Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "lowlands" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-31 z 31
    Tytuł:
    Ceramika kultury pucharów lejkowatych z badań realizowanych przez Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego na liniach dróg i autostrad
    Pottery of the Funnel Beaker culture from research conducted by the Institute of Archaeology of the University of Łódź on roads and motorway routes
    Autorzy:
    Rzepecki, Seweryn
    Golańska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/896794.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Keywords
    rescue excavations
    TRB
    Polish Lowlands
    Neolithic
    Opis:
    The article is devoted to the presentation of the Funnel Beaker culture pottery registered on sites excavated on road and motorway routes, carried out by the Institute of Archaeology of the University of Łódź.
    Źródło:
    Raport; 2015, 10; 43-62
    2300-0511
    Pojawia się w:
    Raport
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Factors controlling Cenozoic anthracogenesis in the Polish Lowlands
    Autorzy:
    Kasiński, J. R.
    Słodkowska, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060532.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    lignite
    origin conditions
    Paleogene/Neogene
    Polish Lowlands
    Opis:
    The accumulation of large amounts of phytogenic matter, leading to the formation of lignite deposits of economic importance, has been determined by two groups of external factors: (a) climatic factors determining the indispensable production of organic matter and (b) geological factors allowing preservation of this matter in the sediment and its diagenetic transformation in the process of coalification. The overriding item among climatic factors was obviously the production of suitable amounts of phytogenic matter. It could be accumulated only under favourable vegetation conditions and therefore a warm and humid climate was a condition sine qua non for the intensive production of phytogenic matter. Problems of lignite origin do not generally relate to the lack of production of phytogenic material, but to preventing preservation in the sediment due to rapid oxidation of this material in very warm conditions. Therefore, the coal-forming process was constrained by two critical temperature values, which had to be neither too low nor too high, wherein sufficiently high humidity persisted throughout the process. Therefore, the range of mean annual temperature, which ensured favourable conditions for the growth and preservation of phytogenic matter, was from approx. 15.5 to 24°C. In the Cenozoic, such conditions commenced in the Early Oligocene and persisted up to the later Miocene – this was the interval of the most intense anthracogenesis in the Polish Lowlands. In the widespread lowland areas, lush swamp forests and peat fens developed, and thick lignite seams reflect the accumulation of phytogenic matter. This interval began with the cooling at the Eocene/Oligocene boundary and terminated at the beginning of the next cooling and drying phase known as that of the “C4 grassland” in the Late Miocene. Both the critical points are related to the surpassing of temperature limits: too high for the preservation of phytogenic deposits, and too low for the extensive development of lignite-forming vegetation. An important condition for the emergence of a large thickness of phytogenic sediments is primarily an existence of the accomodation space, where a considerable amount of plant matter might accumulate. This occurred only in conditions of dynamic equilibrium between the growth of plant matter and the lowering of the depositional surface, which ensured stabilization of the groundwater level. The rate of subsidence of the depositional surface must be balanced by the rate of vegetation growth. Therefore, no single lignite seam corresponding in age to the whole period of potential accumulation was formed at that time. Rather, a few lignite seams, separated by thick successions of mineral deposits, then formed. The vegetation of the wetlands which created the individual lignite seams was similar, this being mostly a facies element. Differences in the composition of vegetation are found mainly in plant communities outside peat-fens and it is the plants outside of the wetlands which allowed for subsequent dating of the lignite seams. The thermophilous vegetation was replaced by plants of lower thermal requirements during the progressive climate cooling towards the end of the Miocene. The ultimate cooling and completion of peat/lignite production was generated by the Middle Miocene uplift of the Carpathians arc in the Alpine orogeny. This natural barrier considerably limited the circulation of warm and humid air masses from the south to the Polish Lowlands area.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2016, 60, 4; 959--974
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hydrocarbon and aqueous inclusions in minerals: a review of analyses and interpretations for Paleozoic rocks in Poland
    Autorzy:
    Jarmołowicz-Szulc, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2058676.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    fluid inclusions
    hydrocarbons
    Paleozoic
    Baltic Sea
    Polish Lowlands
    Opis:
    Two decades of microthermometric studies of fluid inclusions within cements of Paleozoic sedimentary rocks in Poland are reviewed. The inclusions contain palaeofluids of variable composition: aqueous, brine, and hydrocarbon. They may be primary and/or secondary in origin and have one, two or more phases. They display visual fluorescence in blue, sometimes yellow to red (oil) or dull blue (one phase, methane) colours, or do not fluoresce at all. Based on the fluorescence characteristics in ultraviolet light, the inclusions' hydrocarbons infill character may be estimated. The homogenization temperatures, which correspond to the minimum estimate of the trapping temperatures in the minerals, show variability in respect to the geological history of the area studied. They point to different geological stages in relation to the basin's burial evolution. Microthermometric analyses enable wider interpretation due to the combination of studies of both hydrocarbon and aqueous inclusions. The presence of oil and/or gas in inclusions is proof of the occurrence and/or migration of oil and gas in the rocks of a region.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2021, 65, 4; 158--176
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Foraminiferal biostratigraphy of the Middle and Upper Jurassic of the Polish Lowlands : the state of the art
    Autorzy:
    Smoleń, J.
    Iwańczuk, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2059772.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    foraminifers
    biostratigraphy
    Middle and Upper Jurassic
    Polish Lowlands
    Opis:
    The foraminifera-based biostratigraphy of the Middle and Upper Jurassic of the Polish Lowlands was re-evaluated. Biostratigraphic charts providing ranges of the most important foraminiferal taxa characteristic of individual Jurassic stages are presented in relation to the currently used ammonite-based standard stratigraphic divisions. The study contains the new research on the foraminifera fauna and includes earlier results available in published and archival reports. In the Oxfordian and Lower Kimmeridgian deposits, various foraminiferal assemblages were distinguished with reference to the lithofacies in the individual parts of the Polish Basin and varying influences of the palaeogeographical provinces. Additionally, the foraminiferal zones in the Oxfordian and Lower Kimmeridgian deposits of southeastern Poland are distinguished based on detail study of foraminifers.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2018, 62, 2; 257--286
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Touristically-attractive springs in the Polish Lowlands
    Autorzy:
    Girjatowicz, Józef P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/627860.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    springs
    landscape and tourism assets
    Polish Lowlands
    Opis:
    On the basis of available published materials and his own research, the author identifies the 27 most attractive springs in the Polish Lowlands. He describes their most important landscape and tourism assets – the relief of the spring outlet area, landforms, the character of the spring itself and the accompanying tourism infrastructure. The article presents available data regarding the water discharged by the springs: volume, temperature, colour and medicinal properties; as well as pointing to associated interesting natural features, examples of religious architecture and historical curiosities. The distribution of springs in the Polish Lowlands is uneven, with the majority found in the area of the morainic uplands, as well as in deeper river valleys and lake troughs.
    Źródło:
    Turyzm; 2013, 23, 1; 47-54
    0867-5856
    2080-6922
    Pojawia się w:
    Turyzm
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Litologia glin morenowych na Niżu Polskim - podstawowe metody badawcze
    Lithology of tills in the Polish Lowland - basic investigative methods
    Autorzy:
    Kenig, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062808.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    litologia
    glina morenowa
    Niż Polski
    lithology
    tills
    Polish Lowlands
    Opis:
    Gliny morenowe, jako najważniejszy osad glacjalny, odgrywają podstawową rolę w badaniach osadów czwartorzędu. Cechy litologiczne tego osadu pozwalają na rozpoznanie geologiczne, geomorfologiczne i sedymentacyjne środowiska depozycji i późniejszych zmian postsedymentacyjnych. Dlatego tak ważna jest znajomość wszystkich cech tego osadu oraz możliwości interpretacyjnych omawianych badań. W pracy przedstawiono wyniki analiz uziarnienia oraz składu petrograficznego frakcji żwirowej i głazowej z obróbką klastów żwirowych. Badania obejmują analizy składu mineralno-petrograficznego frakcji piaszczystej, w tym zawartości skaleni. Szczegółowe badania ziaren kwarcu dotyczą obtoczenia, obróbki i mikrorzeźby jego powierzchni w mikroskopie elektronowym. Badano także zawartość minerałów ciężkich oraz minerałów ilastych. Badania składu geochemicznego i chemicznego obejmują składniki główne, mikroelementy, a także zawartość wapnia i odczyn pH. Dodatkowo przedstawiono wyniki badań cech mikrostrukturalnych osadu gliny morenowej, prowadzonych w mikroskopie optycznym i elektronowym. Omawiana charakterystyka dotyczy różnych regionów występowania glin morenowych na Niżu Polskim. Dostępność i ilość podstawowych danych wynika głównie z liczby opracowań litologicznych glin morenowych wykonywanych dla poszczególnych arkuszy Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000. Pozostałe dane dostępne są w publikacjach. Omówienie poszczególnych wyników przedstawione jest chronologicznie i w miarę możliwości regionalnie, jednocześnie stanowi historię rozwoju tych metod w Polsce na tle światowych dokonań w tej dziedzinie.
    Till is the prominent glacial deposit playing a principle role in Quaternary research. Its lithological features allow geological, geomorphological and sedimentological investigations of depositional environments and subsequent postsedimentary alterations. Therefore, the knowledge on all features of the deposit and on interpretational possibilities of the investigations is so important. The paper presents the results of analyses of granulation and petrographical composition of the gravel and boulder fractions with reworking of gravel clasts. The investigations involved analyses of mineral-petrographic composition of the sand fraction, including feldspar content. Contents of heavy minerals and clay minerals were also analysed. Detailed studies of quartz grains refer to roundness, reworking and microtexture features analysed in the electron microscope. Geochemical and chemical investigations include the main components, microelements, Ca content and pH value. An additional contribution is the results of microstructural investigations of lodgement till, performed with the use of optical and electronic microscopes. The discussed characteristics refer to various regions of till occurrence in the Polish Lowlands. The availability and amount of geological data are dependent on the number of lithological descriptions of tills, performed during the construction of the Detailed Geological Map of Poland, scale 1: 50, 000. Other data are available from publications. The discussion of individual research results is given in a chronological order for particular regions, providing a relatively complete history of development of the research methods in Poland against the background of world achievements.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 437; 1-57
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kapłani diecezjalni Żuław Wielkich i Małych oraz Powiśla w latach 1525‒1945
    Diocesan priests of Great and Small Lowlands and the Powiśle area in the years 1525‒1945
    Autorzy:
    Zawadzki, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559535.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    duchowieństwo katolickie
    Powiśle
    Prusy Królewskie
    Prusy Zachodnie
    Żuławy Elbląskie
    Żuławy Malborskie
    Catholic clergy
    Elbląg Lowlands
    Malbork Lowlands
    Royal Prussia
    West Prussia
    Opis:
    W 1525 r. przestała istnieć diecezja pomezańska. Dalsze religijne dzieje terenu Żuław i Powiśla związane były z diecezją chełmińską, od 1821 r. z diecezją warmińską, a od 1925 r. także z diecezją gdańską. Artykuł prezentuje uwarunkowania polityczne, duszpasterskie, międzywyznaniowe, obyczajowe i ekonomiczne życia kleru katolickiego na omawianym terenie od XVI w. do zakończenia II wojny światowej.
    In 1525 the Pomezanian diocese ceased to exist. Further religious history of the area of the Vistula Lowlands and Powiśle was associated with the diocese of Chelmno, since 1821 the diocese of Warmia and since 1925 also with the diocese of Gdansk. The article presents the political, pastoral, interreligious, moral and economic conditions of life of the Catholic clergy inhabiting the region from the sixteenth century to the end of World War II.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2010, 27; 152-164
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Characterization of petrophysical parameters of the Lower Triassic deposits in prospective location for Enhanced Geothermal System (central Poland)
    Autorzy:
    Sowiżdżał, A.
    Papiernik, B.
    Machowski, G.
    Hajto, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060322.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Enhanced Geothermal System (EGS)
    EGS
    Polish Lowlands
    Lower Triassic
    petrophysical parameters
    Opis:
    In the years 2010-2013, analysis of rocks that build the sedimentary covers in Poland was carried out from the point of view of energy utilization accumulated in hot dry rocks – used in Enhanced Geothermal Systems (EGS). As a result of a number of analytical studies, the area situated in the central part of Poland was selected as one of prospective areas for location of EGS in sedimentary rocks. This area encompasses a major part of the Mogilno-Łódź Trough, a part of the Kujawy Swell and a small fragment of the Fore-Sudetic Monocline. The most favourable conditions for development of EGS occur in deposits of the Lower Triassic in the Krośniewice-Kutno vicinity where they are buried to depths greater than 5000 m b.s.l., have thicknesses exceeding 1500 m and are characterized by porosity about 2.5% and permeability about 0.1 mD. In the selected area, thermal characterization of the formation was carried out for location of the EGS in sedimentary rocks. The temperature at the top of Lower Triassic reservoir is in the range 165-175°C. Characterization of petrophysical parameters constituted the basis for further modelling of EGS utilization in selected area.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2013, 57, 4; 729--744
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The most prospective areas of use of thermal waters for heating purposes in the Polish Lowlands
    Autorzy:
    Hajto, M.
    Górecki, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063029.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    geothermal energy
    atlas of resources
    Polish Lowlands
    energia geotermalna
    źródła
    Polska
    Opis:
    The paper presents results of assessment of geothermal energy resources accumulated within nine Paleozoic and Mesozoic aquifers in the Polish Lowlands, carried out within the framework of the project entitled “Geothermal atlases of the Mesozoic and Paleozoic formations – geological analysis and thermal water and energy resources in the Polish Lowlands”. The project commissioned by the Polish Ministry of Environment was carried out in the years 2004–2006 by a research team of specialists from several institutions, with AGH – University of Science and Technology in Kraków as a leader. The paper presents also the results of studies and proposals for geothermal investment projects in selected towns of central and northwestern Poland. Potential locations of the new geothermal projects are determined. Towns with the most favourable geological and hydrogeological conditions and appropriate market of heat consumers for a geothermal plant construction are indicated. The calculation area amounts approximately to 270 thousand km2 that represents more than 87% of the territory of Poland. As regards the amount of accumulated energy, the most interesting and promising areas of the Polish Lowlands occur in the Warsaw, Mogilno–Łódź (in the central part of Poland) and Szczecin (in the northwestern part of Poland) troughs.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 441 Hydrogeologia z. 10; 27--31
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Habitat and hydrocarbon potential of the Kimmeridgian strata in the central part of the Polish Lowlands
    Autorzy:
    Więcław, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060197.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Polish Lowlands
    Kimmeridgian
    source rock
    hydrocarbon potential
    biomarkers
    carbon stable isotopes
    Opis:
    The quantity, genetic type and maturity of organic matter dispersed in the Kimmeridgian strata of the central part of the Polish Lowlands were determined on the basis of results of Rock-Eval, stable carbon isotope composition of bitumen, their fractions and kerogen, biomarker distribution in saturate and aromatic hydrocarbon fraction, elemental composition of kerogen, vitrinite reflectance and maceral composition analyses of 225 rock samples collected from 32 boreholes. The study was conducted separately for Lower and Upper Kimmeridgian rocks in the Szczecin-Miechów and Kościerzyna-Puławy synclinoriums and Mid-Polish Anticlinorium. The best source rocks with TOC up to 6.8 wt.%, were found in the vicinity of Gostynin in the Mid-Polish Anticlinorium. Generally, the Upper Kimmeridgian strata are fair and good potential source-rocks whereas the Lower Kimmeridgian strata have much lower hydrocarbon potential. Gas-prone, terrigenous Type-III kerogen predominates in the Lower Kimmeridgian strata. The contribution of oil-prone, marine Type-II kerogen increases in the Upper Kimmeridgian rocks. In the whole profile, only low-sulphur kerogen was recorded, although the situation, when high-sulphur Type-IIS kerogen was mixed with re-worked, non-generative Type-IV kerogen supplied to the sedimentary basin with rocks from eroded land, cannot be excluded. Sedimentary conditions of organic material were variable, usually anoxic and suboxic with domination of siliclastic material in mineral matrix. The maturity of the dispersed organic matter refers mostly to the final phase of the microbial process, or to the initial phase of the low-temperature thermogenic process (oil window). The most mature rocks, corresponding up to 0.75% in the vitrinite reflectance scale, were recognised in the deepest buried parts of the basin (axial part of the Mogilno-Łódź Segment of the Szczecin-Miechów Synclinorium). The most prospecting source rocks were recognised in this area.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2016, 60, 1; 192--210
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The internal geometry and lithofacies pattern of the Upper Cretaceous-Danian sequence in the Polish Lowlands
    Autorzy:
    Leszczyński, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2058992.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Upper Cretaceous-Danian sequence
    Polish Lowlands
    structural and thickness maps
    lithofacies pattern
    Opis:
    The paper presents a set of maps illustrating the internal geometry of the Upper Cretaceous-Danian sedimentary sequence in the Polish Lowlands. Qualitative lithofacies are used for reconstructions with the dominant lithofacies component and accessory components indicated. The following maps are produced: (1) base Upper Cretaceous structural map; (2) Upper Cretaceous (including Danian) thickness map; (3) thickness map of succession K3 (Cenomanian–lower Turonian, excluding the upper Albian cycle K3-I, which is the lowermost cycle of succession K3, but formally belongs to the Lower Cretaceous); (4) succession K4 (upper Turonian–Danian) thickness map. The maps of successions K3 and K4 illustrate the post-inversion geometry of the basin for the pre-inversion (Cenomanian–lower Turonian) and syn-inversion (upper Turonian–Danian) successions. Thickness analysis shows an increasing difference in subsidence rate during the Late Cretaceous between the areas extending on the two sides of the present-day Mid-Polish Swell. Much higher subsidence rates during deposition of succession K4 occurred in the area extending to the SW of the swell. The maximum subsidence zone migrated with time from the Pomeranian and Kujavian segments towards the Kujavian and Lublin segments. The lithofacies pattern is presented in seven maps constructed for individual eustatically and tectonically controlled cycles: K3-II–K3-III (early Cenomanian–early late Cenomanian), K3-IV (latest Cenomanian–early Turonian), K4-I (late Turonian–Coniacian), K4-II (Santonian–earliest Campanian), K4-III (late early Campanian–earliest Maastrichtian), K4-IV–K4-V (late early Maastrichtian–late Maastrichtian) and Pc-I (Danian–?earliest Selandian).
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2012, 56, 2; 363-386
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kąpieliska i ośrodki wypoczynkowe na Podhalu i Niżu Polskim jako przykłady bezpośredniego wykorzystania wód geotermalnych w Polsce
    Swimming pools and aqua parks in Podhale region and in the polish lowlands as examples of direct use of geothermal waters in Poland
    Autorzy:
    Hałaj, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/203560.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    wody geotermalne
    Podhale
    Niż Polski
    wykorzystanie bezpośrednie
    balneorecreation
    geothermal water
    Polish Lowlands
    direct use
    Opis:
    W Polsce wody geotermalne stosowane są głównie w ciepłownictwie oraz w balneorekreacji i balneoterapii. Wykorzystanie wód geotermalnych w uzdrowiskach i ośrodkach rekreacyjnych stanowi łącznie około 7% bezpośredniego wykorzystania, z czego na obiekty balneorekreacyjne przypada około 2,5%. Geotermalne ośrodki balneorekreacyjne, baseny i „aquaparki” zyskują coraz większą popularność. W latach 2006–2011 zostało oddanych do użytku osiem nowych takich ośrodków. Spośród nich aż pięć znajduje się na Podhalu. Są to Aqua Park Zakopane, Termy Szaflary, Kąpielisko Geotermalne na Polanie Szymoszkowej, Terma Bukovina w Bukowinie Tatrzańskiej oraz Terma Bania w Białce Tatrzańskiej. Pozostałe trzy ośrodki znajdują się na obszarze Niżu Polskiego. Należą do nich Termy Mszczonów, Termy Uniejów, Geotermia Grudziądz. Kolejne ośrodki są w fazie budowy lub planowania, a już istniejące ośrodki są rozbudowywane. W artykule przedstawiono podstawowe parametry wód geotermalnych wykorzystywanych w basenach oraz informacje na temat infrastruktury wymienionych ośrodków. Podano także lokalizacje ośrodków, które są planowane.
    Direct use of geothermal waters in Poland consist of district heating, balneotheraphy and balneorecreation, heating up a lawn of a football playground. Applications in resorts and balneorecreational centers give 7% of direct uses of geothermal waters overall and balneorecreation itself representing 2,5%. Balneorecreational centers using geothermal waters, swimming pools and "aqua parks" are more and more popular recently. In 2006 – 2011 there were 8 new centers built in Poland. Five of them are located in the Podhale region: Aqua Park Zakopane, Termy Szaflary, Kąpielisko Geotermalne Polana Szymoszkowa, Terma Bukovina in Bukowina Tatrzańska and Terma Bania in Białka Tatrzańska. Another 3 centers are located in the Polish Lowlands: Termy Mszczonów, Termy Uniejów and Geotermia Grudziądz. Some next balneorecreational centers are planned or are underway, some existing centers are being developed. In the paper there are given basic parameters of geothermal waters which are used in swimming pools as well as information on the infrastructure. Moreover, the locations of the planned centers are indicated.
    Źródło:
    Technika Poszukiwań Geologicznych; 2012, R. 51, nr 2, 2; 3-15
    0304-520X
    Pojawia się w:
    Technika Poszukiwań Geologicznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozwój litofacjalny późnej kredy Niżu Polskiego
    Lithofacies evolution of the Late Cretaceous Basin in the Polish Lowlands
    Autorzy:
    Leszczyński, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062985.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    litofacje
    paleotektonika
    kreda górna
    Niż Polski
    lithofacies
    palaeotectonic setting
    Upper Cretaceous
    Polish Lowlands
    Opis:
    Praca jest podsumowaniem wieloletnich badań autora prowadzonych nad stratygrafią, litologią i paleogeografią kredy górnej Niżu Polskiego. W wyniku syntezy danych z 1018 otworów wiertniczych skonstruowano 6 map litofacjalno-paleogeograficznych, odpowiadających wydzielonym dla basenu późnej kredy na obszarze Niżu Polskiego cyklom transgresywno-regresywnym: K3-II–K3-III (wczesny cenoman–starszy późny cenoman), K3-IV (najmłodszy cenoman–środkowy turon), K4-I (późny turon–koniak), K4-II (santon–najstarszy kampan), K4-III (młodszy wczesny kampan–najstarszy mastrycht) i K4-IV–K4-V (młodszy wczesny mastrycht–późny mastrycht). Na mapach zastosowano jakościowe rekonstrukcje litofacjalne, ze wskazaniem na dominujący składnik litologiczny oraz składniki litologiczne towarzyszące. Wydzielono dziewięć kategorii litofacjalnych, odpowiadających określonym środowiskom i systemom depozycyjnym. Są to litofacje: kredy piszącej, węglanowa (wapienna), węglanowo-krzemionkowa, marglista, ilasto-marglista, mułowcowo-marglista, mułowcowo-piaszczysto-marglista, węglanowo piaszczysta i piaszczysta. W ramach prac nad prezentowaną w artykule wersją map, autor dokonał też kompleksowej analizy materiałów z wierceń Niżu Polskiego, uwzględniając przede wszystkim profilowania geofizyki wiertniczej. Niektóre profile wierceń zostały zweryfikowane i ponownie zinterpretowane. W szczególności, akcent położono na analizę poziomów twardych den, przerw sedymentacyjnych i wszelkich przejawów cykliczności sedymentacji. Umożliwiło to, w kilku przypadkach, logiczne korelacje odpowiadających sobie kompleksów litologicznych, które wcześniej stwarzały problemy interpretacyjne i były niewłaściwie skorelowane. Scharakteryzowano ogólne następstwo litofacji w basenie, zaprezentowano uwagi o subsydencji i batymetrii basenu oraz przedyskutowano pokrótce problem inwersji tektonicznej bruzdy śródpolskiej. Przedstawiona także została historia rozwoju litofacjalnego basenu późnej kredy.
    The report is a general overview of the author’s many-year studies on the Late Cretaceous stratigraphy, lithology and paleogeography of the Polish Lowlands. Six lithofacies maps are presented for individual transgressive-regressive cycles in the Late Cretaceous of the Polish Basin: K3-II–K3-III (Early–early Late Cenomanian), K3-IV (latest Cenomanian–Middle Turonian), K4-I (Late Turonian–Coniacian), K4-II (Santonian–earliest Campanian), K4-III (late Early Campanian–earliest Maastrichtian), K4-IV–K4-V (late Early–Late Maastrichtian). The maps were constructed using qualitative lithofacies reconstructions with the dominant lithofacies component and accessory components indicated. Nine lithofacies types, corresponding to specific sedimentary environments and depositional systems, have been identified within the Upper Cretaceous succession of the Polish Lowlands: chalk, carbonate, carbonate-siliceous, marl, claystone-marl, mudstone (siltstone)-marl, mudstone-sandstone-marl, sandy-carbonate and sandstone lithofacies. The present version of the maps is based on an integrated analysis of drilling materials, mainly wireline logs. Lithology and stratigraphy in some boreholes were verified and reinterpreted by the author. In particular, special emphasis was laid on analysing hardgrounds, sedimentary breaks and any signs of sedimentary cyclicity. It enabled logical correlations between corresponding lithological complexes, which were previously incorrectly correlated. General succession of lithofacies in the basin is characterised, remarks on its subsidence and bathymetry are presented and a brief discussion of the problem of Late Cretaceous tectonic inversion of the Mid-Polish Trough is given. The report also presents the history of lithofacies evolution in the Late Cretaceous basin.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 443; 33--53
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Baza zasobowa wód termalnych na Niżu Polskim - geologiczne i hydrogeologiczne uwarunkowania lokalizacji obszarów perspektywicznych
    Geothermal water resource base in the Polish Lowlands - geological and hydrogeological conditions of localization of prospective areas
    Autorzy:
    Hajto, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/183930.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    energia geotermalna
    zasoby
    atlas zasobów
    Niż Polski
    geothermal energy
    resources
    atlas of resources
    Polish Lowlands
    Opis:
    W profilach geologicznych na Niżu Polskim, w osadach od starszego paleozoiku po dolną kredę, można wyróżnić szereg utworów, których wykształcenie litologiczne wskazuje na możliwości występowania dobrych poziomów zbiornikowych dla wód termalnych. Geologiczne, hydrogeologiczne i termiczne parametry charakteryzujące zbiorniki wód wgłębnych na Niżu Polskim wskazują na możliwości kompleksowego ich wykorzystania zarówno w celach energetycznych, jak i balneoterapeutycznych oraz rekreacyjnych. Szczególnie interesująco pod względem możliwości wykorzystania wód termalnych prezentują się rejony niecek: warszawskiej, mogileńsko-łódzkiej oraz szczecińskiej. Wykorzystanie wód termalnych do celów grzewczych poszczególnych województw i miast centralnej Polski, winno, w pierwszej kolejności, opierać się na zasobach dolnojurajskiego zbiornika hydrogeotermalnego. Identyfikacja warunków geotermalnych skał wieku paleozoicznego stanowi istotne uzupełnienie wiedzy na temat krajowych zasobów energii geotermalnej i wskazuje na nowe możliwości rozwoju geotermii w rejonach leżących poza obszarami występowania ciepłych wód podziemnych formacji mezozoicznych na Niżu Polskim.
    Within geological sections of the Polish Lowlands, in Early Paleozoic through Early Cretaceous formations, a number of layers can be distinguished, lithological development of which indicates possible occurrence of good geothermal aquifers. Geological, hydrogeological and thermal parameters that characterize aquifers in the Polish Lowlands indicate possibility of complex utilization of geothermal waters, as well for energy production as balneotherapy and recreation. Areas of the Warsaw Trough, Mogilno-Łódź Trough and Szczecin Trough are particularly interesting in terms of thermal water utilization. Utilization of thermal waters for heating purposes in particular voivodships and towns of central Poland should, first of all, be based on the resources of the Lower Jurassic aquifer. Identification of geothermal conditions of Paleozoic formations represents important completion of knowledge of domestic geothermal energy resources and indicate new possibilities of geothermal development in regions outside the areas of hot underground waters in Mesozoic formations of the Polish Lowlands.
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2008, 34, 3; 503-526
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Origens históricas da Organização Odebrecht: retrato da apropriação privada da natureza no Baixo Sul da Bahia-Brasil
    Historical Origins of the Odebrecht Organization: Portrait of Private Appropriation of Nature in the Bahia Southern Lowlands-Brazil
    Autorzy:
    Lima, Aline dos Santos
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/486363.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Organização Odebrecht
    geografia histórica
    Baixo Sul da Bahia
    Odebrecht Organization
    historical geography
    Bahia Southern Lowlands
    Opis:
    The historical geography of the Odebrecht Group demonstrates the passage of a brazilian family-owned company that has became a holding company that has been territorialized by more than three dozen countries, thanks to the operation of the businessman-entrepreneur Norberto Odebrecht. What has not been disseminated, whether in the media or in publications by the Organization, is the process of private appropriation of nature that has been conducted by Odebrecht in Bahia during the 20th century. The purpose of this paper is to present the temporal spatialization of the Odebrecht family in the Bahia Southern Lowlands, which reflects the way that Brazilian field (land and water) has been appropriated by transnational companies, mainly with strong State support. Therefore, has been proceeded data collection in researches and publications that demonstrate a series of onslaughts on Bahian rural space in the trajectory of Odebrecht family that has been investigated in light of the theoretical discussion about private appropriation of nature with use of violence in its various dimensions.
    A geografia histórica da Organização Odebrecht demonstra as investidas conduzidas por uma empresa brasileira de origem familiar que se transformou numa holding territorializada por mais de três dezenas de países. O que não se difunde, seja na mídia ou nas publicações divulgadas pela Organização, é o processo de apropriação privada da natureza conduzido pela família Odebrecht na Bahia ao longo do século XX. O objetivo do texto é apresentar a espacialização temporal da família Odebrecht no Baixo Sul baiano, o que reflete a forma como o campo brasileiro vem sendo apropriado por empresas transacionais com o apoio das três instâncias do Estado. Para tanto, procedeu-se ao levantamento de pesquisas e de publicações que demonstram a trajetória de investidas da família Odebrecht no espaço rural baiano à luz da discussão teórica da apropriação privada da natureza com o uso da violência em suas várias dimensões. O resultado desse processo é que a Organização Odebrecht, além de intervir no campo brasileiro para acumular capital, criou projetos educacionais e de geração de trabalho e renda que funcionam como marketing gratuito para a corporação.
    Źródło:
    Revista del CESLA. International Latin American Studies Review; 2020, 25; 151-174
    1641-4713
    Pojawia się w:
    Revista del CESLA. International Latin American Studies Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Diageneza a porowatość piaskowców jury dolnej na Niżu Polskim
    Diagenesis and porosity of the Lower Jurassic sandstones in the Polish Lowlands
    Autorzy:
    Kozłowska, A.
    Kuberska, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061947.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    piaskowce
    diageneza
    porowatość
    jura dolna
    Niż Polski
    sandstones
    diagenesis
    porosity
    Lower Jurassic
    Polish Lowlands
    Opis:
    Analizie petrograficznej i petrofizycznej poddano piaskowce z otworów wiertniczych położonych w strefie Szczecin–Radom. Piaskowce reprezentują głównie arenity i waki kwarcowe, od bardzo drobno- do średnioziarnistych. Głównym typem spoiwa są matriks oraz cementy, wśród których wyróżniono kwarc, węglany, minerały ilaste oraz lokalnie piryt. Największe znaczenie w piaskowcach jury dolnej odgrywa cement kwarcowy, tworzący obwódki syntaksjalne na ziarnach kwarcu. Autigeniczne minerały ilaste są głównie reprezentowane przez kaolinit robakowaty. Występowanie autigenicznego illitu oraz Fe/Mg chlorytów stwierdzono lokalnie. Cementy węglanowe są reprezentowane głównie przez wczesną i późną generację syderytu (minerał szeregu syderyt–magnezyt). Przeważa syderyt wczesnodiagenetyczny, reprezentowany przez syderyt oraz syderoplesyt. Wartości δ18C syderytu mieszczą się w przedziale od –24,50 do –4,56‰PDB, a wartości δ13O wynoszą od –14,37 do –0,33‰PDB. Miejscami występuje syderyt późny o składzie chemicznym syderoplesytu oraz pistomesytu. Ponadto występuje Fe-dolomit/ankeryt oraz sporadycznie kalcyt. Piaskowce jurajskie charakteryzują się bardzo dobrymi i dobrymi właściwościami filtracyjnymi. Dominuje w nich porowatość pierwotna, która często przekracza 20%, a przepuszczalność mieści się w przedziale od 0,001 do 1930,756 mD. Najważniejszymi procesami diagenetycznymi w piaskowcach są kompakcja, cementacja i rozpuszczanie. Kompakcja zredukowała porowatość pierwotną przeciętnie o około 30%, a cementacja – o około 21%.
    Sandstones from the boreholes located in Szczecin–Radom area have been subjected to petrographic and petrophysical analysis. Sandstones are represented mostly by quartz arenites and wacks, from very fine- to middle-grained. The main type of cements are matrix and cements, among which quartz, carbonates, clay minerals and locally pyrite were distinguished. Quartz cement occurring as syntaxial overgrowths developed on the quartz grains displays the greatest significance in the Lower Jurassic sandstones. Authigenic clay minerals are represented mainly by vermiform kaolinite. Authigenic illite and Fe/Mg chlorites are locally observed. Carbonate cements are represented mainly by early and late generation of siderite (mineral of series of siderite–magnesite). The early diagenetic siderite represented by siderite and sideroplesite is predominant. The siderite δ18C values are in the range from –24.50 to –4.56‰PDB and δ13O values range from –14.37 to –0.33‰PDB. The late siderite of pistomesite and sideroplesite chemical composition also occurs, but occasionally. Furthermore, there are Fe-dolomite/ankerite and occasionally calcite. The Jurassic sandstones are characterized by very good and good filtration properties. The primary porosity is dominant, it often exceeds 20%, and permeability is in the range of 0.001 to 1930.756 mD. The most important diagenetic processes operating in the sandstones are: compaction, cementation and dissolution. Compaction reduced primary porosity on average by about 30%, and cementation by about 21%.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2014, 458; 39--60
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zbiornik geotermalny jury dolnej w rejonie Kleszczowa
    Lower Jurassic geothermal reservoir in the Kleszczów area (Central Poland)
    Autorzy:
    Tomaszewska, B.
    Bujakowski, W.
    Barbacki, A. P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074791.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    woda termalna
    jura dolna
    zbiornik geotermalny
    Niż Polski
    thermal water
    Lower Jurassic
    geothermal reservoir
    Polish Lowlands
    Opis:
    The paper presents results of research and drilling works related to realization of Kleszczów GT-1 borehole, performed between July 5th and November 10th, 2009. Geothermal waters will be used for space-heating and recreational purposes in a planned center of sports and recreation. While planning the drilling it was assumed that the exploitation of geothermal waters will be conducted in a closed, extraction/injection well-system. The Lower Jurassic aquifer was assumed as the most favourable reservoir for geothermal use. Drilling of Kleszczów GT-1 well confirmed the significant resources of geothermal waters. The geothermal water obtained is a brine of Cl-Na hydrogeochemical type and of TDS reaching 4.6 g/dm3. Measured well-head temperature was 52.2 stopn.C. On the third drawdown of pumping test the yield of geothermal water to 200.6 m3/h were obtained and the position of dynamic water table was at a depth of 89.9 m which corresponds to measured drawdown. The results of geological work of the Kleszczów GT-1 borehole will be used to design the second borehole (Kleszczów GT-2) for a two wells system.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2010, 58, 7; 603-608
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Potencjał energetyczny wód termalnych na Niżu Polskim
    Energy potential of thermal waters in the Polish Lowland
    Autorzy:
    Hajto, M.
    Górecki, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062652.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    energia geotermalna
    zasoby
    atlas zasobów
    Niż Polski
    geothermal energy
    resources
    atlas of resources
    Polish Lowlands
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki obliczeń zasobów energii zakumulowanej w wodach termalnych, występujących w profilu geologicznym utworów mezozoiku i paleozoiku na obszarze Niżu Polskiego. Wykonana analiza zasobów obejmowała obszar o powierzchni ok. 270 tys. km2, co stanowi ponad 87% powierzchni kraju. Obliczenia przeprowadzono z uwzględnieniem przyjętej klasyfikacji zasobów, zgodnie z diagramem McKelveya. Wydzielono m.in. zasoby geologiczne: statyczne i statyczne-wydobywalne oraz zasoby dyspozycyjne energii geotermalnej. W celu obliczenia zasobów dyspozycyjnych zastosowano metodę opartą na wskaźnikowej ocenie efektywności ekonomicznej pozyskania ciepła (współczynnik mocy), który jest wskaźnikiem mówiącym, ile razy moc cieplna ujęcia geotermalnego przewyższa moc cieplną stanowiącą ekwiwalent nakładów kapitałowych i kosztów eksploatacji tego ujęcia. Analiza powyższego wskaźnika pozwoliła na dokonanie wstępnej oceny opłacalności pozyskania energii geotermalnej w skali regionalnej i wskazanie obszarów perspektywicznych w obrębie poszczególnych zbiorników. Wyniki wskazują, że statyczne zasoby energii geotermalnej, zakumulowane w dziewięciu głównych zbiornikach: dewońskim, karbońskim, dolnopermskim, dolnotriasowym, górnotriasowym, dolnojurajskim, środkowojurajski, górnojurajskim oraz dolnokredowym na Niżu Polskim wynoszą 1,45 × 10/22 J (3,47 × 10/11 toe). Łączne zasoby statyczne-wydobywalne energii zostały ocenione na 2,9 × 10/21 J (6,9 × 10/10 toe), a sumaryczne zasoby dyspozycyjne energii geotermalnej, wynoszą 9,21 × 10/18 J/rok, co odpowiada 220 × 10/6 toe. Zasoby eksploatacyjne wód i energii geotermalnej mogą być ocenione dopiero po wykonaniu otworu udostępniającego złoże oraz po wykonaniu pompowań pomiarowych. Z tego względu ocena zasobów eksploatacyjnych w skali regionalnej nie jest w zasadzie możliwa, ponieważ do celów praktycznych możemy wykorzystać jedynie ok. 1,5–2,5% zasobów dyspozycyjnych (Górecki i in., 2003), zasoby eksploatacyjne energii geotermalnej na Niżu Polskim zostały oszacowane na 1,38 × 10/17–2,30 × 10/17 J/rok (3,3–5,5 × 10/6 toe/rok).
    The paper presents results of calculations of geothermal energy resources accumulated in the aquifers of Mesozoic and Paleozoic age in the Polish Lowlands. The analysis carried out in the project covered approximately 270 th. square km, that represents more than 87 percent of the territory of Poland. The calculations were made with regard to the classification of resources, in accordance with the McKelvey’s diagram. The static, static-recoverable geothermal resources and disposable geothermal reserves were distinguished. For calculation of disposable reserves the methodology of evaluation of economic factor efficiency of heat recovery was applied (the power factor). The methodology enabled preliminary assessment of the geothermal energy utilization profitability at the regional scale and indication of prospective areas within particular aquifers. Static geothermal energy resources accumulated in nine major reservoirs: Devonian, Carboniferous, Cisuralian, Lower Triassic , Upper Triassic, Lower Jurassic, Middle Jurassic, Upper Jurassic and Lower Cretaceousin the Polish Lowlands are estimated at 1.45 × 10/22 J (3.47 × 10/11 toe). Total static-recoverable resources has been assessed at 2.9 × 10/21 J (6.9 × 10/10 toe). Total disposable reserves of geothermal energy accumulated accumulated in nine major geothermal reservoirs was estimated at 9.21 × 10/18 J/year, which corresponds to 220×10/6 toe/year. It should be emphasis that admissible water and energy reserves can only be assessed after drilling operation and pumping measurements has been performed. Therefore, assessment of admissible energy resources on a regional scale is in principle not possible. Assuming the recovery of 1.5–2.5% of disposable reserves (Górecki et al., 2003), the admissible reserves of geothermal energy are estimated as 1.38–2.30 × 10/17 J/year (3.3–5.5 × 10/6 toe/year).
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 439 (1); 81--85
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwarunkowania geologiczne wybranych wysadów solnych w Polsce i ich przydatność do budowy kawern do magazynowania wodoru
    Geology of selected salt domes in Poland and their usefulness in constructing hydrogen storage caverns
    Autorzy:
    Czapowski, G.
    Tarkowski, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061644.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    podziemne magazynowanie wodoru
    wysady solne
    parametry geologiczne
    Niż Polski
    underground hydrogen storage
    salt domes
    geological setting
    Polish Lowlands
    Opis:
    Podziemne magazynowanie wodoru stanowi alternatywną formę magazynowania energii. Zatłoczony gaz w sytuacji nadwyżek energetycznych może być uwalniany i spalany w odpowiednich instalacjach w momencie wzrostu zapotrzebowania na energię. Do najbardziej efektywnych form takiego magazynowania należą kawerny w wysadach zbudowanych z soli cechsztynu, które na obszarze Niżu Polskiego intrudowały w nadległe utwory mezozoiku. Siedem spośród 27 wysadów solnych spełnia parametry geologiczne (minimalna grubość serii solnej rzędu 1 km, maksymalna głębokość występowania zwierciadła solnego <1 km), pozwalające je wskazać jako przydatne do budowy kawern magazynowych wodoru. Do najlepszych/optymalnych struktur należą wysady Rogóźno i Damasławek oraz w równym stopniu przydatne są dwa bliźniacze wysady – Lubień i Łanięta. W świetle obecnej wiedzy geologicznej mniej perspektywicznymi strukturami są wysady Goleniów i Izbica Kujawska (wysad Izbica Kujawska wymaga kompleksowego rozpoznania geologicznego). Ostatnią z analizowanych struktur, wysad Dębina, ulokowaną w centrum eksploatowanego odkrywkowo złoża węgla brunatnego „Bełchatów”, uznano za nieprzydatną dla tej formy magazynowania. Opisane wysady solne są również przydatne do magazynowania innych gazów np. gazu ziemnego czy powietrza, gdyż ich magazynowanie wymaga spełnienia podobnych warunków geologicznych.
    Underground hydrogen gas storage might be the alternative energy supplier. Filled-up during energy surplus could be utilized during energy shortage by combustion in special installations. Salt caverns within the salt domes are being considered as one of the optimal places for such energy storage. Caverns within the domes of Zechstein salts that intruded into the surrounding Mesozoic strata of the Polish Lowlands are among the most effective underground storages. Seven out of 27 analyzed salt domes have been recommended for hydrogen storage construction based on the geological parameters (i.e. minimum thickness of the salt body should be about 1 km and its top at a depth less than 1 km). The best structures are the Rogóźno and Damasławek domes and two twin-forms – the Lubień and Łanięta domes of equal usefulness. Less perspective structures, based on the present geological knowledge, are the Goleniów and Izbica Kujawska domes. The latter would still require basic geological work. The last analyzed structure, the Dębina dome, located in the centre of the active lignite open-pit “Bełchatów”, has been excluded from future consideration. These salt domes are also suitable for the storage of other gases, i.e. natural gas and air, as their storage requires similar geological setting.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2018, 472; 53--81
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dolnokredowy oraz dolnojurajski zbiornik wód geotermalnych na Niżu Polskim
    Lower Cretaceous and Lower Jurassic aquifers in the Polish Lowlands
    Autorzy:
    Górecki, W.
    Hajto, M.
    Strzetelski, W.
    Szczepański, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074789.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    energia geotermalna
    zbiornik dolnokredowy
    zbiornik dolnojurajski
    Niż Polski
    geothermal energy
    Lower Cretaceous aquifer
    Lower Jurassic aquifer
    Polish Lowlands
    Opis:
    Regional analysis of the Mesozoic and Paleozoic geothermal aquifers in the Polish Lowlands indicates that hot waters accumulated in Lower Cretaceous and Lower Jurassic deposits should be given priority in practical utilization. Crucial for this purpose are: high level of the geological recognition of the aquifers, occurrence of thick reservoir rocks, high water discharge, relatively high temperatures, particularly in the Lower Jurassic aquifer, and relatively low costs of drilling the production and injection wells. The Lower Jurassic and Lower Cretaceous water-bearing layers are represented by sandstone complexes with very good reservoir properties. This is favourable for high water discharge, which has beneficial influence on economical justification of construction of geothermal plants. The above findings have been confirmed by the so-far geothermal investments, among others the geothermal plants in Pyrzyce and Stargard Szczeciński, which utilize geothermal waters from the Lower Jurassic aquifer. Other plants, located in Uniejów and Mszczonów, central Poland, utilize waters from the Lower Cretaceous aquifer.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2010, 58, 7; 589-593
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Charakterystyka węgla brunatnego z miocenu Niżu Polskiego na podstawie wybranych profili
    Lignite of the Polish Lowlands Miocene: characteristics on a base of selected profiles
    Autorzy:
    Kasiński, J. R.
    Piwocki, M.
    Swadowska, E.
    Ziembińska-Tworzydło, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062774.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    węgiel brunatny
    środowisko sedymentacji
    palinologia
    petrografia
    geochemia
    neogen
    Niż Polski
    lignite
    sedimentary environment
    palynology
    petrography
    geochemistry
    Neogene
    Polish Lowlands
    Opis:
    W typowych profilach trzech neogeńskich pokładów węgla brunatnego odsłaniających się w kopalniach odkrywkowych na Niżu Polskim i w basenach satelickich zostały przeprowadzone studia porównawcze makro- i mikrofacjalne oraz geochemiczne, w skład których wchodziły badania: sedymentologiczne, paleobotaniczne (w szczególności analiza palinologiczna), litologiczne i petrograficzne węgla oraz geochemiczne. W wyniku tych badań wyróżniono szereg facji, uwarunkowanych głównie czynnikami hydrologicznymi, które można powiązać z subśrodowiskami sedymentacji jeziorno-bagiennej, współcześnie zasiedlonymi przez określone zbiorowiska roślinne. Najbardziej pełny zestaw takich subśrodowisk został przedstawiony dla II łużyckiego pokładu węgla brunatnego w niecce żytawskiej. Sukcesja subśrodowisk sedymentacyjnych i związanych z nimi zbiorowisk roślinnych jest w zasadzie porównywalna z naturalną sukcesją roślinną zarastania zbiornika jeziornego, jednak często bywa zaburzana w związku ze zmianami poziomu wód gruntowych: podnoszenia się w wyniku działania mechanizmów auto- (kompakcja niżejległych osadów, szczególnie istotna w przypadku przejścia od torfu do węgla brunatnego) i allochtonicznych (subsydencja tektoniczna). Podobne zaburzenia mogły powodować także czynniki sedymentacyjne, takie jak progradacja litosomów klastycznych lub podniesienie bazy erozyjnej w następstwie ruchów eustatycznych. Badania wykazały, że tylko kompleksowe badania mikro- i makrofacjalne dają podstawy do przedstawienia wiarygodnej rekonstrukcji środowiska sedymentacji węglotwórczej. Najistotniejsze wyniki pracy stanowi rekonstrukcja następstwa zbiorowisk roślinnych i wnioski na temat zmian warunków hydrologicznych i hydrogeologicznych.
    Some selected profiles of three Neogene lignite seams outcropped within opencast mines in the Polish Lowlands and satellite basins have been examined for comparison of macro- and microfacies and geochemical features. The investigations included: sedimenological research, paleobotanical investigation (particularly palynological analysis), lithological and petrographic study of lignite and geochemical examinations of coal have been made there. Some facies related to recent lacustrine/paludal sedimentary subenvironments, qualified at first by hydrological conditions and corresponding with floristic habitats have been established. The most complete inventory of sedimentary subenvironments has been defined within the 2nd lignite seam in the Zittau Basin. The sedimentary subenvironment succession and related floral communities is generally conformable with a natural plant succesion of a lake overgrowth. However, it was frequently interrupted after groundwater level changes: uplifting in the result of autochtonic mechanism (compaction of underlying sediments, most substantial in the case peat to lignite) and allochtonic one (tectonic subsidence). Also sedimentary factors, like progradation of clastic lithosomes and elevation of erosional base after eustatic movements could take part in the disruptions. The examination show that only integrated macro- and microfacial analysis makes it possible to present a reliable reconstrustion of the coal-forming sedimentary environment. The reconstruction of the succession of plant communities and conclusions on hydrological/hydrogeological conditions are the most substantial results of the work.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 439 (1); 99--153
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Potencjał geotermalny zbiorników mezozoicznych Niżu Polskiego do produkcji energii elektrycznej
    The geothermal potential of Mesozoic aquifers in the Polish Lowlands for the production of the electricity
    Autorzy:
    Sowiżdżał, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/204054.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    potencjał geotermalny
    system binarny
    Niż Polski
    jura dolna
    trias dolny
    geothermal potential
    binary cycle
    Polish Lowlands
    Lower Jurassic
    Lower Triassic
    Opis:
    Produkcja energii elektrycznej przy wykorzystaniu niskotemperaturowych zasobów geotermalnych jest technicznie możliwa dzięki zastosowaniu technologii binarnych. W rejonie Niżu Polskiego niskotemperaturowe zasoby geotermalne związane są przede wszystkim z mezozoicznymi zbiornikami geotermalnymi. Największy potencjał hydrogeotermalny związany jest z piaskowcowymi utworami jury dolnej, występującymi w rejonie niecki mogileńsko-łódzkiej oraz niecki szczecińskiej, gdzie temperatury w obrębie zbiornika przekraczają 90°C, a potencjalna wydajność otworów wiertniczych jest odpowiednio wysoka (powyżej 50 m3/h). Znaczny potencjał geotermalny związany jest ze zbiornikiem dolnotriasowym centralnej części Niżu Polskiego, jednak ze względu na niskie parametry petrofizyczne skał zbiornikowych perspektywy produkcji energii elektrycznej należy wiązać w przyszłości przede wszystkim z potencjałem gorących suchych skał dolnego triasu, a nie z zasobami hydrogeotermalnymi.
    Electricity production using low-temperature geothermal resources is technically possible by binary technology. The major geothermal resources in the Polish Lowlands are associated with Mesozoic aquifers. The greatest hydrogeothermal potential is connected with the Lower Jurassic sandstone in the Mogilno-Łodz Trough and Szczecin Trough, where the temperature inside the reservoir exceeds 90°C and potential discharge of wells is above 50 m3/h. Significant geothermal resources are associated with the Lower Triassic reservoir in the central part of the Polish Lowlands, however, due to the low petrophysical parameters of reservoir rocks, electricity production should be connecting with the petrogeothermal potential.
    Źródło:
    Technika Poszukiwań Geologicznych; 2016, R. 55, nr 2, 2; 105-115
    0304-520X
    Pojawia się w:
    Technika Poszukiwań Geologicznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Regionalizacja tektoniczna Polski-Niż Polski
    Tectonic subdivision of Poland: Polish Lowlands
    Autorzy:
    Karnkowski, P. H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074565.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    regionalizacja tektoniczna
    geologia regionalna
    Polska
    Niż Polski
    niecka Polska
    tektonika
    podłoże
    regional subdivision
    regional geology
    Polska
    Polish Lowlands
    Polish Basin
    tectonics
    basement
    Opis:
    Presented paper is a contribution to discussion about the tectonic regionalization in Poland. The Polish Lowlands, located between the Baltic shore and the highlands of the southern and central Poland, is the area discussed here. In this region mainly the Quaternary and the Neogene deposits with thickness rarely over 300 m are exposed. On the sub-Cenozoic surface occur mainly Cretaceous, Jurassic and Triassic rocks. Structural forms of the Polish Lowlands are directly associated with the Permian-Mesozoic Polish Basin inverted at the beginning of Cenozoic time. It is worthwhile indicating here that not only the Polish Trough was inverted but also the distal part of this basin, distinguished now as the Fore-Sudetic Monocline. Subdivision of the Polish Lowlands into tectonic units on the sub-Cenozoic surface was shown on Fig. 1. In the mid-Polish area antyclinorium belts of north-west to south-east orientation are located. The basement of the Polish Basin is built of the pre-Permian deposits, tectonized during pre-Alpine phases. To analyze the geology of Poland in the sub-Permian architecture the proper tectonic map (Fig. 2) is required with only the units of first order marked. Debate on tectonics of Poland requires also a map of basement consolidation units (Fig. 3). Indispensable completion of the presented maps is a geological cross-section of the Polish Lowlands (Fig. 4). It is clear that tectonic regionalization of Poland (with special attention to the Polish Lowlands) should be demonstrated on the three basic maps here presented. Spatial (both horizontal and vertical) relations between tectonic units should be considered in the light of sedimentary basin analysis, i.e., searching processes and stages of the structural evolution which essentially contributed to the recent tectonic diversification in regional geology.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2008, 56, 10; 895-903
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykorzystanie chemizmu wód głębokich poziomów wodonośnych Niżu Polskiego na wstępnym etapie oceny ich przydatności do lokowania dwutlenku węgla
    The use of chemistry of deep aquifers in the Polish Lowlands as an indicator of their suitability for storage of carbon dioxide in the preliminary studies
    Autorzy:
    Razowska-Jaworek, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062701.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    dwutlenek węgla
    skład chemiczny
    potencjał składowania
    głębokie poziomy wodonośne
    Niż Polski
    carbon dioxide
    chemical composition
    storage potential
    saline aquifer
    Polish Lowlands
    Opis:
    Aby ocenić przydatność zbiorników do składowania CO2 należy przeprowadzić szczegółową analizę warunków hydrogeologicznych i parametrów zbiornikowych w celu zidentyfikowania wszystkich potencjalnych dróg przepływu wód podziemnych. Tego typu badania są jednak drogie i zajmują dużo czasu. Dlatego też, przed ich rozpoczęciem, można przeprowadzić wstępne badania hydrogeochemiczne, polegające na ocenie stopnia przeobrażenia składu chemicznego wód i szczelności badanych zbiorników wodonośnych, na podstawie wskaźników: rNa/rCl i Cl/Br oraz mineralizacji wód. Stopień przeobrażenia chemizmu wód podziemnych zależy od głębokości ich zalegania, obecności nieprzepuszczalnego nadkładu, odległości od wychodni oraz obecności drożnych systemów szczelin i uskoków. W celu uproszczenia interpretacji hydrogeochemicznej na podstawie stopnia przeobrażenia wód wydzielono sześć tzw. typów genetycznych wód. Na Niżu Polskim analizie poddano wody z poziomów wodonośnych permu, karbonu, triasu dolnego i górnego, jury dolnej, środkowej i górnej oraz kredy. W przedziale głębokości 280–4907 m, mineralizacja wód wynosi od 0,5 do 458,4 g/l. W piętrze jurajskim występują wody o zróżnicowanych typach genetycznych, od wykluczających lokowanie dwutlenku węgla typów 1 i 2, do bardziej odpowiednich dla lokowania typów 3 i 4. Wody w zbiornikach triasowych są przeważnie typu 4–6, czyli wskazujące na bardziej korzystne warunki do lokowania CO2. Najlepsze warunki do lokowania występują w wodach piętra permskiego, gdzie dominują typy genetyczne 5 i 6.
    A detailed study of site hydrogeology, hydraulic properties of formations, and identification of all potential leakage pathways must be performed during an analysis of suitability for carbon dioxide storage. Prior these investigations, a preliminary hydrogeochemical analysis might be carried out, based on investigations of the geochemical maturity of groundwater and isolation of aquifers, measured by TDS, Na/Cl and Cl/Br ratios. Six types of groundwater, according to the degree of geochemical maturity and isolation, have been identified in the Polish Lowlands; from the modern freshwaters that contact with meteoric waters (types 1 and 2), to the oldest, stagnant, highly mineralized brines (types 5 and 6). The Carboniferous, Permian, Triassic and Jurassic aquifers, between 290 and 4907 m depth, contain waters of 0.5–458.4 g/l TDS. The geochemical maturity of waters depends on the depth, presence of impermeable caprock, distance from the outcrops and presence of faults and fractures. The waters in the Jurassic reservoirs are of different types, from types 1 and 2, which are not suitable for CO2 storage, to types 3 and 4, which are more suitable. The Triassic reservoirs are mostly of types 4 and 6, which are more suitable for CO2 storage. The most suitable for CO2 storage are the Permian aquifers of types 4 to 6.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 448 (1); 87--94
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena funkcjonowania wybranych systemów zielonych ścian zlokalizowanych na obszarach nizinnych Dolnego Śląska
    Evaluation of performance of selected green wall systems located in the lowlands of the Lower Silesia
    Autorzy:
    Skarżyński, D.
    Pływaczyk, A.
    Pęczkowski, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/401034.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    modułowe zielone ściany
    tereny nizinne
    Dolny Śląsk
    stosunki wodne
    nawadnianie
    rozwój roślin
    modular green wall
    lowlands
    Lower Silesia
    water relations
    irrigation
    plant growth
    Opis:
    Badania wykonano we Wrocławiu w okresach wegetacyjnych lat 2011 i 2012 na dwóch modelach modułowych zielonych ścian o zróżnicowanej budowie. Doświadczalne modele zielonych ścian wykonano w formie domków drewnianych o wymiarach 1,5×1,5×2,5 m oraz paneli roślinnych. Każda elewacja posiadała 9 paneli (33×33 cm), a powierzchnia pojedynczej ściany wyniosła 1 m2. Do zazielenienia ścian użyto 60 gatunków roślin reprezentujących krzewy, byliny oraz trawy (Ajuga reptans, Carex ornithopoda ‚Variegata’, Euonymus fortunei ‚Emerald’n Gold’, Festuca ovina ‚Glauca’, Sedum spurium, Spirea japonica ‚Japaness Dwarf’ i inne). W pracy porównano model retencyjny (I) zielonej ściany wykonanej z substratu glebowego o miąższości 15 cm z modelem ekonomicznym (II), w którym panele roślinne składały się z warstwy filcu i wełny mineralnej o miąższości 5 cm. Badania wykazały, że model ekonomiczny (II) nie sprawdził się w warunkach klimatycznych panujących na terenach nizinnych Dolnego Śląska. Posiadał on zbyt małą chłonność, odpływ wody przy zastosowanej dawce nawodnienia kroplowego 4,6 mm na 1 m2 dochodził miesięcznie do 50–77%, pokrycie ściany roślinnością wynosiło około 60%, a ich przeżywalność po okresie zimowym osiągała 5%. Model retencyjny (I) charakteryzował się znacznie lepszymi właściwościami chłonnymi, nie zaobserwowano odpływów, co wskazuje, że cała dawka nawodnienia była zretencjonowana w substracie glebowym. Rozwój roślin był prawidłowy, a przeżywalność oraz ich pokrycie w badanym okresie dochodziło do 90%. Na modelu retencyjnym (I) najlepiej rozwijały się gatunki z rodzaju Sedum sp., Heuchera sp., Potentilla sp., Festuca sp., oraz Pachysandra sp.,a na modelu ekonomicznym (II) w całym okresie doświadczalnym utrzymały się jedynie rośliny z rodzaju Sedum sp., co wskazuje, że te gatunki można stosować w systemach modułowych zielonych ścian w warunkach klimatycznych panujących na terenie nizinnym Dolnego Śląska.
    The study was performed in Wroclaw in growing seasons of year 2011 and 2012 on two models of modular green walls of various construction. Experimental models of green walls was made in the form of wooden houses with dimensions of 1,5×1,5×2,5 m and plant panels. Each elevation had 9 panels (33×33 cm) and the surface of a single wall was 1 m2. For the greening the walls was used 60 plant species representing shrubs, perennials and grasses (Ajuga reptans, Carex ornithopoda ‘Variegata ‘, Euonymus fortunei ‘Emerald’n Gold’, Festuca ovina ‘Glauca’, Sedum spurium, Spirea japonica ‘Japaness Dwarf’ and others). The study compares retention model (I) of green wall made with soil substrate having a thickness of 15 cm with an economic model (II), wherein the plant panels consisted of a layer of mineral wool and felt with thickness of 5 cm. Studies have shown that the economic model (II) did not work in the climatic conditions prevailing in the lowlands of Lower Silesia. It had an insufficient absorption capacity. Water outflow at the dose used for drip irrigation of 4,6 mm per 1 m2 came monthly to 50–77%, the covering wall of vegetation was approximately 60%, and the survival rate after the winter period reached only 5%. Retention model (I) was characterized by a much better absorbent properties. There was no water outflows , which indicates that the entire dose of irrigation was stored in the soil substrate. Plant development was normal, survival rate and their coverage in the analyzed period occurred up to 90%. On retention model (I) the best developed species was Sedum sp., Heuchera sp., Potentilla sp., Festuca sp. and Pachysandra sp.. On economic model (II) throughout the whole experimental period remained only plant of the genus Sedum sp., which indicating that these species can be used in systems of modular green wall under the climatic conditions prevailing in the lowland of Lower Silesia.
    Źródło:
    Inżynieria Ekologiczna; 2014, 39; 166-175
    2081-139X
    2392-0629
    Pojawia się w:
    Inżynieria Ekologiczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Środowiska sedymentacji i palinofacje kredy dolnej w kilku otworach wiertniczych centralnej Polski
    Lower Cretaceous sedimentary environments and palynofacies in some boreholes of Central Poland
    Autorzy:
    Leszczyński, K.
    Waksmundzka, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063308.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    ziarna pyłku
    spory
    materia organiczna
    palinofacje
    środowisko sedymentacji
    kreda dolna
    Niż Polski
    pollen grains
    spores
    organic matter
    palynofacies
    sedimentary environments
    Lower Cretaceous
    Polish Lowlands
    Opis:
    Na podstawie badań litologicznych i profilowań sedymentologicznych, dokonano wstępnego rozpoznania środowisk sedymentacyjnych i palinofacji kredy dolnej centralnej części Niżu Polskiego w otworach wiertniczych Sarnów IG 1, Wągrowiec IG 1 i Poddębice PIG 2. Wykonano dokładną analizę spektrum palinologicznego: stosunku zawartości planktonu do całości palinomorf, ilości fitoklastów w całkowitym kerogenie oraz zawartości materii organicznej. Przeprowadzono korelacje danych palinologicznych z danymi sedymentologicznymi (profilowania sedymentologiczne rdzeni wiertniczych), litofacjalnymi i paleogeograficznymi. Na podstawie analizowanego materiału, i w nawiązaniu do określonego w badaniach palinofacjalnych spektrum palinologicznego, wydzielono w osadach kredy dolnej następujące środowiska morskie: przybrzeża górnego (upper shoreface) i przybrzeża dolnego-środkowego (lower-midle shoreface) z przejściem do odbrzeża (offshore) do zbiornika otwartego szelfu (open marine szelf), deltowe (?czoło delty, delta front) z wyżej występującymi osadami ?kanałów rozprowadzających (distributary channels) równi deltowej oraz prawdopodobnie barier i płytkiej zatoki morskiej (embayment). W otworze wiertniczym Poddębice PIG 2 zidentyfikowano powierzchnię maksymalnego zalewu (maximum flooding surface) reprezentowaną przez warstewkę ciemnoszarego marglu, która wydaje się być datowana na przełom beriasu i walanżsau dolnego. Przeprowadzone badania są pierwszym i wstępnym podejściem do podjętej problematyki związku palinofacji ze środowiskami sedymentacyjnymi w kredzie dolnej.
    The paper presents a preliminary recognition of sedimentary environments and palynofacies in Lower Cretaceous deposits of the Sarnów IG 1, Wągrowiec IG 1 and Poddębice PIG 2 boreholes of central part of the Polish Lowland, central Poland, based on lithological and sedimentological investigations. A detailed analysis of palynological spectrum included determination of the contents of plankton (in relation to total frequency of palynomorphs), phytoclast in total kerogen, and organic matter. Palynological data were subsequently correlated with the results of sedimentological logging of drill cores, as well as with lithological observations and overall palaeogeographical research. Based on the material analysed, and referring to the identified palynological spectrum, the following sedimentary environments have been distinguished in the Lower Cretaceous sections: upper shoreface and lower-middle shoreface with transitions to an offshore-open marine shelf, delta (?delta front) passing up into distributary channel fills on a delta plain, and presumed barrier and shallow-marine embayment. A maximum flooding surface has been identified in the Poddębice PIG 2 section, represented by a thin dark-grey marl bed which seems to be dated at the Berriasian/Lower Valanginian transition. The investigations are the first, preliminary approach to the problem of relationship between palynofacies and sedimentary environments in the Lower Cretaceous of Poland.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2008, 432; 99-121
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wstępne rozpoznanie śladów eksploatacji kopalin dla budownictwa na Niżu Polskim, na przykładzie okolic wsi Chrząstawa koło Wrocławia
    Initial examination of construction minerals exploitation traces in Polish Lowlands in Chrząstawa near Wrocław
    Autorzy:
    Zagożdżon, Paweł P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2048424.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa
    Tematy:
    wyrobisko odkrywkowe
    eksploatacja głazikowa
    piasek budowlany
    głaz narzutowy
    ruda darniowa
    Niż Polski
    Chrząstawa
    surface mining
    bouldering
    construction sand
    erratic boulder
    meadow ore
    Polish Lowlands
    Opis:
    Przedstawiono wyniki wstępnego rozpoznania reliktów wydobycia różnych kopalin (surowców dla budownictwa), prowadzonego w rejonie wsi Chrząstawa koło Wrocławia. Są to przede wszystkim dawne wyrobiska po eksploatacji piasków budowlanych, glin, a także głazów narzutowych i prawdopodobnie rudy darniowej. Ukazano ogólną charakterystykę tych kopalin, ze szczególnym uwzględnieniem głazów narzutowych. Zwrócono uwagę na pozostałości stosowanej techniki wstępnego dzielenia głazów za pomocą rzadko rozmieszczonych, małośrednicowych otworów wiertniczych. Zwrócono uwagę na duże potencjalne znaczenie poznawcze i edukacyjne tych reliktów oraz ich rolę w poznaniu i zachowaniu dziedzictwa techniki.
    The paper presents the results of the preliminary identification of relics of the extraction of various raw materials for construction carried out in the area of the Chrząstawa village near Wrocław. These are mainly former pits after the exploitation of construction sands, clays, as well as erratic boulders and probably meadow ores. The general characteristics of these minerals is shown, with particular emphasis on erratic boulders. The attention was paid to the remnants of the technique of initial boulder splitting – sparsely spaced, small-diameter boreholes. The great potential cognitive and educational significance of these relics and their role in learning and preserving the heritage of technology have been shown.
    Źródło:
    Hereditas Minariorum; 2020, Vol. 6; 139-150
    2391-9450
    2450-4114
    Pojawia się w:
    Hereditas Minariorum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Verification of the geothermal conditions in the Polish Lowlands based on data from new drilling performed in the years 2000-2022
    Weryfikacja uwarunkowań geotermalnych na Niżu Polskim na podstawie danych z nowych wierceń zrealizowanych w latach 2000-2022
    Autorzy:
    Bujakowski, Wiesław
    Zacharski, Piotr
    Bielec, Bogusław
    Tyszer, Magdalena
    Pierzchała, Karol
    Tomaszewska, Barbara
    Pająk, Leszek
    Kępińska, Beata
    Szczepański, Krystian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2203303.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    Polish Lowlands
    geothermal conditions
    Lower Jurassic reservoir
    Lower Cretaceous reservoir
    potential discharge of wells
    Niż Polski
    uwarunkowania geotermalne
    zbiornik dolnej jury
    zbiornik dolnej kredy
    wydajność ujęć geotermalnych
    Opis:
    The aim of the presented work was an attempt to verify the geothermal conditions in the Polish Lowlands (Lower Jurassic and Lower Cretaceous reservoir) based on new geological information. The paper presents geothermal conditions in the Polish Lowlands according to the state of recognition at the end of 2022 in order to update the hydrogeothermal conditions in selected regions. Based on the scientific and research works published so far as well as numerous geothermal investments, and geological information from twenty-three new exploratory drilling events performed in the years 2000-2022 (nineteen of which were performed/documented after 2006), the authors undertook to update forecasts of the top surface of Lower Jurassic and Lower Cretaceous formations, the total thickness of these formations and the potential discharge of wells. The analysis was performed using the QGIS Desktop 3.24.1 software, a cross-platform and free open-source geoinformation software application (GIS ) that enables the viewing, editing and analyzing of spatial data and the creation of maps. The correction covered the course of the isolines on all six analyzed maps. The presented analysis made it possible to make a spot correction of the forecasted course of the isoline in relation to the maps published earlier in the Atlas of geothermal resources in the Polish Lowlands. Mesozoic formations developed in 2006, edited by Wojciech Górecki. Information obtained from newly drilled geothermal boreholes enabled the local correction of the forecasted values of individual parameters while maintaining the general trend.
    Celem pracy była próba weryfikacji uwarunkowań geotermalnych na Niżu Polskim (zbiornik dolnej jury i dolnej kredy) na podstawie nowych informacji geologicznych. W pracy przedstawiono uwarunkowania geotermalne na Niżu Polskim według stanu rozpoznania na koniec 2022 r. w celu aktualizacji warunków hydrogeotermalnych w wybranych regionach. Na podstawie dotychczas opublikowanych prac naukowo-badawczych, a także zrealizowanych licznych inwestycji geotermalnych, oraz informacji geologicznej z nowych 23 wierceń poszukiwawczych zrealizowanych w latach 2000-2022 (19 z nich wykonano/udokumentowano po roku 2006), autorzy podjęli się aktualizacji prognoz zalegania stropu utworów jury dolnej i kredy dolnej, miąższości całkowitej tych utworów oraz potencjalnej wydajności ujęć geotermalnych. Analizę wykonano z wykorzystaniem oprogramowania QGIS Desktop 3.24.1, wieloplatformowego, wolnego i otwartego oprogramowania geoinformacyjnego (GIS ) umożliwiającego przeglądanie, edytowanie i analizowanie danych przestrzennych oraz tworzenie map. Korekta objęła przebieg izolinii na wszystkich sześciu analizowanych mapach. Zaprezentowane analizy pozwoliły na dokonanie punktowej korekty prognozowanego przebiegu izolinii w odniesieniu do publikowanych wcześniej map w Atlasie zasobów geotermalnych na Niżu Polskim. Formacje mezozoiku opracowanym w 2006 r., pod redakcją naukową Wojciecha Góreckiego. Informacje uzyskane z nowo wykonanych otworów geotermalnych pozwoliły na lokalną korektę prognozowanych wartości poszczególnych parametrów przy zachowaniu ogólnego trendu.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2023, 39, 1; 193--216
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Komunikacja odbiorcy czy komunikacja odbiorcą? – argumentacja we współczesnej komunikacyjnej przestrzeni publicznej
    Communication of the recipient or communication by the recipient? – argumentation in contemporary communicative public sphere
    Autorzy:
    Nowak, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2232010.pdf
    Data publikacji:
    2023-07-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
    Tematy:
    współczesna komunikacyjna przestrzeń publiczna
    naturalny porządek rzeczy
    komunikacja odbiorcą
    język publiczny
    niziny i równiny komunikacyjne
    contemporary communicative public sphere
    natural order of things
    communication by the recipient
    public language
    communication lowlands and plains
    Opis:
    Artykuł jest opisem realizacji trójkąta retorycznego w komunikacyjnej przestrzeni publicznej. Nadawcy mogą w niej realizować trzy strategie retoryczno-komunikacyjne: komunikację z odbiorcą, komunikację odbiorcy lub komunikację odbiorcą. Charakterystyka tej przestrzeni przez metaforę topograficzną pokazuje, że logos, etos i patos tekstów publicznych zależy od strategii poznawczo-komunikacyjnej nadawców i elastyczności ich języka, co prowadzi albo do perswazji, albo do manipulacji odbiorcami.
    The article describes the implementation of the rhetorical triangle in the communicative public sphere. Senders can employ three rhetorical-communicative strategies within it: communication with the recipient, communication of the recipient or communication by the recipient. The characterisation of this sphere through a topographical metaphor shows that the logos, ethos and pathos of public texts depend on the cognitive-communicative strategy of the senders and the flexibility of their language, which leads either to persuasion or manipulation of the recipients.
    Źródło:
    Res Rhetorica; 2023, 10, 2; 6-22
    2392-3113
    Pojawia się w:
    Res Rhetorica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ zmian klimatycznych na temperaturę podpowierzchniową Ziemi
    Climate changes and their influence on subsurface temperature of the Earth
    Autorzy:
    Szewczyk, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074403.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    klimat
    temperatura podpowierzchniowa
    ocieplenie klimatu
    badania paleoklimatyczne
    temperatura wgłębna
    zmienność temperatury
    strumień cieplny
    zmiany glacjalne
    climate
    palaeoclimate
    global warming
    temperature logs
    interglacial temperature contrast
    glacial temperature contrast
    Vistulian glaciation
    heat flow density
    Polish Lowlands
    heat pumps
    Opis:
    Climate changes are accompanied by temperature changes on the Earth’s surface. Over the past cen-tury the Earth’s surface temperature has been increasing. Is the observed warming simply a natural climatic fluctuation or is it tied to industrialization? A key to the understanding of the climate changeis to understand past climate fluctuations. Temperature changes at the Earth’s surface spread into the subsurface by heat conduction, and manifest at a later time by perturbations in the background of temperature field. Boreholes of several hundreds or thousands of meters depth contain a record of responses to ground surface temperature history over thousands or even of hundreds of thousands years, back to the last glaciation. Geothermal data provide an important supplement to traditional proxy records of surface temperature change. The paper presents results of our investigations of this problem starting from daily temperature fluctuations to the temperature of Weichselian glaciation.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2005, 53, 1; 77--86
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Porównanie zmienności cech taksacyjnych drzewostanów sosnowych pomiędzy obszarami różniącymi się poziomem zanieczyszczeń przemysłowych na Niżu Polskim
    Comparision of the variability of pine stand appraisal properties in areas with different levels of industrial pollution in the Polish Lowlands
    Autorzy:
    Węgiel, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1015988.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Leśne
    Tematy:
    drzewostany sosnowe
    zanieczyszczenia przemyslowe
    cechy taksacyjne
    klasy wieku
    wysokosc przecietna
    przyrost miazszosci
    lesnictwo
    Niz Polski
    zanieczyszczenia powietrza
    piersnice drzew
    zasobnosc drzewostanu
    zmiennosc
    pinus sylvestris
    coniferous forests
    industrial pollution
    tree height
    dbh
    stand volume growth
    standing
    volume
    polish lowlands
    Opis:
    The paper contains the results of the analyses of four properties (average tree height, average dbh, standing volume, average stand volume growth) of pine stands growing on poor sites in the territory of the Polish Lowlands. The comparison of four relative values of the analysed properties among four 20−year age classes was performed. The obtained results were referred to the level of industrial pollution.
    Źródło:
    Sylwan; 2007, 151, 04; 26-35
    0039-7660
    Pojawia się w:
    Sylwan
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-31 z 31

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies