Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "polish underground" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 63
Tytuł:
„6 tys. [Żydów] co dzień” – „oczywiście na stracenie”. Opowieść o pierwszej depeszy Polskiego Państwa Podziemnego na temat Wielkiej Akcji w getcie warszawskim
“6,000 [Jews] a Day” – “Of Course for Execution”. The Story of the first Dispatch by the Polish Underground State on the Grossaktion in the Warsaw Ghetto
Autorzy:
Puławski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478157.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Holokaust
Polskie Państwo Podziemne
Stefan Korboński
depesza o Zagładzie
Holocaust
Polish Underground State
dispatch on the Holocaust
Opis:
On 22nd July 1942, Germans initiated the Grossaktion, i.e. the destruction of the Warsaw Ghetto. The first known piece of information from the Polish Underground State addressed to the Polish Government-in-exile in London is the dispatch of 26th July 1942 by Stefan Korboński. However, its complete content has been unknown to date. All the evidence suggests that the key sentence about the daily “contingents” of Jews transported for extermination was wrongly understood in London. Moreover, unlike Korboński’s intention, the dispatch was publicised via the radio, which contradicts the thesis about the silence of the Polish Government-in-exile (at least in the initial period).
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 29; 447-456
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Ducha nie gaście” – treści wychowawcze na łamach nacjonalistycznych czasopism konspiracyjnych w Polsce w okresie II wojny światowej
Autorzy:
Andrzej, Kołakowski,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/892524.pdf
Data publikacji:
2019-04-22
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
German occupation
nationalism
Młodzież Wszechpolska (All Polish Youth)
Młodzież Wielkiej Polski (Youth of Great Poland)
underground press
Opis:
An important form of struggle against the German occupant during the Second World War were illegal magazines appearing throughout Poland. Their task was to counteract enemy propaganda, break the informational blockade, and shape citizens’ awareness. Apart from the “Information Bulletin of the Home Army” edited by the Polish Underground State, there appeared also magazines edited by political organisations, including those related to the national-radical movement. Young editors from the Młodzież Wszechpolska and Młodzież Wielkiej Polski organisations stressed that one of the greatest threats posed by the war is the demoralisation of the young generation, and that the need to counteract this phenomenon is as important as the armed struggle. The analysed texts reveal a less known, non-stereotypical image of Polish nationalistic organisations.
Źródło:
Kwartalnik Pedagogiczny; 2018, 63(4(250)); 152-165
0023-5938
Pojawia się w:
Kwartalnik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Jutro Polski. Biuletyn Informacyjny" (1940–1942) and the underground press of the Democratic Party in Cracow: Problems of the war and occupation and visions of the political system of post-war Poland
„Jutro Polski. Biuletyn Informacyjny” (1940–1942) na tle konspiracyjnej prasy Stronnictwa Demokratycznego w Krakowie: problematyka wojenno-okupacyjna i prospektywna
Autorzy:
Fogelzang-Adler, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075876.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish underground press during World War II
party political press
the Democratic Party
visions of Poland’s post-war political system
„Jutro Polski. Biuletyn Informacyjny”
prasa konspiracyjna
Stronnictwo Demokratyczne „Prostokąt”
wojna
okupacja
ustrój państwa
bezpieczeństwo powojennej Polski
Opis:
This article is a contribution to the history of underground Polish press in 1939–1945. It is concerned with the main problems discussed in the periodical Jutro Polski. Biuletyn Informacyjny [ Poland’s Tomorrow: Information Bulletin] issued by the Democratic Party — The Rectangle. Published two-three times a week over the period 1940–1942, it informed its readers about the situation at the battle fronts, the latest in international politics and current events in Poland; it also featured articles debating the problem of Poland’s post-war political system.
Artykuł stanowi przyczynek do badań nad dziejami konspiracyjnej prasy polskiej lat 1939–1945. Dotyczy głównych kręgów tematycznych występujących w piśmie wydawanym w Krakowie przez Stronnictwo Demokratyczne „Prostokąt”. „Jutro Polski. Biuletyn Informacyjny” ukazywało się w latach 1940–1942, dwa — trzy razy w tygodniu, jako gazeta o charakterze informacyjno-programowym. Na jego zawartość składały się interesująco zredagowane wypowiedzi i komunikaty o sytuacji na frontach walk, relacje z wydarzeń rozgrywających się na arenie międzynarodowej, różnorodne doniesienia z okupowanego kraju, publicystyka programowa zawierająca wizję ustrojową przyszłej Polski.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2018, 21, 4; 111-131
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Proces siedemnastu” w Radomsku (7 maja 1946 roku) – najtragiczniejszy epizod działalności sądów doraźnych Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego
The “Trial of the Seventeen” in Radomsko (7 May 1946) – the most tragic episode of the activities of the summary courts of the Internal Security Corps
Autorzy:
Wąs, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111929.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
judiciary of the People’s Republic of Poland
summary trials
Underground Polish Army
Stalinism
the “trial of the seventeen”
sądownictwo PRL
procesy doraźne
Konspiracyjne Wojsko Polskie
stalinizm
„proces siedemnastu”
Opis:
Tematem artykułu jest proces siedemnastu żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego, schwytanych przez komunistów po spektakularnej akcji uwolnienia więźniów z aresztu miejskiego w Radomsku, przeprowadzonej przez KWP w nocy z 19 na 20 kwietnia 1946 r. Rozprawa, która odbyła się 7 maja 1946 r. w sali kina „Wolność” w Radomsku, była jednym z przeszło trzystu procesów, które w trakcie pięciomiesięcznej działalności przeprowadziły sądy doraźne KBW, występujące pod szyldem sądów okręgowych. W jej wyniku, niejako w akcie zemsty, na śmierć skazano dwunastu podsądnych, karę więzienia wymierzono jedynie pięciu oskarżonym. Duże emocje wzbudza sposób wykonania wyroku, który nie był egzekucją, lecz brutalnym mordem.
The subject of this article is the trial of seventeen soldiers of the Underground Polish Army (KWP) captured by the communists after a spectacular operation to free prisoners from the Radomsko municipal jail, carried out by the KWP on the night of 19–20 April 1946. The trial, which took place on 7 May 1946 in the hall of the “Wolność” cinema in Radomsko, was one of more than three hundred trials conducted by the summary courts of the Internal Security Corps (KBW), acting under the banner of district courts, during their five-month activity. As a result, twelve defendants were sentenced to death, as if in an act of revenge, while only five defendants received prison sentences. Great emotion is aroused by the way the sentence was carried out, as it was not an execution but a brutal murder.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 452-477
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„To nie była Ameryka”. Z Michaelem Charlesem Steinlaufem rozmawia Elżbieta Janicka (Warszawa – Nowy Jork – Warszawa, 2014–2015)
Autorzy:
Janicka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643729.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
dybbuk
New Left
American anticapitalist underground of the 1970s
Warsaw Ghetto
narratives of the Holocaust
Polish antisemitism
Polish democratic opposition of the 1980s
Jewish Flying University
Polish-Jewish dialogue (concept revision)
Opis:
“This was not America.” Michael Charles Steinlauf in conversation with Elżbieta Janicka (Warsaw – New York – Warsaw, 2014–2015)Born in Paris in 1947, Michael Charles Steinlauf talks about his childhood in New York City, in the south of Brooklyn (Brighton Beach), in a milieu of Polish Jewish Holocaust survivors. His later experiences were largely associated with American counterculture, the New Left, an anti-war and antiracist student movement of the 1960s (Students for a Democratic Society, SDS) as well as the anticapitalist underground of the 1970s (“Sunfighter”, “No Separate Peace”). In the 1980s, having undertaken Judaic Studies at Brandeis University, Steinlauf arrived in Poland, where he became part of the democratic opposition circles centred around the Jewish Flying University (Żydowski Uniwersytet Latający, ŻUL). In the independent Third Republic of Poland, he contributed to the creation of the Museum of the History of Polish Jews in Warsaw.Michael C. Steinlauf’s research interests focus on the work of Mark Arnshteyn (Andrzej Marek) and of Yitskhok Leybush Peretz, Yiddish theatre as well as Polish narratives of the Holocaust. The latter were the subject of his monograph Bondage to the dead: Poland and the memory of the Holocaust (1997, Polish edition 2001 as Pamięć nieprzyswojona. Polska pamięć Zagłady). An important topic of the conversation is the dispute concerning the categories used to describe the Holocaust, including the conceptualisation of Polish majority experience of the Holocaust as a collective trauma. Controversies also arise in connection with the contemporary phenomena popularly conceptualised as the “revival of Jewish culture in Poland” and “Polish–Jewish dialogue.” Another subject of the conversation is Michał Sztajnlauf (1940–1942), Michael C. Steinlauf’s stepbrother. The fate of the brothers was introduced into the canon of Polish culture by Hanna Krall’s short story Dybuk (1995, English edition 2005 as The Dybbuk) and its eponymous stage adaptation by Krzysztof Warlikowski (2003). Looking beyond artistic convention, the interlocutors try to learn more about Michał himself. This is the first time the readers have an opportunity to see his photographs from the Warsaw Ghetto.The conversation is illustrated with numerous archival materials from periods before and after World War Two as well as from German-occupied Poland. „To nie była Ameryka”. Z Michaelem Charlesem Steinlaufem rozmawia Elżbieta Janicka (Warszawa – Nowy Jork – Warszawa, 2014–2015)Urodzony w 1947 roku w Paryżu, Michael Charles Steinlauf opowiada o dzieciństwie spędzonym w Nowym Jorku, na południowym Brooklynie (Brighton Beach), w środowisku ocalałych z Zagłady polskich Żydów. Istotna część jego późniejszych doświadczeń związana była z amerykańską kontrkulturą, Nową Lewicą, studenckim ruchem antywojennym i antyrasistowskim lat sześćdziesiątych (Students for a Democratic Society, SDS) oraz podziemiem antykapitalistycznym lat siedemdziesiątych („Sunfighter”, „No Separate Peace”). W latach osiemdziesiątych, w związku z podjęciem studiów judaistycznych na Brandeis University, Steinlauf przyjechał do Polski, gdzie stał się częścią środowiska opozycji demokratycznej, skupionego wokół Żydowskiego Uniwersytetu Latającego (ŻUL). W III RP miał swój udział w tworzeniu Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie.Zainteresowania badawcze Michaela C. Steinlaufa ogniskują się wokół twórczości Marka Arnsztejna (Andrzeja Marka), Jicchoka Lejbusza Pereca, teatru jidysz oraz polskich narracji o Zagładzie, którym poświęcił monografię Pamięć nieprzyswojona. Polska pamięć Zagłady (2001, pierwodruk angielski 1997 jako Bondage to the dead: Poland and the memory of the Holocaust). Ważną część rozmowy stanowi spór dotyczący kategorii opisu Zagłady, w tym koncepcji polskiego doświadczenia Zagłady jako traumy zbiorowej. Kontrowersja nie omija zjawisk współczesnych, konceptualizowanych potocznie jako „odrodzenie kultury żydowskiej w Polsce” oraz „dialog polsko-żydowski”.Bohaterem rozmowy jest także Michał Sztajnlauf (1940–1942), przyrodni brat Michaela C. Steinlaufa. Historia braci weszła do kanonu kultury polskiej za sprawą opowiadania Hanny Krall Dybuk (1995) oraz teatralnej inscenizacji Krzysztofa Warlikowskiego pod tym samym tytułem (2003). Abstrahując od konwencji przekazu artystycznego, rozmówcy próbują dowiedzieć się czegoś więcej o samym Michale. Czytelniczki i czytelnicy po raz pierwszy mają możność zobaczyć jego fotografie pochodzące z getta warszawskiego.Rozmowa jest bogato ilustrowana niepublikowanymi dotąd archiwaliami sprzed drugiej wojny światowej i z okresu powojennego, a także z czasów okupacji hitlerowskiej w Polsce.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2015, 3–4
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Dyskusja] Polskie Państwo Podziemne. Nadzieje i rzeczywistość
Autorzy:
Marszalec, Janusz
Wnuk, Rafał
Mazur, Grzegorz
Strzembosz, Tomasz
Żebrowski, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477158.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Polish Underground State
resistance movement
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2002, 2; 35-50
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy afirmatywne narracje pamięci zwyciężyły? Opowieści o bohaterach w oficjalnych ujęciach prezentowanych przez władze – Polska po roku 1989
Autorzy:
Ratke-Majewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098001.pdf
Data publikacji:
2022-01-18
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
affirmative narratives of memory
Polish politics of memory after 1989
heroes of the Warsaw Uprising
heroes of the Polish wartime and post-war underground
Poles who saved Jews from the Holocaust during World War II
afirmatywne narracje pamięci
polska polityka pamięci po 1989 roku
bohaterowie Powstania Warszawskiego
bohaterowie polskiej konspiracji wojennej i powojennej
Polacy, którzy ratowali Żydów przed zagładą w okresie II wojny światowej
Opis:
Niniejszy tekst ma za zadanie odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób narracje pamięci o bohaterach kształtowały się w oficjalnych ujęciach prezentowanych przez polskie władze po 1989 roku. Analizując, kto i w jaki sposób pojawiał się w bohaterskich narracjach pamięci, artykuł prezentuje ponadto refleksje dotyczące tego, czy w polskiej potranzycyjnej polityce pamięci zwyciężyły afirmatywne opowieści o czasach minionych. Rozważa również funkcjonalność narracji o bohaterach w polskiej przestrzeni publicznej, zastanawiając się nad ich przyczynami oraz konsekwencjami.
This text looks at memory narratives about heroes shaped in Poland through official channels and presented by the authorities after 1989. Analysis of who and how they appeared within heroic memory narratives confirms whether affirmative memory narratives prevailed within the Polish post-transitional politics of memory. It also considers the functionality of hero narratives in Poland's public space, reflecting on their causes and consequences.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica; 2021, 27, 342; 150-163
2081-3333
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność kobiet w Polskiej Organizacji Wojskowej
The activity of women in the Polish Military Organization
Autorzy:
Pawlaczyk, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028884.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
Tematy:
walka o niepodległość
kobiety
I wojna światowa
konspiracja
Polska Organizacja Wojskowa
underground activity
Polish Military Organization
First World War
women
fight for independence
Opis:
Polska Organizacja Wojskowa powstała krótko po rozpoczęciu I wojny światowej, aby przygotować kadry do służby w Wojsku Polskim na rzecz odzyskania niepodległości Polski. Od początku znajdował się w niej Oddział Żeński. Artykuł ma na celu poprzez przedstawienie sylwetek kilku kobiet pokazanie ich zaangażowania w organizacji konspiracyjnej o szerokim zasięgu podczas walk o odrodzenie Polski. Członkinie POW wykazywały się ogromną zaradnością, poświęceniem, odwagą i hartem ducha. Współpracowały z mężczyznami jako kurierki, łączniczki, dbały o aprowizację, transport broni, a także znakomicie sprawdzały się w wywiadzie. W II Rzeczypospolitej część z nich odnalazła swoje miejsce w sejmie lub senacie. Po wojnie wiele pracowało społecznie bądź charytatywnie. Autorka ma zamiar w dalszych badaniach zająć się porównaniem udziału kobiet w walce o niepodległość w innych państwach, które zaistniały na mapie Europy na początku XX wieku.
The Polish Military Organisation (Polska Organizacja Wojskowa) was founded shortly after the outbreak of World War I to prepare cadres for service in the Polish Army to regain Polish independence. From the very beginning, there was a female unit in the organization. Focused on selected examples, the article aims to demonstrate the involvement of women in the fight for the rebirth of the motherland. Female members of the Polish Military Organisation showed great resourcefulness, dedication, courage and fortitude. They collaborated with men as couriers and liaison officers taking care of food supplies and transporting weapons. Moreover, they proved to be very skilled at gathering intelligence. In the interwar Poland, some of them served as members of Sejm and Senat, the two chambers of the Polish Parliament. Many worked socially or for charity after the war. The author intends to compare women’s participation in the struggle for independence in other countries which appeared on the map of Europe at the beginning of the 20th century.
Źródło:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2021, 2(16); 41-54
2354-0435
2719-8618
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność Podokręgu IVA Siedlce (Podlasie) Batalionów Chłopskich w latach 1942–1944
Operations of IVA Siedlce (Podlasie) Subdivision of Farmers’ Battalions in 1942–1944
Autorzy:
Charczuk, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953279.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Bataliony Chłopskie Południowe Podlasie
II wojna światowa
ruch ludowy
Polskie Państwo Podziemne
okupacja hitlerowska
działalność zbrojna Podokręgu IVA BCh Siedlce
farmers‘ battalions
southern podlasie
world war ii
people’s movement
polish underground state
nazi occupation
military operations of farmers‘ battalions iva siedlce subdivision
Opis:
Celem tekstu jest omówienie działalności Podokręgu IVA Siedlce (Podlasie) Batalionów Chłopskich w latach 1942–1944. W szczególności analizie poddana została struktura organizacyjna Podokręgu IVA BCh Siedlce, uzbrojenie i działalność zbrojna. Artykuł został napisany na podstawie źródeł archiwalnych zdeponowanych w Archiwum Akt Nowych, Archiwum Zakładu Historii Polskiego Ruchu Ludowego, źródeł drukowanych i opracowań dotyczących omawianego zagadnienia.
A purpose of the article is to describe operations of IVA Siedlce (Podlasie) Subdivision of Farmers‘ Battalions in 1942–1944, and in particular provide a thorough analysis of its organizational structure, armament and military activity. The article has been written on the basis of archival resources stored in the Central Archives of Modern Records, Archive of the Institute of the History of Polish People’s Movement, and printed resources and studies concerning the above issue.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2017, 25
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność podziemia antykomunistycznego na Południowym Podlasiu (1944-1948)
Autorzy:
Charczuk, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631464.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Southern Podlachia, anti-communist resistance, fighting the anti-communist underground activity by the Polish security service
ruch oporu, Podlasie, WiN, PAS, NSZ
Opis:
Przez Południowe Podlasie rozumiem tereny, które administracyjnie, politycznie i etnicznie dzisiaj należą do województwa mazowieckiego, stanowiąc jego wschodnią część, i województwa lubelskiego. Przebieg działań wojennych na froncie wschodnim w lipcu i sierpniu 1944 r. wywarł duży wpływ na losy konspiracji antykomunistycznej na terenie Południowego Podlasia. Nasycenie terenu Podlasia żołnierzami ACz pod koniec 1944 r. nie sprzyjało uaktywnieniu się podziemia. Uznanie rządu komunistycznego przez aliantów stworzył dla Polski nowy wizerunek na forum międzynarodowym. Znalazło toodbicie w postrzeganiu sytuacji politycznej w dowództwie podziemia. Stąd też w sierpniu 1945 r. płk Jan Rzepecki wydał rozkaz rozwiązujący Delegaturę Sił Zbrojnych. W związku z nową sytuacją polityczną w Europie i Polsce 2 września 1945 r. została powołana nowa organizacja konspiracyjna Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość, która miała mieć charakter cywilny, polityczny, a nie wojskowy. W sumie w wyniku działalności podziemianiepodległościowego na Południowym Podlasiu w latach 1944-1948 zginęło ok. 900 osób, w tym w powiecie łukowskim-95, siedleckim-135, sokołowskim-98, węgrowskim-66, bialskim-282 i radzyńskim-130 osób. Podziemie niepodległościowe według moich obliczeń przeprowadziło ok. 1500 akcji wymierzonych w dezorganizację systemu władzy komunistycznej. Znalazły się wśród nich akcje spektakularne, np. akcja przeprowadzona przez oddział Leona Taraszkiewicza ps. „Jastrząb” 17 lipca 1946 r., kiedy partyzanci zatrzymali samochód z siostrą Bolesława Bieruta-Zofią Malewską z rodziną. Działalność zbrojna podziemia antykomunistycznego na Południowym Podlasiu 1944-1948 zebrała krwawe żniwo po obu stronach barykady politycznej. Z rąk komunistów w powiecie sokołowskim zginęło ok. 240 osób, w powiecie siedleckim w latach 1944-1954 straty wyniosły 430 osób, w powiecie radzyńskim ok. 120 osób, w powiecie włodawskim ponad 1300 osób. W sumie z rąk władzy komunistycznej zginęło na Południowym Podlasiu w latach 1944-1948 ok. 2 500 osób. Do tego trzeba doliczyć ofiary ludowego wymiaru sprawiedliwości, który skazał na karę śmierci 100 osób, co nam daje 2 600 ofiar komunizmu na Podlasiu. Jeżeli do sumy 176 ofiar komunizmu doliczymy ok. 900 osób zabitych z rąk podziemia niepodległościowego, otrzymamy ofiary w liczbie ok. 3 500 osób. Jest to cena jaką zapłaciło społeczeństwo Południowego Podlasia w czasie walki o władzę w latach 1944-1948.
Źródło:
Res Historica; 2014, 38
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność podziemia antykomunistycznego na Południowym Podlasiu (1944-1948)
Autorzy:
Charczuk, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631671.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Southern Podlachia, anti-communist resistance, fighting the anti-communist underground activity by the Polish security service
ruch oporu, Podlasie, WiN, PAS, NSZ
Opis:
The Southern Podlachia is understood as the area which administratively, politically and ethnically nowadays belongs to the Masovia Voivodeship, constituting its eastern part and Lublin Voivodeship. Course of military actions alongside the eastern front in July and August 1944 had a great impact on the future of the anti-communist conspiracy in the Southern Podlachia. Saturation of the area of Podlachia with the Red Army soldierstowards the end of 1944 did not encourage the activation of the resistance. The acceptance of the communist government by the Allies created a new image of Poland at an international forum. This was reflected by the perception of the political situation in the resistance leadership. Therefore already in August 1945, col. Jan Rzepecki gave an order to disband the Armed Forces Delegation. On account of a new political situation in Europeand Poland on the 2nd of September 1945, a new conspiracy organisation, Freedom and Independence, became constituted; it was expected to have a civil and political, and not military, nature. Overall, as a result of the activities of the independence resistance movement in the Southern Podlachia around 900 people were killed in 1944-1948, including 95 in the district of Łuków, 135 in the district of Siedlce, 98 in the district of Sokołów, 66 in the district of Węgrów, 282 in the district of Biała Podlaska and 130 in the district of Radzyń. According to my calculations the resistance movement conducted around 1500 actions targeting disorganisation of the communist authorities’ system. Spectacular actions were found amongst them, i.e. the action lead by the troops of Leon Taraszkiewicz, alias “Jastrząb”, on the 17th of July 1946, when the partisans stopped the car with Bolesław Bierut’s sister, Zofia Malewska, and her family. Military activities of the anti-communist resistance in the Southern Podlachia 1944-1948 ended in bloody harvest on both sides of the political barricade. Around 240 people were killed at the hands of the communists in the district of Sokołów; the losses of people in the district of Siedlce in 1944-1954 amounted to 430, in the district of Radzyń around 120 people, in the district of Włodawa more than 1300 people. Overall, around 2500 people died at the hands of the communist authorities in the Southern Podlachia between 1944 and 1948. It is necessary to add to that the victims of the people’s judicature, which condemned to death penalty 100 people, which gives us 2600 victims of communist in Podlachia. If to the sum of the communism victims we addaround 900 people killed at the hands of the resistance movement, we will get a number of victims of around 3500 people. This is the price the society of the Southern Podlachia paid during the fights for power between 1944 and 1948.
Przez Południowe Podlasie rozumiem tereny, które administracyjnie, politycznie i etnicznie dzisiaj należą do województwa mazowieckiego, stanowiąc jego wschodnią część, i województwa lubelskiego. Przebieg działań wojennych na froncie wschodnim w lipcu i sierpniu 1944 r. wywarł duży wpływ na losy konspiracji antykomunistycznej na terenie Południowego Podlasia. Nasycenie terenu Podlasia żołnierzami ACz pod koniec 1944 r. nie sprzyjało uaktywnieniu się podziemia. Uznanie rządu komunistycznego przez aliantów stworzył dla Polski nowy wizerunek na forum międzynarodowym. Znalazło toodbicie w postrzeganiu sytuacji politycznej w dowództwie podziemia. Stąd też w sierpniu 1945 r. płk Jan Rzepecki wydał rozkaz rozwiązujący Delegaturę Sił Zbrojnych. W związku z nową sytuacją polityczną w Europie i Polsce 2 września 1945 r. została powołana nowa organizacja konspiracyjna Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość, która miała mieć charakter cywilny, polityczny, a nie wojskowy. W sumie w wyniku działalności podziemianiepodległościowego na Południowym Podlasiu w latach 1944-1948 zginęło ok. 900 osób, w tym w powiecie łukowskim-95, siedleckim-135, sokołowskim-98, węgrowskim-66, bialskim-282 i radzyńskim-130 osób. Podziemie niepodległościowe według moich obliczeń przeprowadziło ok. 1500 akcji wymierzonych w dezorganizację systemu władzy komunistycznej. Znalazły się wśród nich akcje spektakularne, np. akcja przeprowadzona przez oddział Leona Taraszkiewicza ps. „Jastrząb” 17 lipca 1946 r., kiedy partyzanci zatrzymali samochód z siostrą Bolesława Bieruta-Zofią Malewską z rodziną. Działalność zbrojna podziemia antykomunistycznego na Południowym Podlasiu 1944-1948 zebrała krwawe żniwo po obu stronach barykady politycznej. Z rąk komunistów w powiecie sokołowskim zginęło ok. 240 osób, w powiecie siedleckim w latach 1944-1954 straty wyniosły 430 osób, w powiecie radzyńskim ok. 120 osób, w powiecie włodawskim ponad 1300 osób. W sumie z rąk władzy komunistycznej zginęło na Południowym Podlasiu w latach 1944-1948 ok. 2 500 osób. Do tego trzeba doliczyć ofiary ludowego wymiaru sprawiedliwości, który skazał na karę śmierci 100 osób, co nam daje 2 600 ofiar komunizmu na Podlasiu. Jeżeli do sumy 176 ofiar komunizmu doliczymy ok. 900 osób zabitych z rąk podziemia niepodległościowego, otrzymamy ofiary w liczbie ok. 3 500 osób. Jest to cena jaką zapłaciło społeczeństwo Południowego Podlasia w czasie walki o władzę w latach 1944-1948.
Źródło:
Res Historica; 2014, 38
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Heritage of the anti-communist civil resistance in the Polish People’s Republic of the years 1968–1989. Introduction to the classification of collections
Spuścizna opozycji antykomunistycznej w PRL lat 1968–1989. Wstęp do klasyfikacji zbiorów
Autorzy:
Michalski, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933004.pdf
Data publikacji:
2018-06-26
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
anti-communist civil resistance in Polish People’s Republic
Polish underground press
censorship
notations
second circulation
collections
opozycja antykomunistyczna PRL
bibuła
cenzura
notacje
drugi obieg
zbiory
kolekcje
Opis:
2018 we are commemorating the hundredth anniversary of Polish independence regained after the years of partitions of Poland. Special celebrations are on all over the country; many events are planned to be continued up to 2021 in line with, inter alia, the programme of the Ministry of Culture and National Heritage named Niepodległa 2017– 2021. The article presents the results of research on the material artefacts left behind by the not easily defined historic formation of the years 1968–1989, which can be generally described as an anti-communist civil resistance in the Polish People’s Republic. The actions taken by the resistance started from the so-called March events as well as the foundation of the “Ruch” Organisation. It was followed by: the Workers’ Defence Committee, the Committee for Social Self-Defence “KOR”, the Movement for Defence of Human and Civic Rights, the Confederation of Independent Poland, the Movement of Young Poland; next came: the Independent Self-governing Labour Union “Solidarity”, the Independent Students’ Association, and many smaller organisations or parties, up to the negotiations of the so-called Round Table. The opposition to communist regime was a major factor in the process of regaining by Poland its full independence, restoration of market economy, and putting an end to censorship that had been affecting the freedom of speech. The huge amount of published prohibited materials from this historic period, the so-called second circulation, remained: books, periodicals, leaflets, photos, posters, stamps, badges, cassette tapes, as well as printing machines, duplicating machines, broadcasting equipment, and other material remains. They are presently collected by Polish museums, some of them still in the process of organisation; they are also in possession of associations and foundations as well as private owners who often create remarkable collections, e.g. Krzysztof Bronowski’s “Muzeum Wolnego Słowa” (Museum of Free Speech) containing 700 000 items that arouse interest of foreign museums. Information about the individual oppositionists, events, underground prints and organisations published in the Internet also adds to the legacy of anticommunist resistance; among the available sources are: mentioned above “Muzeum Wolnego Słowa”, Dictionary Niezależni dla Kultury 1976–1989 by the Association of Free Speech, or collection of the “Karta” Centre. The author of the article attempts to classify these collections after interviewing the representatives of relevant institutions and organisations or private owners.
W roku 2018 przypada 100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości po latach zaborów. Obchodzimy ją uroczyście w całym kraju, a liczne wydarzenia będą trwać aż do 2021 r., zgodnie m.in. z programem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Niepodległa 2017–2021. Artykuł prezentuje wyniki badań zasobów spuścizny materialnej po trudno definiowalnej formacji historycznej z lat 1968–1989, którą można szeroko i ogólnie nazwać opozycją antykomunistyczną w PRL. Działania opozycji rozpoczęły się od tzw. wydarzeń marcowych i powstania Organizacji „Ruch”, potem powstawały: Komitet Obrony Robotników, Komitet Samoobrony Społecznej „KOR”, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, Konfederacja Polski Niepodległej, Ruch Młodej Polski, następnie: Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, Niezależne Zrzeszenie Studentów i wiele mniejszych organizacji lub partii, aż po obrady tzw. Okrągłego Stołu. Działania opozycji przyczyniły się do odzyskania przez Polskę pełnej suwerenności, przywrócenia gospodarki rynkowej i usunięcia cenzury, ograniczającej wolność słowa. Pozostała po tym okresie olbrzymia liczba wydawnictw tzw. drugiego obiegu w postaci książek, czasopism, druków ulotnych, zdjęć, plakatów, znaczków, plakietek czy kaset magnetofonowych, ale także maszyn drukarskich, powielaczy, sprzętu nadawczego czy innych świadectw materialnych. Gromadzone są one obecnie w istniejących w Polsce muzeach, czasami dopiero się tworzących, są własnością stowarzyszeń lub fundacji, a także pozostają w rękach prywatnych, tworząc często znaczące kolekcje, jak np. Muzeum Wolnego Słowa Krzysztofa Bronowskiego – liczący ponad 700 000 pozycji zbiór, którym interesują się muzea zagraniczne. Spuścizną po opozycji są także informacje o osobach, wydarzeniach, wydawnictwach lub formacjach opozycyjnych publikowane w internecie, m.in. wspomniane już Muzeum Wolnego Słowa, Słownik Niezależni dla Kultury 1976–1989 Stowarzyszenia Wolnego Słowa czy zbiory Ośrodka „Karta”. Artykuł podejmuje próbę klasyfikacji tych zbiorów na podstawie wywiadów z przedstawicielami posiadających je instytucji, organizacji lub właścicielami kolekcji.
Źródło:
Muzealnictwo; 2018, 59; 98-106
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ignacy Bator (1916–1944) – jeden z cichociemnych
Ignacy Adam Bator (1916–1944) – one of the Silent Unseen
Autorzy:
Stanek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312175.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Silent and Unseen
special forces
World War II
Warsaw Uprising
Polish Underground State
cichociemny
służby specjalne
II wojna światowa
powstanie warszawskie
polskie państwo podziemne
Opis:
Ignacy Bator (1916–1944), nom de guerre “Opór” (“Resistance”) was a lieutenant of the Polish Air Force in Great Britain, participant in the Warsaw Uprising, one of the 316 Silent and Unseen – special paratroopers of the Home Army. In 1939, he took part in the defense of Poland, then he reached France, where he joined the Polish Armed Forces in the West. In 1940, he made his way to Great Britain, where he served in the air force as a shooter-radio operator in No. 301 Polish Bomber Squadron and No. 138 (Special Duties) Squadron RAF. In 1942, he volunteered to serve in the Home Army in occupied Poland. After training, he was dropped to Poland on the night of January 25/26, 1943. He served in the radio communication structures of the Home Army Headquarters. As a radio operator of the Home Army, he took part in the Warsaw Uprising, during which he died in August 1944. He has been awarded many times for his service by Polish and British military decorations, incl. with the Silver Cross of the Order of Virtuti Militari, four times with the Cross of Valor, with the “Distinguished Flying Cross” and others.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2023, 15; 120-131
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inny aktywizm w "Historii i czynie" Tadeusza Gajcego, czyli powrót Norwida na marginesach „Sztuki i Narodu”
Autorzy:
Christian, Zehnder,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897227.pdf
Data publikacji:
2018-05-25
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Tadeusz Gajcy
Andrzej Trzebiński
Wacław Bojarski
Sztuka i Naród (Art and Nation)
Cyprian Norwid
Polish Activism
Nation
cultural history
performance
gesture
contemplation
underground
conspiracy
Opis:
This paper focuses on the symbolic role attributed to Cyprian Norwid (1821–1883) in the young poets’ and critics’ circle gathered around the right-wing conspiracy journal Art and Nation (1942–1944) in occupied Warsaw. They used a paraphrase of Norwid’s words, “The artist is the organizer of national imagination”, in order to emphasize their aim of an autonomous and at the same time nationally committed art. However, in many statements by Andrzej Trzebiński (1922–1943) and Wacław Bojarski (1921–1943), the term “nation” appears to be more of a performative gesture than a reference to a consistent, historically evolving reality, as conceived of by Norwid. It was only in the 1944 essay “History and Deed”, never to be printed in the underground, that the circle’s foremost poet Tadeusz Gajcy (1922–1944) critically revisited anti-traditional activism and championed a genuinely “Norwidian”, contemplation-based understanding of creativity.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2017, 61(4 (459)); 65-77
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jan Kotyza, żołnierz Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich, ludowego Wojska Polskiego – zarys biograficzny
Jan Kotyza, Soldier of the Home Army, Peasants’ Battalions, Polish People’s Army – a Biographical Outline
Ян Котыза – солдат Армии Крайовой, Крестьянских Батальонов и народного Войска Польского. Биографический очерк
Autorzy:
Paduchowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1916505.pdf
Data publikacji:
2020-12-28
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
Jan Kotyza
Polskie Państwo Podziemne
ZWZ/AK
Bataliony Chłopskie
Ruch Ludowy
powiat krakowski
II wojna światowa
konspiracja
Bieńczyce
ludowe Wojsko Polskie
Polish Underground State
Home Army
Peasants’ Battalions
Peasant movement
Cracow district
World War II
underground work
Polish People’s Army
Ян Котыза
Польское подпольное государство
Армия Крайова
Крестьянские батальоны
Народное движение
краковский повят
Вторая мировая война
подпольное движение
Беньчице
народное Войско Польское
Opis:
Artykuł przedstawia zarys biografii Jana Kotyzy, żołnierza Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich oraz ludowego Wojska Polskiego. Urodził się w podkrakowskich Bieńczycach w rodzinie chłopskiej. Dzięki uporowi rodziców i nauczycieli ukończył gimnazjum, a następnie również Studium Wychowania Fizycznego przy Uniwersytecie Jagiellońskim. Tuż przed wybuchem II wojny światowej Kotyza objął posadę kierownika nowobudowanego stadionu miejskiego przy Alei 3 Maja w Krakowie. Był oficerem rezerwy, ale nie wziął udziału w kampanii polskiej 1939 r. W czasie okupacji zaangażował się w pracę konspiracyjną. Pierwotnie polegała ona tylko na kolportażu podziemnych pism. Przystąpił do Związku Walki Zbrojnej, przyjął ps. „Krzemień”. Początkowo organizował pluton na terenie wsi Bieńczyce, Krzesławice oraz Mistrzejowice. Następnie został komendantem placówki ZWZ Mogiła, która obejmowała terytorialnie gminy Mogiła, Ruszcza oraz Węgrzce. Z szeregów ZWZ przeszedł do Batalionów Chłopskich. Jednocześnie został członkiem konspiracyjnego Stronnictwa Ludowego „Roch”. Po scaleniu BCh z AK objął dowództwo batalionu krypt. „Pająk”. W 1943 r. awansował w ramach BCh i został komendantem powiatu krakowskiego krypt. „Nadleśnictwo nr 6”. W niedługim czasie po oswobodzeniu od Niemców zgłosił się na wezwanie nowych władz do tzw. ludowego Wojska Polskiego. Początkowo nie trafił na front, ostatecznie został wysłany do 2 Armii WP. Nie zdążył wziąć udziału w walkach z Niemcami – był pod Dreznem, skąd wycofano go przez Wrocław do Rzeszowa, gdzie brał udział w walkach z UPA. Po zdemobilizowaniu wrócił w rodzinne strony.
The article presents a biographical outline of Jan Kotyza, a soldier of the Home Army, Peasants’ Battalions and the Polish People’s Army. He was born in Bieńczyce near Cracow in a peasant family. Thanks to the persistence of his parents and teachers he finished high school and then studied physical education at the Jagiellonian University. Just before the outbreak of World War II, Kotyza took over the position of manager of the newly built city stadium at 3 Maja Avenue in Cracow. He was a reserve officer but did not take part in the Polish campaign of 1939. During the occupation he got involved in underground work. Initially, it consisted only in the distribution of underground magazines. He joined the Union of Armed Struggle (ZWZ) and took pseudonym „Krzemień”. Initially he organized a platoon in the villages of Bieńczyce, Krzesławice and Mistrzejowice. Then he became the commander of the ZWZ post „Mogiła”, which included municipalities: Mogiła, Ruszcza and Węgrzce. He left the ZWZ to join the Peasants’ Battalions (BCh). At the same time he became a member of the underground People’s Party „Roch”. After the BCh where merged with the Home Army, he took command of the „Pająk” battalion. In 1943, he was promoted within the BCh and became commander of the Cracow district codenamed „Forest Inspectorate No. 6”. Shortly after the liberation from the Germans, he answered the call of the new authorities to join the so-called Polish People’s Army. Initially he was not sent to the front, eventually he was sent to the 2nd Army. He did not manage to take part in fights against the Germans. He was near Dresden, from where he was withdrawn through Wrocław to Rzeszów, where he took part in fights with the Ukrainian Insurgent Army. After being demobilized, he returned to his hometown.
В статье представлен биографический очерк Яна Котызы, солдата Армии Крайовой, Крестьянских батальонов и народного Войска Польского. Ян Котыза родился в Беньчице под Краковом, в крестьянской семье. Благодаря настойчивости родителей и учителей он окончил гимназию, а впоследствии учился по направлении „физическая культура” в Ягеллонском университете. Незадолго до начала Второй мировой войны Котыза занял должность управляющего недавно построенным муниципальным стадионом на улице Аллея 3 Мая в Кракове. Котыза был офицером запаса, но в Польской кампании 1939 г. участия не принимал. Во время оккупации он был задействован в конспиративных действиях, которые поначалу заключались только в распространении подпольной прессы. Он вступил Союз вооруженной борьбы (СВБ) принял псевдоним «Кшемень» („Кремень”). Первоначально он организовал взвод в деревнях Беньчице, Кшеславице и Мистшейовице. Затем он стал командиром поста СВБ „Могила”, который территориально охватывал три гмины: Могилу, Рушчу и Венгжце. Из Союза вооруженной борьбы Котыза перешел в Крестьянские Батальоны и одновременно с этим стал членом конспиративной Народной Партии „Рох”. После объединения Армии Крайовой и Крестьянских Батальонов он стал командовать батальоном „Пайонк” („Паук”). В 1943 г. в рамках Крестьянских Батальонов он получил повышение и стал комендантом краковского повята под криптонимом „Лесной округ №6”. Вскоре после освобождения от немцев он откликнулся на призыв новых властей присоединиться к народному Войску Польскому. Поначалу его не высылали на фронт, но затем все-таки отправили на фронт 2-ой армии Войска Польского. Котыза не успел принять участие в боях с Германией. Он был под Дрезденом, откуда был выведен через Вроцлав в Жешув, где принял участие в боях с УПА. После демобилизации вернулся на родину.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2020, XXI (LXXII), 4 (274); 145-169
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 63

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies