Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "lexeme," wg kryterium: Temat


Tytuł:
Z zagadnień leksyki ekspresywnej – pilch
Autorzy:
Kucharzyk, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678743.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
pilch lexeme
folk culture
Opis:
From the issues of expressive lexis – pilchThe object of this article is the description and interpretation of the semantic development of the pilch lexeme. In its basic meaning this word means a mammal from the Gliridae family. Pilch has already been known in pre-Slavic language and is also confirmed in the historical dictionaries of the Polish language. The historical material documents only the zoological meaning of the lexeme, while in the local dialects one can observe the semantic development of this unit. Pilch, next to indicating various animals, occurs also as a word describing 1. a mean person 2. a bad-natured person, 3. little child. Pilch is an interesting example of a lexical unit that primarily denominates an animal but which extended its meaning and became a personal expressivism as a result of connotations occurring in the folk culture.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2013, 48
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Insza prostota szczera, cnotliwa, przystojna; insza prostota co ją głupstwem zowią". O rozwoju jednego ze znaczeń prostoty
Autorzy:
Raszewska-Żurek, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678745.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
prostota lexeme
Old Polish
Opis:
The transformation of a meaning of prostotaThis article is dedicated to the evolution of one of prostota lexeme meaning (and prostoć, prostość as well) – its human mental sphere significance. The analysis (definitions and examples) expands over the Polish language dictionary since its beginning till modernity. There were two main meanings of a lexeme prostota from the Old Polish till the end of the XVII century – positively characterised straight meaning regarding morality, directly linked to religious attitude and the second one, referring to mental and intelectual ability of individual, negatively regarding its undernormative features.It transformed during the XVIII century – the disredarding meaning disappeared, the first, religious aspect expanded over morality, customs, the way of living, simultanously drifting away from its religious significance.Throught the history of the prostota lexeme there was a short period regarding to a lack of culture and misbehaviour but dissapeared quickly with uprising of a prostactwo lexeme. Since the XIX century the dominating feature of prostota lexeme is being natural in a positive way. Besides the modifications of the lexeme and the transformation of its meanings prostota was mostly referring to positive values, which are the only meanings now.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2013, 48
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Verschiedene Forschungsfragen aus dem phraseologischen und parömiologischen Bereich
Various Research Questions from Idiomatic and Paremiologic Area
Autorzy:
Pawlak, Wiktoria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029004.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
collocation
idiom
paremiology
lexeme
translation
Opis:
This anthology includes the texts of the 2th international conference “German phraseology and paremiology in contact and contrast”, which was organized from 23th May to 25th, 2019 at the Institute for German Studies at the University of Wrocław. The anthology contains articles from different subject areas that refer to proverbs and idioms. You can find here the studies of grammar, of syntax, of semantics, of linguistics and of didactics.
Źródło:
Linguistische Treffen in Wrocław; 2020, 18; 521-525
2084-3062
2657-5647
Pojawia się w:
Linguistische Treffen in Wrocław
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od wyrazu do hasła słownikowego
From a word to the lexeme
Autorzy:
Sadziński, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/679507.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
-
dictionary
lexicography
lexicology
lexeme
word
Opis:
In this article we find lexicographical reflections on the German (and Polish) dictionaries primarily in the context of the amount and structure of the contained therein lexemes. The author weaves considerations about the type of dictionary entries and how they can be lemmatised, eg. putting in dictionaries often only parts of compound words (eg. Affen-, Hunde-, -frei, -hungrig) to productively contribute to the development of vocabulary (eg. Affenschnell, Hundehitze, sozialversicherungsfrei, sexhungrig). The article also touched upon the issue of online dictionaries (digitized) and the increasingly important issue of foreign words, particularly English. The object of the considerations are mainly the Duden dictionaries, and also Wordbooks from Adelung, Klappenbach / Steinitz, Doroszewski, Zgółkowa, Żmigrodzki et al.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2016, 12; 107-122
2449-6820
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Діалектний словник як репрезентант явищ матеріальної та духовної культури народу
Dialectal dictionary as a representative of a nation’s material and spiritual culture.
Autorzy:
Мартинова, Ганна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498451.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
діалектний словник,
реєстрове слово,
обрядова лексема,
мікротекст
patois lexical stock,
registered lexeme,
ritual lexeme,
microtext
Opis:
У статті окреслено специфіку відображення в реєстрі діалектних словників явищ традиційної народної матеріальної й духовної культури. Акцентовано увагу на необхідності ілюструвати реєстрові лексеми мікротекстами зв’язного діалектного мовлення для репрезентації обсягу знань про календарне свято, специфіку тлумачення його змісту, відображення специфічно народного світобачення та особливостей сприйняття дійсності.
The article regards a peculiar representation of the traditional folk material and spiritual cultural phenomena in the patois lexical stock. The registered lexemes are supposed to be illustrated through micro texts of the related dialectal speech to deliver the information of the calendar date, its interpreted sense, reflected in the specific outlook and cognitive perception.
Źródło:
Gwary Dziś; 2018, 10; 127-134
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany znaczeniowe leksemu pomocnik
Changes in the meaning of the lexeme pomocnik (a helper)
Autorzy:
Jabłońska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147011.pdf
Data publikacji:
2022-02
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
context analysis
suffix -nik
lexeme
semantics
Opis:
The paper shows the changes in the meaning of the word pomocnik (a helper). This lexeme has always existed in the Polish language, but it referred only to people in Old Polish. In later times, it started to be used as the name of plants and the animals that helped the police or disabled people. Now the meaning is much broader. Additionally, the word pomocnik can refer to any object which helps us do something.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2022, 791, 2; 80-92
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stałość i zmienność w leksykograficznej kodyfikacji wybranych niemieckich zapożyczeń leksykalnych z grupy rzeczowej „budownictwo” w „Słowniku języka polskiego” pod redakcją Witolda Doroszewskiego oraz w „Słowniku języka polskiego PWN” pod redakcją Elżbiety Sobol
Constancy and changeability in the lexicographic description of chosen German loanwords in the category building industry in “Słownik języka polskiego” edited by Witold Doroszewski and in “Słownik języka polskiego PWN” edited by Elżbieta Sobol
Autorzy:
Marek, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967387.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
German language
lexeme
loanword
Polish language
word
Opis:
This article presents German loanwords in the Polish language. Its aim is twofold: to discuss words of German origin in Polish, as well as to stress Polish-German language contacts and their influences on vocabulary (a significant number of German loanwords refer to the building industry). The analysis will not only deal with the meaning and etymology of particular words, but will also scrutinize their description in the dictionaries of Polish edited by Doroszewski and Sobol.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2015, 11; 81-91
2449-6820
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Rzekł mu Piłat: Co to jest prawda?” ’Emet i alētheia w tradycji żydowskiej i grecko-rzymskiej. Kulturowo-teologiczne odczytanie J 8,31-32 i J 18,37-38a. Cz. 3
“Pilate saith unto him: What is truth? Part III
Autorzy:
Gajewski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/425404.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Gdańsku z siedzibą w Sopocie
Tematy:
Truth
Lexeme „alētheia”
New Testament
Corpus Johanneum
Opis:
Discussion regarding the use and nature of the term “truth” in John’s (Corpus Johanneum) has a long record going back to the XIX century. Scholars of such a calibre as were Dodd or Bultmann drew their attention to Hellenic circles (including Platonic and Gnostic) as the main source of inspiration for John’s interpretation of truth. However, over the course of time, we have noticed a turn towards enhancement of literature of Judaism of that time, including texts from Qumran. After discussing status questionis lexeme alētheia was analysed in the texts of Corpus Johanneum.Conclusions resulting from the analysis lead to the view focusing on non-homogeneous influences and also on a considerable contribution of John’s own circles and that of the early Church.
Źródło:
Gdański Rocznik Ewangelicki; 2016, 10; 169-192
1898-1127
Pojawia się w:
Gdański Rocznik Ewangelicki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zur Gegenwart und Geschichte der Forschungen zu deutschen lexikalischen Entlehnungen im Polnischen
Present and past of research of German borrowings in Polish
Autorzy:
Marek, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967359.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
borrowing
German language
lexeme
Polish language
words
Opis:
The article presents research into borrowings from German to the Polish language. That research was initiated in the 19th century. German lexical borrowings were linked to other linguistic issues, such as morphology, syntax, phonology or semantic field theory. The most important researcher of German borrowings in Polish were Aleksander Bruckner, Leszek Moszyński, Ludwik Zabrocki, Wilhelm Kästner, Alicja Karszniewicz-Mazur etc. The article is a critical analysis of the most significant publications on this subject.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2013, 09; 53-62
2449-6820
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ socjalizacji na znaczenie leksykalne
Autorzy:
Urbancová, Lujza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022810.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
socjalizacja
socjalizacja językowa
język słowacki
leksem slečna (panna)
leksem pani
socialisation
language socialisation
Slovak
lexeme slečna
lexeme pani
Opis:
W artykule zwrócono uwagę na społecznie tworzone i zmienne znaczenia konotacyjne słowackich leksemów pani, slečna, pán (pol. pani, panna, pan). Autorka uznaje zmiany w zwyczajach nominacyjnych użytkowników języka słowackiego za przejaw socjalizacji lingwistycznej, która z kolei wiąże się z takimi pojęciami jak stereotypy oraz władza symboliczna i dyskurs.
The paper pays attention to meaning of words, especially slečna (miss) and pani (misses), which are effected by socialisation. The author presents texts as examples of creating social part of the meaning. It is based on gender stereotypes and when a certain society wants to change usage of certain words, such as miss and misses, it can lead to a discussion in the society. The whole situation is related to a topic of control and power in the society.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2019, 53; 91-97
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Стилске карактеристике лексике превода текстова из сфере православне духовности на савремени српски језик
Stylistic characteristics of lexis from Orthodox spirituality sphere texts translated into contemporary Serbian
Stilske karakteristike leksike prevoda tekstova iz sfere pravoslavne duhovnosti na savremeni srpski ǰezik
Autorzy:
Levuškina, Ružica S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920443.pdf
Data publikacji:
2020-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
sacral style
novel
service
stylematic characteristic
lexeme
synonym
Opis:
In Serbian theolinguistics, there is a good terminological and theoretical basis for research of sacral functional stylistics complex, e.g. functional varieties and genres of the literary language determined by sacral spheres and aims of communication. In this paper, about 160–170 lexical units from two texts of this sphere and literary style have been analyzed. The first one is novel Lavr, translated into Serbian from Russian and the second is Service of the Icon of the Mother of God Velikore - m e t s k a – translated into Serbian from the Church-Slavonic language. The first genre (novel) belongs to both the sacral and profane sphere, while the second one (service) is a genre belonging to the sacral sphere only. Stylematic characteristics of lexical units from these texts have been analyzed, mostly on lexical, phonetic-morphological and derivational language levels. In almost all cases (except terminology) stylistically adequate lexemes have been opposed to stylistically neutral (or other) synonym(s). Although we already know what basic constitutive elements of sacral functional stylistics complex (churchslavonisms and archaisms) are, there is not enough synchronic stylistic research of concrete material belonging to sacral functional stylistics complex in the Serbian linguistics. This offered here is one of the first and we hope it to be stimulating for other researchers, so that we can create a bigger list of stylistic adequate lexemes used in sacral genres. This will be useful not only for stylistics of sacral genres, but also for the theory and practice of translation, as well as to Serbian and Slavic theolinguistics.
Źródło:
Stylistyka; 2020, 29; 385-397
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Семантико-синтаксичні особливості українських й англійських паремій: зіставний аспект
Autorzy:
Szulha, Svitlana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789887.pdf
Data publikacji:
2018-04-20
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
paroemia
semantico-syntactic structure
model
lexeme
proposition
feature
Opis:
The article in question deals with the linguistic contrastive analysis of the semanticosyntactic structure of Ukrainian and English proverbs. The attention has been focused on the sentence structure including stylistic, functional and semantic overtones. Paroemias are considered as a complicated semantic category which may refl ect the specifi city of perception of the objective reality by the representatives of diff erent ethnos in general and each fragment in particular. In a wide sense a paroemia is an archetype unit that represents ancient culture, traditions and mentality of each nation. The common and diff erent features have been identifi ed according to structure, lexical background and meaning. The most widespread similarities and diff erences have been determined in both languages with the help of structural models.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2018, 6; 295-303
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Významové souvislosti univerbizátů a s nimi stejně znějících výrazů v textech současné češtiny
Semantic Connection of ,,Univerbizates and Other Words With the Same Language Form in Contemporary Czech
Autorzy:
KOLÁŘOVÁ, IVANA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953874.pdf
Data publikacji:
2008-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
word-formation
univerbisation
one-word lexeme
univerbizate
compound lexeme
meaning of univerbizate
stylistic characteristic of texts
Czech national corpus
Opis:
Univerbization is a process of word-formation by which the words of a compound lexeme or of a syntactic construction fuse into a single word/one-word lexeme: that one-word lexeme is called univerbizate (in Czech univerbizát - a result of the process of univerbization), for example: světový rekord (world rekord - compound lexeme) - svěťák (an „univerbizate”); mikrovlnná trouba (microwave oven - compound lexeme) - mikrovlnka (an „univerbizate”). The „univerbizates” are almost derived by suffix from one of the word of compound lexeme (světový - svěťák, mikrovlnný - mikrovlnka). Czech national corpus evidences that there are many „univerbizates” in contemporary Czech texts. We are going to find the „univerbizates” in corpora SYN2000, SYN2005, SYN2006pub that have the same language form and different meaning, but we assume that the meaning of the „univerbizates” with the same language form are connected with one another. The univerbizates can have the same language form like: - other „univerbizates”, for example dvouletka means: a) dvouletá rostlina, for example pupalka dvouletá (evening primrose); b) dvouleté období (two-year/biennial cycle); - other words, that are not called „univerbizates”, for example dopravák a) dopravák (an „univerbizate”) means dopravní policista (traffic policeman, transit cop); b) when dopravák means zaměstnanec ve sféře dopravy („some persone working in the sphere of transportation and traffic”), it is not an „univerbizate”. We are going to deal with process of „univerbization” by which words of various compound lexeme or various syntactic structures fuse into the same one-word lexeme. We will compare frequency of them and stylish characteristics.
Źródło:
Stylistyka; 2008, 17; 295-311
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Rzekł mu Piłat: Co to jest prawda?” ’Emet i alētheia w tradycji żydowskiej i grecko-rzymskiej Część II
„Pilate saith unto him: What is truth?” Emet and alētheia in Jewish and Greco-Roman Tradition. Part 2
Autorzy:
Gajewski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/425366.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Gdańsku z siedzibą w Sopocie
Tematy:
Truth
lexeme alētheia
New Testament
intertestamental Jewish literature
Opis:
The article continues to analyze the lexeme alētheia in the NT texts, aside from the Corpus Johanneum. The conclusions of the analysis point to a heterogeneity of influence. The inspiration has been observed to come both from the classic interpretation of the term (that of conformity to the reality) as well as its usage in the Old Testament or the literature of the Second Temple Judaism. The Synoptic authors in the vast majority used the lexeme alētheia in the meaning of the correspondent definition (that of conformity to the physical and metaphysical reality), and also in a manner similar to the Hebrew meaning of amen. Referring to the Old Testament announcements, they pointed to the fulfillment of the promises in the person of Jesus Christ and in the life of the early Church. According to Matthew and Mark, Jesus did not use this term, while Luke recorded several such instances, one of which is particularly interesting (Luke 16:11). His use of the adjective alēthinos in the parable shows physical goods in juxtaposition with true goods, and the context indicates the initiation base, similar to Jas 1:18 and 2 Pt 2,12. Paul used the lekseme alētheia in its various shades and configurations (the truth of God, the word of truth, the knowledge of truth, the reception of truth, and the truth of Christ). Besides the classic interpretation, he can be said to have contributed to the emergence of synonymy between the concepts of "truth" and "The Gospel". The term was used in a similar way in the letters of James and Peter. This shows the influence of the Qumran literature or – in more general terms – the theological and linguistic concepts of the early Judaism. We can also find specific examples of associating truth directly with the person of Jesus of Nazareth. Truth possesses not only intellectual value, nor is it equal to doctrine, but there has to be consistency between words and deeds, doctrine and morality.
Źródło:
Gdański Rocznik Ewangelicki; 2014, 8; 246-264
1898-1127
Pojawia się w:
Gdański Rocznik Ewangelicki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Of ‘Bodies’ and Related Names in the History of English Semantics: Semantic Dynamics vs. Semantic Boundedness
Autorzy:
Dekeyser, Xavier
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/888750.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
historical semantics
body
corpse
dynamic lexeme
dynamics
boundedness
Opis:
This paper deals with the names for both living and dead bodies, more particularly OE lic and lichama, OE bodig and finally ME corpse. The main focus will be on the contrast between semantic dynamics and boundedness, together with what we refer to as semantic redeployment. Body proves to be a very dynamic lexeme. In addition, it also contributed to the system of grammaticalized quantifier pronouns. This is in sharp contrast with the boundedness of lic and lichama, which gradually got lost in the course of ME. Initially, the loan lexeme corpse seemed to follow the semantic paradigm of body. However, in present-day English it has only preserved its prototypical meaning of dead body. Interestingly, my data suggest that words related to ‘death’ do not tend to give rise to any metonymical or metaphorical developments. The eventual result of these lexico-semantic changes is a far-reaching redeployment in Modern English in terms of a binary contrast between two lexical items: polysemous body, with a vast array of mostly metaphorical meanings, and monosemous corpse.
Źródło:
Anglica. An International Journal of English Studies; 2015, 24/2; 63-78
0860-5734
Pojawia się w:
Anglica. An International Journal of English Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Semantic Scope of the Lexeme Fear in the Biblical Text
Autorzy:
Matskiv, Petro
Botvyn, Tetiana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341230.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
lexeme
fear
awe
fear of God
Bible
sacrum
profanum
Opis:
The article is devoted to the peculiarities of the functioning of the lexeme fear [strakh] in the text of the Scriptures in the sphere of sacrum—profanum; the authors have described the method of research of emotional vocabulary in the linguistic aspect. The semantics of the mentioned word in a profane expression has been considered and based on the method of dictionary definition, etymological, contextual and conceptual analyses, and a complex approach. The authors have traced the understanding of fear in the sacral manifestation (fear of God), relying on the divine nature of this occurrence, which goes beyond the natural understanding of the studied phenomenon. The fear of God in the Bible should be considered as blahohovinnia [awe], which has three levels of manifestation: initial: it arises as gratitude to God for forgiven sins and leads a person to awe before the Lord and helps to salve his soul. A higher level is the feeling of blahohovinnia which resides in a person when they stand before God and is ready to obey Him in everything. The highest level of awe is the concept of absolute service to God when there is no fear but only love.The source language clearly distinguishes the concept of natural fear and supernatural fear, whose linguistic signs are separate lexemes, whereas in the Ukrainian language (as well as in Ukrainian translations of Scripture) the expression of these meanings occurs with the help of lexemes strakh [fear], bohobiynyi [God-fearing], pobozhnyi [pious], boyatysia [to fear], shanuvaty [to honour] that does not correlate with the primary source.
Źródło:
Neophilologica; 2022, 34; 1-15
0208-5550
2353-088X
Pojawia się w:
Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Роль языковых средств при описании польско-российских отношений в текстах, посвященных теме Катыни (на материале „Газеты Выборча” за период 1989–1999 гг.)
The role of linguistic means in the description of Polish-Russian relations in the texts dedicated to the topic of the Katyn massacre (on the materials of “Gazeta Wyborcza” in the period of 1989 to 1999)
Autorzy:
Lukianov, Dmitrii
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2225046.pdf
Data publikacji:
2022-12-25
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
linguistic means
metaphor
lexeme
Polish-Russian relations
Katyn massacre
Opis:
In order to form a certain image, media employ various linguistic means, such as metaphors, comparative structures, etc. Based on the material from “Gazeta Wyborcza” concerning the topic of the Katyn massacre, the present study attempts to reconstruct the image of Polish-Russian relations and decide what role the linguistic means used in the articles play in creating the discussed phenomenon. As a result the author concludes that there are two points of view about Russia presented in “Gazeta Wyborcza”. On the one hand, Russia is a criminal country and a debtor that cannot fulfil its obligations. On the other hand, Russia is a state that is open for cooperation and capable of helping. There are also two different points of view about the Polish-Russian relationships. As stated by some experts, Polish-Russian relations in the analyzed period are characterized as negative. According to the other opinions (prior to the 2022 war), these relations are getting better and perhaps will continue to improve.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2022, 47, 2; 145-154
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Univerbizované názvy institucí – stylová hodnota, expresivita a vhodnost jejich užití z hlediska jazykové kultury
Autorzy:
KOLÁŘOVÁ, IVANA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/615386.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
univerbizates
multi-word lexeme
stylistic value
adequacy using
cultured speech
Opis:
The names of institutions in the Czech language are:– multi-word lexeme/collocation: prùmyslová škola, úøad práce;– one-word lexeme – primary derivates: ohlašovna, knihovna;– “univerbizates“ – words formed by fusion of multi-word lexeme: prùmyslová škola, úøad práce (multi-word lexemes) – prùmyslovka, pracák (univerbizates).Names of institutions that are formed as univerbizates, are almost stylistically marked. They are stylistically differentiated: some of them are standard (devítiletka, jednotøídka), others are slightly substandard – colloquial (prùmyslovka, akciovka) or more substandard – slangy: uèòák, beròák, dìcák.The process of derivation of univerbizates is not so varied as derivation of the primary derivates. Most univerbizates – names of institutions are formed by several suffixes: -ka, -ák, rarely by suffixes -áè, -da, -árna. There are only substantive univerbizates and probably no adjectival, verbal or adverbial univerbizates. The word-forming of univerbizates is quite conservative compared to the word-forming of other words in Czech.
Źródło:
Stylistyka; 2013, 22; 218-232
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Some Facts on Homonymy in Polish
Autorzy:
Cuper, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070441.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
Tematy:
homonymy
polysemy
entry
lexeme
interlingual
homonimia
polisemia
hasło
lexem
międzyjęzykowy
Opis:
Praca ta skupia swoją uwagę na analizie procesu homonimii w języku polskim, podając funkcjonujące definicje tego zjawiska. Prezentuje ona również pochodzenie słowa „homonimia’’ i przedstawia różne rodzaje homonimii. Niektóre z definicji opatrzone są przykładami z innych języków w celu głębszego zaprezentowania homonimii międzyjęzykowej.
Źródło:
Language. Culture. Politics. International Journal; 2020, 1; 15-27
2450-3576
2719-3217
Pojawia się w:
Language. Culture. Politics. International Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Лексические средства выражения оппозиции «свой – чужой» в русскоязычной зарубежной прессе славянских государств
LEXICAL MEANS OF EXPRESSING THE OPPOSITION “OWN – ALIEN” IN THE RUSSIAN-LANGUAGE FOREIGN PRESS OF THE SLAVIC STATES
Autorzy:
Żdanowa, Irina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444707.pdf
Data publikacji:
2017-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
мass-medial discourse
media texts
opposition
“own – alien”
lexeme
Opis:
In this article, the opposition of the “own – alien” in the Russian-language press of the Slavic states is considered. The research is based on the hypothesis assuming the presence of the opposition “own-alien” in media texts, which may be due to mass migrations, frequent acts of terrorism, and complicated political relations between states in the modern world. The article presents ways of manifesting the opposition “own – alien” in media texts and discusses the features of the lexical expression of this opposition.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2017, XIX/2; 55-64
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die 27. Duden-Auflage und ihre Geheimnisse. Bemerkungen zur Spezifik der aufgenommenen Lexeme
Autorzy:
Dargiewicz, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559733.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
Duden
27th edition
new entry
development
tendencies
orthographic dictionary
lexeme
Opis:
The 27the Edition of The Duden German Dictionary and Its Secrets: A Characteristics of the Specific Nature of Selected New Entries Duden – an orthographic dictionary of German language – is updated each three to five years, because this is the time period in which enough lexical changes take place to be enumerated and described. On the basis of a representative list of new entries in the latest Duden, conclusions are drawn in this article concerning the most recent German vocabulary. The specific nature of the new lexical items is commented upon as well as the most recent tendencies in the German language, the direction in which it is heading and the degree to which the development of the language is correlated with the development of the society and its priorities in the given timeframe and context. Furthermore, an important goal of the present article is to examine the ways in which vocabulary reflects the changes in our attitudes/communication behaviours.
Źródło:
Orbis Linguarum; 2018, 50; 509-523
1426-7241
Pojawia się w:
Orbis Linguarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafizyka myślenia – syntetycznie o kwestii ‚myślenie’ czy‚ myślenie specjalistyczne’?
Metaphysics of Thinking – Synthetically about the Issue ‚Thinking’ or ‚Specialized thinking’?
Autorzy:
Pawłowski, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555466.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
Tematy:
conceptualization
specialized conceptualization
instrument of thought
lexeme
specialized lexeme
cognitive work
specialized cognitive work
myślenie
myślenie specjalistyczne
instrument myślenia
leksem
leksem specjalistyczny
praca poznawcza
specjalistyczna praca poznawcza
Opis:
Effects of previous studies show that conceptualization (in general) cannot be distinguished from language conceptualization. Conceptualization and language are interrelated, no matter whether one considers a concrete language of Polish, Greek, Catalan, etc., or a concrete language of mathematics or logic. Can the same be said about conceptualization and specialized conceptualization? Can a distinction be made between these expressions' designata? I answer these questions while referring to results of empirical studies and reflecting on (specialized) cognitive work.
Źródło:
Applied Linguistics Papers; 2018, 25/1; 51-59
2544-9354
Pojawia się w:
Applied Linguistics Papers
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Слово коровай: діалектний текст та обрядовий контекст
The word korovay: a dialectal text and the ritual context.
Autorzy:
Хібеба, Наталія
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498390.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
лексема,
весільна лексика,
номінація,
бойківські говірки
lexeme,
wedding vocabulary,
nomination,
Boyko dialects
Opis:
Записані під час експедицій на Бойківщину впродовж 1999–2016 років тексти про весілля, доступні діалектні, фольклорні, етнографічні записи від кінця ХІХ ст. свідчать, що до 50-х років ХХ століття з обрядовою метою використовували не коровай, а випечений домашній хліб із житньої чи вівсяної муки, згодом – із пшеничного борошна або ж куплений виріб. Сучасні тексти про бойківське весілля дають змогу проілюструвати функціювання слова коровай. Проаналізовано семантику лексеми, її здатність утворювати деривати з обрядовим значенням, тенденцію до компонування сталих словосполучень, а також обрядовий контекст використання короваю. Лексема демонструє варіативність на фонетичному, акцентуаційному, словотвірному рівнях. Відзначено різні назви на позначення оздоб на короваю, зокрема спеціально випечених із тіста виробів. У статті наведено розповіді респондентів про вірування, ворожіння тощо, повʼязані з випіканням короваю.
The word korovay: a dialectal text and the ritual context. Texts about weddings, recorded during expeditions to Boykivshchyna in 1999-2016 and comprising dialectal, folklore and ethnographic records from the late 19th century, are evidence that until the 1950s, it was not the korovay but cooked, homemade bread made from rye or oat flour (later on from wheat flour) that was used to prepare a ceremonial product. Modern texts about Boykos’ weddings provide information about the word korovay. In this article, the semantics of the lexeme, its ability to form derivatives indicating ceremonial aspects, a tendency to form stable phrases, as well as the ritual context of the use of the word korovay are analysed. The lexeme demonstrates variability on the level of phonetics, accent and morphology. Various names have been used to denote decorative korovays, including specially baked products. In the article, the respondents talk about their beliefs and the divinations revolving around the process of baking bread.
Źródło:
Gwary Dziś; 2018, 10; 33-48
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksem 'apopleksja' w historii polszczyzny
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678655.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polish language
Polish medical terminology
lexeme 'apopleksja' in the history of Polish
Opis:
The lexeme apopleksja in the history of PolishApopleksja ‘apoplexy’ is a word of Latin origin which was used for the first time as a medical term probably in 1534 in a herbarium by Stefan Falimirz. Since then it has been continuously included in dictionaries. Over the period of its presence in Polish, it has been considered to be a medical term, which has been numerously evidenced in medical texts of various epochs and also by the fact that it was referenced in two medical lexicons which are important in the history of the Polish medical terminology: one of 1881, the other of 1905. However, these lexicons show that the term apopleksja had competition. Most probably, the lexeme apopleksja was used for the last time as a strictly medical term before the Second World War. Today it belongs to a group of archaisms in the medical terminology and has been replaced by the following terms: udar (udar mózgu, udar mózgowy) ‘stroke (brain stroke, cerebral stroke).’ Leksem apopleksja w historii polszczyznyApopleksja to wyraz pochodzenia łacińskiego użyty po raz pierwszy prawdopodobnie w 1534 r. w zielniku Stefana Falimirza w funkcji ówczesnego terminu medycznego. Od tego momentu do dziś jest nieprzerwanie notowany przez słowniki. W ciągu swej bytności w polszczyźnie traktowany jest jako termin medyczny, o czym świadczą jego liczne poświadczenia w tekstach medycznych różnych epok oraz fakt odnotowania go w dwóch ważnych dla historii polskiej terminologii medycznej leksykonach medycznych: z 1881 r. i z 1905 r. Jednak już w tych leksykonach widać, że termin apopleksja miał konkurencję. Prawdopodobnie leksem apopleksja ostatni raz został użyty jako termin ściśle medyczny przed drugą wojną światową. Dziś należy do grupy archaizmów w terminologii medycznej, a jego miejsce zajęły terminy: udar (udar mózgu, udar mózgowy).
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2017, 52
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O parach komponentów czasownikowych równoważnych dystrybucyjnie
On pairs of distributionally equivalent verbal components
Autorzy:
Andrejewicz, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118430.pdf
Data publikacji:
2013-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
frazeologia
składnia
leksemy czasownikowe
komponenty czasownikowe
phraseology
syntax
verbal lexeme
verbal component
Opis:
This article is continuation of the discussion on grammatical characteristics of the Polish verbal components, understood as elements of phraseological units. The subject of the work is comparison of collocations, containing a pair of equivalent verbal components. The research demonstrated interesting grammatical regularity between inflection and syntactic features. The verbal components having different forms in collocations, including personal forms, have typical functions of a verb, e.g. constitute a sentence. The components, which have only one form – even identical with a personal form – do not function as finite verbal phrases. They have specific syntactic properties.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2013, 13; 11-28
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Семантика регулятива мати в посланнях Андрея Шептицького
Semantics of the regulative maty (mother) in Andrei Sheptytsky’s epistles
Autorzy:
Tarasiuk, Tatiana
Kosyk, Anastazja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343292.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
лексичний регулятив
релігійний стиль
лексема
послання
lexical regulative
religious style
lexeme
epistle
Opis:
У статті висвітлюється питання про лексичну регулятивну семантику мати в посланнях митрополита Української Греко-Католицької Церкви Андрея Шептицького. Оскільки матеріалом для дослідження є тексти релігійного стилю, розглянута лексема, на додаток до свого основного значення „жінка по відношенню до дитини, яку вона народила”, розширює свою семантику значенням „Церква по відношенню до своїх віруючих” з конкретизацією через прикметники лексеми рідний, справжній. Частотна актуалізація регулятивного мати (мати) була виявлена в назвах релігійного дискурсу „Матір Божа”, „Божа Мати”, „мати Христа”, „Свята мати”, „Благословенна мати”, використовуваних для позначення материнства Діви Марії по відношенню до Ісуса Христа, і в іменах „мати всіх нас”, „мати Небес”, використовуваних для пояснення значення її материнства для всіх віруючих на землі. Світське значення лексичного регулятиву мати визначається стилем поведінки жінки як християнки і позначається, в першу чергу, атрибутами благочестивої, християнської, рідної матері (сімейним станом по відношенню до дітей). Ідіостиль митрополита ілюструє використання досліджуваного регулятиву в чіткій сімейній ієрархії, наприклад, батько і мати; батько, мати, брат, сестра, дружина, чоловік; мати і дитина, включаючи узагальнений збірний образ всіхжінок, основною місією яких є народження і виховання дітей.
The article highlights the issue of the lexical regulative maty semantics in the epistles of the Ukrainian Greek Catholic Church Metropolitan Andrei Sheptytsky. Since the case study material is the religious style texts, the lexeme under consideration, in addition to its basic meaning of „woman, in relation to the child she gave birth to”, expands its semantics with the meaning of „church, in relation to its believers” with its concretization through the adjective lexemes native, genuine. The frequency actualization of the regulative maty (mother) has been revealed in the names of the religious discourse Mother of God, God’s Mother, Mother of Christ, Holy Mother, Blessed Mother, used to denote the motherhood of the Virgin Mary in relation to Jesus Christ, and in the nomens the Mother of us all, the Mother of Heaven, used for the explication of her motherhood significance to all the faithful on the Earth. The secular meaning of the lexical regulative mother is determined by the style of woman’s behavior as a Christian and indicated, primarily, by the attributes of pious, Christian, native mother (a family status in relation to children). The Metropolitan’s idiostyle illustrates the use of the studied regulative in a clear family hierarchy, for example father and mother; father, mother, brother, sister, wife, husband; mother and a child, including a generalized collective image of all women, whose primary mission is the birth and upbringing of children.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2021, 9; 53-65
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematika styloreho hodnoceni frekventovanych unirerbizdtu v textech raźnych stylovych oblasti
Autorzy:
Kolarova, Ivana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1203358.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Czech National Corpus
multiverbal lexeme
univerbizat
reąuency
freąuented uniyerbizates
style
stylish sphere
Opis:
The article focuses on „univerbizates”, lexical units that were formed by fusion of multiverbal lexemes into a one-word lexemes, whose freąuency in the Czech National Corpus SYN is more than 300 and only 4-2x lower than the freąuency of their underlying multiverbal lexemes. There are monitored the univerbizates with high freąuency in the texts of various stylish spheres. The texts with freąuented univerbizates evidence that the uniyerbizates with freąuency comparable to the freąuency of underlying multiverbal lexemes are often stylish neutral or they are used terminologically, but some freąuented uniyerbizates are substandard - colloąuial (conversational), for example prumyslovka, obćanka, ridićak, or expressive, for example papiftak, spacak. Some uniyerbizates that were taken for expressive and slangy are taken for terminological, for example kopirka.
Źródło:
Stylistyka; 2011, 20; 363-379
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowy obraz drogi w języku polskim i ukraińskim
Autorzy:
Łazarowycz, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147582.pdf
Data publikacji:
2022-01
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
językowy obraz świata
droga
leksem
semantyka
kontekst
linguistic worldview
road
lexeme
semantics
context
Opis:
W przedstawionym artykule poddano analizie językowy obraz drogi w języku polskim i ukraińskim w perspektywie porównawczej. Opisano znaczenia leksemu droga przedstawione w słownikach, synonimy, metafory i metonimie, przysłowia ilustrujące różne znaczenia drogi. W rekonstrukcji językowego obrazu drogi uwzględniono analizę łączliwości leksykalnej wyrazu droga, warstwę konotacyjną, czyli zjawisko „rozszerzania się semantyki” na podstawie analizy korpusów tekstowych. Artykuł wpisuje się w nurt badań językoznawczych ukierunkowanych etnolingwistycznie, wykorzystując aparat badawczy strukturalizmu i kognitywizmu.
The presented paper analyses the linguistic view of the road in Polish and Ukrainian from a comparative perspective. It describes the meanings presented in dictionaries, synonyms, metaphors and metonyms, proverbs reflecting the concept of the road. The reconstruction of the linguistic view of the road includes the analysis of the lexical connectivity of the word road, the connotation layer and the phenomenon of “semantics expansion” based on an analysis of text corpora. The paper is part of the stream of ethnolinguistically oriented linguistic research, while using the research apparatus of structuralism and cognitivism.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2022, 790, 1; 109-128
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zu slawischen Anleihen im österreichischen Deutsch und deren Lemmatisierung in „Duden. Deutsches Universalwörterbuch” und „Duden. Wie sagt man in Österreich?”
Slavic loanwords in the Austrian variant of the German language and their description in the “Duden” dictionaries: “Deutsches Universalwörterbuch” and “Wie sagt man in Österreich?”
Autorzy:
Marek, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967267.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Austrian variant of the German language
German language
lexeme
loanword
Slavic language
word
Opis:
This article presents Slavic loanwords in the Austrian variant of the German language. Its aim is twofold: it discusses words of Polish, Slovakian, Czech, Serbo-Croatian, and Slovenian origin in the Austrian variant of German, as well as stressing the multicultural history of Austria and its influence on vocabulary (a significant number of Slavic loanwords refer to culinary lexis denoting the names of Slavic meals). The analysis will not only deal with the meaning and etymology of particular words, but will also scrutinize their description in the “Duden” dictionaries: “Deutsches Universalwörterbuch” and “Duden. Wie sagt man in Österreich?”.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2014, 10; 79-92
2449-6820
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz czł(owi)eka w tekstach przysłów polskich
An image of a human being in the texts of Polish proverbs
Autorzy:
Kochmańska, Wioletta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590810.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
proverb
lexeme człowiek
cognitive representation of a concept
przysłowie
leksem człowiek
kognitywne wyobrażenie pojęcia
Opis:
W artykule przedstawiony został językowy obraz leksemu człowiek zawartego w linearnej strukturze tekstu przysłów, w których wskazany element stanowi centrum tematyczne. Dzięki analizie kognitywnej, w której uwzględniony został zarówno metaforyczny, podmiotowy, jak i przedmiotowy sposób widzenia człowieka, można stwierdzić, że jest on istotą złożoną, inteligentną, ale też niepozbawioną pierwotnych instynktów i ułomności, które w antropocentrycznym widzeniu prezentowane są w sposób metaforyczny. Człowiek podlega kontekstualnej waloryzacji z ośrodkiem ocennym w kanonicznej diadzie dobry–zły, co nie tylko wskazuje na przedmiotowe cechy, ale pozwala na realizację funkcji dydaktycznej przez gatunek. Jako podmiot podejmuje działanie lub poddaje się sprawczym siłom. Jest jednostką silnie stereotypizowaną, co pozwala na ujawnianie wiązanych z człowiekiem kulturowych przyzwyczajeń, dowodzących istnienia trwałości przypisywanych cech.
This article presents a linguistic image of the lexeme człowiek, contained in the linear structure of the text of proverbs, where the indicated element constitutes a thematic centre. As a result of cognitive analysis which considered metaphoric, subjective, and objective ways of perceiving a human being, it is possible to state that he is a complex, intelligent being, but also not devoid of primitive instincts and imperfections that in the anthropocentric perception are presented metaphorically. Człowiek is subject to contextual valorisation with the evaluative centre in the canonic dyad good – evil, which not only points to his subjective features, but also allows the species to perform a didactic function. As a subject, he undertakes action or submits oneself to the causative forces. He is a strongly stereotyped individual, therefore we can reveal the cultural habits connected to a human being, that prove the durability of the features ascribed to him.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2020, 19; 191-203
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Univerbizované názvy jevů prezentovaných v médiích a v publicistických textech
Univerbizates in Media and Journalistic Texts
Autorzy:
KOLÁŘOVÁ, IVANA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953976.pdf
Data publikacji:
2010-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
univerbizates
one-word lexeme
word-forming
suffix
media texts
joumalistic texts
Czech national corpus
Opis:
Univerbization (or condensing) - fusing of multiverbal lexemes into one-word lexemes - is a word-forming process that is frequently used not only in contemporary spoken Czech texts, but also in the written texts. Linguistic research in the last 40-50 years proved that “univerbizates” are used in the joumalistic and media texts very often. The aim of the paper is to present univerbizates naming phenomena of the media and phenomena that are described in the media texts - names of persons (professions, performers), of actions and operations, names of films, plays or songs and compositions. The Czech national corpus has been used for this purpose. Results of the research are as follows - morę than 90 % univerbizates are formed by suffixation, of which nearly 75% - with the use of the -ak or -ka suffixes. They occur in various literary and colloąuial texts.
Źródło:
Stylistyka; 2010, 19; 189-208
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czaisz to? O różnych użyciach czasownika czaić oraz prefiksalnych czasowników pochodnych
Autorzy:
Witkowska, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559840.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
verb semantics
prefixed verbs
lexeme stability
expressiveness
semantyka czasownika
czasowniki prefiksalne
stabilność leksemu
ekspresywność
Opis:
Czaisz to? (Do you get it?) On various uses of the verb czaić and its prefixed derivatives This article discusses the semantics of the verb czaić and its prefixed derivatives: doczaić, obczaić, podczaić, przeczaić, przyczaić, rozczaić, sczaić, wyczaić, zaczaić. Particular attention is paid to morphological, syntactic and semantic properties that influence their stability and expressive markedness. Although these verbs are not a novelty in Polish, lexicographic accounts of their use are infrequent. These verbs can be traced back to language used by the youth, yet they have already made their way to everyday Polish. Polish speakers use them mainly in unofficial conversations, in which these verbs can be found in various contexts; and exhibit numerous meanings, some of which are not listed in contemporary dictionaries of Polish. Subtle meaning differences between relevant derivatives are encoded by the prefixes that attach to the base – czaić.
Źródło:
Orbis Linguarum; 2018, 51; 237-259
1426-7241
Pojawia się w:
Orbis Linguarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przysłówki z formantem по-...ому (ему) w języku rosyjskim drugiej połowy XVII wieku
Наречия с формантом по-...ому (ему) в русском языке второй половины XVII века
Autorzy:
Sienkiewicz, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954176.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
formant
język rosyjski
przysłówek
tekst
prefiks
leksema
formants
Russian language
adverb
text
prefix
lexeme
Opis:
В русском языке второй половины XVII столетия при помощи форманта по-...ому (ему) были образованы наречия: по-басемному, по-боярскому, по-возможному, по-небольшому, по-немецкому, по-новому, по-новоисправному, по-прежнему, по-русскому, по-старому, по-тамошнему, по-фряжскому; по-твоему, по-своему, по-нашему. Чаще всего употреблялось наречие по-прежнему в грамотках, письмах, что было связано с содержанием текста. Зафиксировано также несколько случаев употребления т.н. вводных слов: по-моему, по-нашему, по-видимому.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 7; 153-161
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Англійське власне ім’я Jack і похідні від нього епоніми: гніздове дослідження
The english proper name Jack and its derivited eponyms: word family research
Angielskie imię własne Jack i pochodne od niego eponimy: badanie gniazdowe
Autorzy:
Ostapenko, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2090122.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jack
eponym
derived lexeme
anthroponym
semantic derivation
phraseology
eponim
pochodny leksem
antroponim
derywacja semantyczna
frazeologizm
Opis:
The English name Jack is one of the most common names in English-speaking countries, which has become a derivate for a large number of derived eponyms. The lack of a comprehensive study of this word family determines the relevance of our research. The article is made within the framework of comparative-historical linguistics, lexical semantics, and onomastics. The article aims to explore the structure of the derivative-semantic word family with a stem anthroponym eng. Jack. As a result, the structural types of secondary word family constituents and the main directions of semantic evolution of the creative lexeme and its common nouns derivatives, including phraseological units, were identified. All derived eponyms of the name Jack were divided into the following micro-families: representatives of living nature (males, plants, animals), inanimate objects (mechanisms – any things that have replaced human labor or with which something can be done) and an intermediate link of lexemes denoting the image of a man.
Jack to jedno z najbardziej rozpowszechnionych imion w krajach anglojęzycznych i dlatego stało podstawą do tworzenia wielu pochodnych eponimów. Brak kompleksowej rozprawy naukowej dotyczącej tego słowotwórczego gniazda określa aktualność danej pracy. Artykuł jest oparty na postulatach porównawczo-historycznego językoznawstwa, semantyki leksykalnej i onomastyki. Celem jest badanie struktury słowotwórczo-semantycznego gniazda, na szczycie którego znajduje się antroponim Jack. W wyniku przeprowadzonych analiz zostały wydzielone strukturalne typy wtórnych konstytuentów gniazda i zasadnicze kierunki treściowej ewolucji podstawowego leksemu oraz jego apelatywnych form pochodnych, między innymi frazeologizmów. Wszystkie eponimy pochodne od imienia Jack podzielone były na następujące mikrogniazda: przedstawiciele przyrody ożywionej (osoby płci męskiej, rośliny, zwierzęta), obiekty przyrody nieożywionej (mechanizmy – jakiekolwiek rzeczy, które zastąpiły czynności człowieka albo za pomocą których coś można zrobić) oraz część leksem określających wizerunek mężczyzny w kulturze.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2021, 9, 2; 59-71
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksem cud i jego derywaty w historii polszczyzny
Lexeme cud (miracle) and his derivatives in history of Polish language
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044702.pdf
Data publikacji:
2018-08-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
history of Polish language
the changing in meanings
semantics
lexeme cud (miracle) and its derivatives
diachronic
Opis:
In the article the fifty lexical units were analysed and attributed to the word family of the noun – cud (miracle). The general scope of the analysis was created by the semasiological method. Stemming from the etymology, upon investigation by which methods the particular wordforms acquired new senses it was characterized by movements and objective, which these modifications served. As it turned out the researched lexical units concentrated around such semantic fields as: WONDER and STRANGENESS. The second category (field) developed not until the 18th century. Earlier the analyzed derivatives implied such words as: ‘beauty’, ‘perfectness’, ‘politeness’, ‘magic’, ‘wizardry’ and ‘fraud’. The life changing events and the developing knowledge caused the eradication of last written material and as it happened nobody correlates the jugglers with the miracle makers.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 1; 93-108
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O tłumaczeniach Nowego Testamentu na język indonezyjski (na przykładzie greckiego leksemu άρτος)
On New Testament translations into Indonesian (the case of the Greek lexeme άρτος)
Autorzy:
Wiatrowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496940.pdf
Data publikacji:
2016-05-23
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
Nowy Testament
język indonezyjski
leksem άρτος
ekwiwalencja
The New Testament
Indonesian language
the lexeme άρτος
equivalence
Opis:
The article discusses Indonesian translations of the New Testament. Focus has been placed on methods of translating the Greek word άρτος ‘bread’. Long unknown on the Indonesian islands, bread was first brought there by the European colonizers. A study of the renditions of the Greek word άρτος in Indonesian (Malaysian) editions of the New Testament showed that translators tended to express the Greek lexeme literarily, as demonstrated by the frequent use of the noun roti ‘bread’ (also spelled rawtij or rawti in older versions). Wherever the lexeme άρτος appears in its literal sense or as a synonym of food or meal, it is replaced with units having more general meanings such as makanan (makan) ‘food, nutriment, nourishment, provisions and rezeki (formerly also occasionally translated as ridjycki or redjeki) which stands for ‘basic necessities of life, daily sustenance’. Only on rare occasions does one come across the equivalent nafkah used in a sense that is synonymous with rezeki. Only in two places in the Second Thessalonians (in a 1913 translation) has the lexeme άρτος been replaced with the noun nasi or ‘rice’. The device fits within the realm of dynamic equivalence.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2016, 1(13); 267-286
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludowy obraz egzystencji człowieka utrwalony w nazwiskach
Folk image of human existence recorded in surnames
Autorzy:
Górny, Halszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971873.pdf
Data publikacji:
2016-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
leksem gwarowy
kultura ludowa
cecha dialektalna
struktura proprialna
dialectal lexeme
folk culture
dialectal feature
proprial structure
Opis:
The aim of the article is to bring closer a part of the world’s image that is characteristic for the rural community and the richness and variety of the folk culture inscribed in the proprial structures. As a result, this subject requires an integration of different research methods elaborated within the fields of onomastics and dialectology, including linguistic methods of researching a lingual image of the world. The onymic material is as follows: appellative surnames, originating from nicknames formed from dialectal lexemes, surnames motivated by nominal, dialectal hypocorisms, and finally, surnames formed from matronymic phrases (female names), which are an example of an aberrance of the patriarchal family model. Phonetic and formative phenomena should also be focused upon. These are crucial for certain social micro-communities, and are inscribed in the dialectal inflexions of anthroponyms (which function as separate surnames) and marginally in the female surnames with dialectal formants. Onyms with dialectal motivation refer to, and indirectly point, to the contemporary user, the past realities of living in the village community and the lingual and cultural background.
Źródło:
Onomastica; 2016, 60; 137-150
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ze zbioru polskich operatorów referencji
Autorzy:
Topolińska, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050012.pdf
Data publikacji:
2021-03-13
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
semantics
language situation
lexeme syntax functions
nominal group
semantyka
sytuacja językowa
funkcje składniowe leksemów
grupa imienna
Opis:
Autorka analizuje funkcję referencyjną trzech polskich leksemów: taki, jeden i który, których przybliżone angielskie odpowiedniki to: such, one i which. Zajmują one raczej peryferyjną niż centralną pozycję w zbiorze, niemniej ich udział w procesach identyfikacji obiektów, o których mowa w konkretnym tekście, zasługuje na obszerny opis.
The author analyzes the referential function of three Polish lexemes: taki, jeden i który, whose approximative English equivalents are: such, one and which. They have not central, but rather a peripheral position in the set, nonetheless their participation in the processes of identification of the objects mentioned in the concrete text deserves a comprehensive description.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2021, 17; 57-62
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dokument utraconego/zanikającego dziedzictwa. Różnorodność leksykalno-słowotwórcza matki w gwarach Ostródzkiego, Warmii i Mazur
A document of the lost/disappearing heritage. The lexical and word-formation diversity of mother-related lexemes in the dialects of Ostróda, Warmia and Masuria
Autorzy:
Grześkiewicz, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117219.pdf
Data publikacji:
2021-11-22
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
dialectal word formation
root word
derivative
the lexeme matka [mother]
dialects of Ostróda, Warmia and Masuria
Opis:
The aim of the article was to present the lexical richness and word-formation potential of the lexeme matka [mother] in the dialects of Ostróda, Warmia and Mazury. The lexemes mother, mama and muter, as well as their derivatives were analyzed. The linguistic material was based on the file of Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur [A Dictionary of Dialects of Ostróda, Warmia and Masuria Regions] that is a record of dialect status at the end of the 1950s. The lexeme matka is connected with the creation of 10 derivatives, the lexeme mama – with 7 derivatives, and muter – 2 derivatives. The derivation of the last word is a proof of the adaptation of a German root in the dialects under discussion. The analysis of the material has shown that the derivatives have a modify ing semantic function and they convey positive emotions towards the referent. In this way, hypocoristic formations were created whose suffixes do not differ significantly from the general Polish word-formation system. In addition, it turned out that about 80% of the derivatives come from the dialect literary style, as the second degree suffixes are not functional in the analyzed dialects. In communicating positive feelings towards the designate, simple suffixes were sufficient for the language users. It is not possible to determine isomorphs on the basis of the material collected in the file, as questions about diminutives were attached to the questionnaire at the last stage of the fieldwork.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 67-83
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nom propre et dérivation
Proper name and derivation
Nazwa własna a derywacja
Autorzy:
Constanza, Joëlle
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40272482.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
nazwa własna
derywacja
morfologia derywacyjna
morfologia leksematyczna
leksem
proper name
derivation
derivational morphology
lexematic morphology
lexeme
Opis:
Wedle obiegowej opinii produktywność morfologiczna nazw własnych jest niska. Derywacja Npr z pewnością nie jest jednorodna, aczkolwiek sądzimy, że w badanym gatunku dyskursu, tj. dyskursie medialnym o przekazie politycznym (w tradycji Francuskiej Szkoły Analizy Dyskursu) istnieje prawdziwa derywacja Npr. Na pierwszym etapie nasz cel ma charakter opisowy – chodzi o podkreślenie istnienia derywacji za pomocą przyrostkation w Npr współczesnych francuskich polityków. Na drugim etapie omawiamy kontekst morfologii leksematycznej proponując sprawdzenie, jak Npr uważane za podstawowe leksemy zachowują się gdy są poddane Zasadom Konstrukcji Leksemów (RCL) oraz dlaczego należy wziąć pod uwagę specyficzne funkcjonowanie semantyczne Npr w ustalaniu skonstruowanego sensu w skonstruowanych leksemach.
Mainstream thinking holds that the morphological productivity of proper names is low. The derivation of Npr is certainly not homogeneous but we think that there is a real derivation of Npr in the discursive genre we are studying, the media discourse of political information (considered as a discursive genre in the tradition of the French School of Discourse Analysis). In a first step, our purpose is descriptive and highlights the existence of a derivation by suffixation of Npr of contemporary French politicians. In a second step, the context of the lexematic morphology, we propose to see how these Npr considered as bases lexemes behave when they are subject to the Lexemes Construction Rules (RCL) and how it is necessary to take into account the specific semantic functioning of Npr in the calculation of the constructed sense of constructed lexemes obtained.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2023, 23; 83-100
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kolokacja i wyraz – uwagi o relacjach synonimii oraz ekwiwalencji
Autorzy:
Białek, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/608019.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
collocation
word
synonymy
equivalence
synthetic synonym / single-lexeme equivalent
kolokacja
wyraz
synonimia
ekwiwalencja
synonim syntetyczny / odpowiednik jednoleksemowy
Opis:
Polish collocations, the author discusses synonymic relations between the well-established collocations and single-word synonyms known as synthetic that correspond them. Most attention has been paid to verb-noun collocations which can often be replaced by a single word, or a verb. This linguistic material is ideal to deal with semantic and stylistic equivalence / identity and morphological relationship between a combination of words and a single-lexeme synonym as well as collocations of a given language that lack their single-word synonyms. The paper also highlights complex collocation-word relations in terms of translation if two different language systems are contrasted. Thus, the author cites certain pairs of Russian collocations and their Polish singleword synonyms that have been abstracted in the lexicographical studies. Besides verb-nominal collocations, the paper discusses some examples of attributive and adverbial collocations and the possibility of replacing them by a single word.
Niniejsze badania koncentrują się na problematyce połączeń konwencjonalnych. Autorka na licznych przykładach kolokacji rosyjskich i polskich omawia relacje synonimii pomiędzy tymi połączeniami oraz ich jednowyrazowymi odpowiednikami. Najwięcej uwagi poświęcono kolokacjom werbo-nominalnym, które to najczęściej mogą być zastąpione jednym wyrazem, czyli bliskoznacznym czasownikiem. Na tym materiale przedstawiono problem równoważności / tożsamości semantycznej i stylistycznej oraz możliwego pokrewieństwa morfologicznego kombinacji wyrazów oraz jednowyrazowego synonimu. Wskazano też przykłady kolokacji nieposiadających odpowiednika jednowyrazowego w systemie tego samego języka. W pracy zwraca się także uwagę na złożone relacje kolokacji i wyrazu w konfrontacji dwóch systemów językowych oraz z punktu widzeniaprzekładu. W tym celu przytoczono wyabstrahowane w badaniach leksykograficznych pary kolokacji rosyjskich i ich polskich odpowiedników jednoleksemowych. Poza kolokacjami werbo-nominalnymi omawia się przykłady kolokacji atrybutywnych i adwerbialnych oraz możliwość zastąpienia ich ekwiwalentnym wyrazem.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2013, 31
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksem świnia i formy pokrewne jako wyrazy motywujące w polskiej onimii
The lexeme świnia and related forms as motivating words in Polish onymy
Autorzy:
Wójcik, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1928113.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
antropologia historyczna
leksem świnia
pole leksykalne
motywacja
onimia
historical anthropology
lexeme świnia
lexical field
motivation
proper names
Opis:
Tematem artykułu jest próba prześledzenia losów kilku apelatywów zgrupowanych w polu leksykalnym wokół hiperonimu świnia (wieprz, knur, kiernoz, prosię) jako wyrazów motywujących powstanie wielu nazw w onimii polskiej, głównie w antroponimii i toponimii. Moje rozważania, osadzone są w perspektywie badawczej antropologii historycznej. Analiza jest oparta na metodologii leksykalno-semantycznej. Wychodzę od znaczenia (często rekonstruowanego) apelatywnych jednostek leksykalnych, z uwzględnieniem ich modyfikacji znaczeniowych w warstwie proprialnej. Nazwy własne interpretuję na podstawie ustaleń genetyczno – motywacyjnych. Szczegółowa analiza pozwoliła na sformułowanie kilku zasadniczych wniosków. Według  obliczeń na liście rankingowej nazw miejscowych motywowanych jednostkami leksykalnymi określającymi zwierzęta, leksem świnia znajduje się w pierwszej piątce (na pierwszej pozycji znalazła się kobyła, na drugim miejscu koń). Obecność interesujących nas etymonów w tak wielu nazwach własnych w okresie średniowiecza pozwala na sformułowanie wniosku o niezwykle istotnej roli świń w życiu naszych przodków. Wydaje się, że w tym okresie leksemy związane z tym polem były semantycznie obojętne. Świadczy o tym ich obecność, jako wyrazów fundujących, w wielu starych nazwach osobowych. We współczesnym zasobie nazwisk formacje motywowane interesującymi nas leksemami należą do bardzo rzadkich, zapewne były one usuwane z powodów konotacyjnych. Wnosiły one w widoczny sposób elementy negatywnego (ośmieszającego) profilowania znaczeń. Do tej pory utrzymały się w większej liczbie nazwiska odmiejscowe i formy często przekształcone fonetycznie, które oderwały się swojego pierwotnego źródła motywacji i są neutralne semantycznie. Niewielka ilość osób została przy starych nazwiskach typu Wieprzek.
The aim of the article is an attempt to trace the fate of several appellatives grouped in the lexical field around the hyperonym świnia ʽpig, swine’ (wieprz ʽhog’, knur/kiernoz ʽboar’ and prosię ʽpiglet’) as the motivation of many names in Polish onymy, mainly in anthroponymy and toponymy. My research has been conducted along the lines of historical anthropology. Proper names in this approach play an important role in the reconstruction of the past. The field of interest of this article includes mainly names belonging to the old onymic layer. Proper names arise from the lexicon of a given language, which is why my analysis is based on lexical and semantic methodology. My point of departure is the meaning (often reconstructed) of appellative lexical units, including their semantic modifications in the proprial layer. I interpret proper names on the basis of findings regarding their origin and motivation. The first names motivated by the lexeme świnia were associated with the economic organization of the Piast state. In the article I present the history of their creation. I go on to discuss the other lexemes which became the basis of many names belonging to different naming categories. The presence of etymons of interest to us in so many proper names during the Middle Ages allows us to draw the conclusion that pigs played an extremely important role in the lives of our ancestors.
Źródło:
Onomastica; 2020, 64; 53-67
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Языковой образ Польши и России в текстах обоюдных СМИ
The language image of Poland and Russia in Polish and Russian media respectively
Autorzy:
Lukianov, Dmitrii
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481949.pdf
Data publikacji:
2020-03-31
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
lexeme
image
Polish-Russian relations
mass-media
stereotype
лексема
языковой образ
польско-российские отношения
средства массовой информации
стереотип
Opis:
Общеизвестно, что средства массовой информации играют важ-ную роль в создании того или иного языкового образа. В данной статье анализиру-ется, как благодаря языковым средствам создаётся образ России в текстах польской газеты «Газета Выборча» и как аналогичным способом создаётся образ Польши в текстах российской газеты «Новая газета». На основании такого анализа удаётся выявить, какие характеристики русские и поляки приписывают друг другу. Кроме того, анализируется, как поляки и русские воспринимают друг друга с точки зре-ния политики, экономики, истории и культуры. В работе рассматриваются статьи, которые посвящены польско-российским отношениям на фоне политических, эконо-мических и исторических событий. Анализ польских СМИ показывает, что сквозь призму политических, экономических и исторических событий польско-российские отношения воспринимаются негативно, тогда как на фоне культурных событий польско-российские отношения воспринимаются положительно. Образ Польши, представленный в российской газете «Новая газета», независимо от затрагиваемого аспекта, существенно не отличается.
It is a well-known fact that mass-media plays an important role in creating the language image of the world. In this article, the author analyses by what linguistic means the image of Russia is created in the texts of the Polish newspaper “Gazeta Wyborcza” and in which way the image of Poland is created in the texts of the Russian newspaper “Novaya Gazeta”. Based on this analysis, the author reveals what main characteristics Poles and Russians attribute to one other. Furthermore, the author explores how Poles and Russians perceive each other in the area of politics, economy, history and culture – aspects which are frequently taken up by the media. Therefore, the author investigates articles which are dedicated to Polish-Russian relations and connected to political, economic and historical events. The analysis of Polish media shows that through the prism of political, economic and historical events, Polish-Russian relations are seen negatively, whereas regarding cultural events, Polish-Russian relations are perceived positively. However, if it comes to the image of Poland presented in the Russian newspaper “Novaya Gazeta” – regardless whether the articles are about politics, economy, history and culture – the image is positive and relatively stable.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2020, 1, XXV; 163-175
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stabilności ekspresywnej leksemu szalony
Autorzy:
Fudala, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559926.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
expressive stability of the lexeme
expressive load
emotional load
emotion
stabilność ekspresywna leksemu
nacechowanie ekspresywne
nacechowanie emocjonalne
emocje
Opis:
A study on the expressive stability of the lexeme szalony In our everyday communication, we often use words which have several meanings carrying a different expressive and emotional load. The type of the message they convey depends on numerous factors. The paper presents a study on the expressive stability of the lexeme szalony (mad), carried out on the basis of examples of use taken from literature and press comprising the National Polish Language Corpus, and from Słowosieć web dictionary. Four groups of dictionary definitions for the lexeme were distinguished. The first group refers to the physical aspect of certain phenomena, the second group entails meanings referring to illness and any symptoms of madness. The remaining meanings define very strong emotions. The last group classifies meanings which describe uniqueness and originality. The next stage of the study entailed the assessment of expressive stability of the lexeme szalony, which consists in distinguishing the main components of meaning, defining the value judgement in line with the classification developed by Jadwiga Puzynina, defining the emotional load by applying the five-point Likert scale, assigning emotions with the use of Robert Plutchik’s theory of emotion, and determining the word’s stylistic function. The final part involved the identification of synonyms and antonyms for lexeme szalony in a given meaning. The analysis was further supplemented by information on the lexeme’s presence in Polish and Serbian phraseology. To conclude, the study showed that the lexeme szalony carries a substantial expressive load and assumes important stylistic functions, due to cultural and social, as well as psychological factors.
Źródło:
Orbis Linguarum; 2018, 51; 39-51
1426-7241
Pojawia się w:
Orbis Linguarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zum Einfluss fremder Morpheme auf die deutsche Sprache aus der Zeit der SARS-CoV-2-Pandemie
On the influence of the foreign language morphemes on the german language from the time of the SARS-CoV-2 pandemic
Autorzy:
Owsiński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012001.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
COVID-19-Pandemie
Lexem
Sprachkontakt
Codeswitching
COVID-19 pandemic
lexeme
language contact
codeswitching
pandemia COVID-19
leksem
kontakt językowy
Opis:
Der Beitrag ist ein Versuch der Analyse der fremdsprachlichen Einflüsse, die im Kontext der SARS-CoV-2-Pandemie feststellbar sind. Gegenstand der Untersuchung ist die Präsenz fremder Morpheme, die mit der Nomenklatur der COVID-19-Epidemie im Zusammenhang stehen. Die einzelnen lexikalischen Einheiten werden hinsichtlich der Lebensbereiche der Sprachbenutzer gruppiert, in die die fremden Elemente gelangen. Analysiert wurden ihre Struktur sowie der Grad ihrer Assimilation im lexikalischen und morphologischen System.
Artykuł stanowi próbę analizy obcojęzycznych morfemów w języku niemieckim, wiążących się z nazewnictwem wirusa SARS-CoV-2 oraz wywołaną przez niego epidemią. Korpus badawczy stanowią leksemy pojawiające się we współczesnej niemczyźnie na fali doniesień o szerzeniu się ogólnoświatowej epidemii. Poszczególne jednostki leksykalne poddano analizie ze względu na ich budowę oraz stopień asymilacji w systemie leksykalnym i morfologicznym języka docelowego.
The paper hereunder is an attempt at an analysis of the foreign language morphemes on the example of the COVID-19 virus’ and its pandemic’s nomenclature in German language. The research area has been presented on the basis of the lexemes, which come into the German in the context of the reports about the spread of the global epidemic. The individual lexical units are sorted on account of the life areas of the language users and analysed in view of their structure and assimilation’s grade in the lexical and morphological system of the target language.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2021, 30; 139-154
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słownictwo związane z pojęciem smutku we współczesnej polszczyźnie
Vocabulary related to the notion of sorrow in the contemporary Polish language
Autorzy:
Taczkowska, Kalina Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2010849.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
derivative
lexeme
lexical-semantic field
word-formation family
semantics
sorrow
feeling
derywat
leksem
pole leksykalno-semantyczne
rodzina słowotwórcza
semantyka
smutek
uczucie
Opis:
W pracy omówione zostały jednostki z rodziny leksykalnej smutku oraz z grupy „odczuć w rodzaju” smutku. W oparciu o materiał – publikacje językoznawców, słowniki języka polskiego, Narodowy Korpus Języka Polskiego oraz wypowiedzi użytkowników portali internetowych – autorka zrekonstruowała pole leksykalno-semantyczne zorganizowane wokół leksemu smutek. Zbadała także relacje między poszczególnymi elementami, które znalazły się w polu, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które we współczesnych tekstach polszczyzny podlegają neosemantyzacji.
This study discusses units from the lexical family of sorrow and from the semantic group of ‘sorrow-like’ feelings in the Polish language. Based on the material – the publications of linguists, the dictionaries of the Polish language, the National Corpus of the Polish language, and the utterances of the users of the web portals – the author reconstructed the lexical and semantic field organized around the lexeme sorrow. She also examined the relationships between particular elements in the field, with special emphasis on those that are subject to neo-semantization in contemporary texts of the Polish language.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2021, 20; 195-211
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Psychiatryk w Las Vegas": o internetowych użyciach leksemu psychiatryk
„A looney bin in Las Vegas.” The lexeme psychiatryk ‘mental hospital’ as used across the Internet
Autorzy:
Ciunovič, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36089059.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
leksem psychiatryk
stygmatyzacja
stereotyp językowy
pragmatyka językowa
szpital psychiatryczny
mental hospital
stigmatization
linguistic stereotype
linguistic pragmatics
psychiatric hospital
lexeme 'psychiatryk'
Opis:
W ostatnich latach coraz częściej pojawia się w debacie publicznej temat języka w psychiatrii. Efektem troski o odpowiedni dobór słów są rekomendacje językowe dotyczące mówienia o leczeniu zaburzeń psychicznych. Wśród słów wzmacniających negatywny stereotyp leczenia psychiatrycznego wymieniany bywa leksem psychiatryk. Artykuł jest refleksją na temat wartościowania tego słowa w internecie. Ponieważ przedmiotem analizy są konkretne wypowiedzi – użycia języka, autorka posługuje się narzędziami pragmatyki językowej do opisu całego kontekstu wypowiedzi (intencji nadawcy, charakteru komunikatu, zakładanego odbiorcy itp.). W większości analizowanych przypadków dominuje użycie tego leksemu wzmacniające negatywny stereotyp hospitalizacji psychiatrycznej, a same placówki (w przykładach często żartobliwych, na granicy potoczności i obraźliwości) jawią się jako miejsca odstraszające, patologiczne albo śmieszne i niezrozumiałe.
Recently, the issue of language in psychiatry has been raised more frequently. The concern for choosing the appropriate words has resulted in developing language recommendations regarding the way we should speak about treating mental health disorders. The lexeme psychiatryk ‘mental hospital’ has been mentioned among words that contribute to preserving the negative stereotypes of psychiatric care. Thus, the paper focuses on the ways in which this word is evaluated across the Internet. Since the author analyses specific utterances – the ways language is used, she employs the framework of linguistic pragmatics to account for the broad context of each utterance (the speaker’s intentions, utterance type, the assumed hearer, etc.). In the majority of the analysed cases, we can observe such uses of the words that uphold the negative stereotype of institutionalized psychiatric care, and the hospitals themselves (in examples that exhibit playfulness, bordering on colloquialism and derision) are represented as appalling, pathological or funny and incomprehensible.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2024, 814, 5; 18-30
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Способи номінації тканин і виробів у середньонаддніпрянських говірках
Methods of nomination of fabrics and products in the Middle Dnieper dialects
Autorzy:
Жуган (Zhuhan), Наталія (Nataliia)
Оскирко (Oskirko), Олексій (Oleksii)
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2177493.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
сема
репрезентант
лексема
термін
номен
семантика
варіант
лексико-семантична група
семантична мікрогрупа
sema
representative
lexeme
term
nomination
semantics
variant
lexical-semantic group
Opis:
The article, collected on the dialect material of the dialects of the Middle Dnieper area of the Ukrainian language, analyzes the lexical and semantic groups of names of fabrics and cloth, its parts and varieties and actions related to their manufacture and names of weaving products. These lexical-semantic groups form representatives of the following families: ‘fabric (common name)’; ‘canvas (common name) ʼ; ‘a piece of cloth’; ‘longitudinal edge of the canvas’; ‘longitudinal edge of the non-cutting fabric’; ‘bleached canvas’; ‘whitewash the canvas’; ‘canvas in 4 strands’; ‘canvas in 8 bands’; ‘canvas in 9 bands’; ‘canvas in 10 bandsʼ; ‘canvas in 11 bands’; ‘canvas in 12 bands’; ‘canvas in 13 bands’; ‘canvas rags’; ‘thick canvas’; ‘coarse cloth of the worst kind of yarn’; ‘medium yarn fabric’; ‘thin cloth of the best kind of yarn’; ‘thick fabric’; ‘bad, liquid fabric’; ‘cotton fabric’; ‘fabric of pure woolen threads’; ‘thin paper cloth’; ‘cotton fabric’; ‘printed fabric’; ‘to bring hair’; ‘fabric that has no lint on the dress’; ‘fabric with pile on the dress’; ‘simple cloth’; ‘lintfree cloth’; ‘pile cloth’; ‘cloth of different colors’, ‘hand-woven, made of home canvas’; ‘a product made of thin cloth’; ‘a product made of thick cloth’; ‘row - a type of sheet made of hemp or linen yarn’; ‘row on the bed, under the duvet’; ‘rows of shelters’; ‘rows that cover the lava’; ‘in a row, which covered the floor’; ‘a product made of printed fabric’; ʼa product made of white clothʼ. In the course of the research the peculiarities of the representation are presented, the structural-semantic organization is clarified, the peculiarities of the nominative processes of these vocabulary groups are traced, the systemic connections of the studied nouns are revealed. Tokens that arose by morphological or semantic derivation are recorded; analytical names - attributive and substantive phrases; propositional - in the form of a sentence. Monosyllabic names are preserved in the minds of dialect speakers despite the archaization of the realities themselves, and compound names are mostly substitutes that arose in connection with the archaization in the memory of informants of specialized names. Commonly used tokens, which have acquired terminological significance, reflect the word-forming possibilities of speech and the dynamics of lexical composition. Nouns with different word-formation, phonetic, accentuation and grammatical variants in the Middle Dnieper dialects are attested.
У статті, зібраному на діалектному матеріалі говірок середньонаддніпрянського ареалу української мови, проаналізовано лексико-семантичні групи назв тканини і полотна, його частин і різновидів та дій, пов’язаних з їхнім виготовленням та назв виробів ткацтва. Ці лексико-семантичні групи формують репрезентанти таких сем: ‘тканина (загальна назва)ʼ; ‘полотно (загальна назва)ʼ; ‘шматок полотнаʼ; ‘поздовжній край полотнаʼ; ‘поздовжній край полотна, що не зрізаютьʼ; ‘вибілене полотно’; ‘білити полотно’; ‘полотно в 4 пасмаʼ; ‘полотно у 8 пасомʼ; ‘полотно у 9 пасомʼ; ‘полотно в 10 пасомʼ; ‘полотно в 11 пасомʼ; ‘полотно у 12 пасомʼ; ‘полотно в 13 пасомʼ; ‘клочкове полотно’; ‘товсте полотно’; ‘грубе полотно з найгіршого ґатунку прядива’; ‘полотно середнього ґатунку прядива’; ‘тонке полотно з найкращого ґатунку прядива’; ‘товста тканина’; ‘погана, рідка тканина’; ‘бавовняна тканинаʼ; ‘тканина з чистих вовняних нитокʼ; ‘тонка паперова тканинаʼ; ‘бавовняна тканинаʼ; ‘набивна тканинаʼ; ‘наводити ворсуʼ; ‘тканина, що не має ворсу на сукніʼ; ‘тканина, що має ворс на сукніʼ; ‘просте сукноʼ; ‘сукно без ворсу’; ‘сукно з ворсом’; ‘сукно різного кольоруʼ, ‘самотканий, виготовлений із домашнього полотнаʼ; ‘виріб, зроблений з тонкого полотнаʼ; ‘виріб, зроблений із товстого полотнаʼ; ‘рядно – вид простирадла з конопляної або лляної пряжі’; ‘рядно на ліжко, що підстилають під перину’; ‘рядно, яким укриваються’; ‘рядно, яким застилають лаву’; ‘рядно, яким застилали підлогу’; ‘виріб, зроблений із набивної тканиниʼ; ʼвиріб, зроблений із білого сукнаʼ. У процесі дослідження представлено особливості репрезентації, зʼясовано структурно-семантичну організацію, простежено особливості номінативних процесів цих груп лексики, виявлено системні звʼязки досліджуваних номенів. Зафіксовано лексеми, що виникли шляхом морфологічної чи семантичної деривації; аналітичні назви – атрибутивні й субстантивні словосполучення; пропозитивні – у формі речення. Однослівні найменування збережені у свідомості діалектоносіїв незважаючи на архаїзацію самих реалій, а складені – здебільшого є субститутами, які виникли у зв’язку з архаїзацією в пам’яті інформантів спеціалізованих назв. Загальновживані лексеми, що набули термінологічного значення, відображають словотворчі можливості говіркового мовлення та динаміку лексичного складу. Засвідчено номени, які мають у середньонаддніпрянських говірках різні словотвірні, фонетичні, акцентуаційні та граматичні варіант.
Źródło:
Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe; 2022, 7(4); 67-75
2543-9227
Pojawia się w:
Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stabilności ekspresywnej leksemu trawelebryta
Autorzy:
Hwaszcz, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559737.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
contemporary Polish
lexeme „trawelebryta”
expressive stability
semantic shift
language evolution
współczesny język polski
leksem trawelebryta
stabilność ekspresywna
zmiana znaczenia
ewolucja języka
Opis:
An appraisal of the expressive stability of the word „trawelebryta” The aim of this paper is to define the meanings as well as to establish the contexts in which one can find the relatively new lexeme trawelebryta ‘travelebrity’ in the Polish language. Its novelty manifests itself in the lack of the spelling unification, which additionally implies that the word is not well-ingrained in the language yet. On the other hand, the lexeme serves as a word-formation base for other lexemes, which in turn indicates that the word is already a part of the mental lexicon of native speakers of Polish. Although it was determined that the lexeme is relatively stable, we found five distinctive meanings, which are still undergoing certain semantic and formal modifications. The evolution of its meaning shows a tendency to shift towards negative connotations, from neutral to colloquial, and, in extreme cases, even to the offensive ones. It was evidenced by sets of synonyms and contexts to which the lexeme was assigned. The paper ultimately shows that the adaptation process of the lexeme in the Polish language is not over yet.
Źródło:
Orbis Linguarum; 2018, 51; 53-66
1426-7241
Pojawia się w:
Orbis Linguarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stabilność ekspresywna leksemu janusz i jego jednostki derywowane
Autorzy:
Kaczerzewska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559791.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
colloquial language
derivation
emotional load
emotions
expression stability
janusz
lexeme
negative connotation
język potoczny
nacechowanie emocjonalne
stabilność ekspresywna
leksem
negatywne konotacje
Opis:
The expressive stability of the polish colloquial lexeme janusz and its derived formes The goal of the paper is to evaluate the expressive stability of lexeme janusz in modern colloquial polish language. This main theme is enriched by some background: history of the lexeme Janusz, polish cultural factors and analysis of numerous derivates of the lexeme janusz and phrases containing this lexeme. The evaluation of the expressive stability of lexeme consist in extracting out of similar dictionary definitions the characteristics elements which allow to find which elements are really similar. As a last step comparision of these elements based on: categories of values established by polish liguist Jadwiga Puzynina, degrees of emotional load and type of emotion contained in words in accordance with Robert Plutchik’s pschoevolutionary theory of emotions.
Źródło:
Orbis Linguarum; 2018, 51; 85-119
1426-7241
Pojawia się w:
Orbis Linguarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies