Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "linguistic semantics" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 47
Tytuł:
Badania nad językowym obrazem świata a semantyka filozoficzna: w poszukiwaniu pokrewieństw
Linguistic worldview studies and philosophical semantics: quest for compatibility
Autorzy:
Mirocha, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29431125.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
językowy obraz świata
semantyka językoznawcza
semantyka filozoficzna
inferencjalizm semantyczny
linguistic semantics
philosophical semantics
semantic inferentialism
linguistic worldview
Opis:
The goal of the paper is to determine the relation between theoretical presuppositions of linguistic worldview studies (LWS) and heterodox strains of philosophical semantics, as well as the connection with the semantic prerequisites of other schools of text linguistics, in particular corpus linguistics. Semantic consequences of the concept of defining in the LWS are presented. It is claimed that they do not pose great constrains on philosophical semantics (e.g. while the concept of stereotype developed by Hillary Putnam needs to be accepted, semantic externalism does not follow). It is proved that LWS are compatible with the concept of meaning-as-use, particularly with semantic inferentialism, as developed by Robert Brandom and Jaroslav Peregrin. The paper also considers the ontological status of meaning reconstructions proposed in the framework of the LWS, as an answer to critiques originating in more traditionalist or minimalist approaches to semantics. It is demonstrated that similar issues occur in other strains of text linguistics, for instance, in corpus linguistics. However, the paper claims that methodological precision and proper choice of a text corpus guarantee results satisfying from the perspective of empirical linguistics.
Źródło:
Conversatoria Linguistica; 2023, 15; 51-66
1897-1415
Pojawia się w:
Conversatoria Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Różne znaczenia kolorów, czyli o przykładach konotacji determinowanych płciowo
Different meanings of colours, that is about examples of connotations determined genitally
Autorzy:
Mucha, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34655787.pdf
Data publikacji:
2014-10-01
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
linguistic semantics
connotation
colour
sex
language of the emotion
semantyka językowa
konotacja
kolor
płeć
język emocji
Opis:
W niniejszym artykule próbowano pokazać, czy tożsamość płciowa ma wpływ na odbiór kolorów. Analizie poddano wypowiedzi uczniów trzecich klas szkoły średniej. Przedstawiono preferencje kolorystyczne, podobieństwa i różnice językowe w opisywaniu symboliki kolorów przez młodzież, z uwzględnieniem różnic płciowych oraz wpływu percepcji kolorów na codzienne życie uczniów szkoły średniej. Zwrócono uwagę na związek kolorów z emocjami. Zauważono, że jasne kolory odnoszą się do pozytywnych uczuć i emocji, np. czerwony do uczucia miłości, natomiast ciemne kolory, głównie czarny, są najczęściej kojarzone przez obie płcie z niepokojem, cierpieniem, a czasem rozpaczą.
In this article one tried to show whether the sexual identity has influence on the reception of colours. To the analysis one subjected statements of pupils of third classes the secondary school. One presented colouristic fancies, similarities and lingual differences in describing of the symbolism of colours by young people with the regard them the sexual dissimilarity and the influence of the perception of colours on the daily life of secondary school pupils. One paid attention on the relationship of colours with emotions. One noticed that light colours referred to positive feelings and emotions, e.g.: the red to the feeling of love however dark colours, mainly black is most often associated by both sexes anxiously, a suffering, sometimes despairingly.
Źródło:
Językoznawstwo; 2014, 8; 47-61
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Terms of address as keys to culture and society: German "Herr" vs. Polish "Pan"
Autorzy:
Wierzbicka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571888.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
terms of address
Polish words “pan” and “pani” German words “Herr” and “Frau” Natural Semantic Metalanguage (NSM)
cultural values
cross-linguistic pragmatics
cross-linguistic semantics
Opis:
This article takes up a theme addressed many years ago by Andrzej Bogusławski: a semantic and cultural comparison of the Polish and German terms of address “Pan” and “Herr.” Focussing on these two words, the paper seeks to demonstrate (as in a number of earlier studies, e.g. Wierzbicka 2015, Forthcoming) that despite their apparent insignificance, generic titles used daily across Europe can reveal complex and intricate webs of cultural assumptions and attitudes and provide keys to the inmost recesses of the speakers’ cultural and social world. At the same time, the paper argues that in order to use these keys effectively, we need some basic locksmith skills and it tries to show that the NSM approach to semantics and pragmatics can help us develop such skills. The explications posited here possess, it is argued, predictive and explanatory power which is beyond the reach of traditional analyses operating with technical labels such as “formal,” ”polite,” “respectful,” “egalitarian” and so on. The paper has implications for language teaching and cross-cultural communication and education in Europe and beyond.
Źródło:
Acta Philologica; 2016, 49; 29-44
0065-1524
Pojawia się w:
Acta Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowa kreacja matki w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej
The linguistic creation of the mother’s representation in Eliza Orzeszkowa’s Nad Niemnem
Autorzy:
Skorupska-Raczyńska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045644.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
linguistic creation
semantics
lexis
Opis:
A content analysis of the E. Orzeszkowa’s Positivist novel Nad Niemnem [On the Niemen] makes it possible to indicate a number of different mother-types featured in the book and created by its author, namely: the Polish Mother, the caring cat mother, the cuckoo-type mother, the mother in absentia and the willow mother. The type of the Polish Mother (an ideal of patriotic motherhood, Polish: Matka Polka, the Polish Mother was the secular equivalent of the Holy Mother) is epitomized in Maria Kirłowa, earnestly and wisely devoted to her children. She runs and manages the household single-handedly, is a guardian of the home, and all alone raises her children and prepares them to live in the society of the latter half of the nineteenth century. Another mother, Andrzejowa Korczyńska, a proud Polish patriot, makes a rather monumental figure. Living a life full of ideals and rich promises, this widow seems to provide a model of proper motherhood to be followed, but, being alienated in thefamily and her social environment, is eventually a failure and she fails in life. Her son takes advantage of her, knowing that she is ready to do everything for him no matter what happens, like a cat-mother. The mother-cuckoo is represented by Starzyńska, who chooses her personal interests over the importance of family and her children, Janek and Antolka, and lets somebody else raise them. The reason behind her behavior is the need for remarrying, apparently stronger than her maternal feelings. The mother in absentia, i.e. one that is virtually non-existent in the process of the education and development of her children, is self-concentrated and self-obsessed Emilia. In this particular case, the role of Witold and Leonia’s mother is taken over by Marta, who – like a willow-mother – raises them, feeds them, educates, consoles and pampers them, not forgetting, however, about being a demanding and controlling guardian. Most of all, however, she is always there and is always ready to assist them. The novel, set in the complicated reality of the challenging second half of the nineteenth century, is a moving reminder how restrictive women’s standing was and how this situation influenced the woman’s family duties as well. These responsibilities were viewed and executed by contemporary mothers differently and had a different meaning for them, which is very eloquently presented in Eliza Orzeszkowa’s realistic novel.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2012, 19, 2; 117-131
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Linguistic Didacticism in the Noctes Atticae by Aulus Gellius
Autorzy:
Wolanin, Hubert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046005.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Gellius
linguistics
semantics
linguistic change
Opis:
The aim of this paper is to examine the didactic value of the Attic Nights from the linguistic point of view, and precisely, from the point of view of Gellius’ teachings on the meanings of words. In this context it has been stated that the author makes his readers aware of new meanings gained by certain words when used in contemporary colloquial idiom, describes and interprets the mechanism which had generated those meanings, evaluates the results of the process of semantic change, and, finally, comments on the way some grammarians assess the usage of certain words in ancient literary texts. In effect, the paper concentrates on the passages where A. Gellius, referring to ancient (archaic and classical) literature, describes the semantic differences occurring in various words, depending on their usage, whether in literary or colloquial language, defines the linguistic mechanism giving rise to colloquial variants of different linguistic items, and presents in a critical light the influence of colloquial language on the way in which interpretation is made of particular words as they occur in literary texts.
Źródło:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2017, 27, 3; 49-57
0302-7384
Pojawia się w:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co to jest życie? Preliminaria semantyczne
What is life? Semantic Preliminaries
Autorzy:
Nowak, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/567988.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
semantics
linguistic phenomenology
verb
life
Opis:
The term used in the title has not so far been the subject of a more extensive linguistic reflection. The author of the paper aims at providing a disciplined description of lexical units containing the segment żyć with respect to their structure and meaning. The method of analysis is based on putting forward hypotheses in the form of analytical implications and subjecting them to falsification by bringing them down to contradiction. The content of the paper focuses on issues relating to reconstruction of the form of lexical units (on the basis of segment and supra-segment signals) and reconstruction of the hierarchy of meaningful components. In close relationship with the content of the analysed terms, also the notions wiedzieć ('to know') and robić ('to do/make') are discussed. The author tries to prove that those components belong to the semantic structure of the examined phrase; he also proposes a preliminary explication of meanings in the terms of natural semantic meta-language.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2012, 1(7); 191-208
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka pytań o definiowanie błędu
Some Questions Relating to the Definition of błąd ('mistake')
Autorzy:
Wołk, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/568110.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
semantics
linguistic unit
definition
mistake
Opis:
This paper aims at determining the semantic representation of the expression błąd ('mistake'). The presented deliberations focus on a few questions that need to be answered in order to fulfil this aim. The first one relates to the isolation of linguistic units that represent the notion of błąd, and additionally, the issue of the characteristic lack of summetry between the functioning (including semantic funtioning) of the expressions błąd and błądzić / zbłądzić (błądzenie / zbłądzenie) ('to make a mistake / to have made a mistake (making a mistake / having made a mistake)'). The second question is associated with, as it appears, a commonly held differentiation into systemic mistakes (spelling mistakes, calculation mistakes, etc.), and mistakes made in life (mistakes relating to the decision resulting in someone's specific behaviour, e.g. undertaking a traineeship, resigning from work, taking out a loan) that - in the light of the hetero conclusions - seem neither necessary, nor needed. The third question refers to the basic issues in determining the meaning of the expressions, that is determining the obligatory features, and at the same time, sufficient ones so that one can say about something: to (jest) błąd ('it is a mistake'). According to the presented interpretation, błąd is the result of someone's controlled, intentional activity, leading to negative consequences. A readiness to evaluate something done by someone as błąd implies the possibility of choosing a particular action by someone who makes a mistake. The fourth question develops the idea of being aware of making a mistake, introduced earlier. Acknowledging the effect of someone's action as błąd is related to the perception of the doer as someone who may know that what he is doing may lead to an adverse result. The final question is in fact a synthesis of the solutions adopted with regards to the previous questions. This synthesis proposes an explication of the expression under discussion.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2015, 12; 123-135
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kim (czym) jest zwierzę i kto (co) jest zwierzęciem? Garść uwag językowych
Who or what an animal ('zwierzę') is, and who or what is an animal ('zwierzęciem')? A couple of linguistic remarks
Autorzy:
Nowak, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/568209.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
semantics
linguistic phenomenology
noun
animal
Opis:
So far the term used in the title has not been an object of a more extensive linguistic reflection. The author of this paper aims at providing a thorough description of the lexical unit zwierzę with respect to its meaning and collocations. In the opinion of the author, the results obtained indicate the location of animals on the scala naturae.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2013, 1(9); 183-202
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Madka z bombelkami, czyli o leksykalnych nośnikach lakunarności
Madka with Bombelki. On the Lexical Carries of Lacunarity
Autorzy:
Szerszunowicz, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40262198.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
semantics
cross-linguistic equivalent
connotation
lacunarity
evaluation
Opis:
The aim of the paper is to analyse two lexemes belonging to the most recent layer of the modern Polish lexicon, mainly the words madka and bombelek which are deeply rooted in culture, as lacunary units, i.e. non-equivalent items, from a Polish-English perspective. The analysis of lexicographic entries constitutes a starting point for the investigation of the potential approximate English equivalents of both lexemes and verifying the hypothesis concerning their lacunarity. The research on English corresponding units allows the conclusion to be drawn that the two Polish words are non-equivalent at the systematic level, since they refer to complex mental constructs, evoke cultural connotations and are judgemental.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2023, 23; 237-256
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Раскрываемая дверь русскоязычного перцептивно-генеративного положения
Opening “the Door” from the Russian Language Perceptive‑Generative Position
Autorzy:
Czerwiński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030657.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
riddle
semantics
modelling
ethnocultural meaning
mentality
linguistic consciousness
Źródło:
Slavia Orientalis; 2021, LXX, 4; 813-827
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La catégorisation linguistique des couleurs: niveaux délémentarité des noms de couleurs français
Autorzy:
Golka, Maria H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677157.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
linguistic categorisation
basic colour terms
relative basicness
semantics
Opis:
Linguistic categorisation of colours: relative basicness of French colour termsCategorisation is one of the basic cognitive processes. Because of the continuous character of the colour spectrum, colour terms constitute an interesting material to study linguistic categorisation. The first part of this article offers a review of research on the linguistic categorisation of colours, especially on basic colour terms and prototypes. In the second part, the results of an empirical study on the basicness of French colour terms will be presented. The results suggest that colour terms are categorised as prototypically structured concepts, which supports the hypothesis of the relative basicness of colour terms.
Źródło:
Cognitive Studies; 2014, 14
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz rodziny w polskich serialach familijnych (na przykładzie filmów „M jak miłość”, „Klan” i „Barwy szczęścia”)
The portrayal of the family in Polish family TV series (based on the TV series M jak miłość, Klan and Barwy szczęścia)
Autorzy:
Skorupska-Raczyńska, Elżbieta
Rutkowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496997.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
językowy obraz
semantyka
komunikacja
linguistic portrayal
semantics
communication
Opis:
The status of the father in today's world is quite complicated. Still, the overall public perception of fathers is very positive. The way today's society perceives the mother is not very different from her stereotypical image created over the centuries. The image of the fictitious multi-generation family from Grabina featured in the M jak miłość show addresses the expectations of its fans and becomes an unattainable dream model for many. With its indispensable elements such as a front porch overgrown with vine and ivy or the smell of home-made cake and apples, the Mostowiaks' home resembles the traditional Polish household like the one depicted in Adam Mickiewicz's Pan Tadeusz or On the Banks of the Neman by Eliza Orzeszkowa. On a personal level, the TV series allows the viewers to see the Mostowiak family through the lens of their own experiences and expectations, bringing back memories of their own homes or providing a substitute for a family nest they never had. Such transfer is impossible in the case of the other analysed shows: Klan and Barwy szczęścia.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2017, 1(15); 85-101
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowa kreacja obrazu Najświętszej Panny Rokitnickiej w Skarbie nieprzebranym dobrodziejstw Boskich ks. Jana K. Steczewicza
Linguistic creation of the painting of the Blessed Virgin of Rokitno in Skarb nieprzebrany dobrodziejstw Boskich [Infinite Treasure of Divine Favour] by Rev. Jan K. Steczewicz
Autorzy:
Skorupska-Raczyńska, Elżbieta
Rutkowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497130.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
językowa kreacja
leksyka
semantyka
linguistic creation
semantics
lexis
Opis:
Published in 1672 in Poznań by the Wdowa y Dziedzice Woyciecha Regulusa printing house, Skarb nieprzebrany [Infinite treasure] by Rev. Jan K. Steczewicz is dedicated to the picture of the Virgin Mary in Rokitno, an image credited with numerous miracles. The author aims to describe the miracles credited to Our Lady of Rokitno and the history of the painting kept in the border area of Polonia Major. Rev. Steczewicz describes both the merciful image of the Blessed Virgin Mary of Rokitno, now referred to as Mother of God Listening Patiently, and the testimonies of miracles that happened through her intercession. Believers seek comfort, consolation and support from the Mother of God Listening Patiently for themselves and their loved ones as a last resort, when they face death, severe disease, or a life-threatening experience. The author reveals first-person accounts from numerous direct and indirect witnesses to the described events. Their testimonies are of both documentary and cultural value, providing an insight into the realities of the border area in 17th-century western Poland.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2017, 2(16); 155-168
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nie trwam o jedzę, kiedy dobrze siedzę. O jedzeniu i żarciu w paremiologii polskiej dawnej i współczesnej
On eating and gobbling in old and modern Polish proverbs
Autorzy:
Skorupska-Raczyńska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045053.pdf
Data publikacji:
2016-08-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
paremiology
linguistic picture of the world
lexis
semantics
Opis:
The analysis of 694 proverbs selected from widely accessible collections allows their classification into semantic fields ranging from names of foods, ways of eating, the necessity and urge to eat as well as the effects of eating, to the rules of eating and conduct during meals. Most of the proverbs analysed refer to actual situations (ca. 84%); the remaining (ca. 16%) include metaphors that illustrate or codify social behaviours and their consequences. Proverbs registered in the 19th century written Polish language constitute over a half (52,4%) of the data, while those from the 20th century amount to over one fourth (26,3%). The rest (26,3%) is dated as coming from the 15th–18th century. Over 72% of the proverbs analysed are syntactically complex with regular sound instrumentation and about 28% are syntactically simple. The analysis brings out a very important need to regulate the rules of the eating process and of conduct while eating, as well as the significance of healthy nutrition.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2016, 23, 1; 95-115
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Вибрані атрибутиви Бога у світлі українського перекладу псалтиря Івана Огієнка
Some Attributes of God in Light of the Ukrainian Translation of the Psalter by Ivan Ohienko
Wybrane atrybuty Boga w świetle ukraińskiego przekładu Psałterza Iwana Ohijenki
Autorzy:
Barabasz-Rewak, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342712.pdf
Data publikacji:
2022-09-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
atrybut
językowy obraz
semantyka
attribute
linguistic model
semantics
Opis:
У статті досліджено мовні засоби на позначення поняття «атрибутиви Бога» у перших двадцяти псалмах українського перекладу Івана Огієнка. Етнолінгвістичний аналіз способів вербалізації цього значення (за методологією Єжи Бартмінського) показує, що Огієнко, намагаючись перекласти з науковою точністю і водночас створити основу для української літературної мови, використовував цілу скарбницю українських лексичних і лексико-граматичних засобів, що втілюють в життя мисленнєві схеми східних народів щодо ознак Бога. До них, зокрема, належать: «недосяжний» – перебування у найвищій частині сакральної концептуальної моделі «верх – низ»; «всемогутній» – джерело людської сили; «захисник» – захист від ворогів; «той, хто любить праведного», «бездоганний», «запальний, страшний» та ін. Дослідження способів вербалізації найпоширеніших концептуальних моделей відкриває широке поле для подальших досліджень мовного образу Бога в контексті детального аналізу дій учасників груп «Бог–людина (грішник/праведник)» та «Бог–диявол».
Artykuł zawiera analizę sposobów i środków językowych, które eksplikują semantykę terminu „atrybuty Boga” w pierwszych dwudziestu psalmach ukraińskiego przekładu Pisma Świętego autorstwa Iwana Ohijenki. Ten wybitny tłumacz, naukowiec oraz dydaktyk języka ukraińskiego dążył do stworzenia doskonałego przekładu Biblii, kierując się przy tym naukową skrupulatnością, jednocześnie tworząc podstawy współczesnego ukraińskiego języka literackiego. Etnolingwistyczna analiza sposobów werbalizacji ogólnego znaczenia „atrybuty Boga”, oparta na metodologii Jerzego Bartmińskiego, ujawniła, że w celu dokładnego oddania myślowych schematów narodów Wschodu, odnoszących się do cech Boga Izraela, Iwan Ohijenko zastosował bardzo szeroki zakres zarówno elementarnych środków leksykalnych, jak i różnorodnych struktur leksykalno-‑gramatycznych. Spośród najważniejszych, wyodrębnionych w wyniku analizy atrybutów Boga, które stanowią jeden z głównych filarów językowego obrazu jedynego bóstwa Izraelczyków, warto wymienić następujące: „nieosiągalny, przebywający na niebiosach”, „wszechmogący”, „obrońca” i jego korelat „zbawiciel”, „miłujący sprawiedliwych”, „Bóg, który słucha/odpowiada”, „doskonały” oraz „zwycięzca”, korelujący z pojęciami „sprawiedliwy sędzia”, „gniewny” i „straszny”. Analiza sposobów werbalizacji semantyki terminu „atrybuty Boga” ukazuje szeroki kontekst dalszych badań nad językowym obrazem Boga w tekstach psalmów, m.in. w kontekście szczegółowej analizy zestawień, np. „Bóg–człowiek (grzesznik/sprawiedliwy)” czy „Bóg–diabeł”.
This article is an examination of the linguistic means used to denote the term “some of God’s attributes” in the first twenty psalms of the Ukrainian translation by Ivan Ohienko. The ethnolinguistic analysis (based on the methodology of Jerzy Bartmiński) of the ways of verbalising this meaning shows that the translator – in his efforts to translate with scientific accuracy and, at the same time, create the basis for a Ukrainian literary language – used a whole treasury of Ukrainian lexical and lexical-grammatical means, implementing the thought patterns of the Eastern nations concerning the characteristics of God. These include, in particular: “unreachable” – being at the highest part of the “top-down” sacral conceptual model; “almighty” – the source of human power; “defense” – protection against enemies; “the one who loves the righteous”, “impeccable,” “irascible, fearsome,” and others. Research on the ways of verbalising the most common conceptual models opens up a broad field for further studies of the linguistic image of God in the context of a detailed analysis of the actions of the members of the groups “God–Man (sinner/righteous)” and “God–the devil”.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 7; 169-183
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 47

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies