Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "praktyki magiczne" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Postać płanetnika w dawnych wierzeniach ludowych i świadomości współczesnych górali zagórzańskich
    The Figure of Płanetnik in the Old Folklore Beliefs and in the Awareness of Modern Highlanders from Zagórze Region
    Autorzy:
    Zapała, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057950.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-30
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    górale zagórzańscy
    wierzenia ludowe
    praktyki magiczne
    transmisja międzypokoleniowa
    Zagórze population
    folklore beliefs
    magic practies
    intergenerational transmission
    Opis:
    Sfera wierzeń ludowych, nawet dla autochtonów, stanowi wciąż nie w pełni odkryty i często niezrozumiały element dziedzictwa kulturowego. Tymczasem ludowe postrzeganie świata w dużej mierze zdeterminowane jest przez lokalne praktyki i wierzenia, których korzenie sięgają najodleglejszej, jeszcze przedchrześcijańskiej przestrzeni kulturowej. Jedną z postaci obecnych w wierzeniach górali zagórzańskich jest płanetnik. Celem niniejszego artykułu jest charakterystyka tychże wierzeń oraz zbadanie stanu wiedzy na temat płanetnika wśród współczesnych Zagórzan. Materiał badawczy obejmuje: opracowania etnograficzne, współcześnie zebrane podania ludowe oraz wyniki badania ankietowego, przeprowadzonego wśród młodzieży ze szkół średnich w Mszanie Dolnej. Różnorodność poddanych analizie źródeł pozwoli odtworzyć obraz ewolucji wyobrażeń ludowych na temat postaci płanetnika na przestrzeni drugiej połowy XX w. oraz odpowiedzieć na pytanie, czy płanetnik i związane z nim wierzenia stanowią wciąż dla Zagórzan dziedzictwo oswojone.
    The area of folklore beliefs, even for autochthons, is still considered as not fully discovered and very often not understandable part of cultural heritage. Meanwhile, the folklore perception of the world is mostly determined by local practices and beliefs which roots are connected with pre-Christian cultural space. One of the figures present in beliefs of highlanders from Zagórze region is płanetnik. The aim of the article is to present the characteristic of beliefs and also to examine the level of knowledge about this figure among modern highlanders. Research material includes: Ethnographic publications, legends obtained recently and the results of survey conducted among the youth from high schools in Mszana Dolna. The diversity of the analysed sources will able to recreate the evolution of folklore beliefs about płanetnik during the second half of the 20 th century, moreover, it will answer the question if płanetnik and connected with him beliefs are still the part of heritage for people from Zagórze region.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2022, 36, 1; 231-246
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Praktyki apotropeiczne dotyczące owiec w pasterstwie huculskim Tradycja i współczesność
    Apotropaic practices regarding sheep in the Hutsul herding. Tradition and modernity
    Autorzy:
    Zacharek, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/667257.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Huculszczyzna
    społeczność tradycyjna
    zwierzęta
    praktyki magiczne
    pasterstwo
    Hutsuls, traditional society
    animals
    magical practices
    herding
    Opis:
    Until the beginning of the 20th century, animal husbandry in the pastoral community in the vicinity of Werchowyna was one of the main axes of the organization of the year of farm work. Nowadays, the role of animals in this region is still important, and animal farming is one of the main factors of the local economy. Basing on the source materials collected by Polish and Ukrainian researchers, the article presents the most important practices for the old Hutsul community, which were often of magical character and aimed at protecting animals, and socio-economicmotives that were the inspiration in the old sheep farming during summer grazing. All these have constituted the historical background for compiling information that enable determining the contemporary image of sheep in the community of Hutsulshepherds
    Źródło:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2018, 18; 67-81
    1506-5790
    2353-9860
    Pojawia się w:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Święcenie zwierząt w Mikstacie. Tradycja i współczesność
    The Ritual of the Blessing of Animals in Mikstat: Past and Present
    Autorzy:
    Zacharek, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047543.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-21
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    święcenie zwierząt
    Mikstat
    praktyki ochronno-magiczne
    tradycja ludowa
    blessing of animals
    magical-protection practices
    folk tradition
    Opis:
    This text focuses on comparing two images of the rite of the blessing of animals in Mikstat, based on 19th and 20th century literature, as well as on research from August 16, 2018. The analysis of old symbols, magical activities, and longforgotten celebrations is juxtaposed with contemporary changes in tradition which have created new symbolism for, and interest in, the older elements that comprise the cultural heritage of Mikstat. For at least 300 years, the purpose of the traditional rite of the blessing of animals on the Day of St. Roch (August 16) has been to preserve the health, happiness, and fertility of farm and livestock.
    Źródło:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2020, 20
    1506-5790
    2353-9860
    Pojawia się w:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ludowe sposoby wzmagania plenności roślin (na przykładzie grochu i kapusty)
    Autorzy:
    Prorok, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611464.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Polish folk culture
    fecundity of plants
    magic
    polska kultura ludowa
    plenność roślin
    praktyki magiczne
    Opis:
    With the examples of green peas and cabbage, two vegetables commonly grown and consumed in the Polish village in former times, the article discusses folk means of augmenting the fecundity of plants. The analysis is based on the rich 19th- and 20th-c. material (diverse text of folklore, as well as accounts of beliefs and practices) from the database of Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols, the volume devoted to plants being now in preparation. The actions designed to render cabbage heads big and hard, and pea pods full, were above all religious and/or magical in nature and were predominantly based on the creative power of language. The “vegetative force” derived from several spheres, among others the sphere of the sacred (God, Jesus, the Holy Mother, the saints cultivating the farmer’s land and thus ensuring good harvest), the “cosmos” (e.g. stars and phases of the Moon, marking the (un)favourable sewing time), wildlife (e.g. other plants grown to turn away spells), humans and the human body (e.g. fertility dances that triggered and transmitted vital forces).
    Autorka na przykładzie grochu i kapusty – dwóch warzyw powszechnie uprawianych i spożywanych dawniej na wsi polskiej – omawia ludowe sposoby wpływania na plenność roślin. Za podstawę analizy przyjmuje bogaty materiał XIX- i XX-wieczny (różnogatunkowe teksty folkloru oraz zapisy wierzeń i opisy praktyk), pochodzący z kartoteki Słownika stereotypów i symboli ludowych, którego tom Rośliny jest obecnie opracowywany.Zabiegi mające sprawić, że głowy kapusty będą duże i twarde, a strączki grochu pełne, miały przede wszystkim charakter religijny i/lub magiczny i w dużej mierze oparte były na wierze w sprawczą moc słowa. Źródłem „mocy wegetacyjnej” mogło być kilka sfer, m.in.: sacrum (np. Bóg, Pan Jezus, Matka Boska i święci uprawiający w kolędach ziemię gospodarza i tym samym zapewniający obfitość plonów), „kosmos” (np. gwiazdy i fazy księżyca wyznaczające korzystny/niekorzystny czas siewu), przyroda (np. inne rośliny sadzone na zagonach dla odwrócenia uroków) oraz człowiek i jego ciało (np. tańce na urodzaj wyzwalające i przekazujące siły witalne).
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2016, 28
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Magic practices against human life and health in late antiquity as reflected in Church legislation
    Praktyki magiczne przeciwko zdrowiu i życiu człowieka w późnym antyku na przykładzie prawodawstwa kościelnego
    Autorzy:
    Ożóg, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/613831.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    praktyki magiczne
    synody
    sobory
    księgi pokutne
    prawodawstwo kościelne
    późny antyk
    magic practices
    synods
    councils
    penitential books
    church legislation
    late antiquity
    Opis:
    Zachowania magiczne były od niepamiętnych czasów elementem kultury. Świadectwa w postaci amuletów, różnych narzędzi czy zaklęć systematycznie są odkrywane. Magia przenikając w świat religii, stawała się jej elementem, z czasem aż do tego stopnia, że w zależności od okresu historycznego, nie sposób odróżnić jednej od drugiej. W niniejszym artykule zostały poddanie analizie, z perspektywy ustawodawstwa kościelnego, praktyki magiczne szkodzące zdrowiu i życiu. Oczywiście przepisy prawne mają na celu eliminację błędów i zagrożeń przez co przedstawiają obraz jednostronny nie oddający wszystkich aspektów życia. Niewątpliwie jednak odnoszą się do zagrożeń realnych i przez to poszerzają wiedzę o epoce. W przedstawionym tekście wzięto pod uwagę takie praktyki magiczne, które celowo i umyślnie miały szkodzić konkretnym osobom.
    Źródło:
    Vox Patrum; 2015, 63; 243-252
    0860-9411
    2719-3586
    Pojawia się w:
    Vox Patrum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Unikalne znaczenie wody chrzcielnej i jej wykradanie do praktyk magicznych przyczyną ewolucji formy chrzcielnicy i jej zabezpieczenia
    Baptismal font form evolution and protection of the place of baptism celebration resulting from the growing importance of baptismal water and instances of its stealing for sorcery rituals
    Autorzy:
    Nowiński, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/495281.pdf
    Data publikacji:
    2014-05-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
    Tematy:
    chrzest
    chrzcielnica
    zabezpieczenie chrzcielnicy
    woda chrztu
    profanacja sakramentów
    czarna magia
    praktyki magiczne
    magiczne figurki z wosku
    The growing importance of baptismal water since the 3rd c
    emphasized in the ceremony of its blessing with holy oils (benedictio fontis) which occurred in the Early Middle Ages and Carolingian ceremonies
    developed the perception of baptismal water as a res sacra
    a holy item category
    turning it into unique matter
    Its presence in the baptismal font influenced the development of the shape and decoration of the baptismal vessel
    primarily by compositionally exposing the basin which clearly dominated the pedestal
    The holiness and the sanctifying power of the Sacrament matter were illustrated in the font basin decoration
    In the Middle Ages
    the sacramental matter of baptismal water was used in sorcery practices related to the so-called effigy magic (invultuatio)
    In order to enhance the magic power and identification with sorcery addressees
    wax figurines that represented them underwent a rite of sorcery Baptism being given the name of an individual a magic ritual was targeted at
    As a result
    baptismal water together with the consecrated oil of Chrism and oil of the Catechumens were stolen from churches
    Those sacrilege practices made the Church issue an order to keep baptismal fonts locked (sub clave)
    the latter resulting in various forms of preventing access to the baptismal font
    from simple lids strengthened with metal ferrules
    up to impressive conic ones
    with time becoming more and more artistically elaborate
    The problem of securing fonts remained open also in the post-Tridentine period
    Rituale Romanum issued in 1614 instructed to lock the fonts and fence them off with a closing balustrade
    transl
    Magdalena Iwińska
    baptism
    baptismal font
    baptismal font protection
    baptismal water
    Sacrament profanation
    black magic
    sorcery practices
    sorcery wax figurines
    Opis:
    The growing importance of baptismal water since the 3rd c., emphasized in the ceremony of its blessing with holy oils (benedictio fontis) which occurred in the Early Middle Ages and Carolingian ceremonies, developed the perception of baptismal water as a res sacra, a holy item category, turning it into unique matter. Its presence in the baptismal font influenced the development of the shape and decoration of the baptismal vessel, primarily by compositionally exposing the basin which clearly dominated the pedestal. The holiness and the sanctifying power of the Sacrament matter were illustrated in the font basin decoration. In the Middle Ages, the sacramental matter of baptismal water was used in sorcery practices related to the so-called effigy magic (invultuatio). In order to enhance the magic power and identification with sorcery addressees, wax figurines that represented them underwent a rite of sorcery Baptism being given the name of an individual a magic ritual was targeted at. As a result, baptismal water together with the consecrated oil of Chrism and oil of the Catechumens were stolen from churches. Those sacrilege practices made the Church issue an order to keep baptismal fonts locked (sub clave), the latter resulting in various forms of preventing access to the baptismal font: from simple lids strengthened with metal ferrules, up to impressive conic ones, with time becoming more and more artistically elaborate. The problem of securing fonts remained open also in the post-Tridentine period. Rituale Romanum issued in 1614 instructed to lock the fonts and fence them off with a closing balustrade.
    Źródło:
    Seminare. Poszukiwania naukowe; 2014, 35, 2; 175-191
    1232-8766
    Pojawia się w:
    Seminare. Poszukiwania naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Święto Matki Boskiej Gromnicznej w religijności ludowej
    Feast of Our Lady of Candles in Folk Religiosity
    Autorzy:
    Kupisiński, Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2040467.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Ofiarowanie Pańskie
    Święto Matki Boskiej Gromnicznej
    świeca woskowa zwana gromnicą
    religijność ludowa
    pobożność ludowa
    zwyczaje
    obrzędy i wierzenia ludowe
    tradycja ludowa
    wróżby
    praktyki magiczne
    Presentation of the Lord
    Feast of Our Lady of Candles
    “Gromnica”
    folk piety
    customs
    rituals and folk beliefs
    folk tradition
    divination
    magical practices
    Opis:
    Święto Matki Boskiej Gromnicznej to późniejsza nazwa powstałego w IV wieku święta Ofiarowania Pańskiego. Początkowo obchody święta posiadały chrystologiczny akcent, ale z upływem czasu nabrały charakteru maryjnego (obecnie w liturgii powrócono do pierwotnej nazwy). W polskiej religijności ludowej funkcjonowała nazwa Matki Boskiej Gromnicznej ze względu na święcenie w Kościele świec zwanych gromnicami. Pod wpływem nauki Kościoła dawne zwyczaje i obrzędy ludowe zmieniły swą treść i znaczenie. Tak było z symboliką światła i świecy.Po nadaniu mu chrześcijańskich interpretacji płonąca świeca symbolizuje światłość wiekuistą, jaką dla każdego wierzącego człowieka stanowi Chrystus. W życiu mieszkańców wsi gromnica posiadała wielkie znaczenie i była wykorzystywana do różnych praktyk. Wręczano ją do ręki umierającemu, aby Maryja bezpiecznie i w świetle Chrystusa przeprowadziła go na „tamten świat”. Po przyjściu z kościoła znaczono kopcącym się płomieniem z gromnicy znak krzyża na futrynach okien i drzwi wejściowych do domu, aby Bóg strzegł domostwa i chronił przed złymi mocami. Zapalano ją i stawiano w oknie lub na stole podczas burzy, aby uchronić dom i gospodarstwo przed uderzeniem pioruna i „odwrócić” burzę. Nie były to czynności magiczne, jak zachowanie to kwalifikują niektórzy etnologowie, gdyż w tym czasie przez wstawiennictwo Maryi zanoszono modlitwę do Boga (odmawiano modlitwę „Pod Twoją obronę”, modlono się na różańcu). Gromnicę wykorzystywano też do przepowiadania praktyk medycznych, meteorologicznych (patrząc jak się pali podczas nabożeństwa czy w drodze do domu). Według wierzeń ludowych posiadała swą moc, gdyż została w kościele poświęcona przez kapłana. Do czasów współczesnych niewiele pozostało z dawnych ludowych zwyczajów związanych z gromnicą. W niektórych tylko rodzinach daje się ją umierającemu, czy kreśli znak krzyża na futrynach okien i drzwi. Jedynie jej wygląd i płonący płomień przypomina wierzącemu sakrament chrztu świętego oraz Chrystusa – Światłość wiekuistą.
    The Feast of Our Lady of Candles is the later name for the Feast of Presentation of the Lord, founded in the fourth century. Initially, the celebration had a Christological accent, but with time it acquired features of Marian feast (now in the liturgy the original name is in force). In Polish folk religiosity the name Our Lady of the Thunder Candle has functioned, as people came to church to have their candles called “gromnica” (the Thunder Candle) blessed. Under the influence of the Church's teaching, ancient folk customs and rituals have changed their content and meaning. So it was with the symbolism of light and candle. After giving it a Christian interpretation burning candle symbolizes the eternal light, which is Christ for every Christian. In the life of the villagers gromnica had great significance and was used for various practices. It was handed to a dying person to be safely accompanied by Mary to the “other world” and in the light of Christ. After coming back from church, sign of the cross was marked with a smoky flame of gromnica at the frames of windows and the front door of the house to ensure God's protection from evil spirits. Gromnica was lit and placed in a window or on a table during storm to protect the house and farm from thunder-light and “avert” storm. This was not a magical act, as some ethnologists asserted, but a form of folk piety through the intercession of Mary (People prayed Rosary and “Beneath Thy Protection”).Gromnica was also used for medical and meteorological practices; by observing the flame during the church service or on the way home people were making predications. According to the folk beliefs, candle had its power, because it was blessed in the church by the priest. Nowadays very little is left of the ancient folk customs associated with the Thunder Candle. Only in some families the custom of handing gromnica to the dying person or marking sign of the cross on the frames of the door and windows is still practiced. However, the candle as such and its burning flame reminds the faithful about Baptism and Christ – the eternal Light.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 9; 191-210
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Islandzka völva i staropolska czarownica. Analiza porównawcza.
    Autorzy:
    Korneluk-Markiewicz, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37207063.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-12
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    völva
    czarownice
    praktyki magiczne
    magia przyrody
    krytyka ekologiczna
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest analiza porównawcza postaci islandzkiej völvy i staropolskiej czarownicy. Islandzkie sagi i staropolskie podania ludowe jasno wskazują, że   Informacje zawarte w  islandzkich sagach i staropolskich podaniach ludowych udowodniły związek wiedźm z naturą. Zarówno wizerunek, jak i utensylia oraz praktyki magiczne obydwóch czarownic pozostawały w zgodzie z powyższą hipotezą. Natura, jako przestrzeń stanowi wyjątkowy obszar, z którego czarownice mogły czerpać swoją moc oraz pozyskiwać składniki do zabiegów magicznych.  Z punktu widzenia krytyki ekologicznej wiedźmy to postaci wykorzystujące przyrodę również do wywierania wpływu na człowieka. Wiara w czarownice spowodowała, że stały się pośrednikami w relacji człowieka z otaczającym go krajobrazem.
    The subject of the article was a comparative analysis of the Icelandic völva and the witch in former Poland. Information contained in Iceland sagas and Polish folk tales have proved the relationship between witches and nature. The image, accessories and magic practices of both witches were consistent with the above hypothesis. Nature as a space was a unique area from which witches could draw their power and obtain ingredients for magical treatments. Therefore, from environmental criticism point of view, witches are characters that use the nature to influence human life. Belief in witches made them intermediaries in man's relationship with the surrounding landscape.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2021, 34, 3; 221-237
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies