Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "obrzędowość" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 27
Tytuł:
Zaręczynowe i weselne zwyczaje stambulskich Karaimów
Autorzy:
Avramoğlu, Çağatay Bediî
Banasiak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943527.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
Stambuł
Obrzędowość świecka
Obyczaje
Opis:
Etnograf karaimskiego pochodzenia, Çağatay Bediî Avramoğlu w latach 60. XX w. zebrał informacje jak niegdyś wyglądały śluby i wesela.
Źródło:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów; 2018, 29, 2 (59); 4-7
1733-7585
Pojawia się w:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bożonarodzeniowa obrzędowość: kolędowanie z Szopką i Herody w województwie lwowskim, Bojkowszczyna na Ukrainie
CHRISTMAS RITUALS: CAROLLING WITH NATIVITY AND HERODY IN THE LVIV REGION (BOJKOWSZCZYNA UKRAINE)
Autorzy:
Borovets, Taras
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/490219.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
Ukraina
tradycyjna kultura
tradycja
obrzędowość bożonarodzeniowa
szopka
pantomima
szopki kukiełkowe
wertep
szopka statyczna
Ukraine
traditional culture
traditions
Christmas rituals
crib
pantomime
puppet nativity
Wertep
static crib
Opis:
Scientific interest in the traditional culture in order to preserve the spiritual wealth, especially in conditions of accelerated urbanization, unification, the spread of mass culture, it becomes even more relevant. Preservation of traditions, spirituality, each nation is not only a source of concern for culture, but also taking care of its development in our time and the future of every nation. Ukrainian rituals are the glue that has helped over the centuries to keep the national mentality, and cognitive and educational potential is the dearest treasure that helped survive nationalities, to keep down the centuries and today thrive in the global community of nations. While popular culture is best preserved its local traditions in celebrating Christmas, it was a feast worthy of special scientific interest.The object of the research is Christmas rituals: carolling with nativity and Herody villagers regions starosamborskiego and Sambor in Boykivshchina, Lviv region. The aim of this article is to determine the specifics of the Christmas rituals in the context of the overall cultural heritage of the Ukrainian nation on the basis of preserved archival materials Cathedral ethnology Lviv National University named I. Franko, and developed the scientific literature. Since 1998, efforts lecturers completed eighteen trips beginners ethnologists to various historical and ethnographic regions of Ukraine, including the land Bojkowszczyzny (2003, 2005, 2010); In 2005, students made an expedition to starosamborskiego region, base points were the villages Hołowecko, Dnistryk, Mszanec, Hwozdec, Hroziowe, Ripi, Wyciw, Babyno and others; in 2010 they were in villages in Sambor district Bojkowszczyzny - Kowynyczi, Werbiwka, Berehy, Baraniwci, Zarajckie, Kornyczi. Students ethnology, preparing for the expedition, develop a comprehensive program of interrogating, which is a reliable instrument for productive work in the field, such a methodology we used, we too, adding data from its own ethnographic research. The survey involved both men as women, young and older people.The history of the development of specific motifs carolling with nativity and Herody in Boykivshchina intrigued many contemporary scholars of folklore, as well as the author of this article, which points to the wealth of culture and religion in the region.The analysis and conclusions of the study can be used for detailed and deep acquaint with the Christmas customes of Boikivshchyna villages in Lviv region, in Ukraine. Materials of the research can also be used in textbooks, anthologies of religious and kulturological studies, topical special courses, as well as in the creation of a repertoire of folk groups and organizations Christmas celebration at schools, parishes and other collectives.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2016, 23; 21-36
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wychowawcze znaczenia obrzędowości inspirowane myślą i działalnością pedagogiczną bł. Edmunda Bojanowskiego
Autorzy:
Braun, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1492764.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
wychowanie
obrzędowość
bł. Edmund Bojanowski
education
rituals
blessed Edmund Bojanowski
Opis:
Streszczenie Artykuł poświęcony jest obrzędowości, która w głównym nurcie życia często bywa pomijana. Można jednak zadać pytanie – czy mamy świadomość jaka wartość wychowawcza tkwi w obrzędowości. Na pewno miał tego pełną świadomość bł. Edmund Bojanowski, który w opracowanych przez siebie materiałach pozostawił nam wiele wskazówek jak z obrzędowości czynić środek wychowawczy. Celem artykułu będzie przypomnienie jak ważne miejsce w procesie wychowania zajmuje obrzędowość. Tekst składa się z trzech części. W pierwszej znajduje się analiza zjawiska obrzędowości, zaprezentowana jest jego typologia oraz funkcje. Druga poświęcona jest procesowi wychowania i wskazaniu elementów, w których możemy mówić o obrzędowości. Trzecią część stanowi wskazanie dziedzin wychowania, w których obrzędowość może odgrywać szczególną rolę. Zakończeniem artykułu jest wskazanie zasad wychowania, które mogą warunkować wychowawczą wartość obrzędów. Materiał i metody Materiały źródłowe - kompendium Edmunda Bojanowskiego. Analiza dokumentów. Wyniki Ukazanie wychowawczego znaczenia udziału dzieci i młodzieży w obrzędach. Wnioski Wskazanie zasad wychowania, które mogą warunkować wychowawczą wartość obrzędów.
Źródło:
Rozprawy Społeczne; 2020, 14, 3; 15-26
2081-6081
Pojawia się w:
Rozprawy Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między „kulturą drzewa oliwnego” a „kulturą Lexusa”: typy duchowości w e-życzeniach
Between “the Culture of the Olive Tree” and “the Lexus Culture”: Types of Spirituality in E-greetings
Autorzy:
Brzozowska-Krajka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962161.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
neofolklore/cyberfolklore
Easter rituals
e-greetings
“the culture of olive tree”
“the Lexus culture”
neofolklor/cyberfolklor
„kultura drzewa oliwnego”
„kultura Lexusa”
obrzędowość wielkanocna
e-życzenia
Opis:
This study concerns the relationship of neofolklore/cyberfolklore to religion in the globalized world and some issues fundamental for contemporary evaluation of religious phenomena, such as types/models of spirituality and their co-existence, forms of their expression as manifest in electronic communication (interface to interface) and the genre of e-greetings. These types may be placed on three levels: 1. religious spirituality (the culture of traditional values – “the culture of the olive tree”), 2. the spirituality of those who believe in a different way (private religion), and 3. secular spirituality (a play with tradition – the ideology of consumerism, the “Lexus culture”). This anthropological analysis of e-greetings is focused on the essence of holy/festive time pertaining to Christ’s Resurrection (the most important Catholic feast) and Easter e-greetings. However, these types of spirituality are paradigmatic for other phases in the liturgical year (especially Christmas and New Year rituals). The constantly growing collections of such e-greetings refer to the “festive alphabet” and indicate an increasing tendency for secularization in experiencing important dates of the liturgical calendar, which in turn reduces their sacred essence.
Artykuł dotyczy relacji: neofolklor/cyberfolklor a religia w zglobalizowanym świecie oraz kwestii fundamentalnych dla współczesnego wartościowania zjawisk religijnych – typów/modeli duchowości i ich koegzystencji, form ich wyrażania na przykładzie komunikacji zapośredniczonej elektronicznie, czyli interface to interface i gatunku e-życzeń. Typy te sytuują się na trzech poziomach: 1. duchowości religijnej (kultury tradycyjnych wartości -“kultury drzewa oliwnego”), 2. duchowości  “wierzących inaczej” (religijności prywatnej), 3. duchowości świeckiej (gry z tradycją - ideologii konsumeryzmu,“kultury Lexusa”). Analiza antropologiczna e-życzeń koncentruje się na istocie czasu świętego/świątecznego odnoszącego się  do najważniejszych dla Kościoła katolickiego świąt – Zmartwychwstania Pańskiego i e-życzeń wielkanocnych. Wyróżnione typy duchowości uznać można jako paradygmatyczne rownież dla innych  odcinków roku liturgicznego (zwłaszcza obrzędowości bożonarodzeniowej i  noworocznej). Nieustannie rosnące kolekcje tychże e-życzeń odwołujące do “świątecznego alfabetu”  wskazują na postępujace procesy sekularyzacyjne we współczesnym przeżywaniu świąt kalendarza liturgicznego – zawężania poczucia  sacrum.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2019, 63, 4-5; 42-52
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Концептът "красиво" в контекста на българската фолклорна обредност (песенните мотиви "Кое е най-хубаво?" и "Кой направи тази хубост?")
Autorzy:
Dzhivtereva, Svetla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681448.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Bulgarian folklore, concept of the beautiful, folk songs, Christian folk rituals
folklor bułgarski, koncept “piękno”, pieśni ludowe, chrześcijańska obrzędowość ludowa
Opis:
The paper analyses Bulgarian folk motifs What is Most Beautiful? and Who Made This Beauty?, appearing predominantly in Christmas folk songs. The author reveals the elements that define the aesthetic consciousness of the Bulgarian folk community, the mechanisms of building and transmitting the aesthetic experience as an integral part of the community’s worldview. The focus on the concept of the beautiful emhpasises the Christian nature of Christmas ritual poetry. Data concerning the motifs of the beautiful in the two Bulgarian songs is systematised in two appendices.
W artykule poddano analizie motywy “Co jest najpiękniejsze?” i “Kto stworzył to piękno?” zawarte w pieśniach ludowych, wykonywanych najczęściej podczas świąt Bożego Narodzenia. Autorka poszukuje elementów odzwierciadlających świadomość estetyczną członków bułgarskiej społeczności wiejskiej oraz omawia mechanizmy tworzenia i przekazywania doświadczenia estetycznego jako integralnej części światopoglądu przedstawicieli owej społeczności. Koncept “piękno” w analizowanych motywach wskazuje na chrześcijańskie pochodzenie bożonarodzeniowej poezji obrzędowej. Dwa aneksy dołączone do artykułu zawierają informacje o rozpowszechnieniu badanych motywów oraz o opublikowanych i archiwalnych wersjach dwóch pieśni.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2017, 6
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Saints in the Kurpie folk culture
Święci w kurpiowskiej kulturze ludowej
Autorzy:
Hochleitner, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2166140.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
cult of saints
the Kurpie
historical ethnography
folk rituals
kult świętych
Kurpie
etnografia historyczna
obrzędowość ludowość
Opis:
In folk culture, the cult of saints usually took a local from, which tells us extensively about the reception level of Catholic education in rural communities. In this atmosphere was shaped i.a. religious sensualism of a rural community, about which is also this material. Frequently, the peasant community in Kurpie treated the figures of saints practically. A similar phenomenon is observed in spiritual culture. In the described annual ceremonials, popular saints were supposed to protect the faithful from misfortune in life, as well as provide abundant harvest, prosperity and success. The Church calendar helped peasants make important decisions related to beginning seasonal works in their farms. Especially those saints, who were commemorated in the Church every year, became important figures in the peasants’ lives. We observe various forms of remembering those holy intercessors during particular farmyard works, which were undertaken annually. That cyclically repeated set of prayers and folk practices strengthened the cult of particular saints, enriching it with numerous symbolic references. Those religious accumulations often reflect the long period of Christianization of Kurpie lands, which only due to pastoral activity in the 17th and 18th centuries actually shaped the Kurpian religiousness.
W kulturze ludowej kult świętych zazwyczaj przybierał lokalny koloryt, który w dużym stopniu mówi nam dziś o stopniu recepcji nauczania katolickiego w społecznościach wiejskich. W tej atmosferze kształtował się m.in. sensualizm religijny ludności wiejskiej, o którym traktuje także niniejszy materiał. Ludność chłopska na Kurpiach często figury świętych traktowała praktycznie. Podobne zjawisko obserwujemy w kulturze duchowej. W omawianej obrzędowości dorocznej popularni święci mieli bowiem strzec wiernych od nieszczęść życiowych, a także zapewnić urodzaj, dobrobyt i pomyślność. Kalendarz kościelny pomagał chłopom podejmować ważne decyzje dotyczące rozpoczynania okresowych prac w swoich gospodarstwach. Zwłaszcza ci święci, którzy byli co roku wspominani w Kościele, stawali się ważnymi postaciami w życiu chłopów. Obserwujemy liczne formy wspominana tych świętych orędowników w trakcie poszczególnych prac gospodarskich, które co roku podejmowano. Ten powtarzany cyklicznie zestaw modlitw i praktyk ludowych utrwalał kult poszczególnych świętych, wzbogacając go o liczne odniesienia symboliczne. Te nawarstwienia wierzeniowe często są świadectwem długiego okresu chrystianizacji ziemi kurpiowskiej, która dopiero dzięki zabiegom duszpasterskim w XVII i XVIII w. właściwie ukształtowała religijność kurpiowską.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2017, Zeszyt, XXXI; 73-90
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lubelski obrzęd kolędowania zimowego wobec kosmologii ludowej. Analiza semiotyczno-strukturalna i diachroniczna
The Lublin Rite of Winter Caroling and the Folk Cosmology: A Semiotic-Structural and Diachronic Analysis
Autorzy:
Jarmakowski, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343945.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folklore
folk rituals
folk cosmology
carolling
semiotics
folklor
obrzędowość ludowa
kosmologia ludowa
kolędowanie
semiotyka
Opis:
Przedmiotem badań podjętych w artykule jest lubelska tradycja Święta Godowego, w szczególności kolędowania, analizowana diachronicznie w ramach tartusko-moskiewskiej teorii semiotycznej. Poprzez wyróżnienie podstawowych struktur symboli realizowanych w ramach Godów oraz zestawienia – na przykładzie semiotyzacji przestrzeni obrzędu – tekstualnej i akcjonalnej warstwy święta podjęto próbę dotarcia do grupy jego najstarszych pokładów symbolicznych, ujętych jako fragment partycypującego w kosmologii ludowej osnownego „tekstu Święta Godowego”. Wnioskiem wyciągniętym z tych rozważań jest związek Godów z dawnym mitem solarnym i kosmogonicznym, będących częścią odtwarzanej semiosfery horyzontu bałtosłowiańskiego.
The subject of the research presented in the article is the folk tradition of Christmas (Gody) in the Lublin region, in particular caroling, analyzed diachronically on the basis of the Tartu-Moscow semiotic theory. By distinguishing the basic structures of symbols realized during the celebration and comparing – on the example of the semiotization of the ritual space – the text and action of the Festival, was made an attempt at reaching the group of its oldest symbolic layers, captured as a fragment of the “primary text of the Gody” participating in folk cosmology. The conclusion that can be drawn from the reflections presented in the article is the relationship between the folk Gody Festival and the ancient solar and cosmogonic myths, which were the part of semiosphere of the reconstructed mythology of the Balto-Slavic horizon.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2022, 66, 4; 27-43
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Post-Tridentine Catholic Piety and Forms of Devotional Practices in the Polish-Lithuanian Commonwealth
Katolicka pobożność i formy kultu w potrydenckiej Rzeczypospolitej
Autorzy:
Kaczor-Scheitler, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375501.pdf
Data publikacji:
2021-04-19
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Post-Tridentine Catholic piety
the cult of the Passion of Christ
Calvarian devotions
ascetic practices
Marian piety
the cult of saints
hagiography
katolicka pobożność potrydencka
kult Męki Pańskiej
obrzędowość kalwaryjska
praktyki ascetyczne
pobożność maryjna
kult świętych
hagiografia
Opis:
Katarzyna Kaczor-Scheitler, PhD — assistant professor at the Department of Old Literature, Editing and Auxiliary Sciences at the University of Lodz. Author of books: Mistycyzm hiszpański w piśmiennictwie polskich karmelitanek XVII i XVIII wieku (Spanish Mysticism in the Literature of 17th and 18th-Century Polish Carmelites) (2005); Marianna Marchocka a św. Teresa z Avila (Marianna Marchocka and St. Theresa of Avila) (2009); Perswazja w wybranych medytacjach siedemnastowiecznych z klasztoru norbertanek na Zwierzyńcu (Persuasion in Selected 17th-Century Meditations from the Norbertine Monastery in Zwierzyniec) (2016). Co-editor of volumes of collected essays: Piśmiennictwo zakonne w dobie staropolskiej (Religious Writing in Old Poland) (2013) and Piotr Skarga — w czterechsetlecie śmierci (Piotr Skarga — on the 400th Anniversary of His Death) (2013). Author of works published in numerous conference proceedings and special volumes. Publishes her articles in Polish and foreign journals: “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, “Analecta Praemonstratensia”, “Communio. Międzynarodowy Przegląd Teologiczny”, “Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze”, “Pamiętnik Literacki”, “Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, “Poznańskie Studia Teologiczne”, “Prace Polonistyczne”, “Przegląd Powszechny”, “Respectus Philologicus”, “Ruch Literacki”, “Studia Monastica”, “Świat i Słowo”, “Świat Tekstów. Rocznik Słupski”, “Tematy i Konteksty”. Main areas of interest: old religious literature, especially occasional, ascetic-mystical and meditative literature.
Artykuł dotyczy polskiej religijności i pobożności doby potrydenckiej, łączącej nova et vetera — elementy odziedziczone po wiekach dawnych oraz zupełnie nowe. Religijność tamtego okresu z jednej strony opierała się na dziedzictwie późnego średniowiecza, z drugiej zaś — wprowadziła elementy nowej pobożności, rozbudowała pewne formy kultu. Artykuł rejestruje różne formy kultu Męki Pańskiej, obrzędowość kalwaryjską, praktyki ascetyczne, pobożność maryjną i obszar hagiografii. Koncentruje się przede wszystkim na polskich cechach religijności potrydenckiej, ale wprowadza także kontekst europejski w celu wskazania szerszych doświadczeń w tym zakresie, zwrócenia uwagi na narodowość i powszechność katolicyzmu polskiego oraz uwydatnienia dialogu z Europą.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2020, 37; 133-155
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kiučliu Tieńri - Niech wszechmocny Bóg
Autorzy:
Kobeckaitė, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/622677.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
pieśni paraliturgiczne
pieśni pozaliturgiczne
ślub karaimski
obrzędowość
kienesa
Życie w pieśni karaimskiej
Opis:
Kiučliu Tieńri to tradycyjne błogosławieństwo dla młodej pary, śpiewane przez hazzana podczas ceremonii zaślubin w kienesie. Jest to przykład pieśni o charakterze paraliturgicznym, stanowiących ważny element kara- imskiej kultury. Niezwiązane bezpośrednio z liturgią, towarzyszyły one Karaimom przy najważniejszych wydarzeniach ich życia: narodzinach dziecka, zawarciu małżeństwa, pożegnaniu ze zmarłym. Niektóre wyszły spod pióra znanych karaimskich uczonych, imiona autorów innych zatarły się w ludzkiej pamięci. Jedne są nadal chętnie wykonywane, inne zachowały się głównie na stronicach dawnych modlitewników. Zebranie tych pieśni, ich opracowanie i wydanie jest celem projektu „Życie w pieśni karaimskiej” realizowanego przy wsparciu finansowym Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jeszcze w tym roku nakładem Karaimskiej Oficyny Wydawniczej BITIK i Litewskiej Akademii Muzycznej i Teatralnej (Lietuvos muzikos ir teatro akademija) ukaże się publikacja, która będzie zawierać słowa i zapis nutowy pieśni, omówienie tradycji ich wykonywania oraz współczesne opracowania wybranych utworów. Na język polski pieśń przełożyła Halina Kobeckaitė
Źródło:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów; 2016, 27, 3 (52); 3-3
1733-7585
Pojawia się w:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradycja kolędy w języku i kulturze polskiej. Między uniwersalnością a swojskością
Autorzy:
Koziara, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/695735.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
Tematy:
Pieśni okresu Bożego Narodzenia, tradycja kolędy w Polsce, religijna obrzędowość ludowa
Opis:
Artykuł jest próbą syntetycznego spojrzenia na zjawisko kolędy jako jeden z polskich fenomenówreligijno-kulturowych, mający wielowiekową tradycję oraz niezwykle bogate świadectwatekstowe oraz formy obrzędowe. W pierwszej części autor skupił uwagę na genetycznychuwarunkowaniach tej tradycji, poczynając od etymologii nazwy kolęda, jej rodzimychlosów i nazw pokrewnych oraz zróżnicowania gatunkowego szerzej postrzeganej polskiejpieśni bożonarodzeniowej. Osobną część opracowania zajmuje zarysowe ujęcie głównychetapów rozwoju i przemian polskiej tradycji kolędowej, kształtowania się jej osobnych nurtów,a także dokonań związanych z edycją kolęd i pastorałek. W artykule znalazły się takżeodrębne uwagi przybliżające główne tematy i toposy polskiego gatunku kolędowego orazcharakterystyczne cechy jego języka i stylu. Jednym z przewodnich motywów opracowaniabyła próba ukazania kolędy jako zjawiska usytuowanego pomiędzy jego wymiarem uniwersalnym,a tymi cechami, które są typowe dla tradycji polskiej (kolęda ludowa, aktualizacjai polonizacja biblijnych scen i motywów bożonarodzeniowych).
Źródło:
Studia Pigoniana; 2019, 2, 2
2657-3261
Pojawia się w:
Studia Pigoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metoda etnogeograficzna w ukazywaniu zróżnicowania kulturowego w mikroskali. Przykład pożywienia wigilijnego na Śląsku Cieszyńskim
The ethnogeographic method in presenting cultural diversification in a microscale. The case of Christmas Eve food in Cieszyn Silesia
Autorzy:
Księżnik, Kamilla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27278645.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
metoda etnogeograficzna
Polski Atlas Etnograficzny
obrzędowość doroczna
wigilia Bożego Narodzenia
Śląsk Cieszyński
nauki o kulturze i religii
ethnogeographic method
Polish Ethnographic Atlas
annual rituals
Christmas Eve
Cieszyn Silesia
culture and religion studies
Opis:
Celem artykułu jest pierwsza próba przybliżenia możliwości wykorzystania metody etnogeograficznej do ukazywania zróżnicowania kulturowego w mikroskali (przykład Śląska Cieszyńskiego). W tekście przybliżono m.in. specyfikę metody etnogeograficznej, stan dotychczasowych badań Polskiego Atlasu Etnograficznego nad pożywieniem ludowym (w tym wigilijnym), ogólny kontekst świętowania wigilii Bożego Narodzenia na Śląsku Cieszyńskim. Szerzej skupiono się jednak na próbie przedstawienia zróżnicowania kulturowego kilkunastu wsi Śląska Cieszyńskiego na początku XXI w. na dziewięciu mapach etnogeograficznych, po raz pierwszy opracowanych w mikroskali (regionalnej). Autorka stawia jednocześnie następujące pytania: 1) Czy potrawy wigilijne podawane w badanych wsiach na początku XXI w. zachowują specyfikę kulturową Śląska Cieszyńskiego?; 2) Czy omawiane wsie są jednorodne pod względem kulturowym, czy może wyróżniają się na tle pozostałych?; 3) Czy za pomocą metody etnogeograficznej można ukazać zróżnicowanie kulturowe na mniej rozległych obszarach?
The article is the first attempt to familiarize with the possibilities of using the ethnogeographic method to present cultural diversification in a microscale (in the case of Cieszyn Silesia). Among other things in the text, the following are brought closer: the specificity of the ethnogeographic method, the current state of the Polish Ethnographic Atlas studies on traditional (also Christmas Eve) food, the specificity of the analysed source materials, and the general context of celebrating the Christmas Eve in Cieszyn Silesia. However, the research focus is on an attempt to show the cultural diversity of several villages in Cieszyn Silesia in the early 21st century on nine ethnographic maps, for the first time elaborated in a (regional) microscale. At the same time, the following questions are raised: 1) Do the Christmas Eve dishes served in the examined villages in the early 21st century preserve the cultural specificity of Cieszyn Silesia?; 2) Are the examined villages relatively culturally homogeneous or do they distinguish against the background of the others?; 3) Can the ethnogeographic method enable the presentation of cultural diversification in smaller territories?
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2022, 28, 2; 125-161
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzina szkołą trzeźwości
The Family as a School of Sobriety
Autorzy:
Kulbacki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/502690.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
rodzina
wychowanie
trzeźwość
abstynencja
formacja religijna
obrzędowość
rodzinna
Opis:
In this paper there are presented several elements of strengthening the educational role of the family, whitch concerns: social and religious socialization, as a basic function of the family; forms of education for sobriety in the family; institutions and social groups that support education to sobriety; problem of education to sobriety in a dysfunctional family. The education to sobriety can not be isolated from the whole process of social and religious education. Formation the virtue of sobriety, backed by a radical testimony of the parents, should penetrate all direct and indirect influences of education.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2011, 20; 117-128
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania nad religijnością ludową w Katedrze Religiologii i Misjologii KUL
Research on Folk Religiosity in the Department of Religious Studies and Missiology KUL
Autorzy:
Kupisiński, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036348.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Katedra Religiologii i Misjologii
religijność ludowa
zwyczaje i obrzędy ludowe
obrzędowość doroczna i rytuały przejścia
etnograficzne badania terenowe
Department of Religious Studies and Missiology of John Paul II Catholic University of Lublin
folk religiosity
folk customs and rituals
annual rituals and rites of passage
ethnographic field studies
Opis:
Artykuł prezentuje działalność, specyfikę i tematykę badań Katedry Religiologii i Misjologii nad religijnością ludową. Zarówno pracownicy naukowi, jak i studenci mogą poszczycić się znacznymi osiągnięciami w tym zakresie, o czym świadczą prace dyplomowe powstałe w Katedrze. W przypadku pracowników naukowych uwidacznia się to w obecności na konferencjach naukowych, gdzie wygłaszano referaty, które następnie ukazywały się w formie zbiorowych publikacji. Wiele artykułów z zakresu obrzędowości i religijności ludowej zostało opublikowanych w czasopismach i monografiach naukowych. W pracach zwraca się także uwagę na przemiany, jakie nastąpiły w obrzędowości dorocznej, weselnej czy pogrzebowej na przestrzeni ostatnich lat. Zmiany dokonują się na wielu płaszczyznach życia społecznego, kulturowego czy gospodarczego, nie ominęły również ludowej obrzędowości. Pomimo wkradania się w tę społeczność nowych trendów, tak często pochodzących z innych kultur, mieszkańcy wsi (w zależności od regionu Polski) na współczesny sposób reaktywują lub pielęgnują dawne zwyczaje i obrzędy ludowe. Rekonstrukcja tradycji ludowych i światopoglądu pozwala współczesnemu człowiekowi lepiej zrozumieć ludzkie zachowania w różnych kontekstach społecznych, historycznych i kulturowych, przez co zachęca do ponownego odczytania źródłowych materiałów etnograficznych, co z kolei pozwala lepiej rozpoznać i zrozumieć wiele stereotypów, zachowań i narracji obecnych we współczesnej kulturze polskiej i w przeżywaniu religii.
The article presents the historical activity, specificity and thematic scope of research conducted by faculty members and students, with particular focus on postdoctoral (habilitation), doctoral and master theses that were written on the subject of folk religiosity at the Department of Religious Studies and Missiology of John Paul II Catholic University of Lublin. In order to explain their methodology and the method of analysis of the collected source material deriving from ethnographic field studies into social and spiritual folk culture, the article presents the main themes of the examined annual rituals (Advent, Christmas, Lent, Easter) and the rites of passage (wedding, funeral). Many articles on folk rituals and religiosity have been published in journals and scientific monographs.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 9; 131-147
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grotem w dół, grotem w górę. Deponowanie włóczni w grobach wczesnośredniowiecznych na ziemiach polskich
Spearhead up, spearhead down. Deposition of spears in Early Medieval Graves in the Polish lands.
Autorzy:
Kurasiński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/584846.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
wczesne średniowiecze
obrzędowość pogrzebowa
broń drzewcowa
wyposażenie grobowe
early Middle Ages
burial rite
staff weapons
grave goods
Opis:
The paper discusses the issue of deposition of shafted weapons in Early Medieval graves in the Polish lands, with particular stress on the location of spearheads near the feet of the deceased. The analysis of distribution of spearheads in the space of the grave pit points to a diversified manner of burying the dead with the weapon in question. Three zones can be identified (cf Fig. 1): I – upper part of the torso with the head (61 graves); II – vicinity of the pelvis and the femora (6 graves); III – vicinity of the feet and the tibiae (25 graves; cf Figs. 2-5). Attempts at clarifying this diversity in the deposition of shafted weapons in the space of the grave pit have hardly been undertaken in scholarship. Furthermore, they do not offer a satisfactory explanation of this phenomenon This paper presents an interpretation which is somehow different than those hitherto proposed. The deposition of spearheads in Zone III probably expresses a certain scheme of thinking which is founded on a mythical order of the world, especially on an archaic motif of the “divine duel”. It was an outline of numerous tales, images and beliefs. Its essence was the fight of a positive hero against a dragon or another monster which represents powers of chaos and destruction. Following this path, the dead for whom the weapon was deposited near his feet, may have been posthumously honoured due to his especially remarkable deeds (of war or other ones) done during his life. These deeds were considered significant for the maintenance or restoration of the social order.
Źródło:
Acta Archaeologica Lodziensia; 2014, 60; 159-187
0065-0986
2451-0300
Pojawia się w:
Acta Archaeologica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wodzenie niedźwiedzia”. O możliwych wariantach interpretacji obrzędowości zapustnej na Górnym Śląsku
“Bear Guiding”. On Possible Alternatives of the Interpretation of Shrovetide Customs in Upper Silesia
Autorzy:
Liboska, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051738.pdf
Data publikacji:
2013-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
annual rituals
carnival customs
Slavic mythology
obrzędowość doroczna
zwyczaje karnawałowe
mitologia słowiańska
Opis:
“Bear guiding” is one of most characteristic and still practiced rites during the carnival period in Upper Silesia. The course and the internal structure of the ritual, especially the participation of a zoomorphic figure of “bear” in the ceremony, allows us to search for the interpretational analogies to other cultural facts. The study is focused on the role of animals in the folk culture and on a comparative analysis of the symbolic meaning of “bear” in the cycle of annual rites. The final conclusion address the culture-shaping role of animals with reference to selected elements of mythology.
Wodzenie niedźwiedzia to jeden z najbardziej wyrazistych i wciąż szeroko kultywowanych na Górnym Śląsku obrzędów zapustnych. Przebieg oraz wewnętrzna struktura obrzędu, a zwłaszcza udział w obrzędzie zoomorficznej postaci niedźwiedzia pozwala na daleko idące poszukiwania interpretacyjnych analogii względem innych faktów kulturowych. Artykuł skupia się przede wszystkim na roli zwierząt w kulturze ludowej oraz porównawczej analizie symbolicznego znaczenia niedźwiedzia w cyklu obrzędów dorocznych. Wnioski końcowe odnoszą się do kulturotwórczej roli zwierzą w odniesieniu do wybranych elementów mitologii.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2013, 1, 1; 99-120
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 27

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies