Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "performatywność" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 64
Tytuł:
„Poza granice milimetrów, ekranów i projektorów”. Zjawisko transdiegetyczności w perspektywie amerykańskiego kina transgresji
'Beyond the limits of millimetres, screens and projectors'. The Phenomenon of Transdiegeticity in the Perspective of American Transgressive Cinema
Autorzy:
Wasilewska, Weronika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407754.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
transdiegeticity
intercorporality
reception theory
diegesis
perofmativity
self-reflexivity
transgressive cinema
kino transgresji
transdiegetyczność
interkorporalność
diegeza
teoria odbioru
autotematyzm
performatywność
Opis:
Niniejszy artykuł jest próbą scharakteryzowania przejawów filmowej transgresji oraz związanego z nią zjawiska transdiegetyczności na obszarze kina transgresji – ruchu, który pojawił się w amerykańskim kinie undergroundowym na przełomie lat 80. i 90. Wykorzystując takie koncepcje teoretyczne, jak podmiot kinestetyczny Vivian Sobchack, diegeza dynamiczna Marca Verneta oraz interkorporalność w rozumieniu Vittorio Gallesego i Valentiny Cuccio, autorka analizuje, po pierwsze, wzajemną relację między ciałami ekranowymi i zewnętrznymi (odbiorcami), po drugie – relację tych ciał ze sferą rzeczywistości filmowej i pozafilmowej. Stara się dowieść, że interkorporalność wymienionych wyżej podmiotów jest źródłem destabilizacji wyraźnego podziału na sferę symboli i rzeczywistości. Prowadzi to do powstania zjawiska transdiegetyczności, polegającego na transferze różnych elementów i podmiotów (ekstra)diegetycznych między tymi dwoma rzeczywistościami.
The paper attempts to characterise the manifestations of cinematic transgression and the related phenomenon of transdiegeticity in the field of transgressive cinema - a movement that emerged in American underground cinema in the late 1980s and early 1990s. Using theoretical concepts such as Vivian Sobchack's kinaesthetic subject, Marc Vernet's dynamic diegesis and intercorporality as understood by Vittorio Gallese and Valentina Cuccio, the author analyses, firstly, the reciprocal relationship between screen bodies and external bodies (viewers), and secondly, the relationship of these bodies with the sphere of film and non-film reality. It tries to prove that the intercorporality of the aforementioned subjects is a source of destabilisation of the clear division between the sphere of symbols and reality. This leads to the phenomenon of trans-diegeticity, involving the transfer of various (extra)diegetic elements and entities between the two realities.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione; 2023, 18, 376; 147-164
2081-3325
2300-5912
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Luka lekturowa - lektury szkolne a cyfrowe lektury domowe w edukacji polonistycznej
‚Reading gap’ - school readings vs. digital home readings in Polish language education
Autorzy:
Wobalis, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763163.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
new media
video games
teenagers
literature
plot
performativity
Polish language education
nowe media
gry wideo
młodzież
literatura
fabuła
performatywność
kształcenie polonistyczne
Opis:
W realiach przełomu drugiego i trzeciego dziesięciolecia XXI wieku interaktywność, wirtualność i multimedialność stały się głównymi wyznacznikami formalnymi przekazów bliskich pokoleniom hybrydowym i cyfrowym (pokolenia X, Y, Z). Najpopularniejsze „domowe” teksty kultury są w zdecydowanej większości interaktywne i upowszechniane w formie gier wideo oraz wyrastających z gier fabuł interaktywnych. Formy te, zdaniem autora, nie tylko stają się współcześnie podstawowymi spontanicznymi lekturami domowymi pokoleń cyfrowych, ale staną się dominującymi lekturami w trzecim dziesięcioleciu XXI wieku. W artykule scharakteryzowane zostanie zjawisko luki lekturowej, omówione zostaną preferencje lekturowe młodych wraz z analizą nowego paradygmatu odbioru fabuł określonego w artykule jako lekturowy zwrot performatywny.
In the realities of the turn of the second and third decades of the 21st century, interactivity, virtuality and multimedia have become the main formal determinants of messages for hybrid and digital generations (generations X, Y, Z). The most popular “domestic” cultural texts are mostly interactive and disseminated in the form of video games and interactive plots growing out of games. These forms, according to the author, not only become the basic spontaneous ‘home reading’ of digital generations today but will become the ‘dominant reading’ in the third decade of the 21st century. The article will characterize the phenomenon of the reading gap, the reading preferences of young people will be discussed along with the analysis of the new paradigm of plot reception defined inthe article as the performative turn in reading.
Źródło:
Polonistyka. Innowacje; 2023, 17; 121-134
2450-6435
Pojawia się w:
Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzetelność jako podstawa/dyrektywa
Integrity as a Foundation/Directive
Autorzy:
Kubikowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432295.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
performatyka
teoria performansu
performatywność
performatics
performance theory
performativity
Opis:
List do redakcji w sprawie artykułu Małgorzaty Sugiery "Performatywność jako postawa/perspektywa" opublikowanego w "Pamiętniku Teatralnym" 71, z. 4 (2022).
Letter to the editors regarding Małgorzata Sugiera's article published in Pamiętnik Teatralny 71, z. 4 (2022).
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 1; 193-195
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towards a Radically Relational Post-Grotowskian Performance Paradigm
Ku radykalnie relacyjnemu paradygmatowi performatywności
Autorzy:
Magnat, Virginie
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26731710.pdf
Data publikacji:
2023-12-16
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Jerzy Grotowski
Rena Mirecka
indygenne epistemologie
nieantropocentryczna performatywność
relacyjność
Indigenous epistemologies
non-anthropocentric performance
relationality
Opis:
Jerzy Grotowski chose to name his College de France lecture series La „lignee organique” au theatre et dans le rituel (The „Organic Lineage” in Theatre and Ritual), and the author, who attended and documented these final public talks, contends in this article that organicity constitutes a through-line connecting Grotowski’s theatrical and post-theatrical research. The author draws from these talks, as well as from her Grotowski-based training, including her work with Rena Mirecka, and her research collaborations with Indigenous artists and scholars from Turtle Island (North America), including Floyd Favel, who worked with both Grotowski and Mirecka. The author points out that in diverse traditional cultural practices whose role it is to enhance, restore, and sustain balance between human and non-human forms of life, organicity is understood as a living force endowing performative processes with energy, power, and efficacy. The post-Grotowskian performance paradigm envisioned by the author hinges upon a non-anthropocentric perspective informed by the ecological and spiritual dimensions of relationality articulated by several generations of Indigenous scholars. She contends that such a paradigm shift, which challenges artistic practices glorifying human creative agency, can provide a viable alternative to the dominance of (Eurocentric) new materialist/posthumanist theories of non-human agency.
Jerzy Grotowski zatytułował swój cykl wykładów w College de France La „lignée organique" au théâtre et dans le rituel („Linia organiczna” teatrze i rytuale). Autorka, która dokumentowała te ostatnie publiczne wystąpienia, stawia tezę, że organiczność stanowi linię łączącą teatralne i postteatralne badania Grotowskiego. Odwołuje się do tych wykładów i do własnego treningu opartego na praktykach Grotowskiego, w tym do pracy z Reną Mirecką, a także do współpracy badawczej z rdzennymi artystami i badaczami z Turtle Island (Ameryka Północna), między innymi z Floydem Favelem, który praktykował z Grotowskim i z Mirecką. Autorka wskazuje, że w różnorodnych tradycyjnych praktykach kulturowych, których rolą jest wzmacnianie, przywracanie i podtrzymywanie równowagi między ludzkimi i nie-ludzkimi formami życia, organiczność jest rozumiana jako żywa siła nadająca procesom performatywnym energię, moc i skuteczność. Post-Grotowski paradygmat performatywności zaproponowany przez autorkę opiera się na nieantropocentrycznej perspektywie inspirowanej ekologicznym i duchowym wymiarem relacyjności podkreślanym przez kilka pokoleń rdzennych badaczy. Autorka twierdzi, że taka zmiana paradygmatu, która rzuca wyzwanie praktykom artystycznym gloryfikującym ludzką kreatywność, może stanowić realną alternatywę dla dominacji (eurocentrycznych) nowomaterialistycznych i posthumanistycznych teorii nie-ludzkiej sprawczości.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 4; 11-31
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Комунікативна стратегія самопрезентації в українському президентському дискурсі (на матеріалі інавгураційних промов)
Komunikacyjna strategia autoprezentacji w ukraińskim dyskursie prezydenckim (na podstawie przemówień inauguracyjnych)
Communicative strategy of self-presentation in Ukrainian presidential discourse (based on the material from inaugural speeches)
Autorzy:
Zawalska, Lubow
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343618.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
linguistic pragmatic analysis
performative
communicative tactics
communicative strategy
presidential discourse
lingwistyczna analiza pragmatyczna
performatywność
taktyka komunikacyjna
strategia komunikacyjna
dyskurs prezydencki
Opis:
Artykuł zawiera lingwistyczną analizę komunikacyjnej strategii autoprezentacji w ukraińskim dyskursie prezydenckim. Na podstawie przemówień inauguracyjnych prezydentów Ukrainy przebadane zostają językowe środki reprezentacji jako wytyczne strategii autoprezentacji. Autorka zaproponowała typologię taktyk komunikacyjnych stosowanych w realizacji omawianej strategii komunikacyjnej. Udowodniono, że owa strategia zostaje wdrożona za pomocą następujących taktyk komunikacyjnych: oceniająco-prezentacyjnej, koncepcyjno-prezentacyjnej i programowo-prezentacyjnej. Analizie poddano performatywne akty mowy w przemówieniach inauguracyjnych zawierające wyrazy komisyjne i ekspresyjne. Zidentyfikowano gramatyczne sposoby realizacji strategii autoprezentacji oraz przeanalizowano leksykalne sposoby identyfikacji owej strategii. W ramach każdej taktyki dokonano analizy porównawczej w zakresie środków językowych w wystąpieniach prezydenckich, co pozwoliło wykazać dynamikę leksykonu i użycia środków językowo-pragmatycznych w ukraińskim dyskursie prezydenckim.
The article presents a linguistic pragmatic analysis of the communicative strategy of self- presentation in Ukrainian presidential discourse. Based on material from the inaugural speeches of Ukraine’s presidents, the speech acts and linguistic means of narratives of the self-presentation strategy are distinguished and a typology of communicative tactics of its implementation is proposed. It is proved that the communicative strategy of self-presentation is implemented with the help of com- municative tactics: evaluation-presentational, conceptual-presentational and program-presentational. Performative speech acts in inaugural speeches containing commissives and expressives were analyzed. Grammatical means of implementing the self-presentation strategy were identified and lexical means of identifying the self-presentation strategy were also analyzed. Within each tactic, a comparative analysis of the use of linguistic means in presidential speeches was carried out, which made it pos- sible to demonstrate the dynamics of the lexicon and the use of linguo-pragmatic means in Ukrainian presidential discourse.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2023, 11, 2; 29-40
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Portretować znaczy spotykać»: Performatywność fotograficznych autoportretów Lene Marie Fossen
«To Portray Is to Meet»: The Performativity of Lene Marie Fossen’s Photographic Self-Portraits
Autorzy:
Pawlak, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432249.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Lene Marie Fossen
fotograficzny autoportret
performatywność indeksu
performatywność reprezentacji
podmiot autologiczny
społeczeństwo genealogiczne
photographic self-portrait
performative index
performativity of representation
autological subject
genealogical society
Opis:
Artykuł dotyczy twórczości norweskiej fotografki Lene Marie Fossen (1986–2019) i poświęconego jej filmu dokumentalnego Autoportret (2020, reż. Margareth Olin, Katja Høgset i Espen Wallin). W próbie współmyślenia z fotograficznymi autoportretami artystki, która chorowała na anoreksję o ciężkim przebiegu, autor sięga po metodologie performatyczne, przede wszystkim teorie performatywności indeksu (Margaret Olin) i reprezentacji (Peggy Phelan). Inspirację zaproponowanego w artykule opisu praktyki artystycznej Fossen stanowią kategorie imaginariów autologicznych, obejmujących dyskursy wolności indywidualnej, i genealogicznych, obejmujących dyskursy społecznych ograniczeń (Elizabeth A. Povinelli). Autor interpretuje zdjęcia norweskiej fotografki jako efekty jej eksperymentów z własną cielesnością w punkcie przecięcia i wzajemnego podważania się tych imaginariów. Fotograficzne (re)prezentacje nie odpowiadają na pytanie, kim jest bądź nie jest rzeczywista Fossen, lecz są wypróbowywaniem siły wyobraźni artystki i odbiorców jej sztuki. Autor stawia tezę, że medium fotografii dało Fossen możliwość balansowania na granicy oznaczoności i nieoznaczoności, i dostrzega w tym emancypacyjny potencjał jej fotograficznych autoportretów.
This article discusses the work of the Norwegian photographer Lene Marie Fossen (1986–2019) and a documentary film about her: Self-Portrait (2020, dir. Margareth Olin, Katja Høgset, and Espen Wallin). In an attempt to co-think with photographic self-portraits of the artist, who suffered from severe anorexia, the author draws on methodologies of performance studies, especially the theories of performative index (Margaret Olin) and representation (Peggy Phelan). The proposed description of Fossen’s artistic practice has been inspired by categories of autological imaginaries, encompassing discourses of individual freedom, and genealogical imaginaries, encompassing discourses of social constraints (Elizabeth A. Povinelli). The author interprets Fossen’s photographs as results of her experiments with her own corporeality at a point where these imaginaries intersect and undermine each other. The photographic (re)presentations do not answer the question of who the real Fossen is or is not, but rather test the power of the artist’s and her audiences’ imagination. Arguing that the medium of photography gave Fossen the ability to balance the border between the marked and the umarked, the author sees this as the source of the emancipatory potential of her photographic self-portraits.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 4; 51-68
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Performatywność jako postawa/perspektywa: Wstęp
Performativity as an Attitude/Perspective: Introduction
Autorzy:
Sugiera, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432237.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
performatywność
performans
performatyka
relacje między performansem a performatywnością
performativity
performance
performatics/performance studies
relations between performance and performativity
Opis:
Wstęp do bloku tematycznego Performatywność jako postawa/perspektywa. Redaktorka gościnna przypomina polskie dyskusje na temat relacji między performatyką a teatrologią, które toczyły się od 2006 roku. Podkreśla, że performatywność była w nich najczęściej wiązana z przedstawieniem/performansem oraz z ludzką sprawczością. Artykuły składające się na blok proponują – za Karen Barad – objęcie kategorią sprawczości materii oraz skupienie się na relacjach więcej-niż-ludzkich. Performatywność zaś jest w nich rozumiana jako perspektywa i postawa, w której na pierwszym planie są odpowiedzialność i troska o to, co się dzieje z nami i wokół nas.
Introduction to the essay cluster Performativity as an AttitudePperspective. The guest editor recalls the Polish discussions on the relationship between theater studies and performance studies that have taken place since 2006. She emphasizes that in these discussions performativity was most often associated with theater/performance and human agency. In contrast, the articles that make up the cluster – following Karen Barad – focus on the agency of matter and more-than-human relations. Consequently, performativity is understood in them as a perspective and attitude in which responsibility and care for what happens to and around us are at the forefront.  
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 4; 13-26
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Performed Biography, or Stage Play of/with an Actress’s Life Archive: A Case Study
Biografia performowana, czyli sceniczna gra (z) archiwum życia aktorki: Studium przypadku
Autorzy:
Popczyk-Szczęsna, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30147334.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
biografia
archiwum
performatywność
autotematyzm
reenactment
biography
archive
performativity
autothematicism
Opis:
Artykuł dotyczy kwestii reprezentacji biografii w sztukach teatralnych, w których bieg życia jednostki stanowi podstawę zabiegów re-kreacyjnych. Wśród najnowszych przedstawień inspirowanych materiałem biograficznym, często autotematycznych, które oscylują między fikcją i faktografią, wyróżniono typ określony jako biografia performowana. Jako reprezentatywny przykład takiego przedstawienia wybrano spektakl Wielce Szanowna Pani (reż. Martyna Peszko, Teatr Polski w Bydgoszczy, 2020) inspirowany biografią aktorki Haliny Mikołajskiej i utrzymany w poetyce gry (z) archiwum. Sceniczne performowanie biografii Mikołajskiej odbywa się dzięki wykorzystaniu dokumentacji pisanej i filmowej, utworów literackich, autotematycznych wypowiedzi i zachowań wykonawczyń oraz interakcji z publicznością. Dzięki temu fragmentaryczna re-kreacja jednostkowej biografii splata się z osobistymi i ogólnymi refleksjami o etycznych i emocjonalnych wyzwaniach wpisanych w zawód artystki scenicznej. Podstawą analizy przedstawienia jest pojęcie reenactment wprowadzone przez Rebekkę Schneider na określenie tych praktyk przywołania przeszłości, w których afektywny akt rekonstrukcji historii jest jednocześnie kreacją osobistej wypowiedzi wykonawców.
This article deals with the issue of representation of biography in theater plays in which an individual life course forms a basis for the re-creational efforts. Among the latest often autothematic performances inspired by biographical material and oscillating between fact and fiction, a form known as performed biography can be identified. This article presents the play Wielce Szanowna Pani (Dear Madam, dir. Martyna Peszko, Polish Theater in Bydgoszcz, 2020), inspired by the biography of actress Halina Mikołajska and set in the poetics of playing (with) the archive, as representative of such a performance. The performance of Mikołajska’s biography onstage draws upon the use of archival documents and film, literary works, and the performers’ autothematic utterances and actions, as well as audience interaction. In this way, the fragmentary re-creation of an individual biography and personal and general reflections on the ethical and emotional challenges faced by a stage artist are intertwined. The analysis of the play centers around the concept of reenactment, introduced by Rebecca Schneider to refer to practices of recalling the past, in which the affective act of reconstructing history is simultaneously a creation of the performers’ personal utterances.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 3; 65-85
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Węzeł i supeł: Od metaforyzacji do materioforyzacji dyskursów teoretycznych
Knot/Knot*: From Metaphorization to Matterphorization of Academic Discourses
Autorzy:
Ryba, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432271.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
metafora
materiofora
węzeł/supeł
nowy materializm
performatywność
metaphor
matterphor
knot
new materialism
performativity
Opis:
Artykuł stanowi próbę krytycznej refleksji nad metaforyzacją współczesnych dyskursów teoretycznych na przykładzie metafory knot. Autor obrazuje jej performatywność, rozpisując skonwencjonalizowaną metaforę węzła gordyjskiego na figury węzła, supła i pętli, za którymi kryją się odmienne wizje rzeczywistości i odmienne logiki jej problematyzacji i konceptualizacji. Przywołuje przykłady tekstów naukowych (Dipesha Chakrabarty’ego, Donny Haraway oraz Elaine Gan i Anny Tsing), w których knot i wpisane w tę metaforę epistemologiczne pytania odgrywają istotną rolę. Pokazuje także konsekwencje lektury onto-epistemologicznych projektów naukowych przez pryzmat logiki węzła, którą dostrzega w teorii aktora-sieci Brunona Latoura, i logiki supła, którą widzi ontologii zorientowanej na przedmiot Grahama Harmana. Biorąc pod uwagę rolę, jaką we współczesnych dyskursach naukowych odgrywa materialność, autor postuluje wprowadzenie do polskiej humanistyki terminu materiofora (matterphor) zaproponowanego przez Lowella Duckerta i rozwijanego w różnych nurtach humanistyki środowiskowej. Potencjał nowego terminu widzi w tym, że można dzięki niemu połączyć myślenie o performatywności języka i performatywności materii w taki sposób, by w naukowych systemach konceptualizowania rzeczywistości nie zacierać emergentnego i przygodnego charakteru świata.
This article attempts a critical reflection on the metaphorization of contemporary theoretical discourses, using the example of the metaphor of the knot. The author demonstrates its performativity by dissecting the conventionalized metaphor of the Gordian knot into figures of knot (tied deliberately), knot* (tangled accidentally) and loop, which entail different visions of reality and different logics of its problematisation and conceptualisation. He refers to examples of academic texts (Dipesh Chakrabarty, Donna Haraway, and Elaine Gan and Anna Tsing) in which the knot and the epistemological questions inscribed in this metaphor play an important role. He also shows the implications of reading onto-epistemological projects through the logic of the knot, which he sees in Bruno Latour’s actor-network theory, and the logic of the knot*, which he sees in Graham Harman’s object-oriented ontology. Given the significance of materiality in contemporary academic discourses, the author postulates that the term matterphor, as proposed by Lowell Duckert and developed in various currents of environmental humanities, should be introduced into Polish discourse. He believes that the potential of the new term lies in the fact that it makes it possible to combine the performativity of language and the performativity of matter so as not to efface the emergent and contingent character of the world from academic systems of conceptualising reality.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 4; 85-104
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epidemia i choroba. "Miasto ślepców" José Saramago: od literackiej paraboli po (nowo)medialne adaptacje i rzeczywiste zachowania społeczne
Autorzy:
Ogonowska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056963.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
epidemia
choroba
José Saramago
performatywność tekstu literackiego
epidemic
disease
performativity of a literary text
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie potencjału powieści José Saramago, zgodnie z ideą „tekstu literackiego w działaniu” oraz jego mocy performatywnej. Wykorzystano do tego trzy perspektywy, zwane w artykule kręgami wtajemniczenia: literaturoznawczo-kulturową, medioznawczo-komunikologiczną oraz socjologiczną. Dla każdej z nich wyodrębniono słowa kluczowe oraz ramowe lub wiodące zagadnienia. Zaproponowana w artykule perspektywa badawcza pokazuje, iż wyjście poza tradycyjne analizy literaturoznawcze czy językoznawcze skoncentrowane na tekście pozwala zaktualizować jego potencjał w różnych działaniach, z adaptacją i edukacją humanistyczno-społeczną na czele.
The aim of the article is to show the potential of José Saramago’s novel, in line with the idea of “literary text in action” and its performative power. For this purpose, three perspectives were used, called in the article – circles of initiation: literary-cultural; media studies, communication; and sociology. For each of them, keywords and a frame or leading issues have been identified. The research perspective proposed in the article shows that going beyond traditional literary or linguistic analyses focused on the text allows to update its potential in various activities, including adaptation and humanistic and social education.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2021, 13, 4; 4-17
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Negation raising and mood. A corpus-based study of Polish "sądzić" ‘think’ and "wierzyć" ‘believe’
Podnoszenie negacji a tryb czasownika. Analiza korpusowa czasowników „sądzić" i „wierzyć"
Autorzy:
Trawiński, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158350.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
negation Raising
subjunctive
(un)certainty
performativity
Polish
corpus
podnoszenie negacji
subjunktyw
(nie)pewność
performatywność
język polski
korpus
Opis:
The paper describes the distribution of two negation raising predicates in Polish: sądzić ‛think’ and wierzyć ‛believe’ in the National Corpus of Polish with a particular focus on their morphosyntax and the mood of their clausal complements. The aim was to examine whether there are any correlations between these two parameters, and to what extent negation raising with those verbs exhibits performative features (in terms of Prince, 1976). The results of the study support the performative approach to negation raising as per Prince (1976) only for cases with subjunctive complements. The corpus findings further imply that Polish negation raising predicates encode two different degrees of (un)certainty concerning the truth of the embedded proposition depending on the mood of their complements. Structures with indicative complements express weaker uncertainty than structures with subjunctive complements.
Artykuł opisuje dystrybucję dwóch czasowników podnoszących negację w języku polskim: sądzić i wierzyć w Narodowym Korpusie Języka Polskiego ze szczególnym uwzględnieniem ich cech morfoskładniowych oraz trybu orzeczenia w zdaniach dopełnieniowych. Celem była analiza korelacji zachodzących między tymi dwoma parametrami oraz zbadanie, w jakim stopniu zjawisko podnoszenia negacji wykazuje cechy performatywne (w ujęciu Prince, 1976). Wyniki przeprowadzonych badań korpusowych przemawiają za performatywnym podejściem do podnoszenia negacji jedynie w przypadku zdań z subjunktywem. Ponadto sugerują one, że polskie czasowniki podnoszące negację kodują dwa różne stopnie (nie)pewności mówiącego co do prawdziwości propozycji zawartej w zdaniu dopełnieniowym. Zdania z subjunktywem w zdaniu dopełnieniowym zdają się wyrażać większą niepewność niż zdania z orzeczeniem w trybie orzekającym.
Źródło:
Polonica; 2021, 41; 111-127
0137-9712
2545-045X
Pojawia się w:
Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Nieintuicyjna) sprawczość automatycznego odkurzacza
The (Nonintuitive) Agency of an Automatic Vacuum Cleaner
Autorzy:
Mieczkowska, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2053524.pdf
Data publikacji:
2021-09-28
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
automatic vacuum cleaner
performativity of things
agency of objects
anthropology of things
automatyczny odkurzacz
performatywność przedmiotów
sprawczość przedmiotów
antropologia rzeczy
Opis:
Niniejszy artykuł stanowi raport z badania obiektu użytku codziennego – inteligentnego automatycznego odkurzacza. Badanie miało charakter jakościowy i przeprowadzone zostało metodą wywiadu pogłębionego przeprowadzonego na posiadaczach automatycznego odkurzacza, a także metodą obserwacji niejawnej przeprowadzonej na jednym z respondentów oraz na dziedzinach bawiących się z urządzeniem. Celem projektu było zbadanie, czym dla użytkownika jest automatyczny odkurzacz, w jakie wyposażany jest znaczenia, jakie role pełni w jego życiu, a przez to odkrycie, w jaki sposób urządzenie na różnych poziomach działa. W konsekwencji wskazano na jego performatywny potencjał do oddziaływania na użytkowników, na sprawczość, która wykracza poza przeznaczoną mu – czysto praktyczną – funkcję.
The paper is a report on the study of an object of everyday use: the smart vacuum cleaner. The research was a qualitative study carried out using the method of in-depth interviews conducted with owners of automatic vacuum cleaners, coupled with the method of disguised observation carried out on one of the respondents and children playing with the device. The aim of this project was to understand what an automatic vacuum cleaner is to its user, what role it plays in their life, what functions it performs, and to reveal how it works on different levels. This resulted in indication of the performative potential of the studied object, as well as the agency hidden within it, going beyond its intended practical function.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2021, 65, 3; 133-145
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tom Stoppard’s Science Plays: Metaphor and Experiment
Sztuki naukowe Toma Stopparda: Metafora i eksperyment
Autorzy:
Kačer, Tomáš
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1828301.pdf
Data publikacji:
2021-03-11
Wydawca:
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
Tom Stoppard
science play
theatre
metaphor
textuality
performativity
sztuka naukowa
teatr metafora tekstualność performatywność
Opis:
The science play is a well-established genre of dramatic writing in the Englishspeaking theatrical tradition. This paper discusses three full-length science plays by the prominent British playwright Tom Stoppard. These are Hapgood, Arcadia, and The Hard Problem. The plays are based on popular science sources and offer their audience an access to science. After providing a brief history of the science play and the science show, the paper shows that Stoppard develops the dramatic and theatrical traditions by involving science on the textual (giving popularised scientific knowledge in the form of dialogised lectures) and performative levels (demonstrating or illustrating science on stage), primarily to turn it into a metaphor of human behaviour. Hapgood and Arcadia further engage with science on the structural level, thus becoming thought experiments reflecting upon science. The most recent play, The Hard Problem, develops textual and performative strategies related to science but ceases to experiment with the form, leaving more space for the audience to draw ethical conclusions.
Sztuka naukowa to ugruntowany gatunek dramatu w anglojęzycznej tradycji teatralnej. Artykuł omawia trzy sztuki naukowe wybitnego brytyjskiego dramatopisarza Toma Stopparda. Są to Hapgood, Arkadia i The Hard Problem. Oparte są one na źródłach popularnonaukowych, dzięki czemu przystępnie przedstawiają widzom zagadnienia naukowe. Po zaprezentowaniu krótkiej historii sztuki naukowej i pokazu naukowego, artykuł pokazuje, w jaki sposób Stoppard rozwija tradycje dramatyczne i teatralne, angażując naukę na poziomie tekstowym (podając popularną wiedzę naukową w formie dialogowanych wykładów) i performatywnym (demonstrując lub ilustrując naukę na scenie), przede wszystkim po to, by uczynić z niej metaforę ludzkich zachowań. Co więcej, Hapgood i Arkadia podejmują zagadnienia naukowe na poziomie strukturalnym, stając się w ten sposób eksperymentami myślowymi odzwierciedlającymi naukę. Najnowsza sztuka The Hard Problem rozwija strategie tekstowe i performatywne związane z nauką, ale nie eksperymentuje już z formą, pozostawiając widzom więcej miejsca na samodzielne wyciąganie wniosków etycznych.
Źródło:
Świat i Słowo; 2021, 36, 1; 77-89
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Types of interactivity versus performativity
Rodzaje interaktywności a performatywność
Autorzy:
Myoo, Sidey
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041835.pdf
Data publikacji:
2021-11-25
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
interactive art
performativity
dialogue
relationality
aesthetic negotiation
sztuka interaktywna
performatywność
dialog
relacyjność
negocjacja
Opis:
The aim of this paper is to show a trend in contemporary art which comes from the development of interactivity, including performativity which is related to it. Interactivity is approached in a methodological manner with a variety of features inherent in the artwork. Therefore, we talk about interactive structure. However, performativity is interpreted as a quality feature related to the progress of the aesthetic experience, e.g. due to the deciphering of the content in the work of art. The two abovementioned processes reveal the subject/object nature of the interaction between viewers and the object of art, which contributes to establishing a dialogical relation and the possibility to start a negotiation process between the recipient and the work of art. This form of dialogue is developed by the specific nature of the interactive structure which has been earlier prepared in the creative process to express the content intended by the artist. This dialogue may be intimate, but it may also refer to highly controversial political or social issues, or include a broadly understood cultural dimension, though such a debate shall always preserve cognitive values.
Celem artykułu jest pokazanie jednego z trendów w sztuce współczesnej wynikającego z rozwoju interaktywności, z uwzględnieniem idącej za tym performatywności. Interaktywność potraktowana jest tu metodologicznie, jako różnorodnie chrakteryzująca dzieła sztuki, przez co mówimy o strukturze interaktywnej, a performatywność traktowana jest jakościowo, jako dotycząca przebiegu doświadczenia estetycznego, np. ze względu na rozpoznanie treści zawartych w danym dziele sztuki. Te dwa wskazane procesy mają pokazać na czym polega podmiotowo-przedmiotowy charakter interakcji z dziełem sztuki, co stwarza sytuację dialogu i możliwość podjęcia wzajemnej negocjacji odbiorcy i dzieła. Dialog ten kształtowany jest specyfiką interaktywnej struktury, przygotowanej w procesie twórczym do ekspresji zamierzonych przez artystkę/artystę treści. Może mieć on osobisty wymiar, ale może również dotyczyć np. gorących spraw politycznych lub społecznych oraz może wiązać się z szeroko rozumianą kulturą, przy czym zawsze dialog ten będzie zachowywał walor poznawczy.
Źródło:
Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2021, 23; 75-88
1641-9278
Pojawia się w:
Art Inquiry. Recherches sur les arts
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badanie dziedzictwa niematerialnego w działaniu. Perspektywa krytyczna, partycypacyjna i mediacyjno-facylitacyjna
Intangible heritage research in action. Critical, participatory and mediative-facilitative perspective
Autorzy:
Dziadowiec-Greganić, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1402650.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
dziedzictwo niematerialne
krytyczne studia nad dziedzictwem
teoria heterodoksyjna
autoryzowany dyskurs dziedzictwa
performatywność dziedzictwa
teoria praktyk
mediacje i facylitacje dziedzictwa
partycypacyjne badania w działaniu
participatory research in action
Opis:
Artykuł przybliża nadal stosunkowo mało popularny w Polsce – tak w antropologii, jak i w innych dyscyplinach badających w różny sposób dziedzictwo kulturowe – jego nowy paradygmat oraz ukształtowane na jego bazie interdyscyplinarne krytyczne studia nad dziedzictwem. Zakładają one m.in., że dziedzictwo jako proces jest praktyką skoncentrowaną na przeszłości, realizowaną w teraźniejszości oraz w większości z myślą o przyszłości. Z natury jest niematerialne, dlatego warto postrzegać je bardziej w kategoriach czasownika niż rzeczownika. Głównym celem artykułu jest jednak – inspirowana powyższym zwrotem krytycznym – propozycja tzw. nowej metodologii w antropologicznych badaniach dziedzictwa rozumianej nie jako alternatywa a uzupełnienie i dopełnienie innych podejść. Oparta na teorii heterodoksyjnej i analizach autoryzowanych dyskursów dziedzictwa bada je według podejścia performatywnego, prakseologicznego, mediacyjno-facylitacyjnego i partycypacyjnego (w działaniu). Na bazie zaproponowanej przeze mnie synkretycznej perspektywy badawczej – na wybranych przykładach badań własnych – staram się ukazać zmieniającą się współcześnie rolę antropologa, który z „tłumacza”, interpretatora i arbitra staje się asystującym-brokerem. W konsekwencji zmienia się jednocześnie postrzeganie depozytariuszy jako jedynie badanych, edukowanych oraz aktywizowanych a następnie monitorowanych według zaleceń i dyrektyw ogólnopolskich i międzynarodowych opartych przede wszystkim na polityce UNESCO i UE, które powinni wdrażać. Heterodoksyjne, partycypacyjne i miediacyjno-facylitacyjne badania dziedzictwa w działaniu stawiają ich w roli współbadaczy i równoprawnych, aktywnych graczy mających realny wpływ na współtworzenie i rozwijanie krajowego i światowego systemu ochrony dziedzictwa niematerialnego.
The article introduces the new paradigm that is still relatively unpopular in Poland – both in anthropology and in other disciplines researching cultural heritage in different ways, and interdisciplinary critical heritage studies formed on its basis. They assume, among others, that heritage as a process is a practice centered on the past, implemented in the present and concentrated mostly on the future. It is intangible in its nature so it should be perceived more in terms of a verb than a noun. However, the main purpose of the article is a recommendation of a new methodology in anthropological heritage research inspired by the above critical turn and understood not as an alternative but as supplementing and completing other approaches. Based on heterodox theory and on authorized heritage discourses analyzes, it examines them according to performative, praxeological, mediative-facilitative, and participatory (in action) approaches. Basing on the syncretic research perspective that I suggest, which consists of the selected examples from my own research, I try to show the currently changing role of an anthropologist, who was previously perceived as a “translator”, interpreter and an arbitrator, and now becomes a broker-assistant. As a result, the perception of depositaries changes. They are no longer merely researched, educated, activated, and then monitored according to national and international recommendations and directives based primarily on UNESCO and EU policies that they should implement. Heterodox, participative and mediation-facilitative heritage research puts them in the role of coexplorers, co-researchers and equal, active players who have a real impact on the co-creation and development of the national and global system of intangible heritage safeguarding.
Źródło:
Lud; 2020, 104; 42-73
0076-1435
Pojawia się w:
Lud
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 64

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies