Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "linguistic values" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Lingwistyczne podejście do zadania wyboru trasy
    Algorithm for the shortest path in the directed graph in a set of fuzzy numbers
    Autorzy:
    Neumann, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/253985.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Instytut Naukowo-Wydawniczy TTS
    Tematy:
    graf skierowany
    wyrażenie lingwistyczne
    defuzyfikacja
    directed graph
    linguistic values
    defuzzification
    Opis:
    W artykule przedstawiono algorytm umożliwiający znalezienie najkrótszej ścieżki w grafie skierowanym. Do opisu krawędzi grafów zaproponowano użycie wyrażeń lingwistycznych. Do obliczeń zaproponowano wykorzystanie prostej defuzyfikacji wartości rozmytych do wartości ostrych. Pokazano, że taka metoda w przypadku znajdowania najkrótszej ze ścieżek może znaleźć zastosowanie.
    The paper presents an algorithm that allows finding the shortest path in a directed graph. To describe the edges of the graph proposed to use linguistic values. For the calculation proposed to use a simple defuzzification to the sharp values. It has been shown that this technique for finding the shortest path can be used.
    Źródło:
    TTS Technika Transportu Szynowego; 2015, 12; 1100-1103, CD
    1232-3829
    2543-5728
    Pojawia się w:
    TTS Technika Transportu Szynowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ekologia jako wartość – językowe środki wartościujące w wybranych artykułach w czasopiśmie „Victor Junior”
    Ecology as a value – linguistic means of expressing values in selected articles in Victor Junior journal
    Autorzy:
    Grochala, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879767.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-18
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    values in education
    pro-ecological attitude
    linguistic means of values
    magazines for young people
    wartości w wychowaniu
    postawa proekologiczna
    językowe środki wartościowania
    czasopisma dla młodzieży
    Opis:
    Ekologia stanowi istotny element życia współczesnego człowieka, a kształtowanie postaw proekologicznych należy rozpoczynać już od najmłodszych lat życia. Z taką inicjatywą wychodzi między innymi czasopismo „Viktor Junior” (adresowane do dzieci w wieku 10-12 lat), które na swoich łamach wiele miejsca poświęca zagadnieniom przyrody, ochrony środowiska itp. W artykule analizie poddano wybrane artykuły dotyczące problematyki szeroko pojmowanej przyrody opublikowane w roku 2020. Przyjrzano się środkom językowym, za pomocą których dokonywane jest pozytywne wartościowanie zarówno postaw proekologicznych, jak i środowiska naturalnego. Badania pokazały, jak w prosty i nienachalny, odarty z patosu sposób można przekazywać wartości ekologiczne młodemu pokoleniu.  
    Ecology is an important element of modern human life, and shaping pro-ecological attitudes should start from an early age. Such an initiative comes from, among others, Viktor Junior magazine (addressed to children aged 10-12), which devotes a lot of space to the issues of nature, environmental protection, etc. The author of the article analyses selected articles (from 2020) on broadly understood nature. She shows the linguistic means by which a positive evaluation of pro-ecological attitudes and the natural environment is made. The research has shown how to pass ecological values to the young generation in a simple and non-intrusive way devoid of pathos.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2021, 7; 143-151
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Smaki i zapachy dzieciństwa z perspektywy językowo-kulturowej (na podstawie wybranych polskich blogów kulinarnych)
    Tastes of Childhood from a Linguistic and Cultural Perspective (Based on Culinary Blogs)
    Autorzy:
    Jóźwiak, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044312.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-23
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    linguistic and cultural picture
    childhood
    values
    food
    taste
    smell
    apple pie
    broth
    Opis:
    The article attempts to reconstruct the linguistic and cultural image of childhood tastes in selected culinary blogs. The reconstruction is based on entries referring to two dishes most frequently mentioned in the context of childhood: broth and apple pie.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2020, 27, 1; 115-128
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aksjolingwistyczny portret wartości i ich postrzeganie przez polskojęzyczną i ukraińskojęzyczną młodzież akademicką
    Axiolinguistic portrayal of values and their perception by Polish-speaking and Ukrainian-speaking academic youth
    Autorzy:
    Borkowska, Alisa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40249235.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    values
    linguistic view of the world
    point of view
    Polish
    Ukrainian
    students
    Opis:
    Values are an essential, intrinsic part of language and the linguistic view of the world. They are associated with the point of view and perspective of perception of the surrounding reality, and the linguistic view of the world is derived from the presumed value system. When studying language, one can discuss values, their hierarchy, the cultural orientation of the system of judgments and patterns, ways of judging, typical of a given community. Interest in the influence of values on worldview and, consequently, on intercultural communication resulted in a study in the form of an associative experiment among Polish and Ukrainian youth. Its results showed that the perception of values is most often similar or even the same in both nationality groups, e.g. associative interpretations of such phenomena as health, love, friendship, etc. Differences in understanding are more noticeable in values that are ranked differently, cf. security, honesty, etc.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2022, 22; 11-26
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Information in the oral communication of socially maladjusted youth of Voluntary Labour Corps
    Autorzy:
    Majkowski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2206664.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    information
    informative function of an utterance
    marginalised youth
    Voluntary Labour Corps
    participant vulgarism
    linguistic aggression
    values
    anti-values
    Opis:
    The article analyses the informative function of statements made by young people under the care of the Voluntary Labour Corps (OHP). These young people come from dysfunctional families and are often marginalised / at risk of marginalisation. These young people (senders) tend to employ short, mono-sentenced statements usually saturated with vulgarisms and have little knowledge of the world. Their utterances reveal the young person’s emotional state, his or her attitude towards the receiver and other members of the community, family environment and social reality. Analysis of senders’ statements sheds light on their level of personal culture, degree of self control, linguistic control, linguistic aggression, and provides insight into the young persons’ values. Assessment of utterances demonstrates a transition from the provision of general information concerning the community to information concerning the young persons’ personal life and positive or negative evaluations of his or her actions. Over time, the flow of information diminishes the distance between the sender and the receiver. The communicative effectiveness of the young persons’ statements increases as does the effectiveness of socializing activities.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2016, 10; 169-178
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wstęp do rozważań na temat obrazu MEDIO AMBIENTE (ŚRODOWISKO) w języku hiszpańskim
    Introduction to the consideration of the image MEDIO AMBIENTE (ENVIRONMENT) in Spanish
    Autorzy:
    Sońta, Martyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29431188.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
    Tematy:
    językowy obraz świata
    wartości w języku
    środowisko
    debata środowiskowa
    linguistic worldview
    values in language
    environment
    environmental debate
    Opis:
    The article is a collection of reflections constituting an introduction to the reconstruction of the MEDIO AMBIENTE (ENVIRONMENT) image in Spanish. In the introduction, the author discusses the methodological basis of the research, which is the theory of the linguistic image of the world and the method of its reconstruction proposed by Jerzy Bartmiński as part of the EUROJOS seminar. She then presents an analysis of the textual material, which consists of quotations that are collocations of the word medio ambiente. The results of the analysis make it possible to indicate the defining features of MEDIO AMBIENTE which constitute the image and the way of valuing the environment in Spanish.
    Źródło:
    Conversatoria Linguistica; 2023, 15; 89-97
    1897-1415
    Pojawia się w:
    Conversatoria Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Terms of address as keys to culture and society: German "Herr" vs. Polish "Pan"
    Autorzy:
    Wierzbicka, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/571888.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
    Tematy:
    terms of address
    Polish words “pan” and “pani” German words “Herr” and “Frau” Natural Semantic Metalanguage (NSM)
    cultural values
    cross-linguistic pragmatics
    cross-linguistic semantics
    Opis:
    This article takes up a theme addressed many years ago by Andrzej Bogusławski: a semantic and cultural comparison of the Polish and German terms of address “Pan” and “Herr.” Focussing on these two words, the paper seeks to demonstrate (as in a number of earlier studies, e.g. Wierzbicka 2015, Forthcoming) that despite their apparent insignificance, generic titles used daily across Europe can reveal complex and intricate webs of cultural assumptions and attitudes and provide keys to the inmost recesses of the speakers’ cultural and social world. At the same time, the paper argues that in order to use these keys effectively, we need some basic locksmith skills and it tries to show that the NSM approach to semantics and pragmatics can help us develop such skills. The explications posited here possess, it is argued, predictive and explanatory power which is beyond the reach of traditional analyses operating with technical labels such as “formal,” ”polite,” “respectful,” “egalitarian” and so on. The paper has implications for language teaching and cross-cultural communication and education in Europe and beyond.
    Źródło:
    Acta Philologica; 2016, 49; 29-44
    0065-1524
    Pojawia się w:
    Acta Philologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etyka komunikacji jako wykład uniwersytecki. Uwagi o specyfice i dylematach kształcenia
    Ethics of Communication as a University Lecture Comments on the Specificity and Dilemmas of Education
    Autorzy:
    Żurawlew, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1798670.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    etyka komunikacji; cele i metody kształcenia zagadnień etycznojęzykowych; wartości, o które opiera się moralne użycie języka; koncepcja personalizmu etycznego
    ethics of communication; goals and methods of education of ethical linguistic issues; values on which the moral use of language is based; the concept of ethical personalism
    Opis:
    Celem pracy jest przedstawienie i opisanie ogólnodydaktycznych aspektów kształcenia etyki komunikacji na poziomie akademickim. Autor dąży do tego celu, opierając swoje rozważania o teorię moralności komunikacyjnej oraz teorię kształcenia ogólnego. Określa specyfikę nauczania zagadnień etycznojęzykowych, wyodrębnia dwa jego wymiary: rzeczowy i osobowościowy, z których można wyprowadzać cele edukacyjne, wskazuje również na dwa sposoby przekazu wartości: intelektualny i emocjonalny. Autor ustala ponadto, że zarówno dydaktyczny, jak iwychowawczy charakter zadań wykładowcy etyki komunikacji cechuje ten sam stopień ważności oraz opisuje najistotniejsze, jego zdaniem, metody edukacyjne. Odnosi się również do kilku typowych sytuacji dydaktycznych, próbując na ich tle wyjaśnić złożoność określonych dylematów kształcenia, a także wskazać możliwe drogi ich rozstrzygania.
    The aim of this work is to present and describe the general didactic aspects of education in the field of ethics of communication at the academic level. The author pursues this goal by anchoring his deliberations in the theory of communicative morality and the theory of general education. He defines the specificity of teaching ethical language issues and distinguishes its two dimensions: material and personal. These dimensions serve as sources for educational goals. The author also points to two ways of conveying values: intellectual and emotional. In addition, he states that both the didactic and pedagogical character of the tasks of a lecturer of communication ethics is characterized by the same degree of importance. He describes educational methods which he personally finds the most significant. The author refers as well to some typical didactic situations, and using them as a background, he tries to explain the complexity of specific educational dilemmas, and then he indicates possible ways of resolving them.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 6; 185-205
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Projekt badawczy (ETNO) EUROJOS a program etnolingwistyki kognitywnej
    Autorzy:
    Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611483.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive ethnolinguistics
    linguistic worldview
    values
    comparative research
    traditional culture
    etnolingwistyka kognitywna
    językowy obraz świata
    wartości
    badania porównawcze
    kultura tradycyjna
    Opis:
    An observation is made that the linguistic worldview is grounded in values, which play a decisive role in the shaping of a given community’s (collective) identity. Therefore, it is postulated that the folk Slavic axiological system (the world of values cherished in folk Slavic traditions) be investigated. The project called (ETHNO)EUROJOS – parallel to EUROJOS, an international research programme headed by Jerzy Bartmiński and based on standard language varieties and “national” traditions – would thus be concerned with the values common to Slavic folk cultures. It has been shown that Slavic nations are much closer to one another at the level of folk cultures than at the level of national, elite-shaped cultures. A survey among distinguished researchers in various Slavic traditions reveals that the values important for Slavs are: health and life, family and kinship, home, land, work and diligence, love, beauty, happiness, wisdom, frankness, integrity, faithfulness, justice, freedom, honour, faith (religion) and God. A description of these values could follow the methodological assumptions of the Lublin Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols.
    Autorka, wychodząc z założenia, że wartości leżą u podłoża językowego obrazu świata i stanowią o tożsamości wspólnotowej (zbiorowej), postuluje badanie ludowego słowiańskiego systemu aksjologicznego (świata wartości ważnych dla ludowych tradycji słowiańskich). Projekt pod nazwą (ETNO)EUROJOS – paralelny do międzynarodowego programu EUROJOS, realizowanego pod kierunkiem Jerzego Bartmińskiego na bazie języków ogólnych (standardowych) i tradycji ogólnonarodowych – miałby na celu analizę wartości wspólnych nosicielom słowiańskiej kultury ludowej. Na poziomie kultur ludowych narody słowiańskie są sobie dużo bliższe niż na poziomie kultur ogólnonarodowych, kształtowanych przez elity. Na podstawie sondażu przeprowadzonego wśród wybitnych badaczy różnych tradycji słowiańskich, można wstępnie przyjąć, że wartościami ważnymi dla Słowian są: zdrowie i życie, rodzina i ród/pokrewieństwo, dom, ziemia, praca i pracowitość, miłość, piękno, szczęście, mądrość, szczerość, uczciwość, wierność, sprawiedliwość, wolność, honor, wiara (wyznanie) i Bóg. Opis tych wartości mógłby zostać oparty na założeniach metodologicznych lubelskiego Słownika stereotypów i symboli ludowych.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2013, 25
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybór trasy statku w warunkach rozmytych
    Ships Routing in a Fuzzy Environment
    Autorzy:
    Filipowicz, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/360505.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Akademia Morska w Szczecinie. Wydawnictwo AMSz
    Tematy:
    wielokryterialne decyzje
    wartości rozmyte
    zmienne lingwistyczne
    inżynieria ruchu
    EXPLO-SHIP 2006
    multicriteria decisions
    fuzzy values
    linguistic variables
    traffic engineering
    Opis:
    Przejście przez ograniczony rejon żeglugowy wiąże się z wyborem trasy lub też z decyzją o opóźnieniu czasu przejścia. Jest to decyzyjny wielokryterialny problem. Wśród ważnych subiektywnych parametrów są warunki, jakie statek spotyka w rejonach skrzyżowań lub połączeń tras. Prognoza dla konkretnego rejonu wymaga posługiwania się przybliżonymi ocenami oraz korzystania z wartości rozmytych. Arytmetyka wartości rozmytych to zbiór operacji na przedziałach. Oprócz typowych działań jak dodawanie czy mnożenie, dostępne są metody porównywania takich wielkości. Pozwala to na wykorzystanie rozszerzonych wersji popularnych środowisk budowy hierarchii.
    Passing a restricted area the ship's master has to select one of the alternative routes or decide on a delayed passage. Among important imprecise and subjective values are congestions encountered within the regions including route crossings or junctions. To foresee traffic within a confined area the decision maker has to cope with imprecision and to use fuzzy numbers. Fuzziness is expressed by intervals. Interval arithmetic embraces typical operations such as addition or multiplication, but also enables the selection of possibility level as well as the comparison of such values. Consequently, extended popular hierarchy builders can be used for the selection of the best option.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie; 2006, 11 (83); 73-82
    1733-8670
    2392-0378
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy wartości w językowym obrazie świata Litwinów
    Autorzy:
    Sawaniewska-Mochowa, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676338.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    ethnolinguistics
    Lithuanian language
    linguistic worldview
    names of values (concepts): HOME, FAMILY, WORK, EUROPE, FREEDOM, HONOUR
    cosmic concepts: FIRE, WATER
    Opis:
    The names of values in the linguistic worldview of LithuaniansReviewKristina Rutkovska, Marius Smetona, Irena Smetonienė. Vertybės lietuvio pasaulėvaizdyje. Monografija [Values in the linguistic worldview of Lithuanians: A monograph]. Foreword in Polish and Lithuanian by Jerzy Bartmiński. Vilnius: Vilniaus universiteto Filologijos fakultetas, Akademinė leidyba, 2017, 300 pp. ISBN 978-9955-33-715-7Lithuanian ethnolinguistics is a relatively young discipline. In 2017, it was enriched by a valuable monograph written by three researchers from Vilnius University: Kristina Rutkovska, Marius Smetona and Irena Smetonienė, participants in the international project EUROJOS, who have made a significant contribution to the Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów (Axiological lexicon of the Slavs and their neighbours).Their study entitled Vertybės lietuvio pasaulėvaizdyje (Values in the linguistic worldview of Lithuanians), with a foreword by Jerzy Bartmiński, offers a full semantic description of six key names of values (concepts): HOME, FAMILY, WORK, EUROPE, FREEDOM and HONOUR. It also analyses two concepts stemming from the most archaic sources of human culture: FIRE and WATER. Nazwy wartości w językowym obrazie świata LitwinówRecenzjaKristina Rutkovska, Marius Smetona, Irena Smetonienė. Vertybės lietuvio pasaulėvaizdyje. Monografija [Wartości w językowym obrazie świata Litwina. Monografia]. Przedmowa w języku polskim i litewskim Jerzego Bartmińskiego. Vilnius: Vilniaus universiteto Filologijos fakultetas, Akademinė leidyba, 2017, 300 ss. ISBN 978-9955-33-715-7Litewska etnolingwistyka jest dyscypliną młodą. W 2017 roku wzbogaciła się o cenną monografię napisaną przez troje badaczy z Uniwersytetu Wileńskiego, Krystynę Rutkowską, Mariusa Smetonę i Irenę Smetonienė, uczestników międzynarodowego projektu EUROJOS, współpracujących przy tworzeniu Leksykonu aksjologicznego Słowian i ich sąsiadow.Opracowanie pod tytułem Vertybės lietuvio pasaulėvaizdyje [Wartości w językowym obrazie świata Litwina], z przedmową Jerzego Bartmińskiego, zawiera pełne charakterystyki semantyczne sześciu kluczowych nazw wartości (konceptów): DOMU, RODZINY, PRACY, EUROPY, WOLNOŚCI i HONORU oraz dwóch pojęć, WODY i OGNIA, sięgających najbardziej archaicznych źródeł kultury ludzkiej.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2018, 42
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Cultural Concepts of zdraví (health) and nemoc (illness) in Czech Phraseology
    Koncepty zdraví (zdrowie) i nemoc (choroba) w czeskiej frazeologii
    Autorzy:
    Christou, Anna
    Táborská, Karolína
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34670855.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    ethnolinguistics
    linguistic and cultural worldview
    values
    phraseology
    conceptual metaphor
    health
    illness
    etnolingwisyka
    językowo-kulturowy obraz świata
    wartości
    frazeologia
    metafora pojęciowa
    zdrowie
    choroba
    Opis:
    Artykuł dotyczy konceptów zdraví (zdrowie) i (jako jego antytezy) nemoc (choroba) w czeskiej frazeologii. Autorki skupiają się na opozycji między zdrowiem i chorobą, czyli na jednej z głównych opozycji semantycznych w czeskim językowym obrazie świata. Pod względem teoretycznym i metodologicznym artykuł częściowo mieści się w ramach współczesnej etnolingwistyki (koncepcji językowego obrazu świata), a częściowo lingwistyki kognitywnej, szczególnie teorii metafory pojęciowej. W czeskim językowym obrazie świata zdrowie to jedna z najważniejszych wartości egzystencjalnych – jej wagę widać głównie na tle choroby, będącej jej antytezą. Pojęcia zdrowia i choroby to przeciwstawne wartości w kognitywnym systemie człowieka. W czeskim językowym obrazie świata opozycja zdrowie – choroba łączy się z innymi opozycjami semantycznymi, szczególnie życie – śmierć, młody – stary, piękno – brzydota, ruch – bezruch, silny – słaby, pełny – niepełny, kolorowy – bez koloru itd. Zdrowie jest zawsze konceptualizowane przez odwołania do jego typowych atrybutów (takich jak siła fizyczna, zdolność powrotu do równowagi, kompletność, ruch, młodosć, pełnia kolorów), podczas gdy chorobę postrzega się przez pryzmat atrybutów przeciwnych (fizyczna słabość, starość, bezruch, niepełność, nieatrakcyjność, brzydota, śmierć). W czeskich idiomach zdrową osobę porównuje się do odpornych organizmów, takich jak potężne, twarde drzewa o mocnych korzeniach i pniach; silne, zwinne, szybkie zwierzęta; piękne plony; czerwone kwiaty itd.
    In this study, we aim to describe how the cultural concepts of zdraví (health) and its antithesis nemoc (illness) are conceptualised in Czech phraseology. We focus on the opposition between health and illness, which is one of the constitutive semantic oppositions of traditional Czech linguistic worldview. From the theoretical and methodological perspective, this paper is partly couched within the framework of modern ethnolinguistics and the concept of the linguistic worldview, and partly within cognitive linguistics, especially with regard to the theory of conceptual metaphor. It appears that in Czech linguistic worldview, health is one of the most significant existential values. Its significance becomes apparent mainly against the backdrop of illness, which is located at the antipole of health as its anti-value. The notions of health and illness appear in the human cognitive system as opposites, representing contradicting values. In Czech linguistic worldview, the opposition of health and illness is significantly tied with other semantic oppositions, especially life and death, young and old, beauty and ugliness, movement and immobility, strong and weak, whole and incomplete, colourful and colourless, etc. Health is always conceptualised via its preferred attributes (physical strength, resilience, wholeness, movement, youth, beauty, colourfulness), while illness is viewed through opposite attributes (physical weakness, old age, immobility, incompleteness, unattractiveness, dullness, death). In Czech idioms, a healthy person is compared to resilient products of nature (mighty trees with hard, durable wood, good roots and cores, as well as strong, agile, quick-moving animals, beautiful unimpaired crops, red flowers, etc.).
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 303-318
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An invisible virtue: slušnost as a key Czech cultural value
    Niewidzialna cnota: slušnost jako kluczowa wartość w kulturze czeskiej
    Autorzy:
    Pavlásková, Marie
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34670929.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Natural Semantic Metalanguage
    Czech
    linguistic worldview
    cultural key word
    moral values
    slušný člověk
    Naturalny Metajęzyk Semantyczny
    język czeski
    językowy obraz świata
    kulturowe słowo-klucz
    wartości moralne
    Opis:
    W artykule omawia się koncept slušnost w czeskim językowym obrazie świata. Autorka stawia hipotezę, iż w czeskiej lingwokulturze slušnost może mieć status słowa-klucza lub kluczowej wartości moralnej, co wynika z historycznego doświadczenia czeskiego społeczeństwa. W niniejszym badaniu, opartym głównie na danych z korpusów języka czeskiego, analizuje się dwa odnoszące się do ludzi znaczenia słowa slušnost i proponuje ich eksplikacje z wykorzystaniem Naturalnego Metajęzyka Semantycznego. Model ten, rozwijany głównie przez Annę Wierzbicką i Cliffa Goddarda, umożliwia nie tylko wyjaśnienie złożonego konceptu slušnost, lecz także dokonanie tego w sposób prosty, uniwersalny i nie-etnocentryczny.
    This paper aims to examine the concept of slušnost in the Czech linguistic worldview. It is hypothesised that slušnost might be a Czech cultural key word, or, in this case, a key moral value of Czech linguaculture, resulting from a specific historical experience of the community of Czech speakers. This study, based mainly on the data from Czech language corpora, analyses two human-related meanings of slušnost and explicates them through the universal and elementary Natural Semantic Metalanguage. This methodological tool, developed mainly by Anna Wierzbicka and Cliff Goddard, makes it possible not only to clarify the complex and culture-specific concept of slušnost, but also to explicate it in a simple, universal, and non-ethnocentric way.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 241-259
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Insults and Swear Words in the TinTin Comic: Morpho-Pragmatic Contrastive Study
    Zniewagi i przekleństwa w komiksie TinTin: kontrastywne studium morfopragmatyczne
    Autorzy:
    Antoniou, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1955622.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-30
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    insults
    swear words
    pragmatics
    morphology
    linguistic politeness
    cultural values
    cross-cultural communication
    Greek
    French
    English
    discourse analysis
    zniewaga
    przekleństwa
    pragmatyka
    morfologia
    grzeczność
    wartości kulturowe
    komunikacja międzykulturowa
    grecki
    francuski
    angielski
    analiza dyskursu
    Opis:
    Linguists consider insults/swear words as interjections carrying an expressive, cathartic, function, through which the enunciator manifests emotions. We provide a contrastive study of insults/swear words, investigating whether there are specific morphological/syntactic structures pertaining to insults/swear words and discuss the cross-cultural similarities/differences in the pragmatic use of this kind of language, focusing on the perspective of politeness. To do so, we analyse examples drawn from Hergé’s TinTin and their translation into Greek and English, this comic being rich in insults /swear words due to the particularities of the genre of discourse and Captain Haddock’s expressive character. The question is whether the implicit pragmatic/cultural values are the same in all the texts or there are important differences, which can be traced, deriving from the particularities of each of the languages of study. It emerged that the Greek chosen utterances reflect all the parameters influencing the original: phonological, semantic, pragmatic, stylistic. The English version seems to be more distant on all levels of analysis. The (non)preservation of the parameters depends on the peculiarities of the Greek, French and English languages and on the collective images of the recipients. Our conclusions match previous researches, proving Greek as positive politeness oriented, opposed to English (see also Romero 2000; Sifianou 2001). 
    W opinii wielu językoznawców zniewagi i przekleństwa uważane są za wtrącenia transmitujące funkcję ekspresywną wypowiedzi, poprzez którą osoba wypowiadająca je manifestuje swoje emocje (Guiraud 1975; Rouayrenc 1998). Ich użycie ma więc charakter oczyszczający. Celem niniejszego artykułu jest przeprowadzenie kontrastywnej analizy językowej w odniesieniu do zniewag i przekleństw. Autorka bada czy istnieją specyficzne struktury morfologiczne i syntaktyczne, które odnoszą się do zniewag i przekleństw, jak również omawia, z punktu widzenia uprzejmości, międzykulturowe podobieństwa i różnice w pragmatycznym użyciu tego rodzaju języka. Aby osiągnąć zamierzone cele, autorka zestawia przykłady zaczerpnięte z komiksu TinTin Hergé’a i ich tłumaczenia na grecki i angielski, a to z uwagi na fakt, że komiks ów, ze względu na specyficznym typ dyskursu obecnego w nim i ekspresywny charakter Kapitana Haddoka, obfituje w zniewagi i przekleństwa, co z kolei jest źródłem oralności i hiperboliczności. Należy zadać pytanie: czy pragmatyka wyrażona implicite i wartości kulturowe są takie same we wszystkich analizowanych tu tekstach, czy też można zaobserwować znaczące różnice? Okazuje się, że wersja grecka preferuje powiązane ze sobą wyrazy złożone, a wybrane wypowiedzi stanowią odzwierciedlenie wszystkich parametrów zamieszczonych w oryginale, tj. fonologicznych, semantycznych, pragmatycznych i stylistycznych. W odróżnieniu od powyższego, wersja angielska wydaje się być bardziej oddalona na każdym poziomie analizy. Jednocześnie (nie) utrzymywanie parametrów zależy od specyficznych cech języka greckiego, francuskiego i angielskiego, jak również od wspólnych wyobrażeń odbiorców tekstu. Uzyskane wyniki są spójne z wcześniejszymi wnioskami i potwierdzają, że język grecki, w przeciwieństwie do angielskiego, jest raczej zorientowany na pozytywne formy uprzejmość (zob. Romero 2000; Sifianou 2001).
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2021, 6, 1; 86-121
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies