Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "pogranicze kulturowe" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 39
Tytuł:
Niematerialne aspekty krajobrazu kulturowego pogranicza na przykładzie wybranych tradycji mieszkańców Podlasia
Intangible aspects of the cultural landscape of the borderland on the example of selected customs from Podlasie region
Autorzy:
Awramiuk, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88086.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
krajobraz kulturowy
niematerialne aspekty krajobrazu
pogranicze kulturowe
Podlasie
cultural landscape
intangible aspects of the landscape
cultural borderland
Podlasie region
Opis:
Krajobraz kulturowy jest źródłem symboli i znaczeń, które dla ludności zamieszkującej dany obszar są ważnym czynnikiem kształtującym ich tożsamość kulturową. Mają one często wymiar emocjonalny, wywołują pozytywne, bądź negatywne uczucia. Nośnikiem znaczeń w krajobrazie są elementy materialne, jak i niematerialne, przejawiające się w zwyczajach, wierzeniach oraz świadomości minionych wydarzeń. Na pograniczu kulturowym, gdzie mieszkają przedstawiciele kilku grup kulturowych mogą wykształcić się różne tradycje: a) przeciwstawne (których źródłem bywają konflikty, bądź pamięć o konfliktach), b) akceptowane bądź tylko tolerowane przez poszczególne grupy kulturowe (które nie przeciwstawiają, nie negują odmiennych tradycji, ale też z nich nie czerpią), c) może też dochodzić do przenikania tradycji, wzajemnego wzbogacania się. Na przykładach z Podlasia autorka postara się ukazać, jak kontakty międzykulturowe wpływają na kształtowanie się niematerialnego wymiaru krajobrazu kulturowego na pograniczu.
Local communities perceive cultural landscape as a source of symbols and meanings, which can play a significant role in the creation of their regional identity. These symbols and meanings often have emotional dimensions, inducing positive or negative feelings. Material as well as intangible elements of the cultural landscapes carry certain meanings and will describe it. Ethnic and religious minorities living on the cultural borderland next to each other can create different traditions, which can be considered as: a) opposing (their roots are seen in local conflicts), b) accepted or just tolerated by both sides or in some cases we may observe a situation where c) customs will be complementary to each other. The author of the article, on the basis of selected examples from the Podlasie region in North‐east Poland, is going to present how intercultural relationships influence the process of creating the intangible dimension of cultural landscape of the borderland.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2011, 15; 327-337
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizualizacja kartograficzna krajobrazu pogranicza kulturowego – Źródła i metody
Cartographical visualization of the landscape of cultural borderland – The data sources and methods
Autorzy:
Awramiuk-Godun, A.
Iwańczak, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88294.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
krajobraz
pogranicze kulturowe
województwo podlaskie
delimitacja
landscape
borderland
Podlaskie Voivodship
delimitation
Opis:
W opracowaniu przedstawiono propozycje metodyczne dotyczące wykorzystania wybranych źródeł danych oraz metod określania przestrzennego zróżnicowania krajobrazu pogranicza kulturowego. Badania przeprowadzono na przykładzie województwa podlaskiego, charakteryzującego się wyraźnym zróżnicowaniem kulturowym. Przebiega tam strefa przejściowa między kręgami kulturowymi Europy Zachodniej (łacińskiej) i Wschodniej (bizantyjskiej). Z uwagi na specyfikę obszaru badań za podstawę wielokulturowości przyjęto zróżnicowanie wyznaniowe z podziałem na rzymskokatolickie i prawosławne. Do określenia zasięgu i intensywności oddziaływania badanych kultur zastosowano 4 sposoby delimitacji przestrzeni z wykorzystaniem buforów, wieloboków Thiessena, pól podstawowych oraz podziału terytorialnego. Efektem analiz było opracowanie map różnicowych i wyznaczenie granic wpływów kulturowych, które następnie zaznaczono na mapie wynikowej.
The paper presents methodological suggestions concerning the usage of the selected data sources and methods to determinate a spatial diversity of the cultural landscape of the borderland. The study was conducted on the example of Podlaskie voivodship, which is characterized by a distinct ethno-religious cultural diversity. A transition zone between two cultural circles: Western-Latin and eastern-Byzantine, goes there. As a basis of multiculturalism, due to the specific area of research, the authors took the religious diversity divided into Roman Catholic and Orthodox. To determine the scope and the intensity of cultures interaction, there were applied 4 different ways of delimitation of space with the use of buffers, Thiessen (Voronoi) polygons, basic fields (GRID) and territorial division. The result of the analysis was to develop the differential maps, to delimitate the cultural influences and to present those cultural influences on the comparative map.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2015, 27; 95-108
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwestie pograniczne w pisarstwie Gustawa Manteuffla
Autorzy:
Budzyński, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639082.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Manteuffel Gustaw, inflantologia, pogranicze kulturowe, historiografia, geopoetyka
Opis:
Borderland issues (borderland) in literary works of Gustaw ManteuffelGustaw Manteuffel (1832–1916) was Polish-Livonian historiographer whose writing activity focused on the idea of reconstructing the forgotten land called Polish Livonia. In his many texts elaborating almost exclusively on Livonian issues, one can find as well many borderland categories. Livonia he lived in and wrote about was a highly diversified land, both ethnically, linguistically, and religiously. This article, dealing with borderland issues considered in Gustaw Manteuffel’s works, represents the new subdiscipline of contemporary academic studies on the heritage of the Polish-Lithuanian state called Livonian studies.
Źródło:
Wielogłos; 2014, 2(20)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Merian Coldwell Cooper (1894–1973) na polsko-amerykańskim „pograniczu”
Merian Coldwell Cooper on Polish-American “borderland”
Autorzy:
Byczkowski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595422.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
wojna polsko-bolszewicka; wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych; 7. Eskadra Lotnicza; kulturowe pogranicze; romantyczny idealizm;
Polish-Bolshevik war; The United States war of independence; 7. Air Squadron; cultural borderland; romantic idealism;
Opis:
Artykuł ten poświęcony jest polskiemu wątkowi życia Meriana Coopera – w Ameryce i na świecie znanego głównie jako producent i reżyser filmowy, w Polsce natomiast pamiętanego również za udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach pilotów „eskadry kościuszkowskiej”. Na przykładzie Meriana Coopera i jego kolegów, amerykańskich pilotów w polskich mundurach, usiłujemy dowieść istnienia swego rodzaju polsko-amerykańskiego pogranicza, mimo braku polsko-amerykańskiej granicy w ścisłym, geograficznym tego słowa znaczeniu.
The present article is devoted to the Polish thread of Merian Coopers life. In the United States and in the world he was known mainly as a producer and film director. In Poland, however, he was remembered for his participation in the Polish-Bolshevik war in the ranks of the pilots of the Kosciuszko Squadron. Through the example of Merian Cooper and his fellow American pilots in Polish uniforms, we are trying to prove the existence of the Polish-American borderland despite the lack of a Polish-American border in the strict geographical sense of this word.
Źródło:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2016, 36, 2; 241-252
0137-3420
Pojawia się w:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Europa Środkowo-Wschodnia jako przestrzeń pogranicza
Central and Eastern Europe as a borderline space
Autorzy:
Chodubski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902136.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
Tematy:
Europa Środkowo-Wschodnia
kultura polityczna
pogranicze
przemiany cywilizacyjne
wartości kulturowe
borderland
Central and Eastern Europe
civilization changes
cultural values
political culture
Opis:
The study indicates that Central and Eastern Europe reveals cultural and civilizational distinct as a borderline space. This borderland shaped largely by the division of Europe into Roman Catholic and Orthodox. In the space, cultural values and patterns overlap: Western Europe, Orthodox and some Oriental. Today, the space is often identified with the periphery of Western Europe. In this space, the specific, long-term culture face formed, which is inter alia a consequence of a favour attitude of Middle-Eastern Europe communities towards the immigrant population. It is followed by the revealed phenomena of ideological and political manipulation. It is noted that the cultural identity of this space is an integral part of Europe as a whole.
Źródło:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2016, 13; 219-230
1731-8440
Pojawia się w:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpieczeństwo kulturowe w regionie transgranicznym „po Schengen”
Cultural security in the cross-border region „after Schengen”
Autorzy:
Dudziak, Maciej J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16448098.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
bezpieczeństwo kulturowe
pogranicze
globalizacja
cultural security
borderland
globalization
Opis:
The article, which is also the introduction to the book, deals with the subject of broadly understood cultural security on the border, which seems to be a research area, and more importantly, a practical one, not fully identified at the beginning of the second decade of the 21st century in a proper way. Starting from the definition of culture as an all-encompassing reality (in this sense there is nothing other than culture), the totality of sectoral practices (public health, terrorist threats and others) are a manifestation of a set of practices that determine the condition of culture as such. In recent times, security has changed in every possible case, person and number, and the beginning of 2020, which brings about the beginning of the coronavirus pandemic, not only makes people aware of the scale of the health threat, but also shows the impact and relationship of the problem with the cultural tissue in the form of global, regional and local anxiety.
Artykuł, będący równocześnie wstępem książki, podejmuje tematykę szeroko rozumianego bezpieczeństwa kulturowego na pograniczu, które zdaje być się obszarem badawczym,a co ważniejsze przede wszystkim praktycznym, nie do końca identyfikowanym na początku drugiej dekady XXI wieku w sposób właściwy. Wychodząc bowiem z definicji kultury, jako rzeczywistości wszechogarnianej (w tym rozumieniu nic poza kulturą się nie znajduje), ogół praktyk sektorowych (zdrowie publiczne, zagrożenia terrorystyczne i inne) stanowią przejaw zespołu praktyk decydujących o kondycji kultury jako takiej. Bezpieczeństwo jest w ostatnich czasach odmieniane w każdym możliwym przypadku, osobie i liczbie, zaś początek 2020,przynoszący pandemię związaną z koronawirusem, uświadamia skalę nie tylko zagrożenia zdrowotnego, ale ukazuje przede wszystkim wpływ i związek problemu z tkanką kulturową między innymi w postaci globalnego, regionalnego i lokalnego lęku.
Źródło:
Studia – konteksty pogranicza; 2021, 5; 5-12
2543-6465
Pojawia się w:
Studia – konteksty pogranicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Artefakty kultury lokalnej w doświadczeniach polsko-niemieckiego pogranicza. Uwarunkowania kształtowania postaw wobec dziedzictwa kulturowego Górnych Łużyc
Artefacts of the local culture in the experience of the Polish-German borderland. Conditions of shaping attitudes towards the cultural legacy of Upper Lusatia
Autorzy:
DZIUBACKA, KRYSTYNA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/556278.pdf
Data publikacji:
2016-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Edukacji Międzykulturowej i Badań nad Wsparciem Społecznym.
Tematy:
pogranicze
dziedzictwo kulturowe
domy przysłupowe
Górne Łużyce
Bogatynia
borderland
cultural legacy
Upper Lusatian (Umgebindehaus) houses
Upper Lusatia
Opis:
Rozważania niniejsze odnoszą się do losów i kondycji dziedzictwa kulturowego Górnych Łużyc, w tym przede wszystkim tej ich części, która w konsekwencji podziałów politycznych po 1945 r. przypadła Polsce. Istotną częścią pracy jest analiza stosunku mieszkańców Bogatyni (miejscowości położonej na polsko-niemieckim pograniczu w południowo-zachodniej części Polski, w woj. dolnośląskim) do wpisanych w krajobraz kulturowy miasta domów przysłupowych. Ich zły stan techniczny skłania do refleksji nad przyczynami słabo wykształconej potrzeby ochrony wpisanego w przestrzeń regionu dziedzictwa kulturowego. Stawiając tezę o wiodącej roli czynnika ludzkiego (w postaci niskich parametrów kapitału ludzkiego), akcentujemy tu również znaczenie czynników historycznego i gospodarczego. Poszukując sposobów ratowania unikatowej w skali europejskiej architektury przysłupowej, odwołujemy się do wybranych przykładów podjętej w ostatnich latach współpracy pomiędzy doświadczającymi zbliżonych problemów społecznościami lokalnymi polsko-czesko-niemieckiego trójpunktu.
This article refers to the experiences and conditioning of the cultural legacy of Upper Lusatia, particularly concerning this part, which in consequence of political divisions of 1945, fell to Poland and remained within its borders. The essential part of the reflections entails the analysis of the attitudes of Bogatynia residents (a town in the Polish-German borderland in the south-western Poland, Lower Silesia voivodship) towards the Upper Lusatian (Umgebindehaus) houses, being a part of their cultural landscape. The overall poor technical condition of the latter evokes reflection over the causes of insufficient need of the protection of this area, being a part of the regional cultural heritage. Putting forward the thesis of the leading the role of human factor (i.e. low parameters of the human capital), the significance of historical and economic factors is also emphasized. Seeking ways of saving unique in the European scale Upper Lusatian architecture, the author makes reference to some selected examples of different modes of cooperation undertaken in the course of the recent years between the local communities experiencing similar problems in the Polish-Czech-German tripoint.
Źródło:
Multicultural Studies; 2016, 2; 73-85
2451-2877
Pojawia się w:
Multicultural Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Góra wspólnym dziedzictwem, czyli jak doskonalić edukację na rzecz zrównoważonego rozwoju pogranicza polsko-słowackiego
The mountain as a commonheritage, how to improve education for the sustainable development of the Polish-Slovakborderland
Autorzy:
Fraczek, M.
Fujak, K.
Kertysova, Z.
Trybula, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/881707.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
obszary przygraniczne
Babia Gora
Babiogorski Park Narodowy
dziedzictwo przyrodnicze
dziedzictwo kulturowe
edukacja dla zrownowazonego rozwoju
pogranicze polsko-slowackie
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2018, 20, 1[55]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mistrz, błazen i ich międzykulturowa wspólnota. Śmiech na kulturowym pograniczu klasy szkolnej
The Master, the Clown and Their Cross-Cultural Community. Laughter in the Cultural Borderland of a Classroom
Autorzy:
GRZYBOWSKI, PRZEMYSŁAW PAWEŁ
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/556228.pdf
Data publikacji:
2016-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Edukacji Międzykulturowej i Badań nad Wsparciem Społecznym.
Tematy:
śmiech
pogranicze kulturowe
edukacja międzykulturowa
nauczyciel
klasa szkolna
laughter
cultural borderland
cross-cultural education
teacher
classroom
Opis:
Celem refl eksji będącej podstawą niniejszego artykułu jest przedstawienie okoliczności budowania wspólnoty śmiechu w klasie szkolnej. Autor zakłada, że jednym z czynników rozwiązywania konfl iktów, poszukiwania płaszczyzn dialogu i osiągania kompromisu w klasie szkolnej postrzeganej jako pogranicze kulturowe jest świadome budowanie wspólnoty śmiechu. Jej liderem może być zarówno nauczyciel (mistrz), jak i jeden z uczniów pełniący wśród rówieśników funkcję błazna klasowego. Klasa szkolna rozpatrywana jest tu jako jeden z najbardziej rozpowszechnionych typów kulturowego pogranicza. Dochodzi w niej do spotkania osób funkcjonujących na co dzień w różnych grupach wiekowych, charakteryzujących się odmiennym statusem w środowisku szkoły. W odniesieniu do niej można mówić także o kontaktach z Innością/Obcością zachodzących na zasadzie przenikania określonych wzorów kulturowych i wartości ze sfery publicznej, co następuje w czasie lekcji z przedmiotów, w których program jest wpisane zróżnicowanie kulturowe. Naturalne jest więc stykanie się w klasie (niekiedy także starcie) wzorów kulturowych wyniesionych z domu przez uczniów i/lub obecnych w kulturze masowej. Wiąże się to z konfl iktami w społeczności szkolnej, przybierającymi rozmaite formy i wymagającymi od wychowawców przedsięwzięcia środków zaradczych. Wspólnotowy śmiech w klasie szkolnej – szczególnie śmiech z kimś, a nie przeciw komuś – świadczy o integracji środowiska, wzajemnym zrozumieniu i możliwości zaistnienia dialogu ponad granicami wieku i statusu. Zarówno nauczyciel-mistrz, jak i klasowy błazen mogą więc odgrywać w klasowej społeczności rolę nie do przecenienia, ponieważ budowanie – także dzięki ich działaniom – międzykulturowej wspólnoty w klasie pomaga uczniom aktywnie poznawać jej wartość, którą mogą wykorzystać w życiu pozaszkolnym.
The aim of these refl ections is to verify the thesis concerning establishment of the community of laughter as one of the factors supporting and empowering teachers in the process of resolving confl icts, seeking dimensions of dialogue, and achieving compromise in the classroom (perceived as a cultural borderland). It is an area, people of diff erent social statuses that function on daily basis in various age groups meet. Hence, with reference to the classroom, encountering the Other/Alien occurs on the ground permeated by given cultural patterns and values from the public sphere. Such process takes place when the class accomplishes objectives linked to the cultural diversity. Presented arguments were formulated as a result of a profound inspection and analysis of the secondary data. Both the master-teacher and the class clown can play a key role, be of paramount importance to the class community. Establishing cross-cultural community in the classroom can help pupils to actively recognize and learn the value of such community – that could be utilized in their subsequent, after-school life.
Źródło:
Multicultural Studies; 2016, 1; 131-141
2451-2877
Pojawia się w:
Multicultural Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pogranicza kulturowe w legendach i podaniach Podlasia
Cultural borderlands in legends and stories of Podlaskie Province
Autorzy:
Józefowicz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/325524.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
Podlasie
pogranicze kulturowe
opowieści ludowe
polski region pogranicza
cultural borderland
folk tales
Polish border region
Opis:
Podlasie jest przykładem polskiego regionu pogranicza. Przez wiele stuleci poddawane było silnym oddziaływaniom kulturowym, społecznym, politycznym i ekonomicznym płynącym ze współistnienia żyjącej tu ludności: plemion Jaćwingów, ludności żydowskiej, tatarskiej, białoruskiej, ukraińskiej i litewskiej. Te historyczne uwarunkowania nie mogły pozostać bez wpływu na obecny kształt i charakter Podlasia. Pomocne w analizach takich stosunków okazują się opowieści ludowe legendy, podania, klechdy, baśnie. W artykule dokonałam analizy około dwustu opowieści ludowych w kontekście: „ my” „oni”, „swoi” „inni, obcy”. Podjęłam próbę odpowiedzi na następujące pytania: Jak dalece wyobrażenia jednych ludów oddziaływały na drugich? Jak dalece ta literatura sprzyja refleksji nad własną historią? W jaki sposób sprzyja ona empatii, solidarności, otwieraniu się na inne kultury? Wyróżniłam następujące pogranicza kulturowe w opowieściach ludowych Podlasia: pogranicze religijne, pogranicze etniczno-narodowe, pogranicze językowe.
Podlaskie Province it is an example of cultural borderline. Contrary to most of Poland which is homogenous in terms of ethnicity and religion, the North Eastern Region of Poland has several minorities. For many centuries Jacwing`s tribes, Jews, Tartars, Byelorussians, Ukrainians, Lithuanians had lived there, so their cultural, social, political and economical influences have remained there. In analyzing such relations, legends and other folk stories are very useful. From time immemorial, legends, fairy tales, stories, were handed down from generation to generation. Legends, fairy tales and stories connected with a region fulfilled particular role to build bonds with this region and its tradition. They talked about specificity of culture of a small part of the country and, at the same time, communicated integration of the particular community with the whole country.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2013, 65; 111-126
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielokulturowość dawnej Rzeczypospolitej z perspektywy postmigracyjnej XX w. – cmentarz miejski w Uhnowie
Multiculturality of the Former Polish-Lithuanian Commonwealth from the Post-migration Perspective of the 21st Century – the Uhniv Cemetery
Autorzy:
Kich-Masłej, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130734.pdf
Data publikacji:
2022-09-29
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Uhnów
obszar postmigracyjny
pogranicze polsko- -ukraińskie
dziedzictwo kulturowe
cmentarze
Uhniv post-migration area
Polish-Ukrainian border
cultural heritage
cemeteries
Opis:
Uhnów – dziś najmniejsze miasteczko zachodniej Ukrainy – należy do postmigracyjnego obszaru polsko-ukraińskiego pogranicza z interesującymi przykładami dziedzictwa kulturowego, które warto badać i popularyzować. Znajdują się tu trzy obiekty: barokowy kościół, murowana cerkiew i synagoga z czerwonej cegły. Są to symbole trzech tradycji: łacińskiej, bizantyńskiej i żydowskiej, które przez wieki koegzystowały na tym terenie. Ze świątyniami nieodłącznie wiążą się cmentarze grzebalne. Historyczne cmentarze są odzwierciedleniem wielonarodowej i wielokulturowej dawnej Rzeczypospolitej. Spoczęli na nich ludzie, którzy tworzyli tu mozaikę językową, artystyczną i obyczajową, bezpowrotnie zniszczoną przez nacjonalizmy i totalitaryzmy XX w. Na potrzeby artykułu badaliśmy zachowany cmentarz miejski w Uhnowie, który ciągle spełnia cztery podstawowe funkcje: sacrum, archiwum, muzeum i parku.
Uhniv – the smallest town in western Ukraine today – belongs to the postimmigration area near the Polish-Ukrainian border, with interesting examples of cultural heritage that are worth exploring and popularizing. There are three historic buildings there: a baroque church, a brick Eastern church and a red brick synagogue. They are symbols of three traditions: Latin, Byzantine and Jewish, which coexisted in this area for centuries. Cemeteries are inseparably connected with churches. These historical sites are a reflection of the multinational and multicultural former Polish-Lithuanian Commonwealth. People buried there created a linguistic, artistic and customs-related mosaic, irretrievably destroyed by the nationalisms and totalitarianisms of the 20th century. For the purposes of this article, we examined the preserved city cemetery in Uhniv which still fulfills four basic functions as a sacred, archival, museum and park site.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2022, 38, 3; 317-334
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historyczne uwarunkowania odrębności regionu Śląska Opolskiego
Historical determinants of the Opole Silesia region distinctiveness
Autorzy:
Kisielewicz, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547195.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Politologii
Tematy:
granice Śląska Opolskiego
pogranicze
zróżnicowanie narodowościowe i etniczno-kulturowe
historia Śląska Opolskiego
Opole Silesia
borderland area
history of Opole Silesia
ethnic and national heterogeneity
Opis:
Śląsk Opolski jest regionem historycznego Górnego Śląska. Są to ziemie położone nad górną Odrą, które w średniowieczu tworzyły księstwo opolsko-raciborskie, w czasie pruskiego panowania rejencję opolską, a po 1922 r. prowincję górnośląską (rejencję opolską). W 1950 r. uzyskał status województwa opolskiego. Jest to terytorium o odrębnych granicach, z ludnością związaną wspólnymi doświadczeniami historycznymi. Pełniło ono stołeczną funkcję w czasach księstwa, rejencji i prowincji górnośląskiej. Nie było stolicą regionu w czasach II wojny światowej i w latach 1945-1950. Śląsk Opolski jest również obszarem pogranicza, przechodzącego w swej historii z jednego organizmu państwowego do drugiego, krzyżowania się wpływów politycznych, wymieszania się ludności. Jest regionem o zróżnicowanej strukturze etniczno-kulturowej i narodowościowej. Śląsk Opolski rozumiany dziś jako obszar znajdujący się w granicach województwa opolskiego, posiada własną historię, kulturę i tradycję, a także strukturę ludnościową, którą od zakończenia II wojny światowej tworzą: większość polska, tzw. ludność napływowa oraz ludność rodzima – mniejszość niemiecka i mniejszość narodowo-etniczna śląska.
Opole Silesia is a historical region of Upper Silesia. It is a land situated by the Upper Odra river. In the Middle Ages this region was the Duchy of Opole and Racibórz. Under the Prussian reign it was Opole regency, and after 1922 the province of Upper Silesia (Opole regency). In 1950 Opole region obtained the status of the Opolskie Voivodeship. It is a territory with distinct borders, with a population bound by the common historical experience. It was always a region with individual, distinct space and administration. This region always been a separate, both spatial and administrative unit. The Opole city was the capital during the Duchy period, the regency and the province of Upper Silesia. Only during the Second World War and in the years 1945-1950 Opole was not the capital city. Opole Silesia is borderland area, passing in its history from one state to another, crossing political influence and blending the population. It is a region of diverse ethno-cultural structure and nationality. Opole Silesia, understood today as an area located within the Opolskie Voivodeship, has its own history, culture and tradition, as well as population structure. Since the end of the Second World War, the population consists of: the Polish majority, the so-called new immigrants, and native population - German minority and ethnic Silesia minority.
Źródło:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies; 2015, 3, 1; 7-18
2545-160X
2353-3781
Pojawia się w:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
,,Na sałasie ni ma pani lekko“. Życie codzienne pasterzy wołoskich na szałasach na pograniczu polsko-słowackim w XXI wieku jako dziedzictwo kulturowe regionu Karpat (wybór zagadnień)
,,It's not easy in the hut, ma'am”. The daily life of the Vlach shepherds in the huts on the borderland between Poland and Slovakia in the 21st century as the cultural heritage of the Carpathian region (selected issues)
Autorzy:
Kocój, Ewa Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910234.pdf
Data publikacji:
2019-02-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
culture heritage
Carpathians
huts
the daily life
the shepherding season
the Polish-Slovak borderland
vlachs tradition
dziedzictwo kulturowe
Karpaty
szałaśnictwo
pasterstwo
sezon pasterski
życie codzienne
polsko-słowackie pogranicze
tradycje wołoskie
Opis:
The purpose of this article is to present the preliminary results of the research on the shepherds' everyday life that I have been conducting since 2015 in the field of history, migration, and cultural heritage of the Vlach minority inhabiting the areas from Albania to the northern Carpathians. One of the research stages entails the studies of the daily life and rituals of the highlanders living in the huts on the Polish side of the Carpathians. The article describes the issues concerning the organization and the time-space symbolism of a modern hut, including their daily life and schedule of activities. The research was conducted in the selected huts of Spiš, Orava, Podhale, Żywiec region, and Silesian Beskids in Poland in 2015-2018. In all cases, I applied qualitative research, mostly structured and unstructured interviews with senior and young shepherds working in the huts, as well as covert and overt participant observations conducted during selected pastoral holidays and meetings in various spaces—in temples, during highlander's and Vlach conventions, in theme meetings, and in the huts. I supplement these techniques with the analysis of the visual sources that I made during the field research, received from the enthusiasts of this topic, or found on the Internet. The research has shown that modern pastoralism oscillates between two poles: the traditional, which has made it possible to retain many elements from the past (cultural heritage), and the modern, thanks to which shepherds introduce global solutions to their huts and traditions.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2018, 25, 1; 269-295
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pogranicze: pustka osadnicza – obszar przy granicy – kontakt kulturowy. Rozumienie terminu pogranicze w archeologii w kontekście wczesnośredniowiecznego osadnictwa południowej Wielkopolski i północnego Dolnego Śląska
Borderlands: unsettled areas – borderline area – cultural contact. Understanding the term “borderland” in archaeology in the context of early middle age settlement in the southern parts of Greater Poland and northern parts of Lower Silesia.
Autorzy:
Kolenda, Justyna M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048949.pdf
Data publikacji:
2021-12-20
Wydawca:
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
Tematy:
pogranicze
wczesnośredniowieczne osadnictwo
interakcje kulturowe
północny Dolny Śląsk
południowa Wielkopolska
borderlands
early middle age settlement
cultural interactions
northern Lower Silesia
southern Greater Poland
Opis:
Problematyka pogranicza od ponad 100 lat jest przedmiotem dociekań przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych. Rozwój refleksji teoretycznej przyczynił się do zwiększenia zakresu znaczeniowego tego terminu. W wyniku redefiniowania pogranicze stało się pojęciem wieloznacznym, wielowymiarowym, wymagającym każdorazowo odpowiedniego precyzowania. Przykładowo z punktu założeń modernistycznych (a więc też w ramach badań powadzonych w archeologii) pogranicze jest gdzieś umiejscowione – jest to konkretny obszar – natomiast poprzez jego przewartościowanie w ramach ujęcia postmodernistycznego każda forma kontaktu kulturowego jest pograniczem. Dyskusje toczące się na gruncie politologii, antropologii czy socjologii były dla mnie inspiracją do sformułowania kilku ogólnych uwag na temat rozumienia terminu pogranicze przez polskich mediewistów. W pracach tych badaczy dominuje pewnego rodzaju spójność w postrzeganiu i interpretowaniu zjawisk kulturowych zachodzących we wczesnym średniowieczu w południowej Wielkopolsce i w północnej części Dolnego Śląska (obszar ograniczony od północy przez równoleżnikowy odcinek Warty i środkowej Obry, natomiast od południa przez Dolinę Baryczy). Ta jednomyślność spowodowała, że w niniejszym artykule przeanalizowałam mechanizm konstruowania koncepcji dotyczących wczesnośredniowiecznej rzeczywistości tego obszaru, w celu wskazania, że u podstaw tego myślenia leży, nigdzie nie wypowiedziane przez badaczy expressis verbis, zbliżone definiowanie terminu pogranicze. Ponowne odczytanie wprowadzonych do literatury przedmiotu koncepcji nakreślonych przez mediewistów z perspektywy współcześnie kształtujących się poglądów badawczych pozwoliło na ukazanie dotychczasowych kierunków badawczych realizowanych w ramach studiów m.in. nad terytorialnym rozwojem państwa Piastów. Moje rozważania składają się z trzech części. Odpowiadają one sposobom definiowania terminu pogranicze. Pierwszy przykład określiłam jako perspektywa terytorialna – wskazuje on na ugruntowane w literaturze przedmiotu rozumienie dzisiejszego pogranicza Śląska i Wielkopolski przez historyków. W ich ustaleniach odnajdujemy pogląd głoszący obecność na analizowanym przeze mnie obszarze rubieży międzyplemiennej. Dyskusja historyków wskazuje na interpretowanie zjawisk kulturowych zachodzących na obszarze południowej Wielkopolski w opozycji do północnej części tego regionu. Linia wyznaczona przez środkowy odcinek Obry i dalej w kierunku wschodnim przez bagna obersko-mosińskie była pojmowana jako naturalna granica rozdzielająca ten region. Brak w dokumentach pisanych nazwy plemienia (lub plemion) zajmującego południową Wielkopolskę powodował trudności w interpretacji zjawisk kulturowych tutaj zachodzących. Próbą wyjścia z poznawczego impasu wynikającego z braku danych było prowadzenie dociekań ukierunkowanych na rozpoznanie późniejszych podziałów administracyjno-terytorialnych. Część badaczy przyjmowała je wówczas jako punkt odniesienia w ustalaniu zasięgu starszych struktur plemiennych. Kolejną perspektywę terytorialno-interakcyjną związałam z poglądem głoszącym sposób organizacji osadnictwa na tym terenie po przyłączeniu do państwa Piastów. Nawiązują one do pogranicza jako obszaru położonego przy granicy, ale jednocześnie w pewnej odległości od centrum. Taka perspektywa związana jest z funkcjonowaniem koncepcji rdzeń peryferie w ramach politologii lub centrum peryferie w socjologii. W poglądach na temat zasiedlenia południowej Wielkopolski i północnego Dolnego Śląska po rzekę Barycz można odnaleźć elementy uniwersalnych koncepcji opisujących i tłumaczących procesy zachodzące na obszarach nowo zdobytych, uzależnionych czy inkorporowanych. Trzecia, interakcyjna perspektywa to propozycja zdefiniowania autonomicznej problematyki badawczej dla tego obszaru, w której sugeruję podjęcie studiów nad obliczem kulturowym zamieszkującej tam społeczności. Taka propozycja niweluje terytorialny wymiar pogranicza, konieczność jego umiejscowienia w pobliżu granicy oraz jego relacyjność do jakiegoś centrum czy rdzenia. W nawiązaniu do niej pogranicze definiuję jako spotkanie przedstawicieli różnych społeczności lub całych społeczności o odmiennym systemie wartości, norm czy strukturze społecznej. Taki kontakt wymusza interakcje, a ich rezultaty mogą być różnorodne – od trwania przy swoich wartościach aż po ukształtowanie się nowej rzeczywistości. Społeczności te określam jako wspólnoty lokalne, czyli są to niewielki grupy ludzi zamieszkująca określony obszar, którego centrum stanowi niewielki gród. Nie jest on rozumiany jako obiekt obronny, ale jako miejsce organizujące życie każdej społeczności.
The issue of borderlands has been a subject of inquiry for various representatives of scientific disciplines for over 100 years. The development of theoretical reflection has contributed to the increase of the semantic scope of this term. Having been redefined, the term borderlands has come to have multiple meanings, and thus it requires a precise defining with each usage. As an example, from the modernist perspective (and as such on the level of archaeological research) borderlands, being a particular area, are situated somewhere physically, whilst on the other hand, due to the term’s re-evaluation from a postmodernist standpoint, every form of cultural contact is a borderland. The ongoing discussions within political science, anthropology, and sociology were my inspiration for formulating a few general remarks on the understanding of the term borderlands by Polish medieval scholars. In the works of these researchers, a certain consistency predominates in viewing and interpreting cultural phenomenon within the early medieval period of southern Wielkopolska and northern Dolny Śląsk (an area limited from the north by the latitudinal section of the Warta river and the central part of the Obra river, whereas from the south by the Barycz valley). This single-mindedness spurred me in this article to examine the mechanism for constructing conceptions concerning the early middle age reality of the area in the hopes of showing that the basis of this thinking is silently assumed definition of the term borderlands. The concepts present in the subject literature as introduced by medieval scholars, when reread from the perspective of modern emerging research theories, allowed me to showcase the current research directions undertaken within studies on i.a., the territorial expansions of the Piast dynasty. My deliberations consist of three parts. They respond to the way the term borderlands is defined. The first I characterize as the territorial viewpoint; indicating the established perspective found within the source literature of the historians’ understanding of today’s borderland between Śląsk and Wielkopolska. In their findings we come across a viewpoint asserting the existence of borderlands between tribes within the discussed area. The historical discussion suggests that the cultural phenomena of southern Wielkopolska are interpreted in opposition to the northern lands of this region. The border line created by the Obra river and further to the east by the Mosiński Canal marshes, was perceived as the natural border dividing the region. The lack of any name of the tribe (or tribes) inhabiting southern Wielkopolska in the written sources has caused difficulties in interpreting cultural phenomena occurring in the area. An attempt to escape this cognitive gridlock resulting from a lack of data, was to conduct research focused on recognizing subsequent administrative and territorial divisions. Some of the researchers accepted them as the benchmark for determining the range of earlier tribal structures. The next perspective, being territorial and interactive, I tied to the outlook maintaining the settlement method of the area after it was joined to the territories of the Piast dynasty. They refer to the borderlands as an area located next to the border and also at a distance from the center. This perspective – within political studies – relates to the idea of a core and peripheries, or, as is the case in sociology, as center and peripheries. Elements of universal concepts describing and explaining the processes taking place on areas newly conquered, dependent, or incorporated, can be found within the views concerning the process of settling southern Wielkopolska and northern Dolny Śląsk up to the river Barycz. The third perspective is the interactive one. It is a proposal to define the autonomous research issue of this area, in which I suggest that research be conducted on the culture of the inhabiting society. This suggestion diminishes the territorial aspect of the borderlands, the necessity to locate it near to the border, and its relation to some center or core. I define borderlands as an interaction between representatives of different communities, or whole communities, with a differing system of values, norms, or social structure. This kind of contact necessitates interactions, with possibly varying and diverse results – from persisting with ones’ own values to shaping a new reality. These communities I characterize as local, that is, small groups inhabiting a given area with its none-too large center – this being a stronghold (Polish – gród). This structure is not to be understood as a defensive facility, but rather as a place organizing the life of every community. These small communities may be also referred to as face-to-face-societies. Amber Karolina Steele-Zielińska
Źródło:
Wiadomości Archeologiczne; 2021, LXXII, 72; 93-106
0043-5082
Pojawia się w:
Wiadomości Archeologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy Cypr leży na Bałkanach?
Autorzy:
Krzysztof, Usakiewicz,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897100.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Cypr
Bałkany kulturowe
pogranicze
podróżnicy na Cyprze
dziedzictwo kolonialne
Opis:
The article answers the question, how deep were and are the influences of the Balkan culture in Cyprus, which lies far beyond the Balkan Peninsula borders, and was a British colony for many years. Social and cultural processes that took place in Cyprus and the Balkan countries are surprisingly similar. Many faiths and cultures coexisted on the island until modern nationalist ideas were formed. Although in the 20th century as a result of fighting and ethnic cleansing Cyprus itself ceased to be a frontier, one may try a broader perspective. Pronounced intermingling of Ottoman and British influences induces the conclusion that even today it seems the current image of Cyprus as a frontier of the Balkans.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2015, 59(2 (449)); 95-103
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 39

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies