Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "mocarstwa" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Wielkie mocarstwa europejskie wobec wojen bałkańskich 1912-1913
The Great European Powers and Balkan Wars 1912-1913
Autorzy:
Rubacha, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909890.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Balkan wars
great powers
Balkans
Mediterranean sea
Thessaloniki
Wojny Bałkańskie
mocarstwa
Morze Śródziemne
Saloniki
Opis:
Balkan Wars 1912-1913 were a milestone event in the history of the Balkans. They ending, started in 1878, process of expulsion of Turkey from its European possessions, and creating the possibility of realizing popular in this part of Europe slogan “The Balkans for the Balkan nations”. It should be noted that taking on the Balkan Peninsula events were with attention watched by the European great powers, because this part of Europe they are treated as a region of special economic and politic-military interest. This situation was dictated primarily by dynamic industrialization of Europe, which already in the middle of the nineteenth century led to the exacerbation of the struggle for access to the raw materials and especially to sales markets. In the context of the Balkans the essential importance had the rivalry between Austria-Hungary, which was seeking a safe and comfortable way to the port of Thessaloniki, and Russia, which was striving to change the status of Bosporus and the Dardanelles, for ensure grain exports through the Black Sea and the Mediterranean Sea. It must be remembered that the Balkans and Turkey played an equally important role in the economic plans of other powers – Great Britain, France, and from the late nineteenth century also Italy and Germany. An equally important role played by political and military considerations. The entry of great powers in the so-called imperial era greatly influenced the intensification of the competition for the “undisputed leader” in Europe and the range of spheres of influence, and the crystallization of the opposing military-political blocks in the Europe, pay attention of politicians to those European countries, which was created the possibility of blocking the enemy actions and obtain tactical advantage. For obvious reasons, the Balkans have played in this rivalry special role. Although the imposition of all these factors complicated the situation on the Balkan Peninsula, the persistent tension between the great powers created Balkan states and nations the feasibility of their policy plans. Thus, in the era of the Balkan wars, they did not intend to follow the guidelines of European diplomacy, and taken by the great powers the efforts to save peace and acquisition of potential allies did not lead to the expected success, which clearly confirmed the events of WWI.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2012, 19, 1; 207-220
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Russian Federation, the United States, and International Order as a Social Construct
Autorzy:
Jankovski, Aleksandar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2091875.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
Tematy:
Society
Superpower
Institutions
Constructivism
Społeczeństwo
Wielkie mocarstwa
Instytucje
Konstruktywizm
Opis:
To what extent are we justified in speaking of Soviet/Russian and US political leaders, qua sentient beings, as 'conscious of certain common interests and common values, [thereby] form[ing] [international] society in the sense that they conceive themselves to be bound by a common set of [principles, norms and] rules in their relations with one another, and share in the workings of common institutions'? To what extent have the respective political leaderships conceived of their states as great powers encumbered with the burden of maintaining international order and the very existence of the international society? Building on English School theorizing and constructivist methodology, I answer these questions by advance two principal claims: first, the historical record demonstrates that the two states' political leaderships are presently - and were in the past - 'conscious of certain common interests[,] common values', common principles, norms and rules, and 'share in the workings of common institutions' so as to maintain the 'pattern or disposition of international activity that sustains [the] goals of the society of states'. And second, the political leaderships have conceived of their respective states as great powers indispensable to the maintenance of international order, stability, and the very existence of international society.(original abstract)
Źródło:
Stosunki Międzynarodowe - International Relations; 2016, 52, 2; 215-250
0209-0961
Pojawia się w:
Stosunki Międzynarodowe - International Relations
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Central Powers and the Balkans A Study of Diplomatic Activities of Germany and Austro-Hungary in Southeast Europe (1909–1913)
Autorzy:
Rubacha, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/654117.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Niemcy
Austro-Węgry
mocarstwa centralne
Bałkany
Europa PołudniowoWschodnia
wojny bałkańskie 1912–1913
Germany
Austro-Hungary
Central Powers
Balkans
Balkan Wars 1912–1913
Opis:
Półwysep Bałkański ze względu na swoje geograficzne położenie na styku „świata zachodniego” i „świata Orientu” od wieków odgrywał ważną rolę zarówno w europejskiej polityce, jak i ekonomii. Jego znaczenie znacznie wzrosło w połowie XIX w., kiedy europejskie mocarstwa wkroczyły w tzw. erę imperialną. Trudno zatem dziwić się, że w tym właśnie czasie ten niewielki region, leżący na „krańcach cywilizowanej Europy”, stał się polem zaciętej walki o strefy wpływów. W rywalizacji tej wzięły udział także Niemcy i Austro-Węgry. Jakkolwiek państwa te odmiennie postrzegały ostateczne cele, zarówno w Berlinie, jak i w Wiedniu zdawano sobie sprawę, że uzyskanie przewagi nad konkurentami może mieć istotny wpływ nie tylko na rozwój rodzimego przemysłu, który zyskiwałby nowe rynki zbytu dla swojej produkcji, ale także na kształtowanie ogólnoeuropejskiej polityki. Tymczasem zachodzące na Bałkanach na początku XX w. procesy i głębokie zmiany, błędnie oceniane i bagatelizowane przez dyplomację mocarstw centralnych, przesądziły o dotkliwej porażce, którą poniosły one w walce o ugruntowanie swej pozycji w Europie Południowo-Wschodniej. Because of its geographic location at the meeting point of the Western world and the Orient, the Balkan Peninsula for many centuries had figured largely both in the European politics and in its economy, and its importance increased in the mid-nineteenth century, when the European powers entered the so-called “imperial phase.” It is hardly surprising then that at this particular period this small region, situated at “the edge of civilized Europe,” had become the arena of fierce fighting for spheres of influence. Germany and Austro-Hungary joined this struggle, too. Even though these two states variously defined their ultimate objectives in the Balkans, it was widely acknowledged both in Berlin and in Vienna that gaining an advantage over the rivals could not only significantly influence the development of domestic industry, which would acquire new markets for its output, but it could also affect the state of European politics. Nevertheless, the new developments and deep transformations occurring in the Balkans at the outset of the twentieth century, misjudged and belittled by the diplomatic services of the Central Powers, resulted in a heavy defeat that they suffered in the endeavors to consolidate their position in Southeast Europe.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 53, 3
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tendencje ewolucji pozimnowojennego systemu międzynarodowego i ich możliwe implikacje
Trends in the Evolution of the Post-Cold War International System and Their Possible Implications
Autorzy:
Stolarczyk, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2092147.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
Tematy:
system międzynarodowy
mocarstwa
układ sił
supermocarstwo
polityka zagraniczna Stanów Zjednoczonych
ewolucja pozimnowojennego systemu międzynarodowego
international system
world powers
distribution of power
United States
foreign policy
evolution of post-Cold War international system
Opis:
Celem badawczym opracowania jest ukazanie najbardziej charakterystycznych cech systemu międzynarodowego. Zarysowane zostały najważniejsze teoretyczne i praktyczne aspekty dotyczące pojęcia i istoty systemu międzynarodowego, a także kwestie dotyczące układu sił między mocarstwami jako rdzenia każdego systemu międzynarodowego. W opracowaniu akcent został położony na ukazanie ewolucji pozimnowojennego systemu międzynarodowego w skali globalnej (globalnego systemu międzynarodowego), w tym przede wszystkim na ewolucji supermocarstwowej pozycji Stanów Zjednoczonych oraz na związanych z tym prognozach dotyczących, mniej lub bardziej prawdopodobnych, implikacji tego procesu. Teza główna opracowania zawiera się w stwierdzeniu, że pozimnowojenny system międzynarodowy, zdominowany przez supermocarstwową pozycję Stanów Zjednoczonych, stopniowo ewoluuje w kierunku systemu pounipolarnego (poamerykańskiego). Wiele wskazuje na to, że system poamerykański będzie systemem wielobiegunowym, z wieloma ośrodkami potęgi w różnych regionach świata oraz w różnych płaszczyznach stosunków międzynarodowych (kilkupoziomowa wielobiegunowość), opartym na funkcjonowaniu mocarstw regionalnych i globalnych, zróżnicowanych pod względem potęgi i siły oddziaływania na zachowania innych uczestników stosunków międzynarodowych.
The objective of this paper is to present the most characteristic features of the international system. The author outlined the most important theoretical and practical aspects of both the international system concept and essence as well as pointed to the distribution of power between world powers as the core issue of each international system. In the paper, the author highlighted the evolution of post-Cold War order in the global scale (international global system), particularly the evolution of the United States as the super power and related prognoses regarding more or less probable consequences of this process. The main thesis of this paper says that the post-Cold War international system, dominated by the United States’ superpower position, slowly evolves towards “post-unipolar system” (post-American system). There are many indications that the post-American system will be a multipolar system with a number of centers of power in different regions of the world and the power will be associated with various levels of international relations (multilevel multipolarity). The new system will be based on regional and global powers that will differ in their acquired power and influence, which they will use towards other actors of international relations.
Źródło:
Stosunki Międzynarodowe - International Relations; 2018, 54, 3; 51-95
0209-0961
Pojawia się w:
Stosunki Międzynarodowe - International Relations
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stosunki bułgarsko-rumuńskie w latach 1912–1913 (na podstawie bułgarskich, niemieckich i austro-węgierskich dokumentów dyplomatycznych)
Bulgarian-Romanian relations in the years 1912–1913 (on the base of Bulgarian, German and Austro-Hungarian diplomatic sources)
Autorzy:
Rubacha, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32328809.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Bulgaria
Romania
Balkan wars 1912–1913
Dobruja
great powers
Bułgaria
Rumunia
wojny bałkańskie 1912–1913
Dobrudża
wielkie mocarstwa
Opis:
Trwające od ponad trzydziestu lat napięcie w stosunkach bułgarsko-rumuńskich osiągnęło apogeum w latach 1912–1913, a perspektywa naruszenia przez Bułgarię status quo na Bałkanach skłoniła Rumunię do wystąpienia z żądaniami nowych gwarancji bezpieczeństwa i odszkodowań terytorialnych. Podjęte pertraktacje między Bukaresztem i Sofią wykazały jednak znaczne rozbieżności w stanowiskach stron w kwestii modyfikacji granicy Dobrudży, których nie były w stanie zniwelować nawet naciski wielkich mocarstw. Dlatego Rumunia wypowiedziała Bułgarii wojnę, ale modyfikacja granicy w Dobrudży opisana w traktacie bukareszteńskim z 1913 r. nie przywróciła dobrych relacji między sąsiednimi państwami.
Bulgarian-Romanian relations in the years 1912–1913 (on the base of Bulgarian, German and Austro-Hungarian diplomatic sources). The tensions in Bulgarian-Romanian relations, which had lasted for over thirty years, reached their peak in 1912–1913, and the prospect of Bulgaria breaching the status quo in the Balkans prompted Romania to ask for new security guarantees and territorial compensation. However, the negotiations between Bucharest and Sofia showed significant divergences in the positions of the parties regarding the modification of the Dobruja border, which even the pressure of the great powers could not offset. Therefore, Romania declared war on Bulgaria, but the modification of the border in Dobruja described in the Treaty of Bucharest of 1913 did not restore good relations between neighbouring countries.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2022, 29; 199-212
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potential of Cooperation of Ukraine with Central Asia States and Its Key Concerns
Perspektywy współpracy Ukrainy z państwami Azji Centralnej i potencjalne kwestie problematyczne
Autorzy:
Halona, Aleksandr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1878639.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
Ukraine
Central Asia countries
geopolitical influence
world powers
multilateral cooperation
Ukraina
kraje Azji Środkowej
wpływ geopolityczny
mocarstwa światowe
współpraca wielostronna
Opis:
The research topic has been selected with importance of Central Asian region for Ukraine’s politics in mind, specifically Ukraine’s desire to develop mutually advantageous relations with Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan and Uzbekistan. Ukraine is keen on identifying promising opportunities for deepening its relationship with these states to the benefit of both sides. The present article analyzes the key concerns in interactions between Ukraine and Central Asian countries in the current period of their independence and trends in development of cooperation with them in light of significant influence of major powers present in Central Asia. The paper presents the views of representatives of the scientific and expert community on the concerning issues, as well as on overall potential and prospects of Ukraine’s cooperation with Central Asian states. Assessments are made of how the state interests of Ukraine can best be achieved in the country’s policy towards Central Asian region, taking into account the evolving situation within and without it. The work focuses on the need for Ukraine to take advantage of geopolitical opportunities emerging in Central Asia, particularly in the context of dynamic development of political and economic processes in CAR region. The author discusses the possibility of implementing new frameworks to establish long-term mutually beneficial cooperation between Ukraine and Central Asian states, including the multilateral options for development of constructive relations with participation of the global powers. Finally, the author presents own vision of developing Ukraine’s cooperation with Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan and Uzbekistan in a manner ensuring Ukrainian interests in the region are attained within the framework of multilateral cooperation between CAR countries, world powers and Ukraine itself.
Temat artykułu został wybrany ze względu na znaczenie regionu Azji Środkowej dla polityki Ukrainy, szczególnie z uwagi na pragnienie Ukrainy rozwijania wzajemnie korzystnych stosunków z Kazachstanem, Kirgistanem, Tadżykistanem, Turkmenistanem i Uzbekistanem. Ukraina chętnie poszukuje możliwości pogłębienia wzajemnie korzystnych stosunków z tymi państwami. W niniejszym artykule przeanalizowano potencjalnie problematyczne aspekty w interakcjach między Ukrainą a krajami Azji Środkowej w bieżącym okresie ich niepodległości, oraz trendy widoczne w rozwoju współpracy z nimi w świetle znaczącego lokalnego wpływu globalnych mocarstw obecnych w Azji Środkowej, a także poglądy przedstawicieli środowiska naukowego i eksperckiego na kwestie problematyczne, potencjał i perspektywy współpracy Ukrainy z państwami Azji Centralnej, w tym poglądy dotyczące oceny optymalnej metody pozwalającej Ukrainie osiągnąć własne interesy narodowe w ramach polityki ukraińskiej w regionie Azji Środkowej (biorąc pod uwagę rozwój sytuacji wewnętrznej i zewnętrznej). W artykule skoncentrowano się na potrzebie wykorzystania przez Ukrainę szans geopolitycznych pojawiających się w Azji Centralnej, szczególnie w kontekście dynamicznego rozwoju procesów politycznych i gospodarczych w regionie. Autor omawia możliwość wdrożenia nowego podejścia dla wspomożenia rozwoju długoterminowej wzajemnie korzystnej współpracy Ukrainy z krajami Azji Środkowej, w tym szeregu opcji współpracy wielostronnej z udziałem wiodących potęg gospodarczych i politycznych świata. Kończąc, autor przedstawia własną wizję rozwoju współpracy Ukrainy z Kazachstanem, Kirgistanem, Tadżykistanem, Turkmenistanem i Uzbekistanem w taki sposób, aby ukraińskie interesy w regionie zostały osiągnięte w ramach wielostronnej współpracy między krajami Azji Środkowej, potęgami światowymi i samą Ukrainą.
Źródło:
Historia i Polityka; 2019, 30 (37); 107-117
1899-5160
2391-7652
Pojawia się w:
Historia i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka mocarstw europejskich wobec Turcji w latach 1903-1914
European powers policy towards Turkey in the years 1903-1914
Autorzy:
Rubacha, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909795.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
European powers
Turkey
Balkans
Macedonia
Albania
mocarstwa europejskie
Turcja osmańska
Bałkany
Opis:
The years 1903-1914 should be considered as the most interesting period in the activity of the great powers states in South-East Europe and Near East for a few reasons discussed below. In the final period of the formation of the antagonistic military-political alliances in Europe, the so called “Concert of Europe” mainly showed a great interest in maintaining the status quo and preventing any conflicts which could occupy their attention. These states also focused on Turkey and especially on its European dominion. As a result, they jointly conducted reforms in Macedonia or tried to prevent the outbreak of war between the High Porte and the Balkan allies in 1912. At the same time, the powers did not stop their endeavors to realize their own political or economic aims at the cost of Turkey (e.g. the annexation of Bosnia and Herzegovina by Austro-Hungary in 1908, the occupation of Tripolitania and Cyrenaica by Italy in 1911). Their aim was to eliminate the influences and block the initiative of their competitors.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2014, 21, 1; 163-176
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obszary współpracy, rywalizacji i konfliktu w Zatoce Perskiej w stosunkach chińsko-amerykańskich w latach 2010–2022
Fields of cooperation, rivalry, and conflict in the Gulf in the Sino-American relations in 2010–2022
Autorzy:
Ryś, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341240.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
great powers
cooperation
rivalry
conflict
the Gulf states
security
wielkie mocarstwa
współpraca
rywalizacja
konflikt
państwa Zatoki Perskiej
bezpieczeństwo
Opis:
The aim of the article is to distinguish the fields of cooperation, rivalry, and conflict in the Gulf region within the context of the global dimension of Sino-American relations. As the research has shown, despite the ongoing rivalry between great powers there is also a possibility to cooperate in the region. Regarding the interactions between the US and China, seven fields have been specified: security in the field of cooperation and rivalry, climate change, the Iran nuclear agreement, foreign trade, technology development, and health policy. The analysis has shown the lack of conflict areas; however, we cannot exclude the possibility of their development in the further perspective. The research is based on a comparative analysis of the foreign policies of great powers towards the Gulf states. The article also attempts to answer the question regarding the most important fields of Sino-American interactions towards the Gulf states in the context of contemporary problems and challenges in the region.
Celem artykułu jest wskazanie obszarów współpracy, rywalizacji i konfliktu w Zatoce Perskiej na tle globalnego wymiaru relacji chińsko-amerykańskich. Przeprowadzona analiza wykazała, że pomimo rywalizacji między mocarstwami istnieje również możliwość podjęcia współpracy między nimi w regionie. Wyróżniono obszary interakcji pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Chinami: bezpieczeństwo w obszarze współpracy i rywalizacji, zmiany klimatyczne i porozumienie nuklearne z Iranem, handel zagraniczny, rozwój technologii i polityka zdrowotna. Obszary konfliktu nie zostały znalezione, choć nie należy wykluczyć takiej możliwości w dalszej perspektywie. W badaniach zastosowano analizę porównawczą polityki zagranicznej wielkich mocarstw wobec państw Zatoki Perskiej. Podjęto również próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie o najważniejsze obszary interakcji chińsko-amerykańskich wobec państw Zatoki Perskiej w kontekście współczesnych problemów i wyzwań w regionie.
Źródło:
Krakowskie Studia Międzynarodowe; 2023, XX, 2; 27-58
1733-2680
2451-0610
Pojawia się w:
Krakowskie Studia Międzynarodowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mocarstwa centralne a Bałkany. Studium działań dyplomatycznych Niemiec i Austro-Węgier w Europie Południowo-Wschodniej (1909–1913)
Autorzy:
Rubacha, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/653768.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Niemcy
Austro-Węgry
mocarstwa centralne
Bałkany
Europa Południowo-Wschodnia
wojny bałkańskie 1912–1913
Germany
Austro-Hungary
Central Powers
the Balkans
South-Eastern Europe
Balkan wars of 1912–1913
Opis:
Półwysep Bałkański ze względu na swoje geograficzne położenie na styku „świata zachodniego” i „świata Orientu” od wieków odgrywał ważną rolę zarówno w europejskiej polityce, jak i ekonomii. Jego znaczenie znacznie wzrosło w połowie XIX w., kiedy europejskie mocarstwa wkroczyły w tzw. erę imperialną. Trudno zatem dziwić się, że w tym właśnie czasie ten niewielki region, leżący na „krańcach cywilizowanej Europy”, stał się polem zaciętej walki o strefy wpływów. W rywalizacji tej wzięły udział także Niemcy i Austro-Węgry. Jakkolwiek państwa te odmiennie postrzegały ostateczne cele, zarówno w Berlinie, jak i w Wiedniu zdawano sobie sprawę, że uzyskanie przewagi nad konkurentami może mieć istotny wpływ nie tylko na rozwój rodzimego przemysłu, który zyskiwałby nowe rynki zbytu dla swojej produkcji, ale także na kształtowanie ogólnoeuropejskiej polityki. Tymczasem zachodzące na Bałkanach na początku XX w. procesy i głębokie zmiany, błędnie oceniane i bagatelizowane przez dyplomację mocarstw centralnych, przesądziły o dotkliwej porażce, którą poniosły one w walce o ugruntowanie swej pozycji w Europie Południowo-Wschodniej.Due to its geographical location nestled between the “Western World” and the “World of the Orient”, the Balkan Peninsula has for centuries been playing an important part both in European politics, and economy. Its significance increased sharply in the mid-nineteenth century, after the European powers entered the so-called imperial era. It is therefore not surprising that at that time this relatively small region at “the end of the civilised world” became the battlefield for zones of influence. The rivalry was also joined by Germany and Austro-Hungary. And although these states had different ultimate ends, it was known both in Berlin, and in Vienna that the advantage over the competitors and opponents could have a great impact not only on the development of national industry, which would gain a new ready market, but also on the shape of European policy. However, the processes of deep changes and transformations that occurred in the Balkans in the early twentieth century, wrongly identified and underestimated by the Central Powers, determined their abject failure in the attempts to strengthen their position in South-Eastern Europe.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 53, 1
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między wielkością a małością. Polska wobec koncertowej kakofonii mocarstw na przełomie swych dziejów (1914–1945)
Autorzy:
Kuk, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601808.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
odbudowa państwa polskiego w latach 1918–1921
Wielka Brytania a Polska w XX w.
mocarstwa zachodnie wobec krajów Europy Środkowej w XX w.
ład wersalski w Europie
sprawa polska podczas I i II wojny światowej
Andrzej Nowak
Opis:
Sytuacja młodego państwa polskiego powstałego w 1918 r. była bardzo trudna. W atmosferze powojennej niepewności i dezorganizacji wytworzyła się szczególna sytuacja, w której zachodnie granice Polski ustanowione zostały przez aliantów na konferencji wersalskiej, a wschodnie były dziełem Polaków, co stało się dzięki zwycięstwom odniesionym przez Polskę w walkach z Ukraińcami, z Litwą, a zwłaszcza z Rosją radziecką (traktat ryski), z czym postawione wobec faktów dokonanych mocarstwa zachodnie (z najbardziej Polsce przychylną Francją włącznie), pogodziły się z trudem i co Polsce zapamiętały.Jak pokazuje Andrzej Nowak w swej książce (Pierwsza zdrada Zachodu. 1920 – zapomniany appeasement, Kraków 2015), przeciwko projektowi budowy dużego i silnego państwa polskiego od początku gwałtownie oponował premier brytyjski David Lloyd George, zdecydowanie niechętny Polsce. Był on przeciwnikiem istotnego osłabienia Niemiec; nie dążył też do całkowitego wyeliminowania Rosji (nawet w jej komunistycznej formie) z grona państw współdecydujących o losie Europy. Z tego względu z góry godził się na podrzędne stanowisko Polski na arenie międzynarodowej, a nawet zdawał się godzić na pewne formy jej politycznego podporządkowania niedawnemu zaborcy.Zagadnienie odbudowy państwa polskiego należało do najtrudniejszych problemów w życiu politycznym Europy między 1795 a 1945 r., podobnie jak zagadnienie jedności politycznej Niemiec. W efekcie rozwiązania przyjęte po Wielkiej Wojnie musiały zostać znacząco skorygowane po II wojnie światowej. Dokonało się to w zasadzie bez udziału polskiego.Nietrudno zauważyć, że pewne elementy programu politycznego Lloyda George’a z lat 1918–1920 zostały, w całkowicie zmienionej sytuacji politycznej, przeprowadzone arbitralnie przez mocarstwa alianckie w latach 1943–1945. Rosja/ ZSRR, której granice przesunięto daleko na zachód, wróciła do polityki europejskiej, Polska utraciła rozległe obszary wschodnie i została jej podporządkowana. Nowy, jałtańsko-poczdamski, „zimnowojenny” ład europejski okazał się dużo trwalszy, a przy tym bardziej stały i przewidywalny niż ład wersalski. Był też przez jego twórców bardziej respektowany. Between Greatness and Meanness. Poland towards the Cacophony of the Concert of Powers during a Turning Point in its History (1914–1945)The situation of the young Polish State that emerged in 1918 was extremely difficult. In the atmosphere of post-war uncertainty and disorganization a specific situation occurred, when the western frontiers of Poland were decided upon at the Versailles conference by the Allies, and the eastern ones were created by victories of the Poles in their fights against the Ukrainians, Lithuania, and especially Soviet Russia (the Treaty of Riga), with which the Western Powers were able to reconcile themselves only with difficulty (including France, which was the most favourably disposed towards Poland) and which they held against Poland.As demonstrated by Andrzej Nowak in his book (Pierwsza zdrada Zachodu. 1920 – zapomniany appeasement [The First Treachery of the West. 1920 – A Forgotten Appeasement], Kraków 2015), the project to build a large and strong Polish state was opposed from the very beginning by the British Prime Minister David Lloyd George, clearly unfavourable to Poland. He was opposed both to the idea of a significant weakening of Germany and to the total elimination of Russia (even in its communist form) from the group of the states jointly deciding the fate of Europe. For this reason he agreed in advance to a minor position of Poland in the international arena, and even seemed to have agreed to some forms of Poland’s subordination to its recent partitioner.The question of the reconstruction of the Polish State was one of the most difficult political problems of Europe between 1795 and 1945, together with the political unity of Germany. As a result, the solution accepted after the Great War had to be substantially revised after the Second World War. This, in fact, was made with no Polish participation.It is easy to perceive that certain elements of Lloyd George’s political programme of 1918–1920 were arbitrarily implemented, in a totally different political reality, by the allied powers in 1943–1945. Russia/USSR, with its frontiers pushed far westward, came back to European politics, while Poland lost its extensive eastern territories and was subjected to Russia. The new, Yalta-Potsdam “Cold War” order turned out to be much more permanent, and at the same time more durable and predictable than the Versailles order. And it was more respected by its creators.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2017, 124, 1
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Manifest PKWN i osiągnięcia Polski Ludowej
Manifesto of the Polish National Liberation Committee and the achievements of Peoples Poland
Autorzy:
Karbowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462256.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Polska społeczna,
reforma rolna,
Zachodnie mocarstwa,
alianci,
modernizacja,
dyplomacja
PRL,
przemysł,
szkolnictwo,
dostęp do kultury,
odbudowa
Opis:
Manifest PKWN oraz jego realizacja przez powstającą PRL stanowi wprowadzenie w życie programu o jaki polska lewica walczyła od wielu dziesięcioleci: reforma rolna poprzez parcelację majątków ziemskich i likwidację feudalnej struktury społecznej, masowy dostęp do edukacji, ubezpieczenia społeczne, budowa mieszkań dla ludu, budowa Polski ze stabilnymi granicami i dobrymi stosunkami z sąsiednimi państwami. PKWN zapoczątkował także politykę emancypacji kobiet oraz dzieci i końca rodziny patriarchalnej. O ile bezsprzecznie skazą PKWN był fakt, że został ustanowiony przez władze ZSRR w momencie wkroczenia Armii Radzieckiej na tereny Polski, jego powstanie było zgodne z postanowieniami zachodnich aliantów. Właśnie kompromis ZSRR z zachodnimi mocarstwami przyniósł Polsce jej obecne, „idealne” dla interesu państwa granice, granice których dzisiejsza prawica wcale nie kwestionuje. Dla Polaków 1989 roku, także dla opozycji solidarnościowej, program PKWN był ważnym etapem modernizacji Polski. Celem było dopełnienie tej modernizacji poprzez demokratyzację państwa. Ustanowienie w 1945 roku Tymczasowego Rządu RP i wprowadzenie w życie programu PKWN powoduje szybkie zmiany w społeczeństwie polskim: reforma rolna likwiduje polityczną zależność chłopów od obszarników, setki tysięcy ludzi ze wsi korzysta z ogromnej mobilności i awansu społecznego w budowie nowego państwa – odbudowie z ruin, zagospodarowaniu ziem poniemieckich, dostępu do edukacji i pracy w nowo tworzonym przemyśle. Powstaje nowoczesna Polska taka jaką znamy. Równocześnie aparat przymusu PRL represjonuje opozycję, a politycy PZPR popełniają szereg strategicznych błędów, które w późniejszym czasie odbiorą władzy jej społeczną legitymizację. PZPR pozostaje u władzy przez cztery dziesięciolecia, gdyż jest to zgodne z interesami Zachodu, zgodne z kompromisem jakie mocarstwa Zachodu zawarły z ZSRR w latach 1943-46. Gdy w 1989 roku Zachód wycofuje się z kompromisu, a ZSRR wycofuje się z dominacji nad Europą Wschodnią, Polska popada w zależność wobec Zachodu, w której znajdujemy się do dzisiaj. Polakom nie udało się zdobyć na wizje niezależności i zamieniają jedno lenno na drugie. W bilansie PRL jako osiągnięcia należy zapisać powszechną oświatę i dostęp do kultury, rozdział Kościoła i Państwa, a w latach sześćdziesiątych rozwinięcie aktywnej i oryginalnej polityki zagranicznej (współpracy kulturowej, naukowej i technicznej z Francją, wsparcia pokojowej polityki ONZ, polityki kooperacji z krajami Afryki i krajami Arabskimi). Za błędy PRL należy uznać spłacanie przedwojennego długu II RP i ponowne zadłużenie prowadzące do kryzysu długu 1980 roku. Także niewykorzenienie antysemityzmu, nacjonalizmu oraz rasizmu należy uznać za ciemną stronę PRL. Wraz z brakiem legitymizacji demokratycznej oraz zadłużeniem wobec Zachodu upadek systemu był przesądzony w momencie wycofania się jego wschodniego protektora.
Źródło:
Studia Krytyczne/ Critical Studies; 2019, 7; 45-71
2450-9078
Pojawia się w:
Studia Krytyczne/ Critical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krym w polityce mocarstw: pogranicze - konflikt - destabilizacja
Crimea in Great Powers’ Foreign Policy: Borderland – Conflict – Destabilization
Autorzy:
Łysek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540061.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Tematy:
Krym
Ukraina
mocarstwa pogranicza
Crimea
Ukraine
powers
borderlan
Opis:
Położenie Krymu na pograniczu cywilizacji, kultur, religii, gdzie mieszkają przedstawiciele różnych grup etnicznych w połączeniu z położeniem półwyspu na pograniczu „euroazjatyckich Bałkanów”, który to obszar charakteryzuje się nie tylko niestabilnością, lecz także słabością organizmów państwowych dodatkowo komplikuje już i tak niełatwą sytuację. Mamy do czynienia z zachodzącymi na siebie warstwami, które komplikują wszelkie rozsądne rozwiązania. Burzliwa historia splatająca losy wielu narodów, istotna rola półwyspu ze względów strategicznych, szczególnie w kontekście Floty Czarnomorskiej, autonomiczne ciągotki miejscowych władz i niepewna pozycja w polityce, gospodarce i życiu społecznym krymskich Tatarów tworzą wybuchową mieszankę.
In this paper author introduce the Black Sea region's various actors opinions of Crimea. He concentrate attention to Russia, Ukraine, Turkey and the United States. Author also raise the Crimea's issue in Russians history. The text explains also importance of this area in “grand cheassboard” theory. To this purpose elaborate the instruments impact held by Turkey and the situation of the Crimean Tatars. Author also discuss about the value of Crimea for Kiev. Besides, there were analyzed factors which destabilizing situation in the Crimea in the long term, and that could lead to the emergence of para-state in penisual. At the end the author summarizes the topics discussed which were discussed and presents possible scenarios of the situation development.
Źródło:
Przegląd Geopolityczny; 2015, 11; 37-53
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:
Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intensyfikacja rywalizacji mocarstw jako zagrożenie militarne dla bezpieczeństwa międzynarodowego w drugiej dekadzie XXI wieku
Intensification of Rivalry among Global Powers as a Military Threat to International Security in the Second Decade of the 21st Century
Autorzy:
Lakomy, Miron
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2092018.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
Tematy:
International security
Cybersecurity
Population migration
War migration
Cyberwar
Hybrid war
Superpower
Interests conflict
Safety risk identification
Rivalry
Bezpieczeństwo międzynarodowe
Cyberbezpieczeństwo
Migracja ludności
Migracja wojenna
Cyberwojna
Wojna hybrydowa
Wielkie mocarstwa
Konflikt interesów
Identyfikacja zagrożeń bezpieczeństwa
Rywalizacja
Opis:
Celem artykułu jest odpowiedź na dwa pytania badawcze, będące obiektem refleksji I Konsorcjum akademickich zakładów studiów strategicznych (i bezpieczeństwa). Po pierwsze, czy rywalizacja potęg światowych w drugiej dekadzie XXI w. podnosi ryzyko wybuchu klasycznego konfliktu zbrojnego między nimi? Po drugie, do jakich środków mogą się one odwoływać w celu zabezpieczenia swoich interesów w środowisku międzynarodowym? W tym kontekście autor wskazuje, że rywalizacja między słabnącym Zachodem a Rosją oraz Chinami staje się coraz bardziej intensywna, co stało się szczególnie widoczne w wymiarze wojskowym. Ponadto, ze względu na problemy doświadczane współcześnie przez USA i potęgi zachodnioeuropejskie, nowe lub aspirujące mocarstwa stają się coraz bardziej asertywne wobec nich. Wynikające z tego napięcia nie oznaczają jednak, że uprawnione jest stwierdzenie o zbliżającej się nowej "dużej" wojnie. Katastrofalne implikacje takiego scenariusza wymuszają na potęgach światowych użycie innych, niestandardowych środków rywalizacji w środowisku międzynarodowym, poniżej progu wojny. Obejmują one m.in. proxy wars, wojny hybrydowe, cyberataki, operacje informacyjne, jak również wykorzystanie ruchów migracyjnych. (abstrakt oryginalny)
This article aims to answer two questions. First, whether the rivalry between global powers in the second decade of the 21st century increases the risk of classic military conflict between them; second, what kind of tools (including violent and non-violent methods) are to be used nowadays by powers in order to compete with other international actors. The paper argues that rivalry between the weakening West and Russia/China is getting more intense, which is especially evident in the military dimension (e.g.: rising expenditures, incidents, as well as recent troops build-up abroad). Moreover, new or aspiring powers are more assertive in achieving their goals in the international environment due to the problems experienced by the West. These increased tensions do not mean, however, that the world is on the road to the next 'big war'. Due to the catastrophic implications of such a scenario, global powers will likely use other, non-standard methods of competing with their rivals, below the 'threshold of war'. These include: proxy wars, hybrid warfare, cyberattacks, information operations, as well as exploitation of migration flows. (original abstract)
Źródło:
Stosunki Międzynarodowe - International Relations; 2017, 53, 2; 57-72
0209-0961
Pojawia się w:
Stosunki Międzynarodowe - International Relations
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies