Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ludowe pieśni" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 32
Tytuł:
Karol Daniel Kadłubiec, Opowiado Anna Chybidziurowa, Bystřice: Ducatus Teschinensis 2017, s. 544, ISBN 978-80-906986-0-4. Karol Daniel Kadłubiec, Śpiywo Anna Chybidziurowa a jeji sómsiedzi, Bystřice: Ducatus Teschinensis 2018, s.688, ISBN 978- 80-906986-1
Autorzy:
Hajduk-Nijakowska, Janina Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/597184.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
pieśni ludowe
opowieści ludowe
folklor
Śląsk Cieszyński
Opis:
Recenzja dwóch książek Karola Daniela Kadłubca poświęconych Annie Chybidziurowej, ludowej narratorce i śpiewaczce ze Śląska Cieszyńskiego.
Źródło:
Lud; 2019, 103
0076-1435
Pojawia się w:
Lud
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anioły w tekstach bułgarskiego folkloru
Angels in the texts of the Bulgarian folklore
Autorzy:
Walczak-Mikołajczakowa, Mariola
Ivanova, Maya
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497106.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
anioły
folklor bułgarski
badania etnograficzne
ludowe pieśni
angels
Bulgarian folklore
ethnographic research
folk songs
Opis:
The article contains information about people's notions about angels and the role they play in human life. Starting from the presentation of the heavenly forces hierarchy by Pseudo-Dionysius, the authors focus their attention on how people pictured angels as God's emissaries. Much space is devoted to contemporary relations, confirming the presence of the angels on earth also today. The texts of folk songs are also analysed, in which the angels accompany not only people, but also the Mother of God and the saints. Folk images of angels and the angel's features are also represented by the idiomatic expressions and anthroponyms, both secular and religious.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2017, 1(15); 185-198
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbójnicy żywieccy w strofach starszych i nowszych
The Robbers from Żywiec in Old and New Stanzas
Autorzy:
Kastelik-Herbuś, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051724.pdf
Data publikacji:
2013-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
brigandage
regionalism
folk songs
zbójnictwo
regionalizm
pieśni ludowe
Opis:
Żywiecczyzna (The Żywiec region of the Beskids) and its highland robbers had everything it takes to create a literary character worth a myth. The aim of the article is to put forward few research hypotheses on why it was Janosik of Slovakia rather than one of the brigands of the Żywiec region who became an unequivocal symbol of brigandry. The research is based mainly on folk songs of the region as well as on the repertoire of Emil Zegadłowicz Literary Group “Gronie”.
Żywiecczyzna i jej zbójnicy mieli wszelkie atuty, by stworzyć literacką postać godną mitu. Celem artykułu jest postawienie kilku hipotez badawczych, dlaczego to słowacki Janosik, a nie żywiecki harnaś stał się jednoznacznym symbolem. Materiałem badawczym są przede wszystkim ludowe przyśpiewki tego regionu oraz utwory wierszowane grupy literackiej im. Emila Zegadłowicza „Gronie”.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2013, 1, 1; 48-60
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Do badań nad wariabilnością ludowych pieśni religijnych w Polsce
Research on the Variabililty in Religious Folk Songs in Poland
Autorzy:
Kusto, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341661.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wariant
wariabilność
ludowe pieśni religijne w Polsce
transformacje pieśni ludowych
polska etnomuzykologia
variant
variability
religious folk songs in Poland
transformations in vocal repertoire
Polish ethnomusicology
Opis:
Artykuł ukazuje badania nad wariabilnością religijnych pieśni ludowych w Polsce. Autorka ustala funkcjonowanie pojęć związanych z wariabilnością na gruncie folklorystyki, językoznawstwa i etnomuzykologii oraz dokonuje przeglądu pionierskich prac etnomuzykologicznych w zakresie wariabilności, powołując się na takich badaczy, jak Adolf Chybiński, Julian Pulikowski czy Jan Stęszewski. Polscy etnomuzykolodzy zauważają potrzebę zestawiania wariantów, dostrzegają szereg uwarunkowań, z których na czoło wysuwa się czynnik regionalny. Wariabilność ludowych pieśni religijnych w Polsce jest opisywana na podstawie ustaleń ks. Bolesława Bartkowskiego i Antoniego Zoły oraz innych autorów, opracowujących pieśni w ramach prac Instytutu Muzykologii KUL. W efekcie określono szereg aspektów badawczych, uwzględniając obecność repertuaru religijnego nie tylko w żywej tradycji, ale także w źródłach drukowanych. Badacze są zgodni co do ograniczonych możliwości wariabilności muzycznej, jednocześnie wnoszą o poszukiwanie jej przyczyn i prawidłowości przy uwzględnieniu wszystkich elementów składowych pieśni. Dzisiaj potrzeba analizowania transformacji repertuaru religijnego jest podyktowana dynamicznymi zmianami w jego funkcjonowaniu.  
This article discusses the variability in religious folk songs in Poland. The author examines concepts related to variability in folklorism, linguistics and ethnomusicology and gives an overview of pioneering ethnomusicological works, referring to such researchers as Adolf Chybiński, Julian Pulikowski and Jan Stęszewski. They recognised the need to juxtapose variants and noted many determinants, e.g. the regional factor. This variability in religious folk songs is described on the basis of the findings by Fr. Bolesław Bartkowski, Antoni Zoła and the works of the Musicology Institute at the Catholic University of Lublin. As a result, many areas of research have been identified, taking into account the presence of the religious repertoire in both the living tradition and printed sources. Researchers agree that there are limited opportunities for musical variability but have suggested looking for its causes and regularities. Nowadays, it is necessary to analyse the transformations in the religious repertoire due to the dynamic changes in its functioning.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 12; 9-23
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dunaje i szczedriłki. O polskich i ukraińskich tradycjach kolędniczych. Z Jerzym Bartmińskim rozmawia Maria Baliszewska
Dunaje and szczedriłki. On Polish and Ukrainian carolling customs: A conversation between Jerzy Bartmiński and Maria Baliszewska
Autorzy:
Baliszewska, Maria
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106385.pdf
Data publikacji:
2022-09-13
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folk customs
caroling
Christmas
folksongs
Jerzy Bartmiński
zwyczaje ludowe
kolędowanie
Boże Narodzenie
pieśni ludowe
Opis:
JERZY BARTMIŃSKI (1939–2022) – wybitny polski polski językoznawca, etnolingwista, folklorysta i slawista. Twórca lubelskiej szkoły etnolingwistyki i wieloletni wykładowca Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Autor i redaktor wielu książek, m.in O języku folkloru (1973), Folklor – język – poetyka (1990), Polskie kolędy ludowe (2002), Jazykovoj obraz mira: Očerki po etnolingvistike (Moskwa 2005), Językowe podstawy obrazu świata (2006), Stereotypy mieszkają w języku (2007), Aspects of Cognitive Ethnolinguistics (Londyn 2009), Tekstologia (2009), Jezyk – slika – svet (Belgrad 2011). Autor koncepcji i redaktor Słownika stereotypów i symboli ludowych oraz tomu Lubelskie w serii „Polska Pieśń i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały“ (t. 4, 2011). Założyciel i wieloletni redaktor naczelny czasopisma „Etnolingwistyka“.
Jerzy Bartmiński (1939–2022) – distinguished Polish ethnolinguist and folklorist, professor at Maria Curie-Skłodowska University in Lublin. He was the author and editor of numerous monographs and volumes, including O języku folkloru (1973), Folklor – język – poetyka (1990), Polskie kolędy ludowe (2002), Jazykovoj obraz mira: Očerki po etnolingvistike (Moskwa 2005), Językowe podstawy obrazu świata (2006), Stereotypy mieszkają w języku (2007), Aspects of Cognitive Ethnolinguistics (London 2009), Tekstologia (2009), Jezyk – slika – svet (Belgrad 2011). He conceptualized and edited Słownik stereotypów i symboli ludowych as well as the volume Lubelskie in the series Polska Pieśń i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały (vol. 4, 2011). He also started the journal Etnolingwistyka and worked as the Chief Editor for many years.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2022, 66, 1; 89-93
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A digital map of folk songs from the collection of Adolf Dygacz
Autorzy:
Napiórkowski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029483.pdf
Data publikacji:
2021-05-07
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
Adolf Dygacz
Silesia
folk songs
archives
digitization
Śląsk
pieśni ludowe
digitalizacja
mapowanie
Opis:
Adolf Dygacz. Historia muzycznej podróży (Adolf Dygacz: The history of the musical journey). Website created by Agata Krajewska: https://adolfdygacz.pl/
Źródło:
Literatura Ludowa; 2021, 1; 121-124
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie i funkcja motywu lilii w warmińsko-mazurskich pieśniach ludowych
Meaning and Function of Lily Motives in Folk Songs from Warmia and Masuria
Autorzy:
Lechocka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459553.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
lilia
znaczenie
funkcja
Warmia
Mazury
pieśni ludowe
lily
meaning
function
Masuria
folk songs
Opis:
This presentation is an analysis of lily motives, which occurred in collection of Warmian and Masurian folk songs elaborated in 19th and 20th century. The purpose of this study was to define meaning and function of botanic vocabulary mentioned in folkloristic texts and to compare poetic representation of lily motif with its role in everyday life and culture of Warmia’s and Masuria’s inhabitants. As it was deducted from maintained analysis, the folk output and botanic themes are a valuable source of information about identity of rural population from Warmia and Masuria territories. Utilization of lily motif in folksongs is characteristic for its strong resemblance to empiric reality, in which the plant plays a great role in everyday life and in immaterial culture.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2016, 11; 87-98
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbieractwo pieśniowe jako przykład zachowania niematerialnego dziedzictwa kulturowego Południowego Podlasia
Autorzy:
Maksymiuk-Pacek, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/29520974.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Bialska im. Jana Pawła II
Tematy:
Południowe Podlasie
niematerialne dziedzictwo kulturowe
pieśni ludowe
Southern Podlasie
intangible cultural heritage
folk songs
Opis:
Autorka zaprezentowała w tekście dokonania badaczy i dokumentalistów gromadzących materiał pieśniowy w Południowego Podlasia, który jest znaczącym składnikiem niematerialnego dziedzictwa kulturowego omawianego obszaru. Przytoczone przez nią dane pokazują jak rozwijały się badania nad pieśnią ludową na omawianym terenie od wieku XIX aż po wiek XXI. Odnotowała nazwiska badaczy i dane na temat ich publikacji dotyczących Południowego Podlasia, krótko omówiła ich zawartość. Wskazała, że wymienieni przez nią badacze bez wątpienia poprzez swoje prace zbierackie wnieśli wkład w zachowanie cennego skarbu południowopodlaskiej ziemi – pieśni ludowych, które przekazywane z pokolenia na pokolenie świadczą o dziedzictwie i tożsamości kulturowej mieszkańców Południowego Podlasia.
In the text the author presents the achievements of researchers and documentalists collecting song material in Southern Podlasie, which is a significant component of intangible cultural heritage of the discussed area. The data she cites show how research into folk song in the area under discussion has developed from the 19th century to the 21st century. She noted the names of researchers and data on their publications concerning Southern Podlasie, and briefly discussed their content. She pointed out that the researchers she mentioned had undoubtedly contributed to the preservation of a valuable treasure of Southern Podlasie through their collecting work - folk songs, which, handed down from generation to generation, testify to the heritage and cultural identity of the inhabitants of Southern Podlasie.
Źródło:
Niematerialne dziedzictwo kulturowe obszarów nadbużańskich w kreatywnych przestrzeniach miejskich i wiejskich; 41-53
9788364881992
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gwara śląska w zbiorach pieśni Adolfa Dygacza
Silesian Regional Dialect in the Adolf Dygacz’s Collection of Songs
Autorzy:
Synowiec, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078090.pdf
Data publikacji:
2021-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
Adolf Dygacz
folk songs
Silesian dialect
dialect features
pieśni ludowe
gwara śląska
cechy gwarowe
Opis:
The idea of the following paper is to show that Adolf Dygacz’s song collections coming from different parts of Silesia provide precious data for dialectological studies. The characteristic features of the dialect that could be traced in the lyrics are discussed here. Special attention was paid to differences concerning phonetics in particular that appear in the lyrics and influence the dialect. Furthermore, the study also presents how the specific culture of the region as well as its past are described by means of the special vocabulary. It is postulated that the song collections were used in the school and academic education. It is also suggested that numerous lyrics of the songs that have not been published yet were prepared for publication. Scholars specializing not only in folklore studies and ethnology but also in dialectology should participate in the whole process.
W artykule wykazano, że zbiory pieśni Adolfa Dygacza z różnych subregionów Śląska stanowią cenny materiał dla badań dialektologicznych. Omówiono właściwości gwarowe występujące w tekstach pieśni. Zwrócono uwagę na zróżnicowanie dialektu śląskiego (zwłaszcza w warstwie fonetycznej), które się w nich ujawnia. Pokazano, jak w gwarowych słownictwie odzwierciedla się swoistość kulturowa regionu i jego przeszłość. Postulowano, by zbiory pieśni wykorzystywać w edukacji szkolnej i akademickiej. Sugerowano także, by przygotować do druku liczne teksty pieśni, które do tej pory nie zostały opublikowane. W przygotowaniu redakcyjnym pieśni powinni uczestniczyć nie tylko folkloryści i etnolodzy, ale też dialektolodzy.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2021, 9, 9; 9-18
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Śpiewy wielkanocne w liturgii i ludowej tradycji muzycznej na Podkarpaciu. Analiza i charakterystyka
Easter Singing in the Liturgy and in Folk Music Tradition of Podkarpacie: Analysis and Characterization
Autorzy:
Strycharz-Bogacz, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037937.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pieśni wielkanocne
liturgia okresu wielkanocnego
żywa tradycja śpiewów wielkanocnych
wariabilność
genetycznie ludowe pieśni
uwarunkowania wykonawcze
Easter songs
liturgy of Easter time
living tradition of Easter singing
variability
genetically folk songs
performing conditions
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie śpiewów wielkanocnych w liturgii i ludowej tradycji muzycznej Podkarpacia, a także ich analiza i charakterystyka. Zebrany repertuar obejmuje zarówno melodie nawiązujące do wzorców chorałowych, jak i utrzymane w trybie dur-moll. Przeprowadzone badania wykazują, że pieśni wielkanocne wykonywane są głównie w ramach obrzędów liturgicznych Mszy rezurekcyjnej, jak też podczas sprawowanych liturgii całego okresu wielkanocnego. Mimo to na Podkarpaciu, wchodząc w obieg ludowy, łączą w sobie wymiar liturgiczny z ludową recepcją. Efektem tych relacji jest zjawisko wariabilności, z jakim spotykamy się na gruncie tego gatunku śpiewów. Przeprowadzona analiza udowadnia, że transformacje, które dokonują się za sprawą ludowego wykonawstwa, dotyczą przede wszystkim melodii i metrorytmiki śpiewów wielkanocnych, jak też ich formy i warstwy tekstowej. Przeważają przekazy bezmetryczne jako wynik ludowego myślenia frazą muzyczną. Spotykamy też śpiewy genetycznie ludowe. W badanym repertuarze wielkanocnym funkcjonującym w tradycji ustnej na Podkarpaciu widoczne są wyraźne uwarunkowania regionalne, które decydują o swoistym, lokalnie odmiennym obliczu tych śpiewów.
The aim of this article is to present the Easter singing in the liturgy and in folk music tradition of Podkarpacie as well as their analysis and characterization. The collected repertoire includes both melodies referring to the Gregorian chant patterns and created in the major-minor mode. Studies show that Easter songs are mainly performed within the liturgical rites of the Mass of Resurrection as well as during the liturgies celebrated throughout the whole Easter time. Still, in Podkarpacie this repertoire entering into folk circulation combines liturgical aspect with folk reception. The result of these relationships is the phenomenon of variability with which one can meet in this species of singing. The analysis proves that the transformations that occur due to folk performance relate primarily to melodies and metrorythmics of Easter singing as well as to their form and text layer. Prevalence of the non-metric melodies as a result of folk thinking with a music phrase should be noted. One can also meet genetically folk songs. In the studied Easter repertoire functioning in the oral tradition of Podkarpacie there are clear regional conditions that determine the specific, locally different face of these singing.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2016, 63, 13; 73-100
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludowe pieśni religijne we współczesnym ruchu festiwalowym na przykładzie Konkursu Kapel i Śpiewaków Ludowych Regionów Nadwiślańskich „Powiślaki” w Maciejowicach
Religious Folk Songs in the Contemporary Festival Movement, as Exemplified by the Contest of Folk Bands and Singers from the Vistula Region “Powiślaki” in Maciejowice
Autorzy:
Kusto, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036115.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
„Powiślaki” w Maciejowicach
ludowe pieśni religijne
współczesny ruch festiwalowy
niematerialne dziedzictwo
polskie tradycje wokalne
“Powiślaki” in Maciejowice
religious folk songs
contemporary festival movement
intangible heritage
Polish vocal traditions
Opis:
Artykuł podejmuje problematykę obecności ludowych pieśni religijnych podczas czterech ostatnich edycji festiwalu „Powiślaki” w Maciejowicach (gm. Garwolin, województwo mazowieckie). Przywołano historię festiwalu i jego znaczenie dla kultury lokalnej. Opisano specyfikę wykonawców i repertuaru, dokonano analizy źródłoznawczej wybranych pieśni, które poddano opisowi funkcjonalno- -gatunkowemu i analizie wybranych elementów muzycznych. Badane ludowe pieśni religijne dowiodły ciągłości transmisji repertuaru o odległej proweniencji, jak też stylu głęboko zakorzenionego w ludowym wykonawstwie. Różnorodność repertuarowa, niedokumentowane dotąd wersje i warianty melodyczne oraz wielozwrotkowość przekazów świadczą o wysokim poziomie wykonawców indywidualnych i zespołów śpiewaczych. Maciejowickie „Powiślaki” można uznać za festiwal czynnie wspierający słowno-muzyczne tradycje regionu, stanowiący doskonały przykład ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
The article discusses the presence of religious folk songs at the last four editions of “Powiślaki” Festival in Maciejowice (Garwolin District, Mazovia Province). The Festival’s history and significance for the local culture are presented. Performers and their repertoire are described, and a source-based analysis of selected songs is carried out. The songs are discussed in terms of their function and genre, their musical elements are examined. The analysed religious folk songs have demonstrated the continuous transmission of the repertoire of distant provenance, as well as of a style deeply rooted in folk performance. A variety of repertoire, melodic versions and variants not documented before, as well as multi-stanza texts testify to a high artistic level of individual singers and vocal groups. “Powiślaki” in Maciejowice can be regarded as a festival which actively supports the oral and musical traditions of the region and which is a perfect example of safeguarding the intangible cultural heritage.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 13; 127-138
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na granicy kultur i światów
Autorzy:
Masłowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028661.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folk songs
death
funeral
rites of passage
Slavic folklore
pieśni ludowe
śmierć
pogrzeb
obrzędy przejścia
folklor słowański
Opis:
Recenzja: Piotr Braszak, Na rozstajnych drogach, około północy. Doświadczenia graniczne we wschodniosłowiańskich i polskich pieśniach ludowych, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2021.
Review: Piotr Braszak, Na rozstajnych drogach, około północy. Doświadczenia graniczne we wschodniosłowiańskich i polskich pieśniach ludowych. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2021.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2021, 3; 123-127
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prototyp polskiego przysłowia komicznego w rozumieniu młodzieży z początku XXI wieku
Prototype of Polish comic proverb as understood by the youth of the early twenty-first century
Autorzy:
Lipińska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594039.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
names of trees
names of shrubs
folk songs
Warmia
Masuria
nazwy drzew
nazwy krzewów
pieśni ludowe
Mazury
Opis:
The article describes the results of a survey conducted among high school and French Philology students. The aim of the survey was establishing what the Polish comic proverb prototype is. The status of research on which the above analysis is based refers to a proverb prototype theory and the concept of a verbal comic aspect. The characteristics of the research method defines the way in which the survey was conducted. The description of the Polish comic proverb prototype is both direct and indirect. The former points to the features of the comic proverb provided by the respondents, while the latter defines semantic and stylistic as well as pragmalinguistic qualities of a particular comic proverb mentioned by the respondents. The results of the conducted survey let us state that comic proverbs are not only well known but also easily formed and modified according to different types of variant forming rules. The comic aspect of prototype makes use of vocabulary features, its blunt and colloquial aspect, emotionality and can be defined by means of pragmatic research tools. Violating conversational maxims is a necessary feature for humour to be present. Disobeying maxims as well as defining features of proverbs, novitas above all, make humour of prototypical proverbs be perceived as their defining quality. The contrast of cultural presupposition with the sense of a prototypical proverb is not a necessary element, yet it is sufficient for the comic aspect to occur. A prototypical comic proverb is not identical to a separate, most easily formed type of humour proverb, i.e. a wellerism.
Artykuł opisuje wyniki ankiety przeprowadzonej wśród uczniów liceum i studentów romanistyki. Celem sondażu było ustalenie prototypu polskiego przysłowia komicznego. Stan badań, będący podstawą powyższej analizy, dotyczy teorii prototypu przysłowia i pojęcia komizmu słownego. Charakterystyka metody badawczej określa, w jaki sposób został przeprowadzony sondaż. Opis prototypu polskiego przysłowia komicznego dzieli się na bezpośredni i pośredni. Pierwszy z nich wskazuje cechy przysłowia komicznego podane bezpośrednio przez osoby ankietowane. Drugi zaś precyzuje właściwości semantyczno-stylistyczne i pragmalingwistyczne konkretnego proverbium humorystycznego wyróżnionego przez respondentów. Wyniki przeprowadzonej ankiety wskazują, że komiczne przysłowia są nie tylko znane, ale też łatwo tworzone i modyfikowane według różnych typów wariantywności. Komizm prototypu wykorzystuje cechy słownictwa, jego dosadność, potoczność i emocjonalność i daje się opisać przy pomocy pragmatycznych narzędzi badawczych. Naruszanie maksym konwersacyjnych stanowi cechę konieczną dla zaistnienia humoru. Przekraczanie maksym, a także właściwości definicyjne przysłów, przede wszystkim novitas sprawiają, że humor paremii prototypowych jest odbierany jako ich cecha definicyjna. Kontrast presupozycji kulturowej z sensem przysłowia prototypowego należy do cech niekoniecznych, choć wystarczających dla pojawienia się komizmu. Komiczne przysłowie prototypowe nie pokrywa się z wyodrębnionym, najłatwiej tworzonym typem paremii humorystycznej, tj. welleryzmem.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 167-185
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy gatunków drzew i krzewów oraz ich derywaty w pieśniach ludowych z Warmii i Mazur
Names of species of trees and shrubs and the derivatives in folk songs from Warmia and Masuria
Autorzy:
Lechocka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594114.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
names of trees
names of shrubs
folk songs
Warmia
Masuria
nazwy drzew
nazwy krzewów
pieśni ludowe
Mazury
Opis:
This article is an analysis of names of species of trees and shrubs used in folk songs of Warmia and Masuria, which are dated from XIX and XX century. The names collected in ten Warmian and Masurian anthologies show varied material to study. In examined collection there are twenty–six names of trees and shrubs kinds used, i.e. birch-tree, beech, cedar, yew, cypress, oak, hawthorn, pear, apple-tree, juniper, rowan, sycamore, mistletoe, ash, fir, viburnum, maple, hazel, linden, alder, aspen, pine, spruce, poplar, willow, cherry-tree. The researched lexis, except for basic nouns, is created by formative derivatives, which are diminutive and collective names and deriving from substantives – adjectival lexemes describing species’ connection to part of plant and material, which specific object is made of. Almost every name, except for prevailing nationwide form, assumes bypass forms, representing dialectal phonetic phenomenon, which is the main purpose of this analysis. Moreover folk songs mention numerous dialectic terms for names of trees and shrubs species, which confirms variety in naming plants by inhabitants of Warmia and Masuria.
Artykuł stanowi analizę nazw gatunków drzew i krzewów występujących w pieśniach ludowych z Warmii i Mazur, pochodzących z przełomu XIX i XX wieku. Słownictwo wybrane z dziesięciu antologii warmińsko-mazurskich przedstawia bogaty materiał gwarowy: w badanych zbiorach pojawia się dwadzieścia sześć nazw gatunków drzew i krzewów. Są to: brzoza, buk, cedr, cis, cyprys, dąb, głóg, grusza, jabłoń, jałowiec, jarzębina, jawor, jemioła, jesion, jodła, kalina, klon, leszczyna, lipa, olcha, osika, sosna, świerk, topola, wierzba i wiśnia. Badaną leksykę roślinną, oprócz rzeczowników podstawowych, tworzą derywaty słowotwórcze, którymi są nazwy deminutywne i kolektywne oraz derywowane od rzeczowników leksemy przymiotnikowe określające przynależność gatunkową części rośliny oraz tworzywo, z jakiego dany przedmiot został wykonany. Niemal każda nazwa, oprócz wykazującej zazwyczaj przewagę formy ogólnopolskiej, przyjmuje również formy oboczne, reprezentujące gwarowe zjawiska fonetyczne, które stanowią główny przedmiot niniejszej analizy. Ponadto pieśni ludowe notują liczne określenia gwarowe gatunków drzew i krzewów, takie jak choina, jegla, kadyk i osowa, co potwierdza bogactwo i różnorodność w nazewnictwie roślin wśród mieszkańców Warmii i Mazur.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 147-166
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od folkloru do literatury i z powrotem. Rzecz o wzajemnych inspiracjach folkloru i literatury
Autorzy:
Gołębiowska-Suchorska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028662.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folklor rosyjski
pieśni ludowe
edukacja regionalna
antologie poezji ludowej
Russian folklore
folk songs
regional education
folk poetry anthologies
Opis:
Recenzja: Pesni literaturnogo proiskhozhdeniya v fol’klore Kemerovskoy oblasti: Khrestomatiya, sostavleniye, predisloviye,  primechaniya Viktorii Viktorovny Trubitsynoy, Izdatel’stvo Sitall, Krasnoyarsk 2020.
Review: Pesni literaturnogo proiskhozhdeniya v fol’klore Kemerovskoy oblasti: Khrestomatiya. Sostavleniye, predisloviye,  primechaniya Viktorii Viktorovny Trubitsynoy. Izdatel’stvo Sitall, Krasnoyarsk 2020.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2021, 3; 119-122
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pionierskie kierunki badawcze Adolfa Dygacza. Wybrane aspekty
Adolf Dygacz’s Pioneering Research Directions. Selected Aspects
Autorzy:
Krajewska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078088.pdf
Data publikacji:
2021-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
ethnomusicology
Adolf Dygacz
musical folklore
folklore of professional groups
folk songs
etnomuzykologia
folklor muzyczny
folklor grup zawodowych
pieśni ludowe
Opis:
Projects popularizing the achievements of Professor Adolf Dygacz, carried out on the occasion of the digitization of the archives of the ethnomusicologist at the Museum “Upper Silesian Ethnographic Park in Chorzów”, seem to be of fundamental importance for the maintenance and preservation of the local musical heritage in the era of current changes and uncertain fate of vanishing traditions. One of such undertakings was the temporary biographical and musical exhibition „Życie jako pieśń. Z teki profesora Adolfa Dygacza” (Eng. “Life as a Song. From the Portfolio of Professor Adolf Dygacz”). Interesting ethnomusicological materials by Adolf Dygacz, pioneering at the time, collected by him under the influence of his interest in the mining and metallurgical culture, still have many unexplored elements. This text highlights some of them – those that are not emphasized too often when Adolf Dygacz output is being discussed. And they are certainly worth attention and further research.
Projekty popularyzujące dorobek profesora Adolfa Dygacza, realizowane przy okazji digitalizacji archiwaliów etnomuzykologa w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, wydają się mieć fundamentalne znaczenie dla zachowania i utrwalania lokalnego dziedzictwa muzycznego w dobie obecnych przemian i niepewnych losów zanikających już tradycji. Jednym z takich przedsięwzięć była biograficzno-muzyczna wystawa czasowa „Życie jako pieśń. Z teki profesora Adolfa Dygacza”. Ciekawe materiały etnomuzykologiczne Adolfa Dygacza, wówczas pionierskie, zebrane przez niego pod wpływem zainteresowania kulturą górniczo-hutniczą, wciąż mają wiele niezbadanych „białych plam”. Niniejszy tekst wskazuje na niektóre z nich – te, których nie podkreśla się w jego dorobku zbyt często. A z pewnością są warte uwagi i dalszych badań.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2021, 9, 9; 46-65
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MUZYCZNO-LITERACKIE INSPIRACJE POEZJĄ BRONISŁAWY WAJS W POEMACIE SYMFONICZNYM JANA KANTEGO PAWLUŚKIEWICZA PT. HARFY PAPUSZY
BRONISŁAWA WAJS’S POETRY AS A MUSICAL AND LITERARY INSPIRATION IN JAN KANTY PAWLUŚKIEWICZ’S SYMPHONIC POEM HARFY PAPUSZY
Autorzy:
Chacińska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/566478.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
Papusza
inspiracje muzyczne
stylizowana muzyka wokalna
bel canto
cygańskie pieśni ludowe
musical inspirations
stylized vocal music
gypsy folk songs
Opis:
In the introduction, the author focuses on Roma themes and motifs that inspired various 19th century composers. A Roma poetess, Bronisława Wajs, or Papusza, is discussed as an artist creating spoken songs derived from the folk song tradition. Next, the essay provides an overview of contemporary musical works inspired by Bronisława Wajs’s oeuvre, specifically Jan Kanty-Pawluśkiewicz’s symphonic poem Harfy Papuszy. In addition, the author offers suggestions for the bel canto technique and folk styles of singing in stylized works resembling world music – Roma music, in particular.
Źródło:
Ars inter Culturas; 2015, 4; 175-186
2083-1226
Pojawia się w:
Ars inter Culturas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Desakralizacja folkloru − jej przejawy muzyczne i kulturowe
Autorzy:
Dadak-Kozicka, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668993.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
folklore
folk culture
folk songs
folk beliefs
hermeneutics of folklore
mythologization of folklore
folklor
kultura ludowa
pieśni ludowe
wierzenia ludowe
hermeneutyka folkloru
mitologizacja folkloru
Opis:
The religious dimension of traditional culture – crucial to the understanding of the rituals which form a commentary on the cycle of the life of nature (annual rituals) and the life of humankind (family rituals) – is of particular importance, but it is also difficult to research. The ethnologists who documented folklore were sensitive to this aspect of culture (i.e. the suprasensory life) even as early as the eighteenth century, but they did not know how to document it correctly, and imposed their own ideas – e.g., deistic ones – on the mentality and the imagination of the rustic population as revealed in their art. Incomplete (i.e., concerned with selected aspects of culture and art) and not very accurate documentation (searching for folklore’s original versions, e.g., the brothers Grimm) resulted in the creation of standards of fairytales or songs which make reading their content and interpreting their form correctly more difficult today. Yet in folklore the content, the form and the function were organically bound together. This rather inadequate documentation encouraged erroneous interpretations, and even the mythologising of folklore in later periods, Documentation was shaped to fit in with the assumptions and ideas of the researchers, thus falsifying, in particular, the unique character of folk symbolism and poetics, the distinctiveness of folk thinking. In fact, it was not until the nineteenth century that Oskar Kolberg created reasonably full and reliable documentation of folk art – viewed in the context of traditional culture and nature – in his monumental work Lud, jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce [People, their customs, way of life, speech, legends, proverbs, rituals, magic, games, songs, music and dances] (1856–1890 – 33 volumes). Ritual folklore, still quite active at that time, reveals both the multifunctionality of forms (associated with the musical and poetic styles), as well as the hierarchical order of functions and values – from the religious, through ethical, aesthetic, cognitive and socialising ones, to the ludic function.At the same time ritual folklore reveals a tendency towards an increasingly prominent emphasis on the ludic function, at the expense of functions concerned with belief, religion and philosophy. This can be seen in the gradual disappearance of archaic ritual chants with original tonal-melodic patterns, slow tempos and a-metric structure. These chants were a manifestation of a contemplative-reflective attitude towards the world and towards life, regarded as sacred. In the twentieth century, harvest chants represented a relic of this attitude. The unique nature of rustic culture expressed in these chants was investigated by E. JagiełłoŁysiowa (Elementy stylów życia ludności wiejskiej [Elements of lifestyles of the rural population], 1978). She emphasised the changes taking place in the attitudes of peasants towards nature, and in particular towards the nourishing Mother Earth and work on the land; these were losing the religious dimension in favour of an economic approach towards all work, while the ritual celebrations were gradually becoming predominantly a form of entertainment. Replacing the ritual chants with ditties, frequently of a lewd character (at one time these forms complemented each other), is a symptom of the changes – the disappearance of the contemplative-reflective attitude to the life of nature and humankind, the loss of the sacral dimension. The archaic style of chanting thus disappears as well.
The religious dimension of traditional culture – crucial to the understanding of the rituals which form a commentary on the cycle of the life of nature (annual rituals) and the life of humankind (family rituals) – is of particular importance, but it is also difficult to research. The ethnologists who documented folklore were sensitive to this aspect of culture (i.e. the suprasensory life) even as early as the eighteenth century, but they did not know how to document it correctly, and imposed their own ideas – e.g., deistic ones – on the mentality and the imagination of the rustic population as revealed in their art. Incomplete (i.e., concerned with selected aspects of culture and art) and not very accurate documentation (searching for folklore’s original versions, e.g., the brothers Grimm) resulted in the creation of standards of fairytales or songs which make reading their content and interpreting their form correctly more difficult today. Yet in folklore the content, the form and the function were organically bound together. This rather inadequate documentation encouraged erroneous interpretations, and even the mythologising of folklore in later periods, Documentation was shaped to fit in with the assumptions and ideas of the researchers, thus falsifying, in particular, the unique character of folk symbolism and poetics, the distinctiveness of folk thinking. In fact, it was not until the nineteenth century that Oskar Kolberg created reasonably full and reliable documentation of folk art – viewed in the context of traditional culture and nature – in his monumental work Lud, jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce [People, their customs, way of life, speech, legends, proverbs, rituals, magic, games, songs, music and dances] (1856–1890 – 33 volumes). Ritual folklore, still quite active at that time, reveals both the multifunctionality of forms (associated with the musical and poetic styles), as well as the hierarchical order of functions and values – from the religious, through ethical, aesthetic, cognitive and socialising ones, to the ludic function.At the same time ritual folklore reveals a tendency towards an increasingly prominent emphasis on the ludic function, at the expense of functions concerned with belief, religion and philosophy. This can be seen in the gradual disappearance of archaic ritual chants with original tonal-melodic patterns, slow tempos and a-metric structure. These chants were a manifestation of a contemplative-reflective attitude towards the world and towards life, regarded as sacred. In the twentieth century, harvest chants represented a relic of this attitude. The unique nature of rustic culture expressed in these chants was investigated by E. JagiełłoŁysiowa (Elementy stylów życia ludności wiejskiej [Elements of lifestyles of the rural population], 1978). She emphasised the changes taking place in the attitudes of peasants towards nature, and in particular towards the nourishing Mother Earth and work on the land; these were losing the religious dimension in favour of an economic approach towards all work, while the ritual celebrations were gradually becoming predominantly a form of entertainment. Replacing the ritual chants with ditties, frequently of a lewd character (at one time these forms complemented each other), is a symptom of the changes – the disappearance of the contemplative-reflective attitude to the life of nature and humankind, the loss of the sacral dimension. The archaic style of chanting thus disappears as well.
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2013, 11
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Концептът "красиво" в контекста на българската фолклорна обредност (песенните мотиви "Кое е най-хубаво?" и "Кой направи тази хубост?")
Autorzy:
Dzhivtereva, Svetla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681448.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Bulgarian folklore, concept of the beautiful, folk songs, Christian folk rituals
folklor bułgarski, koncept “piękno”, pieśni ludowe, chrześcijańska obrzędowość ludowa
Opis:
The paper analyses Bulgarian folk motifs What is Most Beautiful? and Who Made This Beauty?, appearing predominantly in Christmas folk songs. The author reveals the elements that define the aesthetic consciousness of the Bulgarian folk community, the mechanisms of building and transmitting the aesthetic experience as an integral part of the community’s worldview. The focus on the concept of the beautiful emhpasises the Christian nature of Christmas ritual poetry. Data concerning the motifs of the beautiful in the two Bulgarian songs is systematised in two appendices.
W artykule poddano analizie motywy “Co jest najpiękniejsze?” i “Kto stworzył to piękno?” zawarte w pieśniach ludowych, wykonywanych najczęściej podczas świąt Bożego Narodzenia. Autorka poszukuje elementów odzwierciadlających świadomość estetyczną członków bułgarskiej społeczności wiejskiej oraz omawia mechanizmy tworzenia i przekazywania doświadczenia estetycznego jako integralnej części światopoglądu przedstawicieli owej społeczności. Koncept “piękno” w analizowanych motywach wskazuje na chrześcijańskie pochodzenie bożonarodzeniowej poezji obrzędowej. Dwa aneksy dołączone do artykułu zawierają informacje o rozpowszechnieniu badanych motywów oraz o opublikowanych i archiwalnych wersjach dwóch pieśni.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2017, 6
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Oj skończy się nam, skończy nasze mordowanie”. Ludowe pieśni antyfeudalne, Ściegienny, Szela i możliwy wpływ chłopskiej teologii emancypacyjnej na rabację galicyjską.
Anti-feudal Folk Songs and the Possible Impact of Peasant Liberation Theology on the Outbreak and Course of the Galician Peasant Uprising of 1846
Autorzy:
Pfeifer, Kasper
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009301.pdf
Data publikacji:
2019-10-25
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
oral literature
peasant songs
serfdom
Piotr Sciegienny
Jakub Szela
Galician Slaughter
literatura oralna
pieśni ludowe
pańszczyzna
Piotr Ściegienny
rabacja galicyjska
Opis:
Opierając się na metodologii akcentującej narracyjny i dyskursywny wymiar historii, autor analizuje pieśni chłopskie towarzyszące rabacji galicyjskiej (1846) oraz rewolucyjnemu ruchowi ludowemu organizowanemu w Królestwie Polskim przez Związek Chłopski (1842–1844). Główna teza artykułu zakłada, że oba ruchy antyfeudalne były ze sobą powiązane pod względem zarówno teorii, jak i praktyki, a jej źródłem była teologia emancypacyjna księdza Piotra Ściegiennego. Liczne przesłanki potwierdzające postawioną w ten sposób hipotezę można znaleźć w zachowanych do dziś ludowych pieśniach buntowniczych. Rekonstruując powiązania między twórczością chłopów zaangażowanych w oba ruchy rewolucyjne, autor odnosi treść badanych utworów do pism politycznych Ściegiennego. Ich relacyjna lektura dostarcza dowodów pozwalających zakwestionować obecną w pismach konserwatywnych historyków dewaluację warstw ludowych jako podmiotów rewolucyjnych. Paralele, które można znaleźć we wspomnianych pieśniach rabacji i Związku Chłopskiego oraz w twórczości politycznej księdza Piotra Ściegiennego, prowadzą do wniosku, że praktyka ruchu ludowego kojarzonego zwykle z Jakubem Szelą była głęboko zakorzeniona w teorii autora Złotej książeczki, zaś jej nadrzędnym celem było obalenie ustroju feudalnego na terenie Galicji, a nie – jak chce to widzieć policyjna historiografia – użyciem przez administrację austriacką polskojęzycznych chłopów do stłumienia szlacheckiego powstania krakowskiego (1846).
Using methodologies that accentuate the narrative and discursive contexts of history, the author analyzes oral literature accompanying the Galician Slaughter led by Jakub Szela (1846) and the revolutionary movement organized in the Congress of Poland by Piotr Ściegienny (1842-1844). The main thesis of this article asserts that both of these anti-feudal movements were interrelated in their theories and practices, and that Piotr Sciegienny’s theology of liberation was their common source. Support for my hypothesis can be found in rebellious folk songs lyrics which have survived to this day. Reconstructing the links between the starting points of peasant engagement in both revolutionary movements, the author compares the textual content of rebel songs from the time of the Galician Slaughter to Piotr Sciegienny’s political works. The parallels that can be found between his writings and both the Galician songs and those of Sciegienny’s own peasant movement lead me to conclude that the practice of the peasant revolutionary movement of the Galician Slaughter was deeply rooted in the theory of Piotr Sciegienny and to perceive in Jakub Szela’s actions his overarching aim – the overthrowing of the Galicia’s feudal system.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2019, 33, 3; 89-114
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie i funkcja motywu kaliny w warmińsko-mazurskich pieśniach ludowych
Meaning and function of viburnum motives in folk songs from Warmia and Masuria
Autorzy:
Lechocka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594045.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
kalina
znaczenie motywu kaliny
funkcja motywu kaliny
Warmia
Mazury,
pieśni ludowe
viburnum
meaning of viburnum motives
function of viburnum motives
Masuria
folk songs
Opis:
Artykuł prezentuje analizę motywu kaliny w antologiach warmińsko-mazurskich pieśni ludowych zebranych w XIX i XX wieku. Celem niniejszych badań było określenie funkcji słownictwa botanicznego w tekstach folklorystycznych oraz zestawienie poetyckiej reprezentacji motywu kaliny z jej rolą w życiu i kulturze mieszkańców Warmii i Mazur. Jak wynika z przeprowadzonej analizy, motyw kaliny wykorzystany jest w pieśniach w różnorodnych funkcjach: mimetycznej, przedmiotowej, symbolicznej i dekoracyjnej, co powoduje, że twórczość ludowa i funkcjonujące w niej wątki botaniczne stanowią niezwykle cenne źródło informacji o tożsamości ludności wiejskiej pochodzącej z terenów Warmii i Mazur. Wykorzystanie motywu kaliny w pieśniach charakteryzuje się bowiem znacznym podobieństwem do rzeczywistości empirycznej, w której roślina ta odgrywa dużą rolę zarówno w życiu codziennym, jak i w kulturze niematerialnej.
This article is an analysis of viburnum motives, which occurred in collection of Warmian and Masurian folk songs elaborated in XIX and XX century. The purpose of this study was to define meaning and function botanic vocabulary mentioned in folkloristic texts and to compare poetic representation of viburnum motif with its role in every-day-life and culture of Warmia and Masuria’s inhabitants. As it was from maintained analysis, motives of viburnum is used in songs of various functions: mimetic, object, symbolic and decorative, which means that the folk output and botanic themes are a valuable source of information about identity of rural population from Warmia and Masuria territories. Utilization of viburnum motif in folksongs is characteristic for its strong resemblance to empiric reality, in which the plant plays a great role in every-day-life and in immaterial culture.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 65; 63-83
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arbor Mundi in traditional oral poetry: Old Icelandic and Lithuanian perspectives
Arbor Mundi w tradycyjnej poezji ustnej z perspektywy staroislandzkiej i litewskiej
Autorzy:
Buivytė, Giedrė
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670873.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
world tree
traditional oral poetry
Lithuanian folk songs
the Poetic Edda
drzewo świata
tradycyjna poezja ustna
litewskie pieśni ludowe
Edda starsza (Edda poetycka)
Opis:
W artykule omawia się koncepcję „drzewa świata” (Arbor Mundi) obecną w Eddzie starzej (Eddzie poetyckiej) i litewskich pieśniach ludowych. Analizie poddano słownictwo poetyckie w wybranych źródłach tradycyjnej poezji ustnej w celu ustalenia jego znaczeń symbolicznych i relacji do mitologii. W analizie skupiono się na poetyckich obrazach drzewa świata jako modelu kosmosu oraz wiecznie zielonego drzewa życia. Wybrane wiersze z Eddy oraz litewskie pieśni ludowe ujawniają wagę drzewa świata jako znacznika strukturalnego, określającego relację między centrum a peryferiami, tj. między przestrzenią znaną (zorganizowaną) i nieznaną (chaotyczną). Nacisk na skierowaną ku górze orientację drzewa odbiera się jako wskazanie na jego świętość. Bada się życiodajne cechy drzewa życia w relacji do obrazu rosy, która symbolizuje żyzność i płodność natury wyrażonej w Eddzie, a także zdrowie i płodność panny młodej wyrażone w litewskich pieśniach ludowych.
The article discusses the world tree as reflected in the Old Icelandic collection of poems the Poetic Edda and in Lithuanian folk songs. The author investigates the poetic diction of the selected sources of traditional oral poetry to disclose their symbolic meaning and connection to myth. The analysis focuses on the poetic manifestations of the world tree as a model of the cosmos and as an evergreen tree of life. The selected Eddic poems and Lithuanian folk songs reveal the significance of the world tree as a structural marker, which defines the relationship of the centre vs. periphery, i.e., the known (organised) vs. the unknown (chaotic) space. The emphasis on the tree’s upward orientation is viewed as an implication of its sacred status. The life-giving characteristics of the world tree are explored in relation to the image of dew, which symbolises the fertility and fecundity of nature in the Poetic Edda and the health and fertility of the bride in Lithuanian folk songs.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 151-165
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 32

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies