z perspektywy czasu jest zdecydowanie łatwiej dostrzec jego znaczenie dla współczesnej i przyszłej polityki międzynarodowej. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie na podstawie analizy przypadku Kosowa jej skutków względem współczesnego status quo w systemie międzynarodowym. Dzięki studium niniejszego przypadku, wskazane zostaną obszary, w których występuje największe prawdopodobieństwo wykorzystania precedensu powstałego w Kosowie. Będzie to baza dla rozważań na temat tego, czy można przedsięwziąć jakieś środki zaradcze, aby nie dopuścić do nowych prób użycia precedensu Kosowa jako argumentu w „rozgrywkach” na arenie międzynarodowej.
Źródło:: Świat Idei i Polityki; 2016, 15; 396-417
1643-8442
Pojawia się w:: Świat Idei i Polityki
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Rola precedensu w porządku prawa stanowionego w Polsce – wprowadzenie do problematyki
The role of precedent in the order of statutory law in Poland
Autorzy:: Gross, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31339087.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: a precedent in the Polish legal system
established jurisprudence
the role of judgments in Polish law
precedens w polskim systemie prawa
utrwalona linia orzecznicza
rola orzeczeń w prawie polskim
precedens fałszywy
precedens pozorny
precedens de iure
precedens de facto
Opis:: Celem niniejszego opracowania jest podkreślenie istnienia elementów precedensu w polskiej praktyce orzeczniczej, a tym samym w porządku prawa stanowionego w Polsce, a w szczególności próba odpowiedzi na pytanie, czy w miarę postępującej informatyzacji precedens znany z porządku prawnego common law lub inna jego forma zostały niejako zaimplementowane do kultury prawa stanowionego i mogą zostać pod pewnymi warunkami uznane za niezbędne lub przydatne do prawidłowego funkcjonowania porządku prawnego. Analizie poddano przede wszystkim stanowiska wyrażane w publikacjach polskich prawników w latach 2001–2020, podejmując próbę stworzenia komparatystyczno-analitycznego kompendium odzwierciedlającego w wysokim stopniu kształtowanie się jednolitego stanowiska polskich jurystów w analizowanym temacie. Precedens w porządku prawa stanowionego teoretycznie nie powinien istnieć. Jest elementem systemu anglosaskiego (common law), który w systemie kontynentalnym nie posiada ugruntowanej tradycji, nigdy nie był i nie stał się zwyczajem. Regułą w systemie prawa stanowionego jest wręcz to, że każde rozstrzygnięcie orzecznicze powinno być od siebie inne, powinno być wydawane indywidualnie do konkretnego stanu faktycznego, którego nawet nieznaczna modyfikacja spowoduje równoczesną modyfikację orzeczenia. Od wielu lat sądy stosują jednak instytucję „utrwalonej linii orzeczniczej” – niewiążącej w odniesieniu do serii wyroków sądów powszechnych lub wiążącej w przypadku wyroków Sądu Najwyższego. Na to, że orzecznictwo w Polsce od lat odgrywa coraz ważniejszą rolę podczas rozstrzygania nowych sporów, zwracają uwagę już niemal wszyscy prawnicy. Profesorowie prawa mówią o braku jakiejkolwiek systematyki w stosowaniu „utrwalonej linii orzeczniczej” przez sądy, w tym Sąd Najwyższy, albo wręcz doszukują się w niej tzw. precedensu niewłaściwego – formy niemal patologicznej. Z upływem lat nie pojawiają się istotne rozwiązania, a często następuje jeszcze większy chaos. Przenikanie się interpretacji z tworzeniem prawa z czasem może doprowadzić w Polsce do poważnego wzrostu znaczenia władzy sądowniczej, która może nie otrzyma prerogatyw stricte prawotwórczych, ale jako władza niezależna, biegła w prawie i doktrynie prawnej, a przede wszystkim niezwiązana w swoich ocenach aktualną sytuacją polityczną ani gospodarczą, będzie nie tylko stać na straży przestrzegania prawa, lecz także czynnie uczestniczyć w jego tworzeniu, wykorzystując prawo precedensu, które następnie znajdować będzie odzwierciedlenie w prawie stanowionym. Ważne jednak, aby w tym czasie polska władza sądownicza pozostała możliwie wolna od wciąż aktualnych problemów: widocznych coraz mocniej dążeń politycznych do podległości władzy sądowniczej wobec władzy wykonawczej, zbytniego obciążenia sędziów i pracowników sądów oraz rozbieżności w orzeczeniach, nad czym pieczę sprawować powinien niezawisły Sąd Najwyższy.
Theoretically, precedence in the order of statutory law should not exist. It is an element of the Anglo-Saxon (common law) system, which in the continental system does not have an established tradition, has never been and never has become a custom. It is even a rule in the statutory law system that each judgment should be different from each other, it should be issued individually to a specific factual state, even a slight modification of which will result in a simultaneous modification of the judgment. And yet, for many years the courts have used the institution of established “line of jurisprudence” – not binding, if we are talking about a series of judgments of common courts, or binding – if we are talking about judgments of the Supreme Court. Almost all lawyers have been paying attention to the fact that the jurisprudence in Poland has been playing an increasingly important role in the resolution of new disputes for many years. Professors of law have been talking for years about the lack of any systematics in the application of the “established line of jurisprudence” by courts, including the Supreme Court, or even look for the so-called “Wrong precedent” – an almost pathological form. The passage of years – six and twelve years have passed since the publications indicated above – do not bring solutions, but often even greater chaos. The interpenetration of interpretations with law-making over time may lead to a serious increase in the importance of the judiciary in Poland, which may not receive strictly law-making prerogatives, but as an independent authority, expert in law and legal doctrine, but above all not related to the current political situation in its assessments. nor economic, it will not only uphold the law, but also actively participate in its creation using the law of precedent, which will then be reflected in the statutory law. It is important, however, that at that time the Polish judiciary should be as free as possible from its still-current problems: increasingly visible political aspirations for subordination of the judiciary to the executive, excessive burden on judges and court employees, and discrepancies in judgments, which should be supervised by an independent Supreme Court.
Źródło:: Acta Iuris Stetinensis; 2022, 38; 109-121
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:: Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Przechwycenie lotu EgyptAir 2843 : władza państwa nad obcymi samolotami
Autorzy:: Hypś, Maciej.
Powiązania:: Lotnictwo 2021, nr 6, s. 60-64
Data publikacji:: 2021
Tematy:: Prawo międzynarodowe
Przestrzeń powietrzna
Polityka
Samoloty
Precedens (prawo)
Achille Lauro (statek)
Uprowadzenie
Terroryści
Palestyńczycy
Artykuł z czasopisma fachowego
Opis:: W artykule opisano amerykańską operację lotniczą z 1985 roku, polegającą na przejęciu samolotu egipskich linii lotniczych we włoskiej przestrzeni powietrznej, bez pozwolenia Włoch. Jedną z przyczyn przeprowadzenia tej akcji była tzw. operacja Drewniana Noga z października 1985 roku. Izraelskie lotnictwo zaatakowało siedzibę Organizacji Wyzwolenia Palestyny. Zapoczątkowało to łańcuch wydarzeń – Palestyńczycy na statku wycieczkowym Achille Lauro zastrzelili obywatela USA. Egipt ani inne państwa nie chciały współpracować względem ujęcia palestyńskich terrorystów, więc Amerykanie przechwycili samolot, którym byli transportowani. Nastąpiło to we włoskiej przestrzeni powietrznej, bez pozwolenia włoskiego rządu. Cała operacja wywołała wiele sporów dotyczących sposobu działania amerykańskich sił pod względem przepisów prawa międzynarodowego i braku jednolitej definicji terroryzmu w prawie międzynarodowym, co stwarza zagrożenie, że niektóre państwa mogą wykorzystać tę lukę do zmuszenia danego samolotu do lądowania w sposób upolityczniony, tłumacząc to walką z terroryzmem.
Fotografie, mapa.
Dostawca treści:: Bibliografia CBW

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Analogical Reasoning in Precedential Law: the Rule, Competition, Seeking and Reasons for the Employment of Analogy
Autorzy:: Koszowski, Maciej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/618719.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: analogy
analogical
reasoning
inference
argument
a simile
rule
norm
competition
competing
seek
searching for
reasons
justification
merits
demerits
precedent
judicial law
legal applying
analogia
per analogiam
rozumowanie
wnioskowanie
reguła
norma
konkurencja
współzawodnictwo
szukanie
wynajdowanie
uzasadnienie
zalety
wady
precedens sądowy
prawo
prawniczy
stosowanie
Opis:: The article addresses some of the specific issues that concern reasoning by analogy in the context of precedential law. It specifically touches on such questions as the necessity of the mediation of a general rule (norm) in an analogical pattern of inference, ways of resolving conflicts between competing analogies, the process of searching for potential analogies as well as the reasons for applying judicial precedents in concrete instances by recourse to analogy. The latter is done against the background of the merits and demerits of the so-called rule-based model of judicial precedent and its core notion: ratio decidendi. All the aforementioned issues have been analysed from the perspective of two basic approaches to analogical reasoning in precedential law – i.e. the factual and rational model of legal analogy, which have been described in the previous article. The analyses take into account the stances and opinions of leading past and contemporary logicians, philosophers and legal theorists mainly, but not exclusively, from Anglo-Saxon countries.
W artykule zostały przedstawione bardziej szczegółowe – aniżeli same możliwe jego modele/ujęcia – zagadnienia, jakie wiążą się z rozumowaniem per analogiam w prawie precedensowym. Należą do nich w szczególności takie kwestie, jak: a) konieczność pośrednictwa we wnioskowaniu z podobieństwa generalno-abstrakcyjnej reguły (normy), b) zjawisko określane mianem „konkurencji” („współzawodnictwa”) analogii oraz c) propozycje dotyczące mierzenia siły (mocy) poszczególnych wniosków postawionych na podstawie rozumowania a simile. Ponadto został tu poruszony problem tego, w jaki sposób „poszukuje się” precedensów nadających się do zastosowania per analogiam w danym przypadku. Podjęta została również próba uzasadnienia, dlaczego prawo precedensowe warto stosować właśnie drogą analogii, a nie za pośrednictwem ogólnych (generalno-abstrakcyjnych) reguł występujących w tym prawie pod nazwą rationes decidendi – wraz z nakreśleniem wad i zalet każdej z tych dwóch opcji.
Źródło:: Studia Iuridica Lublinensia; 2015, 24, 4
1731-6375
Pojawia się w:: Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Model precedensu z analogii
The Model of Precedent Based upon Analogical Reasoning
Autorzy:: Koszowski, Maciej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/927465.pdf
Data publikacji:: 2014-06-01
Wydawca:: Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:: precedens sądowy
analogia
faktualny model analogii
model racjonalny analogii
judicial precedent
analogical reasoning
factual model
rational model
Opis:: Apart from the concise presentation of the rule-based model of binding judicial precedent, this article describes two basic accounts of analogical reasoning in precedential law. The first account has been named: the factual model and the second: the rational model. This terminology was adopted due to the fact that the judgment of similarity within the factual model is deemed to be a direct result of the very facts of the cases being compared, or of the unfathomed mystical workings of human intuition (emotions), or the outcome desired for the case at hand. The rational model, in turn, is based upon the notion of precedential reasons and casual facts, i.e. the facts that are relevant in the light of such reasons. Dependence upon these two notions makes the rational model more predictable and explicable. In certain circumstances, however, analogy to proceeds needs therein some additional factors which do not stem from the gist of that model. The factual model, unpredictable though it may seem to be, is faster and apt to generate just, or socially desirable, conclusions, especially when utilized by a person of a great legal knowledge and experience.
Źródło:: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2014, 2(9); 43-65
2082-3304
Pojawia się w:: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Rozumowanie per analogiam w prawie precedensowym: dwa ujęcia analogii
Analogical reasoning in precedential law: Two accounts of analogy
Autorzy:: Koszowski, Maciej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1806719.pdf
Data publikacji:: 2019-11-16
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: analogia
per analogiam
rozumowanie
wnioskowanie
z podobieństwa
argumentum
a simili
model
teoria
ujęcie
precedens
sądowy
precedensowe
stosowanie
prawo
intuicja
racjonalny
zasada
reguła
proporcja
analogy
analogical
reason
reasoning
inference
from
similarity
argument
a simile
theory
account
judicial
precedent
precedential
applying
law
intuition
intuitive
rational
Opis:: Oprócz zwięzłego przedstawienia modelu precedensu z reguł w artykule zostały opisane dwa podstawowe ujęcia (modele, koncepcje) rozumowania per analogiam w prawie precedensowym. Pierwsze z nich zostało nazwane faktualnym, a drugie racjonalnym. Terminologia ta jest podyktowana tym, że w ramach modelu faktualnego do ustalenia istotnego podobieństwa między porównywanymi stanami faktycznymi dochodzi za pośrednictwem, nie do końca dostępnej dla ludzkiego poznania, intuicji tudzież emocji albo rezultatu, jaki – z jakichś innych przyczyn – pożądany jest w danym przypadku. Natomiast zgodnie z założeniami modelu racjonalnego podobieństwo to jest stwierdzane poprzez odwołanie się do pojęcia „precedensowych racji” oraz „faktów sprawczych” sprawy precedensowej i odpowiedników tych faktów w sprawie, której skutki prawne chcemy poprzez sięgnięcie do rozumowania z analogii dopiero określić. W efekcie sposób stawiania ostatecznych konkluzji jest w tym ujęciu prawniczej analogii bardziej przejrzysty i przewidywalny. Drugie natomiast, faktualne ujęcie takiej analogii, poza tym, że pozostaje bardziej tajemnicze („mistyczne”), zdaje się w większym stopniu umożliwiać sędziom wydawanie sprawiedliwych, w ich mniemaniu lub w mniemaniu społeczeństwa, rozstrzygnięć, zwłaszcza gdy ten, kto stawia wnioski per analogiam, jest osobą odznaczającą się dużą wiedzą prawniczą i doświadczeniem życiowym. Oprócz modelu faktualnego i racjonalnego w artykule została przedstawiona również koncepcja, która sprowadza rozumowanie z analogii do proporcji (A:B jest jak C:D), oraz takie ujęcie wnioskowania a simile, w którym o wystąpieniu istotnego podobieństwa przesądza nie podobieństwo między faktami porównywanych spraw, lecz sama możliwość objęcia tych faktów jakaś ogólną zasadą (regułą).
Apart for the concise presentation of the rule-based model of binding judicial precedent, this article describes two basic accounts of analogical reasoning in precedential law. The first account has been named: the factual model and the second: the rational model. This terminology was adopted due to the fact that judgment of similarity within the factual model is deemed to be a direct result of the very facts of the cases being compared, or of the unfathomed mystical workings of human intuition (emotions) or the outcome desired for the case at hand. The rational model, in turn, is based upon the notion of precedential reasons and casual facts, which are the facts that are relevant in the light of such reasons. Dependence upon these two notions makes the rational model more predictable and explicable. In certain circumstances, however, analogy to proceeds needs therein some additional factors which do not stem from the gist of that model. The factual model, unpredictable though it may seem to be, is faster and apt to provide us with just, or socially desirable, conclusions, especially when utilized by a person of a great legal knowledge and experience. Two other possible accounts of analogical reasoning in precedential law, i.e. the principle-based model and the proportional model, have been rebutted. The reason is: lack of analogical pattern of thinking involved and serious difficulties in its forensic application respectively.
Źródło:: Roczniki Nauk Prawnych; 2015, 25, 1; 7-41
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:: Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Precedent as the transposition of a normative act
PRECEDENS JAKO TRANSPOZYCJA AKTU NORMATYWNEGO
Autorzy:: Kotowski, Artur
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1389993.pdf
Data publikacji:: 2017-12-30
Wydawca:: Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:: precedent
language/linguistics
law interpretation
theory of law
precedens
język/lingwistyka
wykładnia prawa
teoria prawa
Opis:: Artykuł porusza problematykę orzeczeń precedensowych w porządku prawa stanowionego. Autor wychodzi z założenia, że z istoty specyfiki i przyjętych rozwiązań konstrukcyjnych kontynentalnej kultury prawnej nie można twierdzić, że w systemach prawa stanowionego występują orzeczenia typu precedensowego w tożsamy sposób względem tej instytucji znanej prawu anglosaskiemu. Z istoty rzeczy, w porządku prawa stanowionego orzeczenie sądu nie przynależy do katalogu źródeł prawa. W artykule podjęto natomiast refleksję, poprzedzoną syntetycznym sprawozdaniem z dotychczasowego dorobku doktryny w tym zakresie, nad pewnymi mechanizmami działania organu sądowego, które odpowiadają cechom precedensu. Autor poszukuje w tej kwestii analogii do mechanizmu transpozycji semantyki i przedstawia formułę precedensu wzorowaną na badaniach z dziedziny nauk o języku. W tym znaczeniu tekst stanowi przedstawienie zarysu, wstępnych założeń koncepcji precedensu odwołującej się do powielania przez sądy znaczenia prawa pod określonymi kryteriami, które przedstawione zostają w tym opracowaniu. W ramach podsumowania, autor dokonuje zestawienia zalet i wad proponowanej koncepcji.
This paper deals with precedents in civil law. The author’s assumption is that the specificity and constructs of the legal culture developed in continental Europe do not give grounds for claiming that precedents in the civil law systems occur in the same way as they do in the Anglo-Saxon system. In the civil law systems, a court decision is intrinsically not a source of law. Following a brief summary of relevant views of legal academics and commentators, this paper reflects upon certain mechanisms of a judicial authority’s action, which fulfils the criteria of a precedent. Parallels are sought between the semantic transposition mechanisms and the precedent formula modelled on research in linguistics is presented. Thus, the article outlines preliminary assumptions for the concept of a “precedent”, which builds on the courts’ practice to duplicate the meaning of law based on specific criteria set forth in this paper. Finally, pros and cons of the concept are summarized.
Źródło:: Ius Novum; 2017, 11, 4; 24-46
1897-5577
Pojawia się w:: Ius Novum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Precedent in the Decision-Making Process. Point of Legal Theory and Judicial Practice
Autorzy:: Leszczyński, Leszek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/619231.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: precedent
the Polish science of law
judicial practice
codified law order
precedens
polska nauka prawa
praktyka sądowa
porządek prawa stanowionego
Opis:: This publication encompasses the presentation of precedent as a legal category in the context of practical (judicial) approach and in the light of the theory of law. After introducing the term “precedent”, which is both universal and relevant to the codified law order, the question of distinguishing its particular kinds is described, which appears in the Polish science of law, mainly in the theory and philosophy of law. In the practical part, precedent is treated as a part of judicial practice, which in case of the codified law order constitutes a qualified form of applying a prior judicial decision. The most significant features of this practice are covered within the framework of the legal reasoning (with regard to validation and interpretation), which occurs during the decisional process, as well as the quality of justification of the judicial decision as regards law enforcement.
Opracowanie obejmuje prezentację precedensu jako kategorii prawnej w kontekście zarówno teoretycznoprawnym, jak i praktycznym (sądowym). Po wyprowadzeniu uniwersalnego i relewantnego dla porządku prawa stanowionego pojęcia precedensu, rozważana jest pojawiająca się w polskiej nauce prawa (głównie w teorii i filozofii prawa) problematyka wyodrębniania poszczególnych jego rodzajów. W części praktycznej precedens potraktowany został jako składnik praktyki sądowej, która w porządku prawa stanowionego stanowi kwalifikowaną postać wykorzystania wcześniejszej decyzji sądowej. Najważniejsze właściwości tej praktyki zostały ujęte w ramach występujących w procesie decyzyjnym rozumowań prawniczych (walidacyjnych i interpretacyjnych) oraz argumentacyjnej jakości uzasadnienia sądowej decyzji stosowania prawa.
Źródło:: Studia Iuridica Lublinensia; 2018, 27, 1
1731-6375
Pojawia się w:: Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Dozwolony zakres interpretacji prawa – rozważania na kanwie charakteru postępowania w sprawach o odmowę dokonania czynności notarialnej – glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 stycznia 2015 roku (SK 34/12)
Permitted scope of interpretation of the law – a discussion in the context of the nature of proceedings in cases of refusal to perform a notarial act – a commentary to the Judgment of the Constitutional Tribunal of 13 January 2015 (SK 34/12)
Autorzy:: Lewandowska-Mroczkowska, Marta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2027234.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: law on notaries
civil procedure
instance
complaint against a refusal to perform a notarial act
concept of matters “not from the beginning”
theory of law
rational legislator concept
juridical precedent
Prawo o notariacie
postępowanie cywilne
instancyjność
zażalenie na odmowę dokonania czynności notarialnej
koncepcja spraw „nie od początku”
teoria prawa
koncepcja racjonalnego prawodawcy
precedens sądowy
precedens jurydyczny
Opis:: Celem niniejszej glosy jest przedstawienie problematyki dozwolonego zakresu interpretacji prawa przez sądy w polskim porządku prawnym i jego wpływu na praktykę orzeczniczą, dla której punktem wyjścia jest omawiany wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Komentowane orzeczenie dotyczy istotnego, z punktu widzenia praktyki stosowania przepisów Kodeksu postępowania cywilnego2 oraz Prawa o notariacie3, charakteru prawnego dokonania przez notariusza odmowy dokonania czynności notarialnej. Zgodnie z art. 83 § 1 Prawa o notariacie notariusz może odmówić dokonania czynności notarialnej, na którą to odmowę przysługuje zażalenie. Wobec tego pojawia się pytanie, czy decyzja notariusza o odmowie dokonania czynności notarialnej zastępuje orzeczenie sądu pierwszej instancji. W niniejszej pracy zastosowano metodę analizy aktów prawnych oraz orzecznictwa i literatury odnoszących się do tego zagadnienia. Trybunał Konstytucyjny w komentowanym orzeczeniu przychylił się do stanowiska, że orzeczenie sądu okręgowego wydane na skutek zażalenia na odmowę dokonania czynności notarialnej nie jest zaskarżalne. W konsekwencji uznał notariusza za quasi-sąd, a dokonaną przez niego odmowę jako quasi-orzeczenie. Przeprowadzone badania pozwalają na sformułowanie tezy, że rozumowanie Trybunału Konstytucyjnego, choć w wielu miejscach trafne, opiera się na orzecznictwie sądów, w tym Sądu Najwyższego, które stoi w sprzeczności z teorią racjonalnego prawodawcy. Autorka w glosie podejmuje kwestię precedensu jurydycznego oraz jego oddziaływania na obowiązującą w polskim porządku prawnym koncepcję racjonalnego prawodawcy, a także dopuszczalnych granic interpretacji przepisów przez sądy.
The aim of this commentary is to present the issue of the permitted scope of interpretation of the law by Polish courts under the Polish legal system and its impact on the practice in judicial decisions. The starting point is the discussed judgement of the Constitutional Tribunal. This judgment addresses the legal nature of a notary’s refusal to perform a notarial act, which is significant from the practical point of view. Pursuant to Article 83(1) of the Law on Notaries, a notary may refuse to perform a notarial act and such a refusal may be complained against. Therefore, a question on the nature of the complaint against a refusal to perform a notarial act arises. The research method used in this article consists in the analysis of legislative acts, judicial decisions and relevant literature. In its judgement, the Constitutional Tribunal agrees with the position that a decision of a regional court issued as a response to a complaint against is refusal in question is non-appealable. In consequence, the Constitutional Tribunal recognized the notary’s decision as a quasi-judgment of the first instance court. The research conducted allows the formulation of a thesis that the Tribunal’s standpoint, although accurate in many places, is mainly based on judicial decisions, including those of the Supreme Court, which are contrary to the rational legislator theory. What is more, despite many amendments to the act, the legislator did not decide to settle this problem directly in the regulation in force. The author addresses the issue of a juridical precedent and its impact on the rational legislator concept that is in force in the Polish legal order and also refers to the issue of the permissible limits of courts’ interpretation of laws.
Źródło:: Acta Iuris Stetinensis; 2021, 36; 163-180
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:: Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Case Law in Ukraine: On the Issues of Its Introduction and Development in the Activity of Supreme Court
Autorzy:: Nazarii, Stetsyk,
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/902498.pdf
Data publikacji:: 2020-03-11
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:: case law
precedent
judicial practise
supreme court of Ukraine
proceedings
unification of court practice
judicial reform in Ukraine
orzecznictwo
precedens
praktyka sądowa
Sąd Najwyższy Ukrainy
postępowanie
ujednolicenie praktyki sądowej
reforma sądowa na Ukrainie
Opis:: The article covers the doctrinal issues of judicial precedent and case law in the legal doctrine, substantiates the need for formalization and official recognition of the actual role of the decisions of the supreme courts in similar cases. Traditional doctrinal delimitation and contrasting case law and judicial practice leads to refuse of taking into account the positive experience of the functioning of case law in common law countries. Taking into account such experience would help to satisfy the demands of the court practice in raising the significance of the decisions of the supreme courts in similar cases. In Ukraine, as in many post-Soviet countries, there is a tendency to refuse explanations of legislation on the basis of summarizing of court practice, and at the same time formalization and official recognition of the bindiness and normativity of decisions of the supreme courts in specific cases. In this regard, the peculiarities of the introducing and development of the case law of the Supreme Court in Ukraine at various stages are analyzed. Also highlighted their positive and negative aspects.
Źródło:: Studia Iuridica; 2019, 82; 274-293
0137-4346
Pojawia się w:: Studia Iuridica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: On the Role of Precedents and Legal Certainty in German Private Law
Autorzy:: Oppermann, Bernd H.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/619303.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: precedent
legal certainty
German legal system
legal method
interpretatio logica
precedens
słuszność prawa
niemiecki system prawny
metoda prawna
wykładnia logiczna
Opis:: The article discusses the role of precedents in the German judicial practice. In the European continental tradition, law enactment is within the legislature, whereas the role of the judiciary is to enforce law. In the continental system, precedent does not constitute a source of law sensu stricto, that is, a formal source of law. In order to guarantee the law utility and, ultimately, the legal certainty, courts interpret legal provisions in a unified manner. It is noteworthy that during the recent years the coherent interpretation of legal provisions and, by the same token, the commitment to law development, have increased. That means that a unified interpretation of law performed by courts may be considered a precedent. In this context, precedents and stare decisis have been replacing the logical interpretation of law in German courts.
W artykule poruszono kwestię roli precedensów w niemieckiej praktyce prawniczej. W europejskiej tradycji kontynentalnej stanowienie prawa leży w kompetencji władzy ustawodawczej, podczas gdy władza sądownicza polega na stosowaniu prawa. Precedens w systemie kontynentalnym nie stanowi źródła prawa sensu stricto, czyli formalnego źródła prawa. W systemie tym w celu zapewnienia jednolitości prawa, a ostatecznie – pewności prawa, sądy dokonują jednolitej interpretacji przepisów prawnych. Wskazać należy, że w ostatnich latach wzrosło dokonywanie przez sędziów spójnej interpretacji przepisów i przyczynianie się tym samym do rozwoju prawa. Oznacza to, że jednolita wykładnia dokonywana przez sądy może być traktowana jako precedens. W tym znaczeniu coraz częściej w sądach niemieckich precedens i stare decisis zastępują wykładnię logiczną.
Źródło:: Studia Iuridica Lublinensia; 2018, 27, 1
1731-6375
Pojawia się w:: Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "precedens" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Podbaza

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język