Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "polska niepodległość" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Inteligencja miasta przemysłowego XIX i początków XX wieku wobec polskiej niepodległości. Przykład miasta Łodzi
The intelligentsia of the industrial city of the 19th century and the early 20th century,in the face of Polish independence. The example of the city of Lodz
Autorzy:
Iwańska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687496.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
inteligencja
Łódź,
polska niepodległość
intelligentsia
Lodz
the Polish independence
Opis:
The turn of the 20th century, especially the time from the Polish Revolution of 1905 until the First World Was, is perceived in the Kingdom of Poland as a moment of searching for a new form of patriotism and Polishness by the Polish intelligentsia. It was a time of developing the national awareness and its spread from the local to the national domain. The present paper attempts to look at this search and these processes through the prism of journalistic discussions led by the Polish intelligentsia in Lodz. Apart from the intelligentsia’s postulates and reflections, the author is going to demonstrate specific signs of their activities, and cultural and social initiatives, which at the time were supposed to encourage and maintain Polishness in the city of Lodz, where the German and Jewish population played an important role (not only in terms of the economy). This historical analysis is also an attempt at determining the extent to which the intelligentsia in Lodz introduced original and innovative elements, stemming mainly from the industrial nature of the city, to the national patriotic debates.
Przełom XIX i XX wieku, a zwłaszcza okres po rewolucji 1905–1907 roku do wybuchu I wojny światowej uznawany jest w Królestwie Polskim za moment poszukiwania przez środowiska polskiej inteligencji nowej formuły patriotyzmu, polskości, za czas poszerzania świadomości narodowej, przechodzenia od jej lokalnego do ogólnonarodowego wymiaru. W proponowanym tekście podjęta zostanie próba przyjrzenia się tym poszukiwaniom i procesom przez pryzmat dyskusji publicystycznych prowadzonych przez inteligentów polskich w Łodzi. Prócz postulatów i rozważań ukazane zostaną także konkretne przejawy ich działań, inicjatywy kulturalne i społeczne mające w tamtym czasie służyć pobudzeniu i utrzymaniu polskości w mieście, gdzie znaczącą rolę (nie tylko ekonomiczną) odgrywali przedstawiciele ludności niemieckiej i żydowskiej. Celem prowadzonej analizy historycznej jest też chęć zmierzenia się z pytaniem – w jakim stopniu przedstawiciele łódzkiej inteligencji wnosili do ogólnopolskich debat patriotycznych, narodowych wątki oryginalne i nowatorskie, wynikające przede wszystkim z industrialnego charakteru miasta?
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 19; 51-79
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rewolucja październikowa w Polsce: Historia antykomunistycznego wyparcia
The October Revolution in Poland: A History of Anti-Communist Repression
Autorzy:
Wójcik, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009580.pdf
Data publikacji:
2019-05-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Russian Revolution
Polish independence
anti-communism
historical discourse
rightist ideology
worker’s councils
rewolucja rosyjska
polska niepodległość
antykomunizm
dyskurs historyczny
ideologia prawicowa
rady robotnicze
Opis:
Podstawowa teza niniejszego artykułu jest następująca: rewolucja październikowa miała istotny wpływ zarówno na odzyskanie przez Polskę niepodległości, jak i na kształt polskich walk klasowych. Jednak historia tego wpływu jest całkowicie wypierana albo nawet jawnie negowana we współczesnym hegemonicznym prawicowym dyskursie historycznym w Polsce. Setna rocznica rewolucji wywołała publicystyczną dyskusję, w ramach której wydarzenia te były przedstawiane jako „demoniczne źródło dwudziestowiecznego totalitaryzmu”, zapoznając tym samym entuzjazm, jaki rewolucja wywołała wśród Polaków (zarówno jej uczestników, jak i pełnych nadziei obserwatorów). Nacjonalistyczna historiografia, idealizująca Polaków za wszelką cenę, stara się usilnie wymazać polskie zaangażowanie w „Czerwony Październik” albo zredukować je do rangi nieistotnego epizodu. W związku z tym tekst stanowi analizę dominującej narracji na temat rewolucji bolszewickiej w Polsce na przykładzie popularnonaukowej publikacji Mateusza Staronia Zdrajcy: Polacy u boku Lenina. Stawką tej analizy jest z jednej strony zbadanie strategii i sposobów antykomunistycznego „przepisywania” historii, podporządkowanej doraźnym celom ideologicznym, z drugiej zaś przedstawienie alternatywnej – wobec obowiązujących antykomunistycznych klisz – narracji dotyczącej rewolucji październikowej w polskim kontekście, opierającej się na trzech zagadnieniach:1. Polskiego uczestnictwa w październikowych wydarzeniach;2. Wpływu rewolucji na odzyskanie niepodległości przez Polskę;3. Polskich rad robotniczych jako bezpośredniej odpowiedzi na rewolucję rosyjską.Cel niniejszego artykułu nie ogranicza się – w związku z powyższym – do przedstawienia alternatywy dla dominującego dyskursu, wykonania kolejnego ćwiczenia w zakresie politycznej i historycznej wyobraźni czy wyciągnięcia na światło dzienne wypartych aspektów polskiej historii. Idzie tu raczej o ukazanie logiki i struktury samej antykomunistycznej narracji.
The paper supports the following thesis: the October Revolution influenced the constituency of the Polish independent state in 1918 as well as the structure of class struggles in Poland. The history of this impact is absolutely ignored or even denied in contemporary Polish anti-communist ruling historical discourse. The centenary of the Russian Revolution triggered debates presenting this event as “a demonic source of the 20th century totalitarianism”, without mentioning the enthusiasm the Revolution provoked in Polish people (who were both actively participating in it and inspired by it). The nationalist historical policy, which idealizes Poles at any cost, attempts to erase Polish engagement in “Red October” or belittle it as an insignificant episode. For this reason, by analyzing the dominant narrative about the Bolshevik Revolution in Poland via the example of Mateusz Staroń’s book Traitors: Poles the allies of Lenin, I will show how anti-communist discourse reshapes the past to serve its own ideological purposes and present an alternative narrative about the Russian Revolution in a Polish context, against these dominant anti-communist clichés, concerning 3 issues:1. Polish participation in the October Revolution,2. The Revolution’s influence on Poland’s independence,3. The Polish workers’ council movement as a direct response to the Russian Revolution.In the context of the above, the aim of this paper is not limited to providing an alternative to the ruling discourse, being just another exercise in political and historical imagination, or attempting to bring to light repressed aspects of Polish history. Rather, it is to show the logic and structure of the anti-communist narrative as such.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2019, 31, 1; 50-71
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filary niepodległości. [2], Wiesław Chrzanowski, Andrzej Duda, Marek Jędraszewski, Jarosław Kaczyński, Lech Kaczyński, Antoni Macierewicz, Mateusz Morawiecki, Jan Olszewski, Jarosław M. Rymkiewicz, Anna Walentynowicz
Współwytwórcy:
Nowak, Andrzej (1960- ). Wywiad
Biały Kruk. Wydawca
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Kraków : Biały Kruk
Tematy:
Niepodległość
Polityka
Wywiad dziennikarski
Opis:
Zbiór rozmów przeprowadzonych przez autora.
Oznaczenie tomu na grzbiecie książki.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Przesłanie Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej do działających w kraju organizacji zrzeszających żołnierzy Polski Walczącej.
Powiązania:
Szaniec Chrobrego 2001, nr 53, s. 11-13
Data publikacji:
2001
Tematy:
Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej
Federacja Stowarzyszeń Weteranów Walk o Niepodległość organizacja projekty Polska
Kombatanci polscy organizacje
Opis:
Inicjatywa utworzenia Federacji Stowarzyszeń Weteranów Walk o Niepodległość stanowiącej dobrowolny związek działających w kraju organizacji kombatanckich.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Niepodległa! [1], 1864-1924 : jak Polacy odzyskali ojczyznę
1864-1924 : jak Polacy odzyskali ojczyznę
Jak Polacy odzyskali ojczyznę
Autorzy:
Nowak, Andrzej (1960- ).
Współwytwórcy:
Biały Kruk. Wydawca
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Kraków : Biały Kruk
Tematy:
Niepodległość
Odzyskanie niepodległości przez Polskę (1918)
Opis:
Mapy również na wyklejkach. Oznaczenie tomu na grzbiecie książki.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Kompleks Dostojewskiego czy kompleks Polaków?
Dostoyevsky’s Complex or Poles’ Complex?
Autorzy:
Sucharski, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433535.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
Tematy:
Fiodor Dostojewski
polska dostojewskologia
polska walka o niepodległość
katorga syberyjska
stereotypy narodowe
polonofobia
Fyodor Dostoyevsky
Polish dostoevskology
Polish fight for independence
Siberian katorga
national stereotypes
polonophobia
Opis:
Szkic jest próbą refleksji nad „polskim problemem” Fiodora Dostojewskiego, próbą w dużym stopniu polemiczną wobec dotychczasowych interpretacji polskiej dostojewskologii. W negatywnych kreacjach Polaków, które, poza Zapiskami z Martwego domu, nie odgrywają istotnej roli fabularnej w powieściach, krytyka doszukiwała się ekspresji niechęci pisarza, nawet polonofobii. Wskazywała ją na płaszczyźnie metafizycznej, narodowej, religijnej, etycznej. Analiza dzieł Dostojewskiego, w których pojawiają się polskie postaci, dowodzi, że kreacje Polaków odzwierciedlają przede wszystkim rosyjski negatywny stereotyp Polaka. Zasadniczą niechęć i irytację Dostojewskiego wzbudzali jedynie Polacy, którzy dążyli do uniezależnienia od Rosji. Pokazywał ich pisarz jako aroganckich oszustów, fałszywych hrabiów.
The sketch is an attempt to reflect on Fyodor Dostoevsky’s „Polish problem,” a a largely polemical attempt at the previous interpretations of Polish dostoevskyology. Polish critics looked for the expression of the writer’s reluctance, even polonophobia, in the negative portrayals of Poles, who, apart from Notes from the Dead House, do not play any significant role in the novels. Researchers and critics indicated this on the metaphysical, national, religious and ethical levels. An analysis of Dostoyevsky’s works, in which Polish characters appear, proves that the creations of Poles primarily reflect the negative Russian stereotype of a Pole. Only Poles, who sought independence from Russia, aroused the fundamental reluctance and irritation of Dostoyevsky. The writer showed them as arrogant frauds and false counts.
Źródło:
Studia Pigoniana; 2021, 4, 4; 25-51
2657-3261
Pojawia się w:
Studia Pigoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przynależność polityczna Chełmszczyzny. Fakty i mity
Autorzy:
Wawryniuk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462608.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
Tematy:
Chełmszczyzna
pogranicze
Ukraina
Polska
niepodległość
borderland
Ukraine
Polska
independence
Opis:
Tereny nadgraniczne zawsze prowadziły do sporów o ich przynależność. Nasze wschodnie tereny nadbużańskie od najdalszych lat należały do Polski, co nie powinno dziś budzić żadnych wątpliwości. W artykule wskazuję na źródła potwierdzające ich miejsce w Europie od pradziejów do czasów współczesnych. Powołuje się przy tym na źródła zarówno ruskie (Latopis Nestora), jak i na teksty kronikarzy zachodnich. Ważnym przywołanym przeze mnie dokumentem jest kronika sporządzona przez Mieszka I, w której opisuje on granice swojego państwa, sięgające na wschodzie do Bugu. Ważne jest także to, że w Drohiczynie w 1253 r. odbyła się koronacja Daniela Halickiego, której w imieniu papieża dokonał jego legat biskup Opizon, w obecności wielu hierarchów rzymskokatolickich, w tym również ordynariusza krakowskiego. To także jest dowód na przynależność Podlasia do państwa polskiego, nad którym jurysdykcję kościelną, podobnie jak nad Chełmszczyzną, sprawowało biskupstwo krakowskie. Dodać też należy, że uważany przez Ukraińców Daniel Halicki, jako ich pierwszy król, to wnuk Agnieszki, księżnej polskiej, córki Bolesława Krzywoustego. Był więc i Daniel księciem – przynajmniej w części z rodu Piastów – chętnie przyjmowanym na dworze Leszka Białego, księcia na ziemi krakowskiej. Oczekiwania Ukraińców dotyczące przyjęcia Chełmszczyzny i Podlasia po 9 lutym 1918 r. uznaję za polityczny gest bez wyobraźni, co w późniejszym okresie zaważyło na braku możliwości uzyskania przez nich suwerenności, która stała się faktem dopiero w 1991 r.
The border areas always constituted a point of dispute as to their affiliation. Our eastern Bug River areas belonged to Poland ever since, and there is no doubts as to it today. In this article, I indicate the sources confirming their place in Europe, starting from prehistory to modern times. I am referring thereby to both Russian (Latopis Nestor's) and Western chroniclers’ writings. A document of huge significance I am referring here is the chronicle by Mieszko I, in which he outlines the borders of his country that in the east reached the Bug River. It should also not be overlooked that in 1253 in Drohiczyn, the coronation of Daniel Halicki took place in the presence of many Roman Catholic hierarchs, including the Ordinary of Kraków, and it was done in the name of the Pope by his legate - the bishop of Opizon. This is also a proof of Podlasie's affiliation to the Polish state, over which, as in the case of Chełm Land, church jurisdiction was held by the Cracow bishopric. It should also be noted that Daniel Halicki who was proclaimed the first king of Ukraine, was the grandson of Agnieszka, the Polish duchess, daughter of Bolesław Krzywousty. So Daniel was a prince - at least partially from the Piast dynasty, and he was readily hosted at the court of Leszek the White, the prince of Cracow land. The expectations of Ukrainians about the takeover of Chełmszczyzna and Podlasie after February 9, 1918, I regard as an unimaginative act, the fact that in the longer perspective made it impossible for them to regain sovereignty by 1991.
Źródło:
Language. Culture. Politics. International Journal; 2019, 1; 173-191
2450-3576
2719-3217
Pojawia się w:
Language. Culture. Politics. International Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisława Brzozowskiego wadzenie się z Polską: niepodległość poprzez nowoczesność
Stanisław Brzozowski’s Dispute with Polishness: Independence through Modernity
Autorzy:
Fiołek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038269.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
niepodległość
Polska
modernizm
romantyzm
Stanisław Brzozowski
independence
Polska
modernity
romantism
Opis:
Artykuł poszukuje odpowiedzi na pytanie o psychologiczne konsekwencje i operacyjne korzyści afirmatywnej akceptacji nowoczesności przez Stanisława Brzozowskiego w kontekście jego sporu z tradycyjnie pojmowaną polskością. Brzozowskiego metoda odwołania się do pism polskiego romantyzmu (Filozofia romantyzmu polskiego) została zilustrowana na podstawie przykładów zaczerpniętych z publicystyki (Kultura i życie), filozofii (Idee), powieści (Płomienie, Sam wśród ludzi), a także wspomnień (Pamiętnik).
The paper explores the following question: what were the psychological consequences and operational benefits of the affirmative acceptance of modernity by Stanisław Brzozowski in the context of his dispute with traditional Polishness? Brzozowski’s methods of reference towards Polish Romanticism writings (Filozofia romantyzmu polskiego) have been illustrated on the basis of the examples drawn from his journalistic (Kultura i życie), philosophical (Idee), novel (Płomienie, Sam wśród ludzi), and reminiscent (Pamiętnik) texts.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2020, 29, 2; 81-94
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Początki polskiej państwowości na terenie Płocka w 1918 roku w świetle lokalnej prasy
Beginnings of Polish statehood in Płock 1918 in the light of local press
Autorzy:
Piórkowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/466519.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
niepodległość
Polska
II RP
prasa lokalna
Płock
independence
Polska
local press
Opis:
Artykuł relacjonuje wydarzenia towarzyszące odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Wydarzenia te miały miejsce na terenie Płocku w roku 1918. Analizę zjawisk społecznych oparto głównie na doniesieniach z „Kurjera Płockiego” oraz na literaturze historycznej dotyczącej tego okresu i miejsca. Prasa lokalna w przekonaniu autorki tekstu stanowi doskonałe zwierciadło wydarzeń społecznych i dostarcza unikalnych informacji i danych o przeszłości, które pomijane są nierzadko w rozważaniach makro-historycznych.Słowa kluczowe: niepodległość, Polska, II RP, prasa lokalna, Płock
The article reports events accompanying Poland regaining independence. These events took place in Płock in 1918. The analysis of social phenomena was based mainly on reports from Kurjer Płocki and on historical literature talking about this period and place. Local press, according to the Author, is a perfect reflection of social events. It also delivers unique information and data about the past, which are often overlooked in macrohistorical considerations.
Źródło:
Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2019, 11; 91-111
0860-5637
2657-7704
Pojawia się w:
Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cyprian Norwid’s thoughts on independence
Cypriana Norwida myśli o niepodległości
Autorzy:
Toruń, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038554.pdf
Data publikacji:
2020-02-11
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Cyprian Norwid
Polska
zabory
niewola
niepodległość
wolność
Polska
partitions
enslavement
independence
freedom
Opis:
The presented sketch on Norwid’s thoughts on independence takes into account only the statements of Cyprian Norwid after 1864, following the fall of the January Uprising. As a starting point for discussion, the crucial 1869 text for the discussed issues was used: the epistolary essay Walka-polska, addressed to Agaton Giller. The main thesis of this essay is that Poles “know how to do battle” but “they cannot fight” and it is one of the main objectives of Norwid’s critical view on the Polish road to independence. Besides this essay, the above sketch brings back other texts by Norwid, important for the issues of independence. It discusses Odezwa w sprawie udziału Polaków w wojnie francusko-pruskiej [The call on the participation of Poles in the Franco- Prussian War] of 1870 and Odpowiedź Cypriana Kamila N. niektórym obywatelom o stanie rzeczy narodowej zapytującym [Cyprian Kamil N.’s answer to some citizens asking about the state of national affairs] from the period of Russo-Turkish War in 1877. These discursive texts are completed by a verse from Norwid’s poem Co robić? where the crucial question on the issue of independence is asked: “What to do in the dismembered country.” Norwid’s comments on the meaning of spiritual independence, the importance of which could sometimes be more important than independence understood only politically close the considerations included in this sketch.
Prezentowany szkic Cypriana Norwida myśli o niepodległości uwzględnia tylko wypowiedzi Cypriana Norwida po 1864 r., po upadku powstania styczniowego. Jako punkt wyjścia rozważań przyjęto najważniejszy dla poruszanej problematyki tekst z 1869 r. rozprawki epistolarnej Walka-polska, skierowanej do Agatona Gillera. Podstawowa teza rozprawki, iż Polacy „umieją bić się”, ale „nie umieją walczyć”, jest jednym z głównych założeń krytycznego poglądu Norwida na temat polskich dróg do niepodległości. Poza rozprawką Walka-polska, powyższy szkic przypomina jeszcze inne teksty Norwida, ważne dla problematyki niepodległości. Chodzi o [Odezwę w sprawie udziału Polaków w wojnie francusko-pruskiej] z 1870 r. oraz Odpowiedź Cypriana Kamila N. niektórym obywatelom o stanie rzeczy narodowej zapytującym z okresu wojny rosyjsko-tureckiej z 1877 r. Wymienione dyskursywne teksty dopełnia wiersz Norwida Co robić?, w którym pada zasadnicze dla problematyki niepodległości pytanie: „Co począć w rozebranym kraju?”. Zamieszczone w szkicu rozważania zamykają uwagi Norwida na temat znaczenia duchowej niepodległości, której waga niekiedy mogła być istotniejsza niż niepodległość rozumiana tylko politycznie.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2019, 24, 1; 9-22
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od niepodległości do stawania się państwa, czyli faktografia w służbie mitu Drugiej Rzeczpospolitej. Refleksje na marginesie Sztafety Melchiora Wańkowicza
From indepedence to becoming a country - a factorgraphy serving the myth of the 2ND Polish Republic. Thoughts on Sztafeta by Melchior Wańkowicz
Autorzy:
Szydłowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2167472.pdf
Data publikacji:
2018-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
reportage
independence
Poland 1918–1939
industry
reportaż
niepodległość
Polska 1918–1939
przemysł
Opis:
In this article, we consider the myth of the 2nd Independent Polish Republic, written in the reportage Sztafeta by Melchior Wańkowicz. We study the image of the country from the historical, cultural, social and esthetic perspective. The industrial reportages will be a reason to look into Wańkowicz’s thoughts on a geopolitical position of Poland in Europe, the idea of power, colonialism, solving social and economical problems.
W artykule podejmuje się refleksję nad mitem niepodległej Rzeczypospolitej zapisanym w reportażu Melchiora Wańkowicza Sztafeta. Badamy wizerunek bytu państwowego w jego wymiarze historycznym, kulturowym, społecznym i estetycznym. Reportaże przemysłowe będą pretekstem do zbadania poglądów Wańkowicza na temat geopolitycznej pozycji państwa polskiego w Europie, idei mocarstwowości, polityki kolonialnej, rozwiązania problemów społecznych i ekonomicznych.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2018, Zeszyt, XXXII; 175-192
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sen o Polsce. Nadzieje i rozczarowania polskiej inteligencji
Dreaming of Poland. The Hopes and the Disillusionment of Polish Intelligentsia
Autorzy:
Nałęcz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/505014.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Polska
inteligencja
niepodległość
tradycje rodzinne
Henryk Kapiszewski
Andrzej Kapiszewski
Polska
intelligentsia
independence
family traditions
Opis:
Artykuł omawia rolę odegraną przez inteligencję w dziejach Polski XX wieku. Czyni to na przykładzie historii rodziny Kapiszewskich, szczególnie Henryka (1899–1964) i Andrzeja (1948–2007). Przedstawia krzepnięcie inteligencji jako warstwy i przejmowanie przez nią narodowego przywództwa. Śledzi inteligencką misję, w tym działania zmierzające do odbudowania niepodległości Polski i umocnienia suwerenności w latach 1918–1939. Wskazuje na podobieństwo postaw przed 1918 r. i po 1945 r., w czym ważną rolę odegrały tradycje rodzinne.
The article investigates the role of the intelligentsia in the history of Poland in the 20th century, as exemplifi ed by the history of the Kapiszewski family, specifi cally Henryk (1899–1964) and Andrzej (1948–2007). Issues analyzed include the establishment of the intelligentsia as a social class and its infl uence on the nation. The evolution of the goals of the intelligentsia is scrutinized – fi rst to regain Poland’s independence before 1918, then to strengthen the state’s sovereignty between 1918 and 1939. Similarities between the stances represented by the intelligentsia before 1918 and after 1945 are noted, including the importance of those stances being shaped by family traditions.
Źródło:
Krakowskie Studia Międzynarodowe; 2017, 3; 11-19
1733-2680
2451-0610
Pojawia się w:
Krakowskie Studia Międzynarodowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska, Rosja, Ukraina i Litwa po rozejmie w lasku Compiègne. O książce i redaktorce
Poland, Russia, Ukraine and Lithuania after the armistice in the forest of Compiègne. About the book and the editor
Autorzy:
Lityński, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348409.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polska
Russia
independence
truce in the Compiègne forest
Polska
Rosja
niepodległość
rozejm w lasku Compiègne
Opis:
Artykuł jest analizą książki O Niepodległą. Kierunek północno-wschodni (1920), wydanej pod redakcją Diany Maksimiuk (Białystok – Warszawa 2022) w ramach realizowanego w latach 1918–1922 projektu „Moja Niepodległa” (na stulecie odzyskania niepodległości). Książka zawiera jedenaście rozpraw i obszerny wstęp przygotowany przez redaktorkę pracy. Przedstawia wydarzenia sprzed ponad stu lat, gdy narody sąsiadujące z Rosją próbowały się wybić na niepodległość.
The article is an analysis of the book O Niepodległą. Kierunek północno-wschodni (1920) [For Independent. The North-Eastern Direction (1920)], published under the editorship of Diana Maksimiuk (Białystok – Warsaw 2022) as part of the project “My Independence” (for the centenary of regaining independence) carried out between 1918 and 1922. The book contains eleven dissertations and an extensive introduction prepared by the editor of the work. It depicts the events of more than a century ago, when the nations neighbouring Russia tried to strike out for independence.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2023, 75, 2; 285-297
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evolution of supervision over the activities of local self-government in Poland
Ewolucja nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego w Polsce
Autorzy:
Piękoś, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942150.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
supervision
local self-government
Polska
self-government bodies
independence
nadzór
samorząd terytorialny
Polska
organy samorządowe
niepodległość
Opis:
The legal order of contemporary democratic states consists of a supervisory institution which cannot be used for political purposes or used in a discretionary manner. Poland, returning to the maps of Europe in 1918, was a country in which territorial self-government functioned, differing in many aspects from the model we encounter today. The differences concerned, among others supervision, which also played an important role in the activities of local government units in the Second Republic of Poland. The purpose of this article will be to show the evolution of supervision over territorial self-government in Poland.
Współczesne państwa demokratyczne w swoim porządku prawnym posiadają instytucję nadzoru, która nie może być wykorzystywana do celów politycznych, bądź stosowana w sposób uznaniowy. Powracająca na mapy Europy w 1918 r. Polska, była państwem, w którym funkcjonował samorząd terytorialny, różniący się w wielu aspektach od modelu, z którym mamy styczność w dzisiejszych czasach. Różnice dotyczyły m.in. nadzoru, który również w II RP pełnił ważną rolę w działalności jednostek samorządu terytorialnego. Celem niniejszego artykułu będzie ukazanie ewolucji nadzoru nad samorządem terytorialnym w Polsce.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 6 (46); 239-246
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The history of Orzysz conspiracy
Z dziejów orzyskiej konspiracji
Autorzy:
Szymanowicz, Adam.
Strzyżewski, Sylwester.
Powiązania:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki 2011, nr 2, s. 100-118
Data publikacji:
2011
Tematy:
Demokratyczny Związek Walki o Niepodległość
Konspiracja Polska 1939-1945 r.
Podziemie polityczne i zbrojne (1944-1956)
Opis:
Bibliogr.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Sprawa polska na progu 1918 roku. Hrabiego Bronisława Szlubowskiego, właściciela dóbr ziemskich Radzyń, wizja niepodległości
Polish case on the eve of 1918. Vision of independence by Count Bronisław Szlubowski, owner of estate in Radzyń
Autorzy:
Magier, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564046.pdf
Data publikacji:
2019-09-25
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
Bronisław Szlubowski
niepodległość
Polska
Radzyń Podlaski
I wojna światowa
independence
Poland,
Radzyn Podlaski
World War I
Opis:
Lata I wojny światowej przyniosły Polakom nowe nadzieje na odzyskanie niepodległości i odrodzenie się polskiej państwowości po 123 latach zaborów. Sprawą tą żyły zarówno metro-polie, jak i prowincja, gdzie znajdowały się ośrodki intelektualne, które promieniowały kulturą i myślą polityczną na okoliczne tereny, w postaci dworów ziemiańskich. Jednym z nich był dom właściciela dóbr ziemskich Radzyń hrabiego Bronisława Szlubowskiego. Szlubowski imponował oczytaniem i inteligencją, był bardzo zaangażowany w życie polityczne. W czasie wzmożonej rusyfikacji włączył się aktywnie w obronę polskości i wiary oraz pracę społeczną. Poza tym udzielał się w działalności społecznej. Na przełomie 1917 i 1918 r. wydał broszurę własnego autorstwa pt. Jak w obecnej chwili przedstawia się sprawa polska? Kilka uwag na cza-sie, w której omawiał warunki odrodzenia się państwa polskiego w zależności od rozwoju sytuacji geopolitycznej wynikającej z różnych wariantów sytuacji militarnej na frontach wojny światowej. Artykuł jest naukową edycją broszury wraz z dokładnym omówieniem możliwości odzyskania niepodległości przez państwo polskie w początkach 1918 r. w wizji hrabiego Bro-nisława Szlubowskiego.
The years of World War I brought Poles new hopes for regaining independence and the rebirth of the Polish statehood after 123 years under foreign partition. This matter was vividly alive both in metropolises and provinces, where landowners’ estates became intellectual centres that dazzled whole neighbourhoods with culture and political thought. Count Bronisław Szlubowski’s house, who owned an estate in Radzyń, was one of the sort. Szlubowski, who engaged himself into politics, was widely admired due to his reading and intelligence. At the time of intensified Russification, he not only did community service but also defended Polishness and faith actively. In addition, he was involved in other social activities. At the turn of 1917 and 1918, Szlubowski published his own booklet entitled- „How the Polish case looks like at present? A few relevant remarks”, where he discussed the rebirth of the Polish state in the context of the geopolitical background that would change due to mili-tary activities on all fronts of the world war. The following article is a scientific edition of the aforementioned booklet that thoroughly analyses Poles’ chances for regaining independence at the beginning of 1918 from the Bronisław Szlubowski’s perspective.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2019, 17; 93-112
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka odrodzenia oraz współistnienia Litwy i Polski w podręcznikach wydanych na Litwie
The Issues of the Revival and the Functioning of the Lithuanian State and the Polish State in Textbooks Published in Lithuania
Autorzy:
Jašinauskas, Linas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2177365.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Muzeum Pamięci Sybiru ; Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Białymstoku
Tematy:
narracja historyczna
państwowość polska
państwowość litewska
podręczniki
niepodległość
historical narrative
Polish statehood
Lithuanian statehood
textbooks
independence
Opis:
W artykule poddano analizie narrację, którą autorzy litewskich podręczników do historii (11 pozycji wydanych w ciągu ostatnich dziesięciu lat, przeznaczonych dla klas 5–12) zastosowali do opisu problematyki odrodzenia oraz funkcjonowania państw litewskiego i polskiego w okresie I wojny światowej i w pierwszych latach po jej zakończeniu. Analiza wykazała, że szczególną uwagę poświęcono genezie odrodzenia Litwy – zjawiskom dotyczącym litewskiego życia społecznego i politycznego. Podręczniki dla klas 9–12 wyraźniej łączą próby odzyskania niepodległości inicjowane przez litewską klasę polityczną z sytuacją panującą w ówczesnej Europie. W kwestii Polski, podręczniki najczęściej wspominają o wadze, jaką państwa Ententy przywiązywały do jej niepodległości oraz o licznych konfliktach zbrojnych, które rozgorzały u zarania jej niepodległości. Narracja autorów podręczników przybliża również uczniom zróżnicowane koncepcje litewskich i polskich polityków związane z odbudową litewskiej państwowości i jej alternatywami, takimi jak chociażby idea odbudowy Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
The article analyzes the narrative used by the authors of Lithuanian history textbooks (11 items published in the last ten years, intended for grades 5-12) to describe the issues of rebirth and the functioning of Lithuanian and Polish states during World War I and in the first years after its end. The analysis showed that special attention was paid to the genesis of Lithuania's rebirth – phenomena related to Lithuanian social and political life. Textbooks for grades 9–12 more clearly link the attempts to regain independence initiated by the Lithuanian political class with the situation in Europe at that time. In terms of Poland, textbooks most often mention the importance that the Entente countries attached to its independence and the numerous armed conflicts that flared up at the dawn of its independence. The narrative of the authors of the textbooks also introduces students to the diverse concepts of Lithuanian and Polish politicians related to the reconstruction of Lithuanian statehood and its alternatives, such as the idea of rebuilding the Polish-Lithuanian Commonwealth.
Źródło:
Biuletyn Historii Pogranicza; 2022, 22; 60-81
1641-0033
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Pogranicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspomnienia Wincentego Mossakowskiego z lat 1914-1926. Młodzieżowa działalność społeczno-polityczna oraz nauka w Seminarium Nauczycielskim w Pułtusku
Memoirs of Wincenty Mossakowski from 1914-1926. Social and Patriotic Youth Activity and Education at the Teachers College in Pułtusk
Autorzy:
Łukawski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134384.pdf
Data publikacji:
2022-02-24
Wydawca:
Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie
Tematy:
Gromin
Pułtusk
education
independence
teachers' college
Polish Military Organization
edukacja
niepodległość
seminarium nauczycielskie
Polska Organizacja Wojskowa
Opis:
Artykuł zawiera wspomnienia Wincentego Mossakowskiego, mieszkańca podpułtuskiej wsi Gromin, z okresu pierwszych dekad XX w. Takie wspomnienia nie często są przedmiotem wydawnictw źródłowych. Zdaniem autora artykułu takie relacje w sposób istotny wzbogacają wiedzę o dziejach małych ojczyzn, szczególnie wtedy, gdy dotyczą trudnych okresów historycznych. Warto dodać, że w tym przypadku wzbogacają również wiedzę o historii Mazowsza.
The article contains memoirs of Wincenty Mossakowski, an inhabitant of the village of Gromin, near Pułtusk, from the first decades of the 20th century. Such memoirs are not often the subject of source publications. According to the author of the article, such reports significantly enrich knowledge about the history of small homelands, especially when they relate to difficult historical periods. It is worth adding that in this case they also enrich knowledge about the history of Mazovia.
Źródło:
Studia Mazowieckie; 2021, 16, 2; 21-35
1231-2797
2720-5991
Pojawia się w:
Studia Mazowieckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Federacja Stowarzyszeń Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej
Autorzy:
Stępkowski, Piotr.
Powiązania:
Biuletyn Informacyjny / Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. Zarząd Główny 2010, nr 9, s. 73-75
Data publikacji:
2010
Tematy:
Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej
Federacja Stowarzyszeń Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej
Organizacje kombatanckie
Opis:
Fot.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Pisarze polscy w służbie propagandy niepodległościowej (1914–1918)
Polish Writers in the Service of Independence Propaganda (1914–1918)
Autorzy:
Niewiarowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597274.pdf
Data publikacji:
2021-07-01
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
I wojna światowa
dyskurs narodowy
propaganda
literatura polska
niepodległość
World War I
national discourse
Polish literature
independence
Opis:
Artykuł stanowi przyczynek do dziejów propagandy okresu I wojny światowej. Jego przedmiotem są formy aktywności propagandowej polskich pisarzy i krytyków literackich w okresie I wojny światowej (zwłaszcza w latach 1914–1917) na rzecz czynu niepodległościowego oraz specyfika podejmowanej przez nich działalności na tym polu (jej treści i form). By zrozumieć miejsce i rolę ludzi pióra w aparacie propagandy, autorka wyjaśnia fenomen szczególnego statusu i funkcji polskiego pisarza w przestrzeni publicznej oraz jego kapitału politycznego. Jest on rozpatrywany w perspektywie polskiego paradygmatu romantycznego oraz na przykładzie stosunku Józefa Piłsudskiego do polskiej literatury i, zwłaszcza, polskich pisarzy. To zaufanie społeczne, jakim cieszyli się pisarze, przesądzało o charakterze ich udziału w propagandowej akcji prasowej i wydawniczej. Aktywność propagandowa pisarzy, która została omówiona syntetycznie, przybierała dwojaką postać: niektórzy pisarzy byli instytucjonalnie związani ze strukturami (w tym propagandowymi) Naczelnego Komitetu Narodowego i Legionów, inni oddawali swe pióro na rzecz czynu niepodległościowego, pozostając poza nimi.
The article contributes to history of World War I propaganda. The subject of the study are forms of propaganda activity of Polish writers and literary critics during World War I (especially in the years 1914–1917) in favor of independence act, as well as the character of their activity in this field (concerning its content and form). In order to comprehend the place and role of bookmen in the machinery of propaganda, the author explains the phenomenon of Polish writers’ special status and function in the public space and their political capital. It is examined through the prism of Polish Romantic paradigm and the attitude of Józef Piłsudski towards Polish literature and Polish writers in particular. The social trust towards the writers determined the nature of their participation in the propaganda campaign for press and publishing. Writers’ engagement in propaganda, which was synthetically discussed, appeared in two forms: some of them were institutionally linked to the structures (including propaganda) of the Naczelny Komitet Narodowy and the Legiony Polskie, others remained unaffiliated, writing for the independence act.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2021, 33, 2; 31-46
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elijah, Elisha and Polish independence
Eliasz, Elizeusz i Polska Niepodległość
Autorzy:
Merecz, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2167958.pdf
Data publikacji:
2018-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Elijah
Elisha
Jezebel
Polska
independence
opposition
insurrection
romanticism
positivism
Eliasz
Elizeusz
Izebel
Polska
niepodległość
ruch oporu
powstanie
romantyzm
pozytywizm
Opis:
Biblical Books of Kings depict Jezebel, daughter of Ethbaal, king of Sidon, who through the marriage with King Ahab became a queen over Israel. According to the Bible, the foreign monarch had, as her goal, destroying Yahwistic religion that was the backbone of the Israelite society. Such an attempt raised two forms of opposition. Addressing Jews, who at that time lived under foreign occupation, the author used Elijah and Elisha, two prophets opposing Jezebel, to discuss two different models of fight against foreign invaders. What is interesting, the very same models are present in Polish literature and philosophy of the time when Poland was ruled by foreign powers. It is a romantic and positivistic approach. The article shortly discusses the two models and then shows which model was preferred by the biblical author and which by the Polish elite.
Biblijne Księgi Królewskie opisują Izebel, córkę Etbaala, króla Sydonu, która poprzez małżeństwo z królem Achabem stała się królową Izraela. Według Biblii ta cudzoziemska monarchini postawiła sobie za cel przetrącić kręgosłup społeczeństwa izraelskiego, jakim była wiara w Boga JHWH. To w rezultacie zrodziło dwie formy opozycji. Pisząc do Żydów, którzy w tym czasie żyli pod okupacją, autor Ksiąg użył Eliasza i Elizeusza – dwóch proroków przeciwstawiających się Izebel – do dyskusji nad dwoma odmiennymi modelami walki z obcym najeźdźcą. Interesujący jest fakt, iż te same dwa modele są widoczne także w literaturze i filozofii Polski podczas zaborów – jest to podejście romantyczne i pozytywistyczne. Artykuł pokrótce omawia dwa rodzaje walki patriotycznej i przedstawia, jaki model był preferowany przez autora biblijnego, a jaki przez polską elitę pod zaborami.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2018, Zeszyt, XXXII; 285-292
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sylwetki żołnierzy Polskiej Organizacji Wojskowej w Szadku w okresie I wojny światowej
Profiles of the soldiers of the Polish Military Organization in Szadek in the period of World War I
Autorzy:
Stefańska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/510448.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polska Organizacja Wojskowa
Szadek
I wojna światowa
konspiracja
niepodległość
Polish Military Organization
World War I
conspiracy
independence
Opis:
W artykule zaprezentowano sylwetki żołnierzy związanych z szadkowską Polską Organizacją Wojskową, powstałą wiosną 1915 r. z inicjatywy Feliksa Szymańskiego. Są to najczęściej postacie mało znane, ale zasłużone w walce z okupantem i zaangażowane w działania prowadzące do odzyskania przez Polskę niepodległości. Informacje o tych osobach autorka zdobyła podczas badania źródeł archiwalnych, znajdujących się w Centralnym Archiwum Wojskowym Wojskowego Biura Historycznego w Warszawie. W artykule nie zabrakło też sylwetek szkoleniowców, m.in. Jerzego Neugebauera czy Stanisława Fruzińskiego. Zaprezentowane biogramy stanowią ważne źródło informacji na temat działalności szadkowskiej komórki POW.
The article presents the profiles of soldiers who belonged to the Szadek section of the Polish Military Organization, established in the spring of 1915 by Feliks Szymański. They are not widely known, but nevertheless are persons of great merit as regards the fight against the occupiers and engagement in actions aimed at the regaining of independence by Poland. The author found relevant information by studying archival sources in the Central Military Archive of the Military Historical Bureau in Warsaw. The article also presents the profiles of the instructors, such as Jerzy Neugebauer or Stanisław Fruziński.
Źródło:
Biuletyn Szadkowski; 2019, 19; 123-152
1643-0700
Pojawia się w:
Biuletyn Szadkowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies