Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "mines" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Financing sources of exploration works in the light of risk related to their activity
Źródła finansowania prac eksploracyjnych w świetle ryzyka związanego z ich realizacją
Autorzy:
Kustra, Arkadiusz
Kowal, Barbara
Ranosz, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1841499.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
Tematy:
mining
exploration
junior mines
financing
górnictwo
eksploracja
spółki junior mines
finansowanie
Opis:
The article presents an overview of the determinants of exploration works and the definition of the role of junior mines in those processes. Junior mines, as special purpose vehicles, focus on the stages of exploration and documenting of the deposits, without going into the operational stage related to the exploitation. Due to their nature, those entities finance their activities with equity capital in the form of share issues on the capital markets, addressing their proprietory securities to investors who accept a high level of risk. e largest stock exchanges on which the exploration companies obtain the required funds have been identified, and the trends that complement capital raising, concerning the involvement of private equity funds, have been presented.
W artykule przedstawiono przegląd uwarunkowań prac poszukiwawczych oraz określenie roli spółek typu junior mines w tych procesach. Junior mines, jako spółki celowe, koncentrują się na etapach poszukiwania i dokumentowania złóż, nie wchodząc w fazę operacyjną związaną z eksploatacją. Ze względu na swój charakter, podmioty te finansują swoją działalność kapitałem własnym w formie emisji akcji na rynkach kapitałowych, kierując swoje papiery wartościowe do inwestorów akceptujących wysoki poziom ryzyka. Zidentyfikowano największe giełdy, na których spółki eksploracyjne pozyskują źródła finansowania oraz przedstawiono aktualne tendencje pozyskiwania kapitału, dotyczące zaangażowania funduszy private equity.
Źródło:
Inżynieria Mineralna; 2021, 1; 87-97
1640-4920
Pojawia się w:
Inżynieria Mineralna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stability analysis of security pillars with dimension 10 x 10 m fromed by ore of mineral body during the exploitation of the "Trepça" mine in Stantërg
Autorzy:
Zeqiri, Rafet
Gashi, Jahir
Kutllovci, Festim
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/89020.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa
Tematy:
mines
exploitation
pillars
security
Opis:
The "Trepça" mine in Stanterg consists from several mineral bodies, which if compared to the mineral bodies in the North and South part of mine can be found in different size. Their size in the horizontal plane ranges from 300–7000 m2 and as a matter of fact in the primary exploitation phase, only about two of thirds part of ore is used, while the remaining ore is used like pillars in the secondary stage with special methods. Since the beginning of exploitation at "Trepça" mine landfill, the security pillars are left in dimensions 10 x 10 m, on the schedule of chess fields, at distances from 16 to 20 m and all pillars at those distances are stable and over-dimensioned. In this paper we investigate the stability of the securing pillars with dimensions 10 x 10 m, with surface S = a * b = 10 * 10 = 100 m2 with a distance between them of 10 to 22 m. Pillar stability analysis aims to increase the safety factor along with the increase of exploitation depth.
Źródło:
Mining Science; 2019, 26; 37-44
2300-9586
2353-5423
Pojawia się w:
Mining Science
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Investigations on methane emission from flooded workings of closed coal mines
Badania emisji metanu ze zlikwidowanych zatopionych kopalń węgla kamiennego
Autorzy:
Krause, E.
Pokryszka, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1342807.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Główny Instytut Górnictwa
Tematy:
methane desorption
flooded mines
closed mines
desorpcja metanu
zatapianie kopalń
likwidacja kopalń
Opis:
The migration of methane towards the surface, within mining areas of closed mines, can be a danger to public safety for many of years after the process of liquidation has been finished. The liberation of methane from undisturbed coal seams, and those destressed through earlier mining has not been fully recognised so far. Knowledge of the effect of the presence of water, along with hydrostatic pressure, on the intensity of methane desorption from destressed seams is necessary in determining the approximate volume of methane inflowing, within a period of time, into a closed mine. Laboratory tests on these relationships have been carried out in accordance with proper research methodology by the National Institute for the Environment and Industrial Hazards (INERIS), France with the Central Mining Institute, Katowice, Poland. The results have facilitated determining the effect of hydrostatic pressure variation of water on the intensity of methane desorption from flooded coal. These results has been practically applied in predicting the emission of methane into closed mines, and in orienting the rules of methane hazard control, both during the process of mine closure, and on the surface of post-mining areas.
Migracja metanu w kierunku powierzchni, w granicach obszarów górniczych zlikwidowanych kopalń, może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego przez wiele lat od czasu zakończenia likwidacji. Wydzielanie się metanu z nienaruszonych pokładów węgla i pokładów odprężonych prowadzoną wcześniej eksploatacją, nie jest dotychczas w pełni rozpoznane. Znajomość wpływu obecności wody oraz związanego z nią ciśnienia hydrostatycznego na intensywność desorpcji metanu z pokładów odprężonych, jest niezbędna do określenia szacunkowej ilości metanu dopływającego w przedziale czasu do zlikwidowanej kopalni. Badania laboratoryjne tych zależności przeprowadzone zostały w oparciu o metodykę badawczą opracowaną przez Państwowy Instytut Środowiska i Zagrożeń Przemysłowych (INERIS) we Francji, wspólnie z Głównym Instytutem Górnictwa w Katowicach. Wyniki badań pozwoliły na określenie wpływu zmian ciśnienia hydrostatycznego słupa wody na intensywność desorpcji metanu z węgla, co znalazło praktyczne zastosowanie w prognozowaniu wydzielania się metanu do zlikwidowanych kopalń i pozwoliło na odpowiednie ukierunkowanie profilaktyki zagrożenia metanowego podczas likwidacji kopalni oraz na powierzchni terenów pogórniczych.
Źródło:
Journal of Sustainable Mining; 2013, 12, 2; 40-45
2300-1364
2300-3960
Pojawia się w:
Journal of Sustainable Mining
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naval mine detection system based of FPGA circuit
Autorzy:
Wołoszyn, M.
Łubkowski, J.
Chomnicki, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/97240.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Politechnika Poznańska. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
Tematy:
FPGA
naval mines
electrical conductivity
Opis:
Electrochemical processes take place in a metal object immersed into sea water even if an anticorrosive coating is applied [1]. As a result, flowing field appears around the object. There are naval mines between many other objects situated in the sea. Naval mines can be put in the seabed in order to be more difficult to detect by sonars. Such a mine is located on the line demarking two environments of different electrical conductivity. The results of a computer analysis of the influence of seabed’s electrical conductivity on the electric field’s disposition around a mine model are shown below. Also, a naval mine detection system based on the FPGA circuit is presented.
Źródło:
Computer Applications in Electrical Engineering; 2011, 9; 60-68
1508-4248
Pojawia się w:
Computer Applications in Electrical Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Upowszechnianie informacji o bezpiecznych metodach pracy
Dissemination of information about safe work methods
Autorzy:
Michalak, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/199030.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Techniki Górniczej KOMAG
Tematy:
bezpieczeństwo pracy
safety in coal mines
Opis:
W artykule przedstawiono przegląd dostępnych źródeł informacji o bezpiecznych metodach pracy, ze szczególnym uwzględnieniem górnictwa węgla kamiennego. Opisywane rozwiązania zobrazowano przykładami rozwiązań opracowanych w Laboratorium Metod Modelowania i Ergonomii ITG KOMAG. Omówiono sposoby przekazywania wiedzy o bezpiecznych metodach pracy, stosowane poza głównym nurtem szkoleń, obowiązkowych i wymaganych przepisami prawa, z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.
Available sources of information about safe work methods are reviewed, with a special attention paid to the hard coal mining industry. Described solutions are explained on the example of projects completed at the Laboratory of Modelling Methods and Ergonomics at the KOMAG Institute of Mining Technology. Methods for transfer of knowledge about safe work methods, used out of the main, obligatory and required by legal regulations training system on work safety, are discussed.
Źródło:
Maszyny Górnicze; 2013, 31, 1; 34-37
0209-3693
2450-9442
Pojawia się w:
Maszyny Górnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z historii kopalń węgla w Sławkowie
Autorzy:
Ciepiela, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/164842.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:
historia kopalń
Sławków
history of mines
Opis:
W artykule omówiono w zarysie historię górniczej miejscowości Sławków. Przede wszystkim omówiono początki i rozwój wydobywania węgla w płytkich małych kopalniach. Ale to górnictwo – kopalnie węgla – wniosły cenny wkład w historię górnictwa węglowego Zagłębia Dąbrowskiego. I choć informacje źródłowe o sławkowskich kopalniach węgla są szczątkowe, to jednak w pobliżu miejscowość Sławków przez około 110 lat wydobywania węgla tworzy niebagatelną historię.
Źródło:
Przegląd Górniczy; 2017, 73, 5; 58-61
0033-216X
Pojawia się w:
Przegląd Górniczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The reserve base of hard coal in Poland: a review of changes in the process of restructuring of the coal mining sector
Autorzy:
Buła, Z.
Jureczka, J.
Krieger, W.
Kwarciński, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1204909.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
hard coal
reserves
restructuring
mines
Polska
Opis:
On the turn of the 1980s and 1990s several unfavourable events affected the Polish hard coal mining. Critical for the mining sector were breakdown of the country's request for energy and drop of coal prices on the world market. In the period of 1989-1998, Poland's economic reserves (balance sheet resources) of hard coal decreased by 17%, and the industrial reserves dropped by 41%. Simultaneously, there was and there is still in progress a programme of technical and economic restructuring of the hard coal mining. According to the restructuring programme of coal mining, the total yearly output of Polish hard coalmines will drop from 101 million t in 2003 to 80 million t in 2020. However, there should be taken into consideration that in consequence of 2003-2020 liquidation of consecutive coalmines, ceasing of mining of the coal balance sheet reserves contained in seams below 1.50 m thick as well as other factors may limit the recoverable reserves of coal. In this context, it is highly possible that in the period 2010-2020 the availability of coal resources will be one of the critical problems of hard coal mining in Poland.
Źródło:
Polish Geological Institute Special Papers; 2002, 7; 41-44
1507-9791
Pojawia się w:
Polish Geological Institute Special Papers
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Początki rozwoju – elektryfikacja kopalń
Autorzy:
Gierlotka, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20733805.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Wydawnictwo Druk-Art
Tematy:
elektryfikacja górnictwa
kopalnie
mining electrification
mines
Opis:
Górnictwo od najdawniejszych czasów odgrywało znaczącą rolę w rozwoju gospodarczym świata. Pierwotny górnik wydobywał węgiel ze sztolni, a następnie z płytkich szybów. Urobek wyciągał kołowrotem z korbą, na który nawijała się konopna lina. Gdy wielkość kopalń wzrosła tak, iż wyrobiska pionowe zastąpiono podziemnymi wyrobiskami poziomymi, odległymi od szybu nieraz o kilka kilometrów, ręczny transport urobku okazał się zbyt uciążliwy i mało wydajny. Zaprzęgnięto wtedy do pracy konie, parę, a wreszcie elektryczność.
Źródło:
Napędy i Sterowanie; 2020, 22, 12; 84-88
1507-7764
Pojawia się w:
Napędy i Sterowanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hydrogeologiczne aspekty zatapiania zlikwidowanej KWK Grodziec
Hydrogeological aspects of Grodziec Coal Mine flooding
Autorzy:
Czapnik, A.
Jasińska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063181.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
likwidacja kopalń
odwadnianie zlikwidowanych kopalń
monitoring wód kopalnianych
mines liquidation
dewatering of abandoned mines
mine water monitoring
Opis:
W artykule zaprezentowano ogół zagadnień związanych z likwidacją i zatapianiem KWK Grodziec w północno-wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Grodziec jest jednym z Rejonów Centralnego Zakładu Odwadniania Kopalń (CZOK), którego zadaniem jest zapobieganie powstawaniu zagrożeń wodnych dla kopalń czynnych, poprzez odwadnianie zrobów kopalń zlikwidowanych i utrzymywanie zwierciadła wody na odpowiednim poziomie, co jest wymaganiem określonym w prawie geologicznym i górniczym. Likwidacja kopalni i jej zatapianie to procesy bardzo trudne i długotrwałe, powodujące zmiany warunków hydrogeologicznych, geologicznych i górniczych.
The paper presents the problems of liquidation and flooding of the Grodziec coal mine, northeastern part of the Upper Silesian Coal Basin. The Grodziec area is one of the fields of the Central Department of Mine Dewatering (CZOK). Its main task is to protect working coal mines against water hazard. The necessity of keeping the groundwater level under connections between abandoned and working coal mines is required in the Polish geological and mining law. Mine liquidation and its flooding are difficult and long-lasting processes causing changes of hydrogeological, geological and mining conditions.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 436, z. 9/1; 61-67
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Model of process management system in enterprises of the hard coal mining industry
Autorzy:
Bijańska, Jolanta
Wodarski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/409898.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
STE GROUP
Tematy:
hard coal mines
model
process management system
Opis:
The primary objective of this paper is to present a model of a process management system developed to support the restructuring of Polish enterprises of the hard coal mining industry. The development of this model required research in three stages using several research methods. The stage I of the research was oriented towards the recognition of the existing state of knowledge in the scope of previously developed models of process management in enterprises. At this stage, a method of reviewing the literature, the analysis and synthesis of the results of considerations, was used. The stage II was oriented towards presenting of the current state of knowledge in the field of process management to the managerial staff of mines in order to identify their needs, capabilities and preferences. The research were attended by 24 managers from PGG SA and JSW SA. At this stage, the method of targeted free-form interview and discussions, was used. The stage III of the research was oriented towards the development of a process management system model in enterprises operating in the hard coal mining industry, based on the scientific achievements to date in the field of process management and consensus on the needs, preferences and capabilities of mine managerial staff with regard to its specific elements. At this stage, the method of analysis and synthesis was used. The results of the research presented in this publication are primarily addressed to the managerial staff of polish hard mines, as they provide a synthesized response to the problem of the lack of consistent process management guidelines that could set a standard within a mining enterprise. The model presented in the publication is of a general nature, although it may provide a basis for the application of process management for mines.
Źródło:
Management Systems in Production Engineering; 2020, 2 (28); 112-120
2299-0461
Pojawia się w:
Management Systems in Production Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane problemy z zakresu monitorowania zagrożenia metanowego w kopalniach
Selected issues of monitoring methane hazards in mines
Autorzy:
Trenczek, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/186515.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Technik Innowacyjnych EMAG
Tematy:
zagrożenia metanowe
kopalnie
monitoring
methane hazard
mines
Opis:
W artykule omówiono zagrożenia występujące w górnictwie w aspekcie obowiązującego prawa geologicznego i górniczego. Opisano kilka przypadków zapaleń metanu, zaistniałych w ostatnich trzech latach. Wskazano na konieczność nowego podejścia do monitorowania stężeń metanu w rejonie drążonych przodków i w wyrobiskach ścianowych. Przedstawiono trzy aspekty tego zagadnienia: rozpoznanie górotworu na wybiegu ściany, kontrola stężeń metanu w strefie zaburzeń za pomocą czujników radiowych, uzależnienie pracy kombajnu i przenośnika ścianowego od wydatku powietrza sprężonego podawanego do rynien przenośnika ścianowego.
The article discusses the hazards that occur in the mining industry with respect to the valid geological and mining laws. Several cases of methane inflammation occurring during the last three years were described. The author pointed at the necessity to work out a new approach to monitor methane concentration in faces and longwall excavations. Three aspects of this issue were presented: recognition of the rock mass ahead of the longwall front, monitoring methane concentration in the hazardous areas with the use of radio sensors, and making the work of a cutter loader and conveyor dependable on the flow of condensed air provided to the pans of the conveyor.
Źródło:
Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa; 2013, R. 51, nr 10, 10; 13-18
0208-7448
Pojawia się w:
Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpieczeństwo funkcjonalne i niezawodność dyspozytora w zakładzie przemysłowym na przykładzie kopalni podziemnej
Functional safety and reliability of a supervisor in an industrial plant exemplified by an underground mine
Autorzy:
Miśkiewicz, K.
Wojaczek, A.
Wojtas, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/187676.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Technik Innowacyjnych EMAG
Tematy:
kopalnie podziemne
dyspozytornia
underground mines
supervision centre
Opis:
Dyspozytornia jest istotnym elementem systemu sterowania, bezpieczeństwa i nadzoru procesów zachodzących we współczesnej kopalni głębinowej. W kopalni występuje szereg zagrożeń (np. zagrożenia wybuchem metanu, zagrożenia tąpaniami). Dla zmniejszenia zbyt dużego poziomu ryzyka, w kopalniach stosuje się między innymi systemy gazometryczne, geofizyczne, alarmowo-rozgłoszeniowe, które wspólnie (pod nadzorem dyspozytorni zakładowej) tworzą tzw. elektryczny/elektroniczny/programowalny elektroniczny system (E/E/PES) związany z bezpieczeństwem. W artykule przedstawiono przykładową strukturę funkcjonalną dyspozytorni kopalni głębinowej; wskazano na rolę dyspozytora i pokazano możliwości oceny niezawodności dyspozytora.
A mine supervision centre is an important element of the system for control, security and supervision of processes taking place in a modern underground mine. There are a number of hazards in the mine (e.g. methane explosion hazard, rock bursts hazard). In order to reduce an excessively high level of risk, there are certain systems used in the mines, such as gas monitoring-, geophysical- as well as alarm and communication systems. These systems make the so-called electric/electronic/electronic programmable system (E/E/PES) related to safety and are supervised by the mine supervision centre. The article features a sample functional structure of such a centre in an underground mine, describes the role of the supervisor and presents the possibilities to evaluate the supervisor's reliability.
Źródło:
Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa; 2011, R. 49, nr 5, 5; 5-11
0208-7448
Pojawia się w:
Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The use of computer programs to solve ventilation issues in Vietnamese coal mines
Wykorzystanie programów komputerowych do rozwiązywania problemów wentylacyjnych w wietnamskich kopalniach węgla
Autorzy:
Bui, Hoa
Życzkowski, Piotr
Łuczak, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/318979.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
Tematy:
wentylacja
kopalnie
Wietnam
ventilation
coal mines
Vietnam
Opis:
Having enjoyed an economic upsurge in recent years, Vietnam is now recording increased demand for electrical energy. Its production, for the most part, relies on the coal mining industry, thus resulting in a strong upward trend in mining volumes. Being geologically complex, Vietnamese mines are characterised by a complicated structure of their headings. The local ventilation systems are also affected by there being very few automatic dams and an by increases in airflows delivered to the mine. For this reason, in order to analyse airflows and maintain the proper control of ventilation systems, computer software is required. The article offers a comparison of computer programs – Kazemaru, VentGraph and VentSim – as employed for use in Vietnamese mines. The assessment covered the manner in which these programs are used and how their output data are presented, as well as their range of applications in the conditions of Vietnamese coal mines.
Źródło:
Inżynieria Mineralna; 2019, 21, 2/2; 119-128
1640-4920
Pojawia się w:
Inżynieria Mineralna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podziemne magazyny gazu ziemnego w wyeksploatowanych kopalniach węgla
Underground gas storages of natural gas in abandoned coal mines
Autorzy:
Siemek, J.
Nagy, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299751.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
abandoned coal mines
underground gas storage
UGS
Opis:
Restrukturyzacja przemysłu górniczego w Polsce po roku 1989 spowodowała zamknięcie ponad 40 kopalń, inspirując do analizy możliwości wykorzystania tych likwidowanych kopalń do przekształcenia ich w podziemne magazyny gazu ziemnego. Zagraniczne doświadczenia pokazują taką możliwość - magazynowania w pustkach kopalnianych oraz w porach pokładów węglowych - gazu ziemnego. Takie magazyny mogą być zbudowane w kopalniach, w których jest działający system odwadniania kopalni. Problemy związane z ryzykiem zmiany otoczenia podczas budowy i eksploatacji UGS w zaniechanych kopalniach są opisane. Dwie lokalizacje na podziemny magazyn gazu zostały opisane i przedstawiono ich ocenę ekonomiczną inwestycji. Przedstawiona analiza pokazuje możliwość konwersji kopalni na podziemny magazyn gazu na Górnym Śląsku.
Restructuring of coal mining industry in Poland after 1989, and so the closing of about 40 deep mines, prompted analyses of the potential applicability of abandoned workings as gas or liquid fuels storages. Foreign solutions making use of abandoned excavation and natural pore space for storing hydrocarbons. The UGS should be construed when the dewatering system is operational. Issues related to the environmental hazard during construction and exploitation of UGS in abandoned mines as are described. The economic analysis of the cost of two separate UGS in selected mines has been done. The two selected mines have the largest methane capacity, accounting for total capacity of workings and old workings, as well as sorption capacity of the left out coal. The analyses prove that the conversion of mines from Upper Silesian into underground gas storages is possible.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2007, 24, 2; 857-868
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gospodarcze wykorzystanie metanu z odmetanowania pokładów węgla polskich kopalń węgla kamiennego
Economic utilization of methane from coal bed drainage in Polish hard coal mines
Autorzy:
Nawrat, S.
Kuczera, Z.
Łuczak, R.
Napieraj, S.
Życzkowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/350402.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
metan
odmetanowanie kopalń
kopalnie
wentylacja kopalń
wykorzystanie metanu
methane
coal mines
coal mines ventilation
methane utilisation
drainage
Opis:
Metan towarzyszący eksploatacji węgla kamiennego w kopalniach głębinowych ze względu na wybuchowość stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa załóg i ruchu zakładów górniczych. W kopalniach podstawowymi metodami opanowania zagrożenia metanowego są: - intensywne przewietrzanie wyrobisk górniczych, - odmetanowanie pokładów węgla. Metanowość bezwzględna polskich kopalń węgla kamiennego jest bardzo wysoka i w 2004 roku wynosiła ponad 825 mln m3 CH4, przy czym podziemnym odmetanowaniem ujęto ok. 250 mln m3 CH4. Metan z pokładów węgla kopalń jest odprowadzany w procesach przewietrzania i odmetanowania na powierzchnię. Metan odprowadzany w powietrzu kopalnianym, a także metan odprowadzany z instalacji odmetanowania na powierzchni do atmosfery, ze względu na brak możliwości jego pełnego wykorzystania gospodarczego przyczynia się do powstawania "efektu cieplarnianego", który jest niekorzystnym zjawiskiem ekologicznym. Gaz z odmetanowania może być wykorzystywany jako paliwo niskometanowe w różnego rodzaju instalacjach ciepłowniczo-energetycznych np. w kotłach z palnikami gazowymi, silnikach i turbinach gazowych. W Polsce gaz niskometanowy jest wykorzystywany jako paliwo w wielu instalacjach energetycznych np. w Jastrzębskiej Spółce Węglowej SA, jednakże globalny wskaźnik gospodarczego wykorzystania metanu ujętego odmetanowaniem z pokładów węgla polskich kopalń jest niski i wynosi tylko 53%. Przeprowadzona analiza wykazała możliwości dalszego wykorzystania metanu z odmetanowania jako paliwa, przy czym konieczne jest podjęcie w najbliższej perspektywie następujących działań kierunkowych. Dalszą poprawę stopnia wykorzystania metanu ujętego przez odmetanowanie pokładów węgla (obecnie jeszcze około 42% metanu jest odprowadzane do atmosfery), jako paliwa dla: - kotłów węglowych z palnikami gazowymi, - kotłów gazowych, - silników gazowych dla wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej. Wdrożenie na skalę przemysłową instalacji i technologii do oczyszczania gazu z odmetanowania, będącego mieszaniną metanowo-powietrzną, z powietrza, pozwoli uzyskać paliwo o parametrach handlowych (ok. 96% CH4) nadające się do powszechnego stosowania w instalacjach gazowniczych. Ograniczenie emisji metanu z pokładów węgla w czasie procesów wydobycia węgla do wyrobisk górniczych poprzez zintensyfikowane odmetanowanie, przy czym warunkiem koniecznym jest stworzenie możliwości gospodarczego wykorzystania ujętego gazu nisko-metanowego jako paliwa w instalacjach ciepłowniczo-energetycznych.
Methane occurs in coal exploitation for the sake of explosion is the biggest threats for mining crew's and for production. In coal mines basic method for reduce methane threats are: - intensive ventilation of excavations, - drainage. Methaneted in Polish coal mines is very high, in year 2004 - 825 m3 CH4, drainage - 250 m3 CH4. Coal bed methane is move by ventilation process from underground to the atmosphere. Methane moved by ventilation process, and drainage in view of lack possibility for full use, cause greenhouse effect unprofitable ecological effect. Methane from drainage can be use as low concentration fuel for heat plant, eg. gas turbine, gas engines, heat boilers. In Poland low concentration methane is use in a lot of plants e.g. Jastrzębie Coal Company, but global economical index is only 53%. Analyse show possibility of use low concentration methane from coal bed drainage, but necessary is take activity in following ranges improvement of use low concentration methane from coal bed drainage (still about 42% methane is send to atmosphere) as fuel for: gas burners carbon boilers, carbon boilers, gas engines for heat and electrical power. Accustoming on industrial scale installation and technology for clean-up of gas from drainage, there be air-methane mixture, from air, that will allow to get fuel about business parameters (96% CH4) for general application in gas installations. Limitation of methane emission from coal bed in mining process by use intensive drainage systems, but indispensable condition is possibility of use low concentration methane as fuel in heat and electrician plants.
Źródło:
Górnictwo i Geoinżynieria; 2006, 30, 2; 35-51
1732-6702
Pojawia się w:
Górnictwo i Geoinżynieria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epitermalne złoża złota i srebra w okolicy Orcopampa i Caylloma, południowe Peru
Epithermal gold and silver deposits in the Orcopampa and Caylloma regions, south Peru
Autorzy:
Paulo, A.
Gałaś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074348.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
złoża rud złota
złoża rud srebra
epithermal veins
gold mines
silver mines
Neogene volcanics
High Andes
south Peru
Opis:
Many precious metal deposits were recently found and developed within south Peru, adding significantly to the growing position of the country in the world mining. Epither-mal gold and silver mineralization is bound to Central Andean Volcanic Zone, Neogene in age. Precious metals mines are developed at the altitudes of 3200 to 5200 m a.s.l. Structure, host rock alteration, mineral assemblage, grades, metal production and perspectives for Caylloma, Suyckutambo, Madrigal, Arcata, Ares, Orcopampa, and Chipmo districts, as well as for Poracota manto prospect are described. Most of the veins represent low sulphidation type.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2005, 53, 8; 639--648
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zaminowanie Ukrainy – ogromne zagrożenie dla ludności cywilnej i poważne wyzwanie dla saperów
Mining of Ukraine – a huge threat to the civil population and a serious challenge for saper department
Autorzy:
Zakrzewski, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34572440.pdf
Data publikacji:
2024-02-05
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
wojska inżynieryjne
miny przeciwpancerne
miny przeciwpiechotne
niewybuchy
niewypały
engineer troops
anti-tank mines
anti-personnel mines
unexploded ordnance
duds
Opis:
Artykuł jest próbą prezentacji zagrożeń bezpieczeństwa ludności cywilnej wynikających z zaminowania terytorium Ukrainy w trakcie działań wojennych związanych z atakiem na ten kraj wojsk Federacji Rosyjskiej (FR). Zaminowanie Ukrainy spowodowane jest zarówno poprzez: stosowanie na masową skalę środków minersko-zaporowych wykorzystywanych do budowy klasycznych pól minowych (zarówno przeciwpancernych jak i przeciwpiechotnych), powszechne wykorzystanie w działaniach bojowych improwizowanych urządzeń wybuchowych (z ang. Improvised Explosive Device - IED), różnego rodzaju niewybuchy i niewypały oraz inne przedmioty wybuchowe i niebezpieczne. Autor artykułu opisuje środki walki stosowane w trakcie walk na terytorium Ukrainy, których użycie przyczynia się do zanieczyszczenia terenu i powoduje śmiertelne zagrożenie dla ludności cywilnej. Prezentuje także zadania realizowane przez służby państwowe Ukrainy w celu rozminowania terytorium tego kraju, aby jak najszybciej zneutralizować zagrożenia generowane przez przedmioty wybuchowe i niebezpieczne pochodzenia wojskowego i umożliwić ludności cywilnej powrót do normalnego, bezpiecznego życia. W końcowej części artykułu, autor prezentuje polski system realizacji oczyszczania terytorium kraju z przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych.
The article is an attempt to present the threats to the security of the civilian population resulting from the mining of the territory of Ukraine during military operations related to the attack on this country by the troops of the Russian Federation (FR). Mining in Ukraine is caused both by: the massive use of mine-barrage measures used to build classic minefields (both anti-tank and anti-personnel minefields), the widespread use of Improvised Explosive Devices (IEDs) in combat operations, various types of unexploded ordnance and other explosive and dangerous items. The author of the article describes the means of combat used during the fighting on the territory of Ukraine, the use of which contributes to the contamination of the area and causes a deadly threat to the civilian population. It also presents the tasks carried out by the state services of Ukraine in order to clear the territory of this country in order to neutralize the threats generated by explosive and dangerous items of military origin as soon as possible and to enable the civilian population to return to a normal, safe life. In the final part of the article, the author presents the Polish implementation system clearing the territory of the country from explosive and dangerous objects.
Źródło:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa; 2023, 15(15); 273-300
2543-6961
Pojawia się w:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Research on surveying technology applied for DTM modelling and volume computation in open pit mines
Autorzy:
Wajs, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/972330.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa
Tematy:
digital terrain model (DTM)
photogrammetry
volume
opencast mines
Opis:
The spatial information systems of mining company can be used for monitoring of mining activity, excavation planning, calculations of the ore volume and decision making. Nowadays, data base has to be updated by sources such as surveying positioning technologies and remote sensed photogrammetry data. The presented paper contains review of the methodology for the digital terrain model, i.e. DTM, modelling and obtaining data from surveying technologies in an open pit mine or quarry. This paper reviews the application of GPS, total station measurements, and ground photogrammetry for the volume accuracy assessment of a selected object. The testing field was situated in Belchatow lignite open pit mine. A suitable object had been selected. The testing layer of coal seam was located at 8’th pit sidewall excavation area. The data were acquired two times within one month period and it was connected with monthly DTM actualization of excavation. This paper presents the technological process and the results of the research of using digital photogrammetry for opencast mining purposes in the scope of numerical volume computation and monitoring the mines by comparison of different sources. The results shows that the presented workflow allow to build DTM manually and remote sensed and the accuracy assessment was presented by the volume computation pathway. Major advantages of the techniques are presented illustrating how a terrestrial photogrammetry techniques provide rapid spatial measurements of breaklines 3D data utilized to volume calculation.
Źródło:
Mining Science; 2015, 22; 75-83
2300-9586
2353-5423
Pojawia się w:
Mining Science
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miny do zwalczania celów niskolecących - nowoczesna broń przeciwko śmigłowcom
Mines for destroying low flying targets - new weapon against helicopters
Autorzy:
Borkowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/235670.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia
Tematy:
miny przeciwśmigłowcowe
śmigłowce bojowe
antihelicopter mines
combat helicopters
Opis:
W artykule przedstawiono nowy środek bojowy służący do zwalczania celów niskolecących - minę przeciwśmigłowcową. Przeanalizowano stan techniki wojskowej na świecie w zakresie stosowanych obecnie min przeciwśmigłowcowych. Przedstawiono charakterystyki techniczne min z Austrii, Bułgarii, Polski, Rosji i USA. Przedstawiono perspektywy zastosowania min do zwalczania śmigłowców bojowych. Porównano dostępne dane techniczne i możliwości taktyczne min przeciwśmigłowcowych.
New combat means for destroying low flying targets (planes, helicopters, UAVs, rockets), which is known as antihelicopter mine, are presented in paper. Military technique of nowadays used antihelicopter mines was analised. Technical characteristics of mines from Austria, Russia, Bulgaria and Poland are presented. Also perspectives for using those mines were proposed. Known technical data and tactical characteristics of antihelicopter mines were compared.
Źródło:
Problemy Techniki Uzbrojenia; 2008, R. 37, z. 107; 33-41
1230-3801
Pojawia się w:
Problemy Techniki Uzbrojenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane problemy badań i produkcji broni podwodnej
Selected problems concerning tests and production of underwater weapon
Autorzy:
Kurpiel, S. J.
Kobierski, J. W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/235796.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia
Tematy:
broń podwodna
miny morskie
underwater weapon
naval mines
Opis:
Podjęto kolejną próbę zdefiniowania potrzeb w zakresie wojny minowej w odniesieniu do min i środków ich zwalczania. Wskazano na możliwości podjęcia stosownych badań w kraju i wdrożenia uzyskanych wyników.
It was undertaken next trial to define needs in the field of mine war in relation to mines and means of their combat. It was shown possibilities to undertake appropriate tests in our country and to implement obtained results.
Źródło:
Problemy Techniki Uzbrojenia; 2009, R. 38, z. 110; 27-40
1230-3801
Pojawia się w:
Problemy Techniki Uzbrojenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uranowe narracje (Miedzianka, Jáchymov, „Wismut”)
Uranium Narratives (Miedzianka, Jáchymov, “Wismut”)
Autorzy:
Makarska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951680.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
ecocriticism
narratives
uranium mines
Polska
Czechoslovakia
East Germany
Opis:
The article reflects upon remembrance of uranium mining and its political repercussions in Poland, Czechoslovakia and East Germany. The author uses various ecocritical writings to analyze the narratives of human exploitation (forced labour and political prisoners) and environmental devastation (landscape and human settlements). As a result she finds common motives. These include acts of remembering or certain generic features, which invite comparative analysis of Miedzianka, Jáchymov and “Wismut”. The author concludes that after 1989 the three uranium mines undergo a similar transformation process and turn into lieux de memoires.
Źródło:
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2016, 9
2082-9701
2720-0078
Pojawia się w:
Białostockie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ kopalni węgla brunatnego Bełchatów na zagospodarowanie przestrzenne gmin Rząśnia i Szczerców w ocenie mieszkańców
Autorzy:
Pędziwiatr, Kalina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/634089.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
lignite mines, spatial planning, Rząśnia commune, Szczerców commune
Opis:
Influence of the Bełchatów Brown Coal Mine on spatial planning in the communes of Rząśnia and Szczerców in the inhabitants’ opinionThe aim of this article is to describe the influence of the Bełchatów Brown Coal Mine on the spatial planning in the communes of Rząśnia and Szczerców in the inhabitants’ opinion. In the paper the author presented the main changes, that, according to the residents, occurred in the land use planning in the communes of Rząśnia and Szczerców from the outset of mining activity in their area. The author also indicated changes that are negatively perceived by local communities and inhabitants’ expectations regarding future changes in the spatial development of their communes. During the study the area of impact of the Szczerców pit was also determined. Analysis of the questionnaires showed, that, in the opinion of the inhabitants, the impact of the lignite mine on spatial planning significantly decreases with distance until it completely disappears. The most significant changes are visible only in those parts of the communes, which are in a direct contact with lignite mining area and are related with the operation of the mine. They include proximity to the excavation area, building of industrial facilities or construction of roads leading to the objects belonging to the mine.
Źródło:
Prace Geograficzne; 2014, 138
1644-3586
Pojawia się w:
Prace Geograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Systemowe monitorowanie bezpieczeństwa w podziemiach kopalń
System monitoring of safety in the underground mines
Autorzy:
Trenczek, S.
Wojtas, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/275406.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów
Tematy:
procesy produkcyjne
zagrożenia
kopalnie
production processes
hazards
mines
Opis:
Przedstawiono ogólną strukturę produkcji węgla kamiennego, składającą się z technologii pomocniczych, tj. udostępniających i przygotowawczych oraz technologii podstawowych, tj. eksploatacyjnych i przeróbki węgla. Omówiono rozwój monitorowania parametrów bezpieczeństwa w kopalniach dostosowany do dominujących w danym okresie najważniejszych zagrożeń naturalnych, tj. początkowo do zagrożenia metanowego, następnie zagrożenia tąpaniami, a w ostatnim dziesięcioleciu do zagrożeń skojarzonych. Scharakteryzowano funkcje automatycznej aerometrii górniczej oraz jej poszczególne segmenty, które obejmują większość z możliwych do wystąpienia zagrożeń, w tym integrację z monitorowaniem zagrożenia tąpaniami. Zaprezentowano najnowsze rozwiązania systemowego monitorowania zagrozeń naturalnych w podziemiach kopalń z zakresu gazometrii, metanometrii, aerometrii, termohigrometrii oraz zjawisk sejsmicznych i mikrosejsmometrii. Omówiono znaczenie ciągłego monitorowania w sferze procesów produkcji i bezpieczeństwa pracy, polegające na podejmowaniu w odpowiednim czasie działań prewencyjnych.
There have been presented in the paper a general structure of hard coal production, which includes the auxiliary production technologies i.e. face-entry drivage and development works, and the fundamental production technologies i.e. the winning operations and coal preparation. There have been discussed development trends in monitoring of safety parameters in mines adapted to the most important natural hazards prevailed in a given period i.e. beginning initially from a methane hazard, then a rock burst hazard and finally in the last decade the associated hazards co-occurring with the above mentioned ones. There have been characterized the functions of the mining aerometry and its respective elements which include the majority of the possible hazards including also integration into rock burst monitoring. The most innovative solutions of the system monitoring of natural hazards occurring in the underground mines within gasometry, methanometry, aerometry, thermo- and hygrometry as well as seismic and microseismic events have been presented in the paper. A significance of the continuous monitoring within production of and work safety, consisting in taking preventive actions in opportune moments has been discussed.
Źródło:
Pomiary Automatyka Robotyka; 2010, 14, 2; 199-208
1427-9126
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Robotyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studies of induced seismic events clustering in equivalent dimension spaces in chosen Rudna Mine panels
Badanie grupowania się indukowanych zjawisk sejsmicznych w przestrzeni wymiarów równoważnych na przykładzie wybranych pól ekslopatacyjnych ZG Rudna
Autorzy:
Lizurek, G.
Lasocki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/348627.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
grupowanie zjawisk sejsmicznych
zagrożenie sejsmiczne
kopalnie miedzi
wymiary równoważne
seismicity clustering
seismic hazard in mines
copper mines
equivalent dimensions
Opis:
The study of clustering of an induced seismic event was carried out to find out whether the temporal clustering of smaller events in different parameters can be observed before and after the high energy events (Ml > 3) from different mining panels of the Rudna Mine. The method chosen for the analysis was a study of the temporal variation of the fractal dimension of the seismic events parameters - the interevent epicentral distance (dr), the interevent time (dt), logarithm of seismic energy (lE) and interevent energy coefficient (dlE). The transformation of seismic source parameters changed into the equivalent dimension (ED) space was done before the temporal behavior studies. The transformation allowed for the estimation of the fractal dimension of different parameters using the same method - correlation fractal dimension, and then easily compares the obtained temporal changes of fractal dimension with different parameters. The effect of clustering is expressed by a decrease of the fractal dimension, which is connected with the similarity of the events parameter and values. The temporal changes of the fractal dimension of seismicity before strongly induced events could then indicate some initiation phase of the process leading to the high energy release.
Na podstawie danych o zjawiskach sejsmicznych, które wystąpiły w wybranych oddziałach w ZG Rudna dokonano analizy grupowania się zjawisk w przestrzeni parametrów równoważnych złożonej z wartości dystrybuanty rozkładu parametrów lokalizacji (odległość pomiędzy kolejnymi wstrząsami - dr) i energii (logarytm energii - lE i bezwzględna różnica pomiędzy logarytmami energii kolejnych wstrząsów dlE). Celem tej analizy było sprawdzenie czy przed wystąpieniem zjawiska o dużej energii (powyżej 10/7 J) dochodzi do charakterystycznych zmian rozkładu występowania wstrząsów o mniejszej energii. Analizę oparto o badanie czasowej zmienności wymiaru fraktalnego. Grupowanie się zjawisk odzwierciedla się zmniejszaniem wartości wymiaru fraktalnego. Zmiany w czasie wartości wymiaru fraktalnego przed wystąpieniem silnego zjawiska sejsmicznego mogą wskazywać na występowanie procesu przygotowawczego prowadzącego do wystąpienia silnego zjawiska.
Źródło:
AGH Journal of Mining and Geoengineering; 2012, 36, 2; 203-216
1732-6702
Pojawia się w:
AGH Journal of Mining and Geoengineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
System regionalnego prognozowania zagrożenia tąpaniami w kopalniach Rosji
System of regional forecast of rockburst-hazardous at mines Russia
Autorzy:
Mulev, S. N.
Sidorov, D. V.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/186038.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Technik Innowacyjnych EMAG
Tematy:
zagrożenie tąpaniami
kopalnie
Rosja
rockburst hazard
mines
Russia
Opis:
Rozpatrzono dane techniczne i funkcjonalne możliwości systemu regionalnego prognozowania (kontroli) zagrożenia tąpaniami pól górniczych, wykorzystywanego podczas eksploatacji zagrożonych tąpaniami złóż rudnych i węglowych w Rosji. Pokazano doświadczenie z zastosowania systemu monitoringu sejsmicznego pól górniczych do wykrywania stref najbardziej zagrożonych tąpaniami.
Reviewed the technical data and features regional prediction system (control) rockburst-hazardous mine fields used in the development of rockburst-hazardous of coal and ore deposits in Russia. The experience of seismic monitoring system of mine fields to identify the most rockburst-hazardous zones.
Źródło:
Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa; 2012, R. 50, nr 3, 3; 26-30
0208-7448
Pojawia się w:
Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies