Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "looting" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    Direptio Syrakuz – kilka uwag na temat grabieży dzieł sztuki w okresie rzymskiej Republiki
    Direptio Syracuse – a few comments on the looting of works of art in the period of the Roman Republic
    Autorzy:
    Jarych, Adam Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681751.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    kradzież dzieł greckiej sztuki
    okres rzymskiej Republiki
    looting of Greek art
    period of the Roman Republic
    Opis:
    Direptio Syracuse (212 BC) from the statues and paintings, it was not the first such case in the world of republican Rome. However, for the first time a Roman general, in this case Mark Claudius Marcellus, exposed the spoils in such an expressive way, during ovatio in Rome. Thereby, he launched the „Hellenization of art” of ancient Rome. This article draws the attention to a number of factors relating to the looting of Greek art, which was becoming more and more popular during the first Punic War. Moreover, it focuses on the aesthetic changes in the Roman art in the third and second century BC.
    -
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2015, 30; 55-68
    0208-6034
    2449-8300
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Looting of Cultural Property in Europe for the Fuhrer – Museum in Linz
    Пограбування культурних цінностей Європи для музею фюрера у Лінці
    Autorzy:
    Soloshenko, V.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22676578.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-18
    Wydawca:
    National Academy of Sciences of Ukraine. Institute of World History
    Tematy:
    музей фюрера
    Лінц
    культурний центр
    єврейські колекції
    цінні твори мистецтва
    пограбування Європи
    Друга світова війна
    Fuhrer-Museum
    Linz
    cultural center
    Jewish collections
    precious artworks
    looting of Europe
    World War II
    Opis:
    У статті проаналізовано діяльність нацистської «місії Лінц», організацію і підготовку до створення нею «Музею фюрера у Лінці». Берлін, за замислом А. Гітлера, мав стати своєрідним Римом, а Лінц – європейською столицею світового мистецтва. Хоча цьому музею так і не судилося бути створеним, однак проєкт його створення і його дорогоцінні колекції, які у переважній більшості були конфісковані у єврейських родин, заслуговують на велику увагу, а таємниці, пов’язані з цим продовжують хвилювати людство. Велику роль у підборі і формуванні експозицій музею, який перебував у процесі створення, відігравали його керівники. Вони опікувалися ним і відбирали найцінніше з пограбованих колекцій Європи, узгоджуючи наповнення музею з А. Гітлером. Автор з’ясовує, що експозиції «Музею фюрера у Лінці» складалися переважно з мистецьких колекцій євреїв. Для здійснення відбору цінних творів мистецтва головним критерієм була приналежність екземпляра, за баченням фюрера, до європейського «високого мистецтва». Досліджуються складові діяльності «місії», окреслені маршрути переміщення творів живопису, що різними шляхами потрапляли до музейних фондів. Крім того, значну увагу у статті приділено ключовим особам, архітекторам, проєкти яких отримали схвалення фюрера, керівникам музею у Лінці – історикам мистецтв та іншим виконавцям, які брали безпосередню участь в організації і здійсненні масштабного пограбування культурних цінностей на території Європи. Зазначено, що метою «місії Лінц» був, окрім іншого, пошук предметів, створених майстрами «арійського» походження. Підкреслено, що створення музею такого роду було спробою довести велич і непохитність Німецького рейху. У статті наголошується, що у ході війни Гітлер планував спорудження культурних центрів у Кенігсберзі і Дронтгеймі (Норвегія). Встановлено, що у Кенігсберзі фюрер хотів заснувати музей з культурними цінностями зі Східної Європи, у Дронтгеймі – найпівнічнішому центрі майбутньої Великої імперії, експозиції новоствореного музею повинні були прикрашати твори німецьких майстрів. Той факт, що музей фюрера у Лінці так і не був побудований, не дає підстав відкидати проведені заходи систематичного грабунку і конфіскації культурних цінностей, які здійснювалися протягом багатьох років панування нацизму.
    The article analyzes the activities of the Nazi “Special Mission Linz”, its organization and preparations for the opening of the Fuhrer-Museum in Linz. By A. Hitler’s design, Berlin was supposed to become a kind of Rome, and Linz – to become the European capital of world art. Although this museum was never established, its creation project and precious collections, most of which were seized from Jewish families, deserve a great deal of attention, and the connected with it secrets continue to be a concern of mankind. The crucial role in the selection and formation of the creating museum's expositions was played by its leaders. They took charge of future museum and selected for it the most precious items of the looted collections of Europe, coordinating the process of museum’s filling with Hitler. The author finds out that the Fuhrer-Museum in Linz expositions consisted mainly of art collections of Jews. The main criterion for the selection of valuable pieces of art for the museum was its belonging to the European high art. The article analyzes the components of the “mission’s” activities, outlines the routes of the artworks, which got into the museum collections in different ways. Besides, significant attention is paid in the article to the key figures: architects whose projects were approved by the Fuhrer, leaders of the museum in Linz – art historians and other executors who were directly involved in organizing and conducting of a large-scale looting of cultural property in Europe. The author notes that the purpose of the “Special Mission Linz”, was, inter alia, to find artworks created by masters of “Aryan” birth. The study emphasizes that such kind of museum establishment was an attempt to prove the greatness and steadfastness of the German Reich. It is noted in the article that Hitler was planning to build cultural centers in Königsberg and Drontheim (Norway) during the war. The Fuhrer wanted to establish a museum with cultural property from Eastern Europe in Königsberg, and the artworks of German authors were supposed to decorate the exposition of the newly created museum in Drontheim – the northernmost center of the future Great Empire. The fact that the Fuhrer-Museum in Linz was never built does not give any grounds to reject the facts of systematic looting and confiscation of cultural property that were conducting during many years of Nazi rule.
    Źródło:
    Проблеми всесвітньої історії; 2021, 13; 190-202
    2707-6776
    Pojawia się w:
    Проблеми всесвітньої історії
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Organizacja życia polskiego w Legnicy po zakończeniu II wojny światowej
    The organisation of life by the Polish community in Legnica after the Second World War
    Autorzy:
    Jaworska, Kazimiera
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/473086.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-01
    Wydawca:
    Collegium Witelona Uczelnia Państwowa
    Tematy:
    Lignica, Legnica,
    Północna Grupa Wojsk Radzieckich,
    relacje polsko-
    radzieckie w 1945 r.,
    przesiedlenia ludności,
    szabrownictwo,
    gazeta „Pionier”.
    the Northern Military Group of the Soviet Army,
    Polish
    and Russian relations in 1945,
    resettlement, looting,
    the Pioneer
    Opis:
    Niniejszy tekst prezentuje proces organizowania życia polskiego w Legnicy w 1945 r. na tle skomplikowanych realiów miasta, w którym zasadnicze decyzje polskie władze podejmowały po konsultacjach z przebywającym w mieście Dowództwem Północnej Grupy Wojsk Radzieckich lub były podejmowane przez to Dowództwo. W tym czasie Legnica była siedzibą władz miejskich, powiatowych, a nawet przez kilka miesięcy – wojewódzkich. W związku z tym w mieście była wydawana gazeta „Pionier” będąca swojego rodzaju organem prasowym ówczesnych władz partyjno-państwowych. W niniejszym opracowaniu zwrócono uwagę przede wszystkim na te kwestie, o których zdawkowo wspominano we wcześniejszych opracowaniach
    This paper describes the process of organisation of life by the Polish community in Legnica in 1945, in the complicated post-war reality, when the Polish authorities took all Kazimiera Jaworska 71 their crucial decisions following consultation with the commanders of the Northern Military Group of the Soviet Army stationed here. At that time Legnica was the seat of municipal, district and provincial authorities. As a result, the Pioneer, a newspaper constituting a tool of the local political and state authorities, was issued regularly in the city. The major focus of this paper is on the issues which were marginalised in previous publications.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2016, 2, 19
    1896-8333
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Criminal activity in Silesia during the Thirty Years’ War (1618–1648). Contribution to the research
    Autorzy:
    Wojtucki, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591025.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Silesia
    Thirty Years’ War
    executioner
    theft
    murder
    homicide
    soldiers
    looting
    conflict
    17th century
    serial killers
    witchcraft
    posthumous magic
    gallows
    execution
    przestępczość
    Śląsk
    wojna trzydziestoletnia
    kat
    kradzież
    zabójstwo
    morderstwo
    żołnierze
    grabież
    konflikt
    wiek XVII
    seryjni mordercy
    czary
    magia posthuma
    szubienica
    egzekucja
    Opis:
    Należy przyjąć, iż każda wojna tworzyła ludzi marginesu, a demobilizacja sprawiała, że pozostali po niej ludzie byli przywykli do walki i rozboju. Skłonni do kontynuowania dotychczasowych zajęć, którymi się trudnili, ale już poza szeregami oddziałów wojskowych. W trakcie wojen za armiami ciągnęły masy przeróżnych maruderów i hultajów, którzy czasem zostawali wchłonięci do szeregów armii, za którymi podążali. Jedynie na przykładzie dużych miast ówczesnego Śląska, tj. Legnicy czy częściowo Wrocławia i Świdnicy możemy poznać skalę zjawiska ówczesnej przestępczości pospolitej, zarówno tej popełnianej przez żołnierzy, ale też cywilów. Niepokoje w okresie konfliktu zbrojnego w latach 1618-1648 przyniosły też wystąpienia ludności przeciwko ówczesnym władzom. Jednak to kradzieże stanowiły w nowożytnych systemach karnych najpowszechniejszy delikt, za który orzekano sankcje karne od tych najpoważniejszych – kary śmierci, cielesnych, czy relegacji. Łupem złodziei padało wszystko, co miało jakąkolwiek wartość materialną i pozostawione zostało bez stosownego nadzoru. Do szczególnie negatywnie postrzeganych w świetle prawa była kradzież dokonana przez zatrudnioną służbę lub czeladź względem swoich pracodawców oraz rabunek kościoła. W okresie wojny trzydziestoletniej lub tuż po niej obserwujemy również wzrost prześladowań osób, które oskarżano o magię szkodliwą, a więc czarownice i czarowników. Oprócz żywych, oskarżenia o złowrogą, pośmiertną aktywność wysuwano również wobec zmarłych (magia posthuma). Na Śląsku wybuchły również epidemie, które nierzadko przywlekli ze sobą żołnierze armii, dla których tereny te stały się miejscem kwaterunku lub przemarszu. O wywołanie części z nich oskarżono czarownice lub grabarzy ze śląskich miast. Wojna trzydziestoletnia „stworzyła” też różnej maści przestępców. Niewątpliwie „produktem” konfliktu 1618-1648 był znany w jej końcowej fazie i tuż po niej były żołnierz, seryjny morderca Melchior Hedloff, który przyznał się na torturach do 251 morderstw. Stracono go w Oleśnicy w styczniu 1654 r. Na Śląsku, ale też w całej Rzeszy wraz z wybuchem wojny trzydziestoletniej pojawiło się wiele nowych urządzeń penitencjarnych. Na ich wystawienie decydowały się przeważnie władze miejskie (nie wojskowe), a obiekty wznoszono na rynkach lub bezpośrednio przed bramami miejskimi. Wśród nich powstały nowe drewniane szubienice, rzadziej pręgierze.
    It must be assumed that every war created people of the criminal margins and demobilization made the people, used to fighting and robbing, left with no prospects. They were inclined to continue the activities they had been engaged in so far, but at the time, outside the ranks of the military units. During the wars, masses of various marauders and mercenaries followed the armies and sometimes they were absorbed into the ranks of the army they were shadowing. Only on the example of large cities in Silesia at that time, i.e. Legnica or partially Wrocław and Świdnica, can we learn about the scale of the phenomenon of common crime at that time, both that committed by soldiers and civilians. The unrest during the period of armed conflict in the years 1618–1648 also brought about protests of the population against the then authorities. However, theft was the most common crime in modern penal systems, for which criminal sanctions were imposed on the most serious ones – the death penalty, corporal punishment, or discharge. The thieves’ plunders were all that had any material value and were left without proper supervision. Particularly negatively perceived in the eyes of the law was the theft by an employed service or journeyman to their employers or a church robbery. During or just after the Thirty Years’ War, we also observe an increase in persecution of people who were accused of harmful magic, i.e. witches and sorcerers. Apart from the living, accusations of sinister, posthumous activity were also made against the dead (posthumous magic). In Silesia, epidemics also broke out, which were often brought with them by soldiers of the army, for whom the area became a place of accommodation or march. Witches or gravediggers from Silesian towns were accused of calling some of them. The Thirty Years’ War “created” various kinds of criminals. Undoubtedly, the “product” of t he 1618–1648 c onflict was a wellknown, serial killer Melchior Hedloff, who being tortured, confessed to 251 murders. He was executed in Oleśnica in January 1654. Many new penitentiary facilities appeared both in Silesia and also in the whole Reich as a result of the outbreak of the Thirty Years’ War. They were mostly exhibited by municipal authorities (not military) and built on the markets or directly in front of city gates. Among them, new wooden gallows were built, less often pillories.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 4; 125-152
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Willi Drost – ostatni dyrektor Stadtmuseum (muzeum miejskiego) w Gdańsku
    Willi Drost: the last director of the Stadtmuseum (city museum) in Gdańsk
    Autorzy:
    Kramer-Galińska, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/432915.pdf
    Data publikacji:
    2019-07-11
    Wydawca:
    Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
    Tematy:
    Wolne Miasto Gdańsk
    Muzeum Miejskie w Gdańsku
    Stadt - und Provinzialmuseum
    Willi Drost (1892–1964)
    narodowy socjalizm
    straty wojenne
    badania proweniencyjne
    nazistowska grabież dzieł sztuki
    Free City of Gdańsk
    City Museum in Gdańsk
    Stadt- und Provinzialmuseum
    National Socialism
    war losses
    provenance studies
    Nazi looting of artworks
    Opis:
    O ile historia Wolnego Miasta Gdańska (1920–1939) doczekała się w Polsce po 1989 r. wielu naukowych opracowań, o tyle działalność instytucji i osób – w szczególności gdańszczan narodowości niemieckiej, którzy odgrywali znaczącą rolę w życiu politycznym, kulturalnym, naukowym, oświatowym i duchowym Gdańska do 1945 r. – pozostaje w znacznej mierze ciągle nieopracowana. Taką postacią jest urodzony w tym mieście w 1892 r. Willi Drost. Po studiach oraz pracy naukowej w Lipsku, Marburgu, a także Kolonii i Królewcu powrócił w 1930 r. do Gdańska, gdzie powierzono mu posadę kustosza, następnie konserwatora zabytków Wolnego Miasta Gdańska, a od 1938 r. funkcję dyrektora Muzeum Miejskiego. Sprawował ją nieprzerwanie do 1945 roku. Od 1930 r. był także wykładowcą historii sztuki w Wyższej Szkole Technicznej (Technischer Hochschule), kustoszem Zbiorów Muzealnych całego obszaru Gdańsk – Prusy Zachodnie. Efektem pracy naukowej są jego liczne publikacje z zakresu teorii sztuki, malarstwa nowożytnego północnej Europy oraz sztuki Gdańska. Zasługą Drosta były prowadzone od 1934 r. prace inwentaryzacyjne zabytkowych kościołów gdańskich. Na podstawie zachowanych materiałów Drost opracował oraz opublikował w latach 1957–1964 5-tomową serię pt. Zabytki Sztuki Miasta Gdańska (Kunstdenkmäler der Stadt Danzig). W czasie II wojny światowej, wspólnie z prof. Erichem Volmarem, kierował akcją zabezpieczania i ewakuacji dzieł sztuki z Muzeum Miejskiego, Sali Czerwonej Ratusza, Dworu Artusa, Domu Uphagena, kościołów i innych obiektów zabytkowych. Bezpośrednio po jej zakończeniu Drost pozostał w Gdańsku i pomagał polskim historykom sztuki w odzyskaniu dzieł sztuki ukrytych w mieście i okolicach. Wiosną 1946 r. wyjechał do Niemiec i wykładał na uniwersytetach w Hamburgu oraz w Tybindze. Do końca życia pozostał propagatorem dziedzictwa kulturowego Gdańska. W uznaniu zasług uhonorowano Drosta licznymi nagrodami w Niemczech, a w 1992 r., w 100-lecie urodzin, odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową usytuowaną przed budynkiem dawnego Muzeum Miejskiego, a dziś Narodowego w Gdańsku. Artykuł ma przybliżyć działalność Drosta jako muzealnika oraz przypomnieć jego zasługi dla Gdańska.
    As much as the history of the Free City of Danzig (1920–1939) has been dedicated numerous academic studies, the activity of its institutions and people, particularly Gdańsk residents of German nationality who played a significant role in the city’s political, cultural, scientific, educational, and spiritual life until 1945 has been hardly investigated. One of such individuals is Willi Drost born in Gdańsk in 1892. Following his studies and academic work in Leipzig, Marburg, Cologne, and Konigsberg, in 1930 he returned to Gdańsk, where he was offered the position of a custodian and later conservator of monuments of the Free City of Gdańsk; furthermore, as of 1938 he was appointed Director of the City Museum, which he remained uninterruptedly until 1945. Beginning from 1930, he was also professor of art history at the Technischer Hochschule, engineering university, as well as curator of Museum Collections for the whole region of Gdańsk – Western Prussia. His scholarly activity yielded numerous publications in art theory, North European modern painting, and Gdańsk art. Furthermore, Drost takes credit for the inventory of Gdańsk historic churches conducted from 1934 onwards. Resorting to the preserved materials, in 1957–1964, Drost published a 5-volume series titled Art Monuments of the City of Gdańsk (Kunstdenkmäler der Stadt Danzig). During WW II, together with Prof. Erich Volmar, he supervised the action of protecting and evacuating art works from the City Museum, Town Hall’s Red Room, Artus Manor, Uphagen’s House, as well as from churches and other historic facilities. Directly following the end of WW II, Drost stayed on in Gdańsk, helping Polish art historians to recover art works hidden in the city and its vicinity. Having left for Germany in the spring of 1946, he was professor at Hamburg and Tubingen universities. Until his last days he continued to promote the cultural heritage of Gdańsk. In recognition of his merits, Drost was honoured with numerous awards in Germany, while in 1992, on the 100th anniversary of his Birthday, a plaque commemorating him was unveiled in front of the building of the former City Museum (Stadtmuseum), today housing the National Museum in Gdańsk. The paper’s goal is to popularize Drost’s endeavours as a museologist, and to recall all he did for Gdańsk.
    Źródło:
    Muzealnictwo; 2019, 60; 108-120
    0464-1086
    Pojawia się w:
    Muzealnictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rückgabe des beschlagnahmten Bibliotheksgutes – argumentacja Gustava Abba i stanowisko Kajetana Mühlmanna. Epizod z dziejów polskich zbiorów artystycznych w okresie II wojny światowej
    Rückgabe des Beschlagnahmten Bibliotheksgutes: Gustav Abb’s Argumentation and the Position of Kajetan Mühlmann. An Episode in the History of Polish Artistic Collections during WW II
    Autorzy:
    Zadrożny, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24779787.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Gustav Abb
    Kajetan Mühlmann
    Generalne Gubernatorstwo - niemiecka administracja okupacyjna
    grabież i eksploatacja okupowanych ziem polskich
    Sonderbeauftragte für die Erfassung und Sicherung der Kunst- und Kulturschätze
    Urząd Pełnomocnika Specjalnego do spraw Sporządzenia Spisu i Zabezpieczenia Dzieł Sztuki i Zabytków Kultury
    Staatsbibliothek Krakau
    Hauptverwaltung der Bibliotheken
    Główny Zarząd Bibliotek
    Sichergestellte Kunstwerke im Generalgouvernement
    zagrabione dzieła sztuki - zabezpieczone dla Rzeszy Niemieckiej
    occupatio bellica
    debellatio
    zawojowanie
    General Government
    administration of Germany-occupied territory
    looting and exploitation of occupied Polish territories
    Office of the Plenipotentiary for the Safeguarding of Works of Art and Cultural Heritage
    Main Library Board
    looted artworks sequestrated for the German Reich
    conquest
    Opis:
    Pod koniec listopada 1941 r. doszło do dyskusji między Gustavem Abbem, szefem Głównego Zarządu Bibliotek w Generalnym Gubernatorstwie, i Kajetanem Mühlmannem, Pełnomocnikiem Specjalnym do Spraw Zabezpieczenia Dzieł Sztuki i Zabytków Kultury, na temat ewentualnego przekazania do Staatsbibliothek obiektów bibliotecznych „zabezpieczonych" przez Urząd Mühlmanna. Raport z tej konfrontacji doskonale obrazuje dwoistość postaw funkcjonariuszy GG wobec dóbr skonfiskowanych z rozkazu i w imieniu władz niemieckich na okupowanych polskich ziemiach, tak jak i ich biegłość w dostosowaniu wywodu do korzystnych dla Niemiec, lecz niezgodnych z prawem międzynarodowym, koncepcji prawnych, w tym wypadku do idei debellatio.
    Towards the end of November 1941, a discussion took place between Gustav Abb, head of the Main Board of Libraries in the General Government, and Kajetan Mühlmann, the Special Plenipotentiary for the Safeguarding of Works of Art and Cultural Heritage, about the possible transfer to the Staatsbibliothek of library objects "secured" by Mühlmann's office. The report on this confrontation perfectly illustrates the duality of attitudes of the GG officers towards goods confiscated in occupied Polish territories by order and on behalf of the German authorities, as well as their proficiency in adapting legal arguments which, while in contravention of international law, were favourable to Germany, in this case to the concept of debellatio.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 4; 697-734
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies