- Tytuł:
-
Adam Chętnik – Józef Psarski: dwie wizje formowania tożsamości narodowej i lokalnej na Kurpiach
Adam Chętnik – Józef Psarski: Two Men – Two Visions Establishing National and Local Consciousness in Kurpie - Autorzy:
- Plucińska, Dorota
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/567413.pdf
- Data publikacji:
- 2015-05-20
- Wydawca:
- Olsztyńska Szkoła Wyższa
- Tematy:
-
Adam Chętnik
Józef Psarski
regionalizm
lokalizm
tożsamość narodowa
tożsamość lokalna
Kurpie
Adam Chetnik
regionalism
localism
ethnic/national identity
local identity - Opis:
-
Adam Chętnik – regionalista i etnograf oraz Józef Psarski – lekarz i społecznik są współczesnymi bohaterami Kurpiowszczyzny, którzy dla niej ofiarowali lata pracy, wysiłku i cały dorobek materialny, zostawiając po sobie liczne dokonania oraz pamięć następnych
pokoleń. Psarski, mimo że przyjechał do nieznanej mu Kurpiowszczyzny, traktował ją jak miejsce zadomowione, a sam czuł się tutaj zakorzeniony, Chętnik tutaj się urodził, był więc jednym
z Kurpiów, wrośniętym w lokalność, którą pragnął docenić i dowartościować. Ich działalność miała charakter prekursorski. Psarski antycypował kierunki rozwoju oświaty: społecznej odpowiedzialności za edukację (kształcenie zawodowe zgodnie ze specyfiką i potrzebami regionu oraz zapewnianie młodzieży odpowiedniej opieki medycznej i socjalnej), konieczność wychowywania młodych ludzi w duchu szacunku i tolerancji, uświadamiania im ich roli społecznej w najbliższej i dużej ojczyźnie. Chętnik nowatorsko wykorzystywał regionalistyczne badania nad folklorem do promowania tożsamości lokalnej Kurpiów. Jego praca badawcza odnosiła się do przeszłości, by na jej bazie odkrywać relacje w teraźniejszości. Taka działalność wyprzedzała idee regionalizmu o kilkadziesiąt lat. Na podstawie bogatego dzieła życia pozostawionego przez Chętnika oraz dorobku Psarskiego widać wyraźnie dwudziestowieczne dylematy inteligenta na rozdrożu kultur, człowieka poszukującego samorealizacji w społeczeństwie, świadomego huma-
nisty w jak najszerszym rozumieniu tego słowa, sytuującego się w przestrzeni kulturowej prowincji (z dala od centrum – Warszawy) oraz pogranicza (Mazur).
Adam Chętnik – regionalist and ethnographer-, and Józef Psarski – physician and social worker – are two outstanding personalities of post-war Kurpeie. Both men dedicated a considerable part of their time, energy and personal funds to the study of the cultural heritage and future development of this particular region which they considered their home, leaving be- hind them a wide range of accomplishments as a legacy for generations to come. Psarski was a non-native to Kurpie where he arrived after WW II. It was a region entirely foreign to him, but he adapted admirably well and struck roots before long. Chętnik however was a native to this region, a born Kurp, intimately wedded within the regional community, familiar with its peo- ple, local habits and history, which all he desired to see appropriately appreciated and valued. Both men’s accomplishments were of groundbreaking character. Psarski seemed to anticipate the future course of education: he was aware of the local community’s responsibility for the education of the next generations (he initiated among others vocational training oriented towards the local requirements and furthered compulsory social and medical care). He understood the imperative of bringing up young persons in the spirit of mutual respect and the acceptance of your fellow-man and make them conscious of their individual role within the community of their local environment and the society of their home country. Chętnik put his research on re- gional folklore into service to promote a Kurpian ethnic identity, an approach unprecedented by then. He endeavored to build a bridge between the understanding of processes in the past and the explanation of current conditions. His approach anticipated the idea of regionalism by decades. The achievements of Chętnik and Psarski and their lifetime’s outstanding work demonstrate the quandary many representatives of XXth Century intelligentsia had to face. They were conscious humanists in the fullest sense of the word and found themselves put in a place where partially contradictory cultures met and overlapped. They strived for self-realization within their community, marooned in a remote cultural hinterland (far from the cultural centre of Warsaw) in the borderland of Mazuria. - Źródło:
-
Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne; 2015, 2; 9-27
2084-1140 - Pojawia się w:
- Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł