Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Deutsch im typologischen Vergleich: lexikalisch-semantische Aspekte

Autorzy:

Kotorova, Elizaveta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/700387.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Stowarzyszenie Germanistów Polskich

Tematy:

typology, lexical semantics, German language

Opis:

The present article surveys the main directions of the contemporary lexical-semantic typology and how the German language data can be applied to the existing classifications. The diachronic aspect concerns the typology of lexical change, namely universals and particulars of semantic change, lexical borrowing and word formation. The synchronic aspect has two different perspectives: one is onomasiological, directed at the determination of universal and specific models of lexicalization of concepts; the other is semasiological, which is expressed in the comparative analysis of the semantics and structure of the polysemy of corresponding lexemes.

Źródło:

Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten; 2015, 4, 2
2353-656X
2353-4893

Pojawia się w:

Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Mętlarz, kręciciel, zamięsiciel… – wokół leksemu mąciwoda i jego synonimów
Mętlarz, kręciciel, zamięsiciel… Polish lexeme mąciwoda and its synonyms

Autorzy:

Kiszka, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/511423.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

semantic field
lexical semantics
synonymy

Opis:

The aim of the article is to gather and systematize the synonyms of the lexeme mąciwoda (also the ones that are not used in contemporary Polish language). Each synonym is placed in a more or less capacious semantic field. The semantic differences between synonyms are also analysed in the article. Moreover, the traces of forgotten lexemes in contemporary naming and culture are revealed by the author of the paper.

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2014, 2(14); 355-376
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

An outline of type-theoretical approaches to lexical semantics

Autorzy:

Cooper, R.
Retoré, C.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/103831.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Podstaw Informatyki PAN

Tematy:

lexical semantics
compositional semantics
type theory
lambda calculus

Opis:

We take the opportunity of the publication of some of the papers of the ESSLLI workshop TYTLES (TYpe Theory and LExical Semantics, ESSLLI 2015, Barcelona) to provide an overview of the possibilities that type theory offers to model lexical semantics, especially the type-theoretical frameworks that properly model compositional semantics.

Źródło:

Journal of Language Modelling; 2017, 5, 2; 165-178
2299-856X
2299-8470

Pojawia się w:

Journal of Language Modelling

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Polsko-, niemiecko- i rosyjskojęzyczny obraz „innego” i „obcego”. Analiza porównawcza pól asocjacyjnych

Autorzy:

Gawarkiewicz, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1022287.pdf

Data publikacji:

2020-10-27

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

different
foreign
identity
lexical semantics
associations

Opis:

The article is concerned with reconstructing the cultural meanings included in the Polish signs “inny” (“different”) and “obcy” (“foreign”) and comparing them with their Russian and German counterparts, i.e. “другой” and “чужой”, “der Andere” and “der Fremde” respectively. The data for the comparative analysis were collected by means of the free association method. The features indicated by the respondents reflected culture-specific and language-specific associative profiles of images of the lexical items “different” and “foreign”, characteristic of the representatives of the Polish, Russian and German cultures. The results of the association test confirm that there exist numerous criteria which the Polish, Russian and German respondents referred to while specifying the meaning of “different” and “foreign”. The questionnaire allowed for establishing a hierarchy of the criteria as well as for indicating significant similarities and differences between the Polish, Russian and German associative definitions of both terms.

Źródło:

Studia Rossica Posnaniensia; 2020, 45, 2; 147-161
0081-6884

Pojawia się w:

Studia Rossica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Metafory awifauniczne w polskim socjolekcie przestępczym (XIX w. – lata 20. XX w.)
Avifaunic metaphors in the Polish criminal sociolect (19th century - 1920s)

Autorzy:

Pacuła, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/559924.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe

Tematy:

lexical semantics
etymology
criminal jargon
zoonim
avifauna

Opis:

The author discusses the etymology of few words used in Polish criminal jargon, from the 19th century until the interwar period. All the analyzed words are zoonimic metaphors. The author focuses on terms derived from the names of birds. In this text the author pesents the lexemes in the oldest Polish sociolectical dictionaries, e.g.: bażant (pheasant), sikora (tit), słowik (nightingale), wrona (crow), kogut (rooster), dzięcioł (woodpecker). The author sets semantic motivations of names and he collates information from several languages for this purpose (he reaches for texts from the turn of the 19th and 20th centuries). Mainly presented words didn’t survive, today they aren’t appearing in non-standard dialect.

Źródło:

Orbis Linguarum; 2019, 53; 307-329
1426-7241

Pojawia się w:

Orbis Linguarum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Qu’est-ce que la "littérature" au XVIIe et au XVIIIe siècle en France ? Prolégomenes sémantico-historiques a une théorie de la littérature.
What did the notion of "Littérature" encompass in France in 1816 when the University of Warsaw was created?

Autorzy:

Caron, Philippe

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/571956.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii

Tematy:

lexical semantics
French word ‘littérature’
historical epistemology

Opis:

This article aims to give an overview of the way the French word “Littérature” came to adopt its usual contemporary meaning by 1750. Applying a lexico-semantic approach, it shows how the evolution of the word – the denotation of which moved from a wide general meaning to a specialized one – depends on the correlative semantic drift of the words “Lettres” and “Sciences” towards their contemporary antonymic meaning. It also explains how the neologism “Belles-Lettres,” which appeared around 1630, paved the way for the new meaning of “Littérature.” The article also calls for a comparative history of this semantic field in the main languages of Europe.

Źródło:

Acta Philologica; 2016, 49; 123-138
0065-1524

Pojawia się w:

Acta Philologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Krok po kroku, krok za krokiem, krok w krok - konstrukcje składniowe czy jednostki języka?
Krok po kroku, krok za krokiem, krok w krok - syntactic constructions or units of language?

Autorzy:

Rosalska, Paulina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/568018.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

Operational iterative unit
preposition
phraseology
lexical semantics
adverb

Opis:

The article presents a syntactic and semantic analysis of the expressions krok po kroku 'step by step; one step at a time', krok za krokiem 'step by step; little by little', and krok w krok 'step in step', which are described in the dictionaries as idioms. The analysis confirms the existence of the lexical units of Polish language krok po kroku, krok za krokiem and krok w krok but it also shows that in some contexts these expressions are the result of iterative operations.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2011, 2(6); 149-162
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

The semantic classification of adjectives in the Bulgarian Wordnet: Towards a multiclass approach

Autorzy:

Dimitrova, Tsvetana
Stefanova, Valentina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677351.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

WordNet
Bulgarian language
lexical semantics
semantic classification
adjectives

Opis:

The semantic classification of adjectives in the Bulgarian Wordnet: Towards a multiclass approachThe paper presents an attempt at semantic classification of adjectives in the Bulgarian wordnet. Although designed for the Bulgarian wordnet, the classification can be applied to other wordnets which are developed in parallel to the Princeton WordNet. The classification relies on information that is already available in WordNet from other synsets (noun, verb, and other adjective synsets) that are linked to the adjective synsets via lexico-semantic relations - including their semantic classes, as well as definitions and usage examples. The first stage of the work was already presented at the workshop "Challenges for WordNets" within the conference "Language, Data and Knowledge 2017". The continuation of the effort as described in this article, covers a proposal for introducing additional semantic classes to the adjective synsets (if applicable). Semantyczna klasyfikacja przymiotników w bułgarskim Wordnecie: w kierunku podejścia wielopłaszczyznowegoW pracy przedstawiono próbę semantycznej klasyfikacji przymiotników w bułgarskim wordnecie. Chociaż została ona zaprojektowana dla wordnetu bułgarskiego, klasyfikacja może być zastosowana w innych wordnetach, które są rozwijane równolegle do Princeton WordNet. Klasyfikacja opiera się na informacjach, które są już dostępne w bułgarskim wordnecie pozyskanych z innych synsetów (rzeczownikowych, czasownikowych i innych przymiotnikowych), powiązanych z synsetami przymiotnikowymi poprzez relacje leksykalno-semantyczne, w tym ich klasy semantyczne, a także definicje i przykłady użycia. Pierwszy etap pracy został już przedstawiony, a kolejny obejmuje propozycję wprowadzenia dodatkowych klas semantycznych w synsetach przymiotnikowych (w stosownych przypadkach).

Źródło:

Cognitive Studies; 2018, 18
2392-2397

Pojawia się w:

Cognitive Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

„Pani gruba i nieletka, gruba także portmonetka” – o dawnych i współczesnych znaczeniach (użyciach) przymiotnika gruby
„A woman is Fat and Not Light, So Is a Purse” – On the Old and New Meanings of the Adjective Gruby (Fat/Thick/Stout)

Autorzy:

Pacuła, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1787861.pdf

Data publikacji:

2021-09-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

lexis
lexical semantics
diachronic linguistics
evaluation
changes of meaning

Opis:

In the article, the author presents the semantics of the lexeme gruby. He draws attention to the stages and mechanisms of shaping secondary meanings of the word (presenting changes from the Old Polish period to the present day). The analyses are based on the methods commonly adopted in lexical semantics. A special place in the considerations is given to the meaning ‘an obese, overweight person.’ The observations also concern aesthetic evaluation in language (and, partly, ethical evaluation as well), and at the same time the topic is connected with the analysis of the exponents of lexical parameterisation.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2021, 28, 1; 231-254
1233-8672
2450-4939

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

New English Words for Describing the International English as a Current World Language Reality

Autorzy:

Ivanova, Natalia K.
Merkulova, Nadezhda E.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2028579.pdf

Data publikacji:

2021-03-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

English as an international language
lexicography
lexicology
neologism
lexical semantics

Opis:

The evolution of the English language, its changing in the situation of language contacts and functioning of English as an international means of communication have created a need for a more systematic analysis of related phenomena. In this paper, new English words which apparently appeared due to globalization and internationalization, have been considered. On the basis of authoritative theoretical approaches and several e-dictionaries, the words selected by means of continuous sampling method (more than 200 units) were analysed in terms of their semantics, morphology and spelling. Then they were classified into several thematic groups: 1) new words for naming natural and artificial versions of current English; 2) words classified with regard to social accents and dialects; 3) neologisms that reflect the English language domain and its interaction with indigenous languages. The morphological analysis revealed the application of different processes of word-formation, including neologisms and forms created according to traditional English patterns. Sometimes play on words and homo-acronyms were used in order to reinforce the meaning and connotation. Compounding and blending were found to be the most productive means of words formation within the corpus, and stylistic neologisms, used to mark a certain underlying sense proved to be the second most frequent process. It is demonstrated that studying of the currently active processes of word formation in the English language used as an international communication tool emphasizes the interdisciplinary aspect of such research programs.

Źródło:

Research in Language; 2021, 19, 1; 77-94
1731-7533

Pojawia się w:

Research in Language

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Semantyka znaku językowego w badaniach i postępowaniu logopedycznym
Semantics of the Language Sign in Speech Therapy Studies and Procedure

Autorzy:

Maciejewska, Alina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/892881.pdf

Data publikacji:

2020-08-27

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Logopedyczne

Tematy:

semantyka leksykalna
wyraz
struktura semantyczna
lexical semantics
word
semantic structure

Opis:

Badanie rozumienia wyrazów to jeden z podstawowych etapów logopedycznej procedury diagnostycznej, której zadaniem jest sprawdzenie, czy badana osoba wie, co wyrazy znaczą. Stosowane w tym celu metody pozwalają na rejestrowanie ograniczonego zakresu struktury semantycznej. W artykule przedstawiono sposoby opisywania znaczenia wyrazów w naukach, które uwzględniają je w obszarze swoich zainteresowań, głównie psychologii i językoznawstwie. Autorka prezentuje zmieniające się poglądy badaczy na temat powstawania struktury semantycznej wyrazów w rozwoju mowy i postuluje konieczność wprowadzenia badań nad znaczeniem podstawowej jednostki języka – wyrazu w badaniach nad rozwojem mowy i jej zaburzeniach oraz w procedurach postępowania logopedycznego.
Studying the comprehension of a word is one of the basic stages of the speech therapy diagnostic procedure. Hence, the procedure itself, is to check whether an examined person knows what given words mean. The methods used, however, allow to register only a limited range of semantic structure. The article demonstrates possibilities of describing words’ meaning applied by the scholarly disciplines that actually deal with those units, i.e. psychology and linguistics. Thus, while introducing ongoing alterations of scholars’ views on the formation of the semantic structure of words in speech development, the author urges the need to instigate a study on the meaning of the basic unit – word – in both the research on speech development and disorders, and speech therapy procedures.

Źródło:

Logopedia; 2018, 47, 2; 65-82
0459-6935

Pojawia się w:

Logopedia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Słownictwo związane z kradzieżą drobiu w polskim socjolekcie przestępczym z przełomu XIX i XX wieku

Autorzy:

Pacuła, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/956435.pdf

Data publikacji:

2020-12-08

Wydawca:

Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

theft of poultry
criminal jargon
lexical semantics
language history
etymology

Opis:

The author discussed the etymology of few words used in Polish criminal jargon, from the 19th century until the interwar period. These words belong to the category „theft of poultry”. In this text the author pesented the lexemes listed in the oldest Polish sociolectical dictionaries, e.g.: artyleria, huzar, ślepucha, mróz, pejsak, kurarz, piechociarz. Mainly presented words didn’t survive, today they aren’t appearing in non-standard dialect. This article filled the gap in the research on the origin some jargon words. The text is inviting to join a discussion; some observations of the author are provoking to debate.

Źródło:

Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne; 2020, 10; 115-131
2084-1302

Pojawia się w:

Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Czy czasownik chcieć jest semantycznie prosty?
Is the verb chcieć 'to want' semantically simple?

Autorzy:

Batko, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/567918.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

Lexical semantics
lnaguage primitive
verbs relating to the states of will

Opis:

The goal of this article is to investigate whether the verb chcieć 'to want' is a definible notion. A. Wierzbicka locates this predicate on her first list of semantic primitives (1972), A. Bogusławski, on the other hand, proposes to decompose this verb into a "feeling a deficit" 1998a). Apart from these references some other proposals are presented. First of all, the author tries to distinguish units withe the shape chcieć based on inflectional and syntactical differences. Several intuitions included in proper definitions taken from contemporary Polish dictionaries are also commented upon (SJPDor, ISJP, USJP). The paper implements as the analytic tool advanced structuralist semantics developed by Bogusławski (see: 1976, 1994, 1998b, 2007, Danielewiczowa 2002, Wajszczuk 1997).

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2011, 2(6); 63-76
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Kohiponimia jako relacja z pogranicza kategorii opozycji semantycznej. Perspektywa użytkownika języka polskiego: badanie psycholingwistyczne
Co-hyponymy as a borderline relation of the category of semantic opposition. The perspective of Polish language users: psycholinguistic experiment

Autorzy:

Mikołajczak-Matyja, Nawoja

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044700.pdf

Data publikacji:

2018-08-28

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

lexical semantics
psycholinguistics
semantic relations
semantic opposition
verbal association
co-hyponymy

Opis:

The paper considers the relation of semantic opposition in terms of the prototype theory of concepts. Its purpose is to provide information on peripheral or border areas of the category of semantic opposition. Data from linguistic analyzes, as well as the results of contemporary corpus studies, indicate that pairs of co-hyponyms from multi-element sets are potentially relevant material in peripheral areas of the category of semantic opposition. A psycholinguistic study was conducted to verify the psychological reality of the data. 720 Polish language users were instructed to provide semantic oppositions to the list of 24 stimuli words (test of directed associations). The research material was Polish nouns belonging to 3 lexical fields: animals, plants and artifacts, with no obvious semantic oppositions (as bee, cabbage, vase). It turned out that, according to the hypothesis, proportions of reactions classified as co-hyponyms of stimuli are high: for 21 stimuli it was 52–94% of the response corpora and for 22 stimuli the dominant reaction was co-hyponym of the stimulus word (as cabbage-lettuce, bee-wasp, vase-flowerpot). The characteristics that determine the choice of a given co-hyponym as the semantic opposite of the stimulus were identified. The remainder of the response corpus was analyzed in order to reveal other ways and mechanisms for seeking the semantic opposition by respondents. The data obtained in the presented study confirm the necessity to incorporate the problem of co-hyponymic pairs from multi-element sets into reflections on the category of the semantic opposition.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 1; 111-137
1233-8672
2450-4939

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Finding a model for contrastive lexical semantics: A look at verbal communication verbs

Autorzy:

Viberg, Åke

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1040242.pdf

Data publikacji:

2017-12-30

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

corpus-based contrastive study
lexical semantics
FrameNet
English
Swedish
Verbal Communication verbs

Opis:

A basic problem for contrastive lexical studies in general is to find a model for the semantic analysis. This paper is one in a series of corpus-based contrastive studies of the field of Verbal Communication Verbs (VCVs) in English and Swedish. Searle’s classification of speech acts serves as an important starting point but is not directly concerned with lexical structure, which is a major concern for the two theories that are compared in this study. FrameNet based on Fillmore’s theory of semantic frames and Wierzbicka’s theory of semantic primitives (or “primes”). The theories are applied and tested on data from the English Swedish Parallel Corpus (ESPC) containing English and Swedish original texts together with their translations into the other language. Primarily two groups of English verbs and their Swedish correspondents will be analyzed: (1) Information verbs such as tell, inform, notify, report, narrate and describe and (2) Speech activity verbs such as talk, speak, chat, converse, gossip, discuss, debate, negotiate and bargain. There is also an analysis of Swedish berätta ‘tell, narrate’ based on the Multilingual Parallel Corpus (MPC) as an example of multilingual contrastive analysis. Frames relate in a clear way the conceptual structure and the syntactic argument structure, which is very useful in a contrastive study. However, the definition of the meaning of individual verbs is incomplete and needs to be complemented with some kind of decompositional analysis such as the theory of semantic primes. A special section is devoted to an analysis of a large number of compound and derived forms of the Swedish verb tala ‘speak’ and a discussion of how contrasts in morphological structure can affect the lexical contrasts between two languages.

Źródło:

Linguistics Beyond and Within; 2017, 3; 195-215
2450-5188

Pojawia się w:

Linguistics Beyond and Within

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Aksjologiczno-pragmatyczny obraz sumienia we współczesnej polszczyźnie
Axiological and pragmatic view of conscience in contemporary Polish.

Autorzy:

Kaczor, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/953156.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

etyka
kolokacje
konceptualizowanie
moralność
semantyka leksykalna
ethics
collocations
conceptualized
morality
lexical semantics

Opis:

Sumienie jest elementem językowego obrazu człowieka. Sposób konceptualizowania sumienia w języku poświadcza, że jest ono sądem intelektualnym, imperatywem moralnym, refleksją moralną, siłą nakazującą czynić dobro i siłą powstrzymującą przed złem. Określone połączenia językowe poświadczają to, jak rozumiane jest sumienie przez mówiących współczesną polszczyzną. Konteksty występowania sumienia pozwalają na wyróżnienie dwóch orientacji, które są charakterystyczne nie tylko dla myśli chrześcijańskiej. Są to: orientacja aksjologiczna i orientacja pragmatyczna. Pierwsza znajduje realizację w tekstach o charakterze normatywnym, druga – wskazuje na socjologiczne i psychologiczne motywacje użycia pojęcia w określonym kontekście. Pozwala zrekonstruować obraz sumienia na podstawie określonych operacji mentalnych, które wpływają na powstawanie swoistych konstrukcji językowych.
Conscience is an element of the linguistic portrayal of the human person. The manner in which conscience is conceptualized in a language certifies that it is an intellectual judgment, moral imperative, moral reflection, a force to do good and a force restraining from evil. Specific linguistic connections certify what is meant by conscience in contemporary Polish. The contexts of occurrence of conscience allow for distinguishing two orientations, which are not only characteristic of Christian thought. They are: axiological orientation and pragmatic orientation. The first can be found in texts of a legislative nature, the second – points to the sociological and psychological motivations for using the concept in a specific context. This allows for a reconstruction of the image of conscience on the basis of specific mental operations that affect the formation of specific language constructs.

Źródło:

Studia Socialia Cracoviensia; 2013, 2(9); 155-163
2080-6604

Pojawia się w:

Studia Socialia Cracoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Asking and answering: A contrastive study of English and Swedish basic communication verbs

Autorzy:

Viberg, Åke

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1040209.pdf

Data publikacji:

2016-12-30

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

corpus-based contrastive study
lexical semantics
FrameNet
English
Swedish
Verbal Communication verbs

Opis:

This article presents a contrastive study of the English verbs ask and answer and their Swedish correspondents based on data from the English Swedish Parallel Corpus (ESPC), which is bi-directional and contains Swedish and English original texts and their corresponding translations. As a background, a short overview is given of Verbal Communication Verbs (VCVs) in general with brief discussions of speech act theory (Searle), direct and reported speech and conceptual frames (FrameNet) and their syntactic realizations. The contrastive study is concerned with networks of polysemy and the relationships of various senses with differing syntactic realizations across languages. The senses of ask are primarily distributed between two verbs in Swedish: fråga ‘ask a question’ and be ‘request (politely)’ but even some verbs with more specific meanings are involved. The concept of answering forms a conceptual network which is similar in English and Swedish but contrasts with respect to the way meanings are divided up between various verbs. English has a number of verbs such as answer, reply, respond, correspond, retort and rejoin, whereas Swedish to a great extent relies on one verb (svara) and its morphological derivations: besvara, ansvara, motsvara, försvara. In the Conclusion, pedagogical applications of the study are briefly discussed.

Źródło:

Linguistics Beyond and Within; 2016, 2; 180-212
2450-5188

Pojawia się w:

Linguistics Beyond and Within

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Функции эмотивной лексики как средства реализации религиозно-нравственного идеала в житийных текстах XVIII–XX веков
Functions of emotive vocabulary as a means of pursuing religious and moral ideal in the hagiographic texts of the 18th-20th centuries

Autorzy:

Дмитриева, Евгения

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1409565.pdf

Data publikacji:

2020-06-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

житие
эмотивная лексика
лексическая семантика
функционирование
hagiography
emotive vocabulary
lexical semantics
functioning

Opis:

В статье представлены результаты анализа оригинальных агиографических текстов XVIII–XX веков, которые изучены с позиций синхронно-диахронического подхода как единый массив, характеризующийся общностью культурных смыслов, передаваемых языковыми единицами, и свидетельствующий о непрерывности русской житийной традиции, которая во многом обеспечивалась опорой на выявленные значимые для русской языковой картины мира личностные качества подвижника, составляющие религиозно-нравственный идеал. При анализе эмотивной лексики, используемой в агиографических текстах, было установлено, что лексика эмоций в житии выявляет существенные для понимания концепции автора смыслы, становится важным средством создания образа святого. Данные языковые единицы употребляются в ключевых фрагментах житийного текста с целью описания и характеристики людей, предметов и явлений действительности, связаны с использованием топосов и реализуют в житии ряд функций, прежде всего – характерологическую и текстообразующую. При реализации характерологической функции релевантны следующие параметры: 1) статус характеризуемого субъекта (святой / обычный человек); 2) характер обозначаемой глаголом эмоции (положительная / отрицательная / нейтральная) и ее интенсивность (низкая / средняя / высокая); 3) причина эмоционального переживания. Выступая связующим элементом содержательно-смыслового пространства и формальной организации текста в анализируемых житиях, лексика эмоций реализует текстообразующую функцию.
The article shares the results of an analysis of original hagiographic texts from the period between the 18th and 20th centuries from the standpoint of the synchronous-and-diachronic approach as a single array characterized by common cultural meanings conveyed by linguistic units. It demonstrates the continuity of the Russian hagiographic tradition, which was largely relying on personal qualities that were significant for the Russian linguistic consciousness of hallowed individuals and based on the religious and moral ideal. The analysis of emotive lexis helped highlight the methods of composing the images of saints in hagiographic texts. It is also intended to convey the author’s major concepts. Such lexical items have several functions. They are found in the central segments of texts that characterize people, objects, and various phenomena. Besides, they provide descriptions of the topos. The following parameters are distinguished: 1) the status of the described object (saint/ordinary person); 2) the specificity of an emotion conveyed in the verb (positive/negative/neutral) as well as its intensity (low/medium/high); 3) the cause of emotional suffering. In hagiographic texts the lexis of emotions seems to be a link between the content and the formal structure of the text, thus fulfilling a text-composing function.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2020, 19; 41-52
1731-8025
2353-9623

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

W poszukiwaniu kulturowej i jednostkowej motywacji w użyciu leksemu woman przez Jamesa Joyce’a w Dublińczykach

Autorzy:

Łozowski, Przemysław
Jarosz, Izabela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/679415.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

lexical semantics, conceptualization, experience, woman, James Joyce
semantyka leksykalna, konceptualizacja, doświadczenie, kobieta, James Joyce

Opis:

In the article, we exemplify an individualized approach to lexical semantics, where an individual’s use of words is given priority over abstracted and all-embracing dictionary-like definitions. Thus, as identified in Dubliners, the senses of woman are presented as reflections of Joyce’s conceptualizations derived from his own life experience, both personal and cultural. These conceptualizatons may resemble some of the dictionary models/definitions of woman of the relevant (Victorian) period, but, on the whole, they are highly individualized and contextspecific. In our analysis, Joyce’s woman shows in Dubliners six main broad senses, all of which share the element ‘a female person of a status lower than that of a male person.’
W artykule zaprezentowano metodologiczną zasadność i konieczność zastosowania takiej analizy leksykalno-semantycznej, w której za podstawę przyjmuje się nie wyabstrahowane ponad- i pozakontekstowe definicje słownikowe, ale sposób, w jaki znaczenia kreuje dany (jednostkowy) użytkownik języka w faktycznych zdarzeniach mownych. Na podstawie opowiadań Jamesa Joyce’a ze zbioru Dublińczycy prześledzono niuanse semantyczne słowa woman ‘kobieta’, przyjmując, że w każdym wypadku są to wyrazy doświadczeniowych konceptualizacji samego Joyce’a, tych o podłożu wspólnotowym i tych jednostkowych. Chociaż niektóre ze stwierdzonych konceptualizacji przypominają wyidealizowane definicje, jakie leksemowi woman przypisują dla angielszczyzny okresu wiktoriańskiego słowniki, to dla pełnego zrozumienia woman w Dublińczykach należy uwzględnić wiele epizodów z życia Joyce’a oraz charakterystykę społeczno-kulturową jego czasów.

Źródło:

Artes Humanae; 2016, 1
2449-6340

Pojawia się w:

Artes Humanae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Kilka zapomnianych ekspresywnych nazw strażników więziennych. (Nie)oczywista proweniencja

Autorzy:

Pacuła, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1830365.pdf

Data publikacji:

2020-01-29

Wydawca:

Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

Tematy:

językoznawstwo historyczne
leksykologia
semantyka leksykalna
żargon przestępczy
diachronic linguistics
lexicology
lexical semantics
criminal jargon

Opis:

Autor omawia kilka wyrażeń określających figurę strażnika. Materiał leksykalny pochodzi z polskich studiów historycznych z XIX i początku XX wieku. Autor przedstawia pochodzenie niektórych ekspresjonizmów, analizuje mniej znane i zapomniane nazwy strażników więziennych: tj. kozula, stary, żołdak, żebrak, socha, krzyżak, dziad, cieć, kamfuła, straguła. Tekst ma w zamiarze autora prowokować do debaty w niektórych kwestiach.

Źródło:

Świat i Słowo; 2019, 33, 2; 233-246
1731-3317

Pojawia się w:

Świat i Słowo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Czy semantyka jest dyscypliną autonomiczną?
Is Semantics an Autonomous Discipline?

Autorzy:

Tokarski, Ryszard

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/568038.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

lexical semantics
semantic connotation
open definition of meaning
linguistic creativity
artistic text
scientific knowledge

Opis:

Due to social changes, but also as a result of human cognitive openness, when reconstructing the meanings of words, contemporary lexical semantics should depart from colloquiality as the only descriptive criterion. The present work proposes the formula of the open definition of meaning. Apart from the semantic-colloquial conceptual center it should also take into consideration simplified scientific knowledge about the world and human creative abilities to produce special semantic transformations of a word that are observable, for example, in artistic texts or language games. The meaning of a word, alike the structure of a concept, is relative and open.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2013, 2(10); 201-216
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

The Current Evolution of Slavic Languages in Central and Eastern Europe in the Context of the EU Multilingualism Policy

Autorzy:

Sosnowski, Wojciech Paweł
Bonnard, Pascal

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677023.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

multilingualism
EU policies
analytical tendencies
analitism
trilingual parallel corpora
theoretical contrastive linguistics
contrastive non-lexical and lexical semantics

Opis:

The Current Evolution of Slavic Languages in Central and Eastern Europe in the Context of the EU Multilingualism PolicyThe respect for and protection of cultural and linguistic diversity have long been guaranteed in various international and European legislative acts. More recently, the European Union has also developed laws aimed at the preservation and promotion of multilingualism. Linguistic diversity has long been seen as an obstacle to the effective functioning of EU institutions. Recently, however, it has been considered as a valuable “heritage” of the EU.In our article, we will present a brief overview of policies promoting multilingualism in Europe, and more specifically, in the EU. Subsequently, we will compare this framework to the changes occurring presently in modern Slavic languages of Central and Eastern Europe. The tendency of these languages towards increased analitism transforms these predominantly synthetic languages into more analytical ones. These conclusions have led us to the following question: What is the current state of modern Slavic languages and how far may their evolution be addressed by policies promoting multilingualism? Our analysis consists of two parts: first, we scrutinised various European legislative acts promoting multilingualism; second, we analysed modern Slavic languages by means of the parallel corpora of chosen languages from the Common Language Resources and Technology Infrastructure project (including UNESCO and EU legislation, etc.).

Źródło:

Cognitive Studies; 2015, 15
2392-2397

Pojawia się w:

Cognitive Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

O kilku judaikach w polskim socjolekcie przestępczym

Autorzy:

Pacuła, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/567968.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

lexical semantics
etymology
language history
criminal jargon
semantyka leksykalna
etymologia
historia języka
socjolekt przestępczy

Opis:

The author discussed the etymology of few Yiddishisms – the words used in Polish criminal jargon, from the 19th century until the interwar period. In this text the author presented the lexemes listed in the oldest Polish sociolectical dictionaries, e.g.: bałmelchume, musor, meszures, chatrak, tatajłemnyk (the publishing rules forced the author to limit the description – he dealt with the names of police officers and prison guards). Mainly presented words did not survive, today they are not appearing in non-standard dialect. This article filled the gap in the research on the origins of some jargon words.
W artykule omówiono etymologię kilku jidyszyzmów występujących w polskim socjolekcie przestępczym od dziewiętnastego wieku do dwudziestolecia międzywojennego. Autor tekstu odniósł się do jednostek słownikowych notowanych w najstarszych opracowaniach poświęconych żargonowi, przy czym z uwagi na ograniczenia wydawnicze opis zawęził do nazw funkcjonariuszy policji i strażników więziennych: bałmelchume, musor, meszures, chatrak, tatajłemnyk. Obecnie słowa te nie funkcjonują w socjolekcie przestępczym; artykuł uzupełnia więc lukę w badaniach nad historią słownictwa żargonowego.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2019, 16
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Przysłowie w świetle danych systemowych

Autorzy:

Wasiuta, Sebastian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/607734.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

cognitive definition
linguistic worldview
proverb
lexical semantics
definicja kognitywna
językowy obraz świata
przysłowie
semantyka leksykalna

Opis:

The paper intends to outline a reconstruction of the linguistic picture of proverb in Polish. The author makes an overview of the information given in the dictionaries of both historical and modern Polish, i.e. etymology of the word przysłowie (proverb), its lexicographical definitions, word formation derivatives and idioms.
Artykuł poświęcony jest rekonstrukcji obrazu przysłowia w polszczyźnie. Autor wychodzi od etymologii wyrazu przysłowie, a następnie analizuje informacje podawane w słownikach polszczyzny ogólnej – zarówno historycznych, jak i współczesnych – definicje leksykograficzne, derywaty słowotwórcze, utarte połączenia wyrazowe.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2017, 35, 1
0239-426X

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Godność i prawa kobiety / La dignité et les droits de la femme dans les textes de Jean-Paul II – une contribution de la linguistique du corpus à l’élaboration des dictionnaires bilingues
Dignity and Women’s Rights in the Texts of John-Paul II: An Applying of Corpus Linguistics to the Editing of Bilingual Dictionaries
Godność i prawa kobiety / La dignité et les droits de femme w tekstach Jana Pawła II – propozycja zastosowania lingwistyki korpusowej do redakcji słowników dwujęzycznych

Autorzy:

Śliwa, Dorota

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1886438.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

semantyka leksykalna
słowniki dwujęzyczne
predykaty
struktura ontologiczna
kolokacje
lexical semantics
bilingual dictionaries
predicates
ontological structure
collocations

Opis:

Artykuł zawiera analizę wybranych syntagm z określonego korpusu dwujęzycznych tekstów paralelnych. Zastosowana metodologia łączy elementy gramatyki dystrybucyjno-transformacyjnej z elementami semantyki kognitywnej opartej na metafizyce realistycznej. W pierwszej części przedstawiona jest etymologia wyrazów (niewiasta, kobieta / femme) oraz omówiona jest mikrostruktura hasła słownika jednojęzycznego, w której komponenty sensu leksykalnego wyrazu odzwierciedlają strukturę ontologiczną. Dla mikrostruktury hasła słownika dwujęzycznego pojawia się pytanie o porządek, w jakim umieszczane są przykłady ekwiwalentów. Syntagmy polskie i francuskie z wyrazami desygnującymi kobietę w tekstach Jana Pawła II ukazują istotną wartość kobiety, jaką jest godność w jej relacjach inherentnych z innymi komponentami (powołanie, rola, prawa, miłość) oraz relacje innych podmiotów do kobiet. Predykacje te są u podstaw syntagm nominalnych oraz kolokacji werbo-nominalnych. Tak uporządkowane według kryterium ontologicznego mogą być propozycją dla redagowania słownika dwujęzycznego polsko-francuskiego.
This article presents an analysis of some syntagmas taken from a bilingual corpus of parallel texts. The methodology, which has been applied, combines the elements of distributive and transformational grammar with some components of cognitive semantics based on realistic metaphysics. In the first part of this article, it is presented the etymology of words (niewiasta, kobieta / femme) and discussed a microstructure of an entry taken from a monolingual dictionary. In this structure, the components of word lexical sense reflect the ontological structure. Analysing a microstructure of an entry taken from a bilingual dictionary, it is important to answer a question about the order of included equivalents. These Polish and French syntagmas with words which designate a woman in the texts of John-Paul II show dignity—an important woman’s value. They also present this dignity in the inherent relations with other components (such as vocation, role, rights, love) as well as the relations of other subjects to women. These predicates become a basis for nominal syntagmas and verbo-nominal collocations. Being well-ordered, according to the ontological criterion, they can be a proposition to edit a Polish-French bilingual dictionary.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 8; 183-200
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

O konieczności uwzględniania danych tekstowych w rekonstrukcji językowych obrazów kategorii pojęciowych

Autorzy:

Łozowski, Przemysław
Włodarczyk-Stachurska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611299.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

cognitive ethnolinguistics
linguistic worldview
lexical semantics
language and culture
etnolingwistyka kognitywna
językowy obraz świata
semantyka leksykalna
język a kultura

Opis:

The study responds to Jerzy Bartminski’s call for using various kinds of data in doing ethnolinguistic research. The authors, thus, champion (i) the necessity of including textual data in reconstructing a linguistic worldview as well as (ii) a culturally-oriented non-systemic lexical semantics. That ethnolinguistic reconstruction cannot be based merely on dictionary-like information is shown by a critical assessment of purely systemic analyses of hussy, pheasant, and maid. It is concluded that textual evidence should be extensively explored and systematically used in cognitive ethnolinguistics as primary, rather than as supplementary data.
Autorzy dowodzą konieczności uwzględnienia danych tekstowych przy rekonstrukcji JOS-u w myśl koncepcji etnolingwistyki kognitywnej Jerzego Bartmińskiego. Na przykładzie trzech kategorii konceptualnych oznaczonych angielskimi leksemami hussy ‘latawica’, pheasant ‘bazant’, i maid ‘pokojówka’, ‘panna’, pokazują na ile i o ile zmienia się językowy obraz świata po uzupełnieniu danych systemowych w postaci definicji słownikowych o znaczenia kontekstowe obecne w wybranych tekstach. Swoje rozważania i analizy umieszczają w szerszym kontekście metodologicznym, tj. sporu o sposób rozumienia i uprawiania semantyki leksykalnej. W tym względzie kontrastują metodologie JOS-u, otwarta na wiele typów danych, w tym danych tekstowych, z taką praktyką badawcza, która programowo zorientowana jest wyłącznie na dane słownikowo-encyklopedyczne.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

К вопросу о параллели литовских слов 'eržilas', 'arklys' и древнерусского слова 'орь'
On the issue of parallels between the Lithuanian words ‘eržilas’,’arklys’ and the Old Russian word ‘or’
O paraleli litewskich wyrazów eržilas, arklys i staroruskiego wyrazu or

Autorzy:

Siniova, Olga
Iordani, Natalija

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/34656183.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Tematy:

этимология
лексическая семантика
историческая лексикология
литовский язык
etymology
historical lexicology
lexical semantics
Lithuanian language
etymologia
semantyka leksykalna
leksykologia historyczna
język litewski

Opis:

Статья посвящена вопросу этимологии древнерусского слова орь и описанию его параллелей в литовском языке. По результатам анализа этимологических и толковых словарей русского и литовского языков, прокомментированы точки зрения о семантике и происхождении возводимых к орь слов. Особое внимание уделено примерам из русских говоров и контекстам, встречающимся в древнерусских и старолитовских источниках, в которых фиксируется исследуемая лексема; в статье представлены новые примеры со словом орь из древних письменных памятников. Выделенные особенности семантики позволили соотнести слова орь и орити (с#) с опорой на сохранившиеся в его семантической структуре компоненты значения ʽпохотливый’, а также в словах литовского языка, восходящих к тому же корню, что и существительное орь; выделены общие для этих образований семы.
This article is devoted to the etymology of the Old Russian word ‘or’ and the description of its parallels in the Lithuanian language. Based on the results of an analysis of etymological and explanatory dictionaries of the Russian and Lithuanian languages, the semantics and origin of words related to ‘or’ are described. Special attention is paid to contexts with the word ‘or’ found in Old Russian and Lithuanian texts and Russian dialects. The article presents new usages of the word ‘or’ from Old Russian and manuscripts. The highlighted features of semantics made it possible to find the derivational base of the word ‘or’ based on the semes preserved in its semantic structure, as well as in words of the Lithuanian language that go back to the same root as the noun ‘or’; seemes common to these formations are highlighted.
Artykuł jest poświęcony zagadnieniu etymologii staroruskiego słowa „орь” oraz opisowi jego analogiom w języku litewskim. Na podstawie wyników analizy słowników języka rosyjskiego i litewskiego (oraz etymologicznych), są komentowane poglądy na semantykę i genezę wyrazów zbudowanych na „орь”. Szczególną uwagę zwrócono na przykłady z gwar rosyjskich oraz kilka kontekstów znalezionych w źródłach staroruskich, w których został zapisany badany leksem; w artykule przedstawiono nowe przykłady słowa „орь” ze starożytnych zabytków pisanych. Wyróżnione cechy semantyki pozwoliły ustalić podstawę wytwórczą wyrazu „орь” w oparciu o składowe znaczeniowe zachowane w jego strukturze semantycznej, a także w słowach języka litewskiego sięgających tego samego rdzenia co rzeczownik „орь”; zaznaczone wspólne dla znaczeń tych tworów.

Źródło:

Językoznawstwo; 2023, 19, 2; 117-132
1897-0389
2391-5137

Pojawia się w:

Językoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Dom w empirycznych sieciach leksykalnych

Autorzy:

Gatkowska, Izabela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611495.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

linguistics
empirical network
lexical semantics
network representation of meaning
house/home
lingwistyka
sieć empiryczna
sieć korpusowa
semantyka leksykalna
sieciowa reprezentacja znaczenia

Opis:

The article explains the concept of empirical lexical networks. A comparison is then made between the meanings of the Polish lexeme dom ‘house/home’ as represented in the corpus network Wortschatz (Univeristy of Leipzig) and the experimental network of the Department of Computational Linguistics of Jagiellonian University in Kraków. In both networks, the most vital meanings are ‘the place where the family is’ and ‘the place to live’. Both networks also contain the meaning ‘building’, whereas the meaning ‘institution’ is better represented in the corpus network. The experimental network additionally contains the meaning ‘my shelter’. That network, being characterised by directional internal links, organises subnetworks that explain meanings, e.g. the subnetwork of the meaning ‘the place where the family is’ points to the special role of ‘mother’, which organises the subnetwork that represents that meaning. A comparison of the meanings being identified and explained in subnetworks with the dictionary definitions suggests that research on the network representation of meaning may be useful in lexicography.
W artykule wyjaśniono, czym są leksykalne sieci empiryczne. Porównano znaczenie wyrazu dom w dwóch sieciach: sieci korpusowej Wortschatz (Uniwersytet w Lipsku) i sieci eksperymentalnej Katedry Lingwistyki Komputerowej UJ. Obydwie sieci jako najistotniejsze znaczenia, czyli najmocniej powiązane z wyrazem dom, wskazują: ‘dom – miejsce rodziny’ (dom – rodzinny) oraz ‘dom – miejsce do mieszkania’ (mieszkanie). Obie sieci wyróżniają też znaczenia ‘dom – budynek’. Znaczenie ‘dom – instytucja’ jest lepiej reprezentowane w sieci korpusowej. Sieć eksperymentalna wyróżnia dodatkowo znaczenie ‘dom – moje miejsce schronienia’ (schronienie, azyl, twierdza). Sieć eksperymentalna w wyniku tego, że występujące w niej powiązania mają kierunek, organizuje podsieci, wyjaśniające znaczenia, np. podsieć znaczenia ‘dom – miejsce rodziny’ (dom rodzinny), wykazuje szczególną rolę ‘matki’, która organizuje podsieć reprezentującą to znaczenie. Porównanie znaczeń wyróżnianych i wyjaśnianych przez podsieci ze słownikowymi definicjami znaczeń pozwala przyjąć, że badania nad sieciową reprezentacją znaczeń mogą być przydatne w leksykografii.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2016, 28
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Multilingualism and Dictionaries

Autorzy:

Sosnowski, Wojciech Paweł
Koseska-Toszewa, Violetta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677069.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

theoretical contrastive linguistics
contrastive non-lexical and lexical semantics
semantic categorisers
syntactic categorisers
state
event
net model of tense and aspect
transitive/intransitive
trilingual parallel corpus
forms of address

Opis:

Multilingualism and DictionariesThe Russian-Bulgarian-Polish dictionary that we (Wojciech Sosnowski, Violetta Koseska-Toszewa and Anna Kisiel) are currently developing has no precedent as far as its theoretical foundations and its structure are concerned. The dictionary offers a unique combination of three Slavic languages that belong to three different groups: a West Slavic language (Polish), a South Slavic language (Bulgarian) and an East Slavic language (Russian). The dictionary describes semantic and syntactic equivalents of words between the languages. When completed, the dictionary will contain around 30,000 entries. The principle we build the dictionary on is that every language should be given equal status. Many of our data come from the Parallel Polish-Bulgarian-Russian corpus developed by us as part of the CLARIN-PL initiative. In the print version, the entries come in the order of the Cyrillic alphabet and they are not numbered (except for homonyms, which are disambiguated with Roman numbers). We selected the lemmas for the dictionary on the basis of their frequency in the corpus. Our dictionary is the first dictionary to include forms of address and most recent neologisms in the three languages. Faithful to the recent developments in contrastive linguistics, we begin with a form from the dictionary’s primary language and we define it in Polish. Subsequently, based on this definition, we try to find an equivalent in the second and the third language. Therefore, the meaning comes first and only then we look for the form (i.e. the equivalent) that corresponds to this meaning. This principle, outlined in Gramatyka konfrontatywna języków polskiego i bułgarskiego (GKBP), allows us to treat data from multiple languages as equal. In the dictionary, we draw attention to the correct choice of equivalents in translation; we also provide categorisers that indicate the meaning of verbal tenses and aspects. The definitions of states, events and their different configurations follow those outlined in the net model of verbal tense and aspect. The transitive vs. intransitive categorisers are vital for the languages in question, since they belong to two different types: synthetic (Bulgarian) and analytic (Polish and Russian). We predict that the equal status of every language in the dictionary will facilitate easier and faster development of an electronic version in the future.

Źródło:

Cognitive Studies; 2015, 15
2392-2397

Pojawia się w:

Cognitive Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Tekst artystyczny jako przedmiot dociekań językoznawczych
The artistic text as an object of linguistic inquiry

Autorzy:

Sadowska-Dobrowolska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1954103.pdf

Data publikacji:

2021-12-28

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

lexical semantics
semantics of understanding
interpretive framework theory
conceptual amalgam
conceptual integration theory
artistic text
semantyka leksykalna
semantyka rozumienia
teoria ram interpretacyjnych
amalgamat pojęciowy
teoria integracji pojęciowej
tekst artystyczny

Opis:

Artykuł poświęcony jest zaprezentowaniu możliwości wykorzystania językoznawczych narzędzi opisu zjawisk semantycznych do analizy i interpretacji tekstu artystycznego. Na wstępie Autorka omawia zmiany koncepcji znaczenia, będące skutkiem rozwoju językoznawstwa kognitywnego, oraz konsekwencje tych zmian, tj. poszukiwanie nowej formuły definicji i zainteresowanie zjawiskiem kreacji językowej. Następnie przypomina zależności istniejące między konwencją i kreacją, a także wskazuje rolę analizy tekstów artystycznych w badaniach poświęconych rekonstrukcji językowego obrazu świata. W dalszej kolejności opisuje korzyści, jakie płyną z uwzględniania takich analiz w pracach językoznawczych. Zadaje pytania o możliwość zastosowania metodologii językoznawczych w analizach tekstów i stawia hipotezę o ich przydatności w wyjaśnianiu mechanizmów kreacji językowej i w ustalaniu, jaki sposób uzyskany został końcowy efekt semantyczny analizowanego tekstu. Następnie skupia się na dwóch wybranych teoriach językoznawczych, tj. na teorii ram interpretacyjnych Charlesa Fillmore’a oraz teorii integracji pojęciowej Gilles’a Fouconniera i Marka Turnera. Przechodząc do części analitycznej pracy, w kolejności omawia teoretyczne założenia obu koncepcji badawczych i prezentuje, jak za ich pomocą można przeprowadzić analizę i interpretację wybranego teksu artystycznego. Etapy analizy prezentuje w formie tabeli i schematu integracji pojęciowej, co pozwala dokładniej prześledzić jej przebieg. Zastosowanie językoznawczych narzędzi opisu kreatywnych zjawisk językowych pozwala Autorce ustalić relacje między komponentami sensotwórczymi tekstu, precyzyjnie wyjaśnić mechanizmy obecnej w nim kreacji oraz określić końcowy efekt semantyczny zawarty w omawianym utworze. Sformułowane wnioski opowiadają się za słusznością włączenia analizy językoznawczej do badań nad tekstem.
The article is devoted to presenting the possibilities for using linguistic tools to describe semantic phenomena in the analysis and interpretation of an artistic text. The author begins by discussing changes in the concept of meaning resulting from developments in cognitive linguistics, and the consequences of these changes, i.e. the search for a new definition formula and interest in the phenomenon of language creation. She then discusses the relations between convention and creation, pointing out the role of the analysis of artistic texts in research devoted to the reconstruction of the linguistic image of the world. Next, he describes the benefits of including such analyses in linguistic works. He asks questions about the possibility of applying linguistic methodologies in the analysis of texts and puts forward a hypothesis on their usefulness in explaining the mechanisms of language creation and in determining how the final semantic effect in an analysed text was achieved. He then focuses on two selected linguistic theories, i.e. Charles Fillmore’s theory of interpretative frames and Gilles Fouconnier and Mark Turner’s theory of conceptual integration. Moving on to the analytical part of the paper, he discusses, in order, the theoretical assumptions of both research concepts and presents how, with their help, one can analyse and interpret a selected artistic text. The stages of the analysis are presented in the form of a table and a diagram of conceptual integration, which allows the reader to follow its course in more detail. The application of linguistic tools for the description of creative linguistic phenomena allows the author to establish the relations between the meaning-forming components of the text, to explain precisely the mechanisms of creation present in it, and to determine the final semantic effect contained in the work under discussion. The formulated conclusions support the accuracy of the including linguistic analysis used in the study of the text.

Źródło:

Forum Poetyki; 2021, 26; 66-81
2451-1404

Pojawia się w:

Forum Poetyki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

The image of the fly in Polish, French and English phraseology. A comparative analysis

Autorzy:

Sadowska-Dobrowolska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2081479.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

lexical semantics
linguistic worldview
comparative analysis
phraseology
linguistic view of the fly
equivalence
semantyka leksykalna
językowy obraz świata
analiza porównawcza
frazeologia
językowy obraz muchy
ekwiwalencja

Opis:

 The article concerns the image of the fly in Polish, French, and English phraseology. Connections between language and culture are discussed, with comparative semantic analyses as an important element of intercultural dialogue. Such analyses also benefit translation studies and language teaching. It is considered what properties of the fly are important for a given linguistic community, how the insect is viewed axiologically, and what experience of the insect has been preserved in the language’s phraseology. In the analysis, parallel phraseological units in all three languages are identified, with an account of the connections motivated by the physical properties of flies, their behaviour and axiology in relation to humans. In each language, different features of the fly are preserved so that the overall images of the insect are different. The frequency of the units with the nominal ‘fly’ in these languages also varies.
Artykuł dotyczy obrazu muchy utrwalonego w polskich, francuskich i angielskich frazeologizmach. Na wstępie autorka przypomina zależności istniejące między językiem i kulturą, dzięki którym porównawcze analizy semantyczne są ważnym elementem dialogu międzykulturowego. Następnie opisuje korzyści, jakie płyną z takich badań dla translatologii i dydaktyki przekładu. Stawia pytania o to, jakie właściwości muchy zostały przez daną społeczność komunikatywną uznane za istotne; jak społeczność ta wartościuje opisywanego owada i jakie doświadczenia zostały przez nią utrwalone w procesach frazeologicznych. W kolejności dokonuje analiz związków frazeologicznych tożsamych we wszystkich badanych językach, a następnie utrwalonych połączeń motywowanych właściwościami fizycznymi much, ich zachowaniem oraz wartościowaniem w relacji do człowieka. Porównanie zasobu frazeologicznego trzech języków pozwala ustalić, że każdy z nich skupia się na innych cechach muchy i utrwala nieco odmienny obraz tego owada. Różna jest również frekwencja związków z komponentem nominalnym mucha w poszczególnych językach.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 169-186
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Kilka uwag o polskim socjolekcie przestępczym z okresu XVIII w. (glosa do informacji z „Gazety Warszawskiej” z 1778 r.)
A few remarks about Polish criminal jargon from the 18th century (a gloss to a press release from of “Gazeta Warszawska” from 1778)

Autorzy:

Pacuła, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1179274.pdf

Data publikacji:

2020-11-24

Wydawca:

Ateneum - Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku

Tematy:

history of the polish criminal sociolect
18th-20th century
lexical semantics
diachronic linguistics
historia polskiego socjolektu przestępczego
xviii w.-xx w.
semantyka leksykalna
językoznawstwo diachroniczne

Opis:

The subject of the article is the vocabulary of Polish criminals from the 18th century. The author reached for a press release from 1778. This press release is one of the oldest credentials of the Polish criminal jargon. The text describes a court hearing and only mentions the existence of specific communication style between villains that the court had to face. The news from “Gazeta Warszawska” contains eighteen lexemes. The author of this article discusses these words – he indicates the etymology of these jargonisms and presents a continued existence of the vocabulary in Polish (in the 19th and 20th centuries). Some remarks on the provenance of jargon terms may raise doubts among readers. The author is aware of this. However, he considers it significant to bend over the form and semantics of the accumulated vocabulary – researchers often refer to this press release from the 18th century, but do not focus on the history of the vocabulary of Polish criminals.
Tematem artykułu jest słownictwo polskich przestępców z XVIII wieku. Autor sięga do wiadomości prasowej z 1778 roku. Ta notka prasowa należy do najstarszych poświadczeń polskiego żargonu kryminalnego. Tekst informuje o procesie sądowym, a tylko na marginesie zaznacza istnienie specyficznej komunikacji złoczyńców, z którą musiał się zmierzyć sąd. Wiadomość z „Gazety Warszawskiej” zawiera aż osiemnaście leksemów. Słowa te omawia autor niniejszego artykułu – wskazuje etymologię żargonizmów oraz przedstawia dalsze życie słownictwa w języku polskim (w XIX i XX wieku). Kilka uwag dotyczących proweniencji określeń socjolektalnych może budzić wątpliwości czytelników, z czego autor zdaje sobie sprawę. Za celowe uznaje jednak pochylenie się nad kształtem i semantyką zgromadzonego słownictwa, bo chociaż różni badacze często powołują się na artykuł prasowy z XVIII wieku, to niewiele uwagi poświęcają historii występującego w nim słownictwa polskich przestępców.

Źródło:

Forum Filologiczne Ateneum; 2020, 8, 1; 163-180
2353-2912
2719-8537

Pojawia się w:

Forum Filologiczne Ateneum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Językowy obraz kobiety i mężczyzny w aforyzmach Gertrudy von le Fort
Linguistic Images of Man and Woman in the Aphorisms of Gertrud von le Fort

Autorzy:

Żurawlew, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/951892.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Fundacja Naukowa Katolików Eschaton

Tematy:

Gertrud von le Fort
aforyzm
relacja między kobietą a mężczyzną
semantyka leksykalna
językowy obraz świata
aphorism
relation between a man and a woman
lexical semantics
linguistic image of the world

Opis:

W niniejszej publikacji mowa jest o językowym obrazie kobiety i mężczyzny w aforyzmach Gertrud von le Fort, niemieckiej pisarki żyjącej w latach 1876-1971, której twórczość określają inspiracje religijne. Podjęte tu rozważania wchodzą w zakres semantyki leksykalnej i korespondują z językoznawstwem aksjologicznym oraz nowszym nurtem badań językoznawczych, tzw. teolingwistyką. Autor poddaje semantycznej analizie sposób, w jaki Gertrud von le Fort kategoryzuje i wartościuje w swoich aforyzmach relację zachodzącą między kobietą i mężczyzną. Interesuje go etyka mowy poetki oraz wartości semantyczne tworzące w jej idiolekcie obraz obu płci. Ponieważ sferę aksjologiczną aforyzmów Gertrud von le Fort konstytuuje język doświadczenia religijnego, autor zwraca również uwagę na sposób, w jaki przedstawiana jest w badanych aforyzmach duchowość kobiety i mężczyzny. Refleksja metodologiczna oparta jest o studium wiedzy z zakresu badań nad językowym obrazem świata. Autor definiuje to zagadnienie, przedstawiając pierwotną koncepcję Wilhelma von Humboldta oraz współczesne koncepcje badawcze m.in. Jerzego Bartmińskiego i Ryszarda Tokarskiego, a następnie odnosi je do relacji, jaka zachodzi między językowym obrazem świata a literaturą. Rozważania wzbogacone są o notę biograficzną Gertrud von le Fort, której poetycka i prozatorska twórczość stała się na początku XX wieku oznaką duchowego odrodzenia Niemiec. Przedstawione zostały najważniejsze fakty z życia poetki oraz rozwój jej pisarskiego kunsztu. Autor przypomina m.in. o Hymnach do Kościoła (Hymnen an die Kirche) – jednym z najważniejszych poematów niegdyś protestanckiej pisarki, w którym zawarła swój własny duchowy proces zbliżania się do katolicyzmu. Praca stanowi oryginalny wkład autora do badań nad literacką spuścizną Gertrud von le Fort. Jak dotąd nie były prowadzone żadne analizy ujmujące jej aforystyczną twórczość z punktu wiedzenia językoznawstwa kulturowego, uwzględniającego aspekty aksjologiczne jej idiolektu. Refleksja dowodzi m.in., że orientacja estetyczna języka le Fort oparta jest o ideę wzajemności kobiety i mężczyzny, i że obraz obu płci zastany w aforyzmach pisarki jest spójny z ich potocznym wyobrażeniem zakorzenionym w tradycji chrześcijańskiej. Tym samym praca może być społecznie ważnym przyczynkiem do dalszych rozważań z zakresu wywiedzionej z literatury chrześcijańskiej antropologii płci.
The following paper deals with a linguistic image of man and woman in the aphorisms of Gertrud von le Fort, a German writer whose dates are 1876-1971 and whose oeuvre is determined by religious inspirations. Reflections undertaken in this paper are related to the field of lexical semantics and correspond with axiological linguistics as well as the latest tend in linguistic studies, the so called theological linguistics. The semantic analysis carried out in the paper addresses the ways in which Gertrud von le Fort categorises and evaluates the relation between a man and a woman in her aphorisms. The author of the paper is interested in the ethics of the poet's utterance as well as semantic properties that create the images of both sexes in le Fort's idiolect. Since the axiological sphere of Gertrud von le Fort's aphorisms is constituted by the language of religious experience, the author of this paper also concentrates on the ways in which spirituality of a man and a woman is represented in the aphorisms under discussion. Methodological reflection focuses on recent developments in the studies on the linguistic image of the world. The author defines this issue by referring to the original concept formulated by Wilhelm von Humboldt as well as recent research conceptions of Jerzy Bartmiński and Ryszard Tokarski, among others. He then relates them to interdependence between literature and the linguistic image of the world. The reflections are enriched by a biographical note of Gertrude von le Fort, whose poetry and prose became a symbol of spiritual rebirth of Germany at the beginning of the 20th century. Major facts of the poet's life as well as her artistic skill in writing are presented in the paper. The author evokes Hymns to the Church (Hymnen an die Kirche) that belong to the most important texts of this formerly protestant writer – in which she presented her own spiritual process of moving closer to Catholicism. The author of this paper provides an original input into the studies on the literary legacy of Gertrud von le Fort. So far no studies have been conducted on her aphoristic oeuvre from the angle of cultural linguistics that includes axiological aspects of her idiolect. The reflection proves that the esthetically-oriented language of le Fort is based on the idea of mutuality between man and woman and that the images of both sexes found in the writer's aphorisms are consistent with a popular perception rooted in Christian tradition. Theat is why this paper may become an important contribution to further considerations in the field of gender anthropology inferred from Christian literature.

Źródło:

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 4(8); 149-174
2299-9922

Pojawia się w:

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Text : now in 2D! A framework for lexical expansion with contextual similarity

Autorzy:

Biemann, C.
Riedl, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/103919.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Podstaw Informatyki PAN

Tematy:

distributional semantics
lexical expansion
contextual similarity
lexical substitution
computational semantics

Opis:

A new metaphor of two-dimensional text for data-driven semantic modeling of natural language is proposed, which provides an entirely new angle on the representation of text: not only syntagmatic relations are annotated in the text, but also paradigmatic relations are made explicit by generating lexical expansions. We operationalize distributional similarity in a general framework for large corpora, and describe a new method to generate similar terms in context. Our evaluation shows that distributional similarity is able to produce high-quality lexical resources in an unsupervised and knowledge-free way, and that our highly scalable similarity measure yields better stores in a WordNet-based evaluation than previous measures for very large corpora. Evaluating on a lexical substitution task, we find that our contextualization method improves over a non-contextualized baseline across all parts of speech, and we show how the metaphor can be applied successfully to part-of-speech tagging. A number of ways to extend and improve the contextualization method within our Framework are discussed. As opposed to comparable approaches, our framework defines a model of lexical expansions in context that can generate the expansions as opposed to ranking a given list, and thus does not require existing lexical-semantic resources.

Źródło:

Journal of Language Modelling; 2013, 1, 1; 55-95
2299-856X
2299-8470

Pojawia się w:

Journal of Language Modelling

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Poetyka pojemników i prefiksów odczasownikowych
Poetics of containers and verbal prefixes

Autorzy:

Muskat-Tabakowska, Elżbieta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1954110.pdf

Data publikacji:

2021-12-28

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

iconicity
scene construction
contouring
one-shot metaphor
objectification
lyrical subject
mental schema
lexical semantics
image schema
speech event
ikoniczność
konstrukcja sceny
konturowanie
metafora jednego strzału
obiektyfikacja
podmiot liryczny
schemat wyobrażeniowy
semantyka leksykalna
wymiary obrazowania
zdarzenie mowne

Opis:

Artykuł jest ilustracją tezy – wysuwanej w ostatnich latach przez wielu językoznawców i badaczy literatury – że ściślejsze powiązanie językoznawstwa i teorii literatury może się okazać pożyteczne i inspirujące dla obu stron. Ilustrację celowości takich inter-, czy też raczej transdyscyplinarnych badań wiążących poetykę z językoznawstwem, zwłaszcza w jego współczesnym kognitywistycznym wydaniu, stanowi analiza wiersza Juliana Tuwima Życie, wzbogacona o przekładoznawczą interpretację jego tłumaczenia na język angielski. Analiza przeprowadzona z pozycji językoznawstwa kognitywnego pokazuje, że „poetyka gramatyki” realizuje się w omawianym wierszu za pomocą trzech środków: prefiksów czasownikowych, aspektu czasownika oraz ikoniczności ilościowej i sekwencyjnej. Przytaczane w dalszych partiach tekstu (intuicyjne, impresjonistyczne) interpretacje Życia okazują się w pełni zgodne z interpretacją gramatyczną. Omawiany w części końcowej anglojęzyczny przekład wiersza jest nieadekwatny, nie z braku kompetencji dwójki tłumaczy, lecz z powodu systemowych rozbieżności gramatycznych. Jest to zatem dodatkowy argument na poparcie tezy, że istotna część znaczenia analizowanego wiersza zawiera się w jego strukturze gramatycznej. Intuicja poety – oraz jego czytelników – potwierdza wyniki analizy językoznawczej, a językoznawcze analizy uprawomocniają interpretacje teoretycznoliterackie.
The article illustrates the thesis – which has been put forward in recent years by many linguists and literary scholars – that a closer connection between linguistics and literary studies may prove useful and inspiring for both fields. The analysis of Julian Tuwim’s poem Życie [Life] demonstrates that such interdisciplinary, or in fact transdisciplinary, methodological framework combining poetics and linguistics, and specifically cognitive linguistics, proves very productive. The English translation of Tuwim’s poem is also analyzed in the article. A review of various studies in cognitive linguistics shows that the “poetics of grammar” in the poem in question is achieved by means of: (i) verbal prefixes, (ii) verbal aspect, and (iii) quantitative iconicity of sequence. The (intuitive, impressionistic) interpretations of Życie quoted in the article turn out to be fully consistent with the grammatical interpretation. The English translation of the poem discussed in the final part of the article proves inadequate, not because of the incompetence of the two translators, but because of systemic grammatical discrepancies. Therefore, it further supports the thesis that a significant part of the meaning of the analyzed poem is contained in its grammatical structure. The poet’s (and the reader’s) intuition confirms the linguistic analysis, and the linguistic analysis validates theoretical and literary interpretations.

Źródło:

Forum Poetyki; 2021, 26; 6-17
2451-1404

Pojawia się w:

Forum Poetyki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Мотивации лексических трансформаций (на материале исходной лексемы пройти)
Motivations of Lexical Transformations (on the Example of the Basic Lexeme пройти)

Autorzy:

Król, Martyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/445000.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

semantics
lexical transformations
homonymy
homonimoidality
derivation

Opis:

The paper is aimed at the problem of transformational word-formation meant as a dynamic process of formation of new expressions on the basis of linguistic models using entire forms of already existing expressions, which become motivated expressions that way. This problem was taken into consideration from this viewpoint often defined in linguistics as polysemy. One lexical unit was analyzed on the basis of many core glossaries and a homonym dictionary, and three was an attempt to falsify the theory of polysemy and substitute it with the theory of homonimoidality seen as a phenomenon of formal similarity of xpressions having different semantic features and retained derivational features (one of the expressions is a motivational one, another – motivated). The paper also presents a detailed description with a scheme of motivation of such lexical transformations of the entity, which is determined by a greater semantic elasticity. In the glossaries, the number of meanings for the lexical unit oscillated at 15–17 meanings but their definitions were different. The change in basic theory allowed both to distract and to order the semantic structure of homonimoids пройти.

Źródło:

Acta Neophilologica; 2012, XIV/2; 59-68
1509-1619

Pojawia się w:

Acta Neophilologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

O pojęciach historia i społeczeństwo w polskim dyskursie parlamentarnym (na podstawie korpusu stenogramów parlamentarnych z lat 1918–2018)
On the concepts of history (historia) and society (społeczeństwo) in the Polish parliamentary discourse (based on the corpus of parliamentary transcripts from 1918–2018)

Autorzy:

Szczyszek, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2109379.pdf

Data publikacji:

2021-11-22

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

semantics
lexicography
words
lexical frequency
Korpusomat

Opis:

The work conducted for over ten months at IPI PAN has resulted in the creation of a working (and still further developed) corpus of the 20th-century Polish parliamentarisms. The corpus was created using parliamentary transcripts from the years 1918–2018 and as for now it contains nearly 200 million segments. On this basis, a preliminary analytical work on the language of the Polish parliamentarism of the twentieth century is being conducted. One of the first issues is the preliminary lexicographical and lexicological analysis of the assembled corpus. In order to show the extent of the corpus and its chronological complexity, a lexical and semantic analysis will be subjected to, for example, such lexemes as historia (history) and społeczeństwo (society). The analysis of the usage of these items in the Polish parliamentary discourse has shown that they are high frequency words, and that their meanings are subject to “specific pressures of parliamentarism” and slightly differ (depending on a particular period in history) from the meanings traditionally assigned to them in Polish lexicography.

Źródło:

Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 139-160
1641-6961

Pojawia się w:

Białostockie Archiwum Językowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Analiza semantyczno-składniowa wybranych jednostek z segmentem wystarczy
The semantic-syntactic analysis of the chosen lexical units with the word wystarczy

Autorzy:

Linsztet, Barbara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/568164.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

wystarczy
lexical unit
semantics
syntax
verb

Opis:

The paper presents the results of the analysis of the following lexical units with the word wystarczy: cośa wystarczyło, żeby p; cośa wsytarczyło do tego, żeby p; cośa wystarczyło komuśn do czegośb; wystarczyło, że q, a p. On the basis of the analysis of their valency and the conducted tests, the author states that all these lexical items imply that an event/a state of affairs caused another event/state of affairs and that someone, basing on their knowledge about the world, could think that this would not have happened. Further research has proven that two of those lexical units - cośa wystarczyło komuśn do czegośb, and cośa wystarczyło do tego, żeby p - imply, moreover, that an event/a state of affairs, caused by another event/state of affaits, was somehow desired. It has also turned out that the speaker using cośa wystarczyło komuśn do czegośb or wystarczyło, że q, a p, informs that the resultant event/state of affairs occurred right after the causative event/state of affairs.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2016, 13; 173-199
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Constructions with Lexical Integrity

Autorzy:

Asudeh, A.
Dalrymple, M.
Toivonen, I.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/103943.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Podstaw Informatyki PAN

Tematy:

syntax
lexicon
semantics
constructions
Lexical Integrity
templates
Swedish
Dutch
LFG
Glue Semantics

Opis:

Construction Grammar holds that unpredictable form-meaning combinations are not restricted in size. In particular, there may be phrases that have particular meanings that are not predictable from the words that they contain, but which are nonetheless not purely idiosyncratic. In addressing this observation, some construction grammarians have not only weakened the word/phrase distinction, but also denied the lexicon/grammar distinction. In this paper, we consider the word/phrase and lexicon/grammar distinction in light of Lexical-Functional Grammar and its Lexical Integrity Principle. We show that it is not necessary to remove the word/phrase distinction or the lexicon/grammar distinction to capture constructional effects, although we agree that there are important generalizations involving constructions of all sizes that must be captured at both syntactic and semantic levels. We use LFG’s templates, bundles of grammatical descriptions, to factor out grammatical information in such a way that it can be invoked either by words or by construction-specific phrase structure rules. Phrase structure rules that invoke specific templates are thus the equivalent of phrasal constructions in our approach, but Lexical Integrity and the separation of word and phrase are preserved. Constructional effects are captured by systematically allowing words and phrases to contribute comparable information to LFG’s level of functional structure; this is just a generalization of LFG’s usual assumption that “morphology competes with syntax” (Bresnan, 2001).

Źródło:

Journal of Language Modelling; 2013, 1, 1; 1-54
2299-856X
2299-8470

Pojawia się w:

Journal of Language Modelling

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Complex predicates : an LFG+glue analysis

Autorzy:

Lowe, J. J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/103807.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Podstaw Informatyki PAN

Tematy:

complex predicates
Lexical Functional Grammar
argument structure
glue semantics

Opis:

In this paper I discuss weaknesses in the traditional LFG account of complex predicates and in the XLE implementation of the same. I argue that the concept of predicate composition in general, and the mechanisms required to achieve it, are problematic, but that the most problematic element is the concept of argument fusion. I show that a semantically-integrated account of complex predicate formation is possible within LFG+glue, an account which provides a simple and effective formalization of argument fusion, and which does not suffer from the weaknesses of traditional approaches.¹

Źródło:

Journal of Language Modelling; 2015, 3, 2; 413-462
2299-856X
2299-8470

Pojawia się w:

Journal of Language Modelling

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Análisis de los términos léxicos y traductológicos básicos de color en español y en chino. Hipótesis fisiológica y comprobación lingüística

Autorzy:

Azucena Pérez Ibáñez, María
Zhu, Wen

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2080924.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii

Tematy:

Cognitive Semantics
Lexical Field
Translation
basic color terms
contrastive analysis

Opis:

The color basic terms are studied from four approaches: linguistic relativism of Gleason & McNeill; linguistic universalism of Berlin & Kay; neurophysiological approach of Kay & McDaniel; and cognitivism of Wierzbicka. Common meaning of chromatic feature forms, according to Coseriu, a two-dimensional, non-correlative, lexical field. From the cognitive approach of Wierzbicka, this field behaves as a multidimensional, hierarchical, non correlative, lexical one. We begin with the hypothesis that if from a physiological point of view there is a hierarchy in the color field, focused on RGB Model, where the chromatic elements have a nuclear place, while the achromatic ones are in the periphery, then, applied to Linguistics, is possible or not to maintain the same isomorphic relationship? Each one of five Spanish color basic terms is accompanied by different tables with the appropriate Chinese terms. When there is a lexical deficit, we turn to translation terms. Finally, we make a percentage calculation among the analyzed lexical terms of both languages, considering descriptive and operative knowledge.

Źródło:

Itinerarios; 2016, 24; 79-102
1507-7241

Pojawia się w:

Itinerarios

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Próba analizy semantycznej wyrażenia cośx skłoniło kogoś do czegośy

Autorzy:

Wołoszyn, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/568154.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

skłonić kogoś do czegoś
lexical unit
semantics
jednostka języka
semantyka

Opis:

The predominant goal of this article is to perform a semantic analysis of the phrase (somethingx impelled somebody to do somethingy). The initial part of the text in question is oriented towards distinguishing lexical items incorporating the verb skłonić. They are as follows: cośx skłoniło kogoś do czegośy, ktośx skłonił kogośy, żeby_, ktośx skłonił kogośy czymśa do czegośb and ktoś skłania się ku czemuś. Then, the meaning of one of them is discussed in detail, namely – cośx skłoniło kogoś do czegośy. The aforementioned considerations are proceeded by the attempt of the author to define the examined sequences.
Celem artykułu jest analiza semantyczna wyrażenia cośx skłoniło kogoś do czegośy. Na początku tekstu zostały wyodrębnione jednostki leksykalne z czasownikiem skłonić: cośx skłoniło kogoś do czegośy, ktośx skłonił kogośy, żeby_, ktośx skłonił kogośy czymśa do czegośb oraz ktoś skłania się ku czemuś. Następnie przeanalizowano znaczenie jednej z nich – cośx skłoniło kogoś do czegośy. Rozważania zostały podsumowane próbą zdefiniowania badanych ciągów.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2018, 15
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Mapping theory without argument structure

Autorzy:

Findlay, J. Y.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/103823.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Podstaw Informatyki PAN

Tematy:

argument structure
mapping theory
argument linking
LFG
Lexical Functional Grammar
Glue Semantics

Opis:

Asudeh and Giorgolo (2012) offer an analysis of optional and derived arguments that does away with argument structure as a separate level of representation within the architecture of Lexical Functional Grammar in favour of encoding much of this information in a connected semantic structure. This simplifies the architecture in many ways, but leaves open the question of the mapping between thematic roles, arguments, and grammatical functions (traditionally explored under the umbrella of Lexical Mapping Theory; LMT: Bresnan and Kanerva 1989). In this paper, I offer a formalisation of these mapping relations, drawing on a modern reanalysis of traditional LMT (Kibort 2007), while also continuing Asudeh and Giorgolo’s (2012) quest to evacuate as much information as possible out of individual lexical entries and into cross-categorising templates (Dalrymple et al. 2004; Crouch et al. 2012).

Źródło:

Journal of Language Modelling; 2016, 4, 2; 293-338
2299-856X
2299-8470

Pojawia się w:

Journal of Language Modelling

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Type Theories and Lexical Networks : using Serious Games as the basis for Multi-Sorted Typed Systems

Autorzy:

Chatzikyriakidis, S.
Lafourcade, M.
Ramadier, L.
Zarrouk, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/103833.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Podstaw Informatyki PAN

Tematy:

lexical networks
JeuxDeMots
type theory
type ontologies
formal semantics
natural language inference

Opis:

In this paper, we show how a rich lexico-semantic network which Has been built using serious games, JeuxDeMots, can help us in grounding our semantic ontologies in doing formal semantics using rich or modern type theories (type theories within the tradition of Martin Löf). We discuss the issue of base types, adjectival and verbal types, hyperonymy/hyponymy relations as well as more advanced issues like homophony and polysemy. We show how one can take advantage of this wealth of lexical semantics in a formal compositional semantics framework. We argue that this is a way to sidestep the problem of deciding what the type ontology should look like once a move to a many sorted type system has been made. Furthermore, we show how this kind of information can be extracted from a lexico-semantic Network like JeuxDeMots and inserted into a proof-assistant like Coq in order to perform reasoning tasks.

Źródło:

Journal of Language Modelling; 2017, 5, 2; 229-272
2299-856X
2299-8470

Pojawia się w:

Journal of Language Modelling

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Per una grammatica comparata italiano-polacca. Il Sostantivo: aspetti morfologici e semantici
Towards a comparative grammar of Italian and Polish languages. The noun - its morphological and semantic aspects

Autorzy:

Mazzini, Maurizio

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/446600.pdf

Data publikacji:

2018-11-30

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

comparative grammar
noun
semantics
morphology
lexical category
grammatica comparata
sostantivo
semantica
morfologia
categoria lessicale

Opis:

This article aims to provide a contribution and act as stimulus towards creating a new framework for the Polish-Italian grammar in comparative perspective. Having examined the attempts to establish a lexical category of the noun, made by both Polish and Italian students, the subsequent task was to analyse its structural and semantic features in order to single out the differences and observable commonalities within the system of both these languages. With regard to the analysis conducted from the morphological point of view, the emphasis was placed upon the distinctive attributes of the noun in the Polish language, set against those of the Italian. In turn, the analysis of the semantic features is narrowed down to particular dimensions (kinship names, parts of the body, animal sounds and words describing noises), within which more apparent differences emerge between the content’s form and substance.
L’articolo vuole essere un contributo e al contempo uno stimolo per la stesura di una grammatica comparata italiano-polacca degna di questo nome. Dopo aver fatto il punto sui tentativi di definire la categoria lessicale del sostantivo, condotti sia dagli studiosi italiani che da quelli polacchi, si passerà ad analizzarlo nei suoi aspetti strutturali e semantici, allo scopo di mettere in luce le differenze e le affinità riscontrabili nei sistemi di entrambe le lingue. Per l’analisi condotta dal punto di vista morfologico, si è posto l’accento sulle peculiarità del sostantivo polacco rapportato a quello italiano. L’analisi degli aspetti semantici viene invece ristretta ad alcuni campi (nomi di parentela, parti del corpo, versi degli animali, rumori) in cui emergono più chiaramente le differenze tra forma e sostanza del contenuto.

Źródło:

Italica Wratislaviensia; 2018, 9.2; 179-193
2084-4514

Pojawia się w:

Italica Wratislaviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Modernization or Simplification: an Empirical Approach to the Turkish Language Reform
Modernizacja czy symplifikacja: empiryczne podejście do reformy języka tureckiego

Autorzy:

Oytun Altun, Hilal

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2057954.pdf

Data publikacji:

2022-03-30

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

Turkish language reform
modernization
purification
lexical
semantics
simplification
reforma języka tureckiego
modernizacja
puryfikacja
semantyka leksykalna
symplifikacja

Opis:

In this paper, I proposed an empirical approach to evaluate the accuracy of modern – or so-called purified – versions of Ottoman texts. Empirical studies on purified texts are limited in terms of quantity despite the abundance of the literature on the purification program within the Turkish language reform. I attempted to analyze a modernized text to answer the following questions; in a modernized text whether (a) semantic accuracy is preserved, or (b) the content is simplified. The method I offer here is based on a comparison of the modernized version with the authentic text from the lexical semantics point of view. My research revealed that some words with more definite meaning were replaced with more imprecise words in the modernized text. Such replacements may lead to a reduction in the content. Nevertheless, future works are needed on large scale data with the help of AI-supported tools to explore whether blurriness occurs in meaning during a modernization process.
W niniejszym artykule zaprezentowano nowatorskie podejście do zagadnienia reformy języka tureckiego oparte na analizie dokładności semantycznych tekstów w języku osmańsko-tureckim i odpowiadających im tekstów w zmodernizowanym – określanym również jako rezultat procesu puryfikacji – języku tureckim. Mimo dość licznych prac naukowych poświęconych problemowi moderniacji jezyka tureckiego jako rezultatu przeprowadzonej w przeszłości reformy językowej liczba prac szczegółowych, których istotą byłyby badania empiryczne tekstów w języku zmodernizowanym, jest ograniczona. Analiza danego tekstu w języku zmodernizowanym miała na celu odpowiedź na pytanie, czy w tekście zmodernizowanym (a) została zachowana dokładność semantyczna, czy też (b) semantyka treści została uproszczona. Zaproponowana przez  autorkę metoda polega na porównawczej analizie  leksykalno-semantycznej tekstu w języku zmodernizowanym i jego wersji oryginalnej. W wyniku analizy okazało się, że niektóre wyrazy o specjalistycznym znaczeniu w tekście sprzed modernizacji zostały zastąpione w tekście w języku zmodernizowanym wyrazami o znaczeniu bardziej ogólnym. Zabiegi tego typu mogły w konsekwencji prowadzić do redukcji wartości semantycznej całości. Autorka podkreśla wagę badań mających na celu wykazanie, czy w procesie modernizacji języka nie doszło do redukcji lub rozmycia semantycznego, jednocześnie zauważając, że z uwagi na dużą ich skalę wykorzystanie narzędzi sztucznej inteligencji będzie nieodzowne.

Źródło:

Perspektywy Kultury; 2022, 36, 1; 155-166
2081-1446
2719-8014

Pojawia się w:

Perspektywy Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Параметричні прикметники як вербалізатори семантики категорії якості в поетичному мовленні авторів Нью-Йоркської групи
Parametric adjectives as verbal semantics of the class in the poetic broadcasts of the authors of the New York group

Autorzy:

Osypchuk, Vita

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/469945.pdf

Data publikacji:

2017-03-01

Wydawca:

Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie

Tematy:

adjective semantics
The New York Group of Poets
parametric adjectives
lexical-semantic group
semantic micro-group

Opis:

The article discusses the parametrical adjectives as components of the system of quality categories in poetic texts of the authors of the New York Group of Poets. The system of micro-groups is represented. Those groups form the basis of the image system in the poetic text within the lexical and semantic groups to indicate quality parameters. Purpose. To find out specifics of the semantic structure of the expression means of the class in the poetic speech of the New York Group of Poets. Methods. During the research the following methods were used: descriptive method at the stage of observation, interpretation and classification of linguistic material; the method of comparative analysis; functional method; statistical method. Results. Issues of lexical semantics has always been the object of research of many linguists. Both Ukrainian and foreign linguistics uses various principles of the lexical-semantic analysis. Subjects of this analysis were as token and organized lexical microsystem. However, the verbalization of the semantic category expressed by parametric adjectives remains the least explored. This is because the language units are characterized by mobility and complexity of the organization within the lexical-semantic system. Implementation of quality categories in the semantics of parametric adjectives is little studied. Consequently, any attempt to analyze the specifics of parametrical adjectives to denote a quality category in the poetic texts of the authors of the New York Group of Poets is important. The article investigated the verbalization parametric semantics on adjectives in the poetic texts of the authors of the New York Group of Poets. It is established that parametric adjectives differ among the other groups of adjectives mainly in relation to the norm. The lexical semantics group of adjectives to denote a quality category represents units that represent the parametric characteristics of surrounding objects. Such units comprise several micro-groups. An adjective to denote parameters in signs category is the qualities of diffuse the connections between sema. It is the consistency which allows you to create a poetic broadcast, original and artistic images that are close to the perception of the audience.

Źródło:

Intercultural Communication; 2017, 2, 1; 75-87
2451-0998

Pojawia się w:

Intercultural Communication

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Właściwości składniowo-semantyczne jednostek z ciągami 'o mał-' i 'omal'

Autorzy:

Piotrowska, Adrianna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/567978.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

semantics
syntax
lexical unit
function unit
metapredicative operators
approximation
semantyka
składnia
jednostka leksykalna
jednostka funkcyjna
operatory metapredykatywne
aproksymacja

Opis:

The paper contains a syntactic and semantic analysis of lexical units with elements o mał- and omal, e.x. o mało co; o mały włos, a; o mały figiel; omal nie; omalże. These lexemes open some positions for various classes of parts of speech, mostly for verbs. They also are metapredicative operators. The tested units have a common semantic component ‘it was close to something to happen’.
Artykuł zawiera analizę składniowo-semantyczną jednostek leksykalnych z ciągami o mał- oraz omal, np. o mało co; o mały włos, a; o mały figiel; omal nie; omalże. Wyrażenia te otwierają miejsca walencyjne dla różnych klas części mowy, najczęściej łączą się z czasownikami. Należą do klasy operatorów metapredykatywnych. Badane jednostki mają wspólny komponent semantyczny ‘niewiele brakowało do tego, aby stało się to, o czym mowa’.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2019, 16
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Najbardziej wydajne przyimkowe składniki i ich funkcje we współczesnej ukraińskiej terminologii naukowo-technicznej

Autorzy:

Azarova, Larisa Y.
Kucharchuk, Galina V.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/607974.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

prepositive component
compound words
composites
semantics
lexical-semantic groups
składniki przyimkowe
złożone wyrazy
kompozyty
semantyka
grupy leksykalno- semantyczne

Opis:

The performance of prepositive foreign components in modern Ukrainian scientific and technical terminology are considered in this article; there are defined and singled out the most productivecomponents. There were determined the word formation of compound words with these components. Terms with productive foreign components are classifed into lexical-semantic groups.
W niniejszym artykule analizowana jest wydajność przyimkowych składników obcych współczesnej ukraińskiej terminologii naukowej i technicznej. Zostają zdefiniowane i wyróżnione składniki o najwyższej wydajności. Określono konstrukcje wyrazowe złożone z tych składowych. Warunki, w jakich słowa ukraińskie wchodzą w relacje z elementami przyimkowymi obcych języków, pozwoliły zaproponować podział na grupy leksykalno-semantyczne.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2013, 31
0239-426X

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

O zapomnianych XIX-wiecznych wyrazach i związkach wyrazowych z kręgu leksyki religijnej (na przykładzie dokumentów Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej)
Forgotten nineteenth-century words and expressions of religious vocabulary (on the example of the documents of the Sisters of Divine Providence)

Autorzy:

Wojtaszek, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/911263.pdf

Data publikacji:

2018-11-26

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

religious language
lexicon
etymology
semantics
lexical archaisms
material archaisms
język religijny
leksyka
etymologia
semantyka
archaizmy leksykalne
archaizmy rzeczowe

Opis:

W artykule zaprezentowane zostały wyrazy i związki wyrazowe z kręgu leksyki religijnej, które funkcjonowały w XIX-wiecznej polszczyźnie, a które nie występują we współczesnych tekstach o tematyce religijnej. Źródłem badanego materiału językowego są teksty XIX-wiecznych dokumentów Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej stanowiących normę prawną tej rodziny zakonnej: Zbiór Ustaw Zgromadzenia Panien Opatrzności (1857) i Ustawy Zgromadzenia Sióstr Opatrzności z 1882 roku. Analiza etymologiczno-strukturalna i semantyczna wyodrębnionych jednostek językowych, poświadczona cytatami odpowiednich zapisów, w których te wyrazy i połączenia występują, wskazuje, że prawie wszystkie wymienione w artykule zapomniane wyrazy i związki wyrazowe wyekscerpowane z dokumentów Zgromadzenia to archaizmy leksykalne. Archaizmem rzeczowym jest leksem pokutnica. Najczęściej powtarzającymi się w analizowanym materiale wyrazami są rzeczowniki admonitorka i pokutnica, następnie próbantka i kolejno frazeologizmy dawać pokuty, cnota gruntowna, rzeczownik szafarka i wyrażenie postępek duchowny. Leksemy cnota i pokora nabrały z kolei nieco negatywnego zabarwienia, zwłaszcza w rzeczywistości laickiej.
The article presents words and expressions from the religious vocabulary which functioned in the nineteenth-century Polish language, and which do not exist in contemporary texts about religion. The source of the study is the nineteenth-century documents of the Sisters of Divine Providence that constitute the legal norms of that religious community: Zbiór Ustaw Zgromadzenia Panien Opatrzności (Collection of Regulations of the Assembly of Maidens of Providence) from 1857 and Ustawy Zgromadzenia Sióstr Opatrzności (Laws of the Sisters of Providence) from 1882. Etymological -structural and semantic analysis of the chosen linguistic units, attested by appropriate quotations in which these words appear, shows that almost all the forgotten words and expressions mentioned in the article taken from the documents of the Congregation of the Sisters of Divine Providence are lexical archaisms. The word pokutnica (penitent) is an archaism. Most often repeated in the analysed material words are the nouns admonitorka and pokutnica, then próbantka and idioms dawać pokuty, cnota gruntowna, the noun szafarka and idiom postępek duchowny. The words cnota (virtue) and pokora (humility) gained a slightly negative connotation, especially in secular reality.

Źródło:

Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2017, 33
2082-9825
2450-0259

Pojawia się w:

Poznańskie Spotkania Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce