Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "nominalizm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
Pieśń o Wiklefie Andrzeja Gałki jako próba upolitycznienia filozoficznego realizmu
Andrzej Gałka’s Pieśń o Wiklefie [Song of Wycliffe] as an Attempt to Politicise Philosophical Realism
Autorzy:
Wicher, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/570963.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
Tematy:
realizm a nominalizm
herezja a ortodoksja
husytyzm
Wiklef a Gałka
papiestwo
legenda o papieżu Sylwestrze i smoku
realism versus nominalism
heresy versus orthodoxy
Hussitism
Wycliffe versus Gałka
the papacy
the legend of Pope Sylvester and the Dragon
Opis:
Artykuł niniejszy stanowi z jednej strony próbę znalezienia związku między tak zwanym skrajnym realizmem filozoficznym Johna Wiklefa a jego przeważnie heterodoksyjnymi, ale czasami również dość konserwatywnymi, poglądami teologicznymi i społecznymi. Z drugiej strony zawiera także próbę umieszczenia polskiego wiersza Andrzeja Gałki Pieśń o Wiklefie w kontekście filozofii Wiklefa, przy zwróceniu uwagi zarówno na jej bardziej abstrakcyjne aspekty, jak również jej praktyczne konsekwencje dotyczące sfery polityki i stosunku do hierarchii kościelnej. W szczególności interesuje autora sposób wykorzystania filozofii Wiklefa dla uzasadnienia postulatu radykalnej reformy Kościoła katolickiego w duchu husyckim i równie radykalnej krytyki instytucji papiestwa w oparciu o analizę legendarnych korzeni tejże instytucji.
Among other things, the present article attempts to find a link between John Wycliffe’s so-called philosophical ultra-realism and his mostly heterodox, but also sometimes rather conservative theological and social opinions. It also attempts to interpret a Polish poem by Andrzej Gałka entitled Pieśń o Wiklefie [The Song of Wycliffe] in the context of Wycliffe’s philosophy, focusing on its more abstract aspects as well as on its practical consequences as regards politics and our attitude to the Church hierarchy. The author is particularly interested in the manner in which Gałka uses Wycliffe’s philosophy as the basis for a demand for a radical reform of the Catholic Church in the spirit of Hussitism and also for an equally radical critique of the papacy, founded on an analysis of its legendary origins.
Źródło:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2016, 66; 223-236
0006-3940
2450-0410
Pojawia się w:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metanaukowy kontekst problemu „brakującego ogniwa”
Metascientific context of the “missing link” problem
Autorzy:
Wagner, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951423.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
taxonomy
cladistics
PhyloCode
Darwinism
neo-Darwinism
creationism
Linneus
missing link
Feyerabend Paul
incommensurability
nominalism
essentialism
taksonomia
kladystyka
Darwinizm
neodarwinizm
kreacjonizm
Linneusz
brakujące ogniwo
niewspółmierność
nominalizm
esencjalizm
Opis:
The main theme of this work is the issue of transitional forms of biological evolution in its most well-known version, i.e., the problem of “missing link.” This problem frequently appeared in the deliberations of early Darwinists, but has been completely abandoned by modern evolutionists. The disappearance of the missing link issue from modern biology is often explained by the fact that the long-sought transitional forms have been found. Also this problem is considered to be unimportant, because it emerged as a consequence of the influence of various non-scientific factors. The aim of this study is to identify the causes that led to the change in the perception of the missing link problem. Particular attention is paid to the relationship between taxonomy and the way in which the problem in question was perceived. The philosophical theory of Paul Feyerabend serve to show how this relationship affected the missing link problem.
W pracy tej podejmowane jest zagadnienie form przejściowych ewolucji biologicznej w jej najbardziej znanej formie, czyli problemu „brakującego ogniwa”. Problem ten często pojawiający się w rozważaniach wczesnych darwinistów, został całkowicie zarzucony przez współczesnych ewolucjonistów. Zniknięcie kwestii brakującego ogniwa z zainteresowań współczesnej biologii tłumaczy się tym, iż poszukiwane formy przejściowe zostały już odnalezione. Sam zaś problem uważa się za nieistotny, gdyż spowodowany niekorzystnym wpływem różnych czynników pozanaukowych. Celem pracy jest wskazanie przyczyn, które doprowadziły do zmiany sposobu postrzegania owej problematyki. Szczególna uwaga zostanie poświęcona relacji taksonomii do sposobu, w jaki postrzegano poszukiwane brakujące ogniwa. Cały zaś problem brakującego ogniwa, jego przyczyny i zniknięcia, jest interpretowany jako wynik przemian metanaukowych, jakie zaszły w trakcie rozwoju taksonomii.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2016, 52, 2; 131-153
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Abstrakcja bez bytów abstrakcyjnych
Autorzy:
Urbaniak, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706018.pdf
Data publikacji:
2012-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
nominalizm
arytmetyka
liczby
zasady abstrakcji
neologicyzm
Opis:
Teoriomnogościowa redukcja liczb naturalnych do zbiorów nie jest filozoficznie przekonująca: jest zbyt wiele możliwych sposobów jej dokonania, by twierdzić, że którykolwiek z nich ujawnia nam metafizyczną naturę liczb. Alternatywą wydaje się potraktowanie liczb jako obiektów sui generis i wprowadzanie ich za pomocą Zasady Hume’a: „Liczba F-ów jest identyczna z liczbą G-ków wtedy i tylko wtedy, gdy istnieje wzajemnie jednoznaczne przyporządkowanie pomiędzy F-ami i G-kami”. W niniejszej pracy argumentuję, że najbardziej satysfakcjonującą interpretacją tej zasady jest interpretacja nominalistyczna, wedle której zasada ta powiada nam, w jaki sposób można systematycznie wprowadzać wyrażenia nieodnoszące się do niczego, a syntaktycznie zachowujące się jak terminy jednostkowe.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 7-48
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Adaequatio intellectus et rei” w świetle dyskusji ze sceptycyzmem semantycznym
„Adaequatio intellectus et rei” in the Light of the Discussion with Semantic Skepticism
Autorzy:
Szymura, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013904.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sceptycyzm epistemologiczny
sceptycyzm semantyczny
nominalizm
antyrealizm
realizm
uniwersalia
prawda
epistemological skepticism
semantic skepticism
nominalism
antirealism
realism
universals
truth
Opis:
The article juxtaposes modern skepticism stating lack of the criterion of true beliefs about transcendent reality with respect to their contents, but accepting the assumption about existence and cognoscibility of those contents on the one hand, and — after M. F. Burnyeat — ancient skepticism understood as one that questions this assumption on the other. The doubt as to existence of beliefs — resp. propositions as contents of beliefs — is a link joining ancient skeptics with Wittgenstein. Their skepticism is not – as modern skepticism – an epistemological position, but an ontological one — nominalism — questioning existence of universals that are the conditions of meaning and hence the conditions of truth of propositions. This is why the ancient dispute concerning the truth was in fact a dispute over the problem of universals, i.e. over existence of constant rules deciding which ways of connecting the subject and the predicate in a proposition are right and which are not. Realists referred to such rules, sophists denied their existence, and skeptics stated that without having such a rule at their disposal they do not have a basis for deciding the dispute between realists and sophists. This does not have much to do either with so-called correspondence concept of the truth or with the modern understanding of conceptual realism talking about “ideal paradigms” or “common properties” of things. Today’s typologies of philosophical positions do not fit antiquity. Ch. S. Peirce’s and D. Armstrong’s arguments lead to the conclusion that Plato was a… nominalist in the modern meaning of the world. P. T. Geach’s and N. Wolterstorff’s analyses allow stating the same about St Thomas Aquinas. This places under the question mark the statement that the latter could be an advocate of the generally ascribed to him correspondence theory of truth, which also cannot be derived from Aristotle’s philosophy without any doubts.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 237-267
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teologia w czasach braku jedności nauki
Theology in an Age of Disunified Science
Autorzy:
Schrader, David E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015806.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
teologia
nauka
jedność nauki
fallibilność nauki
arystotelizm
nominalizm
Ockham
Luter
theology
science
unity of science
fallibilism
Aristotelianism
nominalism
Luthe
Opis:
Prior to the twentieth century, religious thinkers developed their understandings of the relationship between natural science and theology in contexts in which natural science presented a theoretically unified account of nature − first, for example, the Aristotelian account of nature that so powerfully influenced the work of Saint Thomas Aquinas; and later the Newtonian account of nature that influenced numerous directions in religious thought following the seventeenth century. The twentieth century, and now the twenty-first century has come to accept understandings of physical nature without a requirement of theoretical unification. This lack of theoretical unification within the natural sciences must lead religious thinkers to engage their theologies with natural science in a manner more piece-meal than in earlier times. This presents both opportunities and challenges for theological development. The nominalist tradition may be in this context seen as a source for this development.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 2; 47-64
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nominalist re-turn in contemporary art
Zwrót / powrót nominalizmu w sztuce współczesnej
Autorzy:
Schollenberger, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/593891.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
nominalism
feeling
sensus communis
Kant, Duchamp
de Duve.
nominalizm
uczucie
Kant
Duchamp
Opis:
Hans Blumenberg has shown (Die Legitimität der Neuzeit) that the appearance of nominalism in the debates of the Middle Ages had laid grounds for modernity. Nominalism assumes that only individual, concrete objects exist and that common properties are not grounded in any kind of supra-individual properties or relations that would exist independently of what is singular. In Thierry de Duve’s interpretation, “pictorial nominalism” of Duchamp puts stress on a particular or a singular name, stops the process of reference and shows its “plastic being”. This aesthetic idea opens up a new field that we now call “art”, where art becomes a “proper name”. I would like to follow his analysis, but also to re-think it the context of the present, to explore the specificity of the nominalist re-turn in contemporary art. The contemporary aesthetic experience of art as such is nominalist in the sense I would like to examine in this article.
Hans Blumenberg pokazał w swojej Die Legitimität der Neuzeit, w jaki sposób pojawienie się nominalizmu w średniowiecznych debatach położyło podwaliny pod nowoczesność. Nominalizm zakłada, że tym, co istnieje są jedynie pojedyncze, konkretne rzeczy, a wspólne własności nie są osadzone w jakichś innych ponad-indywidualnych własnościach, czy relacjach, które mogłyby istnieć niezależnie od tego, co jednostkowe. W interpretacji Thierry de Duve’a „nominalizm pikturalny” Duchampa kładzie nacisk na jednostkowe imię, zatrzymuje proces odniesienia i ukazuje jego „plastyczne istnienie”. Ta idea estetyczna otwiera całkowicie nowy obszar, który określamy współcześnie mianem „sztuki”, gdzie sztuka staje się „nazwą własną”. W artykule pragnę prześledzić tę analizę, jak również chcę ją przemyśleć w kontekście współczesności, by odpowiedzieć na pytanie o charakter nominalistycznego zwrotu/powrotu w sztuce współczesnej. W tym rozumieniu współczesność charakterystyczna dla doświadczenia estetycznego okazuje się nominalistyczna w sensie, który zamierzam wypracować w artykule.
Źródło:
Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2015, 17; 69-82
1641-9278
Pojawia się w:
Art Inquiry. Recherches sur les arts
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Rzeczy pospolite”: stare i nowe pojęcia powszechnika
“Common Things”: The Old and the New Concepts of Universals
Autorzy:
Rojek, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232207.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
uniwersalia
realizm
nominalizm
teoria tropów
scholastyka
patrystyka
Trójca Święta
universals
realism
nominalism
trope theory
scholasticism
patristics
Trinity
Opis:
Filozofowie analityczni zwykle uważają, że dyskutowany przez nich problem uniwersaliów jest tym samym problemem, którym zajmowano się w starożytności i średniowieczu. Historycy filozofii pokazują jednak, że dawny spór o uniwersalia dotyczył wielu różnych kwestii i wcale nie skupiał się na dyskutowanym obecnie problemie wspólnych własności. W swojej książce Tropy i uniwersalia przyjmowałem, że pojęcie powszechników miało zawsze mniej więcej to samo znaczenie i interpretowałem stanowisko św. Tomasza z Akwinu jako rodzaj współczesnego realizmu. Moja interpretacja wywołała interesujące polemiki ze strony historyków filozofii, Tomasza Tiuryna i Michała Głowali. W tym artykule staram się zbadać podobieństwa i różnice między współczesnym a średniowiecznym rozumieniem powszechników i odpowiedzieć na niektóre sformułowane przez nich zarzuty. Wygląda na to, że w średniowieczu istniały co najmniej trzy różne pojęcia uniwersaliów. Po pierwsze, rozumiano je jako byty wspólne, ściśle tożsame w wielu swoich realizacjach. To pojęcie uniwersaliów być może zawdzięczamy patrystycznym dyskusjom o Trójcy Świętej w IV wieku. Po drugie, uniwersalia definiowano jako byty orzekane o wielu, to znaczy ogólne pojęcia istniejące w intelekcie. Po trzecie wreszcie, uważano je, zwłaszcza w późnej scholastyce, za byty dzielące się w swoich realizacjach. Tylko to pierwsze pojęcie zgadza się ze współczesnym rozumieniem uniwersaliów. Wynika z tego, że średniowieczny i współczesny spór o powszechniki częściowo pokrywają się ze sobą. Staram się także pokazać, że proponowane przez Tiuryna i Głowalę interpretacje stanowiska św. Tomasza prowadzą do osobliwego poglądu łączącego teorię tropów i strusi nominalizm Quine’a.
Analytic philosophers usually believe that the problem of universals they discuss is the same problem that was discussed in antiquity and the Middle Ages. However, historians of philosophy point out that the old dispute on universals involved many different issues and did not focus on the currently debated problem of common properties. In my book Tropy i uniwersalia [Tropes and Universals], I assumed that the concept of universals had more or less the same meaning and I interpreted St. Thomas Aquinas’ position as a kind of contemporary realism. My interpretation raised interesting polemics by historians of philosophy, Tomasz Tiuryn and Michał Głowala. In this paper I attempt to examine the similarities and differences between contemporary and medieval understandings of universals and to answer some of their objections. It seems that there were at least three different notions of universals in the Middle Ages. First, they were understood as common beings, strictly identical in many realizations. This concept of universals is perhaps due to the patristic discussions of the Trinity in the fourth century. Second, universals were defined as entities predicated of the many, that is, as general concepts existing in the intellect. Third, and finally, they were thought, especially in late scholasticism, as entities divided into their realizations. Only the first concept agrees with the contemporary understanding of universals. It follows that the medieval and contemporary dispute over universals partially overlap. Finally, I also try to show that the interpretations of Aquinas’s position proposed by Tomasz Tiuryn and Michał Głowala lead in fact to a peculiar position that combines trope theory and Quine’s ostrich nominalism.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 3; 367-399
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Barbarzyńca w ogrodzie: Wprowadzenie do dyskusji o Tropach i uniwersaliach
Barbarian in the Garden: Introduction to the Discussions on Tropy i uniwersalia [Tropes and Universals]
Autorzy:
Rojek, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31231982.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
uniwersalia
realizm
nominalizm
teoria tropów
konkretne uniwersalia
uprawdziwianie
universals
realism
nominalism
trope theory
concrete universals
truthmaking
Opis:
W swojej książce Tropy i uniwersalia: Badania ontologiczne zaproponowałem systematyczną i historyczną analizę problemu uniwersaliów. Odróżniłem trzy podstawowe pojęcia powszechników, rozumianych kolejno jako wspólne własności, wspólne aspekty i wspólne całości, a następnie zastosowałem je do szczegółowej analizy teorii Romana Ingardena, św. Tomasza z Akwinu i Georga Wilhelma Friedricha Hegla. W tym tekście przedstawiam założenia metodologiczne mojej pracy, przyjmowane przeze mnie rozumienie powszechników i główne rezultaty moich interpretacji. Następnie omawiam krótko dyskusje, jakie wywołała moja książka. Katarzyna Barska i Marek Piwowarczyk kwestionowali moje odczytanie teorii Ingardena, a Tomasz Tiuryn i Michał Głowala krytykowali moją interpretację stanowiska św. Tomasza. Na koniec pokazuję, w jaki sposób Karol Kleczka ciekawie rozwinął interpretację pojęcia konkretnego powszechnika w ramach współczesnej teorii uprawdziwiania. 
In my book Tropy i uniwersalia: Badania ontologiczne [Tropes and Universals: Ontological Investigations], I proposed a systematic and historical analysis of the problem of universals. I distinguished three main concepts of universals, understood as common properties, common aspects or common wholes, and then I applied these concepts for a detailed analysis of the theories of Roman Ingarden, St. Thomas Aquinas and Georg Wilhelm Friedrich Hegel. In this paper, I outline the methodological assumptions of my work, my understanding of universals, and the main results of my interpretations. Next, I briefly review the discussions provoked by my book. Katarzyna Barska and Marek Piwowarczyk questioned my reading of Ingarden’s theory, while Tomasz Tiuryn and Michał Głowala criticized my interpretation of Aquinas’s position. Finally, I analyze a way in which Karol Kleczka interestingly developed an interpretation of the notion of concrete universal within the framework of the contemporary truthmaking theory.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 3; 277-296
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trudności nominalizmu tropowego – problem fundamentów podobieństwa i różnicy numerycznej
The Difficulties with Trope Nominalism: The Problem of the Foundations of Resemblance and Numerical Difference
Autorzy:
Piwowarczyk, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232839.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
trope nominalism
resemblance
numerical difference
simplicity of tropes
nominalizm tropowy
podobieństwo
różnica numeryczna
prostota tropów
Opis:
Jeden z zarzutów wobec nominalizmu tropowego głosi, że tropy, wbrew deklaracjom ich zwolenników, muszą być złożone, co otwiera drogę do regresu, który da się zatrzymać, tylko przyjmując jakieś powszechniki. Złożoność tropów ma wynikać z tego, że relacja podobieństwa i relacja różnicy numerycznej, które zachodzą między doskonale podobnymi tropami, muszą mieć osobne fundamenty, stanowiące składniki tropów. Te fundamenty znów stoją w relacjach podobieństwa i różnicy, co generuje regres. W niniejszym artykule przyglądam się temu problemowi i próbuję odpierać argumentację przeciwników nominalizmu tropowego. Za punkt odniesienia czynię artykuł Pawła Rojka „Regresy podobieństwa. Podwójny relacyjny argument przeciw nominalizmowi tropowemu”, który w oryginalny sposób łączy ze sobą rożne zarzuty przeciw nominalizmowi tropowemu. Struktura mojego tekstu jest następująca: najpierw krótko charakteryzuję nominalizm tropowy i wskazuję, co mnie łączy z tym stanowiskiem (nie mogę bez zastrzeżeń określić siebie jako zwolennika nominalizmu tropowego). Następnie podaję charakterystykę relacji, w szczególności relacji podobieństwa, a potem przedstawiam argument Pawła Rojka. W kolejnym paragrafie staram się pokazać, że argument za złożonością tropów zakłada zasadę identyczności nieodróżnialnych, którą nominalista tropowy odrzuca. W przedostatniej sekcji wskazuję, że jednostkowość nie jest składnikiem tropu, lecz sposobem, w jaki trop konstytuuje rzeczywistość.
One of the objections against trope nominalism is that tropes, contrary to the declarations of the their proponents, must be complex, which opens the road to a regress that can only be stopped by accepting some universals. The complexity of tropes is supposed to arise from the fact that the relation of resemblance and the relation of numerical difference, which occur between perfectly resembling tropes, must have separate foundations which are components of tropes themselves. These foundations again stand in resemblance and difference relations, thus they are also complex, and so on. In this article, I discuss this problem and try to refute the arguments of the opponents of trope nominalism. As a point of reference I take Paweł Rojek’s paper „Regresy podobieństwa. Podwójny relacyjny argument przeciw nominalizmowi tropowemu” [Resemblance regresses. A double argument against trope nominalism], which in an original way links together the various objections against trope nominalism. The structure of my article is as follows: first I briefly characterize trope nominalism and indicate what I have in common with this position. Then I characterize relations, in particular the resemblance relation, and then I present Rojek’s argument. Then I try to show that the argument for the complexity of tropes presupposes the principle of the identity of indiscernibles, which is rejected by nominalists. In the penultimate section, I point out that particularity is not a component of a trope, but a way in which a trope constitutes reality.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 3; 45-61
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bóg i uniwersalia
God and universals
Autorzy:
Judycki, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591888.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
God
universals
Platonism
realism
conceptualism
nominalism
Bóg
uniwersalia
platonizm
realizm
konceptualizm
nominalizm
Opis:
W pierwszych dwóch częściach artykułu przedstawione są motywacje prowadzące do akceptacji istnienia uniwersaliów, jak również ich rodzaje. Dalej zostają wyróżnione cztery zasadnicze stanowiska w tzw. sporze o uniwersalia: realizm pojęciowy (platonizm), umiarkowany realizm pojęciowy, czyli rozwiązanie arystotelesowskie, konceptualizm i nominalizm (w różnych wersjach). W dalszych częściach artykułu przedstawiona jest krytyka rozwiązań nominalistycznych, arystotelesowskich i konceptualistycznych. Na tym tle autor argumentuje na rzecz teistycznego realizmu pojęciowego, ukazując, w jaki sposób należy zinterpretować relację pomiędzy ludzką świadomością semantyczną a uniwersaliami istniejącymi w umyśle Boga. W tym kontekście zostają wzięte pod uwagę zagadnienia dotyczące pojęć ewolucji kosmicznej i biologicznej oraz pojęcia stworzenia świata.
The first two parts of the article discuss the motivations leading to acceptance of the existence of universals, as well as their types. Four main positions in the so-called the dispute about universals are presented: conceptual realism (Platonism), moderate conceptual realism, i.e. the Aristotelian solution, conceptualism and nominalism (in various versions). Further parts of the article present a critique of nominalist, Aristotelian and conceptual solutions. Against this background, the author argues in favor of theistic conceptual realism, showing how to interpret the relationship between human semantic consciousness and universals existing in God’s mind. In this context, issues related to the concepts of cosmic and biological evolution and the concept of creation are taken into account.
Źródło:
Colloquia Theologica Ottoniana; 2019, 2; 7-34
1731-0555
2353-2998
Pojawia się w:
Colloquia Theologica Ottoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo moratoryjne państwa polskiego w okresie kryzysu gospodarczego lat 30. XX wieku
Polish moratory laws during the Great Depression of the 1930s
Autorzy:
Jastrzębski, Robert Zygmunt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2124827.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
wielki kryzys gospodarczy lat 30. XX wieku w Polsce
moratorium
konwersja zobowiązań pieniężnych
polityka deflacyjna
nominalizm pieniężny
Great Depression in Poland
debt conversion
deflationary policy
nominalism
Opis:
Cel – Artykuł ma na celu scharakteryzowanie ustawodawstwa moratoryjnego państwa polskiego w okresie kryzysu gospodarczego lat 30. Omówiono w nim przede wszystkim ustawodawstwo w zakresie zobowiązań publicznoprawnych i prywatnoprawnych. W szczególności zwrócono uwagę na strukturę gospodarczą oraz politykę deflacyjną państwa polskiego, które determinowały ówczesną legislację. Metoda badań – Dokonano przeglądu literatury przedmiotu oraz wykorzystano analizę przepisów prawa. Wnioski – Wskazano, że ustawodawstwo moratoryjne dotyczyło przede wszystkim rolnictwa ze względu na strukturę gospodarczą państwa polskiego. Miało ono charakter antyegzekucyjny i polegało na obniżeniu stopy procentowej oraz rozłożeniu na szereg lat spłaty zobowiązań pieniężnych, zwłaszcza prywatnoprawnych. Oryginalność / wartość / implikacje / rekomendacje – Cel i funkcje ustawodawstwa moratoryjnego miały i mają istotne znaczenie dla gospodarki, w szczególności w okresie kryzysów. Egzemplifikacją tego jest właśnie ustawodawstwo państwa polskiego, które realizowało przyjętą strategię polityki deflacyjnej.
Purpose – The article aims at characterising Polish moratory laws during the Great Depression. The article is centred around the legislation on public and private law liabilities. The author pays particular attention to the structure of the Polish economy and to Poland’s deflationary policy that determined the Polish legislation of that time. Research method – The author reviewed the literature on the subject and analysed legal regulations. Results – The author indicates that – given the structure of the Polish economy – moratory legislation concerned the farming industry in particular. It was mainly of an anti-enforcement nature and consisted in reducing the interest rate and spreading the debt repayment over several years (particularly as regards private law liabilities). Originality / value / implications / recommendations – The purpose and functions of moratory laws were, and still are, of particular importance to the economy, especially at the time of economic crisis. This is exemplified by the moratory legislation of the Polish State that adopted and pursued the deflationary policy.
Źródło:
Optimum. Economic Studies; 2021, 3(105); 74-83
1506-7637
Pojawia się w:
Optimum. Economic Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odmienne języki teologiczne w dialogu katolicko-ewangelickim
Different theological languages in Catholic-Evangelical dialogue
Autorzy:
Herbut, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595611.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
ekumenizm
język teologiczny
uniwersalia
nominalizm
realizm umiarkowany
ecumenism
theological language
universals
nominalism
moderate realism
Opis:
The main thesis of the paper states that Catholic theology and Evangelical theology use different languages. The differences stem from the philosophical dispute about universals. The following positions emerged in the debate: radical realism (universalia ante rem), moderate realism (universsalia in re) and nominalism (notitia intuitiva et notitia abstractiva). The language of Catholic theology is a language of moderate realism, while the language of Evangelical theology is a language of nominalism. The linguistic differences result in a different understanding of important theological statements. The paper uses an analysis of selected fragments from a Catholic and an Evangelical catechism as a basis for the demonstration of the way the following issues are understood: (1) knowledge of God, (2) the concept of original sin, (3) the nature of the Church, (4) the origin of sacraments, (5) life in the world to come.
Główna teza artykułu stwierdza, że teologia katolicka oraz teologia ewangelicka posługują się różnymi językami. Różnice są zakorzenione w filozoficznym sporze o uniwersalia. W sporze tym ukształtowały się następujące stanowiska: realizm skrajny (universalia ante rem), realizm umiarkowany (universalia in re) oraz nominalizm (notitia intuitiva et notitia abstractiva). Język teologii katolickiej jest językiem realizmu umiarkowanego, natomiast język teologii ewangelickiej – językiem nominalizmu. Różnice językowe mają wpływ na odmienne rozumienie istotnych twierdzeń teologicznych. W artykule pokazano – na przykładzie analizy wybranych tekstów z katechizmu katolickiego i ewangelickiego – różnice w rozumieniu i interpretacji takich kwestii, jak: (1) poznawanie Boga, (2) pojęcie grzechu pierworodnego, (3) natura Kościoła, (4) geneza sakramentów, (5) życie w przyszłym świecie.
Źródło:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2018, 38, 1; 301-332
0137-3420
Pojawia się w:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tomasz z Akwinu i widmo ukrytego nominalizmu
Thomas Aquinas and the Spectre of Hidden Nominalism
Autorzy:
Głowala, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31231980.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
uniwersalia
ukryty nominalizm
Tomasz z Akwinu
Awicenna
triplex status naturae
universals
hidden nominalism
Thomas Aquinas
Avicenna
Opis:
W artykule dyskutuję z interpretacją tomistycznej teorii uniwersaliów w książce Pawła Rojka Tropy i uniwersalia. Badania ontologiczne w kontekście problematyki „ukrytego nominalizmu”. Stawiam sobie w nim trzy cele. (i) Proponuję uściślenie definicji powszechnika, pozwalające bronić zasadniczych tez Pawła Rojka dotyczących ukrytego nominalizmu; (ii) pokazuję, że zaproponowana przez Pawła Rojka interpretacja Akwinaty sama popada w ukryty nominalizm; (iii) proponuję, w oparciu o teorię triplex status naturae Awicenny, inne odczytanie tomistycznej teorii uniwersaliów, które wydaje mi się unikać pułapki ukrytego nominalizmu.
In the paper, I discuss the interpretation of the Thomistic theory of universals put forward in Paweł Rojek’s book Tropy i uniwersalia. Badania ontologiczne [Tropes and Universals: Ontological Investigations] in the context of the issue of hidden nominalism. My aims are threefold. (i) I suggest a more precise definition of a universal that enables a defence of basic claims by Rojek concerning hidden nominalism; (ii) I show that the interpretation of Aquinas put forward by Rojek does in fact collapse into hidden nominalism; (iii) I offer another interpretation of the Thomistic theory of universals based on the theory of triplex status naturae that seems free from the trap of hidden nominalism.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 3; 325-346
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marginesy, minima, media, itp. O politycznym znaczeniu sztuki konceptualnej
Margins, Minima, Media etc. The Political Meaning of Conceptual Art
Autorzy:
Brogowski, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/424527.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
Tematy:
sztuka konceptualna
polityka
sztuka polityczna
marginesy kultury
kultura alternatywna
przestrzeń społeczna
krytyczna swiadomość
fotografia
minimalizm
mass media
nominalizm
Opis:
This article focuses upon the issue of the political meaning of art. It discusses the possibility of making art political. It also attempts to define the ways in which political art functions and points out two ways: as undertaking a political topic or as a form which adopts a political meaning. The research field of the article is the period 1960-1980 when art was especially political, and conceptual art in particular. Even though conceptual art fairly rarely refers directly to politics, its political content has a deeper, philosophical character. The article concentrates on the following aspects of art from the period 1960-1980: 1. The choice of the artist to occupy a position on the margin of society, contradicting the myth of the artist-genius, surrounded by glory, success and the recognition of society 2. The stance of the artist as the organiser of “artistic life”: galleries, archives, festivals, exhibitions, etc. 3. The concept of art as a specific kind of research on reality, which would then allow art to be properly placed within a university structure and treat the teaching of it as a form of an artistic practice. 4. The analytic tendency to research media used by art. 5. Problematic issues relating to the body, which, contrary to dominating models, is present in many conceptual art projects. 6. The self-reflective stance of the artist towards art, a stance that aims to criticise the term and to confront the social artistic practice, which was a feature of artistic conflict during the period 1960-1980. The conclusion points out one particular and at the same time, typical form of conceptual art which was the artist’s book. This kind of book is political by its form and is an example of making discourse political by the way art acts, not necessarily by undertaking a political discussion.
Źródło:
Sztuka i Dokumentacja; 2013, 8; 9-19
2080-413X
Pojawia się w:
Sztuka i Dokumentacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teorie języka a pluralizm wartości w kontekście teorii wykładni prawa
Theories of language, value pluralism and the theory of legal interpretation
Autorzy:
Bogucki, Olgierd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693229.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
interpretation of law
philosophy of language
theory of language
value pluralism
nominalism
structuralism
wykładnia prawa
filozofia języka
teoria języka
pluralizm wartości
nominalizm
strukturalizm
Opis:
This article explores relations between philosophical ideas of the language and the attitude to the pluralism of values in the context of legal interpretation. It argues that if the postulate of intersubjectivity in legal interpretation is to be maintained, the nominalist idea of language will be more coherent with the negative attitude to value pluralism, while the structural idea is more coherent with the positive one. The intersubjectivity of legal interpretation can be based on a language system or on a system of values. If the idea of a language system were to be removed (as nominalists propose), the idea of one clear system of values will be needed, while where the idea of one system of values were to be maintained, then an idea of a language system will be necessary.
Artykuł analizuje relacje między filozoficznymi teoriami języka a stosunkiem do faktu pluralizmu wartości w kontekście interpretacji prawa. W opracowaniu argumentuje się, że przy założeniu postulatu intersubiektywności wyników wykładni prawa wizja języka proponowana przez nominalizm lingwistyczny łatwiej daje się pogodzić z negatywnym stosunkiem do pluralizmu wartości, wizja strukturalistyczna zaś – z pozytywnym stosunkiem do pluralizmu wartości. Intersubiektywność wykładni może opierać się na systemie językowym lub jednym systemie wartości. Jeżeli chcemy wyeliminować pojęcie systemu językowego (jak chcą tego nominaliści), to potrzebować będziemy jednego dostatecznie określonego systemu wartości. Jeżeli natomiast chcemy wyeliminować pojęcie jednego systemu wartości, to potrzebować będziemy systemu językowego.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 4; 55-67
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies