Temat: pogranicze - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Центрально-Восточная Европа как регион-складка в эпоху глобализации
Central-Eastern Europe as a fold-region in the era of globalization
Europa Środkowo-Wschodnia jako „pofałdowany-region” (G. Deleuze) w epoce globalizacji
Autorzy:: Донских, Сергей
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1813925.pdf
Data publikacji:: 2020-10-08
Wydawca:: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:: region
borderland
fold-region
Central-Eastern Europe
pogranicze
„pofałdowany region”
Deleuze
Europa Środkowo-Wschodnia
регион
пограничье
складка
Центрально-Восточная
Европа
Opis:: On the example of Central-Eastern Europe at the beginning of the XXI century, new trends in the positioning of regions are revealed. It is proved that in the era of globalization, the model of the borderland-region is replaced by the model of the fold-region. The features of the new regional form arerevealed. It is concluded that changes in the perception of the regional space determine regional socio-demographic processes – depopulation in the countries of Central and Eastern Europe
Na przykładzie Europy Środkowo-Wschodniej, w początkach XXI wieku pojawiają się nowe tendencje w pozycjonowaniu regionów. Okazuje się, że w epoce globalizacji, model regionu pogranicza zmienia model „regionu pofałdowanego” w znaczeniu „fałdy”, jakie jej nadał G. Deleuze. Ujawnia się specyfika nowej regionalnej formy. Stwierdzono, że zmiany w postrzeganiu przestrzeni determinują regionalne procesy społeczno-demograficzne, tj. depopulacja w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.
На примере Центрально-Восточной Европы в регионах доказывается. Доказывается, что в эпоху глобализации на смену модели региона-пограничья идет модель региона-складки. Раскрываются особенности новой региональ-ной формы. Делается вывод, что изменения в восприятии регионального пространства детерминируют региональные социально-демографические процессы – депопуляцию в странах Центрально- -Восточной Евр опы.
Źródło:: DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2019, 16, 16; 7-24
1730-0274
Pojawia się w:: DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Сакральныя азёры Вiцебска-Пскоўскага памежжа: сiмвалiчны статус у мiфапаэтычнай карцiне свету
Święte jeziora na pograniczu pskowsko-witebskim: symboliczny status w mityczno-epickim obrazie świata
Sacred lakes of Vitebsk-Pskov borderlands: symbolic status in mythical-poetic picture of the world
Autorzy:: Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2108271.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
święte jezioro
rytuał
krajobraz kulturowy
mitologiczny obraz świata
Belarusian-Russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred geography
sacred lake
ritual
cultural landscape
mythological picture of the world
Opis:: W artykule omówiono symboliczny status świętych jezior w tradycyjnym obrazie świata ludności wiejskiej na pograniczu białorusko-rosyjskim (Witebsk-Psków). Analiza materiału pokazuje, że święte jeziora odnoszą się przede wszystkim do ludowego motywu „świątyni, która zapadła się pod ziemię”. Wyjątkowe właściwości wód (uzdrawiające lub niebezpieczne) czynią jezioro miejscem świętym. Jednak żadne z jezior pogranicza nie stanowi kultowego obiektu geografii sakralnej, ponieważ nie zostało włączone do praktyk rytualnych w cyklu kalendarzowym. Legendarne jeziora pełnią funkcję informacyjną i przedstawiają wydarzenia mitologiczne obecne w świadomości lokalnej społeczności.
The article is devoted to the study of the symbolic status of the sacred lakes in the traditional picture of the world of the rural population of the Belarusian-Russian (Pskov-Vitebsk) borderlands. The analysis of folklore materials shows that sacred lakes often relate to the folk motif “the temple which fell through the ground”. The lake sacralization may result from unusual (medical or hazardous) properties of its water. However, none of the holy lake of borderlands is an object of worship in sacred geography because the lakes are not included in the ritual practices of the calendar cycle. Legendary lakes perform informational function and reflect the events of mythological history within the local community.
Źródło:: Białorutenistyka Białostocka; 2016; 373-389
2081-2515
Pojawia się w:: Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Сакральныя азёры Вiцебска-Пскоўскага памежжа: сiмвалiчны статус у мiфапаэтычнай карцiне свету
Święte jeziora na pograniczu pskowsko-witebskim: symboliczny status w mityczno-epickim obrazie świata
Sacred lakes of Vitebsk-Pskov borderlands: symbolic status in mythical-poetic picture of the world
Autorzy:: Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/944903.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: Belarusian-Russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred geography
sacred lake
ritual
cultural landscape
mythological picture of the world
pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
święte jezioro
rytuał
krajobraz kulturowy
mitologiczny obraz
świata
Opis:: W artykule omówiono symboliczny status świętych jezior w tradycyjnym obrazie świata ludności wiejskiej na pograniczu białorusko-rosyjskim (Witebsk-Psków). Analiza materiału pokazuje, że święte jeziora odnoszą się przede wszystkim do ludowego motywu „świątyni, która zapadła się pod ziemię”. Wyjątkowe właściwości wód (uzdrawiające lub niebezpieczne) czynią jezioro miejscem świętym. Jednak żadne z jezior pogranicza nie stanowi kultowego obiektu geografii sakralnej, ponieważ nie zostało włączone do praktyk rytualnych w cyklu kalendarzowym. Legendarne jeziora pełnią funkcję informacyjną i przedstawiają wydarzenia mitologiczne obecne w świadomości lokalnej społeczności.
The article is devoted to the study of the symbolic status of the sacred lakes in the traditional picture of the world of the rural population of the Belarusian-Russian (Pskov-Vitebsk) borderlands. The analysis of folklore materials shows that sacred lakes often relate to the folk motif “the temple which fell through the ground”. The lake sacralization may result from unusual (medical or hazardous) properties of its water. However, none of the holy lake of borderlands is an object of worship in sacred geography because the lakes are not included in the ritual practices of the calendar cycle. Legendary lakes perform informational function and reflect the events of mythological history within the local community.
Źródło:: Białorutenistyka Białostocka; 2016, 8; 373-389
2081-2515
Pojawia się w:: Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Паэзія Адама Асныка ў кантэксце беларускай культурна-гістарычнай парадыгмы
Poezja Adama Asnyka w kontekście białoruskiego paradygmatu kulturowo-historycznego
Autorzy:: Brusewicz, Anatol
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32222667.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Adam Asnyk
cultural and historical paradigm
Belarusian-Polish literary borderland
paradygmat kulturowo-historyczny
białorusko-polskie pogranicze literackie
Адам Аснык
культурна-гістарычная парадыгма
беларуска-польскае літаратурнае памежжа
Opis:: The purpose of the article is to study the artistic features of the lyrics of Adam Asnyk, analyse the ideological and aesthetic foundations of his creative method and poetic style, as well as scientific understanding of the place and role of this outstanding representative of Polish literature within the Belarusian cultural and historical paradigm. To achieve this goal, on the example of individual poems, the methods of artistic interpretation by the poet of a number of issues that worried both him and Polish society in the era of post-romanticism were shown. It should be noted that A. Asnyk was a native of the so-called „Russian” Poland – those regions that, after the partition of the Polish–Lithuanian Commonwealth, together with the lands of the Grand Duchy of Lithuania (Belarusian lands), became part of the Russian Empire. This fact becomes not only one of the main factors that influenced the formation of the creative consciousness of A. Asnyk himself, but also the key to explaining how and why his poetry found a response from Belarusian writers – Yanka Luchina, Yanka Kupala, Zoska Veras, Yanka Bryl. Also, the genuine interest of Belarusians in the Polish author is explained by common cultural and historical values and traditions, a similar orientation towards representatives of the previous era (Adam Mitskevich, Juliush Slovatsky, Andrzej Toviansky) with simultaneous rejection of some principles of romantic art.
Celem artykułu jest analiza stylu poetyckiego liryki Adama Asnyka, opis podstaw ideowo-estetycznych jego metody twórczej, a także określenie miejsca i roli tego wybitnego przedstawiciela literatury polskiej w nawiązaniu do białoruskiego paradygmatu kulturowo-historycznego. Na podstawie wybranych utworów literackich autor wskazuje interpretacje artystyczne Asnyka szeregu zagadnień, które niepokoiły zarówno jego samego, jak i społeczeństwo polskie w dobie postromantyzmu. Należy zauważyć, że A. Asnyk pochodził z tzw. „ruskiej” Polski, tj. regionów, które w wyniku zaborów Rzeczypospolitej wraz z Wielkim Księstwem Litewskim (ziemie białoruskie) weszły w skład Imperium Rosyjskiego. Fakt ten był nie tylko jednym z głównych czynników, które wpłynęły na kształtowanie się świadomości twórczej samego A. Asnyka, ale także kluczem do wyjaśnienia, jak i dlaczego wiersze poety wywarły wpływ na białoruskich pisarzy – Janka Łuczynę, Janka Kupałę, Zośkę Wieras, Janka Bryla. Ponadto znaczące zainteresowanie Białorusinów polskim autorem można objaśnić wspólnymi polsko-białoruskimi wartościami i tradycjami kulturowo-historycznymi, a także nawiązaniem do przedstawicieli poprzedniej epoki (Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Andrzeja Towiańskiego) przy jednoczesnym odrzuceniu niektórych zasad estetycznych epoki romantyzmu.
Мэтай артыкула з’яўляецца вывучэнне мастацкіх асаблівасцей лірыкі Адама Асныка, аналіз ідэйна-эстэтычных асноў яго творчага метаду і паэтычнага стылю, а таксама навуковае асэнсаванне месца і ролі гэтага яркага прадстаўніка польскай літаратуры ўнутры беларускай культурна-гістарычнай парадыгмы. Для рэалізацыі дадзенай мэты на прыкладзе асобных вершаў былі паказаны спосабы мастацкай інтэрпрэтацыі паэтам шэрагу пытанняў, якія хвалявалі і яго самога, і польскае грамадства ў эпоху пострамантызму. Варта заўважыць, што А. Аснык з’яўляўся выхадцам з так званай „рускай” Польшчы – тых рэгіёнаў, якія пасля падзелу Рэчы Паспалітай разам з землямі Вялікага Княства Літоўскага (беларускімі землямі) увайшлі ў склад Расійскай імперыі. Гэты факт становіцца не толькі адным з галоўных фактараў, якія паўплывалі на асаблівасць фармавання творчай свядомасці самога А. Асныка, але і ключом да тлумачэння, як і чаму яго паэзія знаходзіла водгук у беларускіх літаратараў – Янкі Лучыны, Янкі Купалы, Зоські Верас, Янкі Брыля. Таксама непадробная цікавасць беларусаў да польскага аўтара тлумачыцца агульнымі культурна-гістарычнымі каштоўнасцямі і традыцыямі, аналагічнай арыентацыяй на прадстаўнікоў папярэдняй эпохі (Адама Міцкевіча, Юльюша Славацкага, Анджэя Тавяньскага) з адначасовым непрыманнем некаторых прынцыпаў рамантычнага мастацтва.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 115-131
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Пафас творчасцi “белавежцаў” у сiтуацыi беларуска-польскага памежжа
Pathos of creativity of “Belavezha” writers in the belarusian-polish border area
Patos twórczości pisarzy-“białowieżan” na białorusko-polskim pograniczu
Autorzy:: Sińkowa, Ludmiła
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2117140.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: literatura białoruska w Polsce
stowarzyszenie literackie „Białowieża”
pogranicze
kultura
estetyka
patos
patriotyzm
Belarusian literature of Poland
literature association “Belavezha”
borderland
culture
aesthetics
pathos
patriotism
Opis:: Belarusian literature in the 20th century often developed on the territory of other countries. A particularly striking example of such development is represented by creativity of Belarusian writers of Poland, united in the literature association “Belavezha” in 1958. The article highlights the links between the literature of the Belarusian-Polish borderland and the literary process in the BSSR and the Republic of Belarus, highly appreciated spiritual and pragmatic activity of “Belavezha” writers, national style features in their work, aspiration in artistic autobiographies to reconstruct the life of the Belarusian people in the era of state border changes in Europe, and patriotic pathos.
Literatura białoruska w XX wieku często rozwijała się na terytorium innych krajów. Przykładem takiego rozwoju jest twórczość białoruskich pisarzy w Polsce, stowarzyszonych w organizacji literackiej „Białowieża” w 1958 roku. Artykuł przedstawia związki między literaturą na białorusko-polskim pograniczu a procesem literackim w BSRR i Republice Białoruś, podkreśla duchową i pragmatyczną działalność pisarzy-„białowieżan”, ich narodowy styl, aspiracje – aby zrekonstruować życie Białorusinów w epoce przesuwania granic w Europie, podkreśla patriotyczny patos.
Źródło:: Białorutenistyka Białostocka; 2018; 25-35
2081-2515
Pojawia się w:: Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Маркеры этнічнай ідэнтычнасці жыхароў Віленшчыны (па матэрыялах палявых этнаграфічных экспедыцый пачатку ХХІ ст.)
Markery tożsamości etnicznej mieszkańców Wileńszczyzny (na materiale etnograficznych wypraw terenowych z początku XXI wieku)
Autorzy:: Vnukovich, Yury
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32222761.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: ethnicity
identity
markers of distinctiveness
Belarusian-Lithuanian borderland
Vilnius region
etniczność
tożsamość
wyznaczniki odrębności
pogranicze białorusko-litewskie
Wileńszczyzna
этнічнасць
ідэнтычнасць
маркеры адрознасці
беларуска-літоўскае памежжа
Віленшчына
Opis:: The article presents an analysis of ways to articulate one's and another's ethnic identity of the inhabitants of Vilnius region on the basis of linguistic, territorial and religious markers of distinctiveness. The research is based on the ethnographic fieldwork materials collected in 2007-2011. Language is the most significant marker of ethnic identity in the Belarusian-Lithuanian borderland, where it is difficult to find other contrasting cultural differences between Lithuanians, Poles and Belarusians. For example, in Vilnius region Lithuanians are most often identified by local Slavic-speaking residents on the basis of this feature. However, in the case of people who speak a regional variant of the Belarusian language in Vilnius region, we are dealing with an ethnic anomaly or liminal category – often referred to as locals (“people from here”). Residents who consider themselves Poles call their language simple (prostaya mova). For them, it is no longer a direct marker of ethnicity. In this case, other determinants become markers of identity. First of all, it is the territory of origin and religion that situationally signal the ethnic boundaries between Lithuanians, Poles and Belarusians of Vilnius region.
W artykule przedstawiona jest analiza sposobów na artykułowanie swojej i cudzej tożsamości etnicznej mieszkańców Wileńszczyzny na podstawie językowych, terytorialnych i religijnych wyznaczników odrębności. Badanie opiera się na etnograficznych materiałach terenowych zebranych na początku XXI wieku. Język jest najważniejszym markerem tożsamości etnicznej na pograniczu białorusko-litewskim, gdzie ciężko jest odnaleźć inne kontrastujące odrębności kulturowe między Litwinami, Polakami i Białorusinami. Na przykład Litwini są najczęściej identyfikowani przez lokalnych mieszkańców słowiańskojęzycznych na podstawie akurat tej cechy. Natomiast w przypadku osób posługujących się regionalną odmianą języka białoruskiego na Wileńszczyźnie mamy do czynienia z anomalią etniczną lub kategorią liminalną, często określaną jako tutejsi. Mieszkańcy, którzy uważają się za Polaków, nazywają swój język prostym. Dla nich nie jest on już bezpośrednim wyznacznikiem przynależności etnicznej. W tym przypadku inne wyznaczniki stają się markerami tożsamości. Przede wszystkim jest to terytorium pochodzenia i religia, które sytuacyjnie sygnalizują etniczne granice między Litwinami, Polakami i Białorusinami Wileńszczyzny.
У артыкуле разглядаецца, як жыхары Віленшчыны артыкулююць сваю і чужую этнічную ідэнтычнасць, выкарыстоўваючы моўныя, тэрытарыяльныя і рэлігійныя маркеры адметнасці. Даследаванне выканана на падставе палявых этнаграфічных матэрыялаў, сабраных у пачатку ХХІ ст. Мова з’яўляецца найважнейшым маркерам этнічнай ідэнтычнасці на беларуска-літоўскім памежжы, дзе мы не знаходзім іншых кантрасных культурных адрозненняў паміж літоўцамі, палякамі і беларусамі. Напрыклад, літоўцы часцей за ўсё ідэнтыфікуюцца мясцовымі славянамоўнымі жыхарамі паводле гэтай прыкметы. Аднак у выпадку з носьбітамі рэгіянальнага варыянта беларускай мовы на Віленшчыне мы сутыкаемся з этнічнай анамаліяй або лімінальнай катэгорыяй, якая нярэдка вызначаецца як тутэйшыя. Сваю мову мясцовыя жыхары, якія лічаць сябе палякамі, называюць простай і для іх яна ўжо не з’яўляецца прамым індыкатарам этнічнай прыналежнасці. У гэтым выпадку маркіруючае значэнне набываюць іншыя прыкметы ідэнтычнасці – найперш тэрыторыя паходжання і рэлігія, якія сітуацыйна сігналізуюць пра этнічныя межы паміж літоўцамі, палякамі і беларусамі Віленшчыны.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2023, 17; 65-87
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Культавыя крынiцы Вiцебска-Смаленскага памежжа: сiмвалiчны статус i рытуальныя функцыi
Źródło jako przedmiot kultu na pograniczu witebsko- -smoleńskim: symboliczny status oraz rytualne funkcje
The sources of cult in Vitebsk-Smolensk borderline: symbolic status and ritual functions
Autorzy:: Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2109159.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: Pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
rytuał
krajobraz kulturowy
Belarusian-Russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred geography
ritual
cultural landscape
Opis:: Artykuł został poświęcony analizie źródeł kultu na pograniczu witebsko-smoleńskim. Badania terenowe i analiza materiału etnograficznego pozwala stwierdzić, że zarówno w przeszłości, jak i obecnie źródła kultu pełnią funkcję centrum rytualnego, w którym ma miejsce komunikacja człowieka z Bogiem w celu odwrócenia złego losu, wydarzeń czy chorób. Cechą charakterystyczną miejscowej tradycji jest częstotliwość legendarnej treści w świątyni, która przeszła przez ziemię i na miejscu której pojawił się cudowne źródło. Do cech regionalnych można także zaliczyć znaczną ilość tzw. „piatinka” związanych z obrazem św. Paraskiewy Piatnicy, do którego wierni pielgrzymują w dziewiąty lub jedenasty piątek po Wielkanocy.
The article is devoted to the examination of cult sources in Vitebsk-Smolensk borderline. Field studies and the analysis of folklore-ethnographic material reveal that in the past and present cult sources perform the function of ritual centre where communication between God and Man takes place. Its aim is to eliminate misfortunes and illnesses. The frequency of legendary plot in the temple is a specific feature of local tradition. Regional specificity is also characterized by a number of sacred sources “pyatsinka” that refer to the picture of “Paraskyevy Pyatnytcy” to which people go on a pilgrimage on the 9th or the 11th Friday after Easter.
Źródło:: Białorutenistyka Białostocka; 2015; 295-311
2081-2515
Pojawia się w:: Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Культавыя крынiцы Вiцебска-Смаленскага памежжа: сiмвалiчны статус i рытуальныя функцыi
Źródło jako przedmiot kultu na pograniczu witebsko- -smoleńskim: symboliczny status oraz rytualne funkcje
The sources of cult in Vitebsk-Smolensk borderline: symbolic status and ritual functions
Autorzy:: Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/944352.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: Pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
rytuał
krajobraz kulturowy
belarusian-russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred
geography
ritual
cultural landscape
Opis:: Artykuł został poświęcony analizie źródeł kultu na pograniczu witebsko-smoleńskim. Badania terenowe i analiza materiału etnograficznego pozwala stwierdzić, że zarówno w przeszłości, jak i obecnie źródła kultu pełnią funkcję centrum rytualnego, w którym ma miejsce komunikacja człowieka z Bogiem w celu odwrócenia złego losu, wydarzeń czy chorób. Cechą charakterystyczną miejscowej tradycji jest częstotliwość legendarnej treści w świątyni, która przeszła przez ziemię i na miejscu której pojawił się cudowne źródło. Do cech regionalnych można także zaliczyć znaczną ilość tzw. „piatinka” związanych z obrazem św. Paraskiewy Piatnicy, do którego wierni pielgrzymują w dziewiąty lub jedenasty piątek po Wielkanocy.
The article is devoted to the examination of cult sources in Vitebsk-Smolensk borderline. Field studies and the analysis of folklore-ethnographic material reveal that in the past and present cult sources perform the function of ritual centre where communication between God and Man takes place. Its aim is to eliminate misfortunes and illnesses. The frequency of legendary plot in the temple is a specific feature of local tradition. Regional specificity is also characterized by a number of sacred sources “pyatsinka” that refer to the picture of “Paraskyevy Pyatnytcy” to which people go on a pilgrimage on the 9th or the 11th Friday after Easter.
Źródło:: Białorutenistyka Białostocka; 2015, 7; 295-311
2081-2515
Pojawia się w:: Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Канцэптуальныя пошукi на беларускiм памежжы: навуковая спадчына Iгара Жука
Conceptual search on belarusian border: scientific heritage of Igor Żuk
Poszukiwania koncepcyjne na pograniczu białoruskim: naukowa spuścizna Igora Żuka
Autorzy:: Twaranowicz, Halina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2117601.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: classics
actualization
methodology
typological relations
Belarusian border
aktualizacja
metodologia
wzajemne typologiczne relacje
pogranicze białoruskie
klasyka
Opis:: The author of the article claims that Igor Żuk’s scientific heritage manifests long and lasting typological relationship on the level of ideas and contacts between Belarusian studies in Grodno and Bialystok. Igor Żuk’s coherent opinion concerning the development of Belarusian literature presented in the book “Ruch naprzeciw” turns to be particularly interesting. It expresses a new conceptual look at Belarusian perspective of historical-cultural and spiritual development. The context, analyzed in the article, is complemented by Igor Żuk’s valuable project “Central and peripheral factors in literary-cultural situation of Belarusian border”.
W artykule zwrócono uwagę na to, że naukowa spuścizna profesora Igora Żuka daje wszelkie podstawy do twierdzenia, że istnieje długa i trwała wzajemna relacja typologiczna między grodzieńską a białostocką białorutenistyką na poziomie idei i kontaktów. Szczególnie interesujący pod tym względem okazuje się pewien spójny pogląd Igora Żuka na rozwój literatury białoruskiej przedstawiony w książce „Ruch naprzeciw”, świadczący o nowym, konceptualnym spojrzeniu na białoruską perspektywę historyczno-kulturowego i duchowego rozwoju. Uzupełnia ten kontekst analizowany w tym artykule niezwykle wartościowy projekt Igora Żuka pt. „«Centralne» i «peryferyjne» czynniki w literacko-kulturowej sytuacji białoruskiego pogranicza”.
Źródło:: Białorutenistyka Białostocka; 2018; 403-413
2081-2515
Pojawia się w:: Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Етнообрази як репрезентанти релігійного коду в романі Василя Махна «Вічний календар»
Obrazy etniczne jako reprezentanci kodu religijnego w powieści Wasyla Machny "Kalendarz wieczności"
Ethnoimages as representatives of the religious code in Vasyl Makhno`s novel "The Eternal calendar"
Autorzy:: Demchuk, Olha
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31343510.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: imagology
own/other
ethnocultural borderland
heteroimage
autoimage
geocultural and decoration imago
imagologia
własne/cudze
pogranicze etnokulturowe
heteroobraz
wizerunek
heterokulturowe i dekoracyjnе imago
Opis:: Artykuł analizuje obrazy etniczne powieści Wasyla Machny Kalendarz wieczności z zastosowaniem dominującej metody imagologicznej. W pracy skupiono uwagę na problematyce interakcji między własnym a cudzym w ramach prezentowanych w tekście toposów, istotnych w dobie procesów globalizacyjnych. Głównym zadaniem wywiadu naukowego jest badanie obrazów religijnych, które tworzą pewien kod archetypowy w reprezentacji każdego etnotypu. W opracowaniu prześledzono również rolę i funkcje kodu religijnego w wyobraźni autora, cechy geokolturowego i dekoracyjnego imago obrazów etnicznych. W trakcie badania wzięto pod uwagę kontekst etnokulturowego pogranicza jako przestrzeni funkcjowania wielu obcych sobie narodów, granice kulturowe, które w pewnej mierze zostały wyrównane w świetle historycznego i politycznego tła rozwoju wydarzeń powieści Kalendarz wieczności. W wywiadzie przeanalizowano także interakcje wizerunku Ukraińców z heteroobrazami Ormian, Żydów, Polaków i Osmanów w aspekcie religijnym na pograniczu polifonicznym. Udowodniono, że motywem przewodnim powieści Wasyla Machny jest niewidzialna ideologiczna konfrontacja między przedstawicielami określonych wyznań, co najdobitniej zarysowuje się w apokaliptycznych kodach eposu o Mesjaszu.
The article deals with the ethnoimages in Vasyl Makhno`s novel The Eternal Calendar with the help of the dominant imagological method. The study focuses on issues relevant in the era of globalization of the interaction between own and other within the limits of the topos presented in the text. The article investigates the religious images that form a certain archetypal code in the representation of each ethnic image. The study also analyzes the religious code role and functions in the author`s image creation process. It considers the context of the ethnocultural borderland as the space in which different other nations function, where their cultural boundaries were set in the light of the historical and political background of events developed in the novel The Eternal Calendar. The research examines the interaction between Ukrainians’ self-image and the heteroimages of Armenians, Jews, Poles and Ottomans in its religious aspects and does so within the polyphony of borderlands. The article proves that the leitmotif of Vasyl Makhno`s novel is an invisible ideological confrontation between representatives of certain faiths, which is most vividly represented in the apocalyptic codes of the epic about the Messiah.
Źródło:: Studia Ukrainica Posnaniensia; 2022, 10, 2; 17-28
2300-4754
Pojawia się w:: Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Да праблематыкi польска-беларускага памежжа: аповесць “Сонька” Iгнацыя Карповiча
Problematyka polsko-białoruskiego pogranicza: powieść Ignacego Karpowicza „Sońka”
Issues of the Polish-Belarusian borderland: the novel “Sonka” by Ignacy Karpowicz
Autorzy:: Саковiч, Анна
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2106819.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: pogranicze polsko-białoruskie
miłość
II wojna światowa
dzieciństwo
tożsamość
Polish-Belarusian borderline
love
World War II
childhood
identity
Opis:: Artykuł poświęcono analizie powieści Ignacego Karpowicza „Sońka”. Na przykładzie historii miłości tytułowej bohaterki do Niemca w czasie II wojny światowej ukazane zostały realia życia na wsi na północno-wschodniej granicy Polski. I. Karpowicz w analizowanej powieści przedstawia charakterystyczną dla danego regionu historię, kulturę, tradycję, religię i język. Autor ze smutkiem stwierdza, że opisany przez niego świat, w wyniku zbiegu różnych okoliczności, m.in. asymilacji, odchodzi na zawsze z krajobrazu Podlasia.
The article analyzes the novel “Sonka” written by Ignacy Karpowicz. The love story of the title character to a German soldier during World War II shows the reality of village life on the northeastern border of Poland. In his novel I. Karpowicz presents region specific history, culture, religion and language. The author sadly concludes that the world described in the book disappears for good from the landscape of Podlasie, which is the result of various problems such as assimilation.
Źródło:: Białorutenistyka Białostocka; 2016; 175-189
2081-2515
Pojawia się w:: Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Да праблематыкi польска-беларускага памежжа: аповесць “Сонька” Iгнацыя Карповiча
Problematyka polsko-białoruskiego pogranicza: powieść Ignacego Karpowicza „Sońka”
Issues of the Polish-Belarusian borderland: the novel “Sonka” by Ignacy Karpowicz
Autorzy:: Саковiч, Анна
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/944858.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: World War II
Polish-Belarusian borderline
love
childhood
identity
pogranicze polsko-białoruskie
miłość
ii wojna światowa
dzieciństwo
tożsamość
Opis:: Artykuł poświęcono analizie powieści Ignacego Karpowicza „Sońka”. Na przykładzie historii miłości tytułowej bohaterki do Niemca w czasie II wojny światowej ukazane zostały realia życia na wsi na północno-wschodniej granicy Polski. I. Karpowicz w analizowanej powieści przedstawia charakterystyczną dla danego regionu historię, kulturę, tradycję, religię i język. Autor ze smutkiem stwierdza, że opisany przez niego świat, w wyniku zbiegu różnych okoliczności, m.in. asymilacji, odchodzi na zawsze z krajobrazu Podlasia.
The article analyzes the novel “Sonka” written by Ignacy Karpowicz. The love story of the title character to a German soldier during World War II shows the reality of village life on the northeastern border of Poland. In his novel I. Karpowicz presents region specific history, culture, religion and language. The author sadly concludes that the world described in the book disappears for good from the landscape of Podlasie, which is the result of various problems such as assimilation.
Źródło:: Białorutenistyka Białostocka; 2016, 8; 175-189
2081-2515
Pojawia się w:: Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Беларуска-польскае лiтаратурнае памежжа ў эстэтычнай прасторы ХIХ стагоддзя
Białorusko-polskie pogranicze literackie w przestrzeni estetycznej XIX wieku
Belarusian-Polish literary borderland in the aesthetic space of the 19th century
Autorzy:: Brusewicz, Anatol
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2118304.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: Беларуска-польскае памежжа
класiцызм
рамантызм
эстэтыка
iдэя вольнасцi
pogranicze białorusko-polskie
klasycyzm
romantyzm
estetyka
idea wolności
Belarusian-Polish borderland
classicism
romanticism
aesthetics
the idea of freedom
Opis:: Артыкул прысвечаны праблемам пранiкнення ў Польшу i Белорусь iдэi заходноеўрапейскага рамантызму (найперш немецкага), у вынiку чаго ўся эстетычная i мастацкая парадыгма беларуска-польскага лiтаратурнага памежжа паступова мяняецца, адкрываючы новыя гарызонты для славеснга мастацтва. Адной з асаблiвасцей функцыянавання гэтай парадыгмы з’яўляецца яе адносна просты пераход ад класiчнай мадэлi да рамантычнай мадэлi, што было ў значнай ступенi аблегчана палiтычнай сiтуацыяй, аб’ядноўваючы як класiцыстаў, так i рамантыкаў у спробах аднавiть страчаную радзiму – Рэч Паспалiтую Абодвух Народаў. Такiм чынам, у працэсе дыялогу i ў канфрантацыi памiж прадстаўнiкамi класiцiзму i рамантызму iдэя свабоды становiцца ключавой. Гэта яна стварыла асноўныя вектары развiцця беларуска-польскага лiтаратурнага памежжа ў эстэтычнай прасторы ХIХ стагоддзя.
Artykuł poświęcony jest problemom przenikania do Polski i na Białoruś idei romantyzmu zachodnioeuropejskiego (przede wszystkim niemieckiego), w wyniku czego cały estetyczny i artystyczny paradygmat białorusko-polskiego pogranicza literackiego stopniowo zmienia się, otwierając nowe horyzonty dla sztuki werbalnej. Jedną z cech funkcjonowania tego paradygmatu jest jego stosunkowo proste przejście od modelu klasycznego do modelu romantycznego, co zostało w dużej mierze ułatwione przez sytuację polityczną, jednocząc klasyków i romantyków w próbach odzyskania utraconej ojczyzny – Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Tak więc w procesie dialogu oraz w konfrontacji między przedstawicielami klasycyzmu i romantyzmu idea wolności staje się kluczowa. To ona stworzyła główne wektory rozwoju białorusko-polskiego pogranicza literackiego w przestrzeni estetycznej XIX wieku.
The article is devoted to the problems of penetration of Western Europe romanticism (German in particular) into Poland and Belarus as a result of which the whole aesthetic and artistic paradigm of Belarusian-Polish literary borderland is gradually changing, opening new horizons for verbal art. One of the features of the functioning of this paradigm is its relatively smooth transition from the classic model to the romantic model, which was largely facilitated by the political situation, uniting both the Classicists and the Romanticists in an effort to regain the lost independence of their homeland, the Polish-Lithuanian Commonwealth. Thus, in the process of dialogue, and in the confrontation between representatives of classicism and romanticism, the idea of freedom becomes a key one. It formed the main vectors of development of the Belarusian-Polish literary borderland in the aesthetic space of the 19th century.
Źródło:: Białorutenistyka Białostocka; 2020; 9-22
2081-2515
Pojawia się w:: Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Асаблівасці сацыялінгвістычнай сітуацыі ў камунікатыўнай прасторы кантактнай зоны Беларусі і Польшчы (гiстарычны аспект)
Sytuacja socjolingwistyczna białorusko-polskiego pogranicza językowego na przestrzeni wieków
Peculiarities of Sociolinguistic Situation in the Communicative Space of the Contact Zone of Belarus and Poland (historical aspect)
Autorzy:: Снігірова, Наталля
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/475615.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:: sociolinguistic conditions
contact zone
influence
pogranicze językowe
czynniki socjalne
wpływy językowe
сацыялінгвістычныя ўмовы
кантактная зона
уплыў
Opis:: Фарміраванне беларуска-польскай міжмоўнай занальнай супольнасці, якая паўстала ў выніку кантактавання моўных сістэм, адбывалася ў супярэчлівых сацыялінгвістычных варунках. Іх аналіз уяўляецца перспектыўным пры вызначэнні прычын, якія паўплывалі на сучасны арэальны падзел славянскіх моўных тэрыторый. У артыкуле аналізуюцца гістарычныя ўмовы, у якіх зараджаліся і развіваліся беларуска-польскія кантакты ў прасторы і часе, а таксама ўстанаўліваецца статус, роля і функцыі беларускай мовы ў гісторыі беларуска-польскіх узаемадачыненняў. Вялікае значэнне пры выяўленні характару беларуска-польскіх арэальных узаемасувязей мае выкарыстанне такіх метадаў, як арэальна-тыпалагічны, супастаўляльны, параўнальна-гістарычны, апісальна-аналітычны.
Formowanie się białorusko-polskiej wspólnoty językowej, do wyłonienia której doszło poprzez krzyżowanie się systemów obu języków, odbywało się w niesprzyjających warunkach socjolingwistycznych. W dziedzinie kontaktów międzyjęzykowych najbardziej potrzebne na obecnym etapie badań — jak się zdaje — jest zweryfikowanie dotychczasowych poglądów i w miarę obiektywne określenie przyczyn, jakie odegrały niebagatelny wpływ na współczesny kształt i zasięg terytorialny języków pokrewnych, jakimi są polszczyzna i białoruszczyzna. W niniejszym artykule wnikliwiej analizie (w aspekcie czasowo-przestrzennym) poddano warunki historyczne, w jakich zrodziły się i rozwijały białorusko-polskie kontakty językowe. Największy nacisk położono na próbę określenia statusu, roli i funkcji języka białoruskiego w historii wzajemnych kontaktów i wpływów obu języków. Przy opisie cech białorusko-polskich zależności na badanym obszarze wykorzystano — niezwykle istotnych dla tego typu badań lingwistycznych — kilka metod: arealno-typologiczną, konfrontatywną, porównawczo-historyczną oraz opisowo-analityczną
The formation of the communicative space of the Belarusian-Polish contact zone that was formed as a result of contacting of language systems took place in contradictory sociolinguistic conditions. The analysis of the conditions is perspective in case of identifying the factors that influenced on the modern areal division of Slavic language territories. The article analyzes the historical conditions in which the Belarusian-Polish language contacts originated and developed in space and time, and also defines the status, role and functions of the Belarusian language in the history of the Belarusian-Polish interrelations.
Źródło:: Socjolingwistyka; 2014, 28; 109-120
0208-6808
Pojawia się w:: Socjolingwistyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Znaczenie historii mówionej jako metody badawczej na przykładzie białoruskiej społeczności wiejskiej pogranicza polsko-białoruskiego
The importance of oral history as a research method exemplified by the Belarusian rural community of the Polish-Belarusian Borderland
Значение устной истории как исследовательского метода на примере белорусской деревенской общественности приграничной польско-белорусской зоны
Autorzy:: Owłasiuk, Justyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/953390.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: historia mówiona
białoruska społeczność wiejska
ii wojna światowa
okupacja niemiecka
pogranicze polsko-białoruskie
устная история
белорусская деревенская общественность
польско-белорусская приграничная зона
ii мировая война
немецкая оккупация
oral history
belarusian rural community
world war ii
german occupation
the polish-belarusian borderland
Opis:: Oral history is becoming a more and more popular research method involving collecting and critical analyzing of interviews made with the witnesses of history. Basic advantages of oral history and the accounts themselves distinguishing them from other historical sources undoubtedly include: a direct contact with a narrator, a possibility of verifying reliability or completing written sources, and determining motifs or atmosphere of past events. Moreover, oral history research allow to make an attempt at analyzing memory of a specific group such as, for example, the picture of German occupation of World War II as seen by the Belarusian rural community of the Polish-Belarusian Borderland. Interviews collected from Polish and Belarusian narrators revealed that both the outbreak of the German-Soviet war as well as the time of occupation itself have been strongly preserved in the respondents’ memories. The accounts of Polish and Belarusian groups mostly focused on the issue of contingents, deportations for forced labor to the Third Reich and Soviet guerillas operations. The respondents’ individual experiences with Nazi authorities have certainly influenced memorizing specific events by them as well as the manner of remembering them. What is more, the respondents’ attitude to German soldiers who, due to their distinct language, culture and religion became “foreign” to local people, played an important role too. On the other hand, the picture of occupation was also influenced by external factors such as widely understood historical policy and other postwar experiences of the narrators. The research of the respondents from Poland and Belarus revealed that the period of German occupation was not remembered differently by the representatives of both groups. Introducing a radical division into the opinions on any issue raised by the respondents (contingents, deportations or guerillas) held by the Polish group and the Belarusian one turned out to be impossible. Nevertheless, factors shaping their memory of the events in 1941–1944 were different.
Устная история становится все более популярным исследовательским методом, основанным на составлении и критическом анализе опросов, проведенных среди очевидцев исторических событий. Основными преимуществами oral history и самих взаимоотношений, выделяющихся на фоне других исторических источников, несомненно являются: непосредственный контакт с рассказчиком, возможность верификации надежности или дополнения письменных источников, определение мотивов или атмосферы минувших событий. Более того, исследования oral history дают возможность проанализировать воспоминания данной группы, например, при изучении немецкой оккупации во время II Мировой войны, свидетелями которой была белорусская деревенская общественность приграничной польско-белорусской зоны. На основании рассказов очевидцев из Польши и Белоруссии оказалось, что начало немецко-советской войны, как и период оккупации, оставили яркий след в их памяти. В повествованиях польской и белорусской группы больше всего внимания уделялось вопросу контингентов, вывозке на принудительные работы в III Рейх и советскому партизанскому движению. На воспоминания очевидцев, описывающих события, несомненно повлиял индивидуальный опыт каждого из них, касающийся времени нацистской власти. Важную роль также сыграло отношение очевидцев к немецким солдатам, которые из-за иностранного языка, культуры и религии становились для населения «чужими». С другой стороны, на образ оккупации влияли также внешние условия, такие как, широко понимаемая историческая политика и другие послевоенные, пережитые рассказчиками, ситуации. На основании исследуемого материала, полученного от очевидцев из Польши и Белоруссии, оказалось, что период немецкой оккупации оставил похожий след в памяти представителей обоих групп. Оказалось невозможным радикально разделить информацию, полученную от польской и белорусской групп, информацию о контингентах, вывозках и партизанском движении. В свою очередь, разными оказались факторы, повлиявшие на воспоминания о произошедшем в 1941–1944 годах.
Źródło:: Studia Podlaskie; 2016, 24
0867-1370
Pojawia się w:: Studia Podlaskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "pogranicze" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Podbaza

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język