Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ludwig wittgenstein" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 31
Tytuł:
Wybawca Wittgenstein? Problem reguł w teorii praktyki Pierrea Bourdieu
Autorzy:
Pancewicz-Puchalska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643757.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Pierre Bourdieu
Ludwig Wittgenstein
habitus
Opis:
Wittgenstein the saviour? The problem of rules in Pierre Bourdieu’s theory of practiceThe text constitutes a thorough and exhaustive analysis of the impact of Ludwig Wittgenstein’s philosophy on Pierre Bourdieu’s theory of practice and especially on his notions of practical sense and logic of practice. The author first considers both philosophers’ attitude to objectivism. Then she proposes a reading of Wittgenstein’s theory that might prove useful and inspiring in the sociological field. In the final section, the author analyses the other, partly oppositional in relation to Bourdieu’s, theories of practice, proposed by Anthony Giddens and Michel de Certeau, putting them in the light of Wittgenstein’s analyses. Wybawca Wittgenstein? Problem reguł w teorii praktyki Pierre’a BourdieuTekst stanowi dociekliwą i wyczerpującą analizę wpływu filozofii Ludwiga Wittgensteina na teorię praktyki Pierre’a Bourdieu, a zwłaszcza na wypracowane przez Bourdieu pojęcia zmysłu praktycznego i logiki praktycznej. Autorka rozważa stosunek do obiektywizmu obu filozofów. Następnie proponuje takie odczytanie teorii Wittgensteina, które mogłoby okazać się pożyteczne i inspirujące w polu socjologicznym. W ostatniej części artykułu autorka analizuje inne, po części opozycyjne wobec teorii Pierre’a Bourdieu teorie praktyki, zaproponowane przez Anthony’ego Giddensa i Michela de Certeau i stawia je w świetle analiz Wittgensteina.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2017, 6
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W stronę relatywizmu etycznego Ludwiga Wittgensteina
Autorzy:
Szczęch, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/426519.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Ludwig Wittgenstein
Rush Rhees
ethical relativism
ethics
Opis:
The article is a commentary on Rush Rhees’s paper Some developments in Wittgenstein’s view of ethics which appeared in “The Philosophical Review” in 1965. Rhees’s article falls into two parts. The first one features mainly the author’s comments on Wittgenstein’s Lecture on ethics, whereas in the second one Rhees relates a discussion on ethics which he had with Wittgenstein in the late period of the latter’s life. It is the second part that I focus on in my article and I consider points where Wittgenstein’s view of ethics has changed. Two most significant traits of his new approach are: the shift from analysing Ethics in itself to analysing various systems of ethics, and relativism. I discuss possible causes and consequences of this standpoint and its relation to Wittgenstein’s earlier thoughts about ethics.
Źródło:
Logos i Ethos; 2014, 1(36); 223-234
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludwig Wittgenstein i Karl Rahner o nie-obecności Boga w świecie
Ludwig Wittgenstein and Karl Rahner on the non-presence of God in the world
Autorzy:
Szczęch, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/426567.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Karl Rahner
Ludwig Wittgenstein
God
world
revelation
Opis:
Istnieje w myśleniu religijnym punkt szczególnie krytyczny, gdy ktoś z jednej strony uważa, że świat może i powinien być analizowany wyłącznie środkami naturalistycznej nauki, a z drugiej strony dostrzega w nim obecność Boga, którego nie sposób nimi ująć. W jaki sposób można pogodzić determinizm naukowego obrazu świata oraz wiarę, że jest w nim obecny Bóg? W artykule analizuję stanowiska z dwu różnych dziedzin, które starają się stawić czoła temu problemowi. Tezy mistyczne z Traktatu logiczno-filozoficznego Ludwiga Wittgensteina zestawiam z rozważaniami niemieckiego teologa Karla Rahnera. Idea, jaką można odnaleźć u obu myślicieli, jest następująca: działalność Boga, sama w sobie nadprzyrodzona, w świecie dokonuje się zawsze środkami przyrodzonymi. W tekście wskazuję na możliwe konsekwencje powyższego stanowiska oraz perspektywy, jakie ono ze sobą niesie.
It is an especially critical moment in religious thinking when someone claims that the world can and should be analyzed solely in terms of naturalist science, and at the same time believes in the existence of God who cannot be expressed in such terms. How can the determinism of the scientific image of the world be reconciled with the religious belief in the presence of God in such a world? In my paper I present views from two different domains which try to face that problem. On the one hand, there is Ludwig Wittgenstein with his mystical theses in Tractatus logico-philosophicus and, on the other, there is the german theologian Karl Rahner. The idea that can be found in their writings is that God’s actions in the world, supernatural in themselves, are always carried out by natural means. I discuss what follows from this and what differences there are between the thinkers.
Źródło:
Logos i Ethos; 2015, 1(38); 131-142
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wittgenstein’s On certainty and rational argumentation
Autorzy:
Gomułka, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076811.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
Ludwig Wittgenstein
On certainty
hinge propositions
moral arguments
Opis:
In this paper, I discuss the question of the possibility of rational argumentation between two parties who fundamentally disagree. Wittgenstein’s fictitious example of George Edward Moore encountering a king who thinks that the earth came into existence with his birth serves as an example of such a disagreement, but the paper sheds light on differences in moral views rather than epistemic ones. It seems that the second (and third) Wittgenstein rules out the possibility of any rational debate between people who do not share basic beliefs regarding, for instance, the criteria of decency. Contrary to this view, I argue that the so-called “hinge epistemology” developed in On certainty makes room for extra-systemic argumentation as it differentiates hinge propositions — basic certainties that regulate our standard ways of reasoning — from criteria of meaning. One result of this distinction is that we are actually able to understand what the rejection of our hinge propositions would mean and hence we can have doubts about them. The basis for such doubts can be tensions raised by our emotional and behavioural reactions, something Wittgenstein calls “primitive”.
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2021, 11, 1; 241-257
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Gesichts)züge, Notation and Graphicness of Signs. Deconstruction in Wittgenstein’s Tractatus
Autorzy:
Piekarski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22768262.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Ludwig Wittgenstein
deconstruction
logic
difference
writing
notation
sign
Opis:
In this paper, I attempt to address some of the themes of Ludwig Wittgenstein’s Tractatus logico-philosophicus with the aim of their deconstructionist interpretation. My analysis is based on David Gunkel’s book Deconstruction (MIT Press 2021). Based on some of its findings, I show how the Tractatus allows deconstruction and its practice to be thought. I show that the graphic structure of signs is crucial for the young Wittgenstein’s analysis and that it justifies the metaphysical findings in favor of which he argues.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2022, 58, 2; 145-160
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Differently Married: Revising Wittgenstein, Remembering Bergman
Autorzy:
Lipszyc, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451387.pdf
Data publikacji:
2019-04-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
Ludwig Wittgenstein
Ingmar Bergman
language-games
theater
power
iterability
Opis:
In the first part of the paper the author offers a frank reassessment of Ludwig Wittgenstein’s philosophy. He dismisses the Tractatus as philosophically irrelevant but points to the unshaken validity of the main tenents of Wittgenstein’s later philosophy, especially the idea of speech acts being inevitably interwoven with extralinguistic, bodily practices. In the second part the author identifies radical limitations of Wittgenstein’s thought, which he tries to eliminate by combining it with Foucault’s understanding of power and Derrida’s understanding of iterability. The latter link opens the path to viewing language-games as theatrical spectacles. In the third part of the paper the author illustrates the revised model of language-games/spectacles by relating it to two films, Scenes from a Marriage (directed by Ingmar Bergman) and Faithless (written by Bergman and directed by Liv Ullmann). This connection enables the author to enrich the model with an affective dimension which comes to the fore in Bergman’s analysis of the breakup of a marriage.
Źródło:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2019, 3, 1(7); 51-63
2544-302X
Pojawia się w:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce i rola kryteriów w filozofii Wittgensteina
The role of criteria in Wittgenstein’s philosophy
Autorzy:
Wawrzyniak, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943977.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
Ludwig Wittgenstein; criterion; rule; meaning; grammar; theory of knowledge
Opis:
The main objective of this article is to explain the role of the concept of a ‘criterion’ in Ludwig Wittgenstein’s philosophy. To do so, the author juxtaposes a few well‑known interpretations of this issue, and compares the notion of a criterion with the notion of a rule. Contrary to Peter M.S. Hacker’s reading, he points out that according to Wittgenstein, to give the ‘criteria of use’ of an expression is to determine its ‘grammar’. To meet the criteria does not merely mean justifying the fact that a given thing occurs, but means that a given expression has an application under the particular conditions. Thus, there is no difference between the determination of the criteria of an expression’s use and the explication of its meaning. It should be noted that the fact that the expression ‘x’ has an application in a given situation does not always imply that the sentence ‘this is x’ is also true in this situation. The Wittgensteinian notion of a criterion is a semantical rather than an epistemological concept. Therefore, the conceived criteria cannot be used to reject scepticism, if by rejecting it we mean demonstrating its falsity. According to Wittgenstein, we can show at most that a sceptic, who rejects all criteria of use of words, cannot frame any doubts.
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2015, 5, 1; 179-190
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Zmiana sposobu życia” jako efekt filozofowania – w nawiązaniu do hermeneutycznych ideii filozofii
“The change a way of life” – with Reference to Hermeneutic Ideas of Philosophy
Autorzy:
Rozbicki, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423140.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Hans-Georg Gadamer
Paul Ricoeur
therapeutic perspective
Ludwig Wittgenstein
Opis:
In the article 'The change a way of life' - with reference to hermeneutic ideas of philosophy I present a hermeneutic conceptions of Gadamer's, Ricoeur's and the late Wittgenstein's from a therapeutic perspective. I point out that terms such as: the understanding conditions, changing a way of life and being in the world, plays the fundamental role in the hermeneutic conceptions. Ricoeur as well as Wittgenstein, analising these terms from language perspective, schow us, that the philosophical thinking suppouse to lead to expansion of man's self-consciousness and to understending the different forms of life. From that angle that idea of philosophy could be understanded as a kind of efford tend towards to change our looking at things, providing the subject to a kind of transformation. This process can be recognized as therapeutical because it force us to schake a many of our opinions, hidden prejudices, beliefs about ourselfs and about the world, which are treated as a background of our daily life. In connection with that I analyze the similarities between Ricoeur's and Wittgenstein's projects on one hand, and the Freud's psychoanalysis on the other.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2011, 23; 65-84
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The problem of logical form: Wittgenstein and Leibniz
Autorzy:
Piekarski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070378.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
logical form
projection
isomorphism
monadology
Ludwig Wittgenstein
Gottfried Wilhelm Leibniz
Opis:
The article is an attempt at explaining the category of logical form used by Ludwig Wittgenstein in his Tractatus logico-philosophicus by using concepts from Gottfried Wilhelm Leibniz’s The Monadology. There are many similarities and analogies between those works, and the key concept for them is the category of the inner and acknowledged importance of consideration based on basic categories of thinking about the world. The Leibnizian prospect allows for a broader look at Wittgenstein’s analysis of the relation between propositions and facts, between language and the world. Using the Hanoverian philosopher’s terminology allows for the demonstration of the ambivalence of the concept of logical form in the philosophy of Wittgenstein and also the metaphysical nature of his first book.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, S1; 63-84
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Around "Deconstruction." Author’s Response
Autorzy:
Gunkel, David J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/39571570.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
cognitive science
deconstruction
Jacques Derrida
Plato
truth
Ludwig Wittgenstein
writing
Opis:
In this paper I reply to the four critical articles that were provided in response to my book Deconstruction (MIT Press 2021). It proceeds in four steps: (1) I begin with a reply to Stanisław Chankowski’s use of the psychoanalytic term “fetishistic denial” to describe the formal character of the text. (2) I then engage with the criticism supplied by Piotr Kozak, who questions deconstruction’s theory of truth (or its lack thereof). (3) From this, I take-up and respond to Przemysław Nowakowski’s proposal that deconstruction might provide a way to reimagine the interdisciplinarity of cognitive science. And (4) I conclude with a response to Michał Piekarski’s mashup of Ludwig Wittgenstein and Jacques Derrida, which supplies a reading of these two thinkers that is arguably greater than the sum of the parts. The objective of the reply is not to offer a defense of myself or my text but to engage with these interesting and insightful reviews in a way that opens the space for productive dialogue.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2023, 59, 2; 7-20
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Meaning before Subjectivity: The Primäre Sprache of the Tractatus
Autorzy:
Gomułka, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621587.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Ludwig Wittgenstein
Heinrich Hertz
Gottlob Frege
transcendental subjectivity
elementary propositions
logic
Opis:
I defend an interpretation of the Tractatus based on the following three theses: 1) The Wittgenstein’s work offers a double-layered vision of language, similar to the vision developed during his brief phenomenological period. 2) The so-called Tractarian ontology is actually a purely formal construction, entailed by the structure of what we shall refer to as the inner layer of language. 3) It should be recognized that the metaphysical residuum within the early Wittgenstein’s thought is a certain minimal form of transcendentalism, according to which language – or strictly speaking its ore – performs the function of the transcendental subject for itself. A crucial element of my position is the conclusion that, according to the Tractarian conception of language, the meaning of propositions is not only independent of empirical subjects, but also the condition of their possibility. This amounts to a resolute adaptation of Frege’s principled anti-psychologism on Wittgenstein’s part.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2019, 47; 79-102
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aspekty normy – problem holistycznego ujęcia wzorca normatywnego w świetle myśli późnego Wittgensteina
Aspects of the Norm. The Holistic Model of the Legal Norm in the Context of Wittgenstein’s Remarks on Aspect Perception
Autorzy:
Graboń, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945671.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Ludwig Wittgenstein
widzenie aspektów
widzieć jako
derywacyjna koncepcja wykładni
norma prawna
Opis:
In Polish legal theory there is a generally accepted distinction between legal norms (normative standards) and legal provisions (independent editorial units of a legal text). One of the most developed theories of the interpretation of law, the derivative theory of M. Zieliński, however, also includes the postulate of the reconstruction of the entire legal system as one comprehensive norm (the so-called holistic approach) in the process of applying the law. This postulate stems mainly from assumptions regarding the adopted methods of interpretation. The holistic approach has often been criticized as inadequate in pragmatic terms, but the derivative theory has not yet been thoroughly modified in this respect. In this paper, I propose to apply Wittgenstein's concept of aspect perception as providing adequate conceptual framework to describe the mechanism of identifying relevant parts of the legal norm that deals with the pragmatic inadequacy of the holistic approach, but does not affect the core of the derivative theory of interpretation.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2019, 44, 1; 168-177
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towards a Computational Ontology for the Philosophy of Wittgenstein: Representing Aspects of the Tractarian Philosophy of Mathematics
Autorzy:
Gomułka, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146669.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Ludwig Wittgenstein
Semantic Web
Knowledge Representation
Tractatus Logico-Philosophicus
Philosophy of Mathematics
Opis:
The present paper concerns the Wittgenstein ontology project: an attempt to create a Semantic Web representation of Ludwig Wittgenstein’s philosophy. The project has been in development since 2006, and its current state enables users to search for information about Wittgenstein-related documents and the documents themselves. However, the developers have much more ambitious goals: they attempt to provide a philosophical subject matter knowledge base that would comprise the claims and concepts formulated by the philosopher. The current knowledge representation technology is not well-suited for this task, and a non-standard approach is required. The creators of the Wittgenstein ontology project are aware of this fact; recently, they have been discussing conceptual devices adjusting the technology to their needs. The main goal of this paper is to present examples of a representation of philosophical content that make use of both the devices already proposed and some new inventions. The represented content comes from the Tractatus Logico-Philosophicus; more specifically, its theses concerning the problems in philosophy of mathematics.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2023, 63; 27-54
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“My tongue swore but my heart did not”: vindicating ordinary language philosophy against the procustean bed of scientism in the philosophy of language
Autorzy:
Pérez Chico, David
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048757.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
ordinary language philosophy
Stanley Cavell
J.L. Austin
Benson Mates
Ludwig Wittgenstein
Opis:
Often vilified, if not outright rejected, ordinary language philosophy has been sustained, from its very beginnings, due to the farne of authors such as Austin and the later Wittgenstein; but not, however, on its own merits. These, w hen recognized, are branded as either constituting a bad philosophy of language, or simply a bad philosophy altogether. Thus, same charitable interpretations have tried to domesticate its methods to make it compatible with a mare orthodox philosophy of language. Very gradually, however, this situation is changing, largely thanks to the influence that Stanley Cavell's philosophy is having on several generations of philosophers. The main thing is to convince ourselves that ordinarylanguage philosophy is not strictly speaking a philosophy of language. It is a philosophy that proceeds from the ordinary and pays attention to the importance that the ordinary has for philosophy. We will, in the course of this article, analyze the criticisms and attempts to domesticate ordinary language philosophy and will anticipate Cavell's defense of the ordinary language philosophy as practiced by Austin and Ryle in Cavell's inheritance of the farmer.
Źródło:
Forum for Contemporary Issues in Language and Literature; 2021, 2; 74-98
2391-9426
Pojawia się w:
Forum for Contemporary Issues in Language and Literature
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Holism and Atomism in Tractatus Logico-Philosophicus
Autorzy:
Bogucki, Krystian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621446.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Ludwig Wittgenstein
Holism
Atomism
Meaning
Tractatus Logico-Philosophicus.
Ludwig Wittgensteim
Atomizm
Znaczenie
Traktat logiczno-filozoficzny.
Opis:
The aim of my paper is to describe and evaluate different conceptions of holism in Ludwig Wittgenstein’s Tractatus Logico-Philosophicus. I distinguish three readings of holistic elements in this work: i) Minimal Holism (E. Anscombe, M. Black, D. Pears); ii) Moderate Holism (J. Conant, C. Diamond, G. Ryle); and iii) Radical Holism (G. Bar-Elli, M. Kremer, P. Livingston). The conclusion is that the most viable option is the Moderate Holism since it embraces the logico-syntactial notion of use, rejects anachronistic interpretation of Tractatarian ontology and allows us to see that the holistic elements are complementary to the initial atomism of the work. Moreover, I point to the consequences of the topic for the overall reading of Wittgenstein’s early and late work.
W artykule omawiam trzy koncepcje tego, czym jest holizm w Traktacie logiczno-filozoficznym Ludwiga Wittgensteina. Trzy stanowiska, które wyróżniam są następujące: i) Holizm Minimalistyczny (E. Anscombe, M. Black, D. Pears); ii) Holizm Umiarkowany (J. Conant, C. Diamond, G. Ryle); iii) Holizm Radykalny (G. Bar-Elli, M. Kremer, P. Livingston). Wnioskiem z mojej pracy jest stwierdzenie, iż Holizm Umiarkowany stanowi najbardziej adekwatną koncepcję holistycznych elementów w dziele Wittgensteina. Sądzę tak, ponieważ pogląd ten pozwala nam dostrzec, że holizm i atomizm stanowią dwa komplementarne aspekty Traktatu, trafnie odrzuca anachronistyczną interpretację ontologii dzieła Wittgensteina oraz poprawnie charakteryzuje użycie jako pojęcie o charakterze logiczno-syntaktycznym. W zakończeniu artykułu wskazuję konsekwencje podejmowanego przeze mnie tematu na całościową interpretację zarówno wczesnych, jak i późnych prac Wittgensteina.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2021, 55; 25-48
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Debata Fish – Dworkin jako przykład sporu o praktykę interpretacji prawa
Fish – Dworkin debate as an example of dispute about practice of interpretation of law
Autorzy:
Pełka, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531652.pdf
Data publikacji:
2015-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
wykładnia prawa
znaczenie
Stanley Fish
Ronald Dworkin
Ludwig Wittgenstein
legal interpretation
meaning
Opis:
Celem artykułu jest krytyczna ocena teorii interpretacji stworzonych przez dwóch prominentnych filozofów – Stanleya Fisha i Ronalda Dworkina. Po opisie i rekonstrukcji ich poglądów, w tekście identyfikuje się problemy związane ze stanowiskiem, że w procesie stosowania prawa wszystko zależy od interpretacji. Krytyka ta oparta jest na uwadze Ludwiga Wittgensteina, że musi istnieć sposób uchwycenia znaczenia, który nie jest interpretacją, w przeciwnym bowiem razie zasadny staje się zarzut regresu w nieskończoność. Główną tezą artykułu jest twierdzenie, że choć teoria Dworkina nie jest wolna od wad, to jednak ma większą siłę eksplanacyjną niż propozycje jego oponenta.
The aim of the article is to critically asses the theories of interpretation developed by two prominent philosophers, namely Stanley Fish and Ronald Dworkin. After first describing and reconstructing their ideas the paper then identifies problems concerning the stance according to which everything in applying law depends on interpretation. The critic is based on the Ludwig’s Wittgenstein remark that there must be grasping the rule (or more broadly a meaning of any word) which is not interpretation, otherwise we end up in regressus ad infinitum fallacy. Paper’s main claim is that although the theory of R. Dworkin is not fully free from defects it has nevertheless more explanation power than the opponent’s propositions.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2015, 2(11); 86-105
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Nic tu nie jest ukryte”. Poza hermeneutyką podejrzeń
Autorzy:
Moi, Toril
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1337235.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ludwig Wittgenstein
teoria literatury
hermeneutyka podejrzeń
filozofia języka
analiza i interpretacja utworu literackiego
Opis:
W rozdziale 8. książki Revolution of the Ordinary Toril Moi prezentuje swoją autorską koncepcję lektury utworu literackiego, polegającą na wnikliwej analizie tekstu poprzez odnoszenie go do pytania „Dlaczego to?”, tutaj funkcjonującego na zasadzie kategorii teoretycznej łączącej w sobie koncepcje m.in. Stanleya Cavella, Carla Ginzburga czy Sharon Marcus. Posługując się filozofią języka Ludwiga Wittgensteina, badaczka wskazuje na niedobory różnych skodyfikowanych postaw krytycznych względem tekstu literackiego, które nazywa zbiorczo hermeneutyką podejrzeń. Wspólne im wszystkim jest przeświadczenie, że teksty i język w ogólności ukrywają coś za tym (pod tym), o czym mówią „bezpośrednio”; ich znaczenie dzieli się na „powierzchowne” i „głębokie”. Autorka przekonuje, że tego rodzaju założenia teoretyczne kłócą się z tym, co rzeczywiście, jako czytelnicy, robimy, czytając. Celem każdej lektury powinno być zrozumienie tekstu, a więc zrozumienie, dlaczego taki a nie inny element znajduje się w takim a nie innym miejscu tekstu, w takim a nie innym kontekście. To zaś możliwe jest tylko poprzez wnikliwe przyglądanie się temu, co tekst jawnie prezentuje czytelnikowi, nie zaś poprzez aprioryczne podważanie jego wiarygodności. Pytanie „Dlaczego to?” jest wyrazem otwartości na znaczenia komunikowane przez tekst i gotowości do wnikliwej eksploracji motywacji stojącej za elementem, który w wyniku wielu czynników zwrócił na siebie uwagę czytelniczki. Poszukując narzędzi do prezentowania świadectw takiej lektury tekstu w praktyce literaturoznawczej, Toril Moi dowartościowuje kategorię opisu. Odpowiednio skonstruowany i dociekliwy opis tekstu okazuje się zawierać w sobie odpowiedzi na najistotniejsze pytania dotyczące utworu literackiego.
Źródło:
Forum Poetyki; 2020, 19; 48-61
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluative Categories of Action and Identity in Non-Evaluative Human Studies Research: Examples from Ethnomethodology
Autorzy:
Berard, Tim J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138934.pdf
Data publikacji:
2005-08-15
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
description
ethnomethodology
evaluation
Jeff Coulter
discrimination
labeling
Ludwig Wittgenstein
Peter Winch
schizophrenia
suicide
Opis:
Ethnomethodologists have emphasized the pragmatic and contextual nature of description as a variety of social practice, and have suggested the ramifications of this insight for the methodology and philosophy of the social sciences. However, ethnomethodologists have thereby invited difficult questions about the moral and analytic status of their own descriptions. Drawing on Atkinson’s study of suicide verdicts and Coulter’s writings on schizophrenia, ethnomethodological scholarship is shown to display the possibility and promise of disinterested description, even when the subject matter involves the evaluation of problematic actions and identities. The combination of Wittgensteinian logical grammar and empirical studies of natural language use, suggested by Coulter, is presented as especially relevant and remarkable for purposes of studying social practices including describing, naming, categorizing, classifying, labeling, diagnosing, reaching a verdict, and kindred practices of language use conceived as varieties of practical action.
Źródło:
Qualitative Sociology Review; 2005, 1, 1; 5-30
1733-8077
Pojawia się w:
Qualitative Sociology Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafizyczny realizm wobec wyzwań kontekstualizmu i nonfaktualizmu – rozważania na tle prawno-naturalnej teorii Michaela Moore’a
Metaphysical realism in the face of challenges from contextualism and nonfactualism – considerations against the background of Michael Moore’s natural law theory
Autorzy:
Pełka, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531535.pdf
Data publikacji:
2017-01-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Saul Kripke
kontekstualizm
Michael Moore
nonfaktualizm
realizm metafizyczny
Ludwig Wittgenstein
contextualism
metaphysical realism
nonfactualism
Opis:
Artykuł zajmuje się problemem warunkowo-prawdziwościowej teorii znaczenia zdań wiązanej zazwyczaj z doktryną metafizycznego realizmu. Składa się z dwóch zasadniczych części. W pierwszej przedstawiono rozbudowaną obronę realizmu ze strony Michaela Moore’a poprzez omówienie szeregu argumentów mających podważać tę doktrynę. Wnioskiem tej części jest uznanie, iż nawet jeśli odparcie tych prób obalenia realizmu jest trafne, to można postawić dwa dodatkowe argumenty mające za zadanie poddać w wątpliwość jego teorię: argument z kontekstualizmu oraz argument z nonfaktualizmu, które są opisane i rozwinięte w drugiej części tekstu.
The article tackles with the problem of truth-conditional theory of meaning for sentences, which are usually connected with the doctrine of metaphysical realism. It consists basically of two parts. The first part describes several arguments aimed at rejecting realism. The conclusion of this part is a claim that even if Moore’s defense in this regard is successful there are two additional attempts to undermine his theory, namely the argument from contextualism and the argument from nonfactualism that are described and developed in the second part of the paper.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2017, 1(14); 74-89
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienia filozoficzne w pracach Lewisa Carrolla
Philosophical Questions in Lewis Carroll’s Works
Autorzy:
Głąb, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013937.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Lewis Carroll
absurd
język
filozofia analityczna
logika
Ludwig Wittgenstein
absurdity
language
analytic philosophy
logic
Opis:
The article tries to answer the following questions: Why did Lewis Carroll’s ideas, expressed in the form of fairy tales, fascinate numerous analytical philosophers? What does Carroll’s contribution to the contemporary logic and philosophy consist in? The basic thesis of the article is that Lewis Carroll – remaining in the Anglo-Saxon tradition of David Hume’s and George Berkeley’s philosophy – supplied material illustrating the problems connected with the use of language. He showed how improper use of language leads to formation of philosophical problems. The article presents Carroll’s output. He was one of the pioneers of symbolic logic that he  developed in Boole’s and De Morgan’s tradition – in the field of the so-called recreation mathematics that he popularized in the form of riddles, puzzles, doublets and puns, compared by some logicians to a formal system. The article presents the essence of the theory of language developed by Carroll, in which language may be something hermetic with only one person having access to it (the case of Humpty Dumpty), but also something common, something social (Alice’s conversation with the White King). Attention is paid to the fact that Carroll differentiated between what is nonsensical and what is absurd (the criterion being its relation to logic). It is pointed that Carroll’s aim was first of all discovering the nonsense that is hidden behind the formulation of a metaphysical problem. In the article also the connections are studied between Carroll and Ludwig Wittgenstein, the relation between them being seen in the view that absurd introduced by means of humor is a kind of vaccine that is supposed to protect us from forming absurdity in philosophy. In conclusion it is stated that Carroll’s ideas that are the most significant for analytic philosophers are concerned with the nature of language that is not a transparent medium for him, but something that offers resistance when we communicate with others, as well as something that may be flexible and adjusted to our will. By manipulating language Carroll shows in what way philosophy balances between sense and nonsense and how often philosophical questions arise from erroneous use of language and erroneous posing of problems.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 1; 55-85
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podmiot jako wewnętrzny biegun symbolizmu. Antymentalistyczna wykładnia "Traktatu logiczno-filozoficznego"
Subject as the Inner Pole of the Symbol. Anti-mentalistic Interpretation of Wittgensteins Tractatus
Autorzy:
Gomułka, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1622050.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Ludwig Wittgenstein
Tractatus logico-philosophicus
anti-realism
antimentalism
transcendental subject
symbolism
podmiot transcendentalny
antymentalizm
antyrealizm
symbolizm
Opis:
The purpose of this paper is to offer a radical anti-mentalistic interpretation of Wittgensteinʼs Tractatus. Contrary to mentalistic approaches postulating that thetask of projection must be performed by a subject (transcendental or psychological), the author claims – after Rhees, Diamond and McGinn – that the projection itselfis an intrinsic relation within the symbol. The main point of the paper is the thesis that the transcendenal subjectivity – or, as Wittgenstein calls it, the metaphysical subject – is the inner pole of the symbol, and since the meaning of the symbol isitʼs other inner pole (as anti-realist interpretations point out), the whole intentionalrelation of symbolizing is intrinsic to the symbolism.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2016, 35; 69-86
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Matematyka w ujęciu mocnego programu socjologii wiedzy
Mathematics in the Light of the Strong Programme of the Sociology of Knowledge
Autorzy:
Mrozek, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341755.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
mocny program
Karl Mannheim
Ludwig Wittgenstein
Imre Lakatos
matematyka
mathematics
sociology
Strong Programme
status of mathematics
Opis:
Socjologia wiedzy głosi tezę o społecznej naturze wszelkiej wiedzy, jednak w twórczości najwybitniejszego przedstawiciela tego sposobu myślenia, Karla Mannheima pojawia się niekonsekwencja wyrażająca się skłonnością do odmiennego traktowania matematyki i logiki. Mannheim rozważał matematykę i logikę jako dziedziny wiedzy nie podlegające społecznej determinacji. Przedstawiciele mocnego programu socjologii wiedzy na nowo podejmują problem statusu matematyki i logiki. Chcą pokazać, że również te nauki można zasadnie i sensownie analizować, odwołując się do narzędzi socjologicznych. W swych rozważaniach nawiązują do poglądów Ludwiga Wittgensteina i Imre Lakatosa. W szczególności są przekonani, że dzieła Ludwiga Wittgensteina Remarks on the Foundations of Mathematics i Imre Lakatosa Proofs and Refutations otwierają drogę socjologicznemu podejściu do matematyki.
The sociology of science propagates the thesis about the social nature of all knowledge, however, Karl Mannheim, the most eminent representative of this way of thinking, tends to treat mathematics and logic differently. Mannheim considered mathematics and logic as disciplines of knowledge which are not amenable to social determination. The representatives of the Strong Programme of the sociology of knowledge raise once again the problem of the status of mathematics and logic. They aim to show that these sciences can be also reasonably analysed by means of sociological tools. In their considerations they refer to the ideas of Ludwig Wittgenstein and Imre Lakatos. They are convinced that Wittgenstein’s Remarks on the Foundations of Mathematics and Lakatos’s Proofs and Refutations opened a way to a sociological approach to mathematics.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2014, 2; 311-322
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mysticism and Early Analytic Philosophy
Autorzy:
Dobrzeniecki, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2007504.pdf
Data publikacji:
2021-09-27
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
Ludwig Wittgenstein
Bertrand Russell
wczesna filozofia analityczna
mistycyzm filozoficzny
atomizm logiczny
early analytic philosophy
philosophical mysticism
logical atomism
Opis:
Early analytic philosophy is known for its logical rigor that seems to leave no place for non-rational sources of knowledge such as mystical experiences. The following paper shows on the example of Bertrand Russell and Ludwig Wittgenstein that despite of this early analytic philosophy was interested in mysticism and it also shows the roots of this interest. For Russell an application of logical methods to solving philosophical puzzled was an expression of a more fundamental striving – to know the world as it is, sub specie aeternitatis – which is mystical in nature. In turn early Wittgenstein’s philosophy sets the limits of meaningful propositions and provides the distinction between what can be said and what can only be shown and what manifests itself in the world. The latter belongs to the realm of the mystical.
Źródło:
Warszawskie Studia Teologiczne; 2021, 34, 1; 109-126
0209-3782
2719-7530
Pojawia się w:
Warszawskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Józefa Życińskiego zmagania z językiem o Bogu
Joseph Życiński’s struggle with the language about God
Autorzy:
Heller, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140671.pdf
Data publikacji:
2022-11-08
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
philosophy of language
process philosophy
analytical theology
language game
Józef Życiński
Ludwig Wittgenstein
Alfred North Whitehead
Willard Van Orman Quine
Opis:
In the two-volume work Theism and the Analytical Philosophy (1985; 1988a) Joseph Życiński took up the challenge of renewing Christian metaphysics so that it could appear as a full-fledged partner in the dialogue with other streams of contemporary philosophy. This renewal should use two sources: the methodological principles of analytic philosophy, especially its philosophy of language, and certain elements of Whitehead’s process philosophy. This study presents a critical reconstruction of Życiński’s arguments contained in the first two chapters of (1985), which are devoted to the problem of language. Main results of this part of Życiński’s work are negative, that is, they refute the arguments and interpretations of those analytical philosophers who show the meaninglessness of the theistic language or try to assimilate it to other standard languages, depriving it of a reference to the transcendent reality. How can a positive part of the Życiński program be developed? It seems that only by formulating specific problems in the field of philosophy of God, or even theology, and choosing the right linguistic tools to drill down on a given problem and seek its solution. This is in line with Wittgenstein’s concept of language games. Życiński tries to do this in (1988a). Życiński turned out to be a precursor of nowadays increasingly developing analytical theology.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2022, 72; 109-125
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 31

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies