- Tytuł:
-
Temperamentalne podłoże zrównoważonej perspektywy czasowej. Mediacyjna rola temporalnego metapoznania
Temperamental basis of a balanced temporal perspective: a mediating role of temporal metacognition - Autorzy:
-
Stolarski, Maciej
Krężołek, Katarzyna
Witowska, Joanna - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/960699.pdf
- Data publikacji:
- 2018-04-18
- Wydawca:
- Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
- Tematy:
-
temperament
perspektywa czasowa
zrównoważona perspektywa czasowa
temporalne metapoznanie
temporal perspective
balanced temporal perspective
temporal metacognition - Opis:
-
Prace badawcze prowadzone w obszarze psychologii temporalnej dostarczają rosnącej liczby danych, świadczących o doniosłej roli równoważonej perspektywy czasowej dla społecznej i emocjonalnej adaptacji jednostki. W niniejszej pracy podjęto próbę empirycznej replikacji wyniku, wskazującego na kluczową rolę cech temperamentu w rozwoju temporalnego zrównoważenia, pionierski zaś charakter przeprowadzonych analiz polegał na uwzględnieniu pośredniczącej roli zupełnie nowego konstruktu różnicowego – wymiarów emporalnego metapoznania. W przeprowadzonym badaniu wzięło udział 115 osób. Uczestnicy wypełnili kwestionariusz temperamentu FCZ- -KT, skalę ZTPI, służącą do pomiaru różnic indywidualnych w zakresie perspektyw czasowych oraz Skalę Temporalnego Metapoznania TMCS. Przeprowadzone analizy wskazują na istotną rolę cech temperamentu – Reaktywności Emocjonalnej i Żwawości – w kształtowaniu zrównoważenia temporalnego. Ponadto wykazano, że zależności pomiędzy temperamentem a zrównoważoną perspektywą czasową są w pełni mediowane przez wymiary temporalnego metapoznania – Metapoznawczą Kontrolę Temporalną oraz Zorientowaną na Cel Ciągłość Intertemporalną. Co ważne, pierwszy z tych wymiarów okazał się w dużo większym stopniu uwarunkowany temperamentalnie niż drugi (42% vs. 4% wyjaśnionej wariancji). Wynik ten pozwala wysunąć hipotezę dotyczącą odmiennego podłoża obydwu aspektów temporalnego metapoznania: temperamentalnego w przypadku kontroli oraz pozatemperamentalnego (poznawczego lub doświadczeniowego) w przypadku ciągłości. Temporalne metapoznanie może być zatem mechanizmem odpowiedzialnym za opisywane w literaturze przedmiotu związki między temperamentem a zrównoważoną perspektywą czasową.
Scientific studies carried out in the field of temporal psychology present a growing number of data suggesting an important role of a balanced temporal perspective in social and emotional adaptation of an individual. The current study attempted to empirically replicate a result suggesting a key role of temperament’s characteristics in the development of temporal balance. The novel character of erformed analysis took into account a new differentiating construct – dimensions of temporal metacognition. The study employed 115 participants. They filled in the personality quetsionnaire FCZ-KT, Zimbardo Time Perspective Inventory, which measures individual differences in temporal percpectives and a temporal metacognition scale (TMCS). The analysis point to a significant role of temperament’s traits – emotional reactivity and liveliness – in the shaping of temporal balance. Moreover, it was shown that the relationship between temperament and balanced temporal perspective are mediated fully by the dimensions of temporal metacognition – metacognitive temporal control and goaloriented temporal continuity. Importantly, the first of these dimensions turned out to be conditioned by the temperament to a far larger degree than the second one (42% vs. 4% of the mediated variability). The result allows a conclusion of a various basis of the two aspects of metacognition: temperamental – in the case of control, and non-temperamental (cognitive or experiencebased) – in the case of continuity. Temporal metacognition can, therefore, be a mechanism responsible for relationships between temperament and balanced temporal perspective described in the field literature. - Źródło:
-
Psychologia Wychowawcza; 2017, 54(12); 13-28
0033-2860 - Pojawia się w:
- Psychologia Wychowawcza
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł