W poszukiwaniu kulturowej i jednostkowej motywacji w użyciu leksemu woman przez Jamesa Joyce’a w Dublińczykach

In the article, we exemplify an individualized approach to lexical semantics, where an individual’s use of words is given priority over abstracted and all-embracing dictionary-like definitions. Thus, as identified in Dubliners, the senses of woman are presented as reflections of Joyce’s conceptualizations derived from his own life experience, both personal and cultural. These conceptualizatons may resemble some of the dictionary models/definitions of woman of the relevant (Victorian) period, but, on the whole, they are highly individualized and contextspecific. In our analysis, Joyce’s woman shows in Dubliners six main broad senses, all of which share the element ‘a female person of a status lower than that of a male person.’

W artykule zaprezentowano metodologiczną zasadność i konieczność zastosowania takiej analizy leksykalno-semantycznej, w której za podstawę przyjmuje się nie wyabstrahowane ponad- i pozakontekstowe definicje słownikowe, ale sposób, w jaki znaczenia kreuje dany (jednostkowy) użytkownik języka w faktycznych zdarzeniach mownych. Na podstawie opowiadań Jamesa Joyce’a ze zbioru Dublińczycy prześledzono niuanse semantyczne słowa woman ‘kobieta’, przyjmując, że w każdym wypadku są to wyrazy doświadczeniowych konceptualizacji samego Joyce’a, tych o podłożu wspólnotowym i tych jednostkowych. Chociaż niektóre ze stwierdzonych konceptualizacji przypominają wyidealizowane definicje, jakie leksemowi woman przypisują dla angielszczyzny okresu wiktoriańskiego słowniki, to dla pełnego zrozumienia woman w Dublińczykach należy uwzględnić wiele epizodów z życia Joyce’a oraz charakterystykę społeczno-kulturową jego czasów.