Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "parametry reologiczne" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Badania właściwości reologicznych ścieków
Research on sludge rheological properties
Autorzy:
Fryźlewicz-Kozak, B.
Jamróz, J.
Pachołek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2073026.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
parametry reologiczne
krzywe płynięcia
rheological parameters
flow curves
Opis:
W pracy przedstawiono analizę reologiczną osadu z oczyszczalni z okolic Krakowa. Badane osady należą do płynów nienewtonowskich, lepkoplastycznych, niebinghamowskich, posiadających granicę płynięcia. Wielkość granicy płynięcia osadów rośnie wraz ze wzrostem zawartości związków organicznych. Do opisu Teologicznych właściwości najlepszy okazał się matematyczny model Herschela-Bulkley’a, średnia wartość współczynnika korelacji wyniosła 0,993. Stała konsystencji malała ze wzrostem wartości wskaźnika płynięcia płynu.
The paper deals with rheological analysis of sludge from the waste water treatment plant situated near Cracow. Sewage sludge belongs to non-Newtonian, viscoplastic, non-Bingham fluid. The yield point value increases with the concentration of organic compounds in the sludge (expressed as organic dry solids). The Herschel-Bulkley model turned out to be the best to describe Theological properties. The average correlation coefficient was equal to 0.993. The fluid consistency index decreases with the increase of flow behaviour index.
Źródło:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna; 2015, 2; 33--35
0368-0827
Pojawia się w:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza parametrów reologicznych wstępnie kondycjonowanych osadów ściekowych poddanych fermentacji
Analysis of the rheological parameters of the preconditioned sewage sludge submitted to fermentation
Autorzy:
Wolski, P.
Zawieja, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819074.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
parametry reologiczne
osady ściekowe
rheological parameters
sewage sludge
Opis:
Deposits of water and wastewater treatment are dispersed systems of a very complex structure. The properties of this structure are mainly dependent of the phenomena occurring in the processes of the formation of deposits, under the influence of several factors. The use of rheology in water and wastewater treatment technologies associated with the nonnewtonian nature of the flow of sewage produced mainly in the processes of coagulation and sedimentation. A large number of physical, chemical and biological theory excludes the possibility of determining the rheological parameters, and therefore knowledge of the rheological characteristics of sludge from water and wastewater treatment must be based on experimental studies using appropriate viscometers. This paper presents a study to determine the rheological parameters undergone initial sludge conditioning and fermentation. The study was conducted on excess sludge undergone initial ultrasonic field conditioning, heat, and polyelectrolytes. Conditioned sludge is subjected to the stabilization process in the bioreactor, and determines the rheological parameters (shear stress, viscosity, yield point). The use of pre-conditioning resulted in an increase of shear stress tested sewage sludge. This dependence has been in particular for sludge conditioned polyelectrolytes. Experimentally determined values correlated with the values set out in the rheological models.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2013, Tom 15, cz. 2; 1645-1657
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Determination of power output and impact on the rheological parameters of raw materials during rolling
Wyznaczanie mocy użytecznej i wpływ na parametry reologiczne surowców podczas walcowania
Autorzy:
Stadnyk, P. D.
Dobrotvor, I. G.
Szwedziak, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/93906.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej
Tematy:
raw material
hydrodynamics
rolling
energetic parameters
rheological parameters
surowce
hydrodynamika
rolowanie
parametry energetyczne
parametry reologiczne
Opis:
The paper presents mathematical modelling of determining the power output over the rolling materials in the gap rotating rollers taking into account the rheological parameters of the final product. Determination of these parameters will reduce energy consumption, increase efficiency and reduce loss of material during production. This solution, suggested in the article, allows determination of the overall quality of the rolled product layer. Analysis of experimental results revealed that the main features of the machine provide the necessary stable shape products and provide good rheological parameters of these products. Rheological testing indicators allow for a rational approach to a decision to operate a rolling process. At the same time they improve quality control methods and will have an impact on the design parameters of rollers and modes of chambers. The proposed method not only allows obtaining a predetermined pressure, but also allows defining the optimal shape of the gap, wherein the pressure gradient is constant.
W artykule przedstawiono modelowanie matematyczne wyznaczania mocy użytecznej podczas walcowania surowców w szczelinie rolek obrotowych z uwzględnieniem parametrów reologicznych produktu końcowego. Wyznaczenie tych parametrów pozwoli na zmniejszenie zużycia energii, zwiększenie wydajności oraz zmniejszenie strat surowców w czasie produkcji. Zastosowanie tego rozwiązania zaproponowanego w artykule pozwala na określenie ogólnej jakości zwiniętej warstwy produktu. Analiza wyników eksperymentalnych pozwoliła stwierdzić, że główne cechy maszyny, zapewniają niezbędny stabilny kształt produktów i zapewniają dobre parametry reologiczne tych produktów. Testowanie wskaźników reologicznych pozwalają na racjonalne podejście do decyzji o prowadzeniu procesu walcowania. Jednocześnie poprawią sposoby kontroli jakości i będą miały wpływ na parametry konstrukcji trybów rolek i komór roboczych. Proponowany sposób nie tylko pozwala na uzyskanie określonego ciśnienia, a również pozwolą na określenie optymalnego kształtu szczeliny, w którym gradient ciśnienia jest stały.
Źródło:
Agricultural Engineering; 2016, 20, 2; 133-140
2083-1587
Pojawia się w:
Agricultural Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Substantiation of the Optimal Parameters for Dough Pinning-Out Rollers
Autorzy:
Vitenko, Tetiana
Stadnik, Igor
Droździel, Paweł
Rudawska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/101868.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
rolls shape
pouring process
rheological parameters
kształt rolek
proces zalewania
parametry reologiczne
Opis:
The article defines the rather complex and unpredictable movement of the dough in the gap between the working rolls and suggests the calculation for the optimal parameters for the rolls shape (particularly the parameters and their effect on the dough). The functional dependences of the permissible diameter and the gap between rotating rollers were substantiated. The block diagram of the geometric bounding parameters of the gradient field of the viscous fluid flow was proposed and the equation on the basic constructive parameters (h, r) affecting the pouring process efficiency was presented. The analysis of the experimental results revealed that the main features of the machine provide the necessary stable shape products and good rheological parameters of these products. The rheological testing indicators allow for a rational approach to the decision to operate a rolling process. At the same time, they improve the quality control methods and have an influence on the design parameters of rollers and modes of chambers. The proposed method not only allows obtaining a predetermined pressure, but also enables defining the optimal shape of the gap, wherein the pressure gradient is constant.
Źródło:
Advances in Science and Technology. Research Journal; 2020, 14, 1; 32-41
2299-8624
Pojawia się w:
Advances in Science and Technology. Research Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dynamiczno-mechaniczna analiza termiczna kleju metakrylowego
Dynamic-mechanical thermal analysis of methacrylate adhesive
Autorzy:
Bula, A.
Jurczyk, S.
Hulimka, J.
Kozłowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/946335.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników
Tematy:
klej metakrylowy
parametry reologiczne
analiza termiczna
methacrylate adhesive
rheological parameters
thermal analysis
Opis:
Wymagania stawiane materiałom konstrukcyjnym wykorzystywanym w budownictwie sprawiają, że stosowanie klejów w połączeniach powoduje konieczność określenia parametrów reologicznych oraz wpływu czynników zewnętrznych na ich właściwości, jak np. temperatura. W pracy przedstawiono wyniki dynamiczno-mechanicznej analizy termicznej (DMTA) wybranego kleju metakrylowego dla częstotliwości wymuszeń 1 Hz i szybkości przyrostu temperatury 3°C/min, w zakresie temperatur od -65°C do 160°C. Na podstawie wyników badań określono poszczególne stany fizykochemiczne kleju oraz oznaczono temperaturę zeszklenia.
Requirements for construction materials used in civil engineering make that the use of adhesives in connections results in the necessity to determine rheological parameters and the influence of external factors on their properties, such as temperature. The paper presents the results of dynamic-mechanical thermal analysis (DMTA) for a selected methacrylate adhesive for 1 Hz force frequency and heating rate 3°C/min, in the range from -65°C to 160°C. On the basis of the test results, the individual physicochemical states of the adhesive were determined and the glass transition temperature was evaluated.
Źródło:
Przetwórstwo Tworzyw; 2018, T. 24, Nr 4 (184), 4 (184); 11-16
1429-0472
Pojawia się w:
Przetwórstwo Tworzyw
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rheological parameters of digested sludge
Parametry reologiczne przefermentowanych osadów ściekowych
Autorzy:
Wolski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297512.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
digested sludge
conditioning
fermentation
rheological parameters
osady przefermentowane
kondycjonowanie
fermentacja
parametry reologiczne
Opis:
The paper presents the effect of the fermentation process on the values of shear stress in the sewage sludge pre-conditioned with ultrasonic field. The sludge samples were fermented in the glass flasks that represented the models of digester chamber. The values of shear stress and rheological models were determined for the fermented sludge. The study demonstrated an increase in shear stress values with the increase of velocity gradient. The highest values of these parameters were obtained for the sludge conditioned with the highest ultrasonic field intensity. The decrease of shear stress values was obtained after fermentation process.
Przedstawiono wyniki badań wpływu procesu fermentacji na wartości naprężeń stycznych wstępnie kondycjonowanych polem ultradźwiękowym osadów ściekowych. W procesie kondycjonowania wykorzystano trzy wartości natężenia fali pola ultradźwiękowego: 2,7; 3,2; 3,8 W/cm2. Wstępnie przygotowane próbki osadów poddawano procesowi fermentacji w kolbach szklanych stanowiących modele komór fermentacyjnych. Proces fermentacji prowadzono przez 10 dób. Dla przefermentowanych osadów wyznaczano wartości naprężeń oraz modele reologiczne. Badania wykazały wzrost wartości naprężeń wraz ze wzrostem gradientu prędkości. Najwyższe wartości uzyskano dla osadów kondycjonowanych przy najwyższym natężeniu pola UD. Fermentacja wpłynęła na obniżenie wartości naprężeń stycznych.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2016, 19, 4; 447-453
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wstępnej dezintegracji na parametry reologiczne osadów ściekowych poddanych fermentacji
The impact of the initial disintegration on the rheological parameters of the fermented sewage sludge
Autorzy:
Wolski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126437.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
osady ściekowe
parametry reologiczne
pole ultradźwiękowe
fermentacja
sewage sludge
rheological parameters
ultrasonic field
fermentation
Opis:
Celem prowadzonych badań było wyznaczenie zależności naprężeń stycznych od gradientu prędkości (krzywych płynięcia) osadów ściekowych wstępnie kondycjonowanych polem ultradźwiękowym, a następnie poddanych fermentacji. W procesie sonifikacji zastosowano cztery natężenia fali ultradźwiękowej: 2,2; 2,7; 3,2; 3,8 W/cm2, natomiast czas sonifikacji przyjęto 600 s. Proces fermentacji prowadzono w 10 kolbach szklanych o pojemności 0,5 dm3 stanowiących modele komór fermentacyjnych. Do opisu krzywych płynięcia zastosowano najprostszy matematyczny model reologiczny, tzw. model Ostwalda. Przedstawiono również sumaryczny ubytek suchej masy osadów poddanych stabilizacji. W wyniku przeprowadzonych badań odnotowano zwiększenie naprężeń stycznych wraz z zastosowaniem wyższych natężeń fali pola ultradźwiękowego. Zmniejszenie wartości naprężeń zaobserwowano dla osadów poddanych fermentacji z każdym dniem prowadzenia procesu.
Yield point, viscosity, shear stress are technological parameters useful in practice to control the pumping of sludge, flow and other processes related to their processing. Increasing the efficiency of dewatering causes a decrease in their ability to flow through an increase in the limits of flow and thus the shear stress values. The variability of the stress and the viscosity is the result of changes in the structure occurring in the sludge during the flow. Any change in the structure of sludge by conditioning affected the same for their rheological parameters. The aim of the study was to determine the dependence of shear velocity gradient (flow curves) pre-conditioned ultrasonic field sludge, and then fermented. In the process of sonication, four of the ultrasonic wave intensity i.e.: 2.2; 2.7; 3.2; 3.8 W/cm2 were applied, and the time of sonication equals 600 s. The fermentation process was carried out in 10 glass flask with a capacity of 0.5 dm3 which were models the digester. To describe the flow Wpływ wstępnej dezintegracji na parametry reologiczne osadów ściekowych poddanych fermentacji 781 curves used the simplest mathematical rheological model so. power model Ostwald. It also presents the total loss of dry mass of sludge undergoing stabilization. The studies reported an increase in shear stress with the application of higher intensity ultrasonic wave field. Reducing stress values were observed for fermented sludge with each day of anaerobic stabilization process.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2016, 10, 2; 775-784
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ rodzaju cementu na właściwości reologiczne zaczynów uszczelniających stosowanych w technologiach wiertniczych
Influence type of cement used in drilling technology on slurry rheological propertics terminal
Autorzy:
Stryczek, S.
Wiśniowski, R.
Gonet, A.
Złotkowski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299600.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
parametry reologiczne
cementowanie otworów wiertniczych
zaczyny uszczelniające
modele reologiczne
rheological parameters
rheological models
drill casing grouting
cement slurries
Opis:
Prawidłowe zacementowanie kolumn rur okładzinowych w otworze wiertniczym uwarunkowane jest między innymi optymalnym zaprojektowaniem hydrauliki przepływu zaczynu uszczelniającego w systemie cyrkulacyjnym. W tym celu konieczne jest określenie parametrów reologicznych zaczynu oraz dopasowanie modelu reologicznego, który najlepiej przedstawia charakterystykę reologiczną uzyskanej mieszaniny. Zarówno rodzaj użytego cementu, jak i ilość dodanej wody zarobowej wpływa na zmianę właściwości fizykochemicznych, co wiąże się z koniecznością określenia dla każdego ilorazu w/c modelu reologicznego i wielkości dla niego charakterystycznych. W artykule przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych pomiarów parametrów reologicznych czterech popularnie używanych cementów w technologii wiertniczej oraz dopasowano do uzyskanych wartości pomiarowych modele reologiczne wraz z podaniem wartości opisujących stopień dopasowania modelu.
Right and optimality design hydraulic of flow cement slurry has influence on good grouting drill casing in wellbore. For this purpose is necessary definite rheological parameter cement slurry and checking in rheological fluid model, which best represented characteristic this composition. Type of used cement and quantity water of concrete mix effected on physic-chemical property and command for each case water-cement ratio rheological model and his mathematic parameter. In paper presentation result laboratory studies measurement rheological parameter four popular used cement in technology of drill casing grouting and command for each rheological model and mathematic value for him.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2010, 27, 4; 721-739
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiana parametrów reologicznych zaczynu lateksowego pod wpływem dodatku mikrosfery
Change of rheological parameters of latex cement slurry by microsphere material addition
Autorzy:
Kremieniewski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834132.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
zaczyn cementowy
zaczyn lekki
zaczyn lateksowy
mikrosfery
parametry reologiczne
cement slurry
lightweight slurry
latex slurry
microspheres
rheological parameter
Opis:
Lightweight cement slurry are most often used to seal columns of casing pipes set in weakly compact geological formations and loose layers. By using this cement slurry the hydrostatic pressure can be lowered, so that the slurry does not fracture the delicate structure of the borehole wall. Lowering the slurry density is possible by introducing light fill-up additives. Microspheres are the most commonly used light fillers. However, the use of this additive causes a change in rheological parameters, which has an impact on the transferability of the designed cement slurry. In order to obtain adequate cement slurry filling of the annular space, its rheological parameters should be designed in such a way so as to obtain adequate displacement of the mud from the hole and the best possible filling of the caved wall of the borehole. To this end, it is necessary to lower the rheological parameters of the cement slurry. However, low values of the plastic viscosity and the flow limit may result in excessive fractionation of the slurry containing the addition of microspheres, as a result of which both the cement slurry and the cement sheath resulting from it will not show adequate homogeneity. Therefore, in order to properly design the lightweight slurry recipe, whose density is regulated by the addition of microspheres, one must first determine the change in the value of rheological parameters under the influence of the addition of microspheres, which was discussed in this article. The publication presents the results of works on the change of rheological parameters of latex cement slurry under the influence of increasing number of microspheres. Six slurries were designed, of which three recipes were reference points, and the next three were modified with 40% of the microspheres. The base cement slurries contained 5% microspheres in relation to the mass of cement, and the newly developed recipes on the basis of which the effect of the addition of microspheres was investigated contained 40% aluminosilicate microspheres. The designed slurries were intended for well conditions with a temperature range from 30°C to 70°C and corresponding reservoir pressures in the range from 5 MPa to 20 MPa. During the research, the focus was on the impact of the addition of microspheres on the rheological parameters of lightweight cement slurry, because this addition is the most commonly used filling material, and the results obtained can be helpful when designing, new, reduced density cement slurry recipes.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2020, 76, 1; 37-45
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of impact of the rheological parameters change on sensitivity of the asphalt strain based on the test results
Ocena wpływu zmiany parametrów reologicznych na wrażliwość deformacji mieszanek mineralno - asfaltowych na podstawie wyników badań
Autorzy:
Kurpiel, A.
Wysokowski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395872.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
rheological parameters
rheological models
creep
test creep
static load
asphalt mixture
deformation
parametry reologiczne
modele reologiczne
pełzanie
obciążenia statyczne
mieszanka mineralno-asfaltowa
deformacje
Opis:
The creep test under the static loading, that allows to determine rheological properties of asphalt based on the creep curve, is the most effective test nowadays. Applied loads are non-destructive and allow to observe the course of the strain after the test load. The test can be carried out on compressing, shearing, bending as well as on triaxial test, that depends on the applied apparatus implementing different intensity [1, 2, 3, 4, 5, 6]. Based on the creep test, the stress of different properties can be specified. Among them there are valuable rheological properties based on selected viscoelascity models [1]. The properties of the viscoelascity models are relevant indexes depicting resistance to deformation. They can be used to forecast the wheel-truck in the accepted rheological model [1]. In this article it is shown the impact of different rheological properties of the viscoelacity model on the wheel-truck as well as the impact of different properties on shape and the course of the creep curve. The asphalt mixtures presented in this article are characterized by variable rheological properties. It is therefore difficult to determine which property mostly affects the size of the strain. However, the authors of this article attempted to analyse the change of the asphalt strain value of the different variables in particular rheological model, called Bürgers’s model.
Badanie pełzania pod obciążeniem statycznym jest obecnie najbardziej efektywnym badaniem pozwalającym na określenie reologicznych parametrów mieszanek mineralno - asfaltowych na podstawie krzywej pełzania. Stosowane obciążenia mają poziom nieniszczący i pozwalają na obserwację przebiegu odkształceń w czasie również po odciążeniu. Badanie może być realizowane przy ściskaniu, ścinaniu, rozciąganiu i zginaniu, a także w zakresie trójosiowym, w zależności od stosowanego aparatu realizującego zadany schemat naprężeń [1, 2, 3, 4, 5, 6]. Na podstawie badania pełzania można określić parametry oparte o różne teorie pełzania a szczególnie cenne parametry reologiczne w oparciu o wybrane modele lepkosprężyste [1]. Parametry z modeli lepkosprężystych są miarodajnymi wskaźnikami obrazującymi odporność mieszanek na deformacje. Można za ich pomocą prognozować głębokości koleiny w przyjętym modelu reologicznym [1]. W niniejszym artykule przedstawiono jaki wpływ na głębokość koleiny mają różne wartości parametrów reologicznych z analizowanego modelu lepkosprężystego oraz wpływ parametrów na kształt i przebieg krzywej pełzania. Przedstawione w artykule mieszanki mineralno - asfaltowe charakteryzują się zmiennymi parametrami reologicznymi, zatem trudno jest określić, który parametr decyduje o wielkości odkształcenia danej mieszanki. Mając na uwadze powyższe, w artykule podjęto próbę analizy zmiany wartości odkształcenia mieszanki mineralno – asfaltowej przy zmianie jednego oraz dwóch parametrów w danym modelu reologicznym – w tym przypadku - Bürgersa.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2015, 16; 105-117
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opracowanie receptur zaczynów cementowych do uszczelniania otworów o podwyższonych temperaturach w rejonie Karpat
Development of cement slurries for sealing boreholes with elevated temperatures in the Carpathian region
Autorzy:
Kut, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2146351.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
zaczyn cementowy
otwór geotermalny
kamień cementowy
parametry reologiczne
parametry mechaniczne
parametry technologiczne
cement slurry
geothermal well
cement stone
rheological parameters
mechanical parameters
technological parameters
Opis:
Prace związane z wykonywaniem otworu wiertniczego o dużej głębokości (przekraczającej 3000 m) muszą uwzględnić specyficzne warunki panujące na jego spodzie, tj. temperaturę przekraczającą 90°C oraz ciśnienie powyżej 60 MPa. Tak trudne warunki otworowe nieraz przysparzały wiele problemów w czasie opracowywania odpowiednich składów zaczynów cementowych stosowanych podczas uszczelniania kolumn rur okładzinowych. Z roku na rok firmy wiertnicze wykonują coraz głębsze i bardziej skomplikowane otwory, przekraczające 3000 m, które podczas uszczelniania kolumny rur okładzinowych wymagają zastosowania specjalnie opracowanych receptur zaczynów uszczelniających. W przypadku znacznej głębokości otworu (na której panuje bardzo wysoka temperatura i ciśnienie) poważnym problemem jest zapewnienie długiego czasu przetłaczania zaczynu cementowego, który powinien charakteryzować się niską lepkością, niewielkim lub zerowym odstojem wody oraz jak najniższą filtracją. Należy zatem dobierać odpowiednie środki opóźniające, które są odporne na działanie wysokich temperatur, oraz dodatki zapewniające właściwe parametry technologiczne zaczynu i kamienia cementowego. Wraz ze wzrostem głębokości otworu wiertniczego wzrastają również parametry ciśnienia i temperatury. Wody złożowe (solanki o różnej mineralizacji) w dużym stopniu oddziałują na stwardniały zaczyn cementowy, dlatego zaczyny cementowe przeznaczone do dużych głębokości powinny zawierać w swoim składzie dodatki: podnoszące odporność termiczną, opóźniające wiązanie, obniżające filtrację oraz poprawiające odporność na korozję chemiczną wywołaną działaniem solanek złożowych. Celem badań laboratoryjnych było opracowanie innowacyjnych receptur zaczynów cementowych do uszczelniania otworów o podwyższonych temperaturach (do około 130°C), zarówno naftowych, jak i geotermalnych, w rejonie Karpat. Podczas realizacji tego tematu wykonywano badania laboratoryjne zaczynów cementowych oraz otrzymanych z nich kamieni cementowych. W związku z zainteresowaniem przemysłu pozyskiwaniem energii z innych źródeł niż ropa naftowa i gaz ziemny szerszym zakresem badań laboratoryjnych objęte zostały zaczyny cementowe do uszczelniania otworów geotermalnych o regulowanych parametrach reologicznych, które mogą być użyte w wysokich temperaturach złożowych do uszczelniania głębokich otworów wiertniczych. Zaczyny cementowe zarabiano wodą wodociągową z dodatkiem chlorku potasu w ilości 3%, 6% i 10% bwow (w stosunku do ilości wody). Do wody zarobowej dodawano kolejno środek odpieniający, regulujący czas wiązania i gęstnienia, upłynniający i obniżający filtrację. Zaczyny cementowe sporządzono z dodatkiem lateksu w ilości 10% i stabilizatora lateksu w ilości 1% bwoc (oba składniki w stosunku do masy suchego cementu). Pozostałe składniki: mikrocement (nanocement), mikrosilikę, hematyt i cement mieszano ze sobą i wprowadzano następnie do wody zarobowej. Wszystkie zaczyny cementowe sporządzano na bazie cementu wiertniczego G. Po połączeniu wszystkich składników zaczyn cementowy mieszano przez 30 minut, a następnie wykonywano pomiary laboratoryjne takie jak: gęstość, rozlewność, odczyty z aparatu Fann, odstój wody, filtrację, czas gęstnienia. Z opracowanych zaczynów cementowych wybrano te o najlepszych parametrach reologicznych, następnie sporządzono z nich próbki kamieni cementowych. Zaczyny cementowe wiązały przez 48 h w środowisku wysokiej temperatury i ciśnienia (warunki otworopodobne). Otrzymane kamienie cementowe poddano badaniu: wytrzymałości na ściskanie, wytrzymałości na zginanie, przyczepności do rur stalowych oraz porowatości.
Works related to the drilling of a deep borehole must take into account the specific conditions at its bottom. This applies especially to high temperatures, exceeding 90–100°C, and pressures of 60–80 MPa. Such difficult downhole conditions have often posed many problems when developing appropriate compositions of cement slurries used for sealing columns of casing pipes. With each passing year, drilling companies make deeper and more complicated boreholes, more and more often exceeding 3000 m, which require the use of specially developed recipes of cement slurries when sealing the casing column. In deep boreholes (with very high temperature and pressure), a serious problem is to ensure a long pumping time of the cement slurry, which should be characterized by low viscosity, little or no free water and the lowest filtration possible. Therefore, it is necessary to select appropriate retardants that are resistant to high temperatures and additives ensuring the appropriate technological parameters of the slurries and cement stone. Pressure and temperature parameters increase with the depth of the borehole. Reservoir waters (brines of different mineralization) largely affect the hardened cement slurry, therefore cement slurries intended for deep boreholes should contain in their composition additives that increase thermal resistance, delay setting, lower filtration and improve resistance to chemical corrosion caused by the action of brines reservoir. The aim of the laboratory research was to develop innovative formulas of cement slurries for sealing boreholes, both crude oil and geothermal, with increased temperatures (up to about 130°C) located in the Carpathian region. During the implementation of the topic, laboratory tests were carried out on both cement slurries and cement stones obtained from them. Due to the industry’s interest in acquiring energy from sources other than crude oil and natural gas, a broader scope of laboratory tests covered cement slurries for sealing geothermal boreholes with controlled rheological parameters, which can be used at high reservoir temperatures to seal deep boreholes. The cement slurries were prepared with tap water with the addition of potassium chloride in the amount of 3, 6 and 10% bwow (in relation to the amount of water). The following agents were successively added to the mixing water: defoaming, adjusting the setting and thickening time, plasticizing and reducing filtration. Cement slurries were made with the addition of 10% latex and a latex stabilizer in the amount of 1% bwoc (both components in relation to the weight of dry cement). The other ingredients: microcement (nanocement), microsilica, hematite and cement were mixed together and then added to the mixing water. All cement slurries were prepared on the basis of drilling cement G. When all components blended, the cement slurry was mixed for 30 minutes followed by laboratory measurements such as: density, fluidity, readings from the Fann apparatus, water retention, filtration, thickening time. From among the developed cement slurries, those with the best rheological parameters were selected, then samples of cement stones were prepared from them. Cement slurries were cured for 48 hours in an environment of high temperature and pressure (downhole conditions). The obtained cement stones were tested for: compressive strength, bending strength, porosity, adhesion of cement stone to steel pipes.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2021, 77, 3; 200-207
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Doskonalenie zaczynów cementowych przeznaczonych do uszczelniania głębokich otworów wiertniczych w celu poprawy ich parametrów mechanicznych
Improvement of cement slurries intended for sealing deep boreholes in order to improve their mechanical parameters
Autorzy:
Kut, Łukasz
Kremieniewski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143351.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
zaczyn cementowy
otwór geotermalny
kamień cementowy
parametry reologiczne
parametry mechaniczne
parametry technologiczne
cement slurry
geothermal well
cement stone
rheological parameters
mechanical parameters
technological parameters
Opis:
Głęboki otwór wiertniczy podczas uszczelniania kolumny rur okładzinowych wymaga użycia specjalnie opracowanego zaczynu cementowego przystosowanego do specyficznych warunków panujących na dnie, tj. temperatury często przekraczającej 100°C oraz ciśnienia złożowego powyżej 60 MPa. Tak trudne warunki otworowe niejednokrotnie przysparzały wielu problemów w czasie opracowywania odpowiednich składów zaczynów cementowych wykorzystywanych podczas uszczelniania kolumn rur okładzinowych. Firmy wiertnicze wykonują coraz głębsze i bardziej skomplikowane otwory, przekraczające coraz częściej 3500 m, które podczas zabiegów cementowania wymagają zastosowania specjalnie opracowanych receptur zaczynów uszczelniających. Jednym z podstawowych problemów podczas zabiegów cementacyjnych w otworach o znacznej głębokości jest zapewnienie długiego czasu przetłaczania zaczynu cementowego, który ponadto powinien charakteryzować się dobrymi właściwościami reologicznymi, niewielkim lub zerowym odstojem wody oraz jak najniższą filtracją. Należy zatem dobierać odpowiednie domieszki opóźniające, odporne na działanie wysokich temperatur, oraz dodatki zapewniające właściwe parametry technologiczne świeżego i stwardniałego zaczynu cementowego. Wraz ze wzrostem głębokości otworu wiertniczego rosną również parametry ciśnienia i temperatury. W głębokich otworach wierconych poniżej 3500 metrów problem stanowią nie tylko wysoka temperatura i ciśnienie, ale również wody złożowe o różnej mineralizacji, które w dużym stopniu oddziałują na stwardniały zaczyn cementowy. Zaczyny cementowe przeznaczone do dużych głębokości powinny zawierać w swoim składzie dodatki lub/i domieszki: podnoszące odporność termiczną, opóźniające wiązanie, obniżające filtrację oraz poprawiające odporność na korozję chemiczną wywołaną działaniem solanek złożowych. Celem badań laboratoryjnych było doskonalenie obecnych oraz opracowanie innowacyjnych receptur zaczynów cementowych do uszczelniania kolumn rur okładzinowych w otworach o temperaturze dennej 130°C – zarówno naftowych, jak i geotermalnych – w rejonie Karpat. Podczas realizacji tematu wykonywano badania laboratoryjne świeżych oraz stwardniałych zaczynów cementowych. Zaczyny cementowe zarabiano wodą wodociągową z dodatkiem chlorku potasu w ilości 3%, 6% i 10% bwow (w stosunku do ilości wody). Do wody zarobowej dodawano kolejno środki odpieniające, regulujące czas wiązania i gęstnienia, upłynniające i obniżające filtrację. Zaczyny cementowe sporządzono z dodatkiem lateksu w ilości 1–1,2% bwoc (w stosunku do masy suchego cementu). Dla poprawy parametrów mechanicznych zastosowano również dodatek nanorurek węglowych oraz grafenu. Pozostałe składniki – mikrosilikę, hematyt i cement – mieszano ze sobą i wprowadzano następnie do wody zarobowej. Wszystkie zaczyny cementowe sporządzano na bazie cementu wiertniczego G (PN-EN ISO 10426-2). Po połączeniu wszystkich składników zaczyn cementowy mieszano przez 30 minut, a następnie wykonywano pomiary laboratoryjne, takie jak: gęstość, rozlewność, odczyty z aparatu Fann, odstój wody, filtracja, czas gęstnienia. Z opracowanych zaczynów cementowych wybrano te o najlepszych parametrach reologicznych, następnie sporządzono z nich próbki kamieni cementowych. Zaczyny cementowe wiązały przez 48 h w środowisku wysokiej temperatury i ciśnienia (warunki otworopodobne). Otrzymane kamienie cementowe poddano badaniom: wytrzymałości na ściskanie, wytrzymałości na zginanie, przyczepności do rur stalowych, porowatości.
When sealing a casing string, a deep borehole requires the use of a specially developed cement slurry adapted to the specific conditions at its bottom, i.e. temperature often exceeding 100°C and reservoir pressure above 60 MPa. Such difficult downhole conditions often caused many problems in the development of appropriate cement slurry compositions used for sealing casing strings. Drilling companies make deeper and more complicated boreholes, more and more often exceeding 3500 m, which during cementing procedures require the use of specially developed formulas of sealing slurries. During cementation procedures at boreholes of considerable depth, a serious problem is to ensure a long conveying time of the cement slurry, which, moreover, should be characterized by good rheological properties, little or no free water and the lowest possible filtration. Therefore, appropriate retardants that are resistant to high temperatures and additives ensuring the appropriate technological parameters of the cement slurry and stone should be selected. As the depth of the borehole increases, the pressure parameters and temperature also increase. Significant depths exceeding 3500 m are associated not only with high temperatures and pressures, but also with the presence of reservoir waters of various mineralization, which greatly affect the hardened cement slurry. Cement slurries intended for great depths should contain additives increasing thermal resistance, delaying setting, lowering filtration and improving resistance to chemical corrosion caused by the action of reservoir brines. The aim of the laboratory research was to improve current and to develop innovative formulas of cement slurries for sealing oil and geothermal boreholes with a bottomhole temperature of 130°C in the Carpathian region. Laboratory tests were carried out on both cement slurries and cement stones obtained from them. The cement slurries were made using tap water with the addition of potassium chloride in the amount of 3, 6 and 10% bwow (in relation to the amount of water). The defoaming agent was successively added to the mixing water, regulating the setting and thickening time, liquefying and reducing filtration. Cement slurries were made with the addition of 1–1.2% latex bwoc (in relation to the weight of dry cement). To improve the mechanical parameters, the addition of carbon nanotubes and graphene was also used. The other ingredients: microsilica, hematite and cement were mixed together and then added to the mixing water. All cement slurries were prepared on the basis of drilling cement G. After all components had been combined, the cement slurry was mixed for 30 minutes, followed by laboratory measurements such as: density, flow, readings from the Fann apparatus, water retention, filtration, thickening time. From among the developed cement slurries, those with the best rheological parameters were selected, then samples of cement stones were prepared from them and hardened for 48 hours in an environment of high temperature and pressure (borehole-like conditions). The obtained cement stones were tested for: compressive strength, bending strength, adhesion to steel pipes, porosity.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2022, 78, 2; 110-119
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Korelacja skuteczności działania środków dyspergujących o różnym mechanizmie upłynniania
Correlation of the effectiveness of dispersing agents with different liquefaction mechanisms
Autorzy:
Kremieniewski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1833964.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
zaczyn cementowy
parametry reologiczne
skuteczność uszczelnienia otworu
cementowanie otworu wiertniczego
cement slurry
rheological parameters
borehole sealing efficiency
well cementing
Opis:
Effective borehole sealing depends on many properties of the cement slurry. The rheological parameters are the most important. Designing the cement slurry with the required values of plastic viscosity, yield point or consistency coefficient contributes to the efficient performance of the cementing procedure and allows for effective filling of the cemented space outside the tubing. In order to adjust rheological parameters to technological requirements, dispersants are used. The operation of these plasticizers or superplasticizers is related to their chemical structure, which determines their liquefaction mechanism. Therefore, in order to properly select a fluidizing agent, it is beneficial to become familiar with its mechanism of operation, thanks to which it will be possible to use the optimal amounts for a given cement slurry recipe. The publication discusses the effectiveness of dispersing agents depending on their liquefaction mechanism. The research work carried out consisted in the modification of the cement slurry with the use of sodium salts of polycondensates of naphthalene sulfonic acids and a polymer dispersant based on carboxylates. Amounts of dispersant ranging from 0.05% (bwoc) to 1.0% (bwoc) were used. The rheological parameters described by means of five rheological models, i.e. Newton, Bingham, Ostwald de Waele, Casson and Herschele-Bulkley, were tested for the cement slurries. The main goal of the work presented in the article was to conduct a correlation analysis of the change in rheological parameters of slurries modified with dispersants belonging to different groups depending on their liquefaction mechanism. Thanks to this, it was possible to indicate the effectiveness of the dispersing additives depending on the amount of the fluid used belonging to a specific group. The work carried out is helpful in determining the optimal amount of dispersing agent depending on its type (mechanism of action).
Źródło:
Nafta-Gaz; 2020, 76, 11; 816--826
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyznaczanie parametrów lepkosprężystego modelu Burgersa mieszanek mineralno-asfaltowych na podstawie badania pod obciążeniem dynamicznym
Determination of parameters of viscoelastic Burgers model for asphalt mixtures based on dynamic modulus test
Autorzy:
Jaczewski, M.
Mejłun, Ł.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/143787.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
Tematy:
model Burgersa
parametry reologiczne
pełzanie pod obciążeniem dynamicznym
VEROAD
AMPT/SPT
Burgers model
rheological parameters
dynamic creep test
Asphalt Mix Performance Tester
Opis:
Metoda wyznaczania parametrów reologicznych lepkosprężystego modelu Burgersa dla mieszanek mineralno-asfaltowych wykorzystująca wyniki badania pełzania pod obciążeniem statycznym bywa często kłopotliwa. Autorzy artykułu przedstawiają, stosowaną przez nich, metodę wyznaczania tych parametrów na podstawie wyników badania próbek pod obciążeniem dynamicznym przy wykorzystaniu programu komputerowego VEROAD. Metoda wykorzystująca wyniki badania dynamicznego nie jest nowym pomysłem. Po raz pierwszy jednak w Polsce, a drugi w Europie do tego celu autorzy wykorzystali aparat AMPT/SPT firmy IPC Global.
The method of determining the rheological parameters of viscoelastic Burgers model for asphalt mixtures, based on the results of creep tests under static load, is often problematic. The authors present the method of determination of these parameters on the basis of dynamic creep test results and using a computer program “VEROAD”. This method is not a new idea. However, for the first time in Poland and the second in Europe for this purpose the authors used IPC Global’s Asphalt Mix Performance Tester (AMPT/SPT).
Źródło:
Drogownictwo; 2013, 11; 344-348
0012-6357
Pojawia się w:
Drogownictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena wpływu korozji węglanowej na stwardniałe zaczyny cementowe uszczelniające otwory przeznaczone do sekwestracji CO2
Assessment of the influence of carbonate corrosion on hardened cement slurries sealing wells intended for CO2 sequestration
Autorzy:
Kut, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343991.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
zaczyn cementowy
stwardniały zaczyn cementowy
parametry reologiczne
parametry mechaniczne
parametry technologiczne
dwutlenek węgla
otwory sekwestracyjne
cement slurry
hardened cement slurry
rheological parameters
mechanical parameters
technological parameters
carbon dioxide
sequestration wells
Opis:
Zanieczyszczenie środowiska oraz wzrost emisji dwutlenku węgla do atmosfery stanowią obecnie główne problemy dotyczące nie tylko gospodarki światowej, ale w szczególności krajowej. Istnieje wiele źródeł zanieczyszczeń, jednak w naszym kraju jako główne wymienia się elektrownie, w których wytwarzanie energii odbywa się dzięki paliwom kopalnym, co prowadzi do wysokiej emisyjności CO2. Obecnie głównym aspektem jest nie tylko ograniczenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery, ale i możliwość jego skutecznego wychwytywania i trwałego magazynowania. Jedną z możliwości jest wykorzystanie do składowania CO2 wyeksploatowanych złóż ropy i gazu oraz poziomów solankowych. Przemysł naftowy w naszym kraju do uszczelniania kolumny rur okładzinowych stosuje konwencjonalne zaczyny cementowe na bazie cementu portlandzkiego lub wiertniczego „G” wraz z innymi dodatkami lub/i domieszkami regulującymi parametry zaczynów i kamieni cementowych. Powszechnie używane zaczyny cementowe pod wpływem rozpuszczonego w wodzie CO2 mogą ulegać tzw. korozji węglanowej. Działanie dwutlenku węgla w stwardniałym zaczynie polega na wyługowywaniu z matrycy cementowej związków wapnia: najpierw portlandytu (Ca(OH)2), a następnie uwodnionych glinianów i krzemianów wapniowych. Tworzący się w tych reakcjach kwaśny węglan wapniowy jest łatwo rozpuszczalny i ulega wymywaniu ze stwardniałego zaczynu cementowego. Przy wysokim stężeniu CO2 zachodzą dalsze niekorzystne reakcje chemiczne rozkładu uwodnionych glinianów wapniowych i fazy CSH. Celem badań laboratoryjnych była analiza wpływu korozji węglanowej na zmianę parametrów technologicznych stwardniałego zaczynu w funkcji czasu jego sezonowania. Badaniom laboratoryjnym poddano stwardniałe zaczyny cementowe wykonane z receptur powszechnie stosowanych w krajowym przemyśle naftowym podczas uszczelniania kolumny rur okładzinowych w temperaturach od 60°C do 80°C. Badania prowadzono na zaczynach cementowo-lateksowych. Próbki stwardniałego zaczynu cementowego powstałe po utwardzeniu zaczynów przechowywane były w środowisku wodnym nasyconym CO2 w ustalonych warunkach ciśnienia i temperatury. Próbki stwardniałego zaczynu okresowo badano. Analizowany był wpływ dwutlenku węgla na zmiany parametrów mechanicznych stwardniałego zaczynu w funkcji czasu jego sezonowania. Przeprowadzone wstępne badania oraz otrzymane wyniki pokazały wpływ korozji węglanowej na zmiany parametrów mechanicznych stwardniałego zaczynu cementowego oraz pokazały możliwość zastosowania wyeksploatowanych otworów wiertniczych do ewentualnego magazynowania dwutlenku węgla. Z wybranych zaczynów cementowych sporządzono próbki stwardniałych zaczynów cementowych. Zaczyny cementowe wiązały przez 48 h w ustalonej temperaturze i ciśnieniu (warunki otworopodobne). Otrzymane próbki stwardniałego zaczynu cementowego poddano badaniu: wytrzymałości na ściskanie, wytrzymałości na zginanie, przyczepności do rur stalowych.
Environmental pollution and the increase in carbon dioxide emissions into the atmosphere are currently the main problems affecting not only the global economy, but especially the domestic one. There are many sources of pollution, however, in our country, the main ones are power plants, in which we obtain energy due to fossil fuels, which leads to high CO2 emissions. Currently, the main aspect is not only the reduction of carbon dioxide emissions into the atmosphere, but also the possibility of its effective capture and permanent storage. One of the possibilities is the use of depleted oil and gas deposits and aquifers for CO2 storage. The oil industry in our country uses conventional cement slurries based on Portland cement or “G” drilling cement together with other additives and/or admixtures regulating the parameters of cement slurries and stones to seal the column of casing. Commonly used cement slurries under the influence of CO2 dissolved in water may undergo the so-called “carbonate corrosion”. The action of carbon dioxide in the hardened cement slurry is based on leaching calcium compounds from the cement matrix: first, Ca(OH)2 portlandite, and then hydrated aluminates and calcium silicates. The calcium bicarbonate formed in these reactions is easily soluble and is washed out of the hardened cement slurry. At high CO2 concentrations, further unfavorable chemical reactions of the decomposition of the hydrated calcium aluminates and the CSH phase take place. The aim of the laboratory tests was to analyze the influence of carbonate corrosion on the change of technological parameters of hardened cement slurry over time. Recipes commonly used in the petroleum industry for sealing casing columns at temperatures from 60 to 80°C were tested in the laboratory. The research was carried out on cement-latex slurries. Hardened cement slurry formed after the hardening of the slurries were stored in a CO2-saturated water environment under set conditions of pressure and temperature. Hardened cement slurry samples were tested periodically. The influence of carbon dioxide on changes in mechanical parameters of hardened cement slurry over time was analyzed. The conducted tests and the results obtained have shown the influence of carbonate corrosion on changes in the mechanical parameters of hardened cement slurry and the possibility of their use in depleted oil and gas deposits intended for carbon dioxide storage. Hardened cement slurry samples were prepared from selected cement slurries. Cement slurries were bonded for 48 hours at the set temperature and pressure (borehole-like conditions). The obtained hardened cement slurry samples were tested: compressive strength, bending strength, adhesion to steel pipes.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2023, 79, 1; 44-51
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies