Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "nineteenth" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 177
Tytuł:
Mickiewicz i inni Polacy we wspomnieniach rosyjskich memuarystek XIX wieku
Mickiewicz and other Poles through the eyes of the nineteenth century Russian women memoirists
Autorzy:
Ambroziak, Daria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/482468.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
nineteenth century memoirism
Mickiewicz
Polish question
woman
literary relationships
Opis:
The nineteenth century Russian women memoirism presents a valuable source of information concerning Polish-Russian literary relationships. A. Kern and A. Panaeva’s memoirs justify that A. Mickiewicz was a well-known and appreciated poet in Russia and his works were perceived by Russian literary elites as a symbol of struggle for national liberation. Russian publishers and editors of literary magazines played a crucial role in the popularization of Mickiewicz’s literary output. His poems, translated into Russian by Z. Sierakowski or W. Szczastny, often appeared in Russian literary magazines. Russian Decembrist writers (P. Annenkova and M. Volkonska) in their memoirs written in the Siberian exile presented in the most favourable light Poles (S. Leparski and M. Rukiewicz) who were also exiled to Siberia. But, on the other hand, in T. Bulharin’s memoirs, whose controversial activity was condemned by Russian intellectual elites, as well as in A. Smirnova’s opinion, which represented the official line of the Russian aristocracy, we find negative images of Poles and the “Polish question”.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2014, 1, XIX; 17-26
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rosyjska memuarystyka kobieca XIX wieku we współczesnych zainteresowaniach badawczych
Russian Female Memoirs of the Nineteenth Century in the Modern Research
Autorzy:
Ambroziak, Daria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031696.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Russian memoirists
nineteenth century
woman
the present time
Źródło:
Slavia Orientalis; 2019, LXVIII, 3; 439-455
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzy okupacje Krakowa przez wojska rosyjskie w latach 1809–1831. Analiza porównawcza
A Comparative Analysis of the Russian Army’s Three Occupations of Cracow between 1809–1831
Drei Besetzungen von Krakau durch russische Truppen zwischen 1809 und 1831: eine vergleichende Analyse
Autorzy:
Baczkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2162160.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
wojsko rosyjskie
okupacja wojskowa
Kraków
XIX wiek
Russian army
military occupation
Cracow
nineteenth century
Russische Armee
militärische Besetzung
Krakau
19. Jahrhundert
Opis:
W pierwszej połowie XIX w. Kraków trzykrotnie znalazł się pod rosyjską okupacją wojskową: w 1809 r., gdy należał do Austrii, w latach 1813–1815, gdy należał do Księstwa Warszawskiego i w 1831 r., gdy był stolicą Wolnego Miasta Krakowa. Każda z okupacji rosyjskich miała inne cele i charakter. W 1809 r. głównym (niezrealizowanym) celem było niedopuszczenie do przejęcia miasta z rąk austriackich przez Księstwo Warszawskie. W latach 1813–1815 okupacja miasta była efektem przegranej Napoleona pod Moskwą i ofensywy wojsk rosyjskich na państwa napoleońskiej Europy. W 1831 r. okupacja miała charakter ekspedycji karnej za wspomaganie powstania listopadowego przez mieszkańców Krakowa. Każdorazowy pobyt wojsk rosyjskich w Krakowie wywoływał perturbacje gospodarcze i wzrost przestępczości. Dla załogi okupacyjnej największym zagrożeniem okazała się masowa zachorowalność żołnierzy na choroby weneryczne, najlepiej poświadczona dla lat 1813–1815. Polityczne znaczenie trzech okupacji wojskowych Krakowa przez wojsko rosyjskie było stosunkowo niewielkie. Koszty utrzymania żołnierzy były znaczne, ale nie doprowadziły do zrujnowania finansów miasta. Zachowanie się wojsk okupacyjnych, w wielu wypadkach naganne, nie odbiegało jednak od standardów pierwszej połowy XIX w.
During the first half of the nineteenth century, Cracow found itself under Russian military occupation three times: in 1809, when the city belonged to Austria, between 1813–1815, when it belonged to the Duchy of Warsaw, and in 1831, when it was the capital of the Free City of Cracow. Each period of Russian occupation had different aims and character. In 1809, the main (unrealised) goal was to prevent the Duchy of Warsaw from capturing the then Austrian city. The Russian offensive against the states of Napoleonic Europe, launched aft er Bonaparte’s defeat near Moscow in 1812, resulted in the second occupation between 1813–1815. In 1831, the city was occupied for a third time as punishment for the city’s strong support of the November Uprising. Each period of occupation resulted in economic perturbations and an increase in crime. For the occupying forces, the greatest threat turned out to be the mass morbidity of soldiers caused by venereal diseases attested to 1813–1815. The political importance of the three Russian occupations of Cracow was relatively minor. The cost of housing and maintaining the soldiers was considerable but did not deplete the city’s finances. The behaviour of the occupying forces, reprehensible in many cases, did not differ from the standards that prevailed during the first half of the nineteenth century.
In der ersten Hälft e des neunzehntes Jahrhunderts befand sich Krakau dreimal unter russischer militärischer Besatzung: 1809, als es zu Österreich gehörte, 1813–1815, als es Teil des Herzogtums Warschau war, und 1831, als es die Hauptstadt der Republik Krakau war. Jede der russischen Besetzungen hatte andere Ziele und einen anderen Charakter. Im Jahr 1809 bestand das (nicht erreichte) Hauptziel darin, die Einnahme der Stadt durch das Herzogtum Warschau aus österreichischer Hand zu verhindern. Die Besetzung der Stadt zwischen 1813 und 1815 war die Folge der Niederlage Napoleons bei Moskau und der Offensive der russischen Armee auf die Länder des napoleonischen Europas. Im Jahr 1831 hatte die Besetzung den Charakter einer Strafexpedition aufgrund der Unterstützung des Novemberaufstandes durch die Krakauer Bevölkerung. Jeder Aufenthalt der russischen Armee in Krakau führte zu wirtschaft lichen Turbulenzen und einem Anstieg der Kriminalität. Die größte Bedrohung für die Besatzungsarmee stellte das massive Auft reten von Geschlechtskrankheiten unter den Soldaten dar, das am besten für die Jahre 1813–1815 belegt ist. Die politische Bedeutung der drei militärischen Besetzungen von Krakau durch die russische Armee war relativ gering. Die Kosten für den Unterhalt der Soldaten waren beträchtlich, ruinierten aber nicht die Finanzen der Stadt. Das Verhalten der Besatzungstruppen, das in vielen Fällen verwerfl ich war, wich jedoch nicht von den Standards der ersten Hälfte des neunzehntes Jahrhunderts ab.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2022, XXIII (LXXIV), 4(282); 96-121
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O rękopiśmiennym spisie literatek autorstwa Adama Bartoszewicza z połowy XIX wieku
On the manuscript list of women writers by Adam Bartoszewicz from the mid-nineteenth century
Sur la liste manuscrite des femmes écrivains par Adam Bartoszewicz du milieu du XIXe siècle
В рукописном списке писательниц Адама Бартошевича середины девятнадцатого века.
Autorzy:
Berkan-Jabłońska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51559266.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kobiety autorki
historia kobiet
bibliografia XIX wieku
słowniki biobibliograficzne
spisy pisarek i tłumaczek
Archiwum rodziny Bartoszewiczów
Adam Bartoszewicz
women authors
history of women
nineteenth-century bibliographies biobibliographical dictionaries
lists of women writers and translators
The Bartoszewicz Family Archive
Opis:
Artykuł dotyczy zachowanych w Archiwum Państwowym w Łodzi, w zespole 592 Archiwum rodziny Bartoszewiczów, dwóch rękopisów autorstwa Adama Bartoszewicza, seniora rodu: Znakomite niewiasty polskie, a szczególnie znane w dziejach równie jak i na polu literackim oraz Poczet sławnych kobiet polskich a mianowicie uczonych literatek alfabetycznie ułożony przez A.[dama] B.[artoszewicza] 1859 r. [- skorowidz nazwisk]. Ich wspólnym mianownikiem są dzieje polskich kobiet, z naciskiem położonym na twórczość literacką i przekładową do lat siedemdziesiątych XIX wieku. Celem szkicu jest opis zawartości obu jednostek pod kątem sposobu tworzenia przez autora potencjalnego słownika, jego źródeł informacji, kwerend prasowych i kształtu inwentarza. Nie wiadomo, jakie plany wydawnicze wiązały się z brudnopisami, jednak można potraktować je jako ważny materiał źródłowy w historii budowania w wieku XIX wiedzy o piśmiennictwie kobiecym.
This article deals with two manuscripts preserved in the State Archive in Łódź, in collection number 592 of the Bartoszewicz Family Archive, written by Adam Bartoszewicz, the senior of the family: Excellent Polish Women, Especially Famous in History as well as in the Literary Field and The Inventory of Famous Polish Women, namely Literary Scholars Alphabetically Arranged by A.[dama] B.[artoszewicz] 1859 [– name index]. Their common denominator is the history of Polish women, with an emphasis on literary and translation works up to the 1870s. The purpose of the draft is to describe the contents of two manuscripts in terms of how the author created a potential dictionary, its sources of information, press queries and the shape of the inventory. It is not known what publishing plans were associated with the briefs, but they can be treated as important source material in the history of the construction of knowledge about women’s writing through the middle decades of the nineteenth century.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2023, 67, 2; 21-47
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Les pieces de George Sand dans les Théâtres de Varsovie au XIXe siecle
The plays of George Sand at Government Theatres of Warsaw in the 19th century
Autorzy:
Bochenek-Franczakowa, Regina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571832.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
George Sand
reception
adaptation
nineteenth-century theatre in Warsaw
Opis:
The article discusses the stagings of George Sand’s plays at Government Theatres of Warsaw in the 19th century (“Mauprat,” “Le marquis de Villemer,” “Académie de l’art poétique,” “Le mariage de Victorine”). The play that achieved the greatest success was “Mauprat,” staged almost continuously at the Teatr Wielki from 1856 to 1878. The success was due to the tastes of the Warsaw audience, sensitive to the achievements of the Romantic theatre and attached to their stage “stars”: in the case of “Mauprat,” the beloved “star” was Jan Królikowski, who frequently appeared as John Mauprat during the 20-year staging period. The article presents the traits of “Mauprat”’s adaptation and translation by Jan Tomasz Seweryn Jasiński (based on the available theatrical copies of the play), as well as theatrical reviews appearing in the press at that time, concerned with all of Sand’s plays which were staged in Warsaw.
Źródło:
Acta Philologica; 2016, 49; 151-161
0065-1524
Pojawia się w:
Acta Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Don Bosco and the conditions of pre-industrial youth in his times
Ksiądz Bosko i warunki przedindustrialnej młodzieży w jego czasach
Autorzy:
Boenzi, Joseph
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496230.pdf
Data publikacji:
2015-02-28
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
nastolatki
wychowanie
wartości rodzinne
imigranci
Jan Bosko
Włochy w XIX w.
religijność
Turyn
młodzi dorośli
urbanizacja
młodzież
adolescents
education
family values
immigrants
John Bosco
nineteenth century Italy
religiosity
Turin
young adults
urbanization
youth
Opis:
W roku 2015 przypada 200-lecie urodzin św. Jana Bosko, którego papież Jan Paweł II określił jako „ojca i nauczyciela młodzieży”. Członkowie Rodziny Salezjańskiej na całym świecie świętują ten jubileusz z intencją odnowienia ducha swego świętego Patrona i promocji wychowania młodzieży, którą ksiądz Bosko próbowałby wychowywać dzisiaj. Jaka była sytuacja młodych ludzi w czasie jego życia – tych, których on spotykał? Ten artykuł jest próbą zbadania społecznego, politycznego, kulturowego i religijnego tła, w jakim żyła młodzież księdza Bosko w Turynie w połowie XIX w. Autor wyraża nadzieję, że opracowanie to pomoże zreflektować, przebadać poruszane tu zagadnienia, a nawet podzielić się nimi z młodzieżą identyfikującą się z Księdzem Bosko. Według świętego Wychowawcy z Turynu, młodzież jest bowiem „częścią ludzkiej społeczności najbardziej wrażliwą i najbardziej drogocenną, w której pokłada się tak wiele nadziei na szczęśliwą przyszłość”.
The year 2015 marks the bicentenary of the birth of Saint John Bosco, whom Pope John Paul II designated as the father and teacher of youth. As members of the Salesian Family worldwide commemorate this event, they do so with the intention of starting afresh in the spirit of this saint to promote and foster the education of young people in our times – especially the poorest and most in need. But who are the young people that Don Bosco would most try to educate today? What was the situation of adolescents and young adults in his lifetime? – those the he actually encountered? This paper attempts to survey the social, political, cultural and religious context of the young of Don Bosco’s city of Turin in the middle nineteenth century. My hope is to present reflections that can help us to reflect or study or even share in groups on Don Bosco’s young people and our own. For, according to Don Bosco, the young are that portion of human society that is the most delicate and the most precious, on which so many hopes for a happy future are placed.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2015, 36, 1; 15-27
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół „I koncertu fortepianowego h-moll” op. 79 Raoula Koczalskiego. Geneza i źródła
Concerning Raoul Koczalski’s ‘Piano Concerto in B Minor’ No. 1, Op. 79. Sources and Origin
Autorzy:
Bogula-Gniazdowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24298360.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Raoul Koczalski
koncert fortepianowy
źródła
autograf
rękopis
Koncert fortepianowy h-moll op. 79
wirtuoz
muzyka XIX wieku
muzyka fortepianowa
piano concerto
sources
autograph
manuscript
piano music
Piano Concerto in B Minor, Op. 79
virtuoso
nineteenth-century music
Opis:
Raoul Koczalski, polski pianista i kompozytor, uczeń Karola Mikulego (wychowanka samego Chopina), zasłynął przede wszystkim jako wirtuoz fortepianu, znakomity wykonawca dzieł Fryderyka Chopina. Mniej znany jest dzisiaj jego dorobek kompozytorski. Tymczasem Koczalski jest autorem bogatej twórczości, obejmującej dzieła różnych gatunków, w tym twórczość fortepianową, symfoniczną, a nawet operową. Jest także autorem aż 6 koncertów fortepianowych, z których najmniej wiadomo było dotąd o jego pierwszym dziele w tym gatunku, Koncercie fortepianowym h-moll op. 79. Artykuł stanowi prezentację praktycznie pomijanego dotąd w omówieniach na temat twórczości Raoula Koczalskiego, nigdy niepublikowanego I koncertu fortepianowego h-moll op. 79. Zawiera krótkie przedstawienie genezy dzieła w dorobku pianisty i kompozytora, refleksję nad rozwojem jego twórczości kompozytorskiej w kontekście stosunkowo krótkotrwałej edukacji artystycznej, w końcu opisuje mało znane, a niezwykle bogate materiały źródłowe tej kompozycji znajdujących się w zbiorach Staatliches Institut für Musikforschung w Berlinie. Na podstawie tych źródeł umiejscawia koncert w dorobku kompozytorskim Koczalskiego oraz umożliwia jego datowanie.
Polish pianist-composer Raoul Koczalski, a pupil of Karol Mikuli (who was taught by Fryderyk Chopin), was renowned first and foremost as a piano virtuoso, an excellent interpreter of the works of Chopin. His rich output as a composer is less widely known today, though he wrote compositions in many genres, including piano, symphonic and even operatic works. He composed as many as six piano concertos, the first of which, the Piano Concerto in B minor, Op. 79, is the least known. This article presents Koczalski’s unpublished opus 79, hitherto practically ignored in discussions of his oeuvre. A brief outline of this work’s origins within Koczalski’s output as a pianist and composer is followed by reflection on the development of his compositional work in the context of his relatively short musical education, and the article concludes with a description of the little-known but abundant source materials of this composition held in Berlin’s Staatliches Institut für Musikforschung. Those sources make it possible to date the Concerto and place it within Koczalski’s oeuvre.
Źródło:
Muzyka; 2023, 68, 4; 38-52
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powojenna mediewistyka polska wobec dziedzictwa dziewiętnastowiecznej myśli historycznej
Die polnische Nachkriegsmediävistik über das Erbe des historischen Denkens im neunzehnten Jahrhundert
The post-war Polish medieval studies in relation to the nineteenth-century historiography
Autorzy:
Boroń, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1018594.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
mediewistyka
historiografia
myśl historyczna XIX wieku
historiografia polska po II wojnie światowej
historiografia PRL
medieval studies
historiography
nineteenth-century historical thought
post-war Polish historiography
historiography in communist Poland
Opis:
W artykule przedstawiono uwagi dotyczące obecności w polskiej mediewistyce historycznej czasów powojennych (po 1945 roku) przekonań i wizji przeszłości wypracowanych jeszcze w XIX stuleciu, czyli u progu tworzenia się nowoczesnej, krytycznej historiografii. Z praktycznych względów szkic dotyczy tylko mediewistyki historycznej, bez odwoływania się do innych nauk zajmujących się średniowieczem. Autor zwrócił uwagę na liczne odwołania historiografii do wypracowanych w XIX wieku paradygmatów postrzegania przeszłości. Jednym z nich był paradygmat opisywania przeszłości „narodowej”. Zasygnalizowano także zastosowanie dość archaicznych sposobów opisu przeszłości w okresie po II wojnie światowej oraz utylitarny charakter części prac historycznych. 
The article presents reflection on the presence of the nineteenth-century convictions and visions of the past in the Polish post-war medieval studies practiced on the historical ground. The nineteenth century was the time when modern critical historiography started to be created. For practical reasons the article discusses only the field of history, without referring to other fields that also practice medieval studies. The author emphasizes numerous historiographic references to the nineteenth-century paradigms of perceiving the past. One of them was the paradigm of describing the “national” past. What is also signaled in this study are rather archaic manners of describing the past in the post-war period and the utilitarian character of some historical studies.
Der Artikel beschäftigt sich mit den in der polnischen Nachkriegsmediävistik (nach 1945) vorhandenen Ansichten und Vorstellungen über die Vergangenheit, die noch im neunzehnten Jahrhundert verankert waren, als sich die moderne, kritische Geschichtsschreibung erst zu entwickeln begann. Aus praktischen Gründen betrifft die Skizze nur die historische Mediävistik, ohne sich auf andere Wissenschaften vom Mittelalter zu beziehen. Der Autor macht auf zahlreiche historiographische Bezüge auf die aus dem neunzehnten Jahrhundert stammenden Paradigmen über die Wahrnehmung der Vergangenheit aufmerksam. Eines der Paradigmen war die Betrachtung der Vergangenheit von einem „nationalen“ Standpunkt aus. Darüber hinaus wurde auf die Anwendung von ziemlich archaischen Methoden der Vergangenheitsbeschreibung in der Nachkriegszeit sowie auf einen utilitären Charakter mancher historischen Arbeiten hingewiesen. 
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2020, 12; 227-244
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Provincial treatment and care asylums for the mentally ill in East Prussia as forgotten cultural heritage: case study of the asylum in Allenberg (now Znamensk, Russian Federation)
Autorzy:
Bręczewska-Kulesza, Daria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031298.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
nineteenth and early twentieth century architecture
lunatic asylums in Prussia
East Prussia
Allenberg
Eastern Europe
Russian Federation
Znamensk
architektura XIX i początku XX w.
zakłady psychiatryczne w Prusach
Prusy Wschodnie
Europa Wschodnia
Rosja
Znamiensk
Opis:
The article focuses on issues demonstrating the role of architecture in the development of Prussian psychiatry in the nineteenth and the early twentieth century. The Provincial Treatment and Care Institution Allenberg (now Znamensk, Russian Federation) is used as a case study to demonstrate the perception of model solutions used in Prussian asylums located in distant provinces. The asylum discussed in this article met the contemporary requirements, proving that these models and newest trends reached East Prussia very quickly. The asylum complex in Allenberg was a testimony to the development of Prussian and European architectural thought in the service of medicine. Unfortunately, today the former asylum remains in a poor condition and is treated as unwanted legacy rather than a cultural monument.
Artykuł dotyczy problematyki ukazującej rolę architektury w rozwoju pruskiej psychiatrii w XIX i na początku XX w. Na przykładzie Prowincjalnego Zakładu Leczniczo – Opiekuńczego w Allenbergu (ob. Znamiensk, Federacja Rosyjska) pokazano percepcję wzorcowych rozwiązań pruskich azylów na prowincji. Badany zespół spełniał ówczesne wymogi, dowodząc, że wzorce i nowoczesne tendencje docierały tu z wiodących ośrodków bardzo szybko. Zespół azylu w Allenbergu stanowił świadectwo rozwoju pruskiej i europejskiej myśli architektonicznej służącej medycynie. Niestety obecny stan budynków dawnego azylu jest bardzo zły, a cały zespół traktowany jest raczej jako niechciane dziedzictwo niż cenny zabytek kulturowy.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 56, 3; 41-55
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Życie i aktywność Wacława Raszka (1764–1837) w świetle źródeł
The Life and Work of Wacław Raszek (1764–1837) in the Light of Historical Sources
Autorzy:
Bujas-Poniatowska, Jolanta
Godek, Andrzej Edward
Poniatowski, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806086.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Wacław Raszek
muzyka religijna
religijna kultura muzyczna XIX w.
Kancjonał muzyki kościelnej
Instytut Muzyczny w Puławach
muzyka w Kościele katolickim
sacred music
nineteenth-century sacred music culture
Music Institute in Puławy
music in the Catholic Church
Opis:
Działający na przełomie XVIII i XIX w. Wacław Raszek należy do grona muzyków, o których – mimo zainteresowania ze strony badaczy – wiadomo nader niewiele. Niejasności dotyczące właściwie wszystkich podstawowych informacji na temat muzyka, tj.: jego imienia, lat życia, ośrodków, w których przebywał czy przypisywanych mu utworów muzycznych, doprowadziły do licznych nieścisłości, pomyłek i niesprawdzonych hipotez. Zgodnie z obecną wiedzą można stwierdzić, że Wacław (a właściwie Ignacy Wacław) Raszek urodził się w Rychnovie nad Kněžnou w północnych Czechach, jako drugie z dwojga bliźniąt ochrzczonych pierwszego lutego 1764 roku. Wiadomo, że już w połowie lat osiemdziesiątych jego utwory przepisywane były dla zespołu działającego przy dominikańskim kościele w Gidlach – prawdopodobnie w tym czasie kompozytor też był już aktywny na terenach polskich, pracując jako kapelmistrz w Żarkach oraz dorywczy organista kapeli gidelskiej. W 1789 r. w Żarkach poślubił Klarę Szretter, jednak już dwa lata później był wdowcem, a w 1793 r. ponownie się ożenił, z Joanną Sytniowską (zmarłą w 1797 r. w Koziegłowach). Na przełomie XVIII i XIX w. centrum życia i aktywności zawodowej Wacława Raszka stała się Warszawa, w której pracował jako nauczyciel fortepianu konwiktu pijarskiego na Żoliborzu (1812–17), prawdopodobnie podejmując też współpracę z Teatrem Narodowym. Być może uczestniczył w muzyce uprawianej przy kościele św. Benona. W 1815 r. ożenił się po raz  trzeci z rodowitą warszawianką Elżbietą Lewicką. Po roku urodziło im się pierwsze dziecko, Ludwik Wacław. W latach 1818 i 1819 odnotowano aktywność muzyka w Opolu Lubelskim, gdzie miał być kapelmistrzem i gdzie urodziła się, a po roku zmarła jego córka Rozalia Kaliksta. Jednak już pod koniec 1819 r. Wacław Raszek przeniósł się do Puław, gdzie został zatrudniony w charakterze dyrektora muzyki w Instytucie Nauczycieli Elementarnych i Organistów. W szkole tej działał aktywnie prawdopodobnie do końca 1825 r., kształcąc kilkudziesięciu chłopców oraz ucząc śpiewu dziewczęta w szkółce parafialnej. Uważano go za sumiennego, pracowitego i odnoszącego sukcesy nauczyciela oraz organizatora życia muzycznego. W Puławach Raszek napisał swoje opus magnum, Kancjonał Muzyki Kościelnej, wydany w Warszawie w 1825 roku. Tam też urodziło się kolejnych dwóch synów kompozytora. Po opuszczeniu Puław Wacław Raszek powrócił do Warszawy, gdzie współpracował z Archikonfraternią Warszawską oraz dawał prywatne lekcje fortepianu. Zmarł 29 I 1837 r. i został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim, a wraz z nim dwójka jego synów, zmarłych odpowiednio sześć i siedem lat po ojcu.
Wacław Raszek, active in the late eighteenth and early nineteenth century, is one of those musicians whose life and work, despite scholarly interest, remains largely unknown. Virtually all the basic information concerning this musician, including his first name, date of birth and death, the places he lived and worked in, and the compositions attributed to him, has remained ambiguous, leading to numerous inaccuracies, mistakes and unverified hypotheses. According to the current state of knowledge, Wacław (actually Ignacy Wacław) Raszek was born in Rychnov nad Kněžnou, in Bohemia, as one of twins baptised on 1 February 1764. We know that in the mid-1780s his works were being copied for the ensemble active at the Dominican church in Gidle, in central southern Poland. At that time, he was most likely already active in Poland, as the Kapellmeister in Żarki, in the Polish Jura, and occasionally as an organist working with the Gidle ensemble. In 1789, in Żarki, he married Klara Szretter, but just two years later he was widowed. He remarried in 1793, to Joanna Sytniowska (d. Koziegłowy, 1797). Around the turn of the nineteenth century, Warsaw became the focus of Raszek’s life and professional activity. He worked as a piano teacher at the Piarist boarding school in Żoliborz, now a district of Warsaw (1812–17), probably also working with the National Theatre and taking part in the performance of music at the Church of St Benno. In 1815 he got married for the third time, to Elżbieta Lewicka, a native of Warsaw. Their first child, Ludwik Wacław, was born a year later. For 1818 and 1819 we have record of his work as a Kapellmeister in Opole Lubelskie, where his daughter Rozalia Kaliksta was born and died a year later. Towards the end of 1819, however, Raszek moved to Puławy, where he was taken on as director of music at the Institute of Elementary School Teachers and Organists, where he probably worked till the end of 1825, teaching several dozen boys and training girls to sing in the parish school. He was regarded as a diligent, hardworking and successful teacher and organiser of musical life. It was in Puławy that he wrote his opus magnum, the Kancjonał muzyki kościelnej [Church hymnal and songbook], published in 1825 in Warsaw. Two sons were born to him in Puławy. Having left that town, Raszek returned to Warsaw, where he worked with the Warsaw Archconfraternity and privately gave piano lessons. He died on 29 January 1837 and is buried in Powązki Cemetery, along with two of his sons, who died respectively six and seven years after their father.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 1; 20-38
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój regionalny ziem polskich pod zaborami. Porównanie poziomu produktu brutto per capita na dzisiejszych terenach Polski na przełomie XIX i XX w. (wyniki pierwszych estymacji)
Autorzy:
Bukowski, Maciej
Koryś, Piotr
Leszczyńska, Cecylia
Tymiński, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/603106.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
rozwój gospodarczy
rozwój regionalny
PKB
Polska w XIX w.
economic development
regional development
GDP
Poland in the nineteenth century
Opis:
Przedmiotem artykułu jest rekonstrukcja historycznego produktu krajowego (PKB) ziem polskich na przełomie XIX i XX w. Jest to pierwszy w polskiej historiografii gospodarczej spójny szacunek PKB dla poszczególnych dzielnic zaborczych oraz całości ziem polskich w latach 1900 i 1910, w podwójnym ujęciu – w granicach z przełomu XIX i XX w. oraz w granicach współczesnych. Badanie oparto na szerokiej bazie statystycznej, w obliczeniach dochodów na poziomie dzielnic i PKB ogółem zastosowano metodę produktową oraz bottom-up, część obliczeń przeprowadzono z wykorzystaniem regresji liniowej. Artykuł składa się z pięciu podrozdziałów: omówienie stanu badań, zakres terytorialny badania, źródła, metoda, wyniki i ich interpretacja. W zakończeniu przedstawiono wnioski i dezyderaty dotyczące dalszych prac w tej dziedzinie. Regional development of the Polish lands under partitions. A comparison of the level of gross product per capita in the territories of modern Poland at the turn of the twentieth century (results of first estimations)The article presents a reconstruction of historic gross domestic product (GDP) in the Polish lands at the turn of the twentieth century. This is the first in the Polish economic historiography comprehensive GDP estimate for individual partitions and the whole Polish territory in 1900 and 1910, in a double approach: within the frontiers at the turn of the nineteenth century and within the present ones. The study has been based on a broad statistical basis, the calculations of income on the level of partitions and total GDP have been performed with the output method and bottom-up method, part of the computations has been made with the use of simple linear regression. The article is divided into five parts: 1) a description of the present state of research, 2) a territorial scope of the study, 3) sources, 4) methods, 5) results and their interpretation. The closing part contains conclusions and proposition for further research in the field.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2017, 78
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Conrad’s Lord Jim and Dostoevsky’s Crime and Punishment: Contrastive Axiologies
Lord Jim Conrada i Zbrodnia i kara Dostojewskiego: aksjologie kontrastywne
Autorzy:
Busza, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451099.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Conrad
Dostoevsky
nineteenth-century axiological crisis
Dostojewski
aksjologie kontrastywne
Opis:
Kiedy pół wieku temu autor tego artykułu rozpoczynał studia nad twórczością Josepha Conrada, w literaturoznawstwie wciąż dominowały tezy Nowej Krytyki, która twierdziła, że właściwe badanie odnosi się tylko do samego tekstu, pomijając w zasadzie kontekst historyczny, osobę pisarza, a także horyzont oczekiwań czytelników. Autor jednak opowiadał się za mniej „czystym”, a bardziej kontekstualnym podejściem, szczególnie w przypadku pisarzy tak związanych z rzeczywistością historyczną, jak Conrad i – może nawet bardziej – Dostojewski. Znajdując uzasadnienie dla swojego podejścia w „logice pytań i odpowiedzi” angielskiego filozofa R. G. Collingwooda, autor twierdzi, że Zbrodnia i kara Dostojewskiego i Lord Jim Conrada przedstawiają różne odpowiedzi na dziewiętnastowieczny kryzys wartości, szczególnie w sferze etyki. Conradowskie postrzeganie ludzkiej natury jest zasadniczo ironiczne, a jego wizja potrzeb człowieka jest hierarchiczna. Ludzką powinnością moralną i miarą naszego człowieczeństwa jest dyscyplinowanie i sublimacja niższych instynktów i namiętności. Dostojewski natomiast podkreśla niebezpieczeństwa spaczonego racjonalizmu i umiejscawia dobroć w naturze i ludzkim sercu. Jest to jednak wizja paradoksalna, ponieważ znajduje on tam również okrucieństwo, chciwość, egoizm i ślepe namiętności. Człowiek Dostojewskiego jest więc – jak jego świat – rozdarty przez sprzeczności nie do pogodzenia, które mogą być tylko transcendowane.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2015, 10, 5; 311-320
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia nagrobka Adolfa Dygasińskiego na Starych Powązkach – kradzież i restauracja
The story of Adolf Dygasiński’s gravestone in the Stare Powązki cemetery – its theft and restoration
Autorzy:
Cegliński, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23352195.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Adolf Dygasiński
cmentarz Powązkowski
renowacja
XIX wiek
sztuka sepulkralna
Powązki cemetery
renovation
nineteenth century
sepulchral art
Opis:
Praca opisuje historię pomnika nagrobnego wykonanego przez słynnego warszawskiego rzeźbiarza i portrecistę Czesława Makowskiego. Nagrobek został wystawiony Adolfowi Dygasińskiemu, dziewiętnastowiecznemu pisarzowi i pedagogowi, na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Artykuł skupia się przede wszystkim na powstaniu pomnika, kradzieży z niego elementów metalowych w 2000 roku oraz jego restauracji, która nastąpiła kilkanaście lat później. Zwraca też uwagę na proceder, który od dziesiątków lat zagraża zabytkowym cmentarzom w Polsce. W tekście przedstawione zostały dwie inicjatywy społeczne w postaci zbiórek na rzecz pomnika Dygasińskiego, jedna z początku XX wieku, zorganizowana przez jego najbliższych, gdy stawiano nagrobek. Druga zaś z ostatnich lat, kiedy z inicjatywy podmiotów związanych ze słynnym literatem dokonywano renowacji pomnika. Publikacja porusza również wątek kierunku, jaki obrano w trakcie restauracji nagrobka Dygasińskiego, oraz zadaje pytania o jego słuszność. Z jednej strony bowiem zrekonstruowano część skradzionych elementów, używając surowców, które nie są tak narażone na kradzież jak brąz, z drugiej zaś zatracono wymiar artystyczny, jakim nagrobek szczycił się przed dewastacją.
This work recounts the history of the gravestone monument made by the famous Warsaw sculptor and portraitist Czesław Makowski. The tombstone was erected for Adolf Dygasiński, a nineteenth-century writer and educator, at the Powązki Cemetery in Warsaw. The article focuses primarily on the creation of the monument, the theft of its metal elements in 2000 and its restoration which took place several years later. It also draws attention to a malpractice that has been threatening historic cemeteries in Poland for decades. The text describes two social initiatives in the form of collections for Dygasiński’s monument, one dating from the beginning of the twentieth century, organized by his relatives when the tombstone was being erected. The other is more recent and was undertaken when the monument was renovated on the initiative of entities connected with the famous novelist. Furthermore, this article also addresses the approach which was taken during the restoration of Dygasiński’s tombstone, and asks questions about its appropriateness. On the one hand, some of the stolen elements were reconstructed using materials that are not as susceptible to theft as bronze, whereas on the other hand, this led to the loss of the tombstone’s artistic value before its vandalization.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2023, 2; 165-177
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Kaprysy” Niccolò Paganiniego według Henryka Wieniawskiego
Niccolò Paganini’s 'Caprices' as Interpreted by Henryk Wieniawski
Autorzy:
Chamczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28328337.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Henryk Wieniawski
Niccolò Paganini
kaprys
wiolinistyka
XIX wiek
violin playing
nineteenth century
caprice
Opis:
Kaprysy Niccolò Paganiniego – jedne z najbardziej wymagających w literaturze wiolinistycznej utworów – wciąż stanowią wyzwanie dla wielu współczesnych skrzypków. Nie inaczej było w 1820 roku, gdy zostały opublikowane. Dwadzieścia cztery popisowe miniatury niewiele bowiem miały wspólnego z ćwiczebnym charakterem, leżącym u podstaw tego gatunku. Przeciwnie, stanowiły wirtuozowski popis ich twórcy, który miał pozostać niedościgniony. Kaprysy Paganiniego nie zajmowały ważnego miejsca w repertuarze koncertowym Henryka Wieniawskiego. Były mu jednak dobrze znane. Niezwykle cenne źródło informacji w tym zakresie stanowi egzemplarz Kaprysów przechowywany w bibliotece Conservatoire de Musique w Brukseli, w którym ślad pozostawił po sobie polski skrzypek. Wydanie to stało się przyczynkiem do podjęcia refleksji na temat źródeł młodzieńczej fascynacji Wieniawskiego stylem gry Niccolò Paganiniego – omówiono pokrótce edukację polskiego skrzypka w klasie Josepha Lamberta Massarta w Konserwatorium Paryskim, jego zainteresowanie grą Apolinarego Kątskiego oraz pobyt u Karola Lipińskiego w Dreźnie. Podjęto także wątek kaprysów Paganiniego w pracy pedagogicznej Wieniawskiego w konserwatoriach w Petersburgu i Brukseli. Punkt zasadniczy artykułu stanowi omówienie egzemplarza Kaprysów z Brukseli, zarówno pod względem historii źródła, jak i zakresu ingerencji Wieniawskiego w pierwotną materię wydania. Analiza ta dostarcza nam niezwykle cennej wiedzy na rzadko podejmowany w literaturze przedmiotu temat stylu wykonawczego Henryka Wieniawskiego.
Niccolò Paganini’s 'Caprices', one of the most demanding cycles in the violin repertoire, continue to pose a challenge for many violinists, as they did in the year of their publication, 1820. These 24 miniature showpieces had little to do with the original educational character of the genre. On the contrary, they were a virtuosic display of the skills of their composer, who would remain unrivalled to this day. Though Paganini’s 'Caprices' did not occupy a major place in Henryk Wieniawski’s concert repertoire, they were well known to him. Extremely valuable in this respect is the copy of the Caprices now held in the library of the Conservatoire Royal de Musique in Brussels, which bears traces of use by the Polish violinist. I take this copy of the Caprices as the starting point for analysis of the sources of his early fascination with Paganini’s performance style. I briefly discuss Wieniawski’s education in Joseph Lambert Massart’s class at the Paris Conservatoire, his interest in Apolinary Kątski’s manner of playing and his stay with Karol Lipiński in Dresden. I also address the role of Paganini’s 'Caprices' in Wieniawski’s work as a teacher at the St Petersburg and Brussels conservatories. At the centre of my article is a presentation of the Brussels copy of the Caprices, in terms of both the history of the source and the scope of Wieniawski’s interference in the original musical material of the edition. This analysis sheds valuable light on Wieniawski’s performance style, rarely considered in the subject literature.
Źródło:
Muzyka; 2020, 65, 4; 3-19
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 177

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies