Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "oryginalizm" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
ORYGINALIZM ANTONINA SCALII I ‘VERFASSUNG’ CARLA SCHMITTA. DWA SPOJRZENIA NA ROLĘ PIERWOTNEJ DECYZJI W PRAWIE
Antonin Scalia’s Originalism and Carl Schmitt’s ‘Verfassung’ Concept: Two Approaches to the Initial Decision in Law
Autorzy:
Engelking, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096542.pdf
Data publikacji:
2020-07-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Carl Schmitt; Antonin Scalia; oryginalizm.
Carl Schmitt; Antonin Scalia; originalism.
Opis:
Jakkolwiek wielu badaczy wskazuje koncepcje niemieckiego teoretyka prawa i filozofa polityki Carla Schmitta jako te, które zainspirowały działania Stanów Zjednoczonych podejmowane w ramach tzw. „wojny z terrorem”, należy zauważyć silny opór, jaki w USA podjęła wobec nich judykatywa. Spomiędzy sędziów amerykańskiego Sądu Najwyższego tym, który się z tego oporu wyłamał, był sędzia Antonin Scalia. Wyłom ten zaowocował uznaniem go za „pogrobowca” Carla Schmitta (co o tyle problematyczne, że sam Scalia zawsze odżegnywał się od jakiegokolwiek wpływu innej niż amerykańska myśli na jego oryginalistyczną doktrynę wykładni prawa). W artykule autor analizuje podobieństwa pomiędzy oryginalizmem Scalii i Carla Schmitta koncepcją Verfassung, jak również zdanie odrębne do wyroku amerykańskiego SN-u w sprawie Hamdan v. Rumsfeld, w którym to ujawnia się schmittiański charakter oryginalizmu Scalii.
Although many scholars consider the concepts of the German theoretician of law and political philosopher Carl Schmitt the inspiration behind the measures the United States has taken in its war on terror, the American judiciary has stood up in strong opposition against such ideas. But there has also been resistance to this opposition, a notable instance of which came from Judge Antonin Scalia of the Supreme Court. His dissent earned him the reputation of being a “late successor” to Carl Schmitt, which is a problematic claim, because Scalia never admitted to any influences for his originalistic doctrine other than ones drawn from American sources. This article analyzes the similarities between Scalia’s originalism and Carl Schmitt’s concept of the Verfassung, and Scalia’s dissenting opinion to the judgment of the US Supreme Court in Hamdan v. Rumsfeld, which shows the Schmittian character of Scalia’s originalism.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2020, 20, 2; 29-51
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O różnym pojmowaniu intencji prawodawcy w dyskursie anglosaskim – analiza poglądów Stanleya Fisha, Larry’ego Alexandra, Jeffreya Goldsworthy’ego, Richarda Ekinsa oraz Victorii Nourse
On the Different Understanding of the Legislative Intent in the Anglo-Saxon Discourse. Analysis of the Views of Stanley Fish, Larry Alexander, Jeffrey Goldsworthy, Richard Ekins, and Victoria Nourse
Autorzy:
Boike, Paweł Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26131223.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
wykładnia
intencja
intencjonalizm
purpozywizm
oryginalizm
interpretation
intention
intentionalism
purposivism
originalism
Opis:
Intencja prawodawcy jako konstytutywne pojęcie dla intencjonalizmu bywa bardzo różnie rozumiane przez przedstawicieli tego nurtu i nie tylko przez nich. Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie polskiemu czytelnikowi pojmowania intencji przez pięcioro autorów: Stanleya Fisha, Larry’ego Alexandra, Jeffreya Goldsworthy, Richarda Ekinsa oraz Victorię Nourse, a także przeprowadzenie analizy porównawczej ich poglądów. Wiąże się to ze stosowaniem metody teoretycznej polegającej na opisie koncepcji i próbie ich porównania. W świetle poczynionych ustaleń należy podkreślić, że poglądy V. Nourse wpisują się raczej w założenia purpozywizmu niż intencjonalizmu. Stanley Fish oraz Larry Alexander reprezentują radykalną odmianę intencjonalizmu – na gruncie której ze względu na radykalne założenia ontologiczne nie jest możliwe zbudowanie na metody interpretacji mogącej znaleźć zastosowanie w praktyce. Inaczej jest w przypadku Jeffreya Goldsworthy oraz Richarda Ekinsa, którzy przyjmują założenie o tym, że prawodawca działa zgodnie ze ,,zwykłym zdrowym rozsądkiem”.
The intention of the legislature, as a constitutive concept for intentionalism, is understood very differently by representatives of this trend and not only by them. The aim of this study is to familiarize the Polish reader with how intentions are understood by five authors: Stanley Fish, Larry Alexander, Jeffrey Goldsworthy, Richard Ekins, and Victoria Nourse, as well as to conduct a comparative analysis of their views. This involves the use of a theoretical method consisting in the description of concepts and an attempt to compare them. In the light of the findings, it should be emphasized that Victoria Nourse’s views are more in line with the assumptions of purposivism than intentionalism. Stanley Fish and Larry Alexander represent a radical variety of intentionalism, on whose basis, due to radical ontological assumptions, it is not possible to build any methods of interpretation capable of practical application. Not so with Jeffrey Goldsworthy and Richard Ekins, who assume that the legislature acts in accordance with “simple common sense”.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2023, 37, 4; 15-26
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Amerykańskie koncepcje interpretacji konstytucji a rodzime teorie: klaryfikacyjna i derywacyjna. Próba porównania
American theories of constitutional interpretation and Polish clarification and derivation concepts. A short comparison
Autorzy:
Boike, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146703.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
legal interpretation
originalism of intent
original meaning
living constitution
wykładnia prawa
oryginalizm
intencjonalizm
Opis:
Autor postawił sobie za cel znalezienie wspólnych elementów amerykańskich koncepcji interpretacji konstytucji oraz polskich opisowo-normatywnych teorii wykładni o charakterze uniwersalnym. Najpierw omówił główne założenia intencjonalizmu, oryginalizmu oraz teorii living constitution (,,żyjącej konstytucji”). Dokonał tego zarówno na podstawie publikacji najbardziej wpływowych przedstawicieli danych kierunków w amerykańskiej jurysprudencji, jak i podając przykłady orzecznictwa Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych. Następnie zarysował zręby teorii klaryfikacyjnej oraz derywacyjnej, dokonując przy tym porównania niektórych założeń z elementami teorii amerykańskich. W rezultacie, pomimo przepastnych różnic dzielących polski i amerykański system prawa, zidentyfikował pewne podobieństwa teorii derywacyjnej z koncepcją living constitution.
The author set himself a goal of finding common elements of American concepts for the interpretation of the constitution and Polish descriptive-normative theories of legal interpretation of universal nature. First, he discussed the main assumptions of intentionalism, originalism and the living constitution theory. He did it on the basis of the publications of the most influential representatives of particular fields of study in the American jurisprudence, as well as giving examples of the case law of the Supreme Court of the United States. Then, he outlined the foundations of the clarification and derivative theory, comparing some assumptions with elements of American theories. As a result, despite the vast differences between the Polish and American legal systems, he identified some similarities between the derivative theory and the concept of living constitution.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2022, 41; 9-19
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między originalism a living constitution – Jacka M. Balkina koncepcja wykładni Konstytucji
Between Originalism and Living Constitution – Jack M. Balkin concept of interpretation of the Constitution
Autorzy:
Minich, Dobrochna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2179105.pdf
Data publikacji:
2022-11-06
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
interpretacja
konstytucja
oryginalizm
living constitution
living originalism
interpretation
constitution
Originalism
Living Constitution
Living Originalism
Opis:
Przedmiotem artykułu jest problem interpretacji konstytucji na gruncie amerykańskiej doktryny.Punktem wyjścia jest rozróżnienie koncepcji oryginalizmu oraz living constitution.Autorka skrótowo przedstawia założenia tych głównych nurtów. Na ich tle analizuje koncepcjęautorstwa Jacka M. Balkina, który określił ją jako living originalism. Balkin w swej konstrukcjiłączy to, co najlepsze w tradycyjnym oryginalizmie i w koncepcji living constitution: moralnąwykładnię konstytucji w ujęciu Ronalda Dworkina z tradycyjnym oryginalizmem. Dla niegooryginalizm to wstępne ramy zarządzania. Od Dworkina przyjął rozróżnienie norm na regułyi zasady oraz tezę, że zasady wyrażają wartości. Balkin określił swoje ujęcie oryginalizmu jako„method of text and principle”.
In this paper, I analyse problem of interpretation of the Constitution in American doctrine.Starting point is the distinction between the concept of Originalism and Living Constitution.The author briefly presents the main assumptions of both concepts. On that backgroundexamines the concept by Jack M. Balkin. He described it as Living Originalism. Balkin in histheory combines the best of traditional Originalism and concept of Living Constitution. Hecombined Dworkin’s “moral reading” of the Constitution with traditional Originalism. ForBalkin, Originalism is seen as a initial framework for governance (framework originalism).From Ronald Dworkin, he adopted a distinction between legal rules and legal principles, andthe argument that principles express values. Balkin described his concept of Originalism as“method of text and principle”.
Źródło:
Ius Novum; 2022, 16, 3; 130-145
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo do posiadania i noszenia broni jako prawo fundamentalne każdego człowieka – systemowe ujęcie II Poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki w amerykańskim systemie prawa
The right to own and carry arms as a fundamental right of every individual – a systemic analysis of Amendment II to the U.S. Constitution in the American system of law
Autorzy:
Bartosik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/499619.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
II Poprawka
Konstytucja
Stany Zjednoczone
posiadanie broni
oryginalizm
Amendment II
Constitution
the United States
gun possession
originalism
Opis:
Celem niniejszego opracowania jest systemowa i oryginalistyczna (tj. historyczno-językowa) analiza II Poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, stanowiącej następująco: „dobrze zorganizowana milicja jest niezbędna dla bezpieczeństwa wolnego państwa; prawo ludzi do posiadania i noszenia broni nie może być naruszone”. Zadanie to wymaga przedstawienia analogicznych do II Poprawki regulacji występujących w konstytucjach poszczególnych stanów, charakterystyki umiejscowienia przepisu w indywidualistycznie zorientowanej Karcie Praw (Bill of Rights) oraz zwięzłego opisania ewolucji pojmowania prawa do posiadania broni przez amerykańskie sądy federalne, w tym zwłaszcza wiążących interpretacji poczynionych w wyrokach Sądu Najwyższego USA, który ostatecznie w sprawie District of Columbia v. Heller z 2008 roku uznał prymat indywidualistycznego modelu prawa do posiadania i noszenia broni jako naturalnego i niezbywalnego prawa każdego człowieka. Niniejsze opracowanie, choć opierające się na doświadczeniach prawnych Stanów Zjednoczonych, stanowić może również istotny głos w dyskusji nad prawem do posiadania broni w Polsce.
The purpose of this paper is a systemic and originalist (i.e. historical and linguistic) interpretation of Amendment II to the U.S. Constitution which states: “a well regulated militia being necessary to the security of a free state, the right of the people to keep and bear arms shall not be infringed”. This task requires providing an account of regulations found in constitutions of particular American states which are analogous to that of Amendment II, characterization of the placement of law in an individualistically-oriented Bill of Rights, as well as a concise overview of an evolution of interpretative conclusions regarding the right to own arms reached by federal courts, especially the rulings of the Supreme Court of the United States which in the case Heller v. District of Columbia of 2008 finally recognized the right to keep and bear arms as a natural and inalienable right of every individual. This paper, although based on the American legal experiences, could also be a stimulus for discussion about gun possession in Poland.
Źródło:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM; 2017, Numer Specjalny; 9-23
2299-2774
Pojawia się w:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo do posiadania i noszenia broni w II Poprawce do Konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki - ujęcie oryginalistyczne
The right keep and bear arms in the II Amendment to the U. S. Constitution - an originalist sense
Autorzy:
Bartosik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/565092.pdf
Data publikacji:
2017-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
II Poprawka
Konstytucja
Stany Zjednoczone
posiadanie broni
oryginalizm
II Amendment
Constitution
the United States
gun rights
originalism
Opis:
Celem niniejszego opracowania jest oryginalistyczna wykładnia II Poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, gwarantującej amerykańskim obywatelom prawo do posiadania i noszenia broni. Artykuł w sposóbsyntetyczny przedstawiagłówne związane z nią nurty interpretacyjne i zasadnicze problemy oraz skrupulatną wykładnię historyczno-językową przepisu.Zagadnieniami poddawanymi ocenie są również podmiotowy charakter prawa chronionego przez II Poprawkę oraz znaczeniewyrażonych w niej pojęć, m. in.„milicja”, „państwo”, „ludzie”, „posiadać”, „nosić” oraz „broń”. Wnioski wykładnicze opracowania w sporej mierze pokrywają się z oryginalistyczną argumentacją przedłożoną amerykańskiemu Sądowi Najwyższemu w sprawie Heller v. District of Columbia z 2008 roku oraz przyjętą od tego czasu linią orzeczniczą, rozstrzygającą o indywidualnym charakterze prawa do posiadania i noszenia broni. Artykuł stanowić może również głos w dyskusji nad prawem do posiadania broni w Polsce.
The purpose of this paper is to present an originalist interpretation of the II Amendment to the U.S. Constitution, which guarantees the right to keep and bear arms for the American citizens. The article, in a holistic manner, depicts the fundamental problems and the main interpretative strands of the law, as well as provides its scrupulous historical and linguistic analysis. The problems which are being evaluated, consist of the general legal character of the regulation and the meaning of the terms articulated therein, such as “militia”, “state”, “people”, “keep”, “bear” and “arms”. The interpretative conclusions of this paper significantly overlap with the originalist argumentation presented to the U.S. Supreme Court in a remarkable case Heller v. District of Columbia from 2008 in which the Court ruled establishing the judiciary line of authority stressing the individualist theory of the right to keep and bear arms. This paper, although based on the American legal experiences, could also be an important voice in the debate on gun rights in Poland.
Źródło:
De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności; 2017, 2(3); 27-42
2450-5005
Pojawia się w:
De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy Ronald Dworkin może być oryginalistą?
Can Ronald Dworkin be an Originalist?
Autorzy:
Tomza-Tulejska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129867.pdf
Data publikacji:
2022-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
originalism
interpretation of the US Constitution
the intentionality of the Founding Fathers
oryginalizm
interpretacja Konstytucji USA
intencjonalizm Ojców Założycieli
Opis:
This study is devoted to an issue that is catching the attention of the current American constitutional debate and concerns the originalism of Ronald Dworkin. A fundamental feature of this debate is the ongoing dispute over what the correct interpretation of the US Constitution is. “Originalism”, which has hitherto been at the forefront of constitutional interpretative methods due to its numerous elaborations, has acquired such many meanings, concerning both the meaning of originalism and original meaning, that it is considered to have deprived itself of the possibility of being a unified theory. Seeking positive solutions to the problem, some American constitutionalists and legal theorists put forward the bold thesis that Dworkin, despite popular opinion, may be an originalist. His originalism, however, has a different meaning than has been presented so far. They call Dworkin’s originalism “new”, more normative, seeing in it a coherent theory of interpretation. The main purpose of this paper is to introduce the notion of American originalism as well as to briefly present the positions that prove that Dworkin can be an originalist.
Niniejsze opracowanie poświęcone jest zagadnieniu, które przykuwa uwagę aktualnej amerykańskiej debaty konstytucyjnej i dotyczy oryginalizmu Ronalda Dworkina. Fundamentalną cechą tej debaty jest ciągły spór o to czym jest prawidłowa interpretacja Konstytucji USA. „Oryginalizm”, który dotąd przodował w konstytucyjnych metodach interpretacji z uwagi na liczne opracowania uzyskał tak dużą ilość znaczeń, dotyczących zarówno znaczenia pojęcia originalism jak i original meaning, iż uważa się, że pozbawił się możliwości bycia jednolitą teorią. Dociekając pozytywnych rozwiązań problemu niektórzy amerykańscy konstytucjonaliści i teoretycy prawa stawiają śmiałą tezę, że Dworkin pomimo obiegowej opinii może być oryginalistą. Oyginalizm jego ma jednak odmienne niż dotychczas prezentowane znaczenie. Oryginalizm Dworkina nazywają „nowym”, bardziej normatywnym, dostrzegając w nim spójną teorię interpretacji. Zasadniczym celem niniejszej pracy jest przybliżenie pojęcia amerykańskiego oryginalizmu jak i zwięzłe zaprezentowanie stanowisk współczesnych amerykańskich badaczy świadczących o tym, że Dworkin może być oryginalistą.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 141-153
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interpretacja w służbie doktryny. Oryginalizm konstytucyjny w Stanach Zjednoczonych
Autorzy:
Błaszczyk, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054202.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
originalism
the Constitution of the United States
constitutionalism
political and legal doctrine
interpretation
oryginalizm
Konstytucja Stanów Zjednoczonych
doktryny polityczno-prawne
interpretacja
Opis:
Problem prawidłowej interpretacji Konstytucji Stanów Zjednoczonych ma charakter węzłowy i dotyka płaszczyzny filozoficznej, prawnej i politycznej, odnosi się bowiem do zagadnień uniwersalnych, związanych ze studiami nad państwem i prawem. Dla doktryn polityczno-prawnych interesujący jest zwłaszcza ideologiczny (polityczny) aspekt egzegezy ustawy zasadniczej, ponieważ interpretacja z konieczności wiąże się z wyborami dotyczącymi aksjologii. W tym stanie rzeczy szczególnie godny uwagi wydaje się być oryginalizm jako teoria specyficzna dla jurysprudencji amerykańskiej. Odwołuje się on do ścisłej interpretacji Konstytucji. Zakłada, że historyczne rozumienie przepisów lub wąsko pojmowane intencje prawodawcy ustalone w chwili uchwalania relewantnych przepisów wiążą sędziego orzekającego współcześnie. W założeniu pozwala to na neutralną i odideologizowaną egzegezę Konstytucji. Oryginalizm jest też mocnym głosem w sporze o wartość prawa i opowiada się za separacją prawa i polityki. Samo powstrzymywanie się od dynamicznej i kreacyjnej interpretacji ustawy zasadniczej jednak może być – i często jest – niewolne od implikacji politycznych. Decyzja o utrzymaniu dawno ustalonej interpretacji petryfikuje ustrój oraz konstytucyjny katalog praw i wolności, a idea „wierności Konstytucji” wyznacza kierunek aktywności politycznej pozostałych organów i oddziałuje na wyobraźnię polityczną opinii publicznej. Oryginalistyczna interpretacja Konstytucji prowadzi m.in. do obrony prawa do posiadania broni, wolnego rynku i federalizmu oraz do sprzeciwu wobec programów pozytywnej dyskryminacji, powszechnego obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego czy prawa do aborcji. Hołdując tradycyjnemu rozumieniu przepisów, z konieczności wspiera normy i wartości, które wobec przemian społecznych uchodzą dziś za konserwatywne. Stąd też stosowany współcześnie oryginalizm przyjmuje postać aktywizmu sędziowskiego i przypomina doktrynę polityczno-prawną, choć ze względu na swój formalny charakter (broni ustalonego ładu niezależnie od jego treści) doktryną sensu stricto nie jest.
Since the problem of the interpretation of the Constitution of the United States is multifaceted and touches the topics of philosophy, law and politics, it refers to universal issues studied by the discipline of political and legal doctrines. In this context the ideological (political) aspect of the interpretation is perhaps the most important, as interpretation necessarily involves adjudication in axiological choices. In this state of affairs, originalism, a theory specific to American jurisprudence, seems particularly interesting. It refers to the strict interpretation of the Constitution. It assumes that the historical understanding of the text or the legislator’s intentions established at the time when the relevant provisions were adopted bind the courts, especially the Supreme Court conducting the judicial review. This approach is intended to achieve neutral and ideological exegesis of the Constitution. It is a strong voice in the dispute over the value of law and for the separation of law and politics. However, simply refraining from a dynamic and creative interpretation of the Constitution can, and often involves law in politics. The decision to maintain a long-established interpretation petrifies the system and closes the constitutional catalog of rights and freedoms, while the idea of “faithfulness to the Constitution” sets the direction of the political agenda of other powers and influences the political imagination of the public. The originalist interpretation of the Constitution leads, i.a., to defense the right to gun ownership, the free market and federalism, and to oppose positive discrimination programs, universal health insurance obligations or the right to abortion. By adhering to the traditional understanding of regulations, it necessarily supports norms and values that are considered conservative today. Hence, originalism takes the form of judicial activism and resembles the political and legal doctrine, although due to its formal nature (it defends an established order regardless of its content), it is not a doctrine in the strict sense.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2020, 67, 2; 9-36
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies