Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "literatura – teoria" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-46 z 46
Tytuł:
Teoria historiografii w De historica facultate Francesco Robortello
The Theory of Historiography in the De historica facultate by Francesco Robortello
Autorzy:
Dziuba, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954796.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Renesans
Robortello
historiografia
literatura – teoria
Renaissance
historiography
literature – theory
Opis:
The paper seeks to answer the question how historiography, a very popular genre in the Renaissance, its goals and methods, were understood by the author of the first in the sixteenth century work on that topic. Francesco Robortello, a prominent Hellenist, is in the treatise under discussion faithful to his Greek interests. Contrary to the pattern assumed by the epoch, he gives the victor's palm in the field of history writing to Thucidydes, and in his work he most often refers to the thought of Aristotle and Lucian. He imitates the latter when defining the goal of historiography. Similarly as Lucian, in the treatise devoted to the same theme, Robortello shows errors which historians should avoid when writing their works. The Italian humanist refers to Cicero and Quintilian, nevertheless his master was Lucian whose leading principle was faithfulness to historical truth. And this principle is repeated many times as the main task of historiography in the De historica facultate. It seems that this is not only a literary topos, but the author's genuine belief. At the same time, Robortello is closer and closer to modern historiography.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2001, 49, 3; 51-59
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na pograniczu literatury. Z problemów literackości w sztuce XXI wieku
Autorzy:
Głos, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607754.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
literariness, digital literature, theory, literature, twenty-first century
literackość, literatura cyfrowa, teoria, literatura, XXI wiek
Opis:
The dynamic technological development caused recently the occurring of many innovating artistic phenomena that connect attributes of literature and different arts. There are new genres that show some resemblance to literary ones, but bring the artistic and semantic function of language down as well. For example, in digital literature, words are as important as images and sounds – and not a single tool dominates over another. Furthermore, there increasingly appear artistic experiments treating language as an object for processing, mix, deconstruction or generating like a computer programme code. This paper concerns the problem of literariness in these new genres, placed peripherally in regard to customarily comprehended literature. Besides the lingual structure in a piece of work, the context of reading and the strategies of interpretation have been described as well. Literature is transcendent in some way, which means that it is always in a relation with the real world. If so, the existential questions really matter in reading too. Eventually, the literariness can be considered as a quality connected with a few dimensions, like immanent lingual shape of piece, its release and reading context or, finally, system of terms established in specific culture. This conception might react against arbitrary conceptions of the literariness in new art genres. On the other hand, it gives a lot of space for further studies on phenomena appearing in the literature’s borderland.
Wraz z dynamicznym rozwojem technologii od pewnego czasu trwa wysyp nowatorskich zjawisk artystycznych łączących w sobie cechy literatury oraz innych sztuk. Powstają nowe gatunki, aspirujące do miana literackości, przełamujące jednak tradycyjną hegemonię języka w zakresie ewokacji sensów. Na przykład w literaturze cyfrowej słowo partycypuje w konstruowaniu wyrazu artystycznego na równych prawach z obrazem czy dźwiękiem. Coraz częściej też samo tworzywo językowe staje się przedmiotem eksperymentów formalnych, polegających na przetwarzaniu, miksowaniu, dekonstruowaniu, generowaniu czy „uruchamianiu” kodu językowego niczym programu komputerowego. Celem artykułu jest pokazanie problemu literackości nowych zjawisk, sytuujących się na peryferiach – by nie powiedzieć: poza granicami – tradycyjnie rozumianej literatury. Wychodząc od zagadnienia struktury językowej dzieła, wywód badawczy wiedzie ku kwestii kontekstów odbioru i strategii interpretacyjnych. Z racji transcendentnego charakteru literatura zawsze wchodzi w relację z otoczeniem, dlatego aspekt egzystencjalny – ze szczególnym uwzględnieniem kategorii prawdy – wydaje się w poznawaniu literackości ważny nie mniej niż jakości tekstowe. Ostatecznie zaproponowany w artykule model rozumienia literackości uwzględnia zarazem immanentne jakości konstrukcyjne utworu, kontekst publikacji i odczytania oraz wynikające z uwarunkowań kulturowych konwencje teoretycznoliterackie. Z jednej strony ma to zapobiec zbytniej arbitralności w uznawaniu literackości rozmaitych dzieł, z drugiej zaś stworzyć elastyczne i pojemne ramy pojęciowe dla badaczy najnowszych zjawisk z pogranicza literatury.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2017, 35, 2
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Utwór literacki jako dzieło sztuki (na podstawie wybranych dyskusji publicznych, odnotowanych w polskich czasopismach po 1989 roku)
Autorzy:
Kuczera-Chachulska, Bernadetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624153.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
dzieło sztuki
literatura
teoria literatury
Opis:
Literary work as a piece of art (based on selected public discussions  as noted down in polish magazines after 1989) In the sketch the author raises the issue concerning the presence of a literary text in the contemporary social-media consciousness.  At the outset the author draws two poles: the elite and egalitarian one, then, she passes to analysing public discourses which took place in the last century in cultural periodicals (“Znak”, “Tygodnik Powszechny”). One of the crucial conclusions of her observations is the judgement according to which a literary masterpiece has been in the last centuries as if less a piece of art and become more a place of exchanging a thought and social discourse. 
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2011, 10, 1; 43-71
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria literatury doby „zwrotów”: o jubileuszowej ankiecie „Tekstów Drugich”
Theories of literature in the times of “turns”: about jubilee questionnaire of “Teksty Drugie”
Autorzy:
Bohuszewicz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1392031.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
teoria
literatura
"zwroty"
"Teksty Drugie"
Opis:
After 20 years of appearance in print of “Teksty Drugie” magazine, its chief editor, Ryszard Nycz, has prepared some general questions and refers them to the closest collaborators. Many of them are poststructuralistic, but not only: the text of Ewa Domańska consists of the project of return of natural sciences into the core of humanities, and Danuta Ulicka’s text The Archival Turn (As I See It) announces the necessity of a turn to philology – not its 16th or 19th century versions, but postmodern philology.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2012, 17; 13-32
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pragnienie opowieści
Desire for stories
Autorzy:
Śniedziewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1391818.pdf
Data publikacji:
2015-11-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literature
theory
narration
literatura
teoria
narracja
Opis:
The aim of this article is to discuss Mirosław Loba’s book titled Wokół narracyjnego zwrotu. Szkice krytyczne [Around the Narrative Turn: Critical Essays]. The book is a reconstruction of the main trends in contemporary French thought on narrative (the psychoanalytic approach and Paul Ricoeur’s concept are particularly emphasized). Loba’s theoretical perspective is complemented by analytical attempts – the researcher interprets Andrea Camilleri’s and Donna Leon’s criminal novels and he also proposes one of the most interesting Polish interpretations of Jonathan Little’s The Kindly Ones.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2015, 23; 274-283
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Tworki” Marka Bieńczyka jako powieść gatunkowa
Tworki of Marek Bieńczyk as a genre story
Autorzy:
Marecki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1392113.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literatura
powieść
teoria gatunków
powieść gatunkowa
Opis:
The article’s author analyses Marek Bieńczyk’s novel Tworki (1999), using tools from genre theory and challenging the prevailing view of Bieńczyk as a postmodernist, the pantextualism of his literature, and his adherence to “non-epic prose.” Bieńczyk’s novel is contextualized as a drawnout story (gawęda), mystery story, bildundsroman. It is shown how Bieńczyk uses established genres to assemble the elements of a narrative universe (the narrator, protagonist, intrigue), and the way he handles the epic aspects of his literature. Particular emphasis is placed on an analysis of the vaudeville-cabaret layers of the novel, everything borrowed from popular culture and used to re-narrate the trauma of the Holocaust. In this respect, Bieńczyk’s novel is considered to be one of the bravest works in Polish post-1989 literature.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2012, 18; 101-133
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwiedzeni przez manekiny, czyli o erotyce sztucznych ciał (na przykładzie opowiadania Płaszcz Józefa Olenina Eugéne’a Melchiora de Vogüégo)
Seduced by mannequins, or on eroticism of artificial bodies (on the example of the story Le manteau de Joseph Oléonine by Eugéne Melchior de Vogüé)
Autorzy:
Gajewska, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1392351.pdf
Data publikacji:
2011-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literatura
sztuka
estetyka
teoria psychoanalityczna
manekiny
Opis:
In the article I shake a common conviction that the quasi-female mannequins fascinate us because they remind beautiful, real women in their unliving materiality they represent human bodies. Basing on psychoanalytical theories, I am proposing a thesis that in this fascination the representation of those alive (empirical) bodies is not meant, but a presentation of the aesthetic and especially erotic fantasies. The point of reference of this fascination is not a body of blood and bones, often imperfect, handicapped and ageing, but fantasies about the creation, embodiment, enlivening of the ideal woman whose symbol is the mythical Galatea sculpted by Pygmalion. The aesthetic-erotic fascination with mannequins is seen in many artworks and literary works. In this article I discover this phenomenon by analysing a fantastic story by Eugéne Melchior de Vogüé. However, the choice of this work does not mean that the fascination with the quasifeminine mannequins is exclusively a motif of fantastic prose. Just the opposite, for instance, it can be found in realistic novels like Emil Zola’s Ladies' Paradise, in which descriptions of mannequins in shop windows are saturated with erotic admiration connected with the category of luxury. However, due to the fact that fantastic literature is a particular field of play for fantasy and unconsciousness, this psychic energy being the consequence of the dramatised hallucination of displacing, my choice was Le manteau de Joseph Oléonine. Analysis of this work becomes a contribution to wider interpretations of the phenomenon of quasi-feminine mannequins in the West European culture of the turn of the 19th and 20th centuries.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2011, 16; 69-80
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
APPROACHES TO RELIGIOUS POETRY IN POLISH AND ANGLOPHONE SCHOLARSHIP. A COMPARATIVE OVERVIEW
Polskie i anglojęzyczne badania nad poezją religijną. Przegląd porównawczy
Autorzy:
Matyjaszczyk, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036031.pdf
Data publikacji:
2020-11-26
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
religious literature; religious poetry; literary criticism; the sacred in literature
literatura religijna; poezja religijna; teoria literatury; sacrum w literaturze
Opis:
The article compares Polish and Anglophone literary-theoretical approaches to religious poetry. It demonstrates that some common tendencies to be found in Polish studies and in English scholarship include drawing on a single religious tradition (Christian, official), focusing on the author and their religious experience, and narrow and/or prescriptive approaches that are sometimes more theological than literary-theoretical in nature. The survey suggests that the most prominent difference is that Polish criticism has produced a long-standing tradition of literary-theoretical studies that develop on or polemicize with each other in an attempt to describe and systematize the field of the intersections of poetry and religion and propose literary methodologies for studying religious poetry, while Anglophone studies do not enter into this kind of dialogue. The Polish studies, if popularized, could help reduce the theoretical and methodological deficit in Anglophone scholarship on the subject.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2020, 75; 43-64
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura chrześcijańska w czasach postmodernizmu
Christliche Literatur in den Zeiten der Postmoderne
Autorzy:
Jakubów, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945220.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
literatura chrześcijańska
literatura katolicka
teoria literatury
Christian literature
Catholic literature
literary theory
Opis:
In dem Aufsatz werden die neuesten definitorischen Versuche des Begriffs „christliche Literatur“ präsentiert, die von Georg Langenhorst in seinem Buch Christliche Literatur für unsere Zeit  und  von Martin Mosebach in seinem Essay Was ist katholische Literatur? geliefert wurden. Beachtenswert ist hier der Verzicht auf die rein essentielle Auffassung des Problems, die in der  gewandelten konfessionellen Situation im heutigen Deutschland die christliche Literatur auch außerhalb des kirchenbezogen Zusammenhangs wahrnehmen lässt. Problematisch sind die unscharfen Grenzen zwischen der theologischen und literaturwissenschaftlichen Betrachtung der Literatur wie auch die Abgrenzung gegen nichtchristliche Phänomene.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 5; 215-224
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odzyskane z niepamięci. Żeby nie było śladów… Cezarego Łazarewicza i reportażowy zwrot w kierunku rekonstrukcji
Autorzy:
Żyrek-Horodyska, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/8766768.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:
reportaż
pamięć
niepamięć
literatura non-fiction
teoria reportażu
Źródło:
Poetyki czasu, miejsca i pamięci; 427-441
9788395558122
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Der deutsche Katholizismus als Herausforderung für die polnische Germanistik
Niemiecki katolicyzm jako wyzwanie dla polskiej germanistyki
Autorzy:
Jakubów, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933653.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
literatura chrześcijańska
literatura katolicka
teoria literatury
Christian literature
Catholic literature
literary theory
Opis:
Wpływ tradycji katolickiej na literaturę niemieckojęzyczną jest, jak do tej pory, problemem, który w stosunkowo niewielkim stopniu został opracowany przez polskich germanistów. Opublikowane w ostatnich latach prace z tej dziedziny nie są w stanie wypełnić istniejącej luki badawczej. Przyczyną takiego stanu rzeczy są zarówno względy polityczne okresu powojennego, jak i jednostronna recepcja piśmiennictwa niemieckojęzycznego. Polskie literaturoznawstwo koncentrowało się bowiem na jego głównym nurcie rozwojowym, wyrastającym z protestantyzmu. Wprowadzenie kulturoznawczej perspektywy metodologicznej, traktującej katolicyzm jako symboliczny porządek, określający motywacje i postępowanie grup społecznych, pozwala na wyodrębnienie specyficznych cech tego dyskursu w literaturze polskiej i niemieckiej.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 5; 135-145
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O (intelektualnych) pożytkach z wyprawy na cudze terytorium (badawcze i metodologiczne). Kilka słów o książce Dariusza Skórczewskiego Teoria – literatura – dyskurs. Pejzaż postkolonialny
On (intellectual) benefits from excursions on foreign (research and methodological) territories. A few words about Dariusz Skórczewski’s book Teoria – literatura – dyskurs. Pejzaż postkolonialny [Theory, Literature, and Discourse. A Postcolonial Landscape]
Autorzy:
Zarzycki, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560264.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
Tematy:
Dariusz Skórczewski
postkolonializm
dyskurs tożsamościowy
teoria literatury
literatura polska
Opis:
This paper is a review of Dariusz Skórczewski’s book entitled [Theory, Literature, and Discourse: A Postcolonial Landscape] (Lublin 2013). In the first part the objects of Skórczewski’s research: its intellectual horizon (i.e. Edward Said’s tradition) and “identity discourse”, were indicated. Next, research tools used by Skórczewski in the analysis of Polish literature: “mimicry”, “hybridity”, “compensation”, “orientalization”, were presented. In the last part of the paper, a valuation of Skórczewski’s work was made. It could be said that it is a very important book for postcolonial theory in Poland.
Źródło:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2015, 1(35); 79-82
1896-4133
Pojawia się w:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblical Aspects of Economic Literature
Biblijne aspekty literatury ekonomicznej
Autorzy:
Olshanska, Olena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038737.pdf
Data publikacji:
2019-10-01
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
literatura ekonomiczna
teoria
chrześcijaństwo
aspekty
Biblia
economic literature
theory
Christianity
aspects
Bible
Opis:
The biblical aspects in Ukrainian economic literature of the 20th and 21st century and its preconditions in European economic literature have been examined. The economic theory has been rethought in the context of Christian economic ethics. The 21st century is, in a way, a result of spirituality of the previous generations, and most of all Christian spirituality. A number of socio-economic researches (such as labor processes, the study of wealth and poverty features) have shown that within the existing paradigm of science it is almost impossible to explain their nature and patterns of operation. The development of Christian economic ethics may be just the impetus not only for fairly significant change in economic thinking, but also for the further development of public opinion in general.
W artykule przedstawiono aspekty biblijne literatury ekonomicznej XX i XXI w. na Ukrainie i ich uwarunkowania w ekonomicznej literaturze europejskiej. Teoria ekonomiczna została poddana refleksji w kontekście chrześcijańskiej etyki ekonomicznej. Wiek XXI jest w pewnym sensie produktem duchowości poprzednich pokoleń, a przede wszystkim duchowości chrześcijańskiej. Wiele badań społeczno-ekonomicznych (takich jak procesy pracy, badania bogactwa i biedy) wykazało, że w ramach istniejącego paradygmatu nauki jest prawie niemożliwe, aby wyjaśnić ich charakter i wzorce działania. Rozwój chrześcijańskiej etyki gospodarczej może się stać impulsem nie tylko dla dość istotnych zmian w myśleniu ekonomicznym, ale także dla dalszego rozwoju opinii publicznej w ogóle.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2019, 26, 3; 13-22
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapomniane dzieło Daniela Naborowskiego De temperamentis disputatio medica (1593)
De temperamentis disputatio medica (1593) – a forgotten work of Daniel Naborowski
Autorzy:
Raubo, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1391848.pdf
Data publikacji:
2015-12-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Daniel Naborowski
literature
poetry
the theory of temperaments
literatura
poezja
teoria temperamentów
Opis:
The article describes a forgotten work of Daniel Naborowski – “De temperamentis disputatio medica” (1593). Naborowski was a poet who lived at the turn of the 17th century and the work considered here is the result of his medical studies in Switzerland. The article addresses the poet’s scholarly interests, but first and foremost, it focuses on the subject of the research – the theory of temperaments. With ancient lineage and extremely popular in the sixteenth century, the theory was most frequently presented in the contexts of physiognomy, astrology and the lesions that were conditioned by the theory, yet in Naborowski’s work, it gained a new, solely theoretical perspec-tive. It was also concerned with the meticulous consideration of the systematics of temperaments (e.g. their differentiation – one was moderate and eight were merged, as well as their detailed division). The style of these considerations is characteristic for medical works of that period, and they constitute an interesting example of how practical issues in 16th and 17th century medicine were systematized. Furthermore, Naborowski’s considerations are a vivid example of permeable nature of disciplines – philosophy and medicine, and medicine with the broadly understood field of the humanities.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2015, 24; 219-244
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tadeusz Kantor en español. Estudio comparativo entre las versiones de los ensayos dedicados al Teatro Cero
Theoretical Texts by Tadeusz Kantor Translated into Spanish: A Comparative Study
Autorzy:
Nawrot, Julia
Castellano Martínez, José María
Nalewajko, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/1032369.pdf
Data publikacji:
2020-07-09
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
teatro
traducción
teoría teatral
literatura comparada
Tadeusz Kantor
theater
translation
theatrical theory
comparative literature
Opis:
A pesar de la importancia de Tadeusz Kantor en la evolución del teatro del siglo XX y el gran legado de escritos teóricos que este director polaco ha producido a lo largo de su carrera profesional, en español se publicaron tan solo dos antologías de sus textos. En 1984 en Ediciones de la Flor (Buenos Aires, Argentina) sus ensayos salieron bajo el título de El teatro de la muerte. Fue una recopilación realizada originariamente por Denis Bablet y traducida del francés por Graciela Isnardi. En España, la primera traducción de sus textos apareció muchos años más tarde, en 2010, y vino de la mano de Katarzyna Olszewska Sonnenberg. La selección titulada El teatro de la muerte y otros ensayos (1944-1986) se publicó en Barcelona, en la Editorial Alba. Nos proponemos en este trabajo realizar un estudio comparativo entre las versiones de los ensayos dedicados al Teatro Cero, teniendo en cuenta que la primera de ellas se hizo de forma mediada. Las versiones en español de los textos escogidos se cotejarán también con las fuentes directas (Kantor 1977 y 2005), así como con las versiones definitivas en polaco, con la especial atención en la especificidad de los textos de Tadeusz Kantor.
Despite the importance of Tadeusz Kantor in the evolution of twentieth-century theatre and the great legacy of theoretical writings that he produced throughout his professional career, only two anthologies of his texts were published in Spanish. In 1984, a group of his essays was printed as El teatro de la muerte (Theatre of Death) by Ediciones de la Flor publishing house (Buenos Aires, Argentina). It was a compilation originally made by Denis Bablet and translated into Spanish from French by Graciela Isnardi. In Spain, the first translation of his texts appeared many years later, in 2010, by Katarzyna Olszewska Sonnenberg. The selection titled El teatro de la muerte y otros ensayos (1944-1986) (Theater of Death and Other Essays (1944-1986)) was published in Barcelona, by Alba publishing house. In the present work a comparative study between two versions of the essays dedicated to Zero Theatre has been carried out, taking into consideration that the first one was done in a mediated way. The Spanish versions of the chosen essays have been also compared with the direct sources (Kantor 1977 and 2005), as well as with the definitive versions in Polish, with special attention to the specificity of Tadeusz Kantor’s texts.
Źródło:
La traducción literaria en el contexto de las lenguas ibéricas; 214-226
9788323542841
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ER(R)GO nr 38 (1/2019) - dyskursy weg(etari)anizmu
ER(R)GO No. 38 (1/2019) - discourses of veg(etari)anism
Autorzy:
Er(r)go, Redakcja w
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/467681.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
wegetarianizm
weganizm
kultura
literatura
filozofia
teoria kultury
vegetarianism
veganism
culture
literature
philosophy
cultural theory
Opis:
The full issue of ER(R)GO No. 38 (1/2019) - discourses of veg(etari)anism.
Pełny numer ER(R)GO nr 38 (1/2019) - dyskursy weg(etari)anizmu.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2019, 38
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cebula i kapusta
Onion and Cabbage
Autorzy:
Genis, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/467884.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Teoria literatury
Literatura rosyjska
Historia literatury
Postmodernizm
Literary theory
Russian literature
Literary history
Postmodernism
Opis:
Inspired by the structure of the titular vegetables – one having an essence after having been stripped of the outer layers, the other deprived of it – the article proposes a re-reading of Russian literature from the opposing perspectives of the “cabbage paradigm” and the “onion paradigm.” The former is located in the realm of soviet metaphysics, while the latter reverberates with deeper philosophical inspirations in which the meaning is produced by void and chaos. Both paradigms are used as distinct interpretative perspectives and illustrated with relevant literary examples.
Biorąc za punkt wyjścia budowę tytułowych warzyw, jednego posiadającego rdzeń widoczny po oderwaniu wierzchnich warstw, drugiego zaś pozbawionego go, niniejszy artykuł jest próbą ponownego odczytania literatury rosyjskiej za pomocą dwóch, przeciwstawnych perspektyw: paradygmatu kapusty i paradygmatu cebulu. Pierwszy paradgymat oparty jest na metafizyce sowieckiej, drugi zaś wyrasta z głębszych filozoficznych lektur, wedle których znaczenie kształtuje się poprzez pustkę i chaos. Oba paradygmaty użyte są jako odrębne perspektywy interpretacyjne i zilustrowane adekwatnymi przykładami literackimi.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2015, 31
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paidia i paideia. Zabawa i etyka w Drzewie do samego nieba Marii Terlikowskie
Autorzy:
Wójcik-Du dek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/450714.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
Jerzy Cieślikowski
Maria Terlikowska
teoria zabawy
paidia
literatura dla dzieci
the play theory
literature for children
Opis:
Artykuł jest poświęcony problematyce zabawy oraz jej znaczeniu w kulturze, edukacji i życiu dziecka. Ogląd tematu zaproponowany przez autorkę artykułu jest zainspirowany teorią zabawy sformułowaną przez Roger Caillois and Jerzego Cieślikowskiego. Tekst stanowi próbę interpretacji książki Marii Terlikowskiej pt. “Drzewo do samego nieba”, której centralnym tematem jest zabawa. Dziecięcy bohaterowie bronią przed ścięciem drzewo rosnące na ich podwórku. Drzewo jest centrum ich świata. Pozornie prosta historia staje się przypowieścią o dorastaniu i dojrzewaniu do odpowiedzialności. Tym samym opowieść Terlikowskiej według badaczki traktuje o zastępowaniu przestrzeni paidii przestrzenią paidei.
The article is devoted to the issues of play and its importance in culture, education and life of the child. The presentation of the subject proposed by the author of article is inspired by the play theory formulated by Roger Caillois and Jerzy Cieślikowski. The text is an attempt to interpret the book by Maria Terlikowska, Drzewo do samego nieba, in which play and fun play the most important role. The tree growing in the yard is the center of the world of children’s heroes who will have to defend them against cutting. A seemingly simple story becomes a parable about growing up and growing up to responsibility. In other words, it is a story about getting out of the paidia space into the space of paideia.
Źródło:
Filoteknos; 2019, 9; 222-231
2657-4810
Pojawia się w:
Filoteknos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Złożenie sukh-duḥkh w utworach Agjeja – zastosowanie terminu we współczesnej literaturze hindi i w staroindyjskim traktacie Nāṭyaśāstra
The term sukh-duḥkh in the works by Ajñeya – its usage in modern Hindi literature and in the old-Indian treatise Nāṭyaśāstra
Autorzy:
Miążek, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52929794.pdf
Data publikacji:
2021-09-02
Wydawca:
Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
Ajñeya
Nāṭyaśāstra
hindi literature
old-Indian aesthetic
theory of rasa
literatura hindi
estetyka staroindyjska
teoria rasa
Opis:
The analysis of passages selected from Ajñeya’s works in Hindi: poems, short stories, and a drama, aims to show the context, in which the writer uses the sukh-duḥkh compound, known from the Natyashastra (Nāṭyaśāstra, 5 B. C. – 5 A. D.), an old-Indian compendium on dance and theatre written in Sanskrit, where it occurs in the meaning of “the nature of the world”. Therefore the contexts in which this very compound has been used in the Natyashastra have been analyzed. The most important one refers to the nature and process of an aesthetic experience rasa. It also occurs in passages providing characteristics of persons recollecting past events or in the state of numbness. The results of the analysis of selected Ajñeya’s works prove that he uses the sukh-duḥkh compound in convergent contexts in his works as in the Natyashastra, what has been illustrated by the quoted passages. The writer seems to be an advocate of preserving and modifying the achievements of Sanskrit poetics, including the idea of rasa, to which the term sukh-duḥkh refers as “happiness and unhappiness”, being the nature of the world, subjected to the proces of universalization in theater and in a literary work.
Źródło:
Orbis Linguarum; 2021, 55; 51-73
1426-7241
2657-4845
Pojawia się w:
Orbis Linguarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria reportażu Melchiora Wańkowicza
Melchior Wańkowicz’s reportage theory
Autorzy:
Kowalska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/460354.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
Melchior Wańkowicz
reportaż
teoria reportażu
książka reportażowa
literatura
literaturoznawstwo
reportage
reportage theory
reportage literature
non-fiction
fiction
Opis:
Artykuł przybliża teorię reportażu Melchiora Wańkowicza, związane z nią techniki, m.in. mozaikarstwo, rozmywanie gatunków, aspekty stylistyczne. Podkreśla samoświadomość twórczą pisarza, stworzenie i stosowanie teorii wychodzącej daleko poza dane czasy. Wskazuje na nierozerwalne powiązania teorii z procesem twórczym oraz efekty, jakie przyniosła postawa autora. Pracę dopełnia zaprezentowanie odbioru postaci M. Wańkowicza przez krytyków.
The main aim of the article is to present Melchior Wańkowicz’s theory of reportage, including related techniques, such as: mosaic-technique, crossing the line between non-fiction and fiction, stylistic aspects. The analysis emphasizes creative self-awareness of the writer, shows the process of forming and putting theory into practice. The article indicates an unbreakable link between theory and the creative process of Melchior Wańkowicz. The paper concludes with a presentation of the critic’s reception of author’s work.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 520-625
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Narodziny i wczesna młodość” polskiej dydaktyki wojskowej : rys historyczny dyscypliny. Cz. 1
„The birth and the early youth” of the polish military didactics : a historical outline of the discipline. Part 1
Autorzy:
Krakowski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/120116.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Sztuki Wojennej
Tematy:
military didactics beginnings
theory of education
Polish literature achievements
początki dydaktyki militarnej
teoria edukacji
literatura polskich osiągnięć
Opis:
The theoretical foundations of the teaching military were formed in Poland at the turn of the fifteenth and sixteenth ceuntury. The theoretical principles of the training of soldiers and commanders were put in theses on the art of war by many authors over the centuries. Mikołaj Rej, Łukasz Górnicki, Piotr Grabowski, Józef Wereszczyński, Szymon Maricius were the most important people who laid the ground work for the development for the teaching thought. There subsequently appeared studies and treatise of Stanisław Laski, Andrzej Frycz Modrzejewski, Jan Tarnowski and Aleksander Maksymilian Fredro. The treatise of Jan Amos Komeński had a great influence on the contemporary theory and practice of education. There didn’t exist a commanding or specialized school in the Republic of Poland preparing to exercise the leading functions in the structure of the contemporary armed forces. It’s creation is due to the king Stanisław August Poniatowski and earlier Stanisław Leszczyński. The Knight’s School was a successful attempt of upbringing and education in the spirit of patriotism for the future leaders. Later, many of its pupils became the commanders of the Uprising of Kościuszko and Poles – participants of later Napoleonic Wars. The creation of the Commission of National Education in 1773 enabled the members of the Commission of National Education – Adolf Kamiński, Antoni Popławski, Franciszek Bieliński, influencing on the form of preparing the young people for military service. These and other figures laid the groundwork for contemporary comprehended teaching military.
Źródło:
Zeszyty Naukowe AON; 2013, 2(91); 325-347
0867-2245
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe AON
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ER(R)GO nr 33 (2/2016) - dźwięki/pauzy/cisze
ER(R)GO No. 33 (2/2016) - sounds/pauses/silences
Autorzy:
Er(r)go, Redakcja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/466988.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
pełny numer
pełny tekst numeru
Er(r)go
teoria
literatura
kultura
full issue
full text
Theory
Literature
Culture
Opis:
The complete issue of ER(R)GO No. 33 (2/2016) - sounds/pauses/silences for download.
The complete issue of ER(R)GO No. 33 (2/2016) - sounds/pauses/silences for download.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2016, 33
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literacka diagnoza. Metaforyzacja chorób nowotworowych w tekstach popularnonaukowych Ulfa Ellervika
Literary Diagnosis. Metaphorisation of Cancer Diseases in Ulf Ellervik’s Popular Science
Autorzy:
Cieśla, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1828314.pdf
Data publikacji:
2021-03-11
Wydawca:
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
nowotwór
metafora
literatura popularnonaukowa
Ulf Ellervik
teoria metafor konceptualnych
cancer
metaphor
popular science Ulf Ellervik Conceptual Metaphor Theory
Opis:
Celem artykułu jest omówienie metaforyzacji dyskursu chorób nowotworowych w tekstach popularnonaukowych Ulfa Ellervika z lat 2011 i 2016. W swojej analizę skupiam się na domenach źródłowych jakie zostały wybrane przez autora. Do ich analizy posługuję się konceptualną teorią metafor by pokazać jak metafory raka stanowią sposób na popularyzację nauki, zwłaszcza biochemii życia.
The aim of this article is to discuss the metaphorisation of the discourse of neoplastic diseases in Ulf Ellervik’s popular science published between 2011 and 2016. Of my particular interest are the source domains chosen by the author. Conceptual metaphor theory is used to analyse cancer metaphors as a way of popularising science, especially the biochemistry of life.
Źródło:
Świat i Słowo; 2021, 36, 1; 113-123
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postmodernistyczna powieść w oczach szkolnego polonisty
Postmodern novel in the eyes of high school Polish literature teacher
Autorzy:
Kajtoch, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1374188.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Jerzy Sosnowski
Apokryf Agłai
polska powieść
współczesna literatura polska
teoria powieści
fantastyka naukowa
banalizm
powieść sensacyjna
powieść o miłości
Opis:
The article is an analysis of the well-known and popular novel by Jerzy Sosnowski – “Apocrypha of Aglaya”. Although the problem of the unusual complexity of the story and the mystery of the sense within it is usually raised, the author of the article believes that the work can be examined with simple analytical tools, without resorting to analytical instruments more complex than those used at school. Obviously “Apocrypha of Aglaya” draws on various traditions and conventions, but it is generally based on known plot patterns. However, it is original and valuable, it contains important statements about the modern condition of man, without ceasing to be a romance and a thriller. The article is methodologically structuralist and opposes postmodern research trends.
Źródło:
Przegląd Wschodnioeuropejski; 2020, XI, 2; 287-301
2081-1128
Pojawia się w:
Przegląd Wschodnioeuropejski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brutalizacja świata przedstawionego w polskiej literaturze fantasy w perspektywie kulturowej teorii literatury. Konteksty i propozycje badawcze
Autorzy:
Płoszaj, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080448.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
polska literatura fantasy
kulturowa teoria literatury
pornografia śmierci
groza
Polish fantasy literature
cultural literary theory
pornography of death
horror
Opis:
Artykuł przedstawia próbę rozpatrzenia zagadnień związanych z brutalizacją polskiej literatury fantasy oraz prezentowanych w niej światów z punktu widzenia kulturowej teorii literatury. W tekście przeanalizowane zostały kulturowe konteksty tego zjawiska, takie jak izolacja polskiej fantasy w początkach jej istnienia od wzorców rozwijanych na gruncie anglosaskim, tabuizacja śmierci naturalnej w przestrzeni publicznej, prowadząca do pornografizacji przedstawień przemocy oraz śmierci w kulturze popularnej, czy kulturowy aspekt opisów ciała doświadczającego przemocy. Podkreślenie relacji literatury z kontekstami pozaliterackimi pozwala zauważyć, że polska literatura fantasy częściowo przejęła funkcję marginalizowanych w polskiej kulturze tekstów grozy.
This article attempts to analyze the brutalization of Polish fantasy literature using cultural literary theory. This article shows cultural contexts that influence the brutalization of Polish fantasy literature and the worlds it creates: isolation from English literature influences the beginnings, especially the taboo of natural death in the public space, resulting in very graphic, almost pornographic images, and the cultural aspect of literary descriptions of bodies experiencing violence. Emphasizing the relationship between literature and its non-literary contexts leads to the conclusion that Polish fantasy literature in part took over some functions of horror works, which are marginalized in Polish culture.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 234-257
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Włoska historia jednego gatunku
Italian History of One Literary Genre
La storia italiana di un genere
Autorzy:
Kowalik, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784400.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
l romanzo in Italia
novel
Italian literature
literary theory
literary history
Il romanzo in Italia
romanzo
letteratura italiana
teoria della letteratura
storia della letteratura
powieść
literatura włoska
teoria literatury
historia literatury
Opis:
Il testo presenta la recensione della monografia Il romanzo in Italia pubblicato nel 2018, a cura di Giancarlo Alfano e Francesco de Cristofaro. Il lavoro propone una prova di sistematizzazione delle informazioni riguardanti la tradizione italiana del genere che, attualmente, domina indiscutibilmente il mercato editoriale. La recensione descrive la struttura dei volumi, la metodologia adottata dagli autori, i loro obiettivi e il metodo della loro realizzazione. Attraverso l’analisi di questi elementi sarà possibile valutare se l’opera in questione potrà diventare in futuro un importante punto di rifermento per le ricerche riguardanti i romanzi italiani.
The text is devoted to Giancarlo Alfano and Francesco de Cristofaro’s monograph Il romanzo in Italia published in 2018. The work is an attempt to systematize the information about Italian tradition of the genre which nowadays unquestionably dominates the publishing market. Moreover, it describes the structure of the publication, methodological assumptions adopted by the authors, their objectives, and the way of their realisation. The analysis of these elements shows whether the work discussed can be an important point of reference for future academic works dedicated to Italian novels.
Źródło:
Fabrica Litterarum Polono-Italica; 2020, 2; 191-197
2658-185X
Pojawia się w:
Fabrica Litterarum Polono-Italica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Beret niebieski czy zielony? Refleksje o miejscu autora w procesie przekładu współczesnej literatury norweskiej
A Blue or a Green Beret? Some Thoughts on the Author’s Role in Translating Modern Norwegian Literature
Autorzy:
Drozdowska, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/912399.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Norwegian book market
Norwegian literature
literary translation
actor-network theory
literatura norweska
przekład literacki
teoria aktora-sieci
norweski rynek książki
Opis:
Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie roli autora tekstu oryginalnego jako aktanta w procesie przekładu współczesnej literatury norweskiej na język polski. Obierając za punkt wyjścia teorię sieci-aktora oraz doświadczenia z własnej pracy tłumacza, prezentuję charakterystykę różnego rodzaju interakcji pomiędzy autorem a tłumaczem, osadzając te interakcje w kontekście specyficznych uwarunkowań norweskiego rynku wydawniczego, który, z uwagi na wysoki stopień zintegrowania, interakcje takie stymuluje i do nich zachęca. Podejmuję refleksję nad rolą autora w procesie przekładu, prezentując trzy kategorie – „poziomy” współpracy pomiędzy autorem a tłumaczem, przedstawiając przy tym studia przypadku – procesy powstawania przygotowywanych przeze mnie przekładów.
The aim of this paper is to present the role of the original text’s author as an actor in the process of translating modern Norwegian literature into Polish. Basing on the actor-network theory (ANT) and experience from my own work as a literary translator, I present the features of different types of interaction between the author and the translator, placing those interactions in the context of the specific conditions of the Norwegian book market that, because of its high level of integration, stimulates and encourages such interactions. I reflect upon the role of the author in the translation process presenting three categories – so-called “levels” of author-translator collaboration, conducting case studies of the translation processesI myself have been involved in.
Źródło:
Porównania; 2020, 26, 1; 197-215
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Po drugiej stronie ekranu. O pochodzeniu i charakterze e-liberatury
On the other side of the screen. On the origin and nature of e-liberature
Autorzy:
Matuszyk, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/460087.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
e-literatura
liberatura
e-liberatura
teoria literatury
cybertekst
hiperłącze
Espen Aarseth
e-literature
liberature
e-liberaturE
literary theory
cybertext
hyperlink
Opis:
W artykule została przedstawiona idea dzieła e-liberackiego, czyli utworu liberackiego funkcjonującego wyłącznie w wirtualnej przestrzeni Internetu. Podjęto próbę genologicznego umiejscowienia tego typu literatury – ukazując jej odmienność od e-literatury oraz liberatury – oraz przedyskutowano jej hipertekstowość (hipermedialność). Głównym celem było ukazanie liberatury jako gatunku doskonale funkcjonującego w Internecie, o wiele lepiej niż tradycyjna literatura.
The author presents the concept of an e-liberary work, i.e., a liberary piece which functions only in the virtual space of the Internet. An attempt is made to locate this type of literature among the genres – presenting the difference between this type and e-literature, as well as liberature – and to discuss its hypertextuality (hypermediality). The main aim was to present liberature as a genre which functions very well on the Internet, much better than traditional literature.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2015, 5; 577-585
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozważania na temat aksjologii w wychowaniu literackim na przykładzie toposu królewny
Contemplation on the Subject of the Axiological Aspect of Literary Education Based on the Example of the Princess Topos
Autorzy:
Ungeheuer-Gołąb, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478865.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
literatura dla dzieci
topos królewny
wychowanie literackie
wartości
teoria archetypów
literature for children
princess topos
literary education
value
theory of archetypes
Opis:
Tematem przedłożonego artykułu są rozważania dotyczące aksjologicznego aspektu wychowania literackiego na przykładzie toposu królewny. Przedmiotem badań uczyniono postać królewny ‒ bohaterki literatury dziecięcej w jej aspekcie archetypowym, pojmowanej jako topos literatury dziecięcej. W omówieniu zwrócono uwagę na istotę podejmowania problematyki wartości w wychowaniu literackim dziecka. Nawiązano do różnych koncepcji wychowania (C. Freinet, M. Montessori, H. Read, J. Korczak, S. Szuman), wskazując, że w praktycznym zastosowaniu istnieją trudności w egzekwowaniu ich podstawowych zasad. Autorka zaakcentowała funkcję nośnika wartości jako istotną w wychowaniu literackim. Wskazała na ważną rolę archetypów oraz toposów literatury dziecięcej. Istotne znaczenie aksjologicznej funkcji literatury dla dzieci zaprezentowano na przykładzie archetypowego wzorca bohaterki utworów literatury dla dzieci – królewny, jako nośnika wartości rozumianych przez dzieci najmłodsze. Autorka odniosła się do kategorii literatury dla dzieci Jerzego Cieślikowskiego, teorii archetypów literatury dziecięcej Alicji Baluch, zjawisk antropologii kultury (J.G. Frazer, W. Propp), elementów psychoanalizy (B. Bettelheim, C.P. Estés, P. Péju). Tekst ma charakter teoretyczny i stanowi wprowadzenie do szerszych rozważań.
ABSTRACT The presented article focuses on some thoughts on the subject of the axiological aspect of literary education based on the example of a traditional theme or literary convention of the princess (topos). The subject matter of the research is the figure of the princess – a children’s literature character - in her archetypal aspect seen as a typical topos of children’s fiction. Attention has been paid to attempts at raising the problem of certain values in children’s literary education. The author examines diverse perspectives concerning education (C. Freinet, M. Montessori, H. Read, J. Korczak, S. Szuman) pointing that there are many problems when it comes to the enforcement of its basic rules or assumptions. The author also accentuates an important function of carrying and presenting some values in literary education. To present this issue clearly, the important role of the archetypes and topoi of children’s literature has been emphasized. The important meaning of the axiological function of literature for children is illustrated by means of the example of the archetypical model of a hero-princess in children’s literature as a carrier of values understood especially by younger children. The author refers to the category of literature for children by Jerzy Cieślikowski, the theory of archetypes in children’s fiction by Alicja Baluch, issues of cultural anthropology (J.G. Frazer, W. Propp ) as well as to certain psychoanalytical aspects (B. Bettelheim, C. P. Estés, P. Péju). The text is of a theoretical nature and something of an introduction to further deliberation.
Źródło:
Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce; 2017, 12, 3(45); 23-37
1896-2327
Pojawia się w:
Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Una lectura feminista de Soñar en cubano, de Cristina García
Autorzy:
Pietrak, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2079157.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
identity
cuban-american literature
one-and-a-halfer
Irigaray
feminist theory
dentidad
literatura cubano-estadounidense
generación del uno y medio
teoría feminista
Opis:
El objeto de estudio de este trabajo es el tema de la identidad en la novela de Cristina García intitulada Soñar en cubano (1992). Su relevancia, sugerida ya en el mismo título, se explica fácilmente con la pertenencia de la novela en cuestión al amplio conjunto de la literatura hispana de los Estados Unidos (N. Kanellos, Y. Flores, Gustavo Pérez Firmat) o con la crisis de la identidad del yo de la era posmoderna. Sin embargo, el lugar privilegiado de los lazos matrilineales o de la naturaleza (los constantes flujo y reflujos del mar) en la conformación de la identidad de los personajes invita a una lectura de esta obra en clave feminista. Teniendo en cuenta las muchas convergencias que se divisan entre la novela en cuestión y las teorías del feminismo francés, especialmente las propuestas por Luce Irigaray, serán sus ideas sobre las que se arme el marco metodológico del presente trabajo.
Źródło:
Itinerarios; 2014, 20; 125-138
1507-7241
Pojawia się w:
Itinerarios
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tęczowe książki – z zagadnień najnowszej polskiej literatury LGBTQ+ dla nastolatków
Rainbow books – topics from the latest Polish LGBTQ+ literature for teenagers
Autorzy:
Iwanicka, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50100728.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
młodzieżowa literatura LGBTQ+
teoria queer
rynek wydawniczy
płeć i seksualność
zdrowie psychiczne
young adult literature
LGBTQ+
queer theory
publishing mark
mental health
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie najnowszych tendencji na rynku wydawniczym, związanych ze wzrostem popularności młodzieżowej literatury LGBTQ+. Rozważania zostały podzielone na kilka części: zarys historii literatury queerowej z rozgraniczeniem na amerykańską (gdzie ów nurt ma swoje początki) oraz polską, omówienie głównych motywów rodzimej twórczości o tematyce LGBTQ+, refleksję na temat teorii queer i sposobu, w jaki współtworzy ona myślenie o nieheteronormatywności w utworach dla nastolatków, opis oddziaływania nowych tendencji i wątków w książkach young adult na rynek wydawniczy oraz wpływ reprezentacji doświadczeń nieheteronormatywnych i niecispłciowych w kulturze na zdrowie psychiczne jednostek.
The purpose of the article is to present the latest trends in the book publishing market relating to the increasing popularity of LGBTQ+ youth literature. The article is split into several parts: an outline of the history of queer young adult literature, with a distinction between American (where this genre has its origins) and Polish writing, a review of the main motifs of Polish LGBTQ+, themed books, a reflection on queer theory and how it contributes to thinking about non‑heteronormativity in adolescent literature, an assessment of the impact of LGBTQ+ youth literature on the publishing market, and the ways in which the representation of non‑heteronormative and non‑cisgender experiences in culture affects individuals’ mental health.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2023, 15, 2; 63-78
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.:] Mar′âna Lanovik, Teorìâ vìdnosnostì hudožn′ogo perekladu. Lìteratoroznavčì proekcìї, Redakcìjno-Vydavničij Vìddìl TNPU, Ternopìl′ 2006, 469 [3] s.
The Relativity Theory of Literary Translation: Projections of Literary Critisism [The Theory of Relativity of Literary Translation: Literary Criticism Projections]
Autorzy:
Tytko, Marek Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440969.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
tekst
dzieło literackie
interpretacja
paradygmat literaturoznawstwa
metodologia
przekład literacki
odzwierciedlenie
literatura piękna
teoria literatury
teoria przekładu literackiego
studia porównawcze
literatura europejska
ukraińska szkoła badawcza
text
writing work
interpretation
literary criticism paradigm
methodology
literary translation
reflection
literature
foreign literature
literary theory
theory of literary translation
comparative studies
European literature
Ukrainian research school
Opis:
The book written by Mar′âna Lanovik in Ukrainian language entitled The Relativity Theory of Literary Translation. Projections of Literary Criticism [Teorìâ vìdnosnostì hudožn′ogo perekladu. Lìteratoroznavčì proekcìї] is certainly worthy of the reader’s attention. The author (a woman), a Ukrainian professor of literature from the University in Ternople, has prepared an extensive monographic study of the problems from the field of translatology. Prof. Lanovik, who in her research deals with Russian and Ukrainian literature, theory of literature, comparative studies and theory of literary translation, has analyzed the issues referred to in the title of her book in a very thorough and profound manner. The book consists of an introduction, three main chapters, divided into sections and subsections, and conclusions followed by a long bibliographical list of primary and secondary literature. The author discusses three fundamental issues: 1) a psychological and cultural approach to literary translation, 2) a formal and structural approach to literary translation, and 3) translation and the problems of understanding the literary work. In my opinion, the book should be translated into English.
Książka autorstwa Mar′âny Lanovik napisana w języku ukraińskim, zatytułowana Teorìâ vìdnosnostì hudožn′ogo perekladu. Lìteratoroznavčì proekcìї [Teoria względności przekładu literackiego. Projekcje literaturoznawcze] jest warta uwagi czytelnika. Autorka, ukraińska profesorka literaturoznawstwa z Uniwersytetu w Tarnopolu, przygotowała obszerne opracowanie monograficzne zagadnienia z zakresu translatologii. Uczona z Ukrainy, zajmując się m.in. literaturą rosyjską i ukraińską, teorią literatury, komparatystyką (studiami komparatystycznymi), teorią przekładu literackiego z języków obcych, w sposób wnikliwy zanalizowała tytułową problematykę. Książka składa się ze wstępu, trzech rozdziałów zasadniczych, podzielonych na podrozdziały i jeszcze mniejsze cząstki tekstu (podsekcje) oraz wniosków (konkluzji) i obszernego spisu literatury przedmiotu na końcu publikacji. Autorka dyskutuje trzy zasadnicze zagadnienia: 1) psychologiczno-kulturoznawcze (psychologiczno-kulturologiczne) podejście do przekładu literackiego, 2) formalno-strukturalne podejście do przekładu literackiego oraz 3) przekład i problemy zrozumienia dzieła literackiego (wytworu). Moim zdaniem, książka powinna być przetłumaczona na język angielski.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 3(3); 149-150
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Theory of Relativity of the Literary Translation: Literary Criticism Projections
Autorzy:
Lanovik, Mar’âna Bogdanìvna (Mar’âna Lanovik)
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440953.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
text
writing work
interpretation
literary criticism paradigm methodology
literary translation
reflection
literature
foreign literature
literary theory
theory of literary translation comparative studies
European literature
Ukrainian research school
tekst
dzieło literackie
interpretacja
paradygmat literaturoznawstwa metodologia
przekład literacki
odzwierciedlenie
literatura piękna
teoria literatury
teoria przekładu literackiego studia porównawcze
literatura europejska
ukraińska szkoła badawcza
Opis:
The research of Mariana Lanovyk deals with the Literary Criticism problems of translation. In the situation when the plurality of approaches in the Contemporary Literary Criticism can be overwhelming Ukrainian scholars have to work on the adaptation of foreign paradigms in the Ukrainian Criticism space to create solid foundation for the future studies in the fields of the Comparative Literature and Literary Theory. This research is the first attempt in Ukraine to present the integral outlook upon the problems of Literary Translation from the perspectives of the concepts and ideas of different Literary Paradigms of the 19-20th centuries beginning with the Romanticism epoch. Romanticism was chosen as the starting point because in the aesthetic concept of Romanticism there new theoretical approach to the problems of literary translation in the author – language – epoch – nation contexts was outworked. Philosophic, artistic and literary concepts of that time were developed in all modern literary paradigms. The first chapter of the book deals with the psychological and cultural approaches to the problems of the Literary Translation. The author gives short outlook of the genesis of new theoretical background in the aesthetic concept of Romanticism as the source of contemporary theories of translation and the continuation of the ideas in psycholinguistic studies of the Western Europe and in Ukraine, especially in the Potebnja’s literary criticism works. The main attention is concerned on the problem of correlation between thinking process and language, thought and image. The influence of the ideas of 19th century upon the psychoanalysis and their transformation in this paradigm is considered. The author studies the phenomena of consciousness, self consciousness and sub consciousness in the process of reading, understanding and translation as well as the peculiarities of different gender reading, interpretation and translation different elements of the writing works. The differences of literature translation in the realms of biological, linguistic, psychoanalytic and cultural paradigms are considered. The author examines the role of individual and national, historical, cultural memory in literary texts and the possible ways of their transfer. Contemporary approach to the national problem in translation studies development is connected with the key points of national images in literature texts. This idea is rooted in the spectrum of the East-West background as well as national values in the literature systems. The outlook of the multiculturalism and intercultural communication in literature is offered through the review of the artistic nature of the mythological thinking. The wide spectrum of different points of view upon the problem (E.Cassirer, K.G.Jung, E.Noimann, N.Frye) is given. The second chapter of the research deals with the translation criticism ideas in the light of the main concepts of formalism and structuralism. The possible ways of translation analysis as the dissolving problems of form transformation and constructing the literary text by means of the foreign language in foreign literature system are suggested. The concepts of R.Jakobson, J.Tynianov, J.Mukarzevsky, especially the concepts of hierarchy and dominants in literary work, inner structuring and organization of the meaning, functioning of text and its components as the whole are outlined. As the foundation of the research logic of the semiotic analyses was chosen Lotman’s dynamic model of semiotic system, that was proved with adjoining studies of the foreign scholars such as K.Levi-Strauss, J.Mukharzovsky, J.Derrida. Among the narratological questions of fiction translation are discussed such questions as voice authority and correlation of the voices in translated texts; the possibilities of study of different narrative instances of interpreter. In the third chapter the problems of the text reading, realization, interpretation are discussed. The main paradigms involved here are hermeneutics, phenomenology, receptive aesthetics, intuitivism and other irrational approaches to the text interpretation (such as game theory, metaphorology, imagology, relativism theory, discourse analyses). Among the problems of translation from the point of view of hermeneutic approach the main attention is concerned upon the stages of reception, understanding and interpretation as well as the different horizons of reading. The phenomenon of movement of horizons and connected difficulties of fusions of horizons in acts of reception, interpretation and translation are analyzed. The author tries to answer the questions about different points of view and the problem of partial reception and reproducibility; as well as the question of subjectivity in the process of translation. She gives the consideration of the ideas of Ukrainian (A.Potebnja, O.Biletsky) and foreign (F.D.Shleiermaher, V.Dilthey, M.Husserl, H.-G.Gadamer) scholars and examines the possible ways of their application to the translation studies. The thoughts of the phenomenology paradigm are based upon the ideas of E.Husserl, R.Ingarden, P.Ricouer. The main attention is drawn to the spectrum of potential of possible readings and translations of every text from the different time and space perspectives such as different epochs, individual and national experience; historical, cultural and artistic systems. In this way phenomenology of translation reveals new ideas about the text existence and its possible measures. They are connected with the problems of modeling and reflection of the world as the specific author’s vision. New tendencies of resolving of subjectivity of literary texts interpretation coursed with the post structuralism and deconstructivism tendencies are outlined in the key of the hermeneutic concept where the author’s position is dominant in the process of translation. Modern realization of the author’s perspective concept in the works of E.D.Hirsh, J.P.Sartre, U.Eco, N.Frye and others opens rational approach to the problem of resolving of ‘conflict of interpretations’ not only in the dimension of interpretative schemes of literary studies but in the system of translation studies too. On the basis of Relativism theory foundation the author tries to find both the way of synchronizing coordinate systems of original texts and its interpretations and the possible way of synchronizing the systems of interpretative paradigms in contemporary literary studies. In the conclusion the author underlines that shifts of the literary theories paradigms of the 19-20th centuries course the shifts in translation studies thinking; and together they create the common space of semiotic sphere of translation and interpretation. The question of the main importance is to consider the differences of methods of the paradigms as well as their mutual relation, influence and interaction.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 219-224
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.:] Zorâna Lanovik, Hermeneutica Sacra, Redakcìjno-Vydavničij Vìddìl TNPU, Ternopìl′ 2006, 586, [2], s.
Hermeneutica Sacra [Sacred Hermeneutics]
Autorzy:
Tytko, Marek Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440898.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
literatura
teoria literatury
komparatystyka
hermeneutyka
sakrologiczna hermeneutyka
Biblia i literatura
sacrum
mistyka
literatura chrześcijańska
literatura europejska
sakrologia
ukraińska sakrologiczna szkoła badawcza
literature
literary theory
comparative studies
hermeneutics
sacrological hermeneutics
the Bible and literature
sacred
mistique
Christian literature
European literature
sacrology
the Ukrainian research school of sacrology
Opis:
Monografia literaturoznawczo-biblistyczna pt. Hermeneutica Sacra, której autorką jest Zorâna Lanovik, ukraińska profesorka literaturoznawstwa z Uniwersytetu w Tarnopolu, jest przykładem niezwykle rzetelnego opracowania zagadnienia sakrologicznego. Uczona z Ukrainy, zajmując się m.in. literaturą rosyjską i ukraińską teorią literatury, komparatystyką (studiami komparatystycznymi), biblistyką, wypracowała własne ujęcie sakrologii i sakrologicznej hermeneutyki, zwłaszcza w zakresie motywów biblijnych w literaturze. Bardzo obszerna (licząca 586 stron) książka pisana w języku ukraińskim stanowi niezwykle ważne dzieło w zakresie sakrologii literatury i hermeneutyki literatury biblijnej (interpretacji Biblii). Monografia składa się ze wstępu (Vstup, s.6-13) oraz trzech rozdziałów zasadniczych, podzielonych z kolei na liczne podrozdziały. W rozdziale pierwszym pt. Bìblìâ ì lìteratura: specifìka hudožn′oї prirodi bìblìjnih tekstìv âk osnova bìblìjnoї germenevtiki [tj. Biblia i literatura: specyfika artystycznej natury tekstów biblijnych jako podstawa hermeneutyki biblijnej] (s.14-57) autorka analizuje m.in. następujące kwestie: 1) Biblia i literatura piękna (literatura artystyczna) w kontekście problemu interpretacji tekstu (s.14-19), 2) historia świata (Weltgeschichte) oraz historia święta (Heilsgeschichte) w relacji do problemów historyzmu i mitologizmu w Biblii (s.19-37), 3) językowe koncepty Biblii (s. 38-43), 4) poetyka i retoryka (artystyczna natura tekstów biblijnych, s.43-50), 5) polisemantyczność i dialogiczna mnogość Biblii (s.50-57). W rozdziale drugim pt. Geneza bìblìjnoї germenevtiki: lìteraturoznavčij aspekt [tj. Geneza hermeneutyki biblijnej: aspekt literaturoznawczy] (s.58-280) autorka poruszyła następujące zagadnienia dotyczące dziejów hermeneutyki biblijnej (historiografia teorii interpetacji Biblii): 1) intertekstualność i alegoryzm jako dominanty dawnej żydowskiej hermeneutyki tekstów sakralnych (s.58-74), 2) zasady literackiej interpretacji Starego Testamentu we wczesnej apologetyce (s. 75-79), 3) rozwój alegorycznej i literalno-historycznej metody interpretacji Biblii w patrystycznej egzegetyce (s.79-93), 4) koncepcja tekstowej interpretacji w średniowiecznej scholastyce (s.93-107), 5) filologiczny zwrot okresu humanizmu i renesansowa hermeneutyka (s.108-111), 6) transformacja biblijnej hermeneutyki w epoce reformacji (s.112-128), 7) indukcyjne podstawy antycznych tekstów w naukowym paradygmacie modernizmu, nowożytności (s.128-153), w tym – takie problemy, jak: a) biblijny racjonalizm (s.128-130), b) krytyka historyczno-literacka (s.131-140), c) interpretacja gramatyczna (s.140-144), d) podejście filozoficzno-kulturologiczne [filozoficzno-kulturoznawcze] (s.145-150), d) biblijny irracjonalizm (s.150-153), nadto 8) interpretacyjny model najnowszej hermeneutyki biblijnej (s.154-270), w tym – kwestie takie, jak: a) liberalna szkoła hermeneutyki (s.154-180), b) mitologiczna szkoła hermeneutyki (s.180-184), c) biblijny egzystencjalizm (s.184-193), d) najnowsza hermeneutyka fenomenologiczna (s.194-218), e) niehermeneutyczny model analizy tekstów biblijnych (s.218-234), f) powroty do założeń „hermeneutyki czystej” (s.235-270), 9) nieświeckie szkoły biblistyki (s.270-280). W rozdziale trzecim pt. Metodologìčna sistema analìzy bìblìjnih tekstìv [tj. Metodologiczny system analizy tekstów biblijnych] (s. 281-541), autorka przedstawiła następujące kwestie: 1) podstawy zewnątrztekstualny (pozatekstowy, zewnątrztekstualnościowy) kontekst Biblii jako interpretacyjny paradygmat metody historyczno-krytycznej (krytycznohistorycznej) w hermeneutyce (s.281-331), w tym zagadnienia takie, jak: a) paradygmat historyczny (s.283-305), b) paradygmat kulturologiczny (kulturoznawczy, s.305-321), c) paradygmat geograficzny (s.321-331), nadto 2) paradygmat rodzajowy (gatunkowy, genologiczny) i krytycznoliteracka metoda interpretacji (s.332-387), w tym kwestie takie, jak: a) specyfika epiki (prozy) i rodzajów (gatunków) prozatorskich w Starym Testamencie (s.335-342), b) starożydowska poezja i literatura mądrościowa (s.342-358), c) opowiadania prorockie: czynniki rodzajotwórcze (gatunkotwórcze, genologiczne) i artystyczno-obrazowe osobliwości (s.358-371), d) Ewangelia jako podstawa rodzajów (gatunków) Nowego Testamentu (s.371-381), e) literaturoznawcza (literacka) analiza nowotestamentowych listów (s.381-387), f) rodzajowa (gatunkowa) natura literatury apokaliptycznej: specyfika artystycznej organizacji tekstu (s.388-396), nadto 3) paradygmat autorski i psychologiczna metoda interpretacji (s.396-417), 4) paradygmat językowy i gramatyczna metoda interpretacji (s.417-439), 5) kontekstualne oraz intertekstualne zasady analizy hermeneutycznej (s.439-465), 6) metatekstualne paradygmaty Biblii oraz zasady ich interpretacji (s.465-541), w tym – problemy takie jak: a) paradygmat archetypiczny (s.465-481), b) paradygmat symboliczny (s.481-505), c) paradygmat alegoryczny (s.505-519), d) paradygmat typologiczny (s.519-541). Autorka przedstawiła osobno wnioski z analizy (Visnovki, s.542-562), zamieściła obszerną bibliografię (Lìteratura s.563-586). Książka nie posiada indeksu nazwisk, indeksu geograficznego, ich obecność niewątpliwie ułatwiałaby wyszukiwanie informacji osobowych lub geograficznych. Książka nie posiada przypisów dolnych lub końcowych, ale wewnątrztekstowe (głownie odnoszące się do perykop biblijnych). Książka nie ma także streszczenia (summary) w języku angielskim, co niewątpliwie ułatwiłoby zapoznanie się z jej treścią czytelnikowi spoza Ukrainy, nieznającemu języka ukraińskiego. Książka w całości napisana została w języku ukraińskim. Uważam, że rzeczą konieczną jest przetłumaczenie jej i wydanie w języku angielskim, aby koncepcja ukraińskiej szkoły sakrologicznej stała się dostępna dla czytelników innych narodów europejskich.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 3(3); 141-144
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literackość sieci, literackość w sieci. Perspektywy badań
The Literariness on the Net, and the Functioning of Literariness Online. Perspectives for Research
Autorzy:
Winiecka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1359679.pdf
Data publikacji:
2016-05-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
poetics of the web
Sandy Baldwin
literariness of the Internet
literary theory
e-literature
literature on the internet
Cyberculture
literackość internetu
cyberkultura
e-literatura
poetyka sieci
literatura w Internecie
teoria literatury
Sandy Balwin
Opis:
Autorka artykułu prezentuje sytuację i perspektywy rozwoju literaturoznawstwa w związku ze zmieniającym się środowiskiem medialnym i rozwojem nowych aktywności piśmiennych w Internecie. Szuka odpowiedzi na pytanie o granice i definicję literackości w sieci. Prezentuje stan literaturoznawczej wiedzy na temat przemian literatury pod wpływem mediów cyfrowych oraz problemy z nimi związane. Odwołuje się do koncepcji Sandy’ego Balwina, który w książce Internet Unconscious (2015) pokazuje nowe perspektywy badania wskazanych zjawisk, dowodząc, że nowe interaktywne medium nie tylko nie zagraża literaturze, lecz stanowi dla niej naturalny teren ekspansji. Wymaga to od badaczy literatury gotowości do podejmowania nowych wyzwań teoretycznych, a także technologicznych.
The author of the article presents the current situation and perspectives for future development of literary scholarship relating to the changing media environment and the development of new forms of writing activity on the Internet. She looks for answers to the question of where the borders of literariness online lie and how it is defined. The author further presents the current state of literary scholarship on the subject of the transformation of literature under the influence of digital media and related problems. The author cites a concept developed by Sandy Baldwin, who in the book Internet Unconsious (2015) shows new potential areas of study relating to these phenomena, demonstrating conclusively that this new interactive medium not only poses no threat to literature, but constitutes a natural area for its expansion. This calls for readiness on the part of literary scholars to embrace new theoretical and technological solutions.
Źródło:
Forum Poetyki; 2016, 4-5; 30-45
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chorwaccy i serbscy wydawcy polskich książek dla dzieci i młodzieży w latach 1991–2022
Croatian and Serbian Publishers of Polish Books for Children and Young People in the Period 1991–2022
Autorzy:
Ślawska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27322315.pdf
Data publikacji:
2023-12-15
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Oddziału Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu
Tematy:
Polish literature for children and youth
translated literature
Croatian and Serbian Lilliputian publishers
theory of culture repertoire
idea-makers
polska literatura dla dzieci i młodzieży
literatura tłumaczona
chorwackie i serbskie wydawnictwa lilipucie
teoria repertuaru kulturowego
Opis:
The aim of the article is to show how the repertoire of translations of Polish literature for children and young people in Croatia and Serbia has changed over the last thirty years. The author presents the changes that have taken place on the book market in both countries, and then shows which books by Polish authors are of particular interest to local publishers and turning points in the history of Polish children's books in these two countries in the analyzed period. The attention was focused on the activities of small publishing houses, which can be called “Lilliputians” such as: Srednja Europa and Planet Zoe from Croatia, and Propolis Books and Kozikas from Serbia. The text shows what quantitative and qualitative changes took place with the appearance of the above-mentioned publishers, who focus on children's literature of small languages, rarely found on bookstores. The analysis of their activities was carried out on the basis of Itamar Even-Zohar's theory of cultural repertoire, during which it was proved that the role played by these publishers in the process of shaping and modifying the repertoire of translations of Polish literature for children in both countries can be identified with the role of idea-makers.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2023, 19; 361-372
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Canonicity and (In)visibility of Polish American Literature
Autorzy:
Caputa, Sonia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/449465.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
canonicity
Polish American literature
polysystem theory
American authors of Polish descent
Anthony Bukoski
Thomas Napierkowski
kanoniczność
literatura polsko-amerykańska
teoria polisystemów
autorzy amerykańscy pochodzenia polskiego
Opis:
According to Thomas Gladsky, Polish American literature was not of the main interest to scholars and “the New World culture and Old Country heritage of approximately fifteen million Americans of Polish descent are [probably] among multicultural America’s best kept secrets”. In this context, the question arises whether literature produced by the descendants of Poles in the United States is not worthy of scholarly attention only because literary works, which are labelled as ‘Polish American,’ lack sufficient artistic expression, or maybe they still remain unappreciated because canon, in the popular understanding of the word, on the one hand, seems to constitute the sphere of dynamic interactions between art and literature and, on the other hand, between discourses of politics and economy. Taking into consideration the polysystem theory, advocated by Itamar Even--Zohar, the author of the present paper addresses the question of visibility of Polish American literature in the context of the history of American ethnic literature(s) and the possibility of moving its position from the peripheries/margins to the centre.
Według Thomasa Gladsky’ego, literatura polsko-amerykańska nie była głównym obszarem zainteresowań dla badaczy, a „kultura Nowego Świata wraz z dziedzictwem Starego Świata w przybliżeniu piętnastu milionów Amerykanów pochodzenia polskiego jest jednym z najbardziej strzeżonych sekretów wielokulturowej Ameryki” . W tym kontekście pojawia się pytanie czy literatura tworzona przez potomków Polaków w Stanach Zjednoczonych nie jest warta zainteresowania środowisk naukowych tylko dlatego, że dzieła literackie skategoryzowane jako „polsko-amerykańskie” cechuje ograniczony potencjał interpretacyjny, czy też dzieła te pozostają niedocenione dlatego, że kanon, w ogólnym rozumieniu tego słowa, z jednej strony jest obszarem dynamicznych interakcji literatury i sztuki, a z drugiej strony wiąże się z dyskursami polityki i ekonomii. Opierając się na teorii polisystemowej propagowanej przez Itamara Evena-Zohara autorka stara się wyjaśnić na czym polega fenomen (nie)widzialności literatury polsko-amerykańskiej w kontekście historii amerykańskich literatur etnicznych i analizuje możliwość znalezienia miejsca dla literatury polsko-amerykańskiej w centrum kanonu literatury amerykańskiej.
Źródło:
Polonia Journal; 2015, 1-2; 203-224
2083-3121
Pojawia się w:
Polonia Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
F.X. Kroetz’ Oberösterreich und C.J. Setz’ Vereinte Nationen in der Konsumtheorie
Oberösterreich by F.X. Kroetz and Vereinte Nationen by F.J. Setz in consumption theory
Oberösterreich F.X. Kroetza i Vereinte Nationen C.J. Setza w teorii konsumpcji
Autorzy:
Feliszewski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1627454.pdf
Data publikacji:
2019-12-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Franz Xaver Kroetz
Clemens J. Setz
Konsumtheorie
das neue Volksstück
engagierte Literatur
teoria konsumpcji
nowa sztuka ludowa
literatura zaangażowana
consumption theory
new folk art
engaged literature
Opis:
Oberösterreich (1972) von Franz Xaver Kroetz ist ein Stück in der Gattung des neuen Volksstücks, dessen Autoren die Einleitung der Emanzipationsprozesse in der Gesellschaft auf ihre Fahnen schrieben. Grundsätzlich zeichnet sich diese Dramaturgie durch ein großes Subversionspotential aus, das gegen die bestehende Ordnung, verstanden als politisches und soziales System, darunter die in diesem Zeitraum entstehende Konsumgesellschaft, gerichtet ist. Das Drama Vereinte Nationen (2017) des österreichischen Autors Clemens J. Setz exploriert ähnliche Themen, wenngleich diekünstlerischen Mittel grundsätzlich unterschiedlich sind. Beide Stücke verbindet das Sujet der Verdinglichung eines Kindes. In Anlehnung an die Konsumtheorien von Jean Baudrillard, Zygmunt Bauman und Norbert Bolz verfolge ich im vorliegenden Artikel das Ziel, Ähnlichkeiten, Unterschiede und Wandlungen in der Denk- und Handlungsweise einer Konsumgesellschaft zu analysieren.
Górna Austria (1972) Franza Xavera Kroetza jest sztuką spod znaku gatunku nowej sztuki ludowej, którego autorzy stawiali sobie za cel zainicjowanie procesów emancypacyjnych w społeczeństwie. Zasadniczo dramaturgia lat 70. ma spory ładunek subwersji wobec istniejącego porządku. Dotyczy to w równym stopniu systemów politycznych i społecznych, w tym rodzącego się w RFN-ie w tym okresie społeczeństwa konsumpcyjnego. Współczesna dramaturgia niemieckojęzyczna, której reprezentantem w niniejszym artykule jest dramat Vereinte Nationen (Zjednoczone Narody (2017)) austriackiego pisarza Clemensa J. Setza, w niemniejszym stopniu eksploruje podobne tematy, choć środki do osiągnięcia celu zdają się zasadniczo różne. Obie sztuki łączy temat utowarowienia dziecka w celu krytycznego wyostrzenia struktur rządzących społeczeństwem opartym na przesłankach filozofii konsumpcji. Opierając się na teoriach konsumpcji stworzonych przez Jeana Baudrillarda, Zygmunta Baumana i Norberta Bolza autor próbuje w niniejszym artykule prześledzić podobieństwa i zmiany w podejściu do sposobów myślenia i środków postępowania społeczności opartej na zasadach konsumpcji.
Oberösterreich [Upper Austria] (1972) by Franz Xavier Kroetz is a play belonging to the genre of new folk art, whose authors aimed at initiating emancipatory processes in society. Essentially, the dramatic art of the 1970s is characterized bya considerable amount of subversion to the existing order. It applies equally to political and social systems, including the emerging consumer society in West Germany at that time. Contemporary German-language dramaturgy, represented in this article by the drama Vereinte Nationen [United Nations] (2017) written by the Austrian writer Clemens J. Setz, explores similar problems in no lesser extent, although the means undertaken to achieve the goal seem to be fundamentally different. Both plays address the topic of child commodification in order to critically sharpen the structures that govern a society based on the assumptions of consumption philosophy. On the basis of the theory of consumption developed by Jean Baudrillard, Zygmunt Bauman, and Norbert Boltz, the author in the present article tries to trace similarities and differences in the approach to the ways of thinking and patterns of behaviour of the consumption-based society.
Źródło:
Wortfolge. Szyk Słów; 2019, 3; 45-60
2544-4093
Pojawia się w:
Wortfolge. Szyk Słów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literary Representation of the Self in Medieval Arabic Autobiographies and the Cultural Barriers to Self‑Cognition: The Literacy Theory Perspective.
Literacka reprezentacja „ja” w średniowiecznych autobiografiach arabskich a kulturowe bariery samopoznania w perspektywie teorii piśmienności.
Autorzy:
Prochwicz-Studnicka, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038381.pdf
Data publikacji:
2020-12-20
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
autobiografia
literacka reprezentacja „ja”
średniowieczna kultura arabsko-muzułmańska
średniowieczna literatura arabska
teoria piśmienności
Arabic medieval literature
autobiography
literary representation of the self
medieval Arab-Islamic culture
literacy theory
Opis:
This article addresses the problems associated with the relationship between the influence of writing on cognitive processes and the features of the culture within which writing appears. Classical literacy theory, with the modifications that were introduced over the course of time, was embraced as the research perspective. According to these modifications, the change in the cognitive processes and content which occurs under the influence of writing is not automatic. Every culture has at its disposal a specific array of factors which influence writing and literacy and which determine the extent to which the potential of writing will be used. The aim of this article is to demonstrate the most important cultural norms and values which, by being practiced socially, could have limited the influence of writing on self-cognitive processes—the consequences of such processes can be found in the literary representation of the self in medieval Arabic autobiographies of the 12th–15th centuries. These features were referred to as traditionalism, the domination of collective awareness over individual awareness, the acceptance of social hierarchical structure, and a Quranic vision of the limits to man’s freedom.
Artykuł podejmuje problematykę związku pomiędzy wpływem pisma na procesy poznawcze a cechami kultury, w obrębie której przyjęcie pisma następuje. Jako perspektywę badawczą przyjęto klasyczną teorię piśmienności, sprofilowaną wprowadzonymi do niej z czasem modyfikacjami. Zgodnie z nimi zmiana procesów i treści poznawczych następująca pod wpływem pisma nie ma charakteru automatycznego. Każda kultura dysponuje określonym zasobem czynników oddziałujących na pismo oraz piśmienność i decydujących, w jakim stopniu potencjał pisma zostanie wykorzystany. Celem artykułu jest wskazanie najistotniejszych kulturowych norm i wartości, które – będąc obecne w praktyce społecznej – mogły ograniczyć możliwości oddziaływania pisma na procesy samopoznawcze, a których konsekwencje obecne są w literackim obrazie „ja” w średniowiecznych arabskich autobiografiach XII– XV wieku. Cechy te określono jako: tradycjonalizm, przewagę świadomości zbiorowej nad indywidualną, akceptację dla hierarchiczności oraz koraniczną wizję granic wolności człowieka.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2020, 30, 3; 135-150
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienie periodyzacji literatury łacińskiej doby republiki rzymskiej
The Issue of Periodization of the Latin Literature in the Time of the Roman Republic
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791395.pdf
Data publikacji:
2020-02-07
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
język łaciński
literatura rzymska
okres literacki
Rzym
teoria periodyzacji Juliana Krzyżanowskiego
wpływy greckie
Latin language
Roman literature
literary period
Rome
Julian Krzyżanowski’s theory of periodization
Greek influences
Opis:
Artykuł podejmuje problem periodyzacji literatury rzymskiej doby republiki. Autor uznaje tradycyjny podział na 3 okresy literackie: (1) archaiczny; (2) cyceroński; (3) augustowski za częściowo poprawny. Bazując na teorii periodyzacji literatury, opracowanej przez prof. Juliana Krzyżanowskiego (1937), która zakłada cykliczność zjawisk w dziedzinie kultury i literatury, autor proponuje wydzielenie czterech kolejnych faz historycznoliterackich: [1] Okres archaiczny albo „hellenizujący” (240-160 r. przed Chr.); [2] Okres późnoarchaiczny albo „reakcyjny” (160-81 r. przed Chr.); [3] Okres cyceroński (81-31 r. p.n.e.); [4] Okres augustowski (31 r. przed Chr. – 14 r. po Chr.). Poszczególne okresy literackie stoją w wyraźnej opozycji do faz poprzedzających i po nich następujących. Występują w nich dominujące prądy i zjawiska literackie, odmienne niż w fazie poprzedzającej i bezpośrednio po nich następującej. Biorąc pod uwagę kryterium wpływów obcych (helleńskich) i rodzimości, możemy łatwo stwierdzić, że okresy nieparzyste [1, 3] mają charakter wyraźnie prohelleński, co przejawia się między innymi w tłumaczeniu bądź adaptacji najważniejszych dzieł literatury greckiej, wykorzystaniu istniejących w Grecji gatunków literackich, przyswojeniu obcych struktur metrycznych, motywów literackich lub prądów filozoficznych, podczas gdy w okresach parzystych [2, 4] twórcy literatury łacińskiej wprowadzają rodzime wątki i czysto rzymskie motywy, a także rozwijają własne gatunki literackie (np. satyrę, rzymską elegię miłosną).
The article deals with the problem of periodization of Latin literature in the time of the Roman Republic. The author recognizes the traditional division into three literary periods (i.e. archaic, Ciceronian and Augustean) as partially correct. Basing on J. Krzyżanowski’s theory of periodization of literature (1937), which assumes the cyclical nature of phenomena in the field of culture and literature, the author proposes to separate four successive historical-literary phases: [1] the early-archaic or ‟Hellenizing” period (240–160 BC); [2] the late-archaic or ‟reactionary” period (160–81 BC); [3] the Ciceronian age (81–31 BC); [4] the Augustean age (31 BC–14 AD). The individual literary periods stand in clear opposition to the preceding and following phases. They contain dominant currents and literary phenomena, different than in the preceding and immediately following them. Taking into account the criterion of foreign (Hellenic) influences and nativity, we can easily conclude that odd periods [1, 3] are clearly favorable to the Greeks, which is manifested, inter alia, in translating or adapting the most important works of Greek literature, using literary genres existing in Greece, acquiring foreign metrical structures, literary motifs or philosophical currents, while in even periods [2, 4] Latin writers introduce native themes and purely Roman motifs, as well as develop their own literary genres (e.g. Roman satire, subjective love elegy).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 3; 133-153
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literary Representation of the Self in Medieval Arabic Autobiographies and the Cultural Barriers to Self‑Cognition. The Literacy Theory Perspective. Part 2
Literacka reprezentacja „ja” w średniowiecznych autobiografiach arabskich a kulturowe bariery samopoznania w perspektywie teorii piśmienności. Część 2
Autorzy:
Prochwicz-Studnicka, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038474.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
autobiography
literary representation
of the self
literacy theory
Arabic medieval literature
medieval Arab-Islamic culture
autobiografia
literacka reprezentacja „ja”
średniowieczna kultura arabsko-muzułmańska
średniowieczna literatura arabska
teoria piśmienności
Opis:
This article addresses the problems associated with the relationship between the influence of writing on cognitive processes and the features of the culture within which writing appears. Classical literacy theory, with the modifications that were introduced over the course of time, was embraced as the research perspective. According to these modifications, the change in the cognitive processes and content which occurs under the influence of writing is not automatic. Every culture has at its disposal a specific array of factors which influence writing and literacy and which determine the extent to which the potential of writing will be used. The aim of this article is to demonstrate the most important cultural norms and values which, by being practiced socially, could have limited the influence of writing on self-cognitive processes—the consequences of such processes can be found in the literary representation of the self in medieval Arabic autobiographies of the 12th–15th centuries. These features were referred to as traditionalism, the domination of collective awareness over individual awareness, the acceptance of social hierarchical structure, and a Quranic vision of the limits to man’s freedom.
Artykuł podejmuje problematykę związku pomiędzy wpływem pisma na procesy poznawcze a cechami kultury, w obrębie której przyjęcie pisma następuje. Jako perspektywę badawczą przyjęto klasyczną teorię piśmienności, sprofilowaną wprowadzonymi do niej z czasem modyfikacjami. Zgodnie z nimi zmiana procesów i treści poznawczych następująca pod wpływem pisma nie ma charakteru automatycznego. Każda kultura dysponuje określonym zasobem czynników oddziałujących na pismo oraz piśmienność i decydujących, w jakim stopniu potencjał pisma zostanie wykorzystany. Celem artykułu jest wskazanie najistotniejszych kulturowych norm i wartości, które – będąc obecne w praktyce społecznej – mogły ograniczyć możliwości oddziaływania pisma na procesy samopoznawcze, a których konsekwencje obecne są w literackim obrazie „ja” w średniowiecznych arabskich autobiografiach XII–XV wieku. Cechy te określono jako: tradycjonalizm, przewagę świadomości zbiorowej nad indywidualną, akceptację dla hierarchiczności oraz koraniczną wizję granic wolności człowieka.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2020, 31, 4; 109-124
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intertekst w adaptacji filmowej
Intertext in Film Adaptation
Autorzy:
Hendrykowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920198.pdf
Data publikacji:
2013-01-13
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cinema
literature
adaptator
adaptation
film art
film culture
film theory
film practice
word
image
intertext
kino
literatura
adaptacja
sztuka filmowa
kultura filmowa
teoria filmu
twórczość filmowa
słowo
obraz
intertekst
Opis:
Dyskusja oraz interpretowanie adaptacji filmowej w społeczno-kulturowym odniesieniu, które jest typowym dla semiotycznej, strukturalistycznej oraz estetycznej analizy tekstu, bywa problematyczne. Nawet kino jako sztuka poddaje się zwyczajowi dyskutowania o filmowym dorobku przypisywanym lub identyfikowanym z „autorem” i kinem autorskim. Mylącym może być przecenianie i nadmierna uwaga poświęcana „wierności” adaptacji filmowej, a trafniejsze może okazać się spojrzenie zarówno na adaptowany utwór literacki, jak i jego wersję ekranową jako na połączone teksty kultury konfrontujące się wzajemnie i biorące udział w określonym dyskursie. Artykuł Marka Hendrykowskiego podnosi te kwestie, a następnie bada je w oparciu o teoretyczną podstawę, w ramach której postrzega się adaptację jako formę komunikacji oraz koncentruje się ona językowych aspektach analizy intertekstualnej adaptacji filmowej jako formy translacji kulturowej.
There are problems with discussing and interpreting film adaptation in the socio-cultural framework that is used for the semiotic, structural and aesthetic analysis of text. Even cinema as art often gives in to habit of talking about film “oeuvres” attributed to or identified in terms of an “author” and author’s cinema. It may be misleading to give too much weight and attention to the concept of “fidelity” of film adaptation, and it may be better to look at both – adapted piece of literature and its screen adaptation - as variously connected texts of culture confronting each other and participating in specific discourse. Marek Hendrykowski’s paper raises these questions, examines theoretical background of adaptation as form of communication, and reflects on the modelling linguistic aspects of intertextual analyses of film adaptation as a form of cultural translation.
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2013, 13, 22; 266-272
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradycja liberacka: o potrzebie pisania teorii liberatury
Autorzy:
Bazarnik, K.
Fajfer, Z.
Matuszyk, Ł.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/970052.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
liberatura
teoria literatury
książka
literatura i sztuka
przestrzeń dzieła literackiego
Zenon Fajfer
tradycja literacka
liberature
literary theory
book
literature and the arts
the space of a liberary work
literary tradition
Opis:
Artykuł stanowi swoisty teoretyczny wstęp do zjawiska artystycznego zwanego liberaturą. Zostaje w nim podjęta jedna z pierwszych prób usytuowania liberatury w ramach tradycji literackiej, jednak bez szczegółowego badania konkretnych odniesień intertekstualnych. Na początku pokrótce przedstawiono zakres znaczeniowy terminu „liberatura”, przyrównując ową formę do innych form artystycznego wyrazu. Następnie zadano kilka kluczowych pytań dotyczących liberatury i wskazano możliwe odpowiedzi. Szkic ma na celu – poprzez postawienie szeregu problemów badawczych – zwrócenie uwagi na konieczność prowadzenia badań teoretycznych nad liberaturą.
The article is aimed to be a theoretical introduction into the artistic phenomenon called liberature. One of the fi rst att empts to locate liberature within literary tradition is made, although without a detailed analysis of specifi c intertextual references. In the beginning, the scope of the notion of “liberature” is presented and compared to other forms of artistic expression. Subsequently, several key questions concerning liberature are asked and possible answers are indicated. The purpose of the essay is – through pointing to some of the research problems – to draw academics’ att ention to the need for a theoretical research on liberature.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 524-531
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Театральная версия романа Ольгерда Бахаревича Собаки Европы на сцене Белорусского свободного театра
Wersja teatralna powieści Аlhierda Bacharewicza „Рsy Europy” na scenie Białoruskiego Wolnego Teatru
Theatrical Version of the Novel „Dogs of Europe” by Аlhierd Bacharevich on the Stage of the Belarusian Free Theatre
Autorzy:
Lepishava, Alena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222673.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Belarusian literature
experimental vector of dramaturgy
performative-receptive turn
theatricality”
theory of communication
literatura białoruska
eksperymentalny wektor dramaturgii
zwrot performatywno-receptywny
teatralność”
teoria komunikacji
беларуская літаратура
эксперыментальны вектар драматургіі
перфарматыўна-рэцэптыўны паварот
тэатральнасць”
тэорыя камунікацыі
Opis:
Tematem artykułu jest spektakl Białoruskiego Wolnego Teatru na podstawie powieści Аlhierda Bacharewicza Рsy Europy, którego premiera odbyła się w Mińsku 7 III 2019 r., a następna inscenizacja została zaprezentowana podczas występόw gościnnych w Londynie w marcu 2022 roku. Ten projekt , przygotowany w warunkach motywowanej politycznie relokacji trupy w Kijowie, zamierzamy badać w artykule w kontekście najnowszych praktyk scenicznych o wysokim potencjale performatywnym i receptywnym, co przybliża je do technik medialnych, protestów politycznych. To zaś motywuje wybór metodologii naszych badań. Wykorzystujemy metody teorii komunikacji, badamy zjawisko ,,teatralizacji” życia, a także właściwości dramatu, które można badać w kontekście zwrotu performatywno-receptywnego we współczesnej dramaturgii i teatrze. Naszym zdaniem, wersja teatralna powieści Аlhierda Bacharewicza Рsy Europy na scenie Białoruskiego Wolnego Teatru odpowiada zasadom estetycznym i postawie politycznej teatru. Od momentu powstania w 2005 r. teatr pozycjonował się jako ,,teatr barykady”. Białoruski Wolny Teatr często zwracał się ku bolesnym tematom współczesności, takim jak podziały polityczne i światopoglądowe w społeczeństwie, zagrożenia wojną światową, stłumienie wolności i demokracji na Białorusi w 2020 r., czy inwazja wojsk rosyjskich na terytorium Ukrainy w 2022 roku.
The article focuses on the performance of the Belarusian Free Theatre based on the novel The Dogs of Europe by Аlhierd Bacharevich, which premiered in Minsk on 7.03.2019, and the next stage version was presented during the tour of the collective in London in March 2022. The production, arranged in the conditions of a politically motivated relocation of the troupe in Kiev, is considered in the article in the context of the latest stage practices with high performative-receptive potential, bringing them closer to the techniques of mass media, political protest actions. This determined the methodological basis of the research, which turned to the aesthetic aspects of the theory of communication, the phenomenon of ,,theatricalization” (the focus on visual action presentation) of all spheres of life, as well as to the immanent properties of drama, revealed taking into account the performative turn in modern drama and theatre, which have become adequate artistic statements about the complex relationships within the dyad ,,man ― society”. In the course of the study, it was found that the reception of the novel by Аlhierd Bacharevich was carried out on the stage of the Belarusian Free Theatre in line with the ideological and aesthetic attitudes of the collective, which since its foundation in 2005 has been approving the concept of the ,,barricade theatre”, typologically close to a number of theatrical and dramaturgical projects dedicated to the ,,pain points” of modernity: the demarcation of the world continuum according to political and ideological principles, the threat of a global military conflict and their latest local refractions: the suppression of peaceful protests in Belarus in 2020, the invasion of Russian troops on the territory of Ukraine in 2022.
У цэнтры ўвагі артыкула – спектакль Беларускага свабоднага тэатра паводле рамана Альгерда Бахарэвіча Сабакі Эўропы, прэм’ера якога адбылася ў Мінску 7 III 2019, а наступная сцэнічная версія была прадстаўлена падчас гастроляў калектыву ў Лондане ў сакавіку 2022 года. Пастаноўка, зладжаная ва ўмовах палітычна матываванай рэлакацыі трупы ў Кіеве, разглядаецца ў артыкуле ў кантэксце найноўшых сцэнічных практык, якія адзначаны высокім перформатыўна-рэцэптыўным патэнцыялам, што набліжае іх да прыёмамі масмедыя, акцый палітычнага пратэсту. Гэта абумовіла метадалагічны базіс нашага даследавання, звернутага да эстэтычных аспектаў тэорыі камунікацыі, феномену ,,тэатралізацыі” (то бок скіраванасці да візуальнай экшн-прэзентацыі) усіх сфер жыцця, а таксама да іманентных уласцівасцях драмы, раскрытых з улікам перфарматыўнага павароту ў сучаснай драматургіі і тэатры, якія сталі адэкватнымі мастацкімі выказваннямі аб складаных узаемаадносінах у межах дыяды ,,чалавек – соцыум”. Падчас даследавання высветлілася, што рэцэпцыя рамана А. Бахарэвіча ажыццяўлялася на сцэне Беларускага свабоднага тэатра ў рэчышчы ідэйна-эстэтычных установак калектыву, які сцвярджае з моманту свайго заснавання ў 2005 годзе канцэпцыю ,,тэатра-барыкады”, тыпалагічна блізкую шэрагу тэатральных і драматургічных праектаў, прысвечаных ,,болевым кропкам” сучаснасці: размежаванню сусветнага кантынууму па палітычных і светапоглядных прынцыпах, пагрозе ваеннага канфлікту сусветнага маштабу і іх найноўшым лакальным прыкладам: падаўленню мірных акцый пратэсту ў Беларусі ў 2020 годзе, уводу расійскіх войскаў на тэрыторыю Украіны у 2022 годзе.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 177-194
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gnothi sautón oder die Literatur und Menschenkenntnis im 18. Jahrhundert. Gewählte Aspekte
Gnothi sautón albo literatura i poznanie człowieka w XVIII wieku. Wybrane aspekty
Autorzy:
Grzesiuk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933647.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
literatura
antropologia i filozofia popularna XVIII wieku
tragedia mieszczańska
teoria powieści
Alexander Gottlieb Baumgarten
Friedrich von Blankenburg
Johann Jakob Engel
Christian Garve
Gotthold Ephraim Lessing
Christian Thomasius
Christian Wolff
literature
anthropology and popular philosophy of the 18th Century
bourgeois tragedy
narrative theory
Opis:
Niniejszy artykuł jest próbą ukazania realizacji postulatu filozofii XVIII wieku dążenia do poznania całego człowieka i ciągle aktualnego postulatu poznania samego siebie z punktu widzenia antropologii literackiej. Dyskurs filozoficzny między racjonalizmem i sensualizmem, z którego wyodrębnia się (jeszcze filozoficzna) estetyka jako nauka poznania za pomocą niższych władz poznawczych człowieka, czyli poznania zmysłowego, znajduje odzwierciedlenie w tekstach teoretycznych dotyczących dramatu i powieści. Poznanie innego człowieka i poznanie samego siebie staje się podstawą tragedii mieszczańskiej (bürgerliches Trauerspiel), przy czym autorka wskazuje na nieadekwatność tego terminu, który polega na błędnym rozumieniu pojęcia bürgerlich, które pierwotnie oznaczało tyle, co „privat”, i na utożsamieniu go z warstwą społeczną Bürgertum, co było wynikiem nałożenia współczesnego rozumienia na pojęcie XVIII wieku, a co stanowi zbyt daleko idące uproszczenie. W przypadku tragedii autorka omawia pokrótce postać księcia Gonzagi, którą Gotthold Ephraim Lessing skonstruował na tle tradycji gatunku Fürstenspiegel, natomiast w odniesieniu do powieści pierwsze niemieckie teksty teoretyczne tego gatunku autorstwa Friedricha von Blankenburga i Johanna Jakoba Engela. Konsekwencją skupienia się na człowieku jest rezygnacja z takiego typu literatury, który przedstawia jedynie heroiczne wzorce cnót, na korzyść psychologicznie pogłębionych charakterów. Literatura zaczyna odkrywać najbardziej mroczne zakątki duszy ludzkiej.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 5; 91-113
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-46 z 46

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies