Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "piastowska" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Spór o Stanisława ze Szczepanowa. Dyskusje wokół powieści Karola Bunscha Imiennik
    Autorzy:
    Benken, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2230866.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Karol Bunsch
    św. Stanisław
    stosunki państwo–Kościół
    powieść piastowska
    Opis:
    Artykuł zawiera omowienie dyskusji poświęconej dwutomowej powieści krakowskiego prawnika i literata Karola Bunscha Imiennik (t. 1: Śladami pradziada, t. 2: Miecz i pastorał), wydanej w 1949 r. Opisano w niej panowanie Bolesława Śmiałego i konflikt władcy z biskupem krakowskim Stanisławem ze Szczepanowa, zakończony tragiczną śmiercią tego ostatniego w 1079 r. Autor połączył w powieści fakty historyczne, własne interpretacje spornych zagadnień i zachowanego materiału źrodłowego, jak rownież wydarzenia fikcyjne; mocno zarysował przy tym niemożliwe do weryfikacji z naukowego punktu widzenia wewnętrzne motywacje postaci historycznych. Powieść wywołała polemikę między autorem a jego krytykami, toczoną m.in. na łamach „Tygodnika Powszechnego”. Dotyczyła ona przede wszystkim sposobu ukazania przez Bunscha postaci bp. Stanisława, ktory to uznano za nierzetelny i krzywdzący. Krytycy książki odrzucali koncepcje historykow, na ktorych opierał się Bunsch, jak rownież część informacji podanych przez Galla Anonima względnie proponowali ich odmienną interpretację; dawali jednocześnie pierwszeństwo źrodłom poźniejszym, przedstawiającym bp. Stanisława w pozytywnym świetle. Bunsch bronił hipotez starszych badaczy, ktore przedstawił w powieści, jak rownież wielu własnych przemyśleń, zarzucając oponentom nieznajomość źrodeł, błędną ich interpretację, a nawet manipulację. Spor ciągnął się przez wiele lat i miał dodatkowy wymiar polityczny, wpisując się w skomplikowane relacje między Kościołem katolickim a komunistycznym rządem.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2022, 40, 2; 151-172
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja Polski piastowskiej w myśli historycznej II Rzeczypospolitej
    The concept of ‘Piast Poland’ in the historical thought of the Second Polish Republic
    Autorzy:
    Błachowska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28689598.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Piast Poland
    Poland with its capital in Gniezno
    Poland with its capital in Kraków
    closed physiographic unit
    Lechitic language group
    Oswald Balzer
    Władysław Semkowicz
    Zygmunt Wojciechowski
    Polska piastowska
    Polska ze stolicą w Gnieźnie
    Polska ze stolicą w Krakowie
    zamknięta jednostka fizjograficzna
    lechicka grupa językowa
    Opis:
    Przedmiotem artykułu są naukowe inspiracje koncepcji Polski piastowskiej, sformułowanej w latach 30. XX w. przez profesora Uniwersytetu Poznańskiego Zygmunta Wojciechowskiego. Zdaniem autorki można je dostrzec przede wszystkim w pisarstwie Oskara Balzera i Władysława Semkowicza. W dalszej części artykułu przedstawione zostaną zasadnicze tezy koncepcji Polski piastowskiej Wojciechowskiego.
    The article is devoted to the scientific inspiration of the concept of Piast Poland, formulated in the 1930s by Zygmunt Wojciechowski, a professor at Poznań University. According to the author, these can be seen mainly in the writings of Oskar Balzer and Władysław Semkowicz. The next part of the article presents the fundamental theses of Wojciechowski’s concept of Piast Poland.
    Źródło:
    Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2023, 14; 113-132
    2450-8381
    2450-8373
    Pojawia się w:
    Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska „piastowska” vs „jagiellońska”. Odmienność wizji relacji z Niemcami jako determinanta poglądów na polską politykę zagraniczną
    “Piast” Poland versus “Jagiellonian” Poland. Dissimilarity of Visions of the Polish-German Relations as a Decisive Factor behind the Opinions on Poland’s Foreign Policy
    Autorzy:
    Kubera, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1595612.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    parliamentary discourse
    Polish foreign policy
    Piasts
    Jagiellonian
    Germany
    dyskurs parlamentarny
    polska polityka zagraniczna
    piastowska
    jagiellońska
    Niemcy
    Opis:
    Artykuł prezentuje wyniki analizy dyskursu parlamentarnego w Polsce w latach 2009–2015 dotyczącego Niemiec, ich znaczenia w Unii Europejskiej oraz wynikających z tegozałożeń polskiej polityki zagranicznej. Przeprowadzone badania pozwoliły wyróżnić dwie strony tego dyskursu. Pierwsza, zwana „piastowską”, podkreśla konieczność bliskiej, strategicznej współpracy Polski z Niemcami. Druga strona dyskursu, zwana „jagiellońską”, uważa, że Warszawa powinna szukać sojuszników nie w Berlinie, ale wśród podobnych do siebie wschodnich państw UE. W artykule przedstawione zostały wybrane aspekty polskiej polityki zagranicznej, w których obserwować można powiązanie między przynależnością do strony „piastowską” lub „jagiellońską” a reprezentowaniem określonych poglądów w czerech obszarach tematycznych: przemian UE, polityki wschodniej, polityki energetyczno-klimatycznej i polityki bezpieczeństwa.
    The article presents the results of an analysis of the Polish parliamentary discourse in the years 2009–2015 on Germany, its significance in the European Union and its impact on the premises of Poland’s foreign policy, and the German role in EU. The results of the analysis allow to distinguish two sides of this discourse. The first called “Piast” stresses the need of a close strategic cooperation between Poland and Germany. The other side of this discourse, called “Jagiellonian”, believes that Warsaw should look for allies not in Berlin, but among eastern EU countries. The article presents some selected aspects of Poland’s foreign policy, in which there is a correlation between belonging to one of the two options and representing attitudes in four thematic areas: changes within the EU, eastern policy of the EU, energy and climate policy and security policy.
    Źródło:
    Acta Politica Polonica; 2016, 38, 4; 65-80
    2451-0432
    2719-4388
    Pojawia się w:
    Acta Politica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Linia królewska Odry” − literackie strategie „pisania narodu” na przykładzie sygnifikacji polskości Ziem Odzyskanych w powieści piastowskiej (od II wojny światowej do 1989 roku)
    “The Royal Oder-Neisse Line” – Literary Strategies of “Writing the Nation”: How the Piast Novel Constructs a Polish Past of the Recovered Territories (from the Second World War until 1989)
    Autorzy:
    Lemann, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682721.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Piast dynasty novel
    historical novel
    postcolonial studies
    national pedagogy
    powieść piastowska
    powieść historyczna
    studia postkolonialne
    pisanie narodu
    pedagogika narodowa
    Opis:
    This paper is devoted to the process of signifying the so-called “Recovered Territories” in the Piast novel, a subgenre of the historical novel. The literary and historiographical process of “writing the nation” (Homi K. Bhabha) takes place not only in contemporary literature but is also part of historical discourses which, through national institutions and politics of history, promote a state-endorsed historical vision. Memory discourses, incorporating microhistory, life writing, local narrations, etc., co-shape this process. By means of analyzing how the Polishness of the “Recovered Territories” is constructed in the Piast novel it becomes possible to demonstrate that “writing the nation” has a processual, persuasive and random character and is subject to political demands. The Piast novel as part of “national pedagogy” (again, Bhabha’s term) was of special importance for the Polish authorities after the Second World War. They tried to reconnect the Recovered Territories with Poland through the invocation of the Piast dynasty who a thousand years ago ruled over those lands. Moreover, the Piast novel allowed grounding the results of the Yalta conference in mythical, historical and symbolic images, through which the territorial reallocation became better understandable as part of a historically justified compensation. The relevant texts by Karol Bunsch, Antoni Gołubiew or Władysław Jan Grabski inscribed themselves in the process of connecting the Northern and Western territories with Poland and, by means of becoming a cornerstone of a fantastic foundation narrative, reacted to an urge expressed by both the authorities and the general public.
    Artykuł poświęcony jest procesowi sygnifikacji Ziem Odzyskanych na przykładzie tzw. powieści piastowskiej, która jest podtypem powieści historycznej. Proces literackiego i historiograficznego „pisania narodu” odbywa się w literaturze współczesnej zarówno za sprawą dyskursów historii, w tym tzw. polityki historycznej, wspieranej przez instytucje narodowe, promującej określoną, pożądaną przez rządzących wizję, jak i odmiennych wobec powyższych dyskursów pamięci, obejmujących mikrohistorię, autobiografizm, narracje lokalne itd. Wydaje się, że na przykładzie strategii sygnifikacji polskości Ziem Odzyskanych w powieści piastowskiej można wykazać, iż zjawisko „pisania narodu” (Homi K. Bhabha) ma w dużej mierze charakter procesualny, perswazyjny i przygodny, narzucony wymogami polityki. Powieść piastowska jako elementem tzw. „pedagogiki narodowej” (Bhabha) miała dla polskich władz szczególne znaczenie. Poprzez odwołanie do czasów panowania w Polsce dynastii piastowskiej, kiedy to ziemie zwane po II wojnie światowej odzyskanymi wchodziły w skład państwa polskiego, można było na nowo związać je w świadomości społecznej z terytorium kraju. Powieść piastowska umożliwiała więc zakorzenienie postanowień jałtańskich w sferze mitycznych wyobrażeń historycznych i symbolicznych, przez co terytorialne przesunięcia nabrały znamion czytelniejszego, bo historycznie usprawiedliwionego procesu odszkodowawczego. Utwory Karola Bunscha, Antoniego Gołubiewa czy Władysława Jana Grabskiego doskonale wpisywały się w proces związywania północnych i zachodnich terytoriów z resztą kraju i jako takie odpowiadały zarówno na zapotrzebowanie władz, jak i społeczeństwa, stając się elementem budowania fantazmatycznej wspólnotowej narracji fundacyjnej.
    Źródło:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2016, 5; 87-109
    2299-7458
    2449-8386
    Pojawia się w:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Borzykowski przywilej immunitetowy – na drodze do emancypacji kościoła w Polsce piastowskiej
    Borzykowski’s immunity privilege – on the way to the emancipation of the church in piast Poland
    Autorzy:
    Lis, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2055714.pdf
    Data publikacji:
    2022-04-20
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Humanitas
    Tematy:
    przywilej
    immunitet
    Polska piastowska
    Borzykowa
    privilege
    immunity
    Piast Poland
    Opis:
    Powodem zwołania synodu w Borzykowej była wydana w 1210 roku przez papieża Innocentego III bulla „Significavit nobis” wznawiająca zasadę senioratu. Na synodzie radzono nad możliwościami przeciwdziałania skutkom tej bulli. Biskupi mieli również zatwierdzić prawo Leszka Białego do utrzymania tronu krakowskiego. Podczas synodu książę Władysław Odonic nadał zakonowi cystersów ziemię w kasztelanii przemęckiej w celu założenia klasztoru. Z kolei rycerz Sławosz wznowił nadanie Sławoszowa klasztorowi w Busku. Według historiografii książęta wydali wówczas zbiór przywilejów, a wśród nich wielki przywilej dla Kościoła (privilegium fori, ius spolii). Przywilej borzykowski stał się podstawą niezależności Kościoła od monarchii piastowskiej w Polsce dzielnicowej.
    The reason for calling the synod in Borzykowa was the bull “Significavit nobis” issued in 1210 by Pope Innocent III, which renewed the principle of seniority. At the synod, the possibilities of counteracting the effects of this bull were discussed. The bishops were also to approve Leszek the White’s right to hold the Kraków throne. During the synod, prince Władysław Odonic granted the Cistercian order a land in the castellany of Przemyśl in order to establish a monastery. In turn, the knight Sławosz resumed granting Sławoszów to the monastery in Busko. According to historiography, the dukes issued a set of privileges, including a great privilege for the Church (privilegium fori, ius spolii). The Borzykowski privilege became the basis for the independence of the Church from the Piast monarchy in district Poland.
    Źródło:
    Roczniki Administracji i Prawa; 2021, 4, XXI; 15-26
    1644-9126
    Pojawia się w:
    Roczniki Administracji i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między " Polską Jagiellońską" a " Polską Piastowską" recepcja i aktualność koncepcji ULB w polityce wschodniej koalicji PO-PSL
    Between “Jagiellonian Poland” and “Piast Poland”. The Reception and Timeliness of the ULB Concept in Eastern Policy of the Coalition Civic Platfom-Polish People’s Party
    Autorzy:
    Łysek, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/540164.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geopolityczne
    Tematy:
    koncepcja ULB,
    polska myśl geopolityczna
    idea jagiellońska
    idea piastowska
    polityka wschodnia
    Platforma Obywatelska
    Polskie Stronnictwo Ludowe
    ULB concept
    Polish geopolitical thought Jagiellonian idea
    Piast idea
    Eastern policy
    Civic Platform
    Polish People’s Party
    Opis:
    Koncepcja ULB została ukształtowana przez paryską „Kulturę”. Wykazuje ona podobieństwo do myśli piłsudczyków. Jej główne założenie zawiera się w haśle przypisywanym Jerzemu Giedroyciowi: „Nie ma wolnej Polski, bez niepodległej Ukrainy”. Zmiany jakie nastąpiły na mapie świata wraz z rozpadem Związku Radzieckiego sprawiły, iż koncepcja polskiej polityki wschodniej musiała ulec zmianie. Od 1989 r. aż do „pomarańczowej rewolucji", polscy decydenci deklarowali, iż program „Kultury” pełni istotną rolę we wschodniej polityce zagranicznej. Jednak obszar ULB nie stanowi już monolitu. Istotnym aktorem stała się Unia Europejska. Czy wobec tych zmian, Polska nadal ma bezwarunkowo wspierać tamtejsze elity i lobbować na ich rzecz w Europie? Okres od jesieni 2007 r., gdy koalicja PO-PSL objęła rządy, to interesujący czas w zakresie polityki wschodniej. Jego przeanalizowanie pozwoli odpowiedzieć na pytanie ile w realizowanej polityce kontynuacji a ile zmiany.
    The concept of the ULB has been shaped by the Paris “Culture” journal. It shows similarity to the idea of Pilsudski’s. Its main assumption is contained in the slogan attributed to Jerzy Giedroyć: “There is no free Poland without free Ukraine”. The Changes which have taken place on the world map with the disintegration of the Soviet Union meant, that the concept of Polish Eastern policy had to be changed. From 1989 until the “Orange Revolution”, Polish policy makers declared that the “Culture” plays an important role in the Eastern foreign policy. However ULB area is no longer a monolith. Important actor became the European Union.
    Źródło:
    Przegląd Geopolityczny; 2014, 8; 105-122
    2080-8836
    2392-067X
    Pojawia się w:
    Przegląd Geopolityczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biskupi polscy na wojnach monarchów w XIII–XIV wieku
    Autorzy:
    Maciejewski, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041028.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    bishops and war
    warrior bishop
    canon law
    clerical armsbearing
    episcopal warfare
    Piast Poland
    biskupi a wojna
    prawo kanoniczne
    posługiwanie się bronią przez duchownych
    prowadzenie wojny przez biskupa
    Polska piastowska
    Opis:
    Obowiązek służenia władcy bezpośrednio na wojnie istniał także w Polsce średniowiecznej, ale w XIII i XIV w. podlegał znaczącym przemianom i był ciągle przedmiotem negocjacji, na które największy wpływ miały aktualne stosunki lokalnego Kościoła z władcą. Załamanie się władzy centralnej w pierwszych dziesięcioleciach XIII w., przy jednoczesnym wzroście wpływów papieskich doprowadziło do emancypacji kościoła w stosunku do władzy świeckiej, co zaowocowało także nieuczestniczeniem biskupów w wyprawach zbrojnych książąt. W okresie zjednoczeniowym pojawiły się co prawda wyraźne tendencje do zmiany tego nastawienia, ale nie zaowocowało to militaryzacją episkopatu na podobieństwo krajów sąsiednich. Biskupi zostali ponownie włączani w sferę działalności państwowej, ale ani władcy, jak się zdaje, nie nalegali na osobiste zaangażowanie zbrojne hierarchów, ani ci drudzy z własnej woli nie wykazywali większego zainteresowania rzemiosłem wojennym, co mogło być konsekwencją zmiany norm kulturowych i oczekiwań społecznych wśród elit późnośredniowiecznego Królestwa Polskiego.
    The obligation to serve a ruler directly at war existed also in Poland until the first part of 13th century, however, with the passage of time it underwent significant changes and became subject to constant negotiations, which was mostly influenced by current relations between local Church and secular power. The collapse of central power then, with simultaneous increase of papal influence in Poland, led to the emancipation of the Polish Church and it resulted, among others, in the lack of bishops’ participation in the military affairs of Piast princes. Although there were clear tendencies to change this attitude during the unification period, this did not result in the militarization of the episcopate in the likeness of neighboring countries. The bishops were re-included in the sphere of state activity, but neither the rulers, it seems, insisted on the personal military involvement of the hierarchs, nor did the latter voluntarily show any greater interest in warfare, which could have been a consequence of changing cultural norms and social expectations among the elites of the late medieval Kingdom of Poland.
    Źródło:
    Res Historica; 2021, 51; 63-101
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jana Adamusa droga ku naukowemu niebytowi
    Jan Adamus’s path to scientific oblivion
    Autorzy:
    Matuszewski, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/533133.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    Jan Adamus
    methodology of history
    monarchy of the Anonymous Gaul
    patrimonial monarchy
    Piast monarchy
    monarchism and republicanism
    Polish medieval studies
    clan theory
    Oswald Balzer
    metodologia historii
    monarchia Gallowa
    monarchia patrymonialna
    monarchia piastowska
    monarchizm i republikanizm
    mediewistyka polska
    teoria rodowa
    Opis:
    The article presents the complicated history of the works and achievements of the founder of Medieval Studies Centre at the Faculty of Law of the University of Łódź, Jan Adamus. The eminent researcher of bygone judicial law criticised the political system of the state of the kings of the House of Piast approved by the Polish historiography by the authority of Oswald Balzer. The text quotes ways of avoiding references to the claims of Jan Adamus or glossing them over resorted to by historians, and literature containing material assessment of his achievements, to point finally at some of the reasons that resulted in near absolute avoidance of including the criticism of his predecessors flung by the Łódź-based medievalist.
    W artykule przedstawione zostały skomplikowane dzieje dorobku założyciela oś rod ka badań mediewistycznych na Wydziale Prawa Uniwersytetu Łódz kiego – Jana Adamusa. Znakomity badacz dawnego prawa sądowego celnie krytykował także teorie ustrojowe państwa piastowskiego, które dzięki autorytetowi Oswalda Balzera przyjęte zostały w polskiej historiografii. W tekście wskazane zostały sposoby unikania przez historyków ustosunkowania się do tez Jana Adamusa bądź ich pomijania, przywołane też zostały wypowiedzi literatury zawierające rzetelną ocenę tego dorobku, by w końcu wskazać niektóre z przyczyn powodujących niemal powszechne uchylanie się od merytorycznego uwzględniania krytyki poprzedników przeprowadzanej przez łódzkiego mediewistę.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2014, 17; 271-286
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między Polską Piastów i Polską Jagiellonów a Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Refleksje „anarchologiczne” i ich miejsce w rozwoju myśli historycznej Pawła Jasienicy
    Between the Piast Poland, Jagiellonian Poland, and The Commonwealth of Both Nations. ‘Anarchological’ reflections and their place in the development of Paweł Jasienica’s historical thought
    Autorzy:
    Mękarski, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2089403.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Jasienica Pawel
    Piast Poland
    Jagiellonian Poland
    anarchy
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    historiography of the Polish People’s Republic
    Marxism
    Jasienica Paweł
    Polska piastowska
    Polska jagiellońska
    anarchia
    Rzeczpospolita polsko-litewska
    historiografia PRL
    marksizm
    Opis:
    In March 1962, Paweł Jasienica, known chiefly for his books on the history of Poland, published an article entitled ‘Polska anarchia’ (‘Polish anarchy’). The article, which appeared in the weekly Przegląd Kulturalny, sparked off a heated debate on the sources of the anarchy into which the Polish-Lithuanian Commonwealth began to descend in the latter half of the seventeenth century. Among those who contributed to the debate were some of the leading historians of the day. Encouraged by the response to his article, Jasienica decided to expand it into a full-length book (completed in the spring of 1963). The author first presents the views expounded in the article from Przegląd Kulturalny, and then he reconstructs the debate and examines how Jasienica referred to it in his work on the anarchy. Since Jasienica’s account of the anarchy covers the period with which he was also concerned in Rzeczpospolita Obojga Narodów (published in English as The Commonwealth of Both Nations) - the third part of his series on the history of Poland for which he is most acclaimed - the author also attempts to compare the interpretations advanced in one work with those advanced in the other. As regards the anarchy, Jasienica traced its origin back to the reign of the last two kings of the Jagiellonian dynasty . In compliance with their commitment to securing the support of the great magnates on whom they chose to base their power, Sigismund I the Old (1467-1548) and Sigismund II Augustus (1520-1572) refused to endorse political arrangements advocated by the representatives of the Lower House of Parliament. The failure to reform the country along the lines suggested by the latter group led, in the long term, to political chaos. Unlike Jasienica, according to whom the Commonwealth degenerated into anarchy because of the errors committed almost exclusively by the rulers, the academic historians, whose views were inspired by Marxism, linked the state’s political impotence with the policy pursued by the whole nobility as a class. However, as the author shows, in Rzeczpospolita Obojga Narodów Jasienica radically changed his views. In his later work, all responsibility for the future anarchy was shifted onto Sigismund III Vasa (1566-1632) and his Catholic fanaticism. In revising his interpretation of what is known as the nobles’ anarchy, Jasienica drew, at least to some extent, on works by Jarema Maciszewski and Władysław Czapliński, historians who also represented the official historiography of the Polish People’s Republic.
    Źródło:
    Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2022, 67, 1; 43--68
    0023-589X
    2657-4020
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Instytucjonalizacja pedagogiki w okresie Drugiej Rzeczypospolitej na przykładzie Katedry Pedagogiki i Dydaktyki Wszechnicy Piastowskiej
    Institutionalisation of teaching at the time of the Second Polish Republic: the example of the Faculty of Pedagogy and Didactics at Wszechnica Piastowska
    Autorzy:
    Nowak-Kluczyński, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/957499.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    teacher training
    Faculty of Pedagogy and Didactics
    Wszechnica Piastowska
    Poznań University
    Antoni Danysz
    Ludwik Jaxa-Bykowski
    Underground University of the Western Territories
    Interwar Period
    Opis:
    The Second Polish Republic was a time of institutionalising and imposing stricter discipline in teaching in Poland. In the Interwar Period, institutions were established for teacher training, accompanied by new bodies in Polish universities tasked with teacher training and developing teaching methodology. A case in point was the establishment of the Faculty of Pedagogy and Didactics in Wszechnica Piastowska (Adam Mickiewicz University in Poznań). The first Faculty heads: Antoni Danysz, Bogdan Nawroczyński and Ludwik Jax-Bykowski, made considerable efforts for teacher training to play an important role in the structure of the Poznań University and to assume academic form. While the Faculty was closed down in 1933, Poznań University continued its cooperation with the Faculty of Psychology, thus providing an opportunity for educating future teachers.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Wychowania; 2019, 40; 45-70
    1233-2224
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Wychowania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problematyka naukowo-badawcza i dorobek naukowy pracowników Katedry Pedagogiki i Dydaktyki Uniwersytetu Poznańskiego 1919–1939 w stulecie powstania Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (1919–2019)
    Autorzy:
    Nowak-Kluczyński, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/956631.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    pedagogy
    Department of Pedagogy and Teaching
    Wszechnica Piastowska
    Poznań University
    Adam Mickiewicz University in Poznań
    Antoni Danysz
    Bogdan Nawroczyński
    Ludwik Jaxa-Bykowski
    Interwar Period
    Opis:
    Research issues and academic achievements of the faculty of the Department of Pedagogy and Teaching at Poznań University in 1919–1939 on the centennial of the establishment of Adam Mickiewicz University in Poznań (1919–2019). In its early days, Poznań University attracted a large number of researchers representing many disciplines of science but prevailing humanities. Poznań was a centre of very dynamic research into pedagogy and psychology. Initially, the Department of Pedagogy and Teaching at Poznań University focused on just a few research fields and areas. In the lead were issues related to the theory of upbringing, educating adults and the history of upbringing. In the local Department of Pedagogy and Teaching, a number of contributions was made to teaching and the methodology of some teaching subjects. In the Interwar Period, the following research areas were pursued by the pedagogy teachers at Poznań University: Antoni Danysz’ progressive-national trend referring to the ideological traditions of the Revolutions of 1848; Ludwik Jaxa-Bykowski’s nationalist-anthropological trend resulting from nationalist conflicts and efforts to reinforce the nation with special emphasis placed on the first decade of Poland’s independence; Marian Wachowski’s nationalist-imperialistic trend based on German philosophical pedagogy.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Wychowania; 2019, 41; 145-165
    1233-2224
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Wychowania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chrystianizacja Polski – początki łacińskiej kultury pisma i książki w Polsce pierwszych Piastów
    Christianization of Poland – beginnings of Latin literary and bibliographical culture in Poland of early Piast dynasty
    Autorzy:
    Potkowski, Edward
    Wojciechowski, Leszek
    Ryba, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/24202951.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-31
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Chrzest Polski
    Chrystianizacja
    kultura łacińska
    Polska
    Piastowie
    Polska Piastowska
    Opis:
    One of important impacts of Duke Mieszko I’s baptism and resulting introduction of Christianity of Latin rite as state religion in Poland, was adoption of a hereto unknown cultural model – culture of written word and books. Before that, ancient Polish communities lived in a world of oral culture, orally conveyed, and collective memory accumulating tradition and knowledge. Conversely, Christianity was a “religion of the Book”. Its main tenets – doctrinal, moral and social, were contained in sacred books, which were the vehicle for divine revelation. New religion – Christianity – has brought Latin to Poland, as language of the doctrine and religious worship. Latin was also a way to access the entire legacy of European culture, from antiquity to mediaeval Christian culture. It allowed reading of texts, which explained the world better, than traditional beliefs. Moreover, Latin was an instrument of interaction with contemporary cultural and political centres, the Papal Curia, Emperor’s court, as well as courts of other rulers of Christian Europe. The article presents initial stages of Latin literary culture in Christianized Poland. Sacred books – liturgical codices and texts serving religious education, were the basic equipment of the new religion’s churches. They were brought by groups of missionaries and clergy, coming to the Christianized country. The first Christian rulers of Poland, whose obligation was to build churches, have also taken care to outfit them with books needed for worship and teaching. They were ordered from foreign scriptoria, or prepared in domestic ecclesiastical centres, at royal or ducal courts. Those were ecclesiastical literary works, as well as texts for religious education, among them hagiographies of first saint patrons of Poland. Besides these books, in times of first Christian rulers of Poland, memorial texts began to emerge as well – annals and inscriptions, as well as correspondence sent to foreign courts and papal Curia. Name of one of the authors, active in early 11th century in Poland is known – Bruno of Querfurt. The article presents more details about extant liturgical books, used in Christianized Poland. Those books belonged to members of Piast dynasty, or were imported by Polish kings for most important churches in the country. Discussed books include following codices: Matilde’s Codex (Liber officiorum) – a book of rites gifted to Mieszko I by Matilde of Swabia, Duchess of Lorraine, also Egbert Psalter (Psalterium Egberti) with attached prayer pages of Piast princess Gertrude (Liber precum Gertrudae), two Gospel books – Golden Codex of Gniezno (Codex aureus Gnesnensis) and Golden Codex of Pułtusk (Codex aureus Pultoviensis), Emmeram Gospel Book, Tyniec Book of Sacraments and several others, including Płock Bible and Duchess Anastasia's Gospel Book. Since the turn of 11th and 12th century, Poland’s literary culture and books begin to change. Besides the liturgical books, memorial texts and correspondence with foreign countries, practical and pragmatic texts come into use: books of laws and texts used for school education, listed in the inventory of Cracow cathedral in 1110. The array of memorial texts is expanding as well – one example is the first Polish chronicle, written by an anonymous foreign monk (Gallus Anonymous); there are also texts of courtly and recreational nature, like the story of Walter and Wisław. Since 12th century, number of centres producing written works increases; manuscripts are produced at courts of provincial dukes during feudal fragmentation period, scriptoria of cathedral churches and monasteries. Also the number of readers is increasing to include male and female monastic communities, new monasteries of Benedictine friars, Premonstratensians and Cistercians, new canon communities and cathedral clergy. Development of literary culture and books, initiated after Christianization of Poland in 10th century, has continued uninterrupted – despite temporary collapses of Church and state structures – until the end of the Middle Ages.
    Jednym z doniosłych skutków chrztu księcia Mieszka I i wprowadzenia do Polski chrześcijaństwa rytu łacińskiego, jako religii państwowej, było przyjęcie nieznanego tutaj wzorca kultury – kultury pisma i książki. Wcześniej społeczeństwo prapolskie żyło w świecie kultury oralnej, przekazu ustnego i kolektywnej pamięci, gromadzącej tradycję i wiedzę. Chrześcijaństwo zaś było „religią księgi”. Jego podstawowe zasady doktrynalne, moralne i społeczne zawarte były w świętych księgach, które były nośnikiem boskiego objawienia. Nowa religia – chrześcijaństwo, wprowadziło do Polski łacinę, język doktryny i kultu religijnego. Język łaciński był również narzędziem kontaktu z całym dorobkiem kultury europejskiej, zarówno kultury antycznej, jak i średniowiecznej kultury chrześcijańskiej. Pozwalał na obcowanie z tekstami, które lepiej wyjaśniały otaczający świat, aniżeli tradycyjny zespół wyobrażeń o świecie. Łacina ponadto była narzędziem kontaktów ze współczesnymi ośrodkami kultury i ośrodkami politycznymi, z kurią papieską i dworem cesarskim, z dworami innych władców chrześcijańskiej Europy. Artykuł ukazuje początki łacińskiej kultury piśmiennej w chrystianizowanej Polsce. Do podstawowego wyposażenia świątyń nowego kultu należały księgi święte, a więc kodeksy liturgiczne i teksty służące edukacji religijnej. Przywoziły je z sobą grupy misjonarzy i przybywające do chrystianizowanego kraju duchowieństwo. Pierwsi chrześcijańscy władcy polscy, których obowiązkiem była budowa kościołów, dbali również o ich wyposażenie w księgi potrzebne do kultu i nauczania. Zamawiano je w skryptoriach zagranicznych, albo sporządzano w krajowych ośrodkach kościelnych i na dworze książęcym bądź królewskim. Były to księgi należące do grupy piśmiennictwa sakralnego i edukacji religijnej, a wśród nich żywoty pierwszych świętych patronów Polski. Obok tych ksiąg pojawiają się w kraju pierwszych chrześcijańskich władców polskich teksty o charakterze memoratywnym, jak zapiski rocznikarskie i inskrypcje, a także korespondencja wysyłana do zagranicznych dworów i kurii papieskiej. Znany jest z imienia autor działający w początkach XI w. w Polsce. Był nim Bruno z Kwerfurtu. Bliżej przedstawione zostały w artykule zachowane do dziś księgi liturgiczne, używane w chrystianizowanej Polsce. Były to księgi należące do dynastii piastowskiej albo sprowadzane przez władców polskich dla najważniejszych kościołów kraju. Są to następujące kodeksy: tzw. Kodeks Matyldy (Liber officiorum) – księga obrzędów ofiarowana królowi Mieszkowi II przez księżnę lotaryńską Matyldę, następnie „Psałterz Egberta” (Psalterium Egberti) z dołączonymi do niego kartami modlitw księżniczki piastowskiej Gertrudy (Liber precum Gertrudae), dwa ewangeliarze – Złoty Kodeks Gnieźnieński (Codex aureus Gnesnensis) i Złoty Kodeks Pułtuski (Codex aureus Pultoviensis), Ewangeliarz Emmeramski, Sakramentarz Tyniecki i kilka innych, a wśród nich Biblia Płocka i Ewangeliarz Anastazji. Od przełomu XI i XII wieku kultura pisma i książki Polski Piastowskiej zaczyna się zmieniać. Do używanych dotąd ksiąg sakralnych, tekstów memoratywnych i korespondencji z zagranicą dochodzą teraz teksty praktyczne, pragmatyczne: księgi prawa i teksty używane w edukacji szkolnej, które zanotowano w inwentarzu katedry krakowskiej w 1110 r. Wzbogaca się zasób tekstów memoratywnych – przykładem jest tu pierwsza kronika polska, dzieło anonimowego mnicha cudzoziemca (Galla Anonima); pojawiają się teksty o charakterze dworsko-rekreacyjnym, jak powieść o Walterze i Wisławie. Od XII wieku powiększa się liczba ośrodków produkcji piśmiennej; są nimi dwory książąt dzielnicowych, skryptoria katedralne i klasztorne. Wzrasta liczba użytkowników pisma i książek; są nimi wspólnoty klasztorne męskie i żeńskie, nowe klasztory benedyktynów, norbertanów (premonstratensów) i cystersów, nowe wspólnoty kanonickie i nowe środowiska kleru katedralnego. Rozwój kultury pisma i książki, zapoczątkowany chrystianizacją Polski w X wieku, trwał – mimo czasowych załamań struktur państwowych i kościelnych – nieprzerwanie aż do końca średniowiecza.
    Źródło:
    Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 11-45
    9788394837433
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Studia uniwersyteckie książąt z dynastii piastowskiej w XIII–XVII wieku
    University studies of princes from the Piast dynasty from the 13th to the 17th century
    Autorzy:
    Ratajczak, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057595.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
    Tematy:
    dynastia piastowska
    średniowiecze
    uniwersytety
    edukacja
    Piast dynasty
    Middle Ages
    universities
    education
    Opis:
    For many centuries, the Piast dynasty maintained wide contacts with the ruling courts of Europe. The representatives of the Piast dynasty had many opportunities to gain social and foreign language skills but also to participate in organised forms of education. The Piasts’ education was complemented by scientific trips, undertaken by numerous princes in such form as pilgrimages and crusades. The aim of the paper is to present a group of descendants of Mieszko I and Doubravka of Bohemia, living in the period from the 10th to the beginning of the 17th century, who started their careers at European universities. With time and with the intellectual development of Europe, the model of educating princes and kings became a permanent part of the model of schooling, which was associated with the increasing number of stays of the Piasts at European universities.
    Źródło:
    Rozprawy z Dziejów Oświaty; 2021, 58; 117-132
    0080-4754
    Pojawia się w:
    Rozprawy z Dziejów Oświaty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies