Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "liryka religijna" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    O paradoksach i nie tylko. Przyczynek do charakterystyki stylu liryki religijnej ks. Jana Twardowskiego
    About Paradoxes and Not Only. A Contribution to the Characteristics of the Style of Jan Twardowski Religious Lyrics
    Autorzy:
    Skubalanka, Teresa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1944006.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Jan Twardowski
    liryka religijna
    paradoks
    antyteza
    religious lyrics
    paradox
    antitheses
    Opis:
    The author of the study analysis the genesis and stylistic functions of the figure called paradox, which is recognized as one of the most important features of Jan Twardowski lyrics. The author indicates that beside proper paradoxes the lyrics contains many antitheses. This kind of poetic practice is derived from the Bible. The most important occurrence domains of analyzed paradoxes are: faith, love, death, and interpersonal relations.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 6; 185-199
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modlitwa jako forma bluesowej wypowiedzi lirycznej
    Prayer as a form of blues lyrical expression
    Autorzy:
    Regiewicz, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/51532115.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    blues
    piosenka
    poetyka
    modlitwa
    liryka religijna
    song
    poetics
    prayer
    religious lyric
    Opis:
    Niepodważalnym rysem muzyki bluesowej jest jej religijność oraz wyznaniowość powiązana z osobistym tonem wypowiedzi lirycznej. Postawa konfesyjna jest wpisana w osobiste doświadczenie podmiotu performatywnego, czego wyrazem zarówno warstwa tekstowa, jak również skorelowane z nią rozwiązania muzyczne. Wyrastający z tradycji negro spirits blues operuje odpowiednią estetyką muzyczną: obniżone stopnie skali bluesowej korespondują ze skargami-zaśpiewami, wyrażającymi ból ludzkiej egzystencji. Zarysowane tu przestrzenie wypowiedzi: muzycznej, egzystencjalnej, emocjonalnej, osobistej spotykają się w modlitwie rozumianej jako forma wypowiedzi liryczno-muzycznej. Podjęta w artykule analiza dwóch piosenek: Modlitwy Tadeusza Nalepy i zespołu Breakout oraz Modlitwy III Dżemu, wpisuje utwory w rozważania gatunkowe, sytuację komunikacyjną wynikającą z przyjętej konwencji oraz strukturę wyrażającą się poprzez trzy elementy: inwokację, petycję i „owoc” (fructus).
    An indisputable feature of blues music is its religiosity and confessionality linked to the personal tone of lyrical expression. A confessional attitude is inscribed in the personal experience of the performative subject, which is expressed both in the textual layer and in the musical solutions correlated with it. Growing out of the “negro spiritual” tradition, the blues operates with an appropriate musical aesthetic: the lowered degrees of the blues scale correspond with complaint songs, expressing the pain of human existence. The spaces of expression outlined here include those where musical, existential, emotional, and personal expression meet in prayer, which is understood as a form of lyrical-musical expression. The analysis of two songs taken up in the article, Tadeusz Nalepa and Breakout’s The Prayer and Dżem’s The Prayer III, understands the works through genre consideration; it examines the communicative situation that is a result of adopted conventions and structures, specifically the three elements: invocation, petition, and “fruit” (fructus).
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2024, 16, 1; 57-68
    2083-7275
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    [Rev.] Ks. Wacław Buryła, Dogonić światło, Oficyna Wydawnicza 4K, Bytom [2008], ss. 155, [5].
    [Rev.] Father Wacław Buryła, To Catch the Light up, Editorial Publishing 4K, Bytom [2008], pp. 155, [5].
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440917.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    Wacław Buryła (1954-)
    poezja polska 21 wieku
    liryka religijna
    poezja metafizyczna
    poezja religijna
    kultura chrześcijańska
    Bóg i człowiek w poezji
    [Waclaw Buryla (1954-)]
    Polish poetry in the 21. century religious lyric
    metaphysical poetry
    religious poetry
    Christian culture
    God and man in poetry
    Opis:
    Recenzja krótko opisuje osobę ks. Wacława Buryły jako poetę i organizatora konkursu literackiego poezji religijnej. Autor przedstawia tomik ks. Buryły pt. Dogonić światło (Bytom [2008]) i cytuje jeden wiersz pt. zawsze blisko, który opublikowno w tej książce poetyckiej.
    The review shortly describes the person of father Wacław Buryła (Waclaw Buryla) as the poet and the organizer of literary competition on religious poetry. The author presents the book by father Buryła Dogonić światło [To Catch the Light Up] (Bytom [2008]) and quotes one poetical work zawsze blisko [always near], that is published in the poetical book.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 2(6); 245-246
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    [Rev.] o. Eligiusz Dymowski, Dotyk pamięci. (Wiersze wybrane), Wydawnictwo Prymat Mariusz Śliwowski, Białystok 2014, ss. 210.
    [Rev.] Father Eligiusz Dymowski OFM, The Touch of the Memory. (The Selected Verses), Publishing Prymat Mariusz Sliwowski, Bialystok 2014, pp. 210.
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440995.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    Eligiusz Dymowski OFM (1965-)
    poezja polska 21 wieku
    liryka religijna
    poezja metafizyczna
    poezja religijna
    kultura chrześcijańska
    Bóg i człowiek w poezji
    eschatologizm
    Nowa Mretafizyczność
    Eligiusz Dymowski (1965-)
    Polish poetry in the 21. century religious lyric
    metaphysical poetry
    religious poetry
    Christian culture
    God and man in poetry eschatologism
    New Metaphysics (New Metaphysicsness)
    Opis:
    Recenzja krótko opisuje osobę o. Eligiusza Dymowskiego OFM (urodzonego w 1965) jako polskiego poetę religijnego. Autor przedstawia tomik o. Dymowskiego pt. Dotyk pamięci. (Wiersze wybrane) (Białystok 2014), cytuje i opisuje chrześcijańskie wiersze, które opublikowno w tej książce poetyckiej.
    The review shortly describes the person of father Eligiusz Dymowski OFM as the Polish poet. The author presents the book by father Dymowski Dotyk pamieci. (Wiersze wybrane) [The Touch of the Memory. (The Selected Verses) (Bialystok 2014) and quotes and describes some poetical works, that are published in the poetical book.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 2(6); 247-260
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zawierzyć Bogu całkowicie - twórczość Stanisława Kazimierza Leszczyńskiego (1944-2020)
    To trust God completely. The work of Stanisław Kazimierz Leszczyński (1944 - 2020)
    Autorzy:
    Ciechalski, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2234812.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-15
    Wydawca:
    Teologiczne Towarzystwo Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku
    Tematy:
    Stanisław K. Leszczyński
    poets from Kujawy
    contemporary Polish poetry
    reflective-religious poetry
    wood carving
    Stanisław K. Leszczyński,
    poeci z Kujaw
    polska poezja współczesna
    liryka refleksyjno-religijna
    rzeźba w drewnie
    Opis:
    S.K. Leszczyński to poeta, który studiował fizykę i matematykę na UMK i filozofię na UW, a związany był z Nauczycielskim Klubem Literackim we Włocławku. Wiersze publikował w prasie lokalnej i ogólnopolskiej, wydał cztery tomiki poetyckie. W jego twórczości zauważyć się daje wrażliwość na urodę świata i powaby natury oraz zachwyt nad bujnością życia. Poeta wyrażał fascynację wsią jako krainą arkadyjską. Wybór życia z dala od wielkich skupisk ludzkich, pośpiechu, blichtru i sztucznych wartości pogłębił w nim postawę refleksyjną. Jego wiersze mają wymiar metafizyczny, obecna jest w nich wrażliwość religijna i etyczna. Autor nawiązuje do problematyki biblijnej oraz twórczości M. Sępa Szarzyńskiego, F. Karpińskiego, A. Mickiewicza, B. Leśmiana, K.I. Gałczyńskiego, S. Grochowiaka czy W. Broniewskiego. Jego język poetycki jest bogaty, gęsto ozdobiony nietuzinkowymi metaforami, porównaniami, epitetami, a także konstrukcjami o wydźwięku paradoksalnym. Występuje w nim swoista drapieżność obrazowania, a także sielankowa łagodność. Poeta nie stronił też od dosadności i wyrażeń nacechowanych silnie ekspresją, które zderzał z rzeczywistością uniwersalną, transcendentną. Z tradycją łączy go częste stosowanie układu stroficznego, przestrzeganie zasad rytmiki, przywiązanie do rymów, przeważnie niedokładnych, bywa, że o charakterze asocjacyjnym. Ze współczesnością – zmetaforyzowanie i eliptyczność wypowiedzi, tworzenie wierszy stychicznych, w których segmentacja tekstu zależy od indywidualnych akcentów logicznych i emocjonalnych, rezygnacja ze znaków przestankowych, porzucenie tradycyjnych schematów wersyfikacyjnych. S.K. Leszczyński zajmował się też rzeźbą w drewnie. Wykonywał amfory, kielichy, patery i inne przedmioty, które wystawiane były w galeriach krajowych i zagranicznych. Twórczość artysty rozpięta jest między tymi dwoma żywiołami, gdzie w jednym królują słowa, a w drugim formy wydobywane z drewna; w jednym jest abstrakcyjna ulotność, a w drugim namacalny konkret; wreszcie w jednym szukanie mądrości, filozofowanie, w drugim zaś uroda tego, co fizyczne. Artysta, obracając się w tych skrajnie odległych od siebie światach, próbował osiągnąć swoistą pełnię.
    S.K. Leszczyński was a poet who studied physics and mathematics at the Nicolaus Copernicus University and philosophy at the University of Warsaw. He was associated with the Teachers’ Literary Club in Włocławek. He published poems in the local and national press, and published 4 volumes of poetry. His work shows sensitivity to the beauty of the world and the charms of nature, as well as admiration for the lushness of life. The poet expressed his fascination with the countryside perceiving it as an Arcadian land. His choice to live away from great clusters of people, haste, glitz and artificial values deepened his reflective attitude. His poems have a metaphysical dimension; some religious and ethical sensitivity is present in them. The author refers to biblical issues and the works of Polish writers: M. Sęp Szarzyński, F. Karpiński, A. Mickiewicz, B. Leśmian, K.I. Gałczyński, S. Grochowiak and W. Broniewski. His poetic language is rich, densely adorned with extraordinary metaphors, comparisons, epithets, and paradoxical constructions. One can observe some specific predatory imaging in it, as well as an idyllic gentleness can also be perceived. The poet did not shy away from bluntness and expressions that were strongly expressive, which he clashed with the universal, transcendent reality. By the frequent use of a strophic pattern, adherence to the rules of rhythm, adherence to rhymes, mostly inaccurate, and sometimes associative, he connects his works with tradition. On the other hand, he encounters contemporary – metaphorical and elliptical expression, creating stychic poems in which the segmentation of the text depends on individual logical and emotional accents, giving up punctuation marks, abandoning traditional versification schemes. S.K. Leszczyński also dealt with wood carving. He created amphoras, goblets, platters and other items that were displayed in domestic and foreign galleries. The work of this artist is stretched between these two elements, where words reign in one, and forms extracted from wood- in the other; in one there is an abstract elusiveness, and in the other- a tangible concrete; and finally, in one, seeking wisdom, philosophizing, and in the other, the beauty of what is physical. The artist, rotating in these extremely distant worlds, tried to achieve a kind of fullness and completeness.
    Źródło:
    Studia Włocławskie; 2022, 24; 640-662
    1506-5316
    2449-8777
    Pojawia się w:
    Studia Włocławskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od modlitwy do belcanta – solowa liryka sakralna Stanisława Moniuszki
    Autorzy:
    Fedyk-Klimaszewska, Monika
    Misiaszek, Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/973484.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
    Tematy:
    liryka sakralna
    belcanto
    chóralna pieśń religijna
    Stanisław Moniuszko
    Opis:
    Solo religious works of Stanisław Moniuszko belong to his most interesting pieces and take very important part in his musical legacy. he composed fast 30 pieces of this genre, in spare of only 17 years, from 1855 till 1872. Amongst these pieces are: psalms,anthems, prayer songs, penitential or laudable songs, etc. These works base on the poetry of the finest Polish poets and David’s psalter. They are truly beautiful pieces with belcanto-romantic touch to it.
    Źródło:
    Muzyka sakralna. Piękno ocalone i ocalające; 202-218
    9788364615184
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spojrzenie człowieka na Boga Ojca w Pieśniach sobie śpiewanych Konstancji Benisławskiej na podstawie leksyki określającej ojca
    A human view on God the Father in Pieśni sobie śpiewane (Songs sung for oneself) written by Konstancja Benisławska, based on vocabulary related to the word ‘father’
    Autorzy:
    Gorzelana, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1395813.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    poems in the Enlightenment
    image of God
    religious poems
    liryka oświecenia
    obraz Boga
    leksyka religijna
    Opis:
    Celem pracy jest przedstawienie określeń odnoszących się do Boga Ojca w wierszach religijnych Konstancji Benisławskiej. Pieśni sobie śpiewane opublikowane w oświeceniu (1776 r.) zawierają wiele struktur wskazujących na to, jak poetka wyobraża sobie Boga. Charakterystyczne połączenia wskazują na jego dobroć i potęgę: Ojciec nasz, Ojciec jedyny, Ojciec łaskawy, Ojciec wszechmogący, Ojciec przedziwny, Ojciec miły i Ojciec dobry. Obecne są też elementy antropomorficzne (ręka Ojca, twarz Ojca), a także wyrażenie związane z dogmatem trynitarnym przekonują, że Bóg Ojciec jest osobą Trójcy Świętej.
    The aim of this study is to present the expressions referring to God the Father in the religious poems of Konstancja Benisławska. Pieśni sobie śpiewane (Eng. Songs sung for oneself) published during the Enlightenment (1776) contain many structures showing how the poet perceived God. Characteristic combinations indicate his goodness and power: our father, our only father, our gracious father, our almightily father, our wonderful father, nice and good father. [Ojciec nasz, Ojciec jedyny, Ojciec łaskawy, Ojciec wszechmogący, Ojciec przedziwny, Ojciec miły i Ojciec dobry]. There are also anthropomorphic elements (father’s hand, father’s face [ręka Ojca, twarz Ojca ]) and an expression associated with the dogma of the Trinity which corroborate an opinion that God the Father is a person of the Trinity.
    Źródło:
    Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2018, 35-36; 9-22
    2082-9825
    2450-0259
    Pojawia się w:
    Poznańskie Spotkania Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wojciech Kudyba, twórca poezji religijnej
    Wojciech Kudyba, the Author of Religious Poetry
    Autorzy:
    Kwiek-Osiowska, Janina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951921.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    kultura chrześcijańska
    literatura chrześcijańska
    polska poezja religijna
    polska poezja metafizyczna
    polska liryka XX wieku
    polska liryka XXI wieku
    Christian culture
    Christian literature
    Polish religious poetry
    Polish metaphysical poetry
    Polish lyrics of the 20th century
    Polish lyrics of the 21st century
    Opis:
    Autorka opisuje osobę Wojciecha Kudyby, naukowca i poetę religijnego, w sposób ogólny próbując scharakteryzować jego poetycki dorobek twórczy na podstawie kilku książek. Podjęte analizy prowadzą do konkluzji na temat literackich środków stylistycznych, stosowanych przez W. Kudybę. Przykłady używanych przezeń tropów artystycznych autorka wylicza, podając w zestawieniach tytuły wierszy (utworów) z poszczególnych tomów, które zawierają dany typ chwytów literackich. Analiza ma charakter przeglądowy.
    The author describes Wojciech Kudyba, a scholar and a religious poet, trying to characterize his poetic output on the basis of a few books. The analyses carried out in the book lead to the conclusions referring to the stylistic devices used by Wojciech Kudyba. The examples of the poet’s artistic tropes are enumerated by the author who in her specifications provides the titles of the poems published in particular volumes along with the information about a particular type of literary devices found in these poems.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 3(7); 185-204
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    [Rev.] Ks. Stefan Radziszewski, Kamińska ostiumiczna, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011, ss. 272, bibliogr., indeks.
    [Rev:] Father Stefan Radziszewski, Ostiumic Kamienska, Publishing Jednosc, Kielce 2011.
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951883.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    Anna Kamieńska (1920-1986)
    poezja polska XX wieku
    poezja religijna
    liryka metafizyczna
    literatura polska
    Anna Kamienska (1920-1986)
    Polish poetry of the 20th century religious poetry
    metaphysical lyrics
    Polish literature
    Opis:
    W recenzji książki monograficznej ks. Stefana Radziszewskiego pt. Kamińska ostiumiczna (‘Kamieńska w odrzwiach’) omówiono krótko jej strukturę, zawartość (treść) i konkluzje twórcy dzieła. Książka dotyczy opisu i analizy poezji polskiej poetki chrześcijańskiej Anny Kamieńskiej (1920-1986). Autor monografii objął badaniem całą twórczość poetycką tej poetki (wszystkie tomiki wierszy). Ks. Radziszewski wprowadził kategorię ‘ostiumiczności’, którą rozumie czworako (definiuje to na s. 238): 1. dziedzictwo poetyki quasi sacrum, 2. negacja negacji (interpretacja symboliczna), 3. swoiste odczytanie apokastasis panton [odnowienia całego bytu], 4. realizacja idei paschalnej.
    In his review of the monographic book by father Stefan Radziszewski Ostiumic Kamienska (‘Kamienska in the door’) the author briefly discussed the structure, content and conclusions of this work. The book is concerned with the description and analysis of the poetry of Anna Kamienska (1920-1986) a Polish Christian poet. In his monograph Stefan Radziszewski dealt with all of Kamienska’s poetic works. He introduced the category ‘ostiumicsness’ that he understood in four ways (he defined it on p. 238): 1. heritage of the ‘quasi sacred ‘ poetics, 2. the negation of negation (a symbolic interpretation), 3. specific re-reading of apokatastasis panton [renewal of all the being], 4. realization of the paschal idea.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 4(8); 217-220
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    [Rev.:] Kazimierz Wójtowicz CR, Dookoła Emaus i dalej. (Wiersze niemal zebrane), posłowie – ks. Stefan Radziszewski, Alleluja, Kraków 2012, 820, [1] s.
    Around Emmaus and Beyond (Poems Almost Collected)
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440884.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    Kazimierz Wójtowicz (1945-)
    lirics
    Polish religious poetry
    Polish literature
    Christian culture
    Christian literature Resurrectionists
    20. century
    21. century
    Emmaus
    resurrection
    conversion
    literary translation
    Rose Ausländer (1901-1988) Datlev Block (1934-)
    Dietrich Bonhoeffer
    (1906-1945)
    Christine Busta (1915-1987) Georg Bydlinski (1956-)
    Ernesto Cardenal (1925-)
    Paul Celan (1920-1970)
    Josef Dirnbeck (1948-)
    Gerhard Fritsch (1924-1969) Gertrud Fussenegger
    (1912-2009)
    Martin Gutl (1942-1994)
    Paul Konrad Kurz (1927-2005) Kurt Marti (1921-)
    Rainer Maria Rilke (1875-1926) Rudolf Otto Wiemer (1905-1998) Eva Zeller (1923-)
    Michael Zielonka
    (1942-)
    liryka
    polska poezja religijna
    literatura polska
    kultura chrześcijańska
    literatura chrześcijańska zmartwychwstańcy
    XX wiek
    XXI wiek
    Emaus
    zmartwychwstanie
    nawrócenie
    tłumaczenie literackie
    Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) Christine Busta (1915-1987) Georg Bydlinski (1956-)
    Gerhard Fritsch (1924-1969) Gertrud Fussenegger (1912-2009), Martin Gutl (1942-1994), Paul Konrad Kurz (1927-2005),
    Kurt Marti (1921-), Rainer Maria Rilke (1875-1926), Rudolf Otto Wiemer (1905-1998), Eva Zeller
    (1923-), Michael Zielonka (1942-)
    Opis:
    Ksiądz dr Kazimierz Wójtowicz CR (1945-), krakowski poeta, teolog literatury, zmartwychwstaniec – jest postacią od ponad czterdziestu lat obecną w polskim obiegu literackim. Należy do nurtu tzw. poezji kapłańskiej, lecz cokolwiek miałoby to określenie znaczyć, nie oddaje ono rzeczywistości jego wierszy. Ostatnio o. Wójtowicz wydał bardzo obszerny tom poetycki pt. Dookoła Emaus i dalej (Wiersze niemal zebrane) (2012), w którym zawarł zdecydowaną większość wszystkich swoich dotychczas publikowanych utworów poetyckich, pochodzących z wielu tomów. Odnajdujemy tu teksty wierszy z kilkunastu zbiorków. Już każdy z tych tomików wzięty z osobna, stanowi znaczące wydarzenie artystyczne w polskim życiu literackim, szczególnie zaś w obiegu polskiej poezji religijnej. Tomiki wierszy o. K. Wójtowicza CR z licznie tam obecną motywiką religijną z pewnością zasługują na uwagę wyrobionego czytelnika, ponieważ są zwykle przemyślane w zakresie treści, z pogłębioną refleksją teologiczną tego wybitnego polskiego teologa literatury, bardzo precyzyjnie dopracowane co do formy artystycznej, wysmakowane w układzie utworów i „dopieszczone” w niemal każdym detalu. Dbałość o wysoki poziom merytoryczny tekstów idzie w parze z niesłychanie bogatą wyobraźnią twórczą o. Kazimierza Wójtowicza, zaskakującego czytelnika raz po raz niespotykanymi zestawieniami rzeczywistości ewangelicznej (biblijnej) i współczesnego nam życia naszej cywilizacji. Ojciec Kazimierz ma iście heurystyczną zdolność wynajdowania niesamowitych skojarzeń, niebanalnych metafor, oryginalnych kontaminacji frazeologicznych, metonimii, oksymoronów. Autor ten nie zadowala się tym, co już było dotąd powiedziane w poezji, lecz pracowicie drąży materię słowa, materię rzeczywistości ludzkiej, wyrażaną przez słowo. W rzeczywistości świata przedstawionego w utworach poetyckich K. Wójtowicza CR przebija troska o dyskretną obecność Słowa, delikatną pomoc Opatrzności Bożej światu ludzkiemu. Twórca nie stroni od malowniczości krajobrazów, opisów pięknej natury, sięga obficie po cytaty lub kryptocytaty biblijne, nawiązuje do znanych (bardziej lub mniej) wątków kultury chrześcijańskiej. Język jego wierszy jest zwarty, współczesny, przemawia do czytelnika konkretnością i zaciekawia niebywałymi skojarzeniami, odkryciami cudów dnia codziennego. Wychodząc od motywów biblijnych dochodzi do życia współczesnego i zestawia ze sobą myśli ewangeliczne z rzeczywistością zgoła im przeciwną, jaką niesie ze sobą współczesny nam świat. Te zestawienia niebanalne budują świat przedstawiony, pozwalają dookreślić miejsce człowieka w relacji z Bogiem w rozmaitych aspektach. Autor ten nie stroni od trudnych tematów, czasem gorzkich i niewygodnych, uważając, że człowiek należy oddać w pełni jego realności, wraz ze słabościami, grzechami, upadkami, a zarazem ukazuje światło nawrócenia „połamanego” duchowo, zagubionego, osamotnionego, skrzywdzonego czasem człowieka. Obok cieni pokazuje także i blaski ludzkiego żywota. Jego wiersze z pewnością nie są „laurkami” na cześć człowieka, lecz realistyczne spojrzenie poprzez piękne obrazy poetyckie na rzeczywistość ludzką i Boską. Twórczość o. Kazimierza Wójtowicza CR z pewnością czerpie z bogatych źródeł duchowości zmartwychwstańczej, której nota bene jest on znakomitym znawcą, jako autor bardzo wielu wytrawnych książek i artykułów, erudycyjnych wypisów cytatów z dziejów swojego macierzystego zgromadzenia. Dostrzegam w Wójtowiczowskiej poezji rys niejako ‘zmartwychwstańczy’ w tym sensie, w jakim chciał widzieć człowieka założyciel Zmartwychwstańców – Bogdan Jański (1807- 1840) i poniekąd współzałożyciele zgromadzenia – o. Piotr Semenenko CR (1814- 1886) i o. Hieronim Kajsiewicz CR (1812-1873), którzy podchodzili do rzeczywistości ludzkiej realistycznie, a zarazem niezwykle głęboko duchowo, akcentując nawrócenie człowiecze z upadku, z grzechu ku Chrystusowi. Tak realistyczne i zarazem głęboko metafizyczne, prześwietlone głęboką duchowością, delikatne i wrażliwe, całościowe spojrzenie na człowieka obecne jest również w poezji Kazimierza Wójtowicza CR, który jako zmartwychwstaniec uczynił owo zmartwychwstanie, a raczej nieustanne zmartwychwstawanie, podnoszenie się z upadków życiowaych, odkrywanie Boga w rzeczywistości wokół siebie na nawo, jak uczniowie idący do Emaus, którym w pewnym decydującym opadają zasłony z oczu i odkrywają na zasadzie „heureki” obecność Boga przy sobie. Nie przypadkiem o. K.Wójtowicz CR nadał swojemu najważniejszemu jak dotąd zbiorowi wierszy znaczący tytuł: Dookoła Emaus i dalej. Dla zrozumienia Wójtowiczowskich wierszy istotna jest tu rzeczywistość ewangelicznej drogi z Jerozolimy do Emaus, jaką odbywali zasmuceni i zatrwożeni uczniowie Jezusa Chrystusa, którzy przeżywali Jego mękę i śmierć na krzyżu i zwątpili nawet w pewnym momencie w Jego misję, którą postrzegali oni jako skończoną wraz ze zgonem i złożeniem do grobu swego Mistrza z Nazaretu. Dopiero wraz ze stopniowym wyjaśnieniem pism prorockich odnoszących się do Zbawiciela, przeżywają oni nawrócenie, które kończy się rzeczywiście „nawróceniem”, tj. powróceniem, realnym powrotem jeszcze tego samego dnia z Emaus do Jerozolimy i radosnym odkryciem obecności zmartwychwstałego Boga-Człowieka na ziemi wśród ludzi, istnieniem żywego Stwórcy, który jest, który był i który przychodzi, realnie przychodzi do swoich uczniów, tu: na symbolicznej, choć zarazem przecież realnej kilkukilometrowej drodze do Emaus. O. Kazimierz Wójtowicz CR nadał swojemu najważniejszemu i największemu w sensie objętościowym (liczbowym), jak dotąd zbiorowi utworów poetyckich tytuł dotyczący rzeczywistości istniejącej po zmartwychwstaniu Boga- Człowieka, tj. realności niejako ‘Emausowej’ (Dookoła Emaus). Ponadto druga część tytułu (i dalej) wskazuje na rzeczywistość eschatologiczną, sięgającą ‘dalej’, niż ziemskie Emaus, dalej niż ziemska realność doczesna, w której antycypujemy tylko stan doskonałości wiecznej (niebiańskiej, rajskiej, zbawionej, przebóstwionej). W zasadzie w zwięzłej recenzji nie ma miejsca na szersze, pogłębione analizy poszczególnych utworów, dlatego tylko sygnalizuje się ogólnie ważność tej swoistej, w zasadzie ‘autoantologicznej’ książki poetyckiej o. Kazimierza Wójtowicza CR, który sam dokonał wyboru własnych wierszy i dał do tej autoantologii to, co chciał dać z pewnym zamiarem całościowej wizji człowieka i Boga ukazanej oczami uduchowionego poety obdarzonego zarazem teologiczną erudycją, ludzką wrażliwością i artystyczną wyobraźnią. Wysokoartystyczne dzieła poetyckie tego autora dążą do ideału poezji czystej w rozumieniu ks. Henri Brémonda (1865- 1933), ukazując wielką paletę możliwości malowania życia słowem w kontekście Słowa (Logosu). Z jednej strony Dookoła Emaus i dalej odnosi się do aspektu czasowego (doczesnego i wiecznego, który wykracza poza zwykłą, liniową chronologię), Z drugiej strony można jednak tytuł Dookoła Emaus i dalej odnosić paradoksalnie do aspektu przestrzennego, to znaczy do tej konkretnej miejscowości i coraz dalszych okolic wokół Emaus. Przestrzennie ujmowane kolejne ‘koła’ (wszak występuje tu zaimek dookoła w tytule książki), czyli kręgi, wytaczają kolejne obszary poetyckiej penetracji o. K. Wójtowicza CR wokół punktu centralnego, umieszczonego w geograficznej Palestynie / Izraelu – Ziemi Świętej. Można te wiersze układać retrospektywnie kolejno zarówno według kryterium czasowego (według kolejności następstwa wydarzeń w chronologii liniowej, jak wskazuje kalendarz świecki), jak i według kryterium czasu wiecznego (kołowego, liturgicznego, zamkniętego pierwszym dniem Adwentu a zakończonego Świętem Chrystusa Króla). Ponadto można tę twórczość próbować retrospektywnie porządkować według kryterium przestrzennego (geograficznego), rekonstruując nie tylko geografię realną (geografię fizyczną), ale i geografię zbawienia, opisywanych przez autora różnych miejsc na świecie stanowiących jakiś punkt odniesienia dla historii zbawienia rodzaju ludzkiego oraz dla życia duchowego i materialnego poszczególnych bohaterów poetyckich (lub podmiotu lirycznego). Ciekawe zestawienie nazwy Emaus z rzeczywistością przestrzenną (krakowską), w której od kilkudziesięciu lat zakorzeniony jest autor wierszy – o. Kazimierz Wójtowicz CR – ujawnia fakt odniesienia się wtórnego do tzw. „odpustu Emaus”, funkcjonującego zwyczajowo w Krakowie od kilku stuleci, wielkiego odbywającego się zawsze w pierwszy dzień po Wielkanocy (tj. w Poniedziałek Wielkanocny) w klasztorze Sióstr Norbertanek na krakowskim Zwierzyńcu. To także jakieś symboliczne, wtórne odniesienie się tytułu książki do rzeczywistości „odpustu”, rozumianego tu bardziej jako odpuszczenie grzechów, win człowieczych przez laskę Zmartwychwstałego Boga-Człowieka (znów zmartwychwstanie jako motyw znaczący), a nie w sensie ludowego jarmarku ze świecidełkami (wymiar merkantylny współczesnego świata, profanum), który próbuje zastąpić tę rzeczywistość ważniejszą, duchową (wymiar religijny, zbawczy, wieczny, teofaniczny, apokatastatyczny, sacrum, sanctum). Motywy Miłoszowskiej „cywilizacji kupna i sprzedaży” pojawiają się niejako przy okazji w wierszach o. Kazimierza Wójtowicza („giełda” etc.). W tym sensie – zupełnego odpustu grzechów i win – Emaus krakowski wyznacza zupełnie inną perspektywę w możliwości uporządkowania twórczości par excellence krakowskiego poety-kapłana, o. Wójtówicza CR. Próba wieloaspektowego odczytania tytułu książki Dookoła Emaus i dalej natrafia co rusz, na jakieś nowe możliwości zrozumienia tytułowego przesłania autorskiego. Zapewne nie wyczerpuje to wszystkich jego aspektów. Autor zawarł w tytule książki różnorodne ślady pozwalające na odczytanie na nowo, w coraz to inny sposób, niczym Cortazarowską „grę w klasy”, według rozmaitych kluczy, według urozmaiconych kryteriów swojego dorobku poetyckiego. Tytuł tomiku sam w sobie daje odbiorcy wiele dróg odczytania (wszak biblijny termin droga do Emaus jaki pośrednio ewokowany jest przez książkę Dookoła Emaus i dalej) także umożliwia różne sposoby wyjaśnienia fenomenu relacji mistrza i uczniów. ‘Droga’ oznacza także w Ewangelii (Nowym Testamencie) także ‘sposób’ życia, który jest inny, nowy, odmienny niż ten dotychczasowy, co ma związek z nawróceniem, powrotem do Boga-Człowieka, jedynego Zbawiciela rodzaju ludzkiego. Książka podzielona jest na poszczególne rozdziały (części) autorstwa o. K. Wójtowicza CR o następujących tytułach: Przedsłowie, Pierwopisy, W drodze, Przypisy do ziemi, Odpisy nadziei, Przepisy na światło, Zapisy dłużnika, Wypisy nie tylko pogodne, Napisy na piasku, Podpisy pod Przymierzem, Odpisy świadectwa, Wpisy w Księgę, Spisy obietnic, Tryptyk papieski albo ostatnie dni Jana Pawła II, Dopisy procentów, Rysopisy pielgrzymów, Brudnopisy pytlowane, Z nowych wierszy, Z przekładów. Ponadto w skład książki Dookoła Emaus i dalej wchodzi posłowie pt. Prawie posłowie, autorstwa ks. dra Stefana Radziszewskiego, składający się z tekstu pt. Jeden wiersz o Emaus oraz studium pt. Siedemnaście uwag o poezji ks. Kazimierza Wójtowicza. Nadto znajduje się w tej części publikacji garść cytatów zaczerpniętych z opinii innych autorów o twórczości poetyckiej omawianego tu krakowskiego autora-zmartwychwstańca pt. O wierszach Kazimierza Wójtowicza. Opinie o poezji o. Wójtowicza wyrazili tu zarówno duchowni, jak i świeccy, w tym: Andrzej Babuchowski (1949-), Krzysztof Dybciak (1948-), ks. Franciszek Kamecki (1940-), Aleksander Kowalski, Stanisław Kozielski, Katarzyna Krupa, Ryszard Matuszewski (1914-2010), ks. Bonifacy Miązek (1935-), Beata Pierz, Jan Skoczyński (1946-), Wiesław Jan Wysocki (1950-). Poza tym książka zawiera dodatkowe części stanowiące jej aparat naukowy, ułatwiający wyszukiwanie informacji, tj. bibliografię ważniejszych dzieł autora (tylko książkowych) i biografię o. Kazimierza Wójtowicza CR pt. Bio/bibliogram, oraz trzy indeksy: Alfabetyczny spis utworów, Alfabetyczny spis incipitów, Indeks wersetów biblijnych, nadto wykaz pierwodruków, pt. Pierwsze wydania tomików poezji zawierający nie tylko wykaz tomów wydanych po polsku, niemiecku i włosku, ale także wybory i zbiory poetyckie, nadto wykaz kilkunastu antologii, w których drukował autor Dookoła Emaus i dalej. Zbiór poezji o. Wójtowicza CR jest niezwykle wartościową publikacją, zbierającą w jednym, opasłym tomie reprezentatywny wybór autorski jego wierszy religijnych i innych. Odnajdujemy tu także udane, świetne tłumaczenia poezji z obcych języków, takich poetów jak: Rose Ausländer, Datlev Block, ka. Dietrich Bonhoeffer, Christine Busta, Georg Bydlinski, ks. Ernesto Cardenal, Paul Celan, Josef Dirnbeck, Gerhard Fritsch, Gertrud Fussenegger, Martin Gutl, Paul Konrad Kurz, Kurt Marti, Rainer Maria Rilke, Rudolf Otto Wiemer, Eva Zeller, Michael Zielonka. Warto sięgnąć po arcyciekawy zbiór poetycki o. Kazimierza Wójtowicza CR pt. Dookoła Emaus i dalej (Wiersze niemal zebrane) także w kontekście współczesnych analiz poezji religijnej i sakralnej dokonywanych przez literaturoznawców, teologów literatury i rozmaitych „sakrologów”. Można go wpisać do kanonu polskiej poezji religijnej oraz klasyki polskiego przekładu poetyckiego XX i XXI wieku jako zasłużonego przedstawiciela kultury polskiej i godnego uwagi twórcę literatury pięknej, mając świadomość, że realnie nie ma twórczości doskonałej bez skazy i twórców pozbawionych wad. O. K. Wójtowicz CR próbuje owe wady i skazy ludzkie przezwyciężyć poetycko, dając czytelnikowi namiastkę oczekiwanej rzeczywistości doskonałej (zmartwychwstałej), którą poniekąd tylko w przebłyskach rozbudowanej teologicznie i literacko wyobraźni antycypuje swoimi wierszami tak, jak potrafi najlepiej, nie unikając tematów trudnych, złożonych, które uchwytuje, jak się może wydawać odbiorcy, łatwo i prosto, mając biblijny dar nie tylko języków ale i talent tłumaczenia języków.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 211-216
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies