Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "polish-east slavic borderland" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Ukraińskie imiona męskie i ich warianty w polskich zapisach akt miasta Hrubieszowa w I poł. XVII wieku (pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie)
    Ukrainian male names and its variants in polish books of Hrubieszow municipal court in the first half of the XVII century (the polish-east slavic borderland)
    Autorzy:
    Kojder, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/973218.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    antroponimia
    nazwy własne
    imiona męskie
    warianty imion
    pogranicze polsko-
    wschodniosłowiańskie
    anthroponomy
    proper name
    male names
    names’ variants
    polish-east slavic borderland
    Opis:
    W artykule przeanalizowano ukraińskie imiona męskie i ich warianty występujące w XVII-wiecznych zapisach ksiąg sądowych z pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego. Ziemie stanowiące historyczne pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie, w tym ziemia chełmska, były w przeszłości terenem styku dwóch kręgów kulturowych: wschodniosłowiańskiego z bizantyjską tradycją chrześcijańską i cyrylickim alfabetem oraz zachodniosłowiańskiego z rzymskokatolicką religią, łacińskim alfabetem i językiem. Historyczne imiennictwo starostwa hrubieszowskiego wykazuje silne związki zarówno z antroponimią polską, jak i wschodniosłowiańską. Współcześnie typowo ukraińskie imiona są praktycznie nieobecne – wszystkie używane imiona mają hebrajskie, greckie, łacińskie, skandynawskie, a nawet tureckie pochodzenie i tylko część z nich jest pochodzenia słowiańskiego. Jednak za ukraińskie należy uznać warianty imion oficjalnych zaadaptowanych do ukraińskiego systemu imienniczego.
    The article presents an analysis of ukrainian male names and its variants in Polich court registers on the Polish-East Slavic borderland in the first half of 17th century. The lands forming the historical Polish-East Slavic borderland, including the Chelm Land, were in the past the contact area of two cultures: East Slavic with Byzantine Christian tradition and the Cyrillic alphabet and the West Slavic Roman Catholic religion, with the Latin alphabet and language. All analyzed male names belongs to the christian tradition. As Ukrainian should by considered variants of official names adapted to the Ukrainian system of names.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2014, 60; 121-137
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tak zwane samogłoski nosowe w języku dzieci i młodzieży (na przykładzie polszczyzny mówionej uczniów z Bełchatowa)
    „Nasal vowels” in the language of children and young people (based on the spoken Polish language students from Belchatow)
    Autorzy:
    Kluba, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594020.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    antroponimia
    nazwy własne
    imiona męskie
    warianty imion
    pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie
    anthroponomy
    proper name
    male names
    names’ variants
    polish-east slavic borderland
    Opis:
    Niniejszy artykuł stanowi próbę ustalenia społecznego zasięgu wymowy wariantów tzw. samogłosek nosowych ę i M w najmłodszym pokoleniu Polaków, w tym przypadku mieszkańców Bełchatowa (woj. łódzkie). Zostali oni podzieleni na grupy ze względu na wiek oraz pochodzenie społeczne. W tekstach czytanych zmienna (ę) w pozycji wygłosowej w języku większości badanych realizowana była jako wariant ustny [e]. Jedynie u dzieci pochodzenia robotniczego pojawił się wariant [ę], co tłumaczy się wpływem pisma na wymowę. W tekstach mówionych dominującą realizacją był odnosowiony wariant [e]. Zmienna (M) w wygłosie, w tekstach czytanych, najczęściej wymawiana była zgodnie z normą jako nosowy wariant [M]. W tej samej pozycji, w tekstach mówionych, najczęściej występowała samogłoska nosowa [M]. Jednak najmłodsi informatorzy pochodzenia robotniczego realizowali tu połączenie [om], co może być wynikiem szerzenia się wymowy gwarowej południowej i wschodniej Polski na obszary Polski centralnej. W omawianej pozycji zarówno w wypadku (ę), jak i (M ) zanotowano liczne formy hiperpoprawne. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że w tekstach czytanych, jak i mówionych wiek i pochodzenie społeczne respondentów nie miały wpływu na częstotliwość występowania samogłosek nosowych -ę i -M w śródgłosie wyrazów.
    The presented article is to determine the pronunciation spread of nasal vowels ę and M in the youngest generation of Belchatow’s people. They have been grouped by taking into consideration their age and social origin. In read texts the variable (ę), in word-final position in the language of the most of children being tested, was fulfilled as the variable [e]. Only in the case of working-class children the variable [ę] has occurred, which is explained by the writing influence on pronunciation. In spoken texts, the non-nasal variable [e] was in the ascendant. The variable (M), in its final position, in read texts was usually pronounced under canon of the nasal variable (M). In the same position, the nasal vowel [M] was the most common in spoken texts. However, the youngest communicants of working-class origin has made a combination [om], which can be a result of dialect pronunciation of Northern and Southern Poland being spread onto the central part of Poland. There has been many forms of hypercorrection of both (ę) and (M), in the discussed stand. On the grounds of the carried out research, it can be ascertained that, in both, read and spoken texts, age and social origin of respondents did not have any influence on the frequency of appearance of nasal vowels -ę and -M in mid-word position.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2015, 61; 99-109
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływy Wschodniosłowiańskie w zakresie fonetyki i zapożyczenia w polskiej antroponimi mieszkańców pogranicza polsko-ukraińskiego z końca XVIII – początku XIX wieku
    Autorzy:
    Abuzarowa, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681583.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    polish surnames
    inf luence and borrowings from east Slavic languages
    the Polish-Ukrainian borderland
    polskie nazwiska
    wschodniosłowiańskie wpływy na język polski
    pogranicze polsko-ukraińskie
    Opis:
    Adding to the lexical structure of Polish language, affecting its phonetics and morphology, Ukrainian language has also left its distinct mark in the formation of Polish anthroponymy. This is evident in the large number of Polish surnames with East Slavic (predominantly Ukrainian) elements recorded in the Roman Catholic parish register of the Galician region. Thus, identification of phenomenon of phonetic interference in Polish anthroponymy of Drohobych, analysis of phonetic influences of Ukrainian language on the formation of Polish surnames in Drohobych at the end of XVIII and beginning of XIX centuries is an important, interesting and hitherto little studied linguistic problem that are discussed in this article.
    Język ukraiński, zdaniem autorki artykułu, wywarł pewien wpływ na antroponimię polską. Uwidacznia się on m.in. w fakcie występowania licznych polskich nazwisk zawierających elementy wschodniosłowiańskie (przeważnie pochodzenia ukraińskiego), poświadczone w katolickich księgach metrykalnych z terenu Galicji. Autorka stwierdza, iż szczegółowa analiza polskich antroponimów z Drohobycza z końca XVIII – początku XIX wieku stanowi ważny, lecz słabo zbadany element szerszego zjawiska językowej interferencji polsko-ukraińskiej.
    Źródło:
    Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2015, 4
    2449-8297
    Pojawia się w:
    Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interferencje językowe na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim a interpretacja materiału gwarowego (na przykładzie wsi Choroszczynka)1
    Linguistic interference at the Polish-East Slavic linguistic borderland vs. The interpretation of dialectal data (at the example of Choroszczynka village)
    Autorzy:
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Siatkowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375729.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish-East Slavic language contact
    linguistic borderland
    Polish dialects
    dialects of Ukrainian outside Ukraine
    kontakty językowe polsko-wschodniosłowiańskie
    pogranicze językowe
    gwary polskie
    gwary ukraińskie poza Ukrainą
    Opis:
    Artykuł podejmuje kwestię interferencji w obrębie języków słowiańskich na przykładzie dwujęzycznej wsi Choroszczynka w powiecie bialskim, woj. lubelskie. Przedstawienie całości materiału z dwóch kwestionariuszy do Ogólnosłowiańskiego atlasu językowego – polskiego i ukraińskiego daje możliwość nie tylko uchwycenia osobliwości gramatycznych i leksykalnych obu zestawień przypisanych do poszczególnych gwar, ale także pokazuje nierzetelność eksploratorek prowadzących badania terenowe. W konsekwencji wpłynęło to na niezgodną z rzeczywistością interpretację faktów gwarowych zobrazowanych na mapach OLA.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2018, 67; 55-102
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag leksykograficznych (na marginesie Słownika gwar zachodniopoleskich Hryhorija Arkuszyna)
    Some lexicographic remarks (apropos Słownik gwar zachodniopoleskich [Dictionary of West Polesian dialects] by Григорій Аркушин/ Hryhory Arkushyn)
    Autorzy:
    Czyżewski, Feliks
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044712.pdf
    Data publikacji:
    2018-08-28
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Slavic dialectology
    dialect dictionaries
    dialects of the Polish-East Slavic borderland
    lexicographic description
    Opis:
    The goal of the article is to seek to answer the question how to describe folk lexis on the Slavic borderlands. On the basis of the analysis of different types of Polish, Ukrainian and Belarusian dictionaries, the author draws a conclusion that differential dictionaries that contain lexis from dialect areas of different dialectal classification do not show objective linguistic reality. He suggests that the description of lexis made according to the criterion of the opposition between dialect and literary language should be replaced by the opposition between a dialect and other dialects within one national language.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 1; 33-44
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Określenia dodatkowe szlachty z sufiksem -ski w starostwie grabowieckim w XVI wieku
    Autorzy:
    Marek, Olejnik,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902282.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-14
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    onomastics
    anthroponymy
    starosty district of Grabowiec
    Polish – East Slavic borderland
    gentry
    Opis:
    The 16th century additional appellation (OD) of gentry in starosty district of Grabowiec have been analyzed in the article. The source database used in the article contains the municipal books of Grabowiec from 16th century. On the base of analyzed material it can be concluded that gentry antroponyms with suffix -ski have two-piece form (name and surname). Analytical forms applied in gentry naming are addition which had a task to differentiate individual units of expanding gentry families. In the presented material prepositional phrases appear next to synthetic terms.
    Źródło:
    Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 11; 281-296
    1898-4215
    Pojawia się w:
    Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A breakthrough book about the Polish-Eastern Slavic linguistic borderland
    Przełomowa książka o polsko-wschodniosłowiańskim pograniczu językowym
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084492.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    dialects
    Polish-East Slavic language borderland
    lexical borrowings
    relict Polish-East Slavic references
    Opis:
    The discussed and reviewed book may be considered not merely a collection of word studies, but also a monograph dealing with lexical language contacts in the Polish-Eastern Slavic linguistic borderland. The authors examine more than 30 dialect words against the background of imposing Polish and East Slavic linguistic material, utilise the extensive subject literature, and apply modern dialectological research and language contact theory methods. Their main academic achievements include a precise delineation of the extent of East Slavic lexical borrowings in Polish dialect and a convincing verification of the criteria used to determine them. These efforts also allowed them to discover relict Polish-East Slavic references, previously considered borrowings from Ruthenian languages, in the examined lexical material. The publication, due to its advantages in material, theory and methodology, should serve as a model of research on dialectal linguistic borderlands for Slavic language studies. I believe that the book of Dorota Krystyna Rembiszewska and Janusz Siatkowski should deserves to be rated highly.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2020, 69; 213-222
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historyczne sposoby identyfikacji kobiet pochodzenia ruskiego na wschodniej Lubelszczyźnie (na materiale unickich ksiąg metrykalnych)
    Historical Ways of Identifying Women of Ruthenian Origin in the Eastern Lublin Region (On the Material of Uniate Record Books)
    Autorzy:
    Kojder, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791062.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-21
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    historical anthroponymy
    Polish-East Slavic borderland
    identification of women
    name
    surname
    anthroponymic description
    Opis:
    The article describes different ways to identify Ruthenian (Ukrainian) women living in the eastern part of the Lublin province. The material was excerpted from the registers of the Uniate parishes of the former Chełm diocese from the period 1596–1810. During the period under study, the anthroponymic system tended towards stabilisation in the form of two-element names in accordance with the [first name] + [surname] pattern. The majority of identification formulas consist of a given name and surname derived semantically or through word formation, although there are also few examples of the use of simple surnameless formulas or more extensive, two- and three-element anthroponymic descriptions used to identify adults.
    Źródło:
    Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2020, 13; 141-152
    1898-4215
    Pojawia się w:
    Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leksyka na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim jako świadectwo wielojęzycznej przeszłości
    Autorzy:
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Siatkowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38634504.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    dialectal lexis
    language contact
    Polish-East Slavic borderland
    multilingualism
    leksyka gwarowa
    kontakty językowe
    pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie
    wielojęzyczność
    Opis:
    The importance of borderlands has been considered in many studies in various fields, both theoretical and empirical. In this study, the borderland is approached as a geographical term, an area in Poland which is located in close proximity to the eastern border. At the same time, this spatial understanding of the border area determines cultural, linguistic and ethnic borders, which are difficult to define precisely. This article deals with the issue of difficulties in unambiguously defining the origin of certain lexemes, a fact stemming from the complicated cultural, ethnic and linguistic past of the borderlands between the West and the East Slavic regions. This has been demonstrated drawing on the example of two words: czugun ‘cast iron’, ‘cast-iron pot’ and opołonik ‘large spoon, ladle’. On the one hand, they show the complexity of the multilingual past of the areas where they can be found; on the other hand, they are a testimony to old rural realities.
    W wielu publikacjach badaczy z różnych dziedzin rozpatrywano znaczenie pogranicza zarówno w studiach teoretycznych, jak i w pracach empirycznych. W tekście pogranicze jest traktowane jako określenie geograficzne, obszar na terenie Polski znajdujący się w bezpośredniej bliskości granicy państwowej na wschodzie. Jednocześnie to przestrzenne rozumienie pogranicza wyznacza trudne do precyzyjnego wytyczenia granice kultur, języków i etnosów. W artykule zajęto się problemem trudności w jednoznacznym rozstrzygnięciu pochodzenia wyrazu, które wynikają ze skomplikowanej, wspólnej przeszłości kulturowej, etnicznej oraz językowej ziem położonych na styku zachodniej i wschodniej Słowiańszczyzny. Wykazano to na przykładzie dwóch wyrazów – czugun ‘żeliwo’, ‘garnek żeliwny’ i opołonik ‘warząchew, łyżka wazowa’ – które z jednej strony pokazują uwikłanie wynikające z wielojęzycznej przeszłości terenów, gdzie występują, a z drugiej strony stanowią świadectwo dawnych realiów wiejskich.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świat roślin w leksyce gwarowej na pograniczu polsko-białoruskim (na materiale "Słownika gwary bielsko-podlaszskiej")
    The World of Plants in the Dialectal Lexis of the Polish- Belarusian Borderland: An Analysis of A Dictionary of the Local Dialect of the Bielsk Podlaski Region (Słownik gwary bielsko-podlaszskiej)
    Autorzy:
    Mordań, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38647840.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    dialectal lexis
    East Slavic dialect
    Polish-Belarusian borderland
    dictionary
    semantic fields
    plants
    Opis:
    This article presents a lexical analysis of vocabulary related to plants used in the Polish-Belarusian borderland. Source material comes from A Dictionary of the Local Dialect of the Bielsk Podlaski Region (Słownik gwary bielsko-podlaszskiej / Slovnik hovu͡оrki b’el’sko-pudl’ashskuĭ) by Mikołaj Wróblewski. The method of semantic fields applied in the study made it possible to identify the following groups: (1) trees and shrubs (јалу͡овец’, кл’у́ква, лішчы́на); (2) grasses, herbs and flowering plants, vines (гурчы́ц’а, кон’ушы́на, піры͡еј, хву͡ошчка); (3) fruits and vegetables (а́γрест, ры͡епа, сала́та, цібу́л’а, чорні́ц’а); (4) cereals (јачмі͡ен’, кукуру́за, ове́с); (5) mushrooms (дро́пл’а, мухомо́ра, сіроjі͡ежка); (6) parts of plants (гу͡ол’ка, корене́ц’, стебло́); (7) habitats and plant communities (бере́зінка, джу́нгліја, пере́лісок); (8) other nouns (омела́, по́росл’, садзо́нка); (9) features, properties (вул’хо́вы, доздры͡елы, оры͡еховы, прысо́хлы); (10) processes, activities (вкорені́тіс’е, вы́цвісті, зопры͡еті, позел’ені͡еті).
    W artykule dokonano charakterystyki słownictwa z pogranicza polsko-białoruskiego, dotyczącego świata roślin. Materiał źródłowy zaczerpnięto ze Słownika gwary bielsko-podlaszskiej (Словніка гову͡оркі б’ел’ско-пудл’ашскуј) Mikołaja Wróblewskiego. Przy opisie posłużono się metodą pól semantycznych, która pozwoliła na wyodrębnienie następujących grup: 1. drzewa i krzewy (јалу͡овец’, кл’у́ква, лішчы́на); 2. trawy, rośliny zielne i kwiatowe, pnącza (гурчы́ц’а, кон’ушы́на, піры͡еј, хву͡ошчка); 3. owoce i warzywa (а́γрест, ры͡епа, сала́та, цібу́л’а, чорні́ц’а); 4. zboża (јачмі͡ен’, кукуру́за, ове́с); 5. grzyby (дро́пл’а, мухомо́ра, сіроjі͡ежка); 6. części roślin (гу͡ол’ка, корене́ц’, стебло́); 7. miejsca, zbiorowości (бере́зінка, джу́нгліја, пере́лісок); 8. inne nazwy rzeczownikowe (омела́, по́росл’, садзо́нка); 9. cechy, właściwości (вул’хо́вы, доздры͡елы, оры͡еховы, прысо́хлы); 10. procesy, czynności (вкорені́тіс’е, вы́цвісті, зопры͡еті, позел’ені͡еті).
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antroponimia pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego w XVII i XVIII wieku na przykładzie rzymskokatolickiej parafii w Żółkwi. Wybrane zagadnienia
    The Anthroponymy of the Polish-East Slavic Borderland in the 17th and 18th Centuries According to the Roman Catholic Parish in Zhovkva Selected Issues
    Autorzy:
    Trzeciak, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945051.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-21
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    antroponimia
    pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie
    Żółkiew
    anthroponymy
    Polish-East Slavic borderland
    Zhovkva
    Opis:
    Żółkiew położona jest około trzydziestu kilometrów na północny zachód od Lwowa, przy historycznym szlaku prowadzącym do Warszawy. Fundacji miasta dokonano na gruntach wsi (dawnej osady służebnej) Winniki nad rzeką Świnią. Dzięki korzystnym przywilejom lokacyjnym do polskiej i ukraińskiej ludności autochtonicznej dołączali kolonizatorzy z innych części kraju. Księgi metrykalne żółkiewskiej parafii rzymskokatolickiej były prowadzone od pierwszych lat jej istnienia. Analizowany materiał wyekscerpowany został z jednorodnego źródła rękopiśmiennego z XVII i XVIII wieku, mianowicie z siedmiu ksiąg metrykalnych chrztów (lata 1604–1787). W analizowanych antroponimach widoczne są wpływy wschodniosłowiańskie, w szczególności interferencje polsko-ukraińskie. Nazewnictwo osobowe Żółkwi i okolic odzwierciedla zróżnicowanie etniczne i językowe, religijne oraz kulturowe mikroregionu.
    Żółkiew (Zhovkva) is located about thirty kilometers north-west of Lwów (Lviv), on the historical route leading to Warsaw. The foundation of the city was on the territory of the village (former ancillary colony) Winniki (Vynnyky) by the Świnia (Svynya) river. Thanks to advantageous town privileges, colonizers from other parts of the country joined Polish and Ukrainian indigenous people. Registers of baptisms of the Roman Catholic parish in Żółkiew (Zhovkva) were held from the first years of it’s existence; analyzed data is extracted from excerption of homogenous manuscript sources of the 17th and 18th centuries – seven parish registers of baptisms (1604–1787). The analyzed anthroponyms show East Slavic influences, especially Polish-Ukrainian linguistic interferences. The personal names of Żółkiew (Zhovkva) and the surrounding area illustrate ethnic and linguistic, religious as well as cultural differentiation of the microregion.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2021, 69; 149-156
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwiska patronimiczne na -icz, -owicz, -ewicz mieszczan i chłopów w starostwie grabowieckim od XVI do XVIII wieku
    Патронімічні прізвища з суфіксами -іч /-овіч/-евіч міщан та селян у Грабовецькому старостві від XVI до XVIII ст.
    Autorzy:
    Olejnik, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015589.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-13
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    ономастика
    антропонімія
    Грабовецьке староство
    польсько-східнослов’янське пограниччя
    onomastics
    anthroponymy
    starosty district of Grabowiec
    Polish – East Slavic borderland
    onomastyka
    antroponimia
    starostwo grabowieckie
    pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie
    Opis:
    W artykule przeanalizowano określenia dodatkowe mieszczan i chłopów z sufiksami -icz/-owicz/-ewicz w starostwie grabowieckim. Baza źródłowa wykorzystana w niniejszym artykule obejmuje księgi grodzkie grabowieckie oraz akta miasta Grabowca od XVI do XVIII wieku. Na podstawie przeanalizowanego materiału można wywnioskować, że antroponimy mieszczan i chłopów z sufiksami -icz/-owicz/-ewicz mają postać najczęściej dwuelementową (imię i nazwisko), w większości ich podstawą są imiona wschodniosłowiańskie. Tego typu nazwiska najczęściej występowały w XVI wieku, wraz z upływem czasu ich popularność na badanym terenie słabła.
    У статті проаналізовано прізвища з суфіксами -іч/-овіч/-евіч міщан та селян y Грабовецькому старостві від XVI до XVIII ст. База джерел, використана в цій статті, включає акти міста Грабовець та акти гродські і земські Грабовецького староства про місто Грабовець від XVI до XVIII ст. На основі проаналізованого матеріалу можна дійти висновку, що антропоніми міщан та селян найчастіше є двокомпонентними (ім’я та пріщвище). У більшості прикладів основою прізвищ є східнослов’янські імена. Такі прізвища переважали в XVI ст., з часом їхня популярність стала слабкою.
    The 16thcentury surnames of townspeople and peasants with the suffixes -icz/-owicz/-ewicz in starosty district of Grabowiec have been analyzed in the article. The source database used in the article contains the municipal books of Grabowiec from 16th to the 18th centuries. On the base of analyzed material it can be concluded that gentry anthroponyms with suffixes -icz/-owicz/-ewicz have two-piece form (name and surname).
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, Numer Specjalny; 77-86
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obsceniczne, obraźliwe czy „śmieszne”? O odbiorze społecznym kilku typów nazw miejscowych pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego
    Obscene, Offensive or “Funny”? On the Social Perception of Several Types of Local Place Names in the Polish-Eastern Slavic Borderland
    Autorzy:
    Koper, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035339.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-27
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Polish-East Slavic borderland
    obscene names
    offensive names
    funny names
    language policy
    folk and scientific etymology
    Opis:
    This article examines local place names which may, due to their form or their use in a wider context of a speech act, be considered to be obscene, offensive or funny. The first group includes names that evoke troublesome associations, even though they are not, etymologically speaking, connected with the taboo sphere (e.g. Gacie, Hujsko, Podupce). The second group consists of place names whose obscene or humorous character is recognisable only by those with relevant linguistic knowledge and awareness (e.g. Przedrzymiechy, Pukarzów, Tarzymiechy). The third and final group contains names whose potentially ridiculous and humorous character is present only when accompanied by a broader text and context of an utterance (e.g. Nielisz, Niemce, Cyców).
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2021, 28, 2; 259-270
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antroponimia Białostocczyzny w badaniach profesora Michała Sajewicza
    Anthroponymy of the Bialystok region in the Research of Professor Michal Sajewicz
    Autorzy:
    Złotkowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32222659.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    onomastics
    anthroponymy
    Polish-East Slavic language borderland
    Bialystok region
    Michal Sajewicz
    onomastyka
    antroponimia
    polsko-wschodniosłowiańskie pogranicze językowe
    Białostocczyzna
    Michał Sajewicz
    анамастыка
    антрапаніміка
    польска-ўсходнеславянскае моўнае пагранічча
    Беласточчына
    Міхал Саевіч
    Opis:
    Celem artykułu jest ukazanie wkładu Michała Sajewicza w rozwój badań nad współczesną i historyczną antroponimią Białostocczyzny. Badacz jest znanym i cenionym językoznawcą, związanym naukowo z Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Slawista opublikował monografię oraz 28 artykułów naukowych o tematyce antroponimicznej. Z niniejszego opracowania wynika, że zainteresowania profesora skupiają się na następujących kategoriach nazw osobowych: imionach, nazwiskach, przezwiskach oraz marytonimach, z terenu obecnego powiatu hajnowskiego w województwie podlaskim. Na podstawie analizy dorobku badawczego językoznawcy można stwierdzić, że przedmiotem jego szczegółowych dociekań onomastycznych są: 1) imiona mieszkańców Kleszczel i okolicznych wsi w XVI–XVIII w., 2) imiona absolwentów Liceum Ogólnokształcącego z Białoruskim Językiem Nauczania w Hajnówce od lat 50. do 90. XX w., 3) nazwiska patronimiczne z formantem -uk w powiecie hajnowskim 4) przezwiska mieszkańców Lewkowa Starego i okolic oraz 5) nazwy żon w gwarach białoruskich okolic Narewki. W niniejszym tekście starano się również ukazać w jakim stopniu w badaniach polsko-wschodniosłowiańskiego pogranicza językowego prowadzonych przez slawistę, znalazły odbicie uwarunkowania historyczne, geograficzne, etniczne, wyznaniowe, kulturowe i socjologiczne. Dokonany tu przegląd osiągnięć badawczych Michała Sajewicza upoważnia do stwierdzenia, że wniósł on duży wkład w badania nad antroponimią Białostocczyzny.
    Мэтай артыкула з’язляецца паказаць значэнне навуковых даследаванняў Міхала Саевіча ў галіне сучаснай і гістарычнай антрапаніміі Беласточчыны. М. Саевіч – вядомы і прызнаны мовазнаўца, які на працягу доўгага часу працаваў ва Ўніверсітэце Марыі Кюры-Складоўскай у Любліне. Славіст апублікаваў манагарафію і 28 навуковых артыкулаў на тэму антрапанімікі. З дадзенага нарысу вынікае, што навуковыя зацікаўленні даследчыка засяродзіліся на наступных катэгорыях асабовых назваў: імёнах, прозвішчах, мянушках, а таксама назвах замужніх жанчын на тэрыторыі Гайнаўскага павета Падляшскага ваяводства. На падставе аналізу вынікаў даследаванняў мовазнаўцы аўтар артыкула сцвярджае, што прадметам дэталёвых анамастычных разважанняў М. Саевіча з’яўляюцца: 1) імёны жахароў Кляшчэляў і навакольных вёсак у XVI–XVIII стст., 2) імёны выпускнікоў Агульнаадукацыйнага ліцэя з беларускай мовай навучання ў Гайнаўцы ў перыяд 1950–1999 гг., 3) патранімічныя прозвішчы з фармантам -ук у Гайнаўскім павеце, 4) мянушкі жыхароў Ляўкова Старога і наваколля, 5) назвы жон у беларускіх гаворках наваколля Нарэўкі. У дадзеным тэксце ўвага звяртаецца таксама на тое, у якой ступені ў даследаваннях польска-ўсходнеславянскага моўнага памежжа, што славістам разглядалася, адлюстраваны гістарычныя, геаграфічныя, этнічныя, культурныя і сацыялагічныя ўмовы, а таксама веравызнанне жыхароў. Прадстаўлены чытачу агляд навуковых дасягненняў Міхала Саевіча дазволіў аўтару сцвердзіць, што люблінскі славіст зрабіў значны ўклад у даследаванні антрапанімікі Беласточчыны.
    The aim of this article is to present the contribution of Michal Sajewicz to the development of research on the contemporary and historical anthroponymy of the Bialystok region. The researcher is a well-known and respected linguist, scientifically associated with the Maria Curie-Skłodowska University in Lublin. The Slavist published a monograph and 28 scientific articles on anthroponymy. This study shows that the Professor's interests focus on the following categories of personal names: first names, surnames, nicknames and marytonyms, from the area of the present Hajnówka district in the Podlasie voivodeship. On the basis of analysis of the Linguist's research achievements, it can be concluded that the subjects of his detailed onomastic investigations are: 1) first names of Kleszczele and surrounding villages residents in the 16th-18th centuries, 2) first names of graduates of the Secondary School with the Belarusian Language of Teaching in Hajnówka from the 50's to the 90's of the 20th century, 3) patronymics surnames with a formant -uk in the Hajnówka district 4 ) nicknames of Lewkowo Stare and the surrounding area residents, and 5) names of wives in the Belarusian dialects of the vicinity of Narewka. In his linguistic research, Michal Sajewicz also addresses issues related to history, sociology and religious diversity of the Polish-East Slavic language borderland. Their results were published in the monograph and 28 scientific articles. This text also attempts to show to what extent the historical, geographic, ethnic, religious, cultural and sociological conditions were reflected in the research on the Polish-East Slavic language borderland conducted by the Slavist. The review of Michal Sajewicz’s research achievements presented here allows us to state that he made a significant contribution to research on the anthroponymy of the Bialystok region.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 277-287
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies