Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "nauka a religia" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-9 z 9
Tytuł:
Geologia a religia. Współczesne spory o spory dawne
Autorzy:
Gęgotek, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706222.pdf
Data publikacji:
2012-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
geologia
historia geologii
nauka a religia
J.-A. Deluc
Opis:
W XX-wiecznej historii nauk o Ziemi i życiu wyraźnie obecny był nurt prezentujący kształtowanie się współczesnej geologii, paleontologii czy biologii ewolucyjnej jako stopniowe uwalnianie nauki z ograniczeń narzucanych przez religię. Jednym z jego najważniejszych przedstawicieli był C.C. Gillispie. W ostatnich latach wielu historyków geologii podjęło polemikę z tą tradycją. Zalicza się do nich np. M.J.S. Rudwick, który usiłuje pokazać nie tylko, że religia nie hamowała rozwoju geologii, ale wręcz - że czasami odgrywała pozytywną rolę w kształtowaniu się tej dyscypliny. Wywody Rudwicka spotkały się jednak również z krytyką, np. ze strony A.M.C. Şengöra. Celem artykułu jest przedstawienie współczesnych dyskusji na temat relacji między geologią a religią na przełomie XIX i XX w. Porównywane są poglądy Gillispiego, Rudwicka i Şengöra, ze szczególnym uwzględnieniem ich oceny osiągnięć naukowych J.-A. Deluca (1727-1817), która to ocena w sposób wyraźny wydaje się zależeć od pozanaukowych poglądów rekonstruujących je historyków, na co zwraca uwagę m.in. D. Oldroyd.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 223-233
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu przyrodniczego, filozoficznego i teologicznego obrazu Wszechświata. Sylwetka naukowa księdza Grzegorza Bugajaka
In search of the natural, philosophical and theological image of the universe. The scientific profile of Fr. Grzegorz Bugajak
Autorzy:
Lemańska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1926910.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Grzegorz Bugajak
filozofia przyrody
nauka a religia
philosophy of nature
science and religion
Opis:
W artykule przedstawiono życiorys i najważniejsze dokonania naukowe ks. dr hab. Grzegorza Bugajaka (1966-2020), prof. UKSW, związanego z Wydziałem Filozofii Chrześcijańskiej ATK/UKSW. Ks. Bugajak zostawił po sobie duży i interesujący dorobek naukowy, koncentrujący się wokół problemów z zakresu filozofii przyrody, filozofii nauk przyrodniczych i relacji między naukami przyrodniczymi a teologią. Jego prace stanowią znaczny wkład w rozwój filozofii.
This article surveys the biography and the most important scientific achievements of Fr. prof. dr hab. Grzegorz Bugajak (1966-2020), associated with the Faculty of Christian Philosophy ATK / UKSW. Fr. Bugajak left a large and interesting scientific output, focusing on problems in the philosophy of nature, philosophy of sciences and the relationshipbetween natural sciences and theology. His works make a significant contribution to the development of philosophy.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 4; 53-84
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Darwinowska teoria ewolucji w wypowiedziach Jana Pawła II
Darwin’s Theory of Evolution in the Statements of John Paul II
Autorzy:
Rupiński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082433.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
Jan Paweł II
teoria ewolucji
teistyczny ewolucjonizm
Karol Darwin
nauka a religia
John Paul II
theory of evolution
theistic evolution
Charles Darwin
science and religion
Opis:
Artykuł omawia wypowiedzi Jana Pawła II, w których jako papież odnosił się do teorii ewolucji i podejmował się jej oceny z punktu widzenia chrześcijańskiej nauki o stworzeniu. Zgodnie z popularnym poglądem Jan Paweł II pogodził chrześcijański kreacjonizm z ewolucjonizmem i nawet wprost określany jest jako ewolucjonista. Na podstawie konkretnych wypowiedzi papieża został wykazany szereg trudności w uzasadnieniu tak postawionej tezy. Analizie zostały poddane teksty papieskich katechez na temat stworzenia z lat 1985–1986, a także przesłania, które w 1996 roku wystosował do członków Papieskiej Akademii Nauk. Jan Paweł II zaznaczył, pod jakimi warunkami ewolucjonizm jest możliwy do pogodzenia z nauką chrześcijańską, odrzucając dogmatyczne zasady, które stały u podstaw darwinowskiej teorii ewolucji. Postulował jednak stanowisko, w którym naukowa wizja świata nie jest niezgodna z wizją religijną, a obie uzupełniają się, opisując inne wymiary rzeczywistości.
This article is a presentation of the statements of John Paul II in which, as Pope, he referred to the theory of evolution and assessed it from the point of view of the Christian doctrine of cre ation. He is thought to have reconciled Christian creationism with evolution, and has even been explicitly described as an evolution ist. However, on the basis of his actual statements it is argued here that justifying such a thesis runs into difficulties. The paper exam ines the texts of papal catecheses on creation from 1985-1986, as well as messages sent by him to members of the Pontifical Academy of Sciences in 1996. John Paul II pointed out under what conditions evolution would be compatible with Christianity, rejectingthe dogmatic principles that underpin the Darwinian theory of evolution. At the same time, though, he postulated a position in whichthe scientific vision of the world does not contradict the religiousvision, and where they complement one another, describing different dimensions of reality.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2021, 18; 113-138
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarys modelu poziomów analizy w badaniach relacji nauki i religii
The Sketch of the Model of Levels of Analysis in the Studies of Relation Between Science and Religion
Autorzy:
Bylica, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553290.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
poziomy analizy
nauka a religia
teizm chrześcijański
naturalizm
interwencjonizm
Bóg luk
teistyczny naturalizm
levels of analysis
science and religion
Christian theism
naturalism
interventionism
God of the gaps
theistic naturalism
Opis:
W artykule proponuję model podziału twierdzeń o rzeczywistości, różnicujący je pod względem stopnia ich empirycznego charakteru. Zaproponowany model ma ułatwiać analizę zagadnień z zakresu relacji nauki i religii. Na najwyższym poziomie znajdują się twierdzenia metafizyczne (w neopozytywistycznym rozumieniu kategorii "metafizyki"), czyli zupełnie nieempiryczne lub empirycznie całkowicie neutralne. Do najniższego poziomu zaliczają się twierdzenia o najwyższym stopniu empiryczności. Schemat zawiera też stopnie pośrednie. W artykule pokazuję, w jaki sposób na spotykane w literaturze stanowiska dotyczące relacji między twierdzeniami nauki i religii na temat świata, wpływa nieuwzględnianie poziomów analizy podejmowanych zagadnień. Problematyczne ujęcia określam jako "zbyt łatwe konfliktowanie" oraz "zbyt łatwe godzenie nauki i religii". W pierwszym z omówionych przypadków będziemy mieli do czynienia z negatywną oceną teorii ewolucji dokonaną przez Michała Chaberka na podstawie założeń filozoficznych, które teoria ta odrzuca. Mankamentem "zbyt łatwego" sposobu godzenia nauki i religii jest zmiana znaczeń kategorii, które wcześniej występowały w twierdzeniach poziomu empirycznego, na znaczenia przypisywane tym kategoriom na poziomach wyższych. Problem ten zilustruję spotykanym u niektórych teistów naturalistycznych odejściem od interwencjonistycznego rozumienia koncepcji stworzenia i Bożego działania w świecie na rzecz ich rozumienia jako wyłącznie podtrzymywania w istnieniu każdego zdarzenia w świecie. W ostatniej części będę argumentował, że różnica między średniowiecznymi (tradycyjnymi) a niektórymi dzisiejszymi ujęciami starającymi się godzić teizm chrześcijański z naukową wizją przyrody polega na uznaniu przez współczesnych myślicieli autorytetu nauki nie tylko na poziomie twierdzeń empirycznych, ale też na ich uległości wobec naturalistycznych przesłanek z poziomów wyższych. Odejście od interwencjonistycznych i dualistycznych koncepcji relacji Boga i świata na rzecz nieinterwencjonistycznych i monistycznych prowadzi ich do przyjmowania jedynie skrajnie nieempirycznych twierdzeń na temat relacji świata i sfery nadprzyrodzonej.
I propose the model of division of statements on the reality that differentiate them according to the degree of their empirical character. The following model is supposed to facilitate analysis of propositions on the relation of science and religion. One extreme are metaphysical statements (in the logical empiricism’s view of metaphysics) that are empirically neutral. The other extreme are empirical statements characterized by the maximum level of testability. It is demonstrated how ignoring the levels of analysis influences some positions on science and religion. Problematic positions are named “too easily conflicting” and “too easily reconciliating” science and religion. In the first case I present negative reception of scientific theory of evolution by Michał Chaberek on the basis of ontological assumptions that are in conflict with assumptions of this theory. The problem of “too easy reconciliation” of science and religion is the shift in the meaning of categories from the one on the lowest, empirical level, toward the meaning that belongs to the highest, metaphysical level of analysis. This problem is illustrated by the shift from interventionist concept of creation and divine action in the world toward its non-interventionist interpretation that limits God’s actions only to sustaining the world in its existence. We can find this shift in some theistic naturalism positions. In the last part I argue that the main difference between the medieval (traditional) and the contemporary positions on natural philosophy and religion that attempt to accommodate Christian and scientific worldviews is that contemporary thinkers ascribe epistemic authority not only to empirical statements of contemporary science, but also to its philosophical naturalistic assumption from higher levels of analysis. Holding these anti-interventionist and monistic ontology of nature leads them to extremely non-empiricalunderstanding of relation between the supernatural and the natural world.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2012, 9; 221-253
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie natury ludzkiej w nauce i teologii
The Concept of Human Nature in Science and Theology
Autorzy:
van der Meer, Jitse M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553237.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
religia a nauka
teologia a nauka
natura ludzka
metafora
religion and science
theology and science
human nature
metaphor
Opis:
W obawie, że zmiany w naukowym rozumieniu przyrody wymuszą zmiany w przekonaniach religijnych, wielu chrześcijan utrzymuje religię i naukę w separacji. Chcąc złagodzić tę obawę, wykluczają istnienie oddziaływania między tymi dziedzinami, redukując jego złożoność. Naukę oraz religię sprowadza się na przykład do odrębnych dziedzin wiedzy, w których obowiązują ich własne, swoiste twierdzenia. Religię rozumie się jako pozalogiczny sposób funkcjonowania człowieka zwany wiarą, charakteryzujący się emocjonalnym spojrzeniem na świat. Jeśli zastosuje się teorię typów logicznych do religii i nauki, relacje logiczne mogą zachodzić wyłącznie pomiędzy logicznymi dziedzinami wiedzy. Dlatego między religią a nauką nie mogą zachodzić żadne relacje logiczne, jeśli tę pierwszą rozumie się jako pozalogiczny sposób funkcjonowania człowieka zwany wiarą, drugą zaś - jako logiczny sposób funkcjonowania. Niemniej udało się zidentyfikować przynajmniej jedną relację logiczną między religią a nauką, a wywierały one na siebie wpływ także na inne sposoby. Moja propozycja pozwala na wyjaśnienie tych sposobów oddziaływania dzięki zastąpieniu jednowymiarowych logicznych koncepcji poznania, takich jak syntaktyczne oraz semantyczne ujęcia teorii, wielowymiarową koncepcją poznania. Własne, alternatywne wyjaśnienie rozpocznę od osadzenia oddziaływań pomiędzy religią a nauką w naturze ludzkiej, ponieważ wyłącznie ludzie stoją w relacji zarówno do Boga, jak i przyrody. Następnie rozróżnię zakres nieredukowalnych sposobów funkcjonowania człowieka, ujawniających się w odpowiadających sobie wymiarach relacji osoby do Boga oraz przyrody. Posłużywszy się dwoma spośród tych wymiarów - zawierzeniem Bogu i poznaniem - jako przykładami, wykażę, że oddziaływanie pomiędzy religią a nauką rozumie się jako zachodzące pomiędzy (1) zawierzeniem Bogu (wiarą) a przekonaniami dotyczącymi Boga (teologią); (b) zawierzeniem Bogu (wiarą) a przekonaniami dotyczącymi świata (nauką) oraz (c) przekonaniami dotyczącymi Boga (teologią) a przekonaniami dotyczącymi świata (nauką). Argumentuję, że wszystkie razem i każdy z osobna sposób funkcjonowania człowieka może na siebie wzajemnie oddziaływać. Przykład takiego oddziaływania stanowi metaforyczne przeniesienie znaczenia między każdą z wymienionych powyżej par sposobów funkcjonowania człowieka.
Many Christians separate religion and science for fear that changes in scientific understanding of nature will force changes in religious belief. To alleviate this fear, many Christians define interaction out of existence by reducing its complexity. For instance, science is often reduced to a logical domain of knowledge characterized by its propositions. Religion is taken to be a non-logical way of human functioning known as trusting characterized by feelings. According to the doctrine of logical types there can be logical relations only between logical domains of knowledge. Therefore, there can be no logical relations between religion and science if religion is taken to be a non-logical way of human functioning known as trusting, and science as a logical way of functioning. Yet one logical relation has been identified, and religion and science have affected each other’s content in other ways. These ways can be accounted for, I propose, by replacing one-dimensional logical conceptions of knowing such as the syntactic and semantic views of theory with a multi-dimensional conception of knowing. I begin my alternative account of the interaction between religion and science by grounding it in human nature because only people stand in relation to both God and nature. Next, I distinguish a range of irreducible ways of human functioning which correspond with dimensions of a person’s relation with God and with nature. Using two of these dimensions as an example — trusting and knowing — I show that interaction between religion and science is seen to be between (a) trust in God (faith) and beliefs about God (theology), (b) trust in God (faith) and beliefs about the world (science) and (c) beliefs about God (theology) and beliefs about the world (science). I argue that there can be interaction between each and every way of human functioning by means of the metaphoric transfer of meaning, for instance, between each of the pairs of functioning just listed.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2013, 10; 243-250
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opętanie. Kryteria diagnostyczne oraz rewizja współczesnych badań
Spirit possession. Diagnostic criteria and review of present-day studies
Autorzy:
Piórkowski, Krzysztof Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056637.pdf
Data publikacji:
2017-11-17
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
Tematy:
opętanie
wiara a nauka
psychologia a religia
syndrom jerozolimski
possession
faith vs. science
psychology vs. religion
Jerusalem syndrome
Opis:
A lot of clinicians share a belief about strong split between the reality of faith and psychical sphere in a clinical concept. Introduced by ICD-10 diagnostic category trans and spirit possession significantly emphasizes the existence of such a split. In the article the author characters applied diagnostic criteria of spirit possession, presents psychopathologic characteristics of the phenomenon based on literature data and attempts to discuss on possible relations between ecclesiastics and psychotherapists. He points to the value of dialog in the interest of a patient welfare as well as to the closeness of helping nature in spite of existing ontological differences between religion and psychiatry as well as psychology.
Źródło:
Teologiczne Studia Siedleckie; 2017, XIV/14; 307-317
1733-7496
Pojawia się w:
Teologiczne Studia Siedleckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauka i religia w kosmologii Edwarda Artura Milne’a
Science and religion in Edward Arthur Milne’s cosmology
Autorzy:
Dąbek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577514.pdf
Data publikacji:
2016-04
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
relacja nauka-religia
racjonalność przyrody
kosmologia Milne’a
relationship between science and religion
rationality of nature
Milne’s cosmology
Opis:
Artykuł jest próbą rekonstrukcji i interpretacji poglądów Edwarda A. Milne’a dotyczących relacji między nauką i religią. Schematem interpretacyjnym jest zaproponowana przez I. Barboura klasyfi kacja: 1) konfl ikt, 2) neutralność, 3) dialog i 4) integracja. Poglądy Milne’a ewoluowały od postawy bliskiej niezależności, przez dialog ukierunkowany na konstruowanie spójnego obrazu świata, po integrację w postaci angażowania wyników nauki w uzasadnianie istnienia Boga-Stwórcy. O ile jego argumentacja z racjonalności przyrody jest akceptowalna, o tyle utożsamianie osobliwości początkowej z aktem stworzenia Wszechświata łamie reguły metodologii i nie znajduje poparcia w wiedzy przedmiotowej (kosmologicznej i teologicznej).
The paper is an attempt to reconstruct and interpret the views of E.A. Milne on the relationship between science and religion. This is related to I. Barbour’s fourfold typology: 1) confl ict, 2) independence, 3) dialogue and 4) integration. Milne’s view was evolving from a position close to independence, through dialogue aimed at constructing a coherent world-picture up to integration which engages science in justifi cation of the existence of God the Creator. His argument from the rationality of nature is acceptable, but identifi cation of the initial singularity with the doctrine of creation of the Universe breaks the methodological rules and is not supported by any subject knowledge (cosmology or theology).
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2016, 52, 2(208); 275-292
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozoficzna myśl Roberta Boyle’a a stanowisko chrześcijańskiego teizmu naturalistycznego
The philosophy of Robert Boyle and contemporary Christian theistic naturalism
Autorzy:
Kazibut, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431323.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Boyle Robert
Science-and-Religion
naturalism
theistic naturalism
nature and art
Nauka i Religia
naturalizm
naturalizm teistyczny
natura a kunszt
Opis:
Robert Boyle jest autorem oryginalnej koncepcji mediacji pomiędzy sferą religii a nauki. W artykule przedstawiono wybrane elementy myśli filozoficznej Boyle’a, które wyznaczają jego ujęcie zagadnienia relacji wiara a nauka. W literaturze przedmiotu poglądy Boyle’a kwalifikuje się często jako przykład podejścia nazywanego „koncepcją dwóch ksiąg” albo „Boga jako zapchaj dziury”. W artykule przedstawiono polemikę z tym interpretacjami myśli Boyle’a i wskazuje się, że jego koncepcja jest bliska współczesnemu stanowisku chrześcijańskiego teizmu naturalistycznego.
Robert Boyle is the author of the original concept of mediation between the spheres of religious belief and scientific thought. This article presents Robert Boyle’s selected topics of philosophy that illustrate his points of view on the issue of the relationship between scientific knowledge and faith. In the literature, the views Boyle qualifies as an example of a conception of two books: the Book of Nature and The Scripture, or the conception "God-of-the-gaps." In this paper I dispute this view and demonstrate that Boyle’s conception the relationship between science and faith is similar but not identical to the contemporary theistic naturalism.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2015, 51, 4; 97-121
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Apologia w esejach biskupa Roberta Barrona
Apologia in the Essays by Bishop Robert Barron
Autorzy:
Artemiuk, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920304.pdf
Data publikacji:
2021-06-05
Wydawca:
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
Tematy:
apologia for Christianity
apologia for Catholicism
apologia for faith
Bishop Robert Barron
new atheism
masters of apologia
defence of the Church
religion and science
apologia chrześcijaństwa
apologia katolicyzmu
biskup Robert Barron
nowy ateizm
mistrzowie apologii
obrona Kościoła
religia a nauka
apologia wiary
Opis:
Bishop Robert Barron’s essays, imbued with apologetic rhetoric, make an interesting example of a contemporary defence of Christianity. The American hierarch, recognising the current context of faith, offers a competent and interesting defence of Christianity and Catholicism. In this article, the author analyses Barron’s apologia present in his essays, beginning with the sources to which the hierarch refers and showing their topicality. Then he explores the two most important apologetic themes: the defence of Christianity against the new atheism and the defence of the Church. The paper concludes with an evaluation of the American bishop’s apologia.
Eseje biskupa Roberta Barrona, nasycone apologijną retoryką, stanowią intersujący przykład współczesnej obrony chrześcijaństwa. Amerykański hierarcha, rozpoznając obecny kontekst wiary, uprawia kompetentną i interesującą obronę chrześcijaństwa i katolicyzmu. W przedkładanym artykule autor, podejmując analizę apologii Barrona obecną w jego esejach, zaczyna od źródeł, do których hierarcha nawiązuje, i ukazuje ich aktualność. Następnie przechodzi do dwóch najważniejszych wątków apologijnych: obrony chrześcijaństwa wobec nowego ateizmu oraz obrony Kościoła. W zakończeniu dokonuje oceny apologii Amerykanina.
Źródło:
Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2021, 29, 1; 109-135
2544-6460
Pojawia się w:
Wrocławski Przegląd Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-9 z 9

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies