Elijah, Elisha and Polish independence

Biblical Books of Kings depict Jezebel, daughter of Ethbaal, king of Sidon, who through the marriage with King Ahab became a queen over Israel. According to the Bible, the foreign monarch had, as her goal, destroying Yahwistic religion that was the backbone of the Israelite society. Such an attempt raised two forms of opposition. Addressing Jews, who at that time lived under foreign occupation, the author used Elijah and Elisha, two prophets opposing Jezebel, to discuss two different models of fight against foreign invaders. What is interesting, the very same models are present in Polish literature and philosophy of the time when Poland was ruled by foreign powers. It is a romantic and positivistic approach. The article shortly discusses the two models and then shows which model was preferred by the biblical author and which by the Polish elite.

Biblijne Księgi Królewskie opisują Izebel, córkę Etbaala, króla Sydonu, która poprzez małżeństwo z królem Achabem stała się królową Izraela. Według Biblii ta cudzoziemska monarchini postawiła sobie za cel przetrącić kręgosłup społeczeństwa izraelskiego, jakim była wiara w Boga JHWH. To w rezultacie zrodziło dwie formy opozycji. Pisząc do Żydów, którzy w tym czasie żyli pod okupacją, autor Ksiąg użył Eliasza i Elizeusza – dwóch proroków przeciwstawiających się Izebel – do dyskusji nad dwoma odmiennymi modelami walki z obcym najeźdźcą. Interesujący jest fakt, iż te same dwa modele są widoczne także w literaturze i filozofii Polski podczas zaborów – jest to podejście romantyczne i pozytywistyczne. Artykuł pokrótce omawia dwa rodzaje walki patriotycznej i przedstawia, jaki model był preferowany przez autora biblijnego, a jaki przez polską elitę pod zaborami.