Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "pasterstwo" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
Zabudowa polaniarska jako wyróżnik w badaniach nad typologią i genezą krajobrazów pasterskich polsko-ukraińskiej części Karpat Zewnętrznych
Agro-shepherd buildings as a distinguishing feature of research on the typology and genesis of pastoral landscapes of the Polish-Ukrainian part of the Outer Carpathians
Агропастирські споруди як відмінна риса польсько-української частини зовнішніх Карпат
Autorzy:
Łach, Janusz
Bojko, Ihor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048665.pdf
Data publikacji:
2019-12-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Карпати
Малий Бескид
Сколівський Бескид
скотарство
селянство
волоська культура
Karpaty
Beskid Mały
Beskidy Skolskie
pasterstwo
polaniarstwo
kultura wołoska
The Carpathians
The Little Beskid
The Skole Beskid
pastoralism
agro-shepherd economy
Wallachian culture
Opis:
Artykuł jest próbą wyróżnienia – poprzez osobliwe budownictwo gospodarki polaniarskiej – nowych podtypów krajobrazów pasterskich, jakimi są pastersko-rolne krajobrazy na obszarze niskich i średnich gór Karpat Zewnętrznych. Walory kulturowe obszaru z wołoską genezą klasyfikują go do szczególnie cennych krajobrazowo. To wyjątkowe wspólne dziedzictwo stało się przyczynkiem do podjęcia polsko-ukraińskich badań nad strukturą oraz funkcją górskiej gospodarki w ujęciu etnogeograficznym. Celem działań jest ochrona zanikającego, archaicznego dziedzictwa pasterzy wołoskich nazywanych „Ojcami Europy”.
Пропонована стаття це спроба виокремити (на основі своєрідного полонарського господарського будівництва ) новий різновид пастирських ландшафтів, якими, на нашу думку, являються пастирські та сільськогосподарські ландшафти в районі низьких і середніх гір Зовнішніх Карпат. Культурні цінності волоського за походженням району класифікують його як особливо цінний за ландшафтом. Ця унікальна спільна спадщина стала вкладом у польсько-українські дослідження структури та функціонування гірської економіки з етногеографічної точки зору. Метою діяльності стає захист зникаючої, архаїчної спадщини волоських пастухів, яких можна назвати «Отцями Європи».
The article is an attempt to distinguish – through specific buildings of the agro-shepherd economy – new subtypes of pastoral landscapes, which are agro-shepherd landscapes in the area of medium mountain ranges of the Outer Carpathians. The cultural values of the area of the Wallachian genesis classify it as a particularly valuable landscape. This unique legacy has given rise to joint research into the structure and function of the mountain economy in ethno-geographic terms. The aim of the activities is to protect the disappearing, archaic heritage of Wallachian shepherds called "Fathers of Europe".
Źródło:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2018, 5, 13; 207-221
1733-2249
Pojawia się w:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wstępne wyniki badań wpływu pasterstwa owiec na właściwości fizykochemiczne i stan sanitarno-bakteriologiczny wód podziemnych drenowanych przez źródła w rejonie Pienin i Beskidu Sądeckiego
Preliminary results of the influence of sheep grazing on the physicochemical properties and the sanitary and bacteriological condition of groundwater drained by springs in the Pieniny Mts. and the Beskid Sądecki
Autorzy:
Jerzak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062158.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
pasterstwo owiec
zanieczyszczenie wód podziemnych
Pieniny
groundwater pollution
sheep grazing
Pieniny Mts.
Opis:
Istotą badań przedstawionych w artykule jest wykazanie zależności pomiędzy sezonowością zmian właściwości fizykochemicznych wód podziemnych oraz stopniem ich bakteriologicznego zanieczyszczenia w rejonie pienińskich pastwisk owiec. Do badań wytypowano 10 poligonów badawczych z 28 źródłami, które objęto systematycznymi badaniami okresowymi prowadzonymi na przełomie kwietnia i maja, w sierpniu oraz w grudniu 2012 r. Badania terenowe obejmowały pomiar temperatury wód podziemnych, pH, przewodności elektrolitycznej właściwej oraz stężenia związków azotowych, jak również pobór próbek wód do oznaczeń stężeń jonów głównych w wodzie i badań bakteriologicznych.
The objective of the research is to demonstrate the correlation between seasonal changes of the physicochemical properties of groundwater and the level of bacteriological pollution in the vicinity of sheep pastures. In order to test the research hypothesis, 10 research areas with 28 springs were selected that were systematically investigated during such periods: at the turn of April and May, August and December 2012. The seasonal field investigations included accurate measurements of groundwater temperature, water reaction, the electrical conductivity of water and the concentration of the nitrogen compounds. Water samples were collected in order to measure the concentrations of major ions and the bacteriological analyses.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/1; 225--231
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu ,,nowej Grammousty”. Dziedzictwo kulturowe pasterzy Aromanów (Wołochów) w południowym Pirynie w Bułgarii
In search of a “New Grammousta”. Cultural heritage of Aromanians/Vlachs shepherds in the southern Pirine in Bulgaria (I)
Autorzy:
Kocój, Ewa
Kocój, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32319452.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cultural heritage
pastoralism
Aromanians (Vlachs)
Bulgaria
Pirin
traditional professions
places of religious worship
shepherd's routes
places and (not) places
dziedzictwo kulturowe
pasterstwo
Aromanie (Wołosi)
Bułgaria
Piryn
tradycyjne profesje
miejsca kultu religijnego
szlaki pasterskie
miejsca i (nie)-miejsca
Opis:
Dziedzictwo kulturowe pasterzy Aromanów (Wołochów) w Bułgarii stanowi temat trudny i wymagający szczególnej dociekliwości w badaniach naukowych. Aromanie przybyli tu po dotkliwych prześladowaniach, jakie spotkały ich ze strony Turków i Albańczyków w końcu XVIII wieku. W wysokich górach stworzyli własny świat, który przez dziesiątki lat stał się ich schronieniem — zbudowali tu osady z domami, gospodarstwami, miejscami kultu religijnego, pastwiskami, stworzyli też sieć interesariuszy, którzy nabywali wytwarzane przez nich towary. Celem tego artykułu jest zbadanie jakie ślady dziedzictwa kulturowego pasterzy aromańskich zachowały się w osadach południowego Pirynu w Bułgarii. Zaprezentowano w nim główne górskie wioski aromańskie, dawne szlaki pasterskie oraz profesje, jakimi się trudnili. W badaniach wykorzystano metodologię jakościową, w tym obserwacje uczestniczące w wioskach Pirynu oraz wywiady z mieszkańcami wiosek górskich Bułgarii. Badania pokazały, że nieliczna dziś społeczność aromańska w Pirynie w Bułgarii zachowała pamięć o swoim pochodzeniu, a także niewielkie zasoby dziedzictwa kulturowego, które obecnie jest w różnym stanie — wymaga opisu, dokumentacji i rewitalizacji miejsc i (nie)-miejsc tej społeczności.
In search of a “New Grammousta”: Cultural heritage of Aromanians/Vlachs shepherds in the southern Pirine in Bulgaria (I). The history and cultural heritage of the Aromanian (Vlach) shepherds in Bulgaria is a challenging topic that requires particular inquisitiveness in scientific research. The Aromanians arrived there after years of severe persecution perpetrated by the Turks and Albanians at the end of the 18th century. In the high mountains, they created their own world, which became their refuge for decades, with settlements comprising houses, farms, places of religious worship, and pastures. They set up a network of stakeholders who purchased their goods. Due to their specific lifestyle and the oral nature of their culture, the historical and ethnographic sources illustrating their world are scarce. This paper is to present the history of the Aromanian/Vlach community from the moment they settled in the Pirin Mountains in Bulgaria in the 19th century until they left Bulgaria in the first half of the 20th century. It describes the main Aromanian settlements, including their location, traditional professions, wintering places, and the crucial herding routes in this region.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2022, 29; 381-398
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Vlach Transhumant Economy at the Beginning of the 19th Century in Dalmatia and Bosnia in the French Perspective
Wołoska gospodarka transhumancyjna w Dalmacji i Bośni na początku XIX wieku w perspektywie francuskiej
Autorzy:
Sajkowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056211.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Vlach transhumant economy
Bosnia
Dalmatia
transhumant pastoralism
Napoleonic era
wołoska gospodarka transhumancyjna
Bośnia
Dalmacja
pasterstwo transhumancyjne
epoka napoleońska
Opis:
French rule over Dalmatia in the Napoleonic era (1806–1813) resulted in the gathering of the information about this region, as well as neighboring Bosnia. Travelogues and reports on those lands are so rich and detailed that they can serve as an informative source on the populations inhabiting those areas. This paper focuses on a very precise element of this depiction: the specific status of the Vlach communities and their economic activity in Dalmatia and Bosnia (transhumant pastoralism). The comparison of the depiction of shepherding in those two regions leads to two main conclusions which concern the differences and similarities behind those two depictions. The differences are partially related to the presumed ineffectiveness of the Vlach economy of Dalmatia. On the contrary, in the case of Bosnia, local stock raising was depicted as diversified and able to bring considerable commercial benefits. The similarities between both depictions of the Vlach population in Dalmatia and Bosnia is the transhumant and traditional form of their activity, which was perceived as primitive, i.e. dependent on the natural conditions.
Francuskie rządy w Dalmacji w epoce napoleońskiej (1806–1813) zaowocowały zebraniem olbrzymiej ilości informacji nie tylko o tym regionie, lecz także o sąsiadującej z nim tureckiej Bośni. Dzienniki podróży i raporty dotyczące tych ziem są tak bogate i szczegółowe, że mogą służyć jako źródło wiedzy o społecznościach zamieszkujących te tereny. W niniejszym artykule skupiono się na bardzo wąskim elemencie tego zagadnienia – specyficznym statusie społeczności wołoskich i ich podstawowej aktywności gospodarczej w Dalmacji i Bośni, jaką było pasterstwo transhumancyjne. Porównanie francuskich opinii na temat funkcjonowania pasterstwa w tych regionach prowadzi do wniosków dotyczących różnic i podobieństw w ocenie jego specyfiki. Różnice te są związane przede wszystkim z domniemaną nieefektywnością gospodarki wołoskiej na terenie Dalmacji, podczas gdy w przypadku Bośni lokalne pasterstwo zostało przedstawione jako zróżnicowane i mogące przynieść znaczne korzyści handlowe. Z kolei cechą wspólną społeczności wołoskich w Dalmacji i Bośni było – zdaniem francuskich obserwatorów – przywiązanie do tradycji pasterstwa transhumancyjnego, które było uznawane za prymitywne, czyli mocno zależne od warunków naturalnych.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2021, 76; 93-107
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Traditional pastoralism or mining? Conflict of interest in access to natural pastures in Mongolia and the problem of ecological and environmental justice
Autorzy:
Burchard-Dziubińska, Małgorzata
Myagmarjav, Tsolmontuya
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/96423.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
Tematy:
ecological justice
traditional pastoralism
mining
Mongolia
conflict of interest
sprawiedliwość ekologiczna
pasterstwo
górnictwo
konflikt interesów
Opis:
The article deals with the problem related to the growing conflict of interest in access to natural pastures, which is the basis of nomadic pastoralism in Mongolia. The discovery of significant mineral resources (inter alia: gold, copper and coal) resulted in a huge increase in interest in their extraction and use of this potential to accelerate the economic development of the country. The opencast mining causes the degradation of natural pastures and permanently hinders the migration of animals between winter and summer stands. This is a serious threat to traditional pastoralism, which is of high importance not only from the economic point of view, but also from cultural one. The aim of the article is to show the specificity of the issue of ecological justice in Mongolia, and to find an answer to the research question: How can ecological justice in this country be restored? Until this day there are no effective solutions to ensure fair access to areas where fossil resources have been discovered. Simultaneously, due to air pollution, and degradation of water resources, environmental health became a problem of the highest importance among Mongolians’ population. Ecological justice is becoming an increasingly pressing issue in the country, that has been so far considered an example of the most successful pro-democracy transformation in Central Asia.
Źródło:
Ekonomia i Środowisko; 2019, 4; 56-68
0867-8898
Pojawia się w:
Ekonomia i Środowisko
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The succession of abandoned glades and its impact on the diversity of flora in Beskid Mały Mountains (Southern Poland)
Sukcesja nieużytkowanych polan i jej wpływ na zróżnicowanie flory w Beskidzie Małym (Południowa Polska)
Autorzy:
Kubik, Jan Przemysław
Barabasz-Krasny, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2179168.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Klapp estimation method
meadows and pastures
mountain pasturage
succession
metoda szacowania Klappa
łąki i pastwiska
pasterstwo górskie
sukcesja
Opis:
The influence of grazing, mowing, and other usable treatments on the flora diversity of glades in the Beskid Mały in southern Poland was investigated. The field research was carried out between 2015 and 2016. Flora analysis consisted mainly of comparing the botanical composition of glades abandoned for several decades with the botanical composition of glades currently used as pastures. On selected plots, botanical composition was determined using the Klapp (1965) estimation method. All floristic lists from the study plots were analysed by using hierarchical numerical classification. Based on the numerical classification of plots on analysed glades in the Beskid Mały, four utility-floristic groups were distinguished: pasture with Nardus stricta, hay-meadow, unused plots with Pteridium aquilinum, and unused plots with shrubs. The results of studies confirm the thesis that species composition is a reflection of management practices or lack thereof. It was demonstrated that the cessation of the grazing and mowing on the mountain glades of Beskidy caused adverse changes in the structure of species composition and a reduction in floristic diversity. Initially, it causes an increase in the number of species in the sward, followed by elimination of the photophilous species, which lowers general species richness.
Zbadano wpływ zaprzestania działalności pasterskiej i łąkarskiej oraz innych zabiegów użytkowych na zróżnicowanie flory hal oraz polan w Beskidzie Małym w Południowej Polsce. Badania w terenie wykonano w latach 2015–2016. Analiza florystyczna polegała głównie na porównaniu składu botanicznego polan od kilkudziesięciu lat odłogowanych, ze składem botanicznym polan aktualnie użytkowanych gospodarką pasterską. Skład botaniczny określono na wybranych poletkach, przy pomocy metody szacunkowej Klappa (1965). Wszystkie spisy z analizowanych poletek poddano hierarchicznej klasyfikacji numerycznej. Na podstawie klasyfikacji numerycznej poletek wyróżniono na badanych polanach Beskidu Małego cztery grupy florystyczno-użytkowe: pastwisko z Nardus stricta A, łąka kośna użytkowana B, płaty nieużytkowane z Pteridium aquilinum C oraz płaty nieużytkowane zakrzaczone D. Badania potwierdzają tezę, że skład gatunkowy jest odzwierciedleniem prowadzonych zabiegów gospodarczych lub ich braku. Wykazano, że zaprzestanie gospodarki pasterskiej i kośnej polan górskich w Beskidach skutkuje niekorzystnymi zmianami w strukturze gatunkowej runi oraz obniżeniem różnorodności florystycznej. Początkowo powoduje wzrost liczby gatunków w murawie, a następnie eliminację gatunków światłolubnych, co obniża ogólne bogactwo gatunkowe.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Naturae; 2017, 2; 7-26
2543-8832
2545-0999
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Naturae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczności wołoskie pogranicza Chorwacji, Dalmacji i Bośni w perspektywie francuskiej
Vlach communities in the border area between Croatia, Dalmatia and Bosnia from the French perspective
Autorzy:
Sajkowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1490504.pdf
Data publikacji:
2021-07-16
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Vlachs
Dalmatia
Military Croatia
transhumace pastoralism
Illyrian Provinces
Wołosi
Dalmacja
Chorwacja Wojskowa
pasterstwo transhumancyjne
Prowincje Iliryjskie
Opis:
Triplex Confinium to termin odnoszący się do obszaru historycznego pogranicza Imperium Osmańskiego, Wenecji i Monarchii Habsburgów, które istniało do początku XV w. aż do końca XVIII w. Zdecydowana większość związanych z osadnictwem wojskowym na terenie Triplex Confinium, jak również kwestie migracji wołoskich na tym obszarze została już gruntownie przebadana e przez historyków. Niniejszy artykuł zestawia te ustalenia z mniej znanymi źródłami wytworzonymi przez administrację francuską w latach 1806–1813, gdy najpierw Dalmacja, później również Chorwacja Wojskowa stanowiły część imperium napoleońskiego. Obserwacje francuskich oficerów i urzędników stanowią niezwykle wartościowe świadectwo różnych dróg ewolucji społeczności wołoskich w tym regionie. Świadectwa te potwierdzają, że ludność wołoska z dalmatyńskiego interioru (zwani Morlakami) jeszcze na początku XIX stulecia zachowali charakterystyczną strukturę społeczną (podział na katuny), a także zajmowali się przede wszystkim pasterstwem transhumancyjnym. Z kolei struktury społeczne ludności Chorwacji Wojskowej nie miały w tym okresie już wiele wspólnego z organizacją wołoskiego katunu, bo ta została zastąpiona przez hierarchię wojskową. Zmiany nastąpiły również pod względem gospodarczym, przez odejście od gospodarki pasterskiej na rzecz rolnictwa. 
Triplex Confinium is a term referring to the area of the historical borderland of the Ottoman Empire, Venice and the Habsburg Monarchy, which existed from the beginning of the 15th century until the end of the 18th century. Most of the issues related to military settlement in Triplex Confinium, as well as the issues of the Vlach migrations in this area, have already been thoroughly researched by historians. This article summarizes these studies and compares them primarily with less known documents issued by the French administration in the years 1806–1813, when firstly Dalmatia, and later also Military Croatia, belonged to the Napoleonic Empire. The observations of French officers and officials made at the beginning of 19th century testify that the Vlach communities in this region evolved in different ways. The Vlachs from the Dalmatian interior (the Morlachs) retained their characteristic social structure (division into katuns), and traditional transhumant pastoralism remained their main economic activity. In turn, the social structures of the population of Military Croatia at the beginning of 19th century did not have much in common with the Vlach katun organization, because it was replaced by the military hierarchy. Moreover, traditional Vlach pastoral economy was replaced with agriculture.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2021, 28, 1; 191-210
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praktyki apotropeiczne dotyczące owiec w pasterstwie huculskim Tradycja i współczesność
Apotropaic practices regarding sheep in the Hutsul herding. Tradition and modernity
Autorzy:
Zacharek, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/667257.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Huculszczyzna
społeczność tradycyjna
zwierzęta
praktyki magiczne
pasterstwo
Hutsuls, traditional society
animals
magical practices
herding
Opis:
Until the beginning of the 20th century, animal husbandry in the pastoral community in the vicinity of Werchowyna was one of the main axes of the organization of the year of farm work. Nowadays, the role of animals in this region is still important, and animal farming is one of the main factors of the local economy. Basing on the source materials collected by Polish and Ukrainian researchers, the article presents the most important practices for the old Hutsul community, which were often of magical character and aimed at protecting animals, and socio-economicmotives that were the inspiration in the old sheep farming during summer grazing. All these have constituted the historical background for compiling information that enable determining the contemporary image of sheep in the community of Hutsulshepherds
Źródło:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2018, 18; 67-81
1506-5790
2353-9860
Pojawia się w:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Północny zasięg osadnictwa na prawie wołoskim w średniowiecznej Polsce
Autorzy:
Jawor, Grzegorz Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631549.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ius valachicum, Vlachs, medieval Poland, pastoralism, settlement
prawo wołoskie, Wołosi, średniowieczna Polska, pasterstwo, osadnictwo
Opis:
Celem rozważań jest uchwycenie północnej granicy zasięgu prawa wołoskiego na ziemiach polskich w XV–XVI w. Pojedyncze osady rządzące się tym prawem uchwycono na terenie ziemi sandomierskiej, ziemi lubelskiej, ziemi chełmskiej i w staropolskim województwie bełskim oraz na Wołyniu. W świetle zawartych w tym artykule rozważań, w miarę oddalania się od obszarów podgórskich osadnictwo wołoskie w badanej epoce traciło na znaczeniu i stawało się często tylko dodatkiem do kolonizacji rolniczej. Większą rolę odegrało tylko w zasiedlaniu nieatrakcyjnych rolniczo, peryferyjnie położonych mikroregionów. Często występowała sytuacja osadzania we wsiach rolniczych pojedynczych Wołochów albo ich niewielkich grup. Stanowiło to wystarczającą przyczynę, dla której ci koloniści bardzo szybko ulegali procesom asymilacji oraz integracji etnicznej i kulturowej z miejscowym, przede wszystkim ruskim otoczeniem. Jak wskazuje przykład położonej w województwie bełskim Lubyczy, nieliczne społeczności tych osad najdłużej, bo aż do XIX w., potrafiły zachować i bronić swojej odrębności prawnej, dającej im uprzywilejowaną pozycję w porównaniu z wieśniakami z okolicznych, ruskich wsi.
Źródło:
Res Historica; 2016, 41
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Północny zasięg osadnictwa na prawie wołoskim w średniowiecznej Polsce
Autorzy:
Jawor, Grzegorz Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632378.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ius valachicum, Vlachs, medieval Poland, pastoralism, settlement
prawo wołoskie, Wołosi, średniowieczna Polska, pasterstwo, osadnictwo
Opis:
The aim of this discussion was to study the northern border of the range of the Wallachian law in the Polish territories in the 15th–16th century. Single settlements governed by this law were observed in the regions of Sandomierz, Lublin, Chełm and the Old-Polish Voivodeship of Bełż, as well as in Volhynia. In the light of the arguments put forward in this article, the Wallachian settlement was losing its significance during the period in question and, as it was moving away from the mountainous areas, it was often only an addition to agricultural colonization. It played a more important role only in settling agriculturally unattractive and peripherally situated micro-regions. The situation of settling in agricultural villages individual Vlachs or their small groups occurred often. This was a sufficient reason for which these colonists were quickly undergoing processes of assimilation as well as ethnical and cultural integration with the local, most of all Ruthenian, surroundings. As the example of Lubycza situated in the voivodeship of Bełż shows, only few communities from these settlements managed for the longest period, until the 19th century, to maintain and protect their legal distinction, which gave them a privileged position in comparison to peasants from the neighbouring, Ruthenian, villages.   
Celem rozważań jest uchwycenie północnej granicy zasięgu prawa wołoskiego na ziemiach polskich w XV–XVI w. Pojedyncze osady rządzące się tym prawem uchwycono na terenie ziemi sandomierskiej, ziemi lubelskiej, ziemi chełmskiej i w staropolskim województwie bełskim oraz na Wołyniu. W świetle zawartych w tym artykule rozważań, w miarę oddalania się od obszarów podgórskich osadnictwo wołoskie w badanej epoce traciło na znaczeniu i stawało się często tylko dodatkiem do kolonizacji rolniczej. Większą rolę odegrało tylko w zasiedlaniu nieatrakcyjnych rolniczo, peryferyjnie położonych mikroregionów. Często występowała sytuacja osadzania we wsiach rolniczych pojedynczych Wołochów albo ich niewielkich grup. Stanowiło to wystarczającą przyczynę, dla której ci koloniści bardzo szybko ulegali procesom asymilacji oraz integracji etnicznej i kulturowej z miejscowym, przede wszystkim ruskim otoczeniem. Jak wskazuje przykład położonej w województwie bełskim Lubyczy, nieliczne społeczności tych osad najdłużej, bo aż do XIX w., potrafiły zachować i bronić swojej odrębności prawnej, dającej im uprzywilejowaną pozycję w porównaniu z wieśniakami z okolicznych, ruskich wsi.
Źródło:
Res Historica; 2016, 41
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osady aromańskie w górach południowego Pirynu. Odtwarzanie dawnego dziedzictwa kulturowego pasterskiej społeczności (II)
Aromanian settlement in the Pirin Mountains (the southern part) – restoring the cultural heritage of pastoral community (II)
Autorzy:
Kocój, Ewa
Kocój, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32322081.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cultural heritage
pastoralism
Aromanians (Vlachs)
Bulgaria
Pirin
traditional professions
places of religious worship
shepherd's routes
places and (not) places
dziedzictwo kulturowe
pasterstwo
Aromanie (Wołosi)
Bułgaria
Piryn
tradycyjne profesje
miejsca kultu religijnego
szlaki pasterskie
miejsca i (nie)-miejsca
Opis:
Dziedzictwo kulturowe aromańskich (wołoskich) pasterzy w Bułgarii jest wciąż niedostatecznie zbadanym tematem w dziedzinie współczesnej heritologii i studiów nad pamięcią. Aromani osiedlili się tam po latach dotkliwych prześladowań ze strony Turków i Albańczyków pod koniec XVIII wieku. Przez prawie dwa stulecia Bułgaria była przestrzenią, w której stworzyli swój własny świat, z domami, gospodarstwami i miejscami kultu religijnego. Stworzyli sieć szlaków pasterskich i handlowych prowadzących do różnych regionów Bałkanów i Europy. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie pozostałych śladów dziedzictwa kulturowego pasterzy aromańskich, które można znaleźć w osadach południowego Pirinu w Bułgarii. Przedstawiono w nim główne górskie wioski aromańskie, dawne szlaki pasterskie i zachowane dziedzictwo kulturowe. Badania opierają się na metodologii jakościowej, obejmującej obserwacje uczestniczące w wioskach Pirinu i wywiady z mieszkańcami bułgarskich wiosek górskich. Badania wykazały, że dzisiejsza nieliczna społeczność aromańska zamieszkująca bułgarskie góry Pirin zachowała pamięć o swoich korzeniach, a także niewielką liczbę zaniedbanych miejsc dziedzictwa kulturowego. Niewątpliwie miejsca i nie-miejsca tej społeczności wymagają opisu, dokumentacji i rewitalizacji.
The cultural heritage of the Aromanian (Vlach) shepherds in Bulgaria is still an underresearched topic in the field of contemporary heritology and memory studies. The Aromanians settled there after years of severe persecution perpetrated by the Turks and Albanians at the end of the 18th century. For almost two centuries, Bulgaria was a space where they created their own world, with houses, farms, and places of religious worship They set up a network of herding and trade routes leading to various regions of the Balkans and Europe. The aim of this paper is to explore the remaining traces of the cultural heritage of Aromanian shepherds that can be found in the settlements of southern Pirin in Bulgaria. It presents the main Aromanian mountain villages, former herding routes and preserved cultural heritage. The research is based on the qualitative methodology, including participant observations in the villages of Pirin and interviews with the inhabitants of Bulgarian mountain villages. The research has shown that today’s sparse Aromanian community living in the Bulgarian Pirin Mountains has retained the memory of its roots, as well as a small number of neglected cultural heritage sites. Undoubtedly, places and non-places of this community require description, documentation, and revitalisation.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2023, 30; 331-357
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
,,Na sałasie ni ma pani lekko“. Życie codzienne pasterzy wołoskich na szałasach na pograniczu polsko-słowackim w XXI wieku jako dziedzictwo kulturowe regionu Karpat (wybór zagadnień)
,,It's not easy in the hut, ma'am”. The daily life of the Vlach shepherds in the huts on the borderland between Poland and Slovakia in the 21st century as the cultural heritage of the Carpathian region (selected issues)
Autorzy:
Kocój, Ewa Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910234.pdf
Data publikacji:
2019-02-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
culture heritage
Carpathians
huts
the daily life
the shepherding season
the Polish-Slovak borderland
vlachs tradition
dziedzictwo kulturowe
Karpaty
szałaśnictwo
pasterstwo
sezon pasterski
życie codzienne
polsko-słowackie pogranicze
tradycje wołoskie
Opis:
The purpose of this article is to present the preliminary results of the research on the shepherds' everyday life that I have been conducting since 2015 in the field of history, migration, and cultural heritage of the Vlach minority inhabiting the areas from Albania to the northern Carpathians. One of the research stages entails the studies of the daily life and rituals of the highlanders living in the huts on the Polish side of the Carpathians. The article describes the issues concerning the organization and the time-space symbolism of a modern hut, including their daily life and schedule of activities. The research was conducted in the selected huts of Spiš, Orava, Podhale, Żywiec region, and Silesian Beskids in Poland in 2015-2018. In all cases, I applied qualitative research, mostly structured and unstructured interviews with senior and young shepherds working in the huts, as well as covert and overt participant observations conducted during selected pastoral holidays and meetings in various spaces—in temples, during highlander's and Vlach conventions, in theme meetings, and in the huts. I supplement these techniques with the analysis of the visual sources that I made during the field research, received from the enthusiasts of this topic, or found on the Internet. The research has shown that modern pastoralism oscillates between two poles: the traditional, which has made it possible to retain many elements from the past (cultural heritage), and the modern, thanks to which shepherds introduce global solutions to their huts and traditions.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2018, 25, 1; 269-295
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce wołoskiego dziedzictwa kulturowego w nauczaniu regionalnym na obszarze Beskidu Małego (Północnej Żywiecczyzny)
Autorzy:
Łach, Janusz Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763204.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Beskid Mały, Wallachian cultural heritage, pastoralism, regional education, regional teaching
Beskid Mały, wołoskie dziedzictwo kulturowe, pasterstwo, edukacja regionalna, nauczanie regionalne
Opis:
The article raises an issue of a place of a highlander cultural heritage of the Beskid Mały in the inhabitants’ regional identity. The agro-shepherd economy, nowadays rejected and forgotten due to urbanization caused by industrial development in the second part of the 20th century, is a part of this heritage. In the article the role played by old Wallachian agro-shepherd economy with its forms which are a great ethnographic curiosity of the region and which shape extraordinary cultural landscape, was presented. Ethno-geographical research allowed to pay attention to the process of cultural illiteracy especially of Wallachian cultural heritage. The attempt to define it was based on school education and complemented with interviews with adult inhabitants of the western Beskid Mały. As researches prove, the knowledge on highlander heritage is presented only in the forms of regional teaching during extracurricular lessons (folk bands, workshops, competitions etc.) organized by regional cultural centers. On the other hand, adult society has problems with defining its cultural affiliation, at the same time influencing objective message of history, tradition and culture.
Artykuł przedstawia znaczenie dziedzictwa kulturowego góralszczyzny na obszarze Beskidu Małego północnej Żywiecczyzny dla edukacji regionalnej. Edukacji ta, dla określenia dziedzictwa kulturowego góralszczyzny ze względu na uwarunkowania historyczno-społeczne oraz problemem określenia tożsamości kulturowej mieszkańców, jest trudna do realizacji programu nauczania na poziomie szkolnym. Jak wykazały badania obraną obecnie drogą, jest nauczanie regionalne realizowane przez nielicznych propagatorów wiedzy krajoznawczej podczas lekcji wychowawczych lub historii, a także podczas zajęć pozaszkolnych organizowanych przez gminne ośrodki kultury. Prowadzone badania etno-geograficzne na obszarze Beskidu Małego pozwoliły zwrócić uwagę na proces analfabetyzmu kulturowego genezy góralszczyzny. Zwrócono również uwagę na rolę gospodarki pastersko-rolnej stanowiącej wielką osobliwość etnograficzną regionu w zapisie i ochronie wołoskiego dziedzictwa kulturowego.  
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2016, 71, 2
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krajobrazy pasterskie w Polsce i Europie – wybrane typy, przykłady i formy ich ochrony
Pasture landscapes in Poland and Europe – selected types, examples and conservation methods
Autorzy:
Sobala, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87644.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
krajobraz kulturowy
pasterstwo
ochrona przyrody i krajobrazu
rozwój zrównoważony
wielofunkcyjność rolnictwa
pasture landscape
pasture activity
nature and landscape conservation
sustainable development
multifunctionality of agriculture
Opis:
Krajobrazy pasterskie mają współcześnie charakter reliktowy. Zmieniające się warunki społeczno-ekonomiczne powodują, że niemożliwe jest ich zachowanie w pierwotnej formie. W Polsce dla ochrony przyrody i krajobrazów pasterskich coraz częściej wykorzystuje się ekstensywny wypas owiec. Takie rozwiązanie stosowane jest w krajach europejskich już od wielu lat. Ma ono ogromne znaczenie nie tylko dla podtrzymywania różnorodności środowiska przyrodniczego, ale także dla zachowania lokalnych tradycji, funkcjonowania lokalnej gospodarki i podnoszenia jakości życia mieszkańców. Takie spojrzenie na znaczenie chowu zwierząt wpisuje się w koncepcję wielofunkcyjnego rolnictwa, która stanowi niezbędny warunek wdrażania idei zrównoważonego rozwoju.
Contemporarily the pastoral landscapes have a relict character. The changing socio-economic conditions make it impossible to keep them in their original form. In Poland the extensive sheep husbandry is used more and more often for the nature and pasture landscapes conservation. This solution has been used in European countries for many years. It has great importance, not only for maintaining the diversity of the natural environment, but also for the local preservation of traditions, the functioning of the local economy and improving the quality of life. This view on the importance of animal husbandry fits in the multifunctionality of the agriculture concept. This concept is a necessary condition for the implementation of sustainable development.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 25; 81-98
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konkursy wiedzy o pasterstwie jako przykład edukacji dla zrównoważonego rozwoju w Tatrzańskim Parku Narodowym
The contest on knowledge about shepherding as an example of education for sustainable development in Tatra National Park
Autorzy:
Kot, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/881776.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
parki narodowe
Tatrzanski Park Narodowy
dziedzictwo kulturowe
pasterstwo
wypas kulturowy
edukacja dla zrownowazonego rozwoju
konkursy wiedzy
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2018, 20, 1[55]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies