Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "niedobory" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 41
Tytuł:
Alergia, jako maska Pierwotnych Niedoborów Odporności
Allergy as a mask of Primary Immunodeficiences
Autorzy:
Rosada, Tomasz
Napiórkowska-Baran, Katarzyna
Alska, Ewa
Baranowska, Karolina
Bartuzi, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012565.pdf
Data publikacji:
2021-03-31
Wydawca:
Oficyna Wydawnicza Mediton
Tematy:
Pierwotne Niedobory Odporności
Primary Immunodeficiencies
Opis:
Pierwotne Niedobory Odporności (PNO) występują częściej niż nam się wydaje. Najczęściej występujący PNO, tj. izolowany niedobór IgA występuje w populacji kaukaskiej z częstością 1:500. Niedobory te są wynikiem braku, osłabienia lub nieprawidłowego funkcjonowania jednego lub więcej elementów układu immunologicznego. Alergia również wynika z pewnej nieprawidłowości zachodzącej w układzie immunologicznym, z założenia może więc współwystępować z Pierwotnymi Niedoborami Odporności. Wykazano znacznie częstsze występowanie alergii u pacjentów z PNO, a ponadto udowodniono, że niejednokrotnie objawy alergii mogą wyprzedzać, a nawet maskować objawy PNO, utrudniając diagnostykę, co wiąże się z opóźnieniem prawidłowego rozpoznania niedoboru i gorszym rokowaniem dla tych chorych.
Primary Immunodeficiencies (PIDs) are more common than we think. The most common PNO, is isolated IgA deficiency, occurs in the Caucasian population with a frequency of 1:500. These deficiencies are the result of one or more parts of the immune system missing, weakened or not working properly. Allergy also results from an abnormality in the immune system, so it is assumed to be associated with Primary Immunodeficiencies. It has been shown that allergies are more common in patients with PID, and it has been proven that allergy symptoms may precede or even mask symptoms of PID, making diagnosis difficult, which is associated with a delay in the correct diagnosis of deficiency and a worse prognosis for these patients.
Źródło:
Alergia Astma Immunologia - przegląd kliniczny; 2021, 26, 1; 2-9
1427-3101
Pojawia się w:
Alergia Astma Immunologia - przegląd kliniczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka żywności wzbogaconej w magnez, dostępnej na polskim rynku
Charakteristics of food fortified with magnesium, availabe on the Polish market
Autorzy:
Czerwińska, D.
Grzeszczak, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/228261.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie
Tematy:
magnez
spożycie
niedobory
żywność wzbogacona
magnesium
intake
deficiencies
fortified food
Opis:
Asortyment produktów żywnościowych wzbogacanych w magnez jest niewielki. Najczęściej wzbogaca się napoje gazowane i kawy, dlatego stosowanie produktów wzbogacanych ma nieznaczny wpływ na całkowite spożycie magnezu z dietą i nie może być skutecznym środkiem w zapobieganiu niedoborom tego pierwiastka. Potrzebne jest powiększenie asortymentu żywności wzbogaconej w magnez, szczególnie o produkty zbożowe i mleczne.
Range of fortified food products is small, most fortified products are carbonated drinks and coffee. However, fortified products have a negligible effect on total intake of magnesium from food ration and may not be an effective means to prevent deficiency of this element. There is a need to produce an enlarged range of food enriched in magnesium, especially cereals and milk products.
Źródło:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego; 2013, 2; 118-122
0867-793X
2719-3691
Pojawia się w:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Późne rozpoznanie agammaglobulinemii u 8-letniego chłopca
Late diagnosis of agammaglobulinemia in an 8-year-old boy
Autorzy:
Sopińska, Małgorzata
Kapusta, Karolina
Heropolitańska-Pliszka, Edyta
Jung, Anna
Kalicki, Bolesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1034214.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
pierwotne niedobory odporności
agammaglobulinemia
kinaza tyrozynowa
immunoglobuliny
zakażenia
bakteryjne
bacterial infections
Opis:
Chromosome X-linked Bruton agammaglobulinemia is classified as a primary immunodeficiency disorder. It is a genetic condition associated with a mutation in the BTK gene encoding tyrosine kinase. It is characterised by the lack or only trace amounts of B cells and immunoglobulins, which results in humoral immunodeficiency. Clinical signs of Bruton agammaglobulinemia include recurring bacterial respiratory tract infections, sinusitis and otitis media. Physical examination reveals hypoplastic palatine tonsils and peripheral lymph nodes. Patients are predisposed to severe, chronic and life-threatening infections, usually caused by polysaccharide encapsulated bacteria, such as: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Neisseria meningitidis and Moraxella catarrhalis. The diagnostic process of agammaglobulinemia is based on B cell and immunoglobulin counts. Its treatment consists in regular immunoglobulin supplementation. The paper presents a case of a patient admitted to hospital due to pneumonia. The interview revealed recurring infections, including severe pneumonia.
Agammaglobulinemia Brutona związana z chromosomem X zaliczana jest do pierwotnych niedoborów odporności. Jest to schorzenie o podłożu genetycznym, które wiąże się z występowaniem mutacji w genie BTK kodującym kinazę tyrozynową. Charakterystyczną cechą jest brak lub śladowe ilości limfocytów B oraz immunoglobulin, co skutkuje upośledzeniem odporności typu humoralnego. Kliniczne objawy agammaglobulinemii Brutona to nawracające bakteryjne zakażenia dróg oddechowych, zatok obocznych nosa oraz ucha środkowego. W badaniu przedmiotowym zwraca uwagę niedorozwój migdałków podniebiennych i obwodowych węzłów chłonnych. Osoby z agammaglobulinemią Brutona wykazują predyspozycję do ciężkich, przewlekłych, zagrażających życiu zakażeń, które najczęściej wywoływane są przez bakterie z otoczką polisacharydową, takie jak: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Neisseria meningitidis, Moraxella catarrhalis. Diagnostyka w kierunku agammaglobulinemii opiera się na ocenie liczby limfocytów B oraz immunoglobulin. Leczenie agammaglobulinemii Brutona polega na regularnej substytucji immunoglobulin. W pracy przedstawiono przypadek pacjenta przyjętego do szpitala z powodu zapalenia płuc. W wywiadzie występowały nawracające infekcje, w tym ciężkie zapalenia płuc.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2016, 12, 2; 214-219
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany hematologiczne u szczurów przy niedoborze witaminy E
Hematological changes in rats with vitamin E deficiency
Autorzy:
Waliszewski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/875121.pdf
Data publikacji:
1974
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
witamina E
niedobory witaminowe
zmiany hematologiczne
leukocyty
szczury Wistar
doswiadczenia naukowe
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1974, 25, 1
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zmian obrazu białek surowicy krwi dzieci wiejskich z niedoborami wzrostowo-wagowymi
Assessment of changes in serum protein pattern in rural children with weight and height deficits
Autorzy:
Bilczuk, L.
Szponar, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/872440.pdf
Data publikacji:
1973
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
ocena
surowica krwi
dzieci
czlowiek
wies
niedobory fizjologiczne
wzrost
masa ciala
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1973, 24, 1
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niedobory konsumpcji w zakresie żywności w polskich gospodarstwach domowych według grup społeczno-ekonomicznych
Food consumption deficiency across socio-economic groups of Polish households
Autorzy:
Stanislawska, J.
Glowicka-Woloszyn, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/863475.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists
Tematy:
Polska
gospodarstwa domowe
zywnosc
spozycie zywnosci
niedobory zywieniowe
grupy spoleczno-ekonomiczne
Opis:
Celem badań była ocena poziomu niedoborów konsumpcji w zakresie różnych rodzajów artykułów spożywczych w polskich gospodarstwach domowych w latach 2005-2013 w przekroju grup społeczno-ekonomicznych. Dokonano również analizy dynamiki zjawiska. Badania przeprowadzono na podstawie jednostkowych danych Diagnozy Społecznej za lata 2005, 2007, 2009, 2011 i 2013. Z przeprowadzonych badań wynika, że w analizowanym okresie najniższy poziom niedoborów wszystkich rozpatrywanych rodzajów żywności odnotowano w gospodarstwach domowych pracujących na własny rachunek, następnie pracowników, rolników, relatywnie wysoki w gospodarstwach domowych emerytów i rencistów, a najwyższy w grupie gospodarstw domowych utrzymujących się z niezarobkowych źródeł utrzymania. W analizowanym okresie najwyższe niedobory dotyczyły zakupu ryb i ich przetworów i pomimo odnotowania dużego ich spadku, w 2013 roku nadal prawie co czwarte gospodarstwo domowe rolników, emerytów i rencistów oraz co drugie utrzymujące się z niezarobkowych źródeł rezygnowało ze względów finansowych z zakupu tych produktów.
The aim of the article was to assess the level and dynamics of consumption deficiency of various classes of food products across socio-economic groups of Polish households in 2005-13. The research drew on the microdata from the Social Diagnosis studies of 2005, 2007, 2009, 2011, and 2013. All considered food classes showed the lowest level of deficiency among self-employed, followed by employees and farmers, a relatively high one among retirees and pensioners, and the highest among the living on unearned sources. The most acute deficiencies involved fresh and processed fish, and despite notable improvement over the analyzed period, still in 2013 almost one in four farmer, retiree, or pensioner households, and one in two living on unearned sources, had to forgo the expense due to financial constraints.
Źródło:
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu; 2015, 17, 6
1508-3535
2450-7296
Pojawia się w:
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ niedoborów białkowych u szczurów na aktywność wybranych enzymów przemiany białkowej i węglowodanowej
The effect of protein deficiency in ra ts on the activity of selected enzymes participating in protein and carbohydrate metabolism
Autorzy:
Nikonorow, M.
Urbanek-Kadlowska, B.
Karlowski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/876021.pdf
Data publikacji:
1977
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
szczury
bialko
niedobory bialkowo-witaminowe
przemiana bialkowa
przemiana weglowodanowa
zywienie zwierzat
dieta
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1977, 28, 1
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wlasciwosci rolnicze populacji zyta tolerancyjnych na niedobory pokarmowe w warunkach laboratoryjnych
Autorzy:
Rzepka-Plevnes, D
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/798016.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
hodowla roslin
tolerancja na niedobory pokarmowe
cechy uzytkowe
zboza
zyto
selekcja masowa
Opis:
Obiektem badań było drugie pokolenie 12 populacji żyta wyselekcjonowanych z polskich odmian populacyjnych i rodów hodowlanych. Selekcję przeprowadzono dwukrotnie w kulturach zarodków in vitro, a wyselekcjonowane pojedynki krzyżowano w pokrewieństwie - parami. Celem pracy bylo określenie możliwości ich wykorzystania jako materiału wyjściowego do hodowli nowych odmian żyta. Na podstawie oceny wartości badanych populacji żyta w stosunku do odmian rodzicielskich stwierdzono, że większość z nich charakteryzuje się w warunkach niedoboru azotu zbliżonymi lub wyższymi od nich wartościami badanych cech struktury plonu, odpowiednio wysokim plonem ziarna z wazonu i bardzo dobrą jego jakością technologiczną. Na szczególną uwagę zasługują populacje wyselekcjonowane z odmian: Motto, Wibro, Warko i Dańkowskie Nowe.
The second generation of twelve rye populations selected from Polish culti- vars and breeding strains were used for the study. Selection was performed twice at in vitro culture of embryos and the selected plants were sib-crossed. The aim of study was to evaluate the possibility of including newly developed materials into rye breeding programmes. Comparison of selected populations with parental varieties indicated that the majority of them exhibited close to them or higher values of yield components, including the yield per pot and performed well in respect to technological properties. Especially valuable were the populations derived from Motto, Wibro, Warko and Dańkowskie Nowe cvs.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1998, 463; 609-617
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nadmiary i niedobory opadów dla upraw żyta i pszenicy ozimej w Polsce Północno-Wschodniej w latach 1971-2000
Deficits and excess of precipitation for rye crops in northeastern Poland in the years 1971-2000
Autorzy:
Banaszkiewicz, B.
Dragańska, E.
Szwejkowski, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337735.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
nadmiary i niedobory opadów
rośliny uprawne
cultivated plants
deficit and excess of precipitation
Opis:
W pracy przedstawiono częstości występowania niekorzystnych sytuacji opadowych (do których zaliczono nadmiary i niedobory opadów większe od podwójnego odchylenia standardowego) obliczonych w procentach lat z okresu 30-lecia 1971-2000, w Polsce Północno-Wschodniej, w stosunku do zapotrzebowania żyta na wodę na glebach lekkich oraz pszenicy ozimej na glebach średnich i ciężkich. Na wszystkich badanych glebach najmniej korzystne warunki opadowe dla badanych roślin występowały w maju, przy czym na glebach lekkich, na większości badanego obszaru, częstości występowania niekorzystnych sytuacji opadowych dla żyta wynosiły od 45% do ponad 60%. Na glebach średnich w tym miesiącu (dla pszenicy ozimej) niekorzystne sytuacje opadowe o częstości występowania od ponad 35% do ponad 40% wystąpiły w zachodniej i północnej części obszaru. Na glebach ciężkich średnie wieloletnie częstości występowania niekorzystnych opadów dla pszenicy ozimej były o około 5-10% mniejsze niż na analogicznych obszarach na glebach średnich.
The paper presents results of analysis of the effects of water supply on rye (light soils) and winter wheat (medium heavy and heavy soils) in northeastern Poland based on meteorological dataset (monthly sums of precipitation) covering the period from 1971 to 2000. The highest risk of extreme situations (total surplus of precipitation and its deficits) with respect to cereal species demands occurred in May irrespective of the soil type. The frequency of occurrence of extreme situation was estimated at 45-60 % on light soils. For winter wheat, cultivated on medium soils, unfavorable precipitation values of the frequency from over 35 % to over 40 % were noticed in northwestern and western part of the study area. Long term mean frequencies of unfavourable precipitation were lower by 5-10% on heavy than on medium soils.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2005, T. 5, z. spec.; 17-27
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształtowanie się zasobów wodnych gruntów pogórniczych po zakończeniu eksploatacji górniczej
The dynamics of water reserves on post mining grounds
Autorzy:
Stachowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/949981.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
grunt pogórniczy
zasoby wodne
niedobory wody
post-mining grounds
water resources
water deficiency
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań i obserwacji terenowych prowadzonych na 4 powierzchniach doświadczalnych zlokalizowanych na zwałowisku wewnętrznym odkrywki „Kazimierz”, położonym na Pojezierzu Kujawskim (szerokość 52o20’ N, długość 18o05’E). Wyniki przeprowadzonych badań wykazały, że zmiany uwilgotnienia wierzchnich warstw gruntów pogórniczych kształtowane są przede wszystkim pod wpływem warunków meteorologicznych. Stwierdzono, że największa dynamika zmian zapasów wody występowała w wierzchniej, ornej warstwie tych gruntów, w której następowała wyraźna reakcja uwilgotnienia na opady atmosferyczne. Niekorzystny rozkład opadów w okresie wegetacyjnym 2013 roku, powodował pojawienie się okresowych niedoborów wody roślin uprawianych na gruntach pogórniczych. Najdłużej trwające niedobory wody (63 dni) pojawiły się w profilach, typowych dla uprawy zbóż i wynosiły średnio 12 mm. Przeprowadzone badania pozwalają stwierdzić, że decydując się na rolnicze użytkowanie terenów pogórniczych powinno stosować się rośliny bardziej odporne na okresowe niedobory opadów i korzystające z wody zmagazynowanej w głębszych warstwach gruntów pogórniczych, o głębokim systemie korzeniowym, czego przykładem jest lucerna.
The report shows the results of investigations and analyses on four experimental areas located at the “Kazimierz” quarry (in Pojezierze Kujawskie latitude 52o20’ N, longitude 18o05’ E). The results of the investigations show the dynamics of moisture in the upper layer of post mining grounds are formed under metrological conditions. It shows that the most important dynamic of water retention occurred on the upper cultivated layer of post mining grounds in which there was a moisture reaction to the water precipitation. An unprofitable distribution of precipitation during the vegetation period 2013 caused this water deficit to the plants cultivated on post mining grounds. The longest water deficit (63 days) occurred in profiles typical to crop cultivation (average 12 mm). The results of the investigation confirm that post mining grounds should cultivate plants which are resistant to water deficit and which would benefit from the water reserves in the deeper layers of post mining grounds and which have deep roots system, such as lucerne.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2014, 40; 145-156
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bieżąca ocena potrzeb i niedoborów wodnych roślin uprawnych z zastosowaniem automatycznego monitoringu meteorologicznego i modelowania matematycznego
Operational assessment of crop water requirements and deficits using automatic meteorological monitoring and mathematical modelling
Autorzy:
Kowalczyk, A.
Kuźniar, A.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/239472.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
monitoring meteorologiczny
niedobory wodne
Płaskowyż Proszowicki
meteorological monitoring
crop water requirement
deficit
Proszowice Upland
Opis:
Prace badawcze nad zapotrzebowaniem na wodę roślin uprawnych i użytków zielonych i niedoborami wody są prowadzone w naszym kraju od wielu lat, jednak szczegółowe badania w tym zakresie na obszarze Wyżyny Małopolskiej były prowadzone sporadycznie. Celem pracy jest ocena dekadowego zapotrzebowania roślin uprawnych na wodę i jej niedoborów oraz ich zmienności w zależności od retencyjności wodnej gleb na Płaskowyżu Proszowickim, z zastosowaniem automatycznego monitoringu meteorologicznego. Wykorzystano dane obserwacyjne ze stacji meteorologicznej zlokalizowanej w Proszowicach/Opatkowicach. Zapotrzebowanie na wodę i jej niedobory określono dla pięciu gatunków roślin (buraka cukrowego, kapusty, kukurydzy na ziarno, pszenicy ozimej, ziemniaka późnego) oraz dla czterech rodzajów gleb występujących na Płaskowyżu Proszowickim, o zróżnicowanych zdolnościach retencyjnych. Zapotrzebowanie na wodę i jej niedobory obliczono za pomocą autorskiego modelu CROPBALANCE, wykorzystując dobo-we wartości mierzonych elementów meteorologicznych. Największe niedobory wody w 2013 r. stwierdzono w przypadku uprawy ziemniaka późnego. W przypadku wszystkich badanych roślin, z wyjątkiem pszenicy ozimej, największe niedobory wody wystąpiły na glebach lekkich. Badania potwierdziły dużą zmienność warunków glebowo-roślinnych w rejonie Płaskowyżu Proszowickiego oraz wykazały przydatność automatycznego monitoringu meteorologicznego i modelowania matematycznego do bieżącej oceny zapotrzebowania na wodę roślin uprawnych i jej niedoborów.
The objective of the paper was to assess the ten-day crop water requirements and water deficits of the plants and their variability, depending on the water retention capacity of soils in the Proszowice Upland. The automatic meteorological monitoring was applied and the observational data from the meteorological station located in Proszowice/Opatkowice were used. Research was conducted on the five plant species: sugar beet, cabbage, maize for grain, winter wheat, and late potato for the four types of soils present on the Proszowice Upland with different water storage capacities. The estimation of crop water requirements and deficits was made by applying the CROPBALANCE model, using the daily measured values of the meteorological elements. In the year under considerations the highest water shortages were found for late potato crops. For all the studied plants, with the exception of winter wheat, the largest water shortages occur on light soils. The study confirmed the high variability of the soil and vegetation cover in the Proszowice Upland and showed the usefulness of automatic meteorological monitoring and mathematical modelling for operational assessment of current water needs and deficits of crops.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2014, R. 22, nr 2, 2; 87-102
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metabolizm składników mineralnych u saren (Capreolus capreolus L) - badania wstępne
Problems of mineral metabolism in roe deer (Capreolus capreolus L) - preliminary study
Autorzy:
Chudzicka-Popek, M.
Majdecka, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126400.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
składniki mineralne
niedobory mineralne
sarna
Capreolus capreolus L
mineral elements
nutrient deficiency
roe deer
Opis:
Badania przeprowadzono na terenie pokrytym łąkami torfowymi z charakterystycznymi trawami kwaśnymi. Na tego typu glebach stwierdza się występowanie niedoborów składników mineralnych, co dotyczy również przeżuwaczy wolno żyjących. Analizami objęto następujące pierwiastki - wapń, magnez, cynk, mangan, miedź i żelazo. Ich stężenia oznaczono w wątrobie saren - kozłów i kóz. Wykazano różnice pomiędzy zawartością niektórych składników mineralnych w zależności od płci. Badania te wykazały również potrzebę wprowadzenia do diety saren, żyjących na terenach o ubogich glebach, dodatkowych ilości makro- i mikroelementów.
Study was performed in an area partially covered with peat meadows where characteristic acid grasses grow. So animals living in this region are exposed to some nutrient deficiency. Following mineral elements were estimated in roe deers’ liver - calcium, magnesium, zinc, manganese, copper and iron. The comparison between concentration of these elements in liver of male and female was done and differences were described. This investigation shows the necessity of introducing some mineral supplement for roe deers living in these kind areas.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2010, 4, 2; 325-328
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
First record of rare fish snake blenny Lumpenus lampretaeformis (Walbaum 1792) in the Puck Bay
Pierwsze odnotowanie rzadkiego gatunku ryby taśmiaka długiego Lumpenus lampretaeformis (Walbaum 1792) w wodach Zatoki Puckiej
Autorzy:
Pieckiel, P.
Wawrzyniak, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/972878.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Morski w Gdańsku
Tematy:
snake blenny
Lumpenus
Puck Bay
relict
anoxia
taśmiak długi
Zatoka Pucka
relikt
niedobory tlenowe
Opis:
Snake blenny was noted for the first time in the Puck Bay [see Fig.1] on depth 42.1 m. This part of the Bay is connected with Gdańsk, deep with the maximum depth of 118 m. Snake blenny is probably a post glacial relict fish species in the Baltic. It prefers comparatively deep waters between 30 m to 120 m, as those water depths probably holds the suitable habitat for the fish for spawning and feeding life. However, considering snake blenny’s low tolerance for oxygen deficiency, which may occur in deepest parts of the Gulf of Gdansk, this species may be endangered in this area.
Taśmiak długi Lumpenus lampretaeformis (Walbaum 1792) został odnotowany po raz pierwszy w wodach Zatoki Puckiej na głębokości 42,1 m (rys 1.) w bezpośrednim sąsiedztwie Głębi Gdańskiej gdzie maksymalna głębokość dochodzi do 118 m. W Bałtyku ryba ta jest prawdopodobnie reliktem pochodzenia polodowcowego. Siedliskiem taśmiaka długiego, zarówno dla celów rozrodczych jak i żerowiskowych, w Bałtyku są wody w zakresie głębokości od 30 m do 120 m. Biorąc pod uwagę wrażliwość tego gatunku na niedobory tlenowe, które występują w Bałtyku w szczególności w najgłębszych partiach wód włączając tu Głębię Gdańską, jego siedliska mogą być zagrożone.
Źródło:
Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku; 2016, 31, 1; 7-10
1230-7424
2450-5536
Pojawia się w:
Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena niedoborów wody w uprawie kapusty głowiastej białej na Wyżynie Małopolskiej
Assessment of crop water deficits of white cabbage cultivated on the Małopolska Upland
Autorzy:
Łabędzki, L.
Kowalczyk, A.
Kuźniar, A.
Kostuch, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337898.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
modelowanie
niedobory wody
retencja wodna gleby
warzywa
modelling
soil water retention
vegetables
water deficit
Opis:
W pracy przedstawiono ocenę niedoborów wodnych, o różnym prawdopodobieństwie przewyższenia, kapusty głowiastej białej uprawianej na Wyżynie Małopolskiej. Obliczenia przeprowadzono metodą bilansowania zapasu wody użytecznej w warstwie korzeniowej gleby z użyciem modelu CROPBALANCE. W pracy wykorzystano dane meteorologiczne Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej z lat 1971–2010 – dobowe sumy opadów z 6 stacji (Borusowa, Igołomia, Książ Wielki, Miechów, Olewin oraz Sielec) oraz średnie dekadowe wartości temperatury powietrza, ciśnienia pary wodnej, prędkości wiatru i usłonecznienia ze stacji meteorologicznej Kraków-Balice. Niedobory wodne oszacowano dla uprawy kapusty na pięciu typach gleb, o zróżnicowanych zdolnościach retencyjnych, występujących na Wyżynie Małopolskiej. Niedobory o prawdopodobieństwie przewyższenia 20% wynosiły w okresie wegetacji od 14 (na czarnoziemach) do 115 mm (na rędzinach). Na glebach Wyżyny Małopolskiej o średnich zdolnościach retencjonowania wody (110– 160 mm) niedobory wodne kapusty wystąpiły nawet w latach przeciętnych pod względem ilości opadów (o prawdopodobieństwie 50%). Badania potwierdziły dużą zmienność warunków glebowych i pluwialnych w tym regionie oraz wykazały celowość stosowania modelu CROPBALANCE do oceny niedoborów wodnych upraw warzywniczych.
The paper presents an assessment of crop water deficit of white cabbage with a different exceedance probability, grown in the Małopolska Upland. The calculations were made by balancing readily available soil water in the root zone using the CROPBALANCE model. The study was based on the meteorological data of the Institute of Meteorology and Water Management from the period of 1971– 2010 – daily precipitation from 6 stations (Borusowa, Igołomia, Miechów Książ Wielki, Olewin and Sielec). The average 10-day air temperature, water vapour pressure, wind speed and the sunshine hours data were collected from Kraków–Balice weather station. Crop water deficits were estimated for cabbage growing on five soil types with a different soil water retention capacities, which occur in the Małopolska Upland. Water deficits (at 20% exceedance probability) of cabbage grown on the Małopolska Upland soils varied during the growing seasons from 14 mm (black soils) to 115 mm (rendzina soils). Deficits on the soils with medium retention capacity (ZWU = 111–158 mm) were even in the years in terms of the average amount of rainfall (with probability 50%). The highest water deficits of cabbage occur on lighter soils (e.g. rendzina) and are much greater than on brown soils of loess. The study confirmed the high variability of the soil and pluvial conditions in the region and demonstrated the usability of applying the CROPBALANCE model to assess crop water deficits of vegetable crops.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2016, 16, 1; 21-38
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niedobory i nadmiary opadów dla pszenicy ozimej w latach ekstremalnych na obszarze Polski (1971-2000)
Deficits and excesses of precipitaton for winter wheat in extreme years in Poland (1971-2000)
Autorzy:
Ziernicka-Wojtaszek, A.
Zawora, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337850.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
gleba
niedobory i nadmiary opadów
Polska
pszenica
deficiency and excess of precipitation
Polska
soil
wheat
Opis:
Przedmiotem opracowania było określenie wartości niedoborów i nadmiarów opadów atmosferycznych w latach ekstremalnie suchych (1976, 1992 i 1994) i ekstremalnie wilgotnych (1974, 1980 i 1997). Jako roślinę testową wybrano pszenicę ozimą. Za dekadowe opady optymalne przyjęto wartości podane przez DZIEŻYCA, NOWAKA i PANEK [1987]. Obliczenia wykonano dla gleb średnich w okresie wegetacyjnym (IV-VII) w siedmiu regionach hydrograficznych Polski. Średnie dekadowe wartości niedoborów opadów dla pszenicy ozimej w kolejnych latach ekstremalnie suchych bez uwzględnienia zróżnicowania regionalnego były coraz większe i wynosiły odpowiednio 8, 10 i 14 mm. Również wartości nadmiarów opadów dla pszenicy ozimej w kolejnych latach ekstremalnie wilgotnych zwiększały się i wynosiły odpowiednio 15, 20 i 24 mm. Może to potwierdzać opinię o zwiększaniu się natężenia ekstremalnych zjawisk meteorologicznych w badanych 30 latach końca XX wieku.
The aim of the paper was to estimate the deficiencies and excesses of precipitation in extremely dry years (1976, 1992, 1994) and extremely wet years (1974, 1980, 1997). Winter wheat was chosen for testing. Optimal decade precipitation was taken from DZIEŻYC et al. [1987]. Calculations were carried out for medium soils in the vegetation period between April and July in seven hydrographic regions of the country, as distinguished by DZIEŻYC [1993]. Mean decade values of deficient precipitation for winter wheat in subsequent extreme years, neglecting regional differentiation, were increasing and amounted 8, 10 and 14 mm, respectively. Also the values of excess precipitation for winter wheat in extreme years increased consecutively and amounted 15, 20 and 24 mm, respectively. This finding might confirm the opinion of increasing intensity of extreme meteorological phenomena in the last 30 years of the 20th century under study.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2005, T. 5, z. spec.; 375-382
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ butylohydroksyanizolu (BHA), butylohydroksytoluenu (BHT) i kwasu norowuhydrogwajaretowego (NDGA) na hemolizę krwinek czerwonych i krzepliwość krwi szczura
The influbnce of BHA, BHT and NDGA on haelmolysis and blood clotting system
Autorzy:
Kwast, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/876740.pdf
Data publikacji:
1973
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
hemoliza
krwinki czerwone
krzepliwosc
krew
szczury
badania in vivo
in vivo
przeciwutleniacze
niedobory witaminowe
witamina E
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1973, 24, 2
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skills shortages and mismatches on the Polish labour market and public policy recommendations
Niedobory kompetencyjne i niedopasowania na polskim rynku pracy a rekomendacje dla polityki publicznej
Autorzy:
Kocór, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/904002.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
Tematy:
skills shortage
skills mismatch
labour market
public policy
niedobory kompetencyjne
niedopasowanie kompetencyjne
rynek pracy
polityki publiczne
Opis:
Studies from various countries indicate that one of the most important issues recently affecting the labour market is skills mismatch and skills shortage. This paper presents the results of imbalances on the Polish labour market in the period 2010–2014. The research took a unique approach by comparing data on positions and skills from both the demand and supply perspectives in order to deduce the impacts on skills shortage and skills mismatch. It examined a wider range of skills as compared to other similar approaches and further referred them to positions for which they were requested by employers. The findings were then juxtaposed with the opinions of job seekers for the same positions. Based on the results, the paper presents a set of recommendations for public policies designed to address those problems. The findings of this research are consistent with similar studies in other countries, thus emphasising the applicability of the method and the findings in a broader context.
Badania w różnych krajach pokazują, że jednym z ważniejszych problemów dotykających rynek pracy są w ostatnim czasie niedopasowanie i niedobory kompetencyjne. Autor przedstawia w pierwszej kolejności dane dotyczące niedopasowania polskiego rynku pracy w latach 2010–2014. Przy czym w analizach wykorzystano unikatowe podejście łączące informacje o wymaganiach pracodawców i kompetencjach dostępnych na rynku pracy, odnosząc się przy tym do większej liczby kompetencji niż w innych badaniach. Na podstawie przedstawionych wyników w drugiej części artykułu przedstawione zostały rekomendacje dotyczące zaprojektowania polityk publicznych w celu radzenia sobie z niedopasowaniami na rynku pracy.
Źródło:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance; 2017, 4(42); 38-52
1898-3529
2658-1116
Pojawia się w:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wieloletnia i sezonowa dynamika niżówek w Warcie w Sieradzu
Multiannual and seasonal dynamics of low-flows in the Warta river in Sieradz
Autorzy:
Kozek, M.
Tomaszewski, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338218.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
niedobory odpływu niżówkowego
reżim przepływów niżówkowych
susza hydrologiczna
drought streamflow deficits
hydrological drought
low-flow regime
Opis:
Badaniami dynamiki niżówek w Warcie w Sieradzu objęto okres 1971–2000. Analizy dokonano na podstawie serii przepływów dobowych, udostępnionych przez IMGW-PIB. Niżówki zidentyfikowano na podstawie stałego przepływu granicznego, przyjmując za poziom odcięcia rzędną Q70% z krzywej czasów trwania przepływów wraz z wyższymi. Analizie poddano wieloletnią i sezonową dynamikę objętości niedoboru odpływu, czasu trwania niżówki oraz estymatora częstości pojawiania się badanych zjawisk ekstremalnych w postaci odstępu międzyniżówkowego. W oparciu o uzyskane wyniki dokonano oceny struktury kształtowania się niżówek w zakresie ich zmienności i cech rozkładu statystycznego. Zbadano tendencje wieloletnie, w których zaobserwowano liniowe trendy zmian badanych charakterystyk. Za pomocą współczynnika korelacji dokonano oceny stabilności niżówek w kolejnych miesiącach roku hydrologicznego. Ponadto zbadano jednorodność genetyczną niżówek w Warcie za pomocą krzywej podwójnie kumulowanej oraz oszacowano długość maksymalnej niżówki o prawdopodobieństwie nieprzekroczenia 95% i 99%.
Investigations of low-flow dynamics in the Warta River in Sieradz were conducted for the period 1971–2000. Analyses were based on daily discharge series, made available by Polish Institute of Meteorology and Water Management – National Research Institute. Low-flows were identified on the base of threshold level method where 70th percentile of the flow duration curve was established as truncation level. Studies included multiannual and seasonal dynamics of drought streamflow deficit volume, low-flow duration as well as inter-low-flow spacing which was taken as a frequency estimator of hydrological extremes occurrence. On the base of results the structure of low-flow forming was assessed, especially in the field of its variability and statistical distribution. There were investigated multiannual tendencies where linear trends of changes of studied characteristics were observed. On the base of correlation coefficient lowflows stability on the consecutive months of the hydrological year was analysed. Moreover, low-flow genetic homogeneity of the Warta River was investigated on the base of double-mass curve. There also was estimated non-exceedance probability of maximum low-flow duration at significance level of 95% and 99%.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2018, 18, 2; 41-56
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An assessment of crop water deficits of the plants growing on the Małopolska Upland (Poland)
Ocena niedoborów wodnych roślin uprawianych na Wyżynie Małopolskiej
Autorzy:
Kowalczyk, A.
Łabędzki, L.
Kuźniar, A.
Kostuch, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292268.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
available soil water
crop water deficits
Małopolska Upland
plants
niedobory wodne
retencja gleb
rośliny uprawne
Wyżyna Małopolska
Opis:
The problem of water scarcity is unfavourable for the economy, with the most significant water deficits felt by agriculture. In Poland water deficits in agriculture are occurring more frequently, causing losses in yield, not only in the Lowland areas but also in the Uplands. This paper presents an assessment of the water deficits at various excedance probability levels for four varieties of field crop and for soil types with various water retention capacity, which occur in the Małopolska Upland. Calculations were performed by balancing the amount of available soil water in the root zone. The study was based on the meteorological data from the Institute of Meteorology and Water Management for the years 1971–2010. Daily precipitation data from six rainfall stations: Borusowa, Igołomia, Książ Wielki, Miechów, Olewin and Sielec was utilised as well as average decadal air temperature, water vapour pressure, wind speed and sunshine hours from the meteorological station at Kraków– Balice. The water deficits at an excedance probability level of 20% fluctuated during the growing season from 5 mm (Phaeozems) to 190 mm (Leptosols). In the Małopolska Upland in soils with a medium capacity to retain water (110–160 mm), water deficits have occurred even in years of average rainfall (with probability 50%). This study confirms the considerable impact of the high variability of the soil and pluvial conditions in the region on the water deficits of the field crops.
Problem niedoboru wody jest niekorzystny dla całej gospodarki, jednak najbardziej i najszybciej niedobory wody odczuwane są w rolnictwie. Na terenie Polski coraz częściej występują braki wody w rolnictwie, i nie tylko, na obszarach położonych na Niżu Polskim, powodując straty w plonach. W pracy przedstawiono ocenę niedoborów wodnych o różnym prawdopodobieństwie przewyższenia, dla czterech gatunków roślin: buraka cukrowego, kukurydzy na ziarno, pszenicy ozimej, ziemniaka późnego oraz na glebach o zróżnicowanych zdolnościach retencyjnych występujących na Wyżynie Małopolskiej. Obliczenia przeprowadzono metodą bilansowania zapasu wody użytecznej w warstwie korzeniowej gleby. W pracy wykorzystano dane meteorologiczne Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej z lat 1971–2010 – dobowe sumy opadów z sześciu stacji (Borusowa, Igołomia, Książ Wielki, Miechów, Olewin i Sielec) oraz średnie dekadowe wartości temperatury powietrza, ciśnienia pary wodnej, prędkości wiatru i usłonecznienia ze stacji meteorologicznej Kraków-Balice. Niedobory wody obliczono metodą bilansowania zapasu wody użytecznej w warstwie korzeniowej gleby za pomocą metody Penmana–Monteitha (ewapotranspiracja wskaźnikowa) [ALLEN et al. 1998; ŁABĘDZKI et al. 2011; 2014]. Badania potwierdziły dużą zmienność warunków glebowych i pluwialnych w tym regionie oraz ich wpływ na niedobory wodne upraw polowych. Niedobory o prawdopodobieństwie przewyższenia 20% wynosiły w okresie wegetacji od 5 mm (na czarnoziemach – Phaeozems) do 190 mm (na rędzinach – Leptosols). Na glebach Wyżyny Małopolskiej o średnich zdolnościach do retencjonowania wody (110–160 mm) niedobory wodne wystąpiły nawet w latach przeciętnych pod względem ilości opadów (o prawdopodobieństwie 50%). W uprawie pszenicy ozimej na czarnoziemach, glebach brunatnych i madach na Wysoczyźnie Proszowickiej niedobory wody nie wystąpiły. Jednocześnie niedobory wody (o prawdopodobieństwie 20%) w uprawie ziemniaka późnego w okresie wegetacyjnym wynoszą od 106 mm (czarnoziemy) do 156 mm (rędziny).
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2016, 29; 11-22
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Impact of extreme climate years on relative "yield - evapotranspiration" relationships
Wpływ ekstremalnych warunków klimatycznych na względną zależność "plon - ewapotranspiracja"
Autorzy:
Mladenova, B.
Varlev, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293375.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
ewapotranspiracja
klimat
kukurydza
plon
współczynnik reakcji roślin na niedobory wody
climate
evapotranspiration
maize
yield
yield response factor
Opis:
The relative relationships "yield - evapotranspiration" were used long time ago. The well known linear relationship yi = 1 - ky (1 - ei), where yi is relative yield, ky - yield response factor and ei - relative evapotranspiration was proposed. It's usually assumed that ky is constant for a given crop and climatic conditions. It was found, however, that ky for late variety of maize H 708 varied through the study years (1984-1990) in the Plovdiv region ( South Bulgaria , altitude 150 m). During the dry years it was significantly higher than in the medium and humid years. The range of ky for maize in this location was 1.12-1.90, the average value being 1.50. The climate in the Sofia region (the experimental field of Chelopechene, altitude 550 m) is comparatively more humid. The two regions approximately outlined the boundaries of the appropriate economical conditions for grain maize production. The experiments in the Sofia region were carried out in the years 1994-2000. The seven years results for mean variety maize showed that the relationships "yield - evapotranspiration" and, respectively, ky varied at these climatic conditions too. The highest ky value was 1.41 for the driest year (2000) and the lowest value - 1.05 for the most wet years (1995, 1999). The value of ky for average years was 1.21. The yield response factor ky is of more significance when the relative evapotranspiration is less than 0.7-0.8. Thus, the extreme or the average values of ky could be used for the corresponding climatic regions. The relationships between ky and relative yield were established without considering irrigation.
W pracy przedstawiono wyniki badań nad plonami i ewapotranspiracją dwóch mieszańców kukurydzy. Badania te prowadzono w różnych okresach siedmioletnich w dwóch odmiennych klimatycznie regionach Bułgarii. Analizowane regiony wyznaczają granice obszarów opłacalnej uprawy kukurydzy na ziarno w tych warunkach klimatycznych. Przedstawiono analizę wartości wskaźnika ky w latach suchych, średnich i mokrych. Wykazano wyraźne zależności korelacyjne między plonami a ewapotranspiracją, potwierdzone bardzo wysokimi wartościami współczynników determinacji R2. Wartości ewapotranspiracji aktualnej ETa i potencjalnej ETm wyznaczono na podstawie zaleceń FAO. Badania udowodniły, że wartość ewapotranspiracji może ulec istotnej zmianie w wyniku ewentualnej zmiany klimatu. Już obecnie obserwuje się w Bułgarii wzrost temperatury i zmniejszenie opadów atmosferycznych, co może mieć duży wpływ na plonowanie roślin uprawnych.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2007, 11; 71-77
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena możliwości wykorzystania rezerw zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych do łagodzenia skutków suszy w rolnictwie
Assessment of the possibility of using reserves of disposable groundwater resources to mitigate the effects of drought in agriculture
Autorzy:
Herbich, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061553.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
susza
niedobory wodne upraw rolnych
pobór wód podziemnych
nawodnienia
drought
water deficit for agricultural crops
groundwater abstraction
irrigation
Opis:
Na podstawie danych z bazy GIS Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000 ustalono optymalne warunki dla intensywnego poboru wody studniami wierconymi z poziomów wodonośnych podczas długotrwałej suszy hydrologicznej na obszarze pasa nizin środkowopolskich o najniższych w kraju opadach atmosferycznych i głębokich niedoborach wody na terenach upraw rolnych w okresie suszy. Zależnie od warunków hydrogeologicznych i rodzaju gleb, pobór z pojedynczej studni może w okresie głębokiej suszy hydrologicznej pokryć wysokie niedobory wody na terenach upraw rolnych na powierzchni najczęściej 15–50 ha, natomiast czas odbudowy retencji sczerpanych zasobów w ujętym poziomie wodonośnym wyniesie najczęściej 1–5 lat.
Based on the GIS database for the 1: 50,000 Hydrogeological Map of Poland, the optimum conditions have been established for intensive water abstraction by drilled wells from aquifers during a long-lasting hydrological drought in the central regions of the Polish Lowlands. It is the area of country’s lowest precipitation and high water deficits for agriculture during droughts. Depending on the hydrogeological conditions and the type of soils, water abstraction from a single well can cover high water deficit for agriculture during a period of deep hydrological drought in an area of most frequently 15–50 hectares. The time of retention recovery in the aquifer for depleted resources will usually be 1–5 years.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2019, Hydrogeologia z. 16; 51--57
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena retencji glebowej na zrekultywowanych gruntach pogórniczych w Konińskim Zagłębiu Węgla Brunatnego
Assessment of soil retention reclaimed postmining areas in the Konin Lignite Basin
Autorzy:
Szafrański, Cz.
Stachowski, P.
Kozaczyk, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338302.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
niedobory wody
właściwości gruntów pogórniczych
zapasy wody w gruncie
ground properties
postmining water reserves in grounds
water deficiency
Opis:
Odkrywkowa eksploatacja węgla brunatnego wywołuje duże zmiany w środowisku przyrodniczym. W związku z powyższym uzasadnione jest badanie stosunków wodnych na rekultywowanych rolniczo terenach pogórniczych. Na tych obszarach występuje typowo opadowo-retencyjna gospodarka wodna, w której jedynym źródłem wody są opady atmosferyczne, gdyż zwierciadło wody gruntowej zalega bardzo głęboko i nie wywiera istotnego wpływu na uwilgotnienie wierzchnich warstw gleb tych terenów. W Konińskim Zagłębiu Węgla Brunatnego wiodącym kierunkiem zagospodarowania gruntów pogórniczych jest rekultywacja rolnicza, realizowana na podstawie "modelu PAN". Podstawą pracy były wyniki badań i obserwacji terenowych, prowadzonych od jesieni 2000 r. do września 2003 r. na 4 powierzchniach doświadczalnych o wielkości 0,32 ha każda, zlokalizowanych na zwałowisku wewnętrznym odkrywki "Kazimierz Północ" KWB "Konin", po przeprowadzonej w 1998 r. rekultywacji technicznej, a następnie rozpoczętej rekultywacji rolniczej. Obecnie obszar ten użytkowany jest rolniczo. Badania potwierdziły, że kształtowanie się zasobów wodnych na tych terenach zależy przede wszystkim od ilości i rozkładu opadów atmosferycznych w okresach wegetacyjnych oraz w poprzedzających je półroczach zimowych. Największe zapasy wody w wierzchniej warstwie badanych gruntów pogórniczych, osiągające wartości większe od polowej pojemności wodnej, wystąpiły w mokrym okresie wegetacyjnym 2002 r. W suchym okresie wegetacyjnym 2003 r. wystąpiły natomiast długie okresy niedoborów wody dla uprawianych roślin.
Quarry exploration causes substantial changes in the natural environment. Therefore, it is justified to analyse water reserves in the agriculturally reclaimed soils of postmining grounds. Precipitation is the only source of water there because the groundwater table is situated deep enough to not affect soil moisture in the upper layers. In the Konin Lignite Basin, the key method of postmining grounds utilisation is agricultural reclamation based on the "PAN model". This paper presents the results of field study and observations carried out from autumn 2000 to September 2003 on four experimental plots, each of 0.32 ha, located at the inner waste heap of the "Kazimierz Północ" open pit of the "Konin" lignite mine, after accomplishment of technical reclamation in 1998 and the beginning of agricultural reclamation. Currently farming is continued in these areas. The analysis confirmed that water reserves depend mainly on the quantity and distribution of precipitation during vegetation periods and preceding winter seasons. The largest water reserves in the upper layers of postmining grounds (bigger than the field water capacity) occurred in the wet vegetation period in 2002. However, during the dry vegetation season in 2003 there were long periods of water deficiency for crop plants.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2008, 8, 1; 337-346
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Water Needs of Bird Cherry Trees at the Period over Three Years after Reclamation in Different Regions of Poland
Potrzeby wodne czeremchy zwyczajnej w okresie powyżej trzech lat po nasadzeniach rekultywacyjnych w różnych regionach Polski
Autorzy:
Rolbiecki, Stanisław
Stachowski, Piotr
Jagosz, Barbara
Figas, Anna
Ptach, Wiesław
Rolbiecki, Roman
Kasperska-Wołowicz, Wiesława
Grybauskiene, Vilda
Klimek, Andrzej
Dobosz, Krzysztof
Dąbrowski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811932.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
crop evapotranspiration
Padus avium Mill.
precipitation deficit
reference evapotranspiration
water requirements
niedobory opadów
potencjalna ewapotranspiracja
potrzeby wodne
wskaźnikowa evapotranspiracja
Opis:
The purpose of the present study was to determine the water needs of bird cherry (Padus avium Mill.) over three years after planting on the reclaimed areas. The estimations were performed for the period of two months, including July and August, which are critical in terms of the amount of water available to the plants. The water requirements of bird cherry plants were calculated in the years 1981-2010 for five agro-climatic regions of Poland with the representative meteorological stations located in Olsztyn, Bydgoszcz, Warsaw, Wrocław and Krakow. The bird cherry water needs were determined using the plant coefficient method. The plant coefficients for bird cherry trees over three years after planting were adapted to the reference evapotranspiration that was calculated using the Blaney-Criddle’s formula, modified for Polish conditions by Żakowicz. The rainfall deficit with the probability of occurrence of average dry years (N50%), medium dry years (N25%) and very dry years (N10%) was determined according to the Ostromęcki’s method. On average, in the years 1981-2010, in July and August, the highest water needs of bird cherry trees, grown on the reclaimed areas over three years, were estimated in the central-north-west (271 mm) and central-east (270 mm) region of Poland. While, the lowest water requirements of bird cherry (240 mm) in the south-east region of the country was calculated. In August, the highest bird cherry water needs (121 mm) were estimated also in the central-north-west and central-east region of Poland, whereas the lowest water requirements (111 mm) occurred in the south-east region of the country. In each considered region of Poland, in the years 1981-2010, a visible increase in bird cherry water needs in the period of the highest water requirements, was noted. With the exception of the central-north-west region of the country, the temporal variability of bird cherry water needs was significant throughout Poland. The highest increase of the water requirements (by 6.7 mm per every ten-year period) in the south-east region of Poland was found. In the period covering July and August, the highest rainfall deficit, 131 and 133 mm, in the average dry years (N50%) was noted in the central-east and central-north-west region of Poland, respectively. In the north-east, central-north-west and central-east region of the country, the rainfall deficit in the medium dry years (N25% ranging from 206 to 214 mm) and very dry years (N10% ranging from 269 to 300 mm) was higher than in the south-west and south-east region of Poland (N25% ranging from 146 to 159 mm and N10% ranging from 195 to 211 mm).
Celem przedstawionych badań było oszacowanie zapotrzebowania na wodę czeremchy zwyczajnej (Padus avium Mill.) w okresie powyżej trzech lat po wykonaniu nasadzeń na obszarach objętych rekultywacją. Obliczenia przeprowadzono dla okresu obejmującego dwa miesiące, lipiec i sierpień, które są krytyczne pod względem ilości wody dostępnej dla roślin. Wymagania wodne roślin czeremchy zwyczajnej zostały oszacowane w latach 1981-2010 dla pięciu agro-klimatycznych regionów Polski wraz z reprezentatywnymi stacjami meteorologicznymi zlokalizowanymi w Olsztynie, Bydgoszczy, Warszawie, Wrocławiu i Krakowie. Potrzeby wodne drzew czeremchy zwyczajnej zostały określone za pomocą metody współczynników roślinnych. Współczynniki roślinne dla drzew czeremchy zwyczajnej w okresie powyżej trzech lat po wykonaniu nasadzeń na obszarach objętych rekultywacją dostosowano do ewapotranspiracji wskaźnikowej, którą obliczono za pomocą wzoru Blaneya-Criddle'a, zmodyfikowanego dla warunków polskich przez Żakowicza. Niedobory opadów atmosferycznych z prawdopodobieństwem wystąpienia roku przeciętnie suchego (N50%), roku średnio suchego (N25%) oraz roku bardzo suchego (N10%) oznaczono za pomocą metody Ostromęckiego. Średnio, w latach 1981-2010, w okresie od 1 lipca do 31 sierpnia, najwyższe zapotrzebowanie na wodę drzew czeremchy zwyczajnej w okresie powyżej trzech lat po wysadzeniu na obszarach zrekultywowanych obliczono w centralno-północno-zachodnim (271 mm) oraz centralno-wschodnim regionie Polski (270 mm). Z kolei najniższe zapotrzebowanie na wodę czeremchy zwyczajnej (240 mm) wystąpiło w południowo-wschodnim regionie kraju. W sierpniu najwyższe zapotrzebowanie na wodę drzew czeremchy zwyczajnej (121 mm) obliczono również w centralno-północno-zachodnim oraz centralno-wschodnim regionie Polski, natomiast najniższe zapotrzebowanie na wodę (111 mm) wystąpiło w południowo-wschodnim regionie kraju. We wszystkich rozpatrywanych regionach Polski, w okresie od 1981 do 2010, odnotowano tendencję do zwiększania się potrzeb wodnych czeremchy zwyczajnej w czasie największego zapotrzebowania na wodę, czyli w lipcu i w sierpniu. Z wyjątkiem centralno-północno-zachodnim regionu Polski, trend zmienności czasowej potrzeb wodnych czeremchy zwyczajnej był istotny we wszystkich pozostałych regionach kraju. Najwyższy wzrost zapotrzebowania na wodę (o 6,7 mm w każdym kolejnym dziesięcioleciu) wystąpił w południowo-wschodnim regionie Polski. W okresie od 1 lipca do 31 sierpnia największe niedobory opadów atmosferycznych, 131 i 133 mm, w przeciętnie suchym roku (N50%) odnotowano odpowiednio w środkowo-wschodnim oraz środkowo północno-zachodnim regionie Polski. W północno-wschodnim, środkowo-północno-zachodnim i środkowo-wschodnim regionie kraju niedobory opadów atmosferycznych w średnio suchym roku (N25% w zakresie od 206 do 214 mm) i w bardzo suchym roku (N10% w przedziale od 269 do 300 mm) był wyższy niż w południowo-zachodnim i południowo-wschodnim regionie Polski (N25% od 146 do 159 mm i N10% od 195 do 211 mm).
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2019, Tom 21, cz. 1; 646-658
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Water Needs of Asparagus Plants in the Different Regions of Poland
Potrzeby wodne szparaga w różnych regionach Polski
Autorzy:
Rolbiecki, Stanisław
Rolbiecki, Roman
Jagosz, Barbara
Ptach, Wiesław
Stachowski, Piotr
Kazula, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811958.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Asparagus officinalis L.
crop evapotranspiration
rainfall deficiencies
reference evapotranspiration
water requirements
niedobory opadów
potencjalna ewapotranspiracja
potrzeby wodne
wskaźnikowa ewapotranspiracja
Opis:
Asparagus (Asparagus officinalis L.), due to their deep and well-developed root system, are relatively resistant to the water deficits in the soil. On the other hand, asparagus plants grown on the light soil positively respond to the irrigation treatments. The aim of the present study was the determination of water needs of asparagus plants in the different agro-climatic regions of Poland. The calculations of asparagus water requirements, considered as the crop evapotranspiration, based on the precipitation measurements collected during the thirty-year period from 1981 to 2010. The estimations were achieved for the months, including July and August, critical in terms of the amount of water available to the plants. The calculation of asparagus water needs using the plant coefficients was performed. The plant coefficients for asparagus cultivated in the Polish field conditions were determined by Rolbiecki. Published by him calculations based on the long-term observations of the irrigated asparagus crop. The reference evapotranspiration was calculated according to Grabarczyk's method. The Grabarczyk's formula was chosen because it allowed estimating the reference evapotranspiration in a simplified way, i.e. based only on the precipitation measurements. The rainfall deficit was considered using the Ostromęcki's method. The precipitation deficit in the period from July 1 to August 31 was calculated as the difference between the water needs of asparagus, expressed as the crop evapotranspiration for a considered month and the total precipitation in this month. The water needs of asparagus plants were determined for five agro-climatic regions of Poland with the representative meteorological stations located in Olsztyn, Bydgoszcz, Warszawa, Wroclaw and Krakow. The highest variability of asparagus water requirements was calculated in the central-north-west (C-N-W) region of the Poland. The variation coefficient in July and August was 7.7% and 7.6%, respectively. In contrast, the lowest variability of asparagus water needs were find in the south-west (S-W) and south-east (S-E) region of Poland. The highest water needs of asparagus plants, on average 228 mm, in the period from July to August were noted in the C-N-W and central-east (C-E) region of Poland. The highest rainfall deficit, calculated for medium dry years, average dry years and very dry years, was 91 mm and 89 mm, 157 mm and 166 mm, and 209 mm and 245 mm, respectively, in the C-N-W and C-E region, re-spectively. Generally, higher precipitation deficiencies were noted in August than in July.
Szparagi (Asparagus officinalis L.), ze względu na swój głęboki oraz dobrze rozwinięty system korzeniowy, są roślinami uważanymi za stosunkowo odporne na niedobory wody w glebie. Z drugiej strony, rośliny szparagów uprawiane na glebie lekkiej bardzo pozytywnie reagują na przeprowadzone zabiegi nawadniające. Podstawowym celem niniejszej pracy było określenie potrzeb wodnych roślin szparagów w różnych regionach agro-klimatycznych Polski. Obliczenie zapotrzebowania roślin tego gatunku warzywnego na wodę, wyrażonego jako ewapotranspiracja potencjalna, wykonano na podstawie pomiarów opadów atmosferycznych przeprowadzonych w okresie trzydziestu lat licząc od 1981 do 2010 roku. Obliczenia wykonano dla dwóch miesięcy, dla lipca oraz dla sierpnia. Miesiące te stanowią okres krytyczny pod względem ilości wody dostępnej dla roślin. Potrzeby wodne roślin szparaga oszacowano przy użyciu współczynników roślinnych. Współczynniki roślinne dla roślin szparaga uprawianych w Polsce w warunkach polowych zostały ustalone przez Rolbieckiego w oparciu o długoterminowe obserwacje nawadnianych nasadzeń szparaga. Ewapotranspirację wskaźnikową obliczono zgodnie z metodą zaproponowaną przez Grabarczyka. Metoda Grabarczyka została wybrana do niniejszych badań, ponieważ pozwoliła ona na określenie ewapotranspiracji wskaźnikowej w uproszczony sposób, to znaczy tylko na podstawie pomiarów opadów atmosferycznych. Niedobory opadów zostały obliczone przy użyciu metody Ostromęckiego. Deficyt opadów w okresie od 1 lipca do 31 sierpnia obliczono, jako różnicę między potrzebami wodnymi roślin szparagów, wyrażonymi jako ewapotranspiracja potencjalna dla danego miesiąca, a sumą opadów atmosferycznych w tym miesiącu. Potrzeby wodne roślin szparaga określono dla pięciu różnych regionów agro-klimatycznych Polski wraz z reprezentatywnymi stacjami meteorologicznymi zlokalizowanymi na terenie Olsztyna, Bydgoszczy, Warszawy, Wrocławia i Krakowa. Największą zmienność potrzeb wodnych roślin szparaga obliczono w środkowo-północno-zachodnim (C-N-W) regionie Polski. Współczynnik zmienności w lipcu oraz w sierpniu wyniósł odpowiednio 7,7% i 7,6%. Natomiast najmniejszą zmienność potrzeb wodnych roślin szparaga stwierdzono w południowo-zachodnim (S-W), a także południowo-wschodnim (S-E) regionie Polski. Największe potrzeby wodne roślin szparagów, średnio 228 mm, w okresie od 1 lipca do 31 sierpnia, odnotowano w C-N-W, a także środkowo-wschodnim (C-E) regionie Polski. Największy deficyt opadów atmosferycznych, obliczony dla przeciętnie suchych lat, średnio suchych lat oraz bardzo suchych lat, wynosił odpowiednio 91 mm i 89 mm, 157 mm i 166 mm oraz 209 mm i 245 mm, odpowiednio w C-N-W i C-E regionie Polski. Podsumowując, większe niedobory opadów atmosferycznych odnotowano w sierpniu niż w lipcu.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2019, Tom 21, cz. 2; 1227-1237
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanowisko komitetu nauki o żywieniu człowieka Polskiej Akademii Nauk w sprawie stosowania przez osoby dorosłe suplementów diety zawierających witaminy i składniki mineralne
Statement of the committee of human nutrition science of the Polish Academy of Sciences on the use of dietary supplements containing vitamins and minerals by adults
Autorzy:
Wawrzyniak, A.
Przybylowicz, K.
Wadolowska, L.
Charzewska, J.
Gorecka, D.
Lange, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2086011.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
dieta
skladniki mineralne
witaminy
suplementy diety
niedobory pokarmowe
zywienie
zywnosc
osoby dorosle
diet
mineral
vitamin
supplement
nutrition
food
adult
Opis:
Stosowanie suplementów diety (suplementacja) to indywidualne uzupełnianie diety w składniki naturalnie występujące w żywności. Z założenia suplementy diety powinny być przyjmowane okresowo. W praktyce żywieniowej istnieje wiele wskazań do suplementacji, ale decyzja o przyjmowaniu suplementów diety powinna być podejmowana przez konsumentów z rozsądkiem i tylko w uzasadnionych sytuacjach, gdy istnieje ryzyko, że zwyczajowa dieta nie dostarcza witamin i składników mineralnych w ilości odpowiedniej do pokrycia zapotrzebowania organizmu. Należy jednak pamiętać o realnym niebezpieczeństwie wynikającym z przyjmowania zbyt dużych dawek witamin i składników mineralnych. U wielu osób stosujących suplementy diety, zwłaszcza kilka rodzajów jednocześnie, mogą wystąpić niepożądane skutki uboczne i pogorszenie stanu zdrowia, a u osób przyjmujących leki – może dodatkowo dojść do poważnego zakłócenia lub osłabienia działania leku, a nawet braku efektu leczniczego. W dokumencie przedstawiono 10 kroków i zasad korzystania z dostępnych na rynku suplementów diety, które skierowano do populacji generalnej.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2021, 72, 3; 321-326
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 41

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies