Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "nazwiska polskie" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
Współczesne polskie nazwiska patronimiczne (z sufiksami -icz, -owicz/-ewicz) pochodzenia ormiańskiego
Modern Polish Patronymic Surnames (with Suffixes such as -icz, -owicz/-ewicz) of Armenian Origin
Autorzy:
Trzeciak, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1774202.pdf
Data publikacji:
2021-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antroponimia
nazwiska
nazwiska polskie
Ormianie w Polsce
język ormiański
nazwiska ormiańskie
anthroponymy
surnames
Polish surnames
Armenians in Poland
Armenian language
Armenian surnames
Opis:
Przedmiotem artykułu są współczesne polskie nazwiska patronimiczne (z formantami -icz, -owicz/ -ewicz), które zawdzięczają pochodzenie (lub też mogą zawdzięczać) leksemom ormiańskim (zaliczam do nich również zarmenizowane antroponimy genetycznie obce). Pierwsi Ormianie – posługujący się językiem kipczackim – przybyli na ziemie polskie w XIV wieku. W XVIII wieku na Kresach Południowo-Wschodnich pojawiła się kolejna ormiańska fala migracyjna, przybysze posługiwali się dialektem należącym do grupy zachodnioormiańskiej. Otoczenie słowiańskie (polskie i ruskie – ukraińskie) wpływało na stopniową slawizację ormiańskich antroponimów: kipczackie leksemy czy ormiańskie sufiksy patronimiczne zastępowano słowiańskimi sufiksami patronimicznymi. W opracowaniu zawarto 57 antroponimów (ujętych w 25 hasłach słownikowych), które pochodzą (lub mogą pochodzić) od ormiańskich onimów.
The main topic of this article are modern Polish patronymic surnames (with the suffixes -icz, -owicz/-ewicz), whose origins can be pointed to, or are owed to, Armenian lexemes (the author also encompasses Armenianised anthroponyms which are hereditarily foreign). The first Armenians‑who used the Kipchak language‑arrived in Polish lands in the 14th century. During the 18th century, in the South-Eastern Borderlands, a new Armenian wave of migrants arrived; the newcomers used to communicate in a dialect which belonged to the Western Armenian group of dialects. The Slavic surroundings they found themselves in (Polish and Ruthenian-Ukrainian) gradually influenced the Armenian anthroponyms: both Kipchak lexemes and Armenian patronymic suffixes were modified with Slavic patronymic suffixes. In this article, there are presented 57 anthroponyms (contained in 25 dictionary entries) which originate from, or may come from, Armenian proper nouns.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 6; 155-170
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwiska obywateli polskich, wywodzące się od wyrazów nazywających duchownych
The surnames of Polish citizens derived from words naming the clergy
Autorzy:
Breza, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/627171.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
polskie nazwiska tworzone od wyrazów nazywających duchownych
the Polish surnames derived from words naming the clergy
Opis:
The author discusses Polish surnames derived from words naming the clergy in alphabetical order. There are representatives of the highest ranks and functions such as: Papież and Papierz (←papież ‘pope’), Kardynał (←kardynał ‘cardinal’), Metropolita (←metropolita ‘metropolitan bishop’), Patriarcha (←patriarcha “Patriarch”) and the representatives of the lowest ranks, such as: Wikary, Wikariusz (←wikary, wikariusz “curate”); function clergy such as: Proboszcz (←proboszcz ‘parish priest’), in German version Probst; honorary priests such as: Kanonik (← kanonik ‘canon’), Prałat (←prałat ‘prelate’); representatives of diocesan clergy such: Biskup, German Bischof (←biskup ‘bishop’) and monastic: Monach, Mnich (←monach, mnich ‘monk’), Opat (←opat ‘abbot’), Przeor (←przeor ‘pior’). Mostly they are Roman Catholic clergy, however, sometimes there are orthodox clergy, too: Władyka (←władyka ‘orthodox bishop’), Czerniec (←czerniec ‘orthodox monk’) and evangelical: Predigier (←predigier ‘preacher’). There is also one surname derived from a female rank: Ksieni (←ksieni ‘prioress’). Finally, the author shows which words naming clergy were not used to form Polish surnames. The choice of names is based on Dictionary of names currently used in Poland (Słownik imion współcześnie w Polsce używanych), vol. I-X, published by K. Rymut in Kraków, 1992-1994.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2011, 6; 32-48
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesne nazwiska Polaków o możliwej genezie litewskiej nieobecne w LPŽ, poświadczone w kartotece antroponimicznej LKI
Contemporary Polish surnames of possible Lithuanian origin absent from the dictionary of Lithuanian surnames (LPŽ), attested in the anthroponymic files of the Institute of the Lithuanian Language
Autorzy:
Walkowiak, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1928127.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
polskie nazwiska
nazwiska pochodzenia litewskiego
etymologiczno-motywacyjny słownik nazwisk
kartoteka
Instytut Języka Litewskiego
Polish surnames
surnames of Lithuanian origin
etymological and motivational surname dictionary
index card files
Institute of the Lithuanian Language
Opis:
The aim of the article is to present the attestations of contemporary Polish surnames of Lithuanian origin which are absent from the dictionary of Lithuanian surnames (“Lietuvių pavardžių žodynas”, LPŽ), excerpted from the anthroponymic index card files that have been stored in the Lithuanian Language Institute in Vilnius and continually enlarged for several decades now. The files contain data excerpted from historical sources of the 16th to 19th centuries and consist of about 200,000 index cards (the actual number of excerpted anthroponyms is lower since some recur in various sources). Due to space limitations, generally only directly attested names have been included in the article, to the exclusion of those whose relationship with the researched name can be inferred rather than considered proven. Each listed attestation of an anthroponym (probably not in all cases an already established hereditary surname) is accompanied by information concerning its location and year (or time bracket), wherever available in the card index file. Given names or other details (e.g. the role of the person mentioned in documents, such as godmother in the data excerpted from baptismal registers) have only been included occasionally, if there was some reason to do so.
Źródło:
Onomastica; 2020, 64; 211-228
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem of Consonant Clusters in Chinese Adaptations of Polish Surnames
Problem zbitek spółgłoskowych w chińskich adaptacjach polskich nazwisk
Autorzy:
Hryniewska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887212.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
polskie nazwiska
chińskie substytucje
zbitki spółgłoskowe
anaptyksa
paragoga
afereza
synkopa
apokopa
Polish surnames
Chinese substitutions
consonant clusters
anaptyxis
paragoge
apheresis
syncope
apocope
Opis:
Artykuł prezentuje pewne zjawiska fonetyczno-graficzne występujące w chińskich substytucjach polskich nazwisk. Praca koncentruje się na uproszczeniu zbitek spółgłoskowych w inicjalnych i finalnych sylabach polskich nazwisk. Z badanego materiału zostały zaczerpnięte liczne przykłady progresywnych i redukcyjnych zmian dźwiękowych. Typ progresywny zmian dźwiękowych obejmuje anaptyksę i paragogę. Zmiany redukcyjne to afereza, synkopa i apokopa. Materiał badawczy składa się z 668 polskich nazwisk oraz 778 ich wariantów adaptacyjnych, funkcjonujących w języku chińskim. Właściwe rozważania są poprzedzone teoretycznym opisem procesu adaptacji, a także głównych różnic między językami polskim i chińskim oraz systemami ich zapisu, które znacząco wpływają na ostateczny kształt powstających substytucji.
The paper presents some phonetic-graphic phenomena occurring in the Chinese substitutions of Polish surnames. The work concentrates on simplification of the consonant clusters present in the initials and finals of the syllables constituting Polish family names. Numerous examples of sound additions and sound reductions have been excerpted from the examined material. The sound addition type of changes include anaptyxis and paragoge. The reductive changes are apheresis, syncope and apocope. The research material consists of 668 Polish surnames and their 778 adaptation variants, functioning in the Chinese language. The submitted deliberations are preceded with a theoretical description of the adaptation process, as well as of the main differences between Polish and Chinese and their writing systems, which significantly influence the final shape of the substitutions being created.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 9; 27-48
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływy Wschodniosłowiańskie w zakresie fonetyki i zapożyczenia w polskiej antroponimi mieszkańców pogranicza polsko-ukraińskiego z końca XVIII – początku XIX wieku
Autorzy:
Abuzarowa, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681583.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
polish surnames
inf luence and borrowings from east Slavic languages
the Polish-Ukrainian borderland
polskie nazwiska
wschodniosłowiańskie wpływy na język polski
pogranicze polsko-ukraińskie
Opis:
Adding to the lexical structure of Polish language, affecting its phonetics and morphology, Ukrainian language has also left its distinct mark in the formation of Polish anthroponymy. This is evident in the large number of Polish surnames with East Slavic (predominantly Ukrainian) elements recorded in the Roman Catholic parish register of the Galician region. Thus, identification of phenomenon of phonetic interference in Polish anthroponymy of Drohobych, analysis of phonetic influences of Ukrainian language on the formation of Polish surnames in Drohobych at the end of XVIII and beginning of XIX centuries is an important, interesting and hitherto little studied linguistic problem that are discussed in this article.
Język ukraiński, zdaniem autorki artykułu, wywarł pewien wpływ na antroponimię polską. Uwidacznia się on m.in. w fakcie występowania licznych polskich nazwisk zawierających elementy wschodniosłowiańskie (przeważnie pochodzenia ukraińskiego), poświadczone w katolickich księgach metrykalnych z terenu Galicji. Autorka stwierdza, iż szczegółowa analiza polskich antroponimów z Drohobycza z końca XVIII – początku XIX wieku stanowi ważny, lecz słabo zbadany element szerszego zjawiska językowej interferencji polsko-ukraińskiej.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2015, 4
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chinese Adaptations of Polish Anthroponyms: A Brief Study on Various Substitution Strategies
Chińskie adaptacje antroponimów polskich: krótkie studium różnorodnych strategii substytucyjnych
Autorzy:
Hryniewska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1883417.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
polskie nazwiska
chińskie adaptacje
epenteza
anaptyksa
paragoga
afereza
apokopa
synkopa
metateza
substytucje fonetyczne
teoria par nazw
Polish surnames
Chinese adaptations
epenthesis
anaptyxis
paragoge
apheresis
apocope
syncope
metathesis
phonetic substitutions
proper name pairs theory
Opis:
Zaprezentowany artykuł stanowi zwięzły przegląd zjawisk o charakterze fonetycznym, które występują w chińskich adaptacjach nazwisk noszonych przez Polaków. W materiale badawczym odnaleziono liczne przykłady różnorodnych strategii językowych. Były to zmiany o charakterze rozszerzeniowym (anaptyksa, paragoga), zmiany redukcyjne (afereza, apokopa, synkopa), zmiany kolejności głosek (metateza) i substytucje dźwięków języka oryginału ich fonetycznie najbliższymi odpowiednikami w języku przejmującym nazwy własne.W pracy przedstawiono również proces adaptacji nazw własnych w kontaktach międzyjęzykowych oraz zjawisko powstawania licznych par nazw własnych, których źródłem są pojedyncze antroponimy.Na omówiony w artykule materiał badawczy złożyły się 123 nazwiska polskie i 325 ich wariantów substytucyjnych, które funkcjonują w języku chińskim.
The submitted paper is a brief review of phonetic phenomena occurring in the Chinese adaptations of family names used by Polish people. Numerous instances of various linguistic strategies were found in the research material. These are: sound addition type of changes (anaptyxis, paragoge), sound reduction type of changes (apheresis, apocope, syncope), sound order changes (metathesis), as well as substitutions of the original sounds with their phonetically closest counterparts existing in the integrating language.The present deliberations pertain also to the onymic lexical units adaptation process occurring in the course of interlanguange contacts, as well as to a phenomenon of formation of numerous proper name pairs based upon a single anthroponym.The research material consists of 123 Polish surnames and their 325 substitution variants being used in the Chinese language.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 9; 55-74
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“The Most Popular Surnames in Poland — Past and Present. E-Dictionary”. Progress report.
„Najczęstsze nazwiska w Polsce — współczesność i historia. Słownik elektroniczny”
Autorzy:
Skowronek, Katarzyna
Czopek-Kopciuch, Barbara
Górny, Halszka
Magda-Czekaj, Małgorzata
Palinciuc-Dudek, Elena
Supranowicz, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1928213.pdf
Data publikacji:
2018-11-10
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
antroponomastykon
nazwisko polskie
baza nazwisk PESEL
struktura artykułu hasłowego
frekwencja nazwiska
geografia nazwiska
dictionary of surnames
Polish surname
PESEL surname database
entry structure
frequency of a surname
surname geography
Opis:
The authors discuss the main premises of the project “The most popular surnames in Poland — past  and present. E-dictionary” which has been in development since July 2014 in IJP PAN in Krakow.  They also present its basic aims and functions, progress already made and they compare it with  other dictionaries of surnames. The authors describe several aspects of the dictionary related to IT and computers but also those concerned with onomastics and lexicography. Additionally, they pay particular attention to the information contained in specific parts of each entry .
Źródło:
Onomastica; 2018, 62; 299-314
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na co komu -owa (-ová/-ova/-eva), czyli o nazwiskach (i nie tylko) żeńskich w wybranych językach słowiańskich
What to whom: -owa (-ová/-ova/-eva), about the women’s last names (and not only) in the selected Slavonic languages
Autorzy:
Nowakowska, Maria Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594269.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
feminatywa
żeńskie nazwy zawodów
nazwiska żeńskie
sufiks -owa
żeńskie nazwiska słowackie
czeskie
słoweńskie i polskie
feminines
the female names of profession
suffix -owa
the female Polish
Slovak
Czech and Slovenian name
Opis:
W językach słowiańskich nazwy żeńskie najczęściej są tworzone od nazw męskich. Podobnie rzecz ma się z nazwiskami kobiet. W językach czeskim i słowackim tworzy je przede wszystkim sufiks -ová, który jest (najczęściej) przyłączany automatycznie do nazwisk męskich. W słoweńskim ów przyrostek jest przyłączany zwyczajowo (nie formalnie), a jego użycie jest uwarunkowane konkretnymi czynnikami. W języku polskim stosowanie przyrostka -owa w odniesieniu do nazwisk ma także charakter fakultatywny. W ostatnim czasie we wszystkich wspomnianych językach widać zmiany w tym zakresie, które stara się przedstawić niniejszy artykuł.
In the Slavonic languages, the female names are most often derived from the man’s names. A similar case happens with the women’s names. In the Czech and Slovak language, they are mostly formed by the suffix -ova which is automatically added to man’s names. In the Slovenian that suffix is usually (not formally) added and its use is influenced by concrete factors. In the Polish language, the use of this suffix with respect to the same names has also optional character. In all these languages there has lately been a change which is dealt with in the present article.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 62; 71-79
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies