Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "legal axiology" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-23 z 23
    Tytuł:
    Aksjologiczno-prawna analiza plebiscytowego modelu budżetu partycypacyjnego (obywatelskiego) na przykładzie wybranych polskich miast
    An axiological and legal analysis of the plebiscite model of participatory (civic) budgeting based on the example of selected Polish cities
    Autorzy:
    Zawadzka-Pąk, Urszula Kinga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/962734.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    public values; legal norms; axiology; participatory budgeting; civic budgeting
    Opis:
    The purpose of this article is to conduct an axiological and legal analysis of the most popular model of participatory (civic) budgeting in Poland (the plebiscite model). According to the adopted hypothesis, some legal and practical solutions concerning the plebiscite model strengthen public values, while others weaken them. In the research, the combination of three coherent methods was used: (i) a literature analysis, (ii) the dogmatic and legal method, and (iii) interviews conducted with municipal officials responsible for the organization of participatory budgeting (PB), municipal councillors and residents (BP participants). The research covers six Polish cities: Sopot, Gdańsk, Białystok, Kraków, Opole and Warsaw. The axiological and legal analysis of the principles and mode of BP was made using a catalogue of nodal public values, namely values with a significant number of related values (including: human dignity, sustainability, citizen involvement, openness, secrecy, compromise, integrity, and robustness). The research leads to the conclusion that the plebiscite BP in Poland is not axiologically neutral, its principles and mode have both a positive and negative impact on particular nodal public values. The scale of negative impact is definitely greater than the scale of the positive one, although, obviously, the assessment in this respect, even if supported by arguments and scientific analysis, will always remain at least partly subjective.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2020, 82, 1; 283-298
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Społeczne aspekty prawa do dobrej legislacji
    The Social Aspects of the Right to Good Legislation
    Autorzy:
    Zamelski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1832903.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    socjologia prawa
    pedagogika prawa
    akscjologia prawa
    technika prawodawcza
    sociology of law
    legal pedagogy
    legal axiology
    techniques of legal drafting
    Opis:
    Niniejsze opracowanie podejmuje zagadnienie wybranych elementów prawa do dobrej legislacji oraz jego znaczenia w życiu społecznym. Przedmiotowe prawo nie zawsze znajduje dostateczne zrozumienie i umocowanie prawne, tymczasem jego funkcją jest właśnie zabezpieczenie odpowiedniej jakości materialnej i formalnej prawa stanowionego. Podjęte rozważania mają na celu ukazanie tych aspektów prawa do dobrej legislacji, które w szczególny sposób oddziałują na życie społeczeństwa. W toku rozważań podjęto zagadnienia katalogu najważniejszych zasad przyzwoitej legislacji wypracowanych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego oraz wybranych problemów związanych z zagadnieniem racjonalności prawa stanowionego. Na zakończenie rozważań dokonano ich podsumowania.
    This study touches on the issue of selected elements of the right to good legislation and its significance for social life. This right is not always properly reflected in, or recognised by, the law, whereas its principal function is to ensure the appropriate substantive and formal quality of the law that is being enacted. The discussion being launched is aimed at presenting those aspects of the right to good legislation which affect, in particular, the public. These include the underlying principles of suitable legislation, established through the judicial decisions of the Constitutional Tribunal, and selected issues related to the rationality of the law. The final part of the study provides a summary of the issues discussed.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2015, 43, 4; 107-121
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metodologia nauk prawnych a identyfikacja wartości w publicznym prawie gospodarczym
    Methodology of Legal Sciences and Identification of Values in Public Economic Law
    Autorzy:
    Kisilowska, Helena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33575047.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Methodology of public economic law
    legal axiology
    legal functionalism
    economic analysis of law
    Metodologia publicznego prawa gospodarczego
    aksjologia prawnicza
    funkcjonalizm prawniczy
    ekonomiczna analiza prawa
    Opis:
    Zdolność prawników do wpływania na pożądany kierunek rozwoju publicznego prawa gospodarczego, chroniącego prawidłowo zidentyfikowane wartości oraz zapewniającego zrównoważony rozwój i miejsce Polski w demokratycznej Europie, wymaga zmiany podejścia metodologicznego i szerszego uwzględnienia dorobku innych nauk. Artykuł identyfikuje wartości, które dobre publiczne prawo gospodarcze powinno chronić, oraz wyjaśnia, jak należy rozumieć prawdziwą ochronę interesu publicznego. Pokazano, że dla prawidłowej analizy zagadnienia należy poddać badaniu wartości i funkcje, jakie powinno spełniać publiczne prawo gospodarcze – prawo w działaniu, a nie tylko w tekstach. Biorąc pod uwagę kierunki rozwoju współczesnej nauki prawa w Europie i Stanach Zjednoczonych Ameryki, konieczne staje się uzupełnienie powszechnie stosowanej w Polsce metodologii dogmatycznej o spostrzeżenia z zakresu funkcjonalizmu prawnego i ekonomicznej analizy prawa.
    The ability of legal scholars to influence a desirable direction of development of public economic law, which protects correctly identified values, ensures sustainable development and Poland’s place in democratic Europe, requires a change of the methodological approach and wider consideration of the achievements of other sciences. The article identifies the values that good public economic law should protect and explains how the true protection of the public interest should be understood. It is shown that, for a correct analysis of the values and functions that public economic law should fulfil, law in action, not only in texts, should be analyzed. Given the directions of development of modern legal science in Europe and the United States, it becomes necessary to supplement the dogmatic methodology commonly used in Poland with insights from legal functionalism and economic analysis of law.
    Źródło:
    Przegląd Prawno-Ekonomiczny; 2023, 2; 63-78
    1898-2166
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawno-Ekonomiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tworzenie prawa antykryzysowego – dylematy aksjologiczne
    Creating anti-crisis law – axiological dilemmas
    Autorzy:
    Dębska, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531542.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    regulacje antykryzysowe
    aksjologia prawa
    atak terrorystyczny
    stanowienie prawa
    Trybunał Konstytucyjny
    anti-crisis regulations
    legal axiology
    terrorist attack
    law-making process
    Constitutional Court
    Opis:
    W artykule Autorka podejmuje próbę wskazania niektórych trudności aksjologicznych, które napotyka prawodawca w procesie stanowienia prawa. Są one wyraźnie zauważalne w przypadku regulacji prawnych wprowadzanych nagle, w odpowiedzi na sytuacje kryzysowe, nacechowane z zasady silnie wartościująco. Użyty w artykule przykład – wykorzystanie samolotu pasażerskiego do zamachu terrorystycznego – ma nie tylko ukazać dylematy, które w takiej sytuacji musi rozstrzygnąć prawodawca przygotowując stosowne przepisy prawne, ale również stać się pretekstem dla wzbogacenia dyskusji nad aksjologiczną płaszczyzną badania prawa. Artykuł koncentruje się w szczególności tzw. naturalnej bezradności prawa w kwestiach aksjologicznych, inflacji prawa i problemie odpowiedzialności. Autorka konkluduje, że wskazane przez nią kwestie nie znajdują rozwiązana na tle aktualnego orzecznictwa konstytucyjnego, które to potraktowane zostało jako punkt odniesienia poruszanych przez nią zagadnień.
    The aim of the article is to indicate some of the axiological problems faced by the legislator in the law-making process. They are clearly visible in those legal regulations that are introduced in response to crisis situations. The presented example – terrorist attack by hijacking a plane – is not only used to demonstrate dilemmas which in this situation must be settled by the legislator preparing relevant legal provisions, but it is also a pretext for enriching the discussion on the axiological aspect of the law. The article focuses on the so-called natural helplessness of law in axiological matters, law inflation and the problem of responsibility. The author concludes that issues indicated in the article cannot be solved in the light of current Constitutional Court’s judgements, which are treated as a reference point of the discussed issues.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2011, 2(3); 34-46
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Instrumentalizacja prawa a kryzys konstytucyjny – refleksja na gruncie kilku aktualnych ustaleń Profesora Piotra Winczorka
    Instrumentalization of Law and the Constitutional Crisis: Reflection on the Basis of Several Topical Findings of Professor Piotr Winczorek
    Autorzy:
    Romanowicz, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2050251.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    instrumentalizacja prawa
    typologia aktów instrumentalizacji
    aksjologia prawa
    wartości prawne
    wartości konstytucyjne
    zasady prawne
    wykładnia aksjologiczna
    instrumentalization of law
    typology of instrumentalization acts
    legal axiology
    legal values
    constitutional values
    legal principles
    axiological interpretation of law
    Opis:
    Instrumentalizacja prawa jest jednym z ważniejszych zagadnień badawczych, które przynależą do dorobku myśli Profesora Piotra Winczorka. Łącząc problem granic dopuszczalnej instrumentalizacji prawa z zagadnieniem aksjologii prawa, Autor ten przyjął stanowisko nieredukcjonistyczne i wskazał autoteliczne wartości prawa oraz realizowane przez system prawny wartości pozaprawne jako kryteria oceny aktów instrumentalizacji prawa. W oparciu o wnikliwą obserwację praktyki prawa, przede wszystkim działań prawodawcy, zaproponował typologię różnych przypadków patologicznej instrumentalizacji prawa. Zestawienie poszczególnych aktów tworzenia i stosowania prawa, które można odnaleźć w trwającym w Polsce kryzysie konstytucyjnym, z typami wskazanymi przez Prof. P. Winczorka prowadzi do wniosku, że jego typologia jest nie tylko aktualna, ale stanowi trafne narzędzie pogłębionej deskrypcji trwającego kryzysu. Ponadto, pozwala na wskazanie innego zagrożenia dla porządku prawnego, tj. próby instrumentalizacji wartości konstytucyjnych. W obliczu tego niebezpieczeństwa zasadnym wydaje się sformułowanie postulatu przeprowadzania wykładni aksjologicznej konstytucji, której celem byłoby odczytanie danej zasady prawnej w hermeneutycznym kontekście systemu aksjologicznego, z którego genealogicznie wywodzi się dana zasada prawna.
    The instrumentalization of law is one of the most important research issues that belong to the achievements of Professor Piotr Winczorek. Combining the problem of the limits of permissible instrumentalization of law with the issue of the axiology of law, he adopted a non-reductionist position and indicated the autotelic values of law, as well as non-legal values implemented by the legal system as the criteria for assessing acts of instrumentalization of law. Based on careful observation of the legal practice, primarily the actions of the legislature, he proposed a typology of various cases of pathological instrumentalization of law. A list of individual acts of enacting and applying the law that can be distinguished in the ongoing constitutional crisis in Poland, broken down by the types indicated by Prof. Winczorek, leads to the conclusion that not only is his typology still valid, but it also can be used as an adequate tool for an in-depth description of the ongoing crisis. Moreover, it enables the indication of yet another threat to the legal order, i.e. attempts to instrumentalize constitutional values. In the face of this danger, it is justified to formulate the postulate of giving the constitution an axiological interpretation, the aim of which would be to read a given legal principle in the hermeneutic context of the axiological system from which said legal principle derives genealogically.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 1(30); 74-90
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teoria prawa Zygmunta Ziembińskiego
    Theory of Law by Zygmunt Ziembiński
    Autorzy:
    Kordela, Marzena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950106.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    theory of law
    analytical philosophy
    legal axiology
    law
    competence norm
    thetic norms
    axiological norms
    validation rules
    rules of exegesis of law
    inference rules
    collision rules
    conventional acts
    legal norm
    rational legislator
    interpretation rules
    Opis:
    Zygmunt Ziembiński was one of the most prominent theoreticians of law in Poland in the second half of the 20th century. He developed an original theory of law defined as a theory of legal phenomena, which covered both logical-linguistic as well as real aspects of law. The theory served as a base for the development of a unique so-called advanced normative conception of sources of law, one of the greatest achievements of theory of law in Poland. This conception encompasses all the indispensable elements of a coherent system of binding legal norms: 1) indication of a political justification (ideological assumptions) of the entire system of law; 2) pre judgment of law-making competence of government agencies; 3) determination of the status of custom and precedent; 4) compilation of a catalogue of permissible interpretation rules; 5) compilation of a catalogue of permissible inferential rules (permissible rules of legal inferences); 6) compilation of a catalogue of permissible collision rules.
    Źródło:
    Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna; 2015, 4, 1; 230-249
    2299-1875
    Pojawia się w:
    Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inter- and Extra-Legal Axiology
    Autorzy:
    Kordela, Marzena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/619093.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    legal axiology
    value
    legally binding values
    reference values
    universal values
    axiological rationality of a legislator
    axiological system of law
    aksjologia prawna
    wartość
    wartości wiążące prawnie
    wartości odesłania
    wartości uniwersalne
    aksjologiczna racjonalność ustawodawcy
    aksjologiczny system prawa
    Opis:
    The legal order is composed not only of legal norms but also of values. An axiological aspect of law becomes important especially in the acts of law interpretation and application. By reconstructing values a legislator presumes there is a possibility to reconstruct his complete axiological system. This system contains three types of values: legally binding values inbuilt in legal norms (especially in principles), reference values (this kind of values must be applied by courts in accordance with reference provisions) and universal values.
    Porządek prawa składa się nie tylko z norm, lecz także z wartości. Aksjologiczny aspekt prawa staje się ważny zwłaszcza w przypadku jego interpretacji i stosowania. Rekonstruując wartości, prawodawca zakłada, że istnieje również możliwość zrekonstruowania całego systemu aksjologicznego. System ten obejmuje trzy rodzaje wartości: prawnie wiążące wartości wbudowane w normy prawne (szczególnie w zasady), wartości odesłania (tego rodzaju wartości muszą być stosowane przez sądy zgodnie z odesłaniami) i wartości uniwersalne.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2020, 29, 3
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phenomenological Concept of Law from the Perspective of Carlos Cossio
    Autorzy:
    Goździalski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1033485.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    phenomenology
    egology
    legal philosophy
    hermeneutics
    axiology
    Opis:
    The originality of Cossio’s works is expressed by a strong relationship between philosophy of law and his philosophical assumptions. The starting point for deliberating on law are widely recognized ontological and epistemological contentions. Cossio justifies his legal theses basing them on his philosophical views. Egology derives from Edmund Husserl’s phenomenology which is related to some elements of William Dilthey’s philosophy of culture. Martin Heiddeger’s and Immanuel Kant’s philosophies are the basis too. The first part describes Cossio’s ontologies of subjects otherwise known as regional ontologies. Methods for examining the above subjects and gnoseological acts are presented here too. The second part presents the characteristics of law as a cultural subject. The article is not only a report. Its aim is also to show that Carlos Cossio’s legal philosophy is semantic in character.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2020, 90; 119-140
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mediation and the Judicial Type of the Application of Law. Context of the ‘Opening up’ of Decision-Making Processes
    Autorzy:
    Leszczyński, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/619183.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    mediation
    judicial application of law
    axiology and legal interpretation
    opening of the legal order
    mediacja
    sądowe stosowanie prawa
    aksjologia i wykładnia prawa
    otwarcie porządku prawnego
    Opis:
    Paper’s aim deals with the analysis of the features of mediation (treated as a way of solving the legal problems) in the light of properties of the judicial implementation of the law in the context of both the decisional process and the legal reasoning within the operational interpretation of the law. The mediation, being an instrument of the opening of the legal order should be treated as a separate subtype of application of law, differentiated from judicial and administrative types. The indication of the actors operating in it, type of their competence, initiation and the course of the process as well as a way of the building of the decision through the using of axiological and functional rules of legal interpretation and the way in which the decision is justified allow to create an image of the basic elements of mediation in their decisional perspective.
    Celem artykułu jest analiza cech mediacji (traktowanej jako sposób rozwiązywania problemów prawnych) w świetle właściwości sądowego stosowania prawa w kontekście zarówno procesu decyzyjnego, jak i rozumowania prawnego w ramach wykładni operacyjnej prawa. Mediacja, będąca instrumentem otwarcia porządku prawnego, powinna być traktowana jako odrębny podtyp stosowania prawa – odmienny od sądowego i administracyjnego. Ponadto w opracowaniu wskazano działające w niej podmioty, rodzaj ich kompetencji, opisano inicjację i przebieg procesu oraz sposób budowania decyzji poprzez zastosowanie aksjologicznych i funkcjonalnych zasad wykładni prawa. Zobrazowano również podstawowe elementy mediacji w ich perspektywie decyzyjnej.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2018, 27, 3
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Plebiscite model of participatory budgeting and public values in Poland
    Autorzy:
    Zawadzka-Pąk, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2159858.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Centrum Prawa Samorządowego i Prawa Finansów Lokalnych
    Tematy:
    public values
    integrity
    public participation
    legal norms
    axiology
    participatory budgeting
    Opis:
    The purpose of this article is to conduct an axiological and legal analysis of the most popular model of participatory budgeting in Poland (the plebiscite model), being a special form of public consultation that allows the residents to decide each year on a part of the commune’s budget expenditure by direct voting. According to the paper’s hypothesis, both the PB legal rules as well as the practice of its application in Poland are not axiologically neutral, which means that they have a positive or negative impact on certain public values, appropriately strengthening or violating them. In the research, the combination of three coherent methods was used: (i) a literature analysis, (ii) the dogmatic and legal method, and (iii) interviews conducted with three groups of PB participants, i.e. municipal officials responsible for the organization of PB procedure, municipal councillors, and residents. The research covers six Polish cities and bases on a catalogue of nodal public values including: human dignity, sustainability, citizen involvement, openness, secrecy, compromise, integrity, and robustness. The research leads to the conclusion that the plebiscite BP in Poland is not axiologically neutral, its rules have both a positive and negative impact on particular nodal public values, however the scale of negative impact is greater than the scale of the positive one.
    Źródło:
    Financial Law Review; 2022, 25, 2; 17-31
    2299-6834
    Pojawia się w:
    Financial Law Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słuszność jako argument w dyskursie prawniczym na podstawie analizy wybranego orzecznictwa
    Equity as an argument in legal discourse on example of the case law
    Autorzy:
    Smyczek-Gołębiewska, Sara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1849520.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Instytut Dyskursu i Dialogu
    Tematy:
    słuszność
    dyskurs prawniczy
    argumentacja
    aksjologia prawa
    equity
    legal discourse
    argumentation
    axiology of law
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza słuszności w polskim orzecznictwie sądowym w kontekście jego stosowania jako narzędzia argumentacji. Autorka szuka odpowiedzi na następujące pytania: czy sądy orzekają tylko na podstawie przepisów czy może biorą pod uwagę również inne czynniki np. względy słuszności? W jakim celu sądy powołują się na argument ze słuszności? Prawo ma być sztuką tego, co dobre i słuszne, jednak staje się to niemal sloganem, jeśli nie zostaje dookreślone, w jakim celu i jaka dobroć bądź słuszność jest stosowana. W artykule przedstawione są również przykłady z orzecznictwa potwierdzające tezę, że zmiany zachodzące w społeczeństwie mają wpływ na sposób orzekania przez sądy.
    The aim of the article is to analyze the equity in Polish jurisprudence in the context of its use as an argumentation tool. The author seeks answers to the following questions: do courts adjudicate only on the basis of law regulations or do they also take into account other factors, e.g. equity considerations? For what purpose do the courts invoke the argument of equity? The law is supposed to be the art of what is good and right, but it becomes almost a slogan if it is not specified for what purpose and what kind of goodness or righteousness is used. The article also presents examples of case law confirming the thesis that changes in society affect the way courts adjudicate.
    Źródło:
    Dyskurs & Dialog; 2020, II, 3 (5); 137-153
    2658-2368
    2658-2406
    Pojawia się w:
    Dyskurs & Dialog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między naukowością a populizmem penalnym. Kilka uwag o socjalizacji prawnej w kontekście polskich regulacji przestępstw seksualnych
    Between science and penal populism. A few comments on legal socialization in the context of Polish regulations on sexual crimes
    Autorzy:
    Gaczoł, Klaudia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/686274.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    legitymizacja
    aksjologia
    populizm penalny
    przestępstwa seksualne
    socjalizacja prawna
    legitimization
    axiology
    penal populism
    sexual crimes
    legal socialization
    Opis:
    The aim of the article is to analyze the phenomenon of legal socialization in the context of Polish regulations of sexual crimes. It will allow ascertaining whether the legislative actions undertaken meet the current social needs and above all whether they are truly effective. Legal awareness and internalization of values represented by applicable legal norms have fundamental significance in this process. The citizens’ attitude to the state penal system is the most important phenomenon, which is inextricably linked to ever-evolving views on punishment. It is worth considering whether the legal socialization really matters to the social perception of law and the level and type of its social legitimacy. This issue seems to be particularly interesting especially due to the thesis of the ‘crisis of law’ formulated for years in Poland and the lack of its scientific legitimacy. The influence of media on social attitudes, shaping stereotypes about the operation of the law and the justice system as well as the penal-populist rhetoric, which additionally deepens the alienation of the scientific community is also important for the phenomenon discussed here.
    Celem artykułu jest analiza zjawiska socjalizacji prawnej w kontekście polskich regulacji przestępstw seksualnych. Pozwoli to stwierdzić, czy podejmowane działania prawodawcze odpowiadają aktualnym potrzebom społecznym i przede wszystkim – czy odnoszą zamierzone skutki. Świadomość prawna oraz internalizacja wartości zawartych w obowiązujących normach prawnych ma w tym procesie znaczenie fundamentalne. Stosunek obywateli do funkcjonującego w państwie systemu karnego jest zatem zjawiskiem kluczowym, nierozerwalnie związanym z wciąż ewoluującymi poglądami na karę. Warto więc zastanowić się nad tym, czy socjalizacja prawna rzeczywiście ma znaczenie dla społecznej percepcji prawa oraz poziomu i rodzaju jego legitymizacji wśród społeczeństwa. Zagadnienie to wydaje się być szczególnie atrakcyjne chociażby z uwagi na formułowane w Polsce od lat tezy o „kryzysie prawa” i braku jego naukowej legitymizacji. Nie bez znaczenia dla omawianego tu zjawiska jest również wpływ mediów na postawy społeczne, kształtowanie się stereotypów dotyczących działania prawa i wymiaru sprawiedliwości oraz penalnopopulistyczna retoryka, która dodatkowo pogłębia alienację środowiska naukowego.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2018, 85; 11-32
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Axiology of Law – from General to Specific Philosophy of Law
    Aksjologia prawa – od ogólnej filozofii do konkretnej filozofii prawa
    Autorzy:
    Zajadło, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31344093.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    axiology
    philosophy of law
    legal values
    Gustav Radbruch
    Neo-Kantianism
    aksjologia
    filozofia prawa
    wartości prawne
    neokantyzm
    Opis:
    An axiology as a theory of values takes an important place not only in general philosophy but in legal philosophy as well. Jurisprudence and law cannot ultimately be axiologically neutralised since the relationship between law and values is of a primary, eternal, necessary and immanent character. The author discusses this phenomenon on the example of Gustav Radbruch’s legal philosophy. In his opinion when one writes about Radbruch as a philosopher of law, one should make five very important reservations: firstly, Radbruch was a representative of Neo-Kantianism; secondly, it was not Neo-Kantianism ‘in general’, but a specific variant called Baden Neo-Kantianism (south-German, Heidelberg-based); thirdly, Radbruch was not a philosopher ‘in general’, as he was interested in Neo-Kantianism transplanted to the philosophy of law; fourthly, we may currently notice a great comeback of the philosophy of Kant (e.g. J. Habermas, J. Rawls, O. Höffe), but this phenomenon should be precisely distinguished from Neo-Kantianism as the temporally and spatially determined philosophical direction of the fin de siècle period; fifthly, if one can even speak of some kind of axiological turning point in the evolution of Radbruch’s philosophical views, it is 1933 rather than 1945.
    Aksjologia jako teoria wartości zajmuje ważne miejsce nie tylko w filozofii ogólnej, lecz także w filozofii prawa. Prawoznawstwo i prawo nie mogą być ostatecznie neutralne aksjologicznie, gdyż związek między prawem a wartościami ma charakter pierwotny, wieczny, konieczny i immanentny. Autor omawia to zjawisko na przykładzie filozofii prawa Gustawa Radbrucha. Jego zdaniem, pisząc o Radbruchu jako filozofie prawa, należy poczynić pięć bardzo ważnych zastrzeżeń. Po pierwsze, Radbruch był przedstawicielem neokantyzmu. Po drugie, nie był to neokantyzm „w ogóle”, tylko specyficzny wariant zwany neokantyzmem badeńskim (południowoniemiecki, oparty na Heidelbergu). Po trzecie, Radbruch nie był filozofem „w ogóle”, gdyż interesował go neokantyzm przeszczepiony do filozofii prawa. Po czwarte, można obecnie zauważyć wielki powrót filozofii Kanta (np. J. Habermas, J. Rawls, O. Höffe), ale zjawisko to należy dokładnie odróżnić od neokantyzmu jako zdeterminowanego czasowo i przestrzennie kierunku filozoficznego okresu fin de siècle. Po piąte, jeśli w ogóle można mówić o jakimś przełomie aksjologicznym w ewolucji poglądów filozoficznych Radbrucha, to jest to raczej rok 1933 niż 1945.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 4; 191-217
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Axiology of Law and Human Rights: A Few Theoretical Remarks in the Perspective of Internal Integration of Legal Sciences
    Aksjologia prawa a prawa człowieka. Kilka uwag teoretycznych w perspektywie integracji wewnętrznej nauk prawnych
    Autorzy:
    Liżewski, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31344075.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    axiology of law
    value
    human rights
    integration of legal sciences
    aksjologia prawa
    wartości
    prawa człowieka
    integracja nauk prawnych
    Opis:
    The aim of the article is to link two research problems. The first of them concerns the determination of the relationship between the axiology of law and human rights. The task of the second is a presentation of this relationship from the perspective of the internal integration of legal sciences. The article explains the mutual relations between the axiology of law and human rights. The following theses are proposed. The first is that human rights, due to their axiological character, are an integral part of the axiology of the entire legal system. At the level of the Constitution of the Republic of Poland, these are included in the rules of the state system. In essence, they contribute to building an integrated value system. The second thesis materializes in the statement that human rights integrate not only the branches of law, but also legal sciences. They are present in every branch of law, i.e. in constitutional, criminal and civil law, labour law, legal theory and international law. They become the subject of scientific reflection in various legal sciences. For these reasons, human rights perform very important functions in the internal integration of legal sciences. The third thesis concerns the level of international law. Human rights, through the European protection system, integrate the European legal space. The protection standards of the European Court of Human Rights play the main role. They contribute to building a common European axiological dimension of human rights.
    Celem artykułu jest powiązanie dwóch problemów badawczych. Pierwszy z nich dotyczy określenia relacji między aksjologią prawa a prawami człowieka. Zadaniem drugiego jest przedstawienie tej relacji z perspektywy wewnętrznej integracji nauk prawnych. W artykule wyjaśniono wzajemne relacje między aksjologią prawa a prawami człowieka. Sformułowane zostały następujące tezy. Po pierwsze, prawa człowieka – ze względu na swój aksjologiczny charakter – stanowią integralną część aksjologii całego systemu prawnego. Na poziomie Konstytucji RP są one zawarte w zasadach ustroju państwa. W istocie przyczyniają się one do budowania zintegrowanego systemu wartości. Druga teza materializuje się w stwierdzeniu, że prawa człowieka integrują nie tylko gałęzie prawa, lecz także nauki prawne. Są one obecne w każdej gałęzi prawa, tj. w prawie konstytucyjnym, karnym i cywilnym, prawie pracy, teorii prawa i prawie międzynarodowym. Stają się przedmiotem refleksji naukowej w różnych naukach prawnych. Z tych powodów prawa człowieka pełnią bardzo ważne funkcje w wewnętrznej integracji nauk prawnych. Trzecia teza dotyczy poziomu prawa międzynarodowego. Prawa człowieka poprzez europejski system ochrony integrują europejską przestrzeń prawną. Główną rolę odgrywają standardy ochrony Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Przyczyniają się one do budowania wspólnego europejskiego wymiaru aksjologicznego praw człowieka.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 5; 287-304
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Social Change and “Opening” the Axiology of Legal Interpretation. The Outline of the Basic Features
    Autorzy:
    Leszczyński, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/618325.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    deep social change
    legal interpretation
    open axiology
    general clauses
    głęboka zmiana społeczna
    wykładnia prawa
    otwarta aksjologia
    klauzule generalne
    Opis:
    A deep social change, both directed on the democratic and on the autocratic political system, results not only in the changes of the normative regulations but also impacts the process of legal interpretation. Weakening the role of the language and systemic interpretative arguments, the change opens the interpretation on the stronger use of the axiological arguments, connected with the legal principles and criteria of general reference clauses. Particularly the last constructs, understood as the legislative authorization of the court to use the extra-legal criteria in the process of application of law, open the axiology of legal interpretation directly and largely, tying the character of this opening with the direction of change. The strengthening of the role of axiology deals as well with the widening of the base of the reference to these criteria (general clauses as the valid argument) as with the influence of these criteria on the process (shifting the axiological arguments to the role of the primary arguments) and the results (the correction of the stricti iuris contents by the social or political axiology) of the legal interpretation.
    Celem opracowania jest określenie rodzaju i zakresu wpływu wywołanego przez zmianę społeczną na aksjologię operatywnej wykładni prawa, rozumianej jako wykładnia (w odróżnieniu od np. wykładni doktrynalnej) dokonywana w procesie stosowania prawa, powiązana z ustalaniem konkretnego stanu faktycznego i mająca na celu wydanie decyzji stosowania prawa.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Constitutional Category of “Beauty” in the Polish Legal Order
    Konstytucyjna kategoria „piękna” w polskim porządku prawnym
    Autorzy:
    Maroń, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2197723.pdf
    Data publikacji:
    2023-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    beauty
    the Constitution of the Republic of Poland
    preamble
    axiology
    legal order
    piękno
    Konstytucja RP
    preambuła
    aksjologia
    porządek prawny
    Opis:
    The subject of the article is a reference to beauty in the preamble to the Constitution of the Republic of Poland of 1997. First, the legislative history of the fragment of the introduction to the Constitution, which constitutes beauty as a universal value, has been presented. Then it has been interpreted, taking the position that the constitutional concept of beauty is not only an aesthetic category but also an ethical category. Finally, a study of jurisprudence and normative acts has allowed to define the scope of beauty operationalization as a constitutional value. Critical reference has been made to the state of affairs in which beauty, being an element of constitutional axiology, plays a barely noticeable role in the practice of creating and applying Polish law.
    Przedmiotem artykułu jest odniesienie do piękna w preambule Konstytucji RP z 1997 r. W pierwszej kolejności przedstawiono historię legislacyjną fragmentu wstępu ustawy zasadniczej stanowiącym o pięknie jako uniwersalnej wartości. Następnie dokonano jego interpretacji, zajmując stanowisko, że konstytucyjne pojęcie piękna jest nie tylko kategorią estetyczną, ale również i etyczną. W końcu, studium orzecznictwa oraz aktów normatywnych pozwoliło określić zakres operacjonalizacji piękna jako wartości konstytucyjnej. Krytycznie odniesiono się do stanu rzeczy, w którym piękno będące elementem konstytucyjnej aksjologii odgrywa ledwie zauważalną rolę w praktyce tworzenia i stosowania prawa polskiego.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 2(72); 259-271
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Category of Truth in the Constitutions of Modern States
    Kategoria prawdy w konstytucjach państw współczesnych
    Autorzy:
    Maroń, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2047723.pdf
    Data publikacji:
    2022-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    truth
    constitution
    comparative legal studies
    axiology
    transitional justice
    freedom of speech
    prawda
    konstytucja
    komparatystyka prawnicza
    aksjologia
    sprawiedliwość tranzycyjna
    wolność słowa
    Opis:
    The subject of the article is references to the truth in the constitutions of modern states. The comparative study shows multiplicity of contexts in which the category of truth is mentioned in several dozen fundamental laws. The mention of truth in the constitutions as a component of the axiology of the legal and social order, the basis of transitional justice or the principle of court and administrative proceedings should be assessed positively. However, making the truth a limit of freedom of speech raises serious reservations. Granting constitutional protection only to truthful statements can stifle the public debate on socially prominent issues. The conducted analysis does not confirm the thesis of political liberalism that the truth is irrelevant for law and politics.
    Przedmiotem artykułu są odniesienia do prawdy w konstytucjach państw współczesnych. Komparatystyczne studium pokazuje wielość kontekstów, w których kategoria prawdy jest wzmiankowana w kilkudziesięciu ustawach zasadniczych. Pozytywnie należy ocenić wymienianie w konstytucjach prawdy jako części składowej aksjologii porządku prawnego i społecznego, podstawy sprawiedliwości tranzycyjnej czy zasady postępowania sądowego i administracyjnego. Poważne zastrzeżenia budzi natomiast czynienie z prawdy granicy wolności słowa. Przyznanie konstytucyjnej ochrony jedynie wypowiedziom prawdziwym może tłumić publiczną debatę na sprawy społecznie doniosłe. Przeprowadzona analiza nie potwierdza tezy liberalizmu politycznego o irrelewantności prawdy dla prawa i polityki.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 2(66); 237-251
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola wartości w interpretacji prawa. Ujęcie normatywne
    The Role of Values in Legal Interpretation: The Normative Approach
    Autorzy:
    Bogucki, Olgierd
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531567.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    interpretacja prawa
    teoria prawa
    filozofia prawa
    aksjologia
    legal interpretation
    theory of law
    philosophy of law
    axiology, ‘componential’ theory of values
    Opis:
    Artykuł przedstawia i analizuje pewną teorię wartości i ich roli w interpretacji prawnej. W artykule teoria ta została nazwana „składnikową” teorią wartości. Zgodnie z tą teorią wartości w prawie tworzą struktury oparte na ocenach globalnych – kompleksowych sądach aksjologicznych uwzględniających wszystkie istotne w danym przypadku wartości i stopnie ich realizacji. Podstawowym twierdzeniem teorii jest twierdzenie o izomorfii między globalną oceną a treścią normy prawnej. „Składnikowa” teoria wartości stanowi podstawę normatywnego modelu interpretacji. Zgodnie z tym modelem interpretator powinien zrekonstruować ocenę globalną i wybrać jeden możliwy wynik interpretacji – jedną normę postępowania – która będzie najbardziej spójna z tą oceną. Aby zrekonstruować wspomnianą ocenę globalną interpretator powinien uwzględnić tekst prawny, orzecznictwo i doktrynę, materiały legislacyjne i domniemanie interpretacyjne. Artykuł rekonstruuje filozoficzne założenia wspomnianej teorii i modelu. Artykuł wskazuje, że podstawową wartością wskazanego modelu normatywnego jest intersubiektywność interpretacji prawnej jako element praworządności. W artykule wskazano również, że opisana teoria i model są oparte na pozytywizmie prawniczym, ale mają również znaczące powiązania z hermeneutyką prawniczą, Dworkina teorią prawa oraz argumentacyjnymi ujęciami prawa. Ponadto, opisana teoria wydaje się również zakładać słabą współmierność wartości.
    The article presents and analyses a certain theory of values and their role in legal interpretation. The article calls it a ‘componential’ theory of values. According to the theory, values in law create structures based on global assessments: comprehensive axiological judgements that consider all the relevant values and degrees of their realization. The basic theorem of the theory is the theorem on isomorphy between the global assessment and the content of the legal norm. This ‘componential’ theory is the basis of the normative model of legal interpretation. According to this model, the interpreter should reconstruct the global assessment and choose the one possible result of interpretation – the one norm of conduct – which will be the most consistent with this judgement. In order to reconstruct the aforementioned global assessment, the interpreter should consider the legal text, case law and legal literature, legislative materials and interpretative presumption. The article reconstructs the philosophical presumptions behind the aforementioned theory and model. The article points out that the fundamental value behind the normative model is the intersubjectivity of legal interpretation as an element of the rule of law. The article also indicates that the theory and model described above are based on legal positivism, but with significant connections with legal hermeneutics, Dworkin’s theory of law, and argumentative approaches to law. In addition, the theory seems to presume weak commensurability of values.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 96-108
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi w przedmiocie paradygmatu nauk prawnych
    Selected problems of the paradigm of jurisprudence
    Autorzy:
    Ciepły, Filip
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046957.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    wykładnia prawa
    aksjologia prawa
    filozofia prawa
    paradygmat nauk prawnych
    postmodernizm
    interpretation of the law
    axiology of law
    philosophy of law
    legal science paradigm
    postmodernism
    Opis:
    Autor artykułu zwraca uwagę na trudności prowadzenia badań normatywnych wynikające z silnego wpływu na poziomie ogólnej metodologii nauk postmodernistycznej kontestacji założeń klasycznej logiki i etyki, oświeceniowego racjonalizmu i utylitaryzmu oraz aksjomatów pozytywistycznych, uznanych dotychczas za podstawowe składniki paradygmatu nauk prawnych. Autor w szczególności wskazuje na nieprzychylne otoczenie dla prowadzenia badań w zakresie aksjologii prawa w poszczególnych dogmatykach prawniczych, w szczególności w nauce prawa karnego. Podkreśla przy tym, że hermeneutyka aktów normatywnych musi być zakotwiczona semantycznie w kulturze, która wykreowała system prawny i właściwym jej systemie wartości. W wykładni prawa należy zwrócić szczególną uwagę na kryjącą się za językiem prawnym tzw. meta-narrację aksjologiczną, a więc konkretny kontekst antropologiczny, etyczny, społeczny i kulturowy, stanowiący pierwotne, relewantne dla treści norm prawnych tło aksjologicznych i normatywnych rozstrzygnięć prawodawcy.
    The author draws attention to the postmodern critique of basic assumptions of the paradigm of jurisprudence, i.e., classical logic and ethics, rationalism and utilitarianism of the Enlightenment, and also positivism and naturalism. In particular, the author points out the contemporary neglect of profound research in the field of axiology of law, especially criminal law. He also emphasizes that the hermeneutics of the language of law semantically must be associated with a certain culture and its value system. The interpretation of law should pay attention to the meta-narrative context of the law, including original and relevant anthropological, ethical, social and cultural background of legislative decisions.
    Źródło:
    Studia Prawnicze KUL; 2017, 2; 27-37
    1897-7146
    2719-4264
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyrażenie „godność” – pojęcie godności – godność. O niektórych teoretycznych aspektach ujęcia godności w Konstytucji RP
    The Term “Dignity” – the Concept of Dignity – Dignity: On Some Theoretical Aspects of Recognizing Dignity in the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Piechowiak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2162174.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    godność
    semiotyka
    Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
    pojęcie
    godności
    interpretacja prawa
    aksjologia prawa
    legal interpretation
    dignity
    semiotics
    concept of dignity
    Constitution of
    the Polish Republic
    axiology of law
    Opis:
    The study aims at making explicit the three spheres or planes, essential from the point of view of semiotics, on which the discourse regarding dignity takes place, and at clarifying the relations between these planes. The analysis uses the conception of Kazimierz Ajdukiewicz. There are three principal areas in which the discourse on dignity is conducted – the plane of linguistic expressions on which the name “dignity” is used; the plane of meanings on which the notion of dignity is placed; and the plane of objects on which there is dignity itself. There is a relationship of meaning between the different concepts of dignity and the expression “dignity”, a relationship of signification between expression “dignity” and dignity as its referent, and a relationship of apprehension between the concepts of dignity and their referents.
    Opracowanie zmierza do uwyraźnienia trzech, zasadniczych z punkty widzenia semiotyki, sfer czy płaszczyzn, na których toczy się dyskurs (raczej – toczą się dyskursy) dotyczące godności, oraz do doprecyzowania relacji zachodzących między tymi płaszczyznami. W analizach wykorzystuje się koncepcję Kazimierza Ajdukiewicza. Można wskazać trzy zasadnicze płaszczyzny, w których ma miejsce dyskurs o godności – płaszczyznę wyrażeń językowych, na której znajduje się nazwa „godność”; płaszczyznę znaczeń, na której znajduje się pojęcie godności; oraz płaszczyznę przedmiotową, na której znajduje się godność. Między wyrażeniem „godność”, a różnymi pojęciami godności zachodzi relacja znaczenia, między wyrażeniami, a ich desygnatami zachodzi relacja oznaczania, a między pojęciami godności, a ich desygnatami relacja ujmowania.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 17-34
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Petrażycki w sprawie Bejlisa
    Petrażycki in the Beilis Case
    Autorzy:
    Cywiński, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046340.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    aksjologia prawa
    antysemityzm
    mordy rytualne
    naukowa polityka prawa
    normy społeczne
    Petrażycki
    rytuał
    socjologia prawa
    wielokulturowość
    Żydzi
    anti-Semitism
    axiology of law
    blood libel
    Jews
    legal policy science
    multiculturalism
    Petrazycki
    ritual
    Russian law
    sacred law
    social norms
    sociology of law
    Opis:
    Opracowanie poświęcone zostało artykułowi Leona Petrażyckiego, opublikowanemu w 1913 roku i odnoszącego się do procesu Menahema Bejlisa, oskarżonego o mord rytualny. Na wstępie przedstawiono sprawę Bejlisa na tle towarzyszących jej napięć społecznych, kryzysu komunikacji społecznej w ówczesnej Rosji i budowania pierwocin społeczeństwa obywatelskiego. W tym kontekście rozważono przyczyny zaangażowania się Petrażyckiego w sprawę Bejlisa, będącą przejawem konfliktów dzielących mieszkańców wielonarodowego i wielokulturowego Imperium Rosyjskiego. Podkreślono znaczenie poglądów etycznych Petrażyckiego, leżących u podstaw naukowej polityki prawa. Wskazano także inne uwarunkowania sprzeciwu wobec antysemityzmu, jako dolegliwej formy dyskryminacji kulturowej, przypisywanej społeczeństwom Europy Środkowej i Wschodniej. Wśród nich wyróżniono zaangażowanie uczonego na rzecz reform, przeprowadzanych w duchu poszanowania wartości wolności i równości. Główna część opracowania to próba odtworzenia i uporządkowaniu naukowych wątków, zawartych w artykule, który jakkolwiek naznaczona publicystyką, stanowi wartościowy przykład publicystyki naukowej, zakorzenionej w teorii Petrażyckiego i ukazującej możliwości aplikacji psychologicznej teoria prawa (w szczególności – w empirycznej analizie i krytyce normatywności społecznej). Zasadniczą intencją opracowania jest wykazanie, że Petrażycki, jakkolwiek krytyczny wobec znanej sobie socjologii i tylko marginalnie wzmiankujący o możliwości empirycznego badania prawa, w istocie rzeczy nie tylko dopuszczał takie metody badania zjawisk normatywnych, ale sam je stosował. W tym sensie artykuł przedstawia Petrażyckiego jako socjologa prawa.  
    The subject of this paper is to introduce a lesser-known article that Leon Petrażycki published in 1913 into a broader context. Said article was written in response to the then-famous trial of Menahem Beilis, a Kievan Jew accused of ritual murder. The introduction of the paper briefly covers the context of the Beilis case, referring both to the trial itself as well as the social tensions surrounding it that illustrate the state of social communication in contemporary Russia and civil society institutions in statu nascendi. Special attention was paid to the reasons for which Petrażycki involved himself in the issues that divided the citizens of a multinational and multicultural Russian Empire. Primary importance was assigned to Petrażycki’s ethics, which he openly declared and which were expressed both in his civic work and in his legal theory. They are expressed, for example, in the belief that values law is based on have fundamental meaning for legal policy science – the science of planned social change, which has as a goal approaching the ideal of universal love, realised by impressing on the legal emotions of individuals. Furthermore, the article points out possible motivations that come from the same basis but are tied to Petrażycki’s social and political engagements. The fundamental issue was opposing antisemitism as a particularly severe form of cultural discrimination. Fighting antisemitism, which societies and Eastern and Central Europe were often accused of, was obvious to anyone involved in supporting reforms introduced in the occidental spirit of freedom and equality. Furthermore, other possible sources were indicated, especially the effort to weaken the accusations of antisemitism levied upon Poles under the Russian rule. The article points out that although Petrażycki’s work has elements of an opinion piece, and does not even shy from ad personam arguments, its worth is proven not by its social engagement, but also the scientific content, couched in journalistic style but entrenched in Petrażycki’s theory, which shows the possibilities created by psychological legal theory. In particular, the text focuses on the possibilities of using said theory in empirical analysis and critique of social normativity. Petrażycki’s reflections upon the nature of social norms, especially those that can be placed in a broad understanding of law and those that show possibilities of empirical study of their social influence, are worth bringing to attention. The fundamental intent of this article is proving that Petrażycki, although very critical of the sociology he knew and who only marginally brought up the possibility of empirical study of law, in fact was open to methods of studying law that could be called socio-legal, and that there is no conflict between an introspection-based theory of legal experiences and a possibility for an empirical study of legal behaviour, both of groups and individuals. In this sense, the paper shows Petrażycki as a sociologist of law.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2019, 62, 2; 81-98
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aksjologia praw człowieka. O przesłankach i determinantach współczesnego dyskursu w filozofii prawa międzynarodowego
    Axiology of human rights. On the premises and determinants of contemporary discourse in the philosophy of international law
    Autorzy:
    Kociołek-Pęksa, A.
    Menkes, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137114.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Szkoła Główna Służby Pożarniczej
    Tematy:
    prawo międzynarodowe praw człowieka
    nowe generacje praw człowieka
    aksjologia praw człowieka
    filozofia prawa ochrony praw człowieka
    filozofia polityczna
    international law of human rights
    new generations of human rights
    axiological foundation of human rights (human right’s axiology)
    legal philosophy of human rights protection
    political philosophy
    Opis:
    W artykule zaprezentowany został pogląd, iż z uwagi na fakt pluralizmu aksjologicznych źródeł praw człowieka, konieczne jest uświadomienie sobie, że mamy aktualnie do czynienia z analitycznym rozszerzeniem zarówno „ilości” praw człowieka poprzez pojawianie się ich nowych generacji, jak też „ilościowej jakości” praw człowieka z uwagi na nowo wyłaniające się aksjologiczne ich źródła, bądź to w postaci nowych wartości, bądź w drodze nowacyjnie (redefinicyjnie) rozumianych wartości dotychczasowych. W przedstawionym kontekście aksjologii praw człowieka oraz aksjologii ich ochrony nietrudno skonstatować występowanie zarówno pluralizmu aksjologicznego obu sfer, jak też liczne próby ich relatywizacji oraz instrumentalnej egzegezy i wykładni dokonywane w wymiarach krajowym, europejskim i międzynarodowym. Próby ograniczania praw człowieka w zakamuflowany sposób w praktyce prawodawczej poszczególnych państw są liczne, a uzasadnieniem aksjologicznym prawnych rozwiązań ubezskuteczniających de facto (bo nie de iure, gdyż z formalnoprawnego punktu widzenia są one zadeklarowane i formalnie bezwyjątkowo chronione) realizację i ochronę poszczególnych praw (w szczególność praw trzeciej, czwartej i piątek generacji) jest gwarancja bezpieczeństwa zbiorowego i paradoksalnie ochrony innych ludzi (np. ochrona ich uczuć religijnych, ochrona rodziny, ochrona moralności publicznej, której desygnatem najczęściej są zasady dominującej w danym państwie religii). Przenosząc ten problem z wymiaru państwowego na poziom ponadpaństwowy i transpaństwowy, wskazać należy, iż w międzynarodowym prawie ochrony praw człowieka ograniczenie tych praw może nastąpić również ze względów pozanormatywnych, w drodze tzw. relatywizacji instrumentalnej, dokonywanej w związku z potrzebami bieżącej polityki, dla której naruszana bywa przyrodzona godność człowieka. Twierdzimy także, iż w aksjologii praw człowieka newralgicznym punktem jest przecięcie się płaszczyzny (dyskursu) prawnej z płaszczyzną (dyskursem) etyczną, przy czym czynnikiem sprawczym tej newralgiczności nie jest wadliwość prawa czy jego interpretacji, czy też wadliwość etyki, lecz tego, co dzieje się w ramach tzw. Realpolitik.
    Considering the pluralism of the axiological sources of human rights, we claim that it is necessary to realize that at the moment we are facing an analytic extension of both the “number” of human rights (appearance of new generations of human rights), as well as the “quantitative quality” of human rights due to newly uncovered axiological sources such as the appearance of new values or a redefinition of existing ones. In the presented context of the axiology of human rights and the axiology of their protection, it is easy to observe the axiological pluralism of the two spheres as well as numerous attempts to make the exegesis and interpretation both relative and instrumental in domestic, European, and international sphere. Attempts to limit human rights in a camouflaged manner in the jurisdiction practice of particular states are quite abundant and an axiological justification of legal solutions that would make the implementation and protection of those rights (in particular those of the third, fourth and fifth generations) ineffectual— de facto (not de iure, since from a formal and legal point of view they correspond to declared rights and, without exception, the protected ones) is the guarantee of community security and, paradoxically, the protection of other people (i.e., the protection of religious sentiments, family, public morality based usually on the rules of the dominant religion). When transposing these problematics from the state perspective to the intra – and trans-state level, we need to demonstrate that in the international law of human rights protection , the limitation of these rights may also take place as a result of extra-normative factors due to so-called “instrumental relativism”, applied in the function of current political interests for which intrinsic human dignity happens to be infringed. We also claim that the active factor of that critical crossing point are not faults in the law or its interpretation, nor is it faults of ethics, but rather the faults of what is going on within so-called Realpolitik.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej; 2018, 1, 66; 119-134
    0239-5223
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W poszukiwaniu optymalnego i idealnego aksjologicznego modelu regulacji prawnej – idea prawa Gustawa Radbrucha
    In search of optimal and ideal axiological model of legal regulation – Gustaw Radbruch’s idea of law
    Autorzy:
    Kociołek-Pęksa, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137042.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Szkoła Główna Służby Pożarniczej
    Tematy:
    aksjologia prawa
    idea prawa
    pojęcie prawa
    wartości prawa(ne)
    model idealnego prawa
    bezpieczeństwo prawne
    celowość prawa
    homeostaza prawa
    antynomie prawa
    axiology of law
    idea of law
    concept of law
    values of law
    model of an ideal law
    legal security
    desirability of law
    homeostasis of law
    antinomies of law
    Opis:
    W tekście zostały omówione aksjologiczne uwarunkowania procesu tworzenia prawa. Zaprezentowana analiza prowadzona jest w ramach dekonstrukcji. Autorka przedstawia potencjalny aksjologiczny model regulacji prawnej. Autorka posługuje się koncepcją trójelementowej idei prawa sformułowanej przez Gustawa Radbrucha. Wskazuje na konflikty pomiędzy(pośród) wartościami zawartymi w ideii prawa oraz wskazuje na zjawisko homeostazy wartości prawa. Autorka uzasadnia tezę, że idea prawa stanowi narzędzie eliminacji konfliktu między wolnością i bezpieczeństwem. Ponadto, jej zdaniem idea prawa jest także skutecznym narzędziem w pokonywaniu emotywizmu. Zadaje pytanie jaki jest zatem cel zastosowania trójelementowej idei prawa jako modelu tworzenia a także stosowania prawa. Celem jest osiągnięcie adekwatnego do społecznych oczekiwań i prawnych możliwości – poziomu bezpieczeństwa prawnego i bezpieczeństwa poprzez prawo oraz optymalnej sprawiedliwości (bez rażących niesprawiedliwości w układzie równości wobec prawa) w ramach funkcjonalnie celowej regulacji prawa pozytywnego. Zgodnie z tą ideą możliwe jest równocześnie osiągnięcie skuteczności i efektywności regulacji prawnej. Stwierdza, że o jakości prawa stanowi głownie zakres/poziom dostarczanego bezpieczeństwa – nie tylko bezpieczeństwa prawnego.
    The article discusses the axiological determinants of law‑making process. The analysis is carried out within the framework of deconstruction. The authoress presents a potential axiological model of the legal regulation. She uses the concept of the three‑ component idea (concept) of the law created by Gustav Radbruch. This idea indicates a conflict among the values contained inside the idea of law and it refers to the phenomenon of homeostasis values of law. The authoress formulates the thesis that the idea of law is a tool for eliminating the conflict between freedom and security. Moreover, in her opinion, the idea of the law is also an effective tool in overcoming emotivism. She puts a question about the purpose of using three‑component concept of law as a model for the law creation and application . The purpose is to achieve the level of legal security and safety through the law (adequate to social expectations and legal capabilities) and achieve the optimal justice (no blatant injustice in the system of equality before the law) within the functionally purposeful regulation of positive law. According to this idea it is possible to achieve simultaneously a total efficiency and effectiveness of legal regulation. She claims that the quality of law depends on range and level of the achieved/assured security – not only the legal security.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej; 2017, 2, 61; 113-133
    0239-5223
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-23 z 23

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies