Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "language of philosophy" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-65 z 65
Tytuł:
Morbus Etymologicus? Philosophers in the Element of Etymologisation
Autorzy:
Zdrenka, Marcin T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2010419.pdf
Data publikacji:
2016-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
etymologisation
folk etymology
language of philosophy
philosophical vocabulary
hermeneutical turn
morbus hermeneuticus
Opis:
The paper presents the problem of etymologisation (folk etymology), which involves the false genealogy of meanings of concepts. Exploration and “discovering“ of such false or projected meanings, as a result of the use of false genealogy has already been examined by specialists of language studies. However, it is important to note that etymologisation affects also philosophy. The paper attempts to characterize main features of this form of folk etymology and proposes to develop Hans Schnädelbach’s category of the philosophical “hermeneutic disease” (morbus hermeneuticus) to “etymological disease” (morbus etymologicus). This attempt helps to formulate the answer to the question why philosophers are tempted by etymologisations and why they so often succumb to this temptation. The main causes of this process revealed by philosophers are: the pursuit of surprise, which is the starting point for philosophical reflexion; the strong devotion to tradition and long history of their discipline; the permanent striving for both freshness and depth of philosophical language, and some kind of faith in the myth of the fundamental (antique or even older) source of all knowledge. Although the philosophical form of the folk etymology is recognized in the paper as a substantial threat, at the same time there is some hope that studies on etymologisation may become an inspiration for philosophers.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2016, 2(112); 128-144
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Estetyka a granice języka. Ludwig Wittgenstein i Arthur C. Danto
Aesthetics and borders of language. From Ludwig Wittgenstein to Arthur C. Danto
Autorzy:
Glazor-Pomykała, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437506.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
ludwig wittgenstein
arthur c. danto
family resemblance
language game
language of philosophy
essence of art
essence of reality
language of logic
Opis:
The article is an attempt to pinpoint the areas of Ludwig Wittgenstein aesthetic thought, in which he is crossing the borders principally imposed upon the method and the language of his philosophy. I am directing my attention to metaphysical and mystical motifs of his reflection devoted to aesthetics, the essence of art and the essence of reality. I wish to discuss this issue based on the texts of Arthur C. Danto containing analysis of chosen notions of Wittgenstein’s aesthetic investigations. Additionally in this matter I am appealing to appropriate theses of Leszek Sosnowski and Wojciech Sady, concerning above issues.
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2016, 6, 2; 455-476
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Platońska filozofia mowy
Linguae apud Platonem existimatio philosophica
Autorzy:
Danek, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52229475.pdf
Data publikacji:
1995
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Plato
Platon
philosophy of language
Opis:
In Platonicis scriptis expressae ad vocabuli dicendique rectitudinem pertinentes animadversiones hac in commentatiuncula tractantur. Quae pars philosophiae Platonis in principiis congruentem se praebet cum placitis nostrae aetatis: Secundum utramque sententiam destinata sunt verba rebus indicandis et docendis alius ab alio hominibus. Quidquid eorum ope enuntiatur, vertit semper ad eum, qui sermonem excipit, nec non ad rem verbis edictis subiectam.
Źródło:
Collectanea Philologica; 1995, 1; 47-60
1733-0319
2353-0901
Pojawia się w:
Collectanea Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Discoveries: Contemplations on some works of Veit Krenn
Enthüllungen: Betrachtung einiger Arbeiten von Veit Krenn
Autorzy:
KLAWE, Christoph
KRENN, Veit
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033779.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Zakład Opieki Zdrowotnej Ośrodek Umea Shinoda-Kuracejo
Tematy:
abstract art
anatomy
philosophy of language
Opis:
This article explains and shows some examples of the graphical and sculptural works of the Austrian pathologist Veit Krenn, who uses his detailed knowledge of microscopic and macroscopic anatomy to create derived objects of art, which strikingly transcend the templates to reach an impressive state of abstraction – appealing discoveries of the true contents of the original forms towards their structural essence. By means of analogies the creative approach of the artist is readily used to illuminate similar ways of contemplating the essence of meaning in the philosophy of language in a brief outline
Źródło:
Medicina Internacia Revuo; 2014, 26, 103; 110-116
0465-5435
Pojawia się w:
Medicina Internacia Revuo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od natury słowa do słowa o naturze. Recenzja książki Bolesława Andrzejewskiego pt. Filozofia słowa. Zarys dziejów
From Nature of the Word to the Word on Nature. Review on „Filozofia słowa. Zarys dziejów” [The Philosophy of the Word. A Short History]by Bolesław Andrzejewski
Autorzy:
Dziurosz-Serafinowicz, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929287.pdf
Data publikacji:
2021-12-22
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
philosophy of the word
philosophy of language
language
word
speech
logos
Opis:
Herethis paper is review on monographical pulication „Filozofia słowa. Zarys dziejów” [The Philosophy of the Word. A Short History] by Bolesław Andrzejewski. The Polish philosopher’s book is one and only publication which dares to present and contrast concepts and theories on the word which appears in the history of Western Civilisation from the times of ancient Greek philosophers, through Christian thinkers and German romantics and representants of Enlightenment, ending with English and American pragmatists and positivists, not to omit prominent linguists like Ferdynand de Saussure, Noam Chomsky, Ernst Cassirer or Wilhelm von Humboldt. Original view of the author on philosophy of language makes the reviewed book unique, since Andrzejewski tries to break through the analytic, so common nowadays, paradigm and proposes to run the consideration concerning language in the spirit of lingua ac communitas, so to speak, he treats language basically as a tool for interpersonal communication and a way of gaining understanding within community.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2021, 2(24) B; 195-206
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rhetoric as Philosophy of Language. An Aristotelian Perspective
Autorzy:
Piazza, Francesca
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/954258.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
Tematy:
Rhetoric
Philosophy of Language
Italian Thought
Aristotle
Opis:
This paper sustains that rhetoric can be a fruitful way of practicing philosophy of language. The starting point is a suggestion drawn from the work of the Italian philosopher Roberto Esposito. According to Esposito, one of the main characteristics of the Italian thought is the focus on the necessary connection between language and extra-linguistic world. I argue that rhetoric (intended in an Aristotelian sense), thanks to its extra-linguistic aim (persuasion), pays particular attention to this connection. This has important consequences: 1. considering speakers and listeners as essential components of speech and assigning a key position to the listener; 2. including the sphere of emotion in the fi eld of refl ection on language; 3. considering truth as a social practice; 4. considering the agonistic dimension as a constitutive element of the speech.
Źródło:
Res Rhetorica; 2017, 4, 1; 3-16
2392-3113
Pojawia się w:
Res Rhetorica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Movenglish: Dance as Sign System
Autorzy:
Popow, Niko
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22446442.pdf
Data publikacji:
2023-11-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
Susanne Langer
philosophy of dance
aesthetics
semiotics
philosophy of language
Opis:
The paper examines a central question in the philosophy of dance from the vantage point of a specific choreographic practice: Movenglish. Movenglish attempts to establish a one-to-one mapping between English words and dance movement equivalents in the body in a way that maximally captures both the connotative and denotative aspects of the words in question. The paper argues that the success of Movenglish has several important consequences for the philosophy of dance as well as our understanding of sign systems more generally. The paper elaborates one of the strongest contributions to the philosophy of dance – the work of Susanne Langer – in order to show how the conclusions drawn from the dance produced through Movenglish both contribute to and depart from Langer’s philosophy.
Źródło:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2023, 7, 3; 103-114
2544-302X
Pojawia się w:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Presupozycje w perspektywie logicznej
Presupposition from a logical perspective
Autorzy:
Kulińska, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/567950.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
presupposition
logical
philosophy of language
Frege
Strawson
Russell
Opis:
The main aim of this article is to show the problem of presupposition from the side of the logical analysis of language. Deliberations on the topic derive from the nineteenth century and are connected to Gottlob Frege. In his work titled "On sense and reference", he asks how the expressions with a referring function should be translated into logical language. He also emphasizes "assumptions for the existence of referent (designation)", whose characteristic feature is that their authenticity is a crucial condition to provide a sentence with a logical meaning. Therefore, Frege highlighted the crucial feature of presupposition that is constancy under negation. However, Frege's concept lacks unity when it comes to the level of the language on which the assumptions should be made. An opposing view on presupposition is presented by Russell and his idea of definite descriptions, which solves the problem of sentences with non-existent subject terms, of which Frege's language philosophy does not provide a precise explanation. Russel claims that denoting phrases can be expressed in the form on conjunction of the value of the sentence and thus sentences predicating on something that does not exist happen to be false. However, Russel's view differs from the one presented by a twentieth-century philosopher, Peter Strawson. The latter maintains that the problems mentioned derive from the fact that scholars do not notice the difference between sentences and sentences used to have an assertive meaning and, consequently, that the sentences cannot be true or false since this is a characteristic feature of statements. He also emphasizes a connection between them, in which one statement is a primary condition to give a logical value to another statement. Strawson called the phenomenon a presupposition and claimed that it can be recognized as a specific kind of pragmatic deduction/presupposition. The article focuses on showing the three views on presupposition on the grounds of the philosophies of language presented by scholars mentioned above.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2016, 13; 239-250
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Language and Idealism
Autorzy:
Marsonet, Michele
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1968768.pdf
Data publikacji:
2021-01-01
Wydawca:
Academicus. International Scientific Journal publishing house
Tematy:
language
philosophy of language
metaphysics
ontology
epistemology
logical empiricism
Opis:
In the philosophical inquiry adopted by logical empiricists, analysis of scientific language becomes something similar to a metaphysical endeavor which is meant to establish the bounds of sense, and this stance may be easily traced back to Wittgenstein’s Tractatus Logico-Philosophicus. On the other hand, the analytic tradition transferred this conception to the analysis of ordinary language, and this move, eventually, was able to restore the confidence of many philosophers in their own work. After all they were doing something important and worthwhile, that is to say, something no one else was doing, since linguists are certainly concerned with language, but from quite a different point of view. At this point we may well ask ourselves: What is wrong with this kind of approach, given the present crisis of the analytic tradition and the growing success of the so-called postanalytic thought? At first sight it looks perfectly legitimate and, moreover, it produced important results, as anybody can verify just reading the masterpieces of contemporary analytic philosophy. To answer the question: What is wrong?, we must first of all take into account language itself and check what it is meant to be within the analytic tradition. This will give our question a clear answer. We have to verify, furthermore, what kind of knowledge philosophy needs to be equipped with if it wants to preserve its autonomy. The logical positivists clearly claimed in their program that there is no synthetic a priori knowledge such as the one envisioned by Immanuel Kant. There is, however, an analytic and a priori knowledge which is supplied by mathematics and logic alone. Within this field, the techniques of contemporary formal logic are exalted because they allow us to build artificial languages which - at least theoretically - eliminate the ambiguities of everyday speech.
Źródło:
Academicus International Scientific Journal; 2021, 12, 23; 156-177
2079-3715
2309-1088
Pojawia się w:
Academicus International Scientific Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Garść uwag o semantycznym zaangażowaniu socjologów
Autorzy:
Remisiewicz, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/667989.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
meaning
objectiveness
philosophy of language
sense
sociology of religion
Opis:
There is a common opinion that a researcher cannot be entirely objective. Although they can keep a semantic neutrality, their identity and social environment make it impossible to maintain this neutrality in the practice. The author tries to prove that this neutrality is impossible as well because every scientist chooses their own philosophy of language. The author shows examples of certain statements of sociology of religion confronted with three positivist requirements and ways in which the choice can influence the interpretation. We can translate the statements to become compatible with the requirements of the language but every translation is subject to risk of losing the depth, the root of thinker’s intention. Since there are many opposite views on philosophy of language a need arises to develop a sociological thought concerning thisaspect of their work.
Źródło:
Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki; 2014, 4
2391-6540
2083-9952
Pojawia się w:
Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naming God: Christian Philosophy of Language, Wierzbicka’s Natural Semantic Metalanguage and Intercultural Dialogue
Autorzy:
Popiołek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560046.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
philosophy of language
theolinguistics
linguistics
semantics
Cappadocians
accommodation
Opis:
Who is He, to Whom we address words God, Theos, Deus, etc.? How far goes possibility for adaptation of religious and philosophical language from other (non-Western) cultures? Do  people, by  using certain words and terms, denote being of God, or are they just conventional names? Those questions were raised quite early in theological debates in early stages of Christianity, and answers were given by such prominent Church Fathers as Gregory of Nyssa and Basil the Great. The problem resurfaced millennium later, when Western missionaries encountered nations and people whose religious and philosophical concepts were far different from their own. Should they accommodate local terms to fit the Christian concept of God, or should they introduce Western terminology? This translational and linguistic problem leads to the question: are there universal concepts which (despite of cultural affiliation, based on the common human experience) could communicate the Christian idea of God? Findings of Wierzbicka, and her own claim is: yes – there are semantic primes, through which we  can translate our ideas (with minor imperfections). But this last question goes beyond the reach of mere secular linguistics, and enters the domain of theology. For it is theological claim that in our human nature we are capable of addressing Triune God.
Źródło:
Theological Research. A Journal of Systematic Theology; 2016, 4; 117-132
2300-3588
Pojawia się w:
Theological Research. A Journal of Systematic Theology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Der Grenzgang der Geste. Körperliche Ausdrucksformen zwischen 1800 und 1900
Autorzy:
Lemke, Anja F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/700369.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Germanistów Polskich
Tematy:
gesture, philosophy of language, Rousseau, Heinrich von Kleist, Hofmannsthal
Opis:
In his essay “On gesture” Giorgio Agamben argues that western society has lost its natural sense of gestures at the end of the 19th Century. This article examines the development of gestures from the 18th century onwards arguing that instead of a loss of the “natural gesture” one should consider the increasing interest in gestures in the 18th century already as an answer to the the threatening loss of the idea of the natural in modern society. Analyzing Rousseau, Kleist and Hofmannsthal the article wants to demonstrate how gestures always have servered to at once elaborate and blur the borders between the natural and the artificial.
Źródło:
Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten; 2013, 2, 3
2353-656X
2353-4893
Pojawia się w:
Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pewnych problemach racjonalistycznej filozofii umysłu i filozofii języka. Uwagi na marginesie Rozprawy fizykalnej o mowie Geraulda de Cordemoy
Reflection on some of the issues of rationalist philosophy of mind and philosophy of language. Remarks on the margins of A philosophical discourse concerning speech by Gerauld de Cordemoy
Autorzy:
Święczkowska, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118335.pdf
Data publikacji:
2014-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
G. de Cordemoy
rationalistic philosophy of language
acquisition of language
cartesianism
occasionalism
Opis:
The deliberations contained herein concern the issues touched upon in a short work titled A philosophical discourse concerning speech written by Geraud de Cordemoy (1626-1684), a French philosopher and thinker who – in his own words – was a firm believer in the philosophy of Descartes and claimed to be a Cartesian. Apart from Logic and Grammar from Port-Royal, Cartesian literature of the 17th does not present a single other separate work devoted to the philosophy of language and the properties of speech. Aside from several interesting topics discussed by the author, one particular issue deserves special attention – namely, the occasionalistic interpretation of the mechanism of human communication. Still, this concept does not tower over other issues which, when reflected upon within the framework of Cartesian doctrine, gain new meaning in the context of contemporary discussion on the phenomenon of speech, its ontogenesis, and social functions. These include Coremoy’s thoughts on the social aspects of language and the mechanism of speech acquisition in children.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2014, 14; 261-276
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od analizy do morfologii. Przyczynek do rozważań nad filozoficzną metodą Ludwiga Wittgensteina
On Ludwig Wittgenstein’ Philosophical Method — from Analysis to Morphology
Autorzy:
Piekarski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341596.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
Wittgenstein
philosophical grammar
morphology
logical analysis
phenomenology
philosophy of language
Opis:
W artykule dyskutowany jest problem jedności filozofii Wittgensteina. Wykazuje się, że Wittgenstein stosuje dwie metody badań. Modyfikacje jego filozofii są skorelowane z modyfikacjami jego metody myślenia i dociekania. W Tractatus logicophilosophicus jedyną poprawną metodą jest logiczna metoda analizy zdań. We wczesnych latach trzydziestych przekształca on swoją filozofię w fenomenologiczny opis doświadczenia, a za jej cel uznaje konstrukcję języka fenomenologicznego. Po 1933 roku Wittgenstein rozpoznał gramatyczny wymiar języka, i utworzył narzędzia analizy gramatycznej. Wprowadził pojęcia gier językowych i form życia. Jego filozofia stała się morfologią i opisem ludzkiej praktyki językowej.
The article discusses the problem of the unity of Wittgenstein’s philosophy. The author suggests that Wittgenstein uses different methods of inquiring. The modifications of his philosophy are correlated with modifications of his method of thinking and investigations. In Tractatus logico-philosophicus the only correct philosophical method is that of logical analysis of sentences. In early 30s his philosophy becomes a phenomenological description of experience. The task is to construct phenomenological language. After 1933 Wittgenstein recognizes the grammatical dimension of language, and creates tools of grammatical analysis. He introduces concepts of language-games and forms of life. His philosophy becomes the morphology and description of human linguistic practice.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2013, 1; 235-244
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o teorii znaczenia Kazimierza Ajdukiewicza
Some reflections on the Kazimierz Ajdukiewicz’s theory of meaning
Autorzy:
Tomza, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950273.pdf
Data publikacji:
2016-06-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
philosophy of language
cognitive science
meaning of meaning
theory of interpretation
Opis:
The current discourse in the philosophy of law and philosophy of language is focused on one question – what is the proper meaning of the concept of meaning? The main problem in this reflections is a definition of a term ‘meaning’. Kazimierz Ajdukiewicz, the most renown Polish logician, which analyzed this problem, present the definition of ‘meaning’ as a proper understanding of the sense of the directives. Many current philosophers take this part of Ajdukiewicz’s work to demonstrate the cognitive part of the philosophy of law and especially the philosophy of language. In the Polish theory of law this issue is overlooked. In my opinion Ajdukiewicz was a creator of the philosophical concept ‘meaning’, and this article will consider the possibility that the idea of directive concept of ‘meaning’ and the conception of meaning belongs rather to the philosophy of language than constitutes the theory of logic.
Źródło:
Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna; 2016, 5, 1; 300-318
2299-1875
Pojawia się w:
Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kultura języka a kultura logiczna w myśli Johna Locke’a
The Culture of Language versus Logical Culture in John Locke’s Thought
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488541.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia filozofii
filozofia języka
Oświecenie
John Locke
history of philosophy
philosophy of language
Enlightenment
Opis:
This article discusses the problems of language in John Locke’s thought. In the present studies the dominating considerations focus on the history of epistemology and philosophy of language. This study takes into account a broader intellectual context of the philosophy of language pursued at the turn of the seventeenth and eighteenth centuries. First and foremost it places the problems of language in the context of changes in the teaching of logic and rhetoric. Locke inspired the then beliefs about the significance of language as the tool of science and public discourse, in the questions of education, morality, politics, and religion. The English philosopher emphasized how important was the duty to shape the activity of the human mind, one of which was to develop linguistic skills; such skills are the condition of the reliability of knowledge and argumentative efficacy in social communication.
Artykuł podejmuje problematykę języka w myśli Johna Locke’a. Dotychczas dominują opracowania tej tematyki z zakresu historii epistemologii i filozofii języka. Niniejsze dokonanie uwzględnia szerszy kontekst intelektualny filozofii języka uprawianej na przełomie wieku XVII i XVIII. Przede wszystkim umieszcza problematykę języka w kontekście zmian jakie dokonały się w nauczaniu logiki i retoryki. Locke inspirował ówczesne przekonania o istotnym znaczeniu języka jako narzędzia nauki i publicznego dyskursu, w kwestiach wychowania, moralności, polityki, religii. W postulat właściwego kształtowanie aktywności ludzkiego umysłu wpisywał obowiązek dbałości o sprawność językową, stanowiącą warunek rzetelności poznania i argumentacyjnej skuteczności w komunikacji społecznej.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 2; 5-26
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Von den “Luftgebäuden” der Philosophie in der Stadt der Sprache: An Analysis of the Metaphors in the First Part of Wittgenstein’s <i>Philosophical Investigations<i/>
Autorzy:
Porcaro, Ciro
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27321784.pdf
Data publikacji:
2023-12-15
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Oddziału Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu
Tematy:
Metaphor Analysis
Philosophical Investigations
German Linguistics
Wittgenstein
Philosophy of Language
Opis:
The present study has as its object three of the most frequent and representative metaphors of the first part (paragraphs from 1 to 133) of Ludwig Wittgenstein’s Philosophical Investigations. In particular, the analysis focuses on the following mappings: LINGUISTIC EXPRESSIONS ARE TOOLS, LANGUAGE IS A CITY and MEANING IS A PURE CRYSTAL. The methodological approach adopted in the study as well as the analytical proceedings are both borrowed from the theory of conceptual metaphor (see: Lakoff and Johnson 1980, Lakoff 1993 and Kövecses 2002, 2020). The three metaphors were identified through a careful manual search of the text. An automatic search for source domain vocabulary followed to identify any further instances of the metaphors. In a second step, the conceptual structure of the metaphors was outlined; the entailments of the mappings were listed and interpreted on the backdrop of the arguments developed in Wittgenstein’s work. Finally, a comparison of the structures of the three conceptual metaphors was made. The analysis revealed the existence of complex and coherent conceptual mappings motivating the use of the identified metaphorical expressions. The comparison among the three metaphors confirmed the hypothesis that the entailments of the first two mappings mentioned above are all consistent with each other, playing a fundamental role in the comprehension of Wittgenstein’s position on language and meaning. Conversely, the internal logic of the third metaphor reflects a conception of language rejected by the philosopher.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2023, 19; 257-270
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół najnowszej polskiej refleksji nad dziejami językoznawstwa
Around the recent Polish reflection on the history of linguistics
Autorzy:
Zbrocki, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/916933.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
language
word
philosophy of language
philosophy of words
history of linguistics
język
słowo
filozofia języka
filozofia słowa
historia językoznawstwa
Opis:
Celem artykułu jest krytyczna refleksja nad poruszoną w dwóch głośnych książkach wydanych w Polsce w 2016 roku problematyką historii refleksji nad językiem i słowem.
The purpose of the article is a critical reflection on the issues raised in two high-profile books on the history of reflection on language (word) published in Poland in 2016.
Źródło:
Investigationes Linguisticae; 2018, 42; 95-99
1426-188X
1733-1757
Pojawia się w:
Investigationes Linguisticae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Review article: Charles Taylors critical philosophy of language
Autorzy:
Stalmaszczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051108.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Charles Taylor
The Language Animal
critical philosophy of language
designative theory
constitutive theory
Opis:
The article presents Charles Taylor’s critical philosophy of language and it reviews his recent book on the human linguistic capacity. Critical philosophy of language is understood here as a broad (philosophical, social and political) perspective on language characterized by multifaceted concern with the linguistic and cognitive mechanisms involved in language use. The paper discusses Taylor’s interest in language and philosophy of language, and focuses on his seminal distinction between the ‘designative-instrumental’ and ‘constitutive-expressive’ theories of language. In the former theory language is understood within the confines of Cartesian representational epistemology, whereas in the latter language constitutes meaning and shapes human experience (one of the features important for defining the critical approach to philosophy of language).
Źródło:
Linguistica Silesiana; 2019, 40; 409-417
0208-4228
Pojawia się w:
Linguistica Silesiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Linguistic Relativity and Its Relation to Analytic Philosophy
Autorzy:
Batisti, Filippo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561276.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Semiotyczne
Tematy:
linguistic relativity
Sapir-Whorf hypothesis
Philosophy of language psycholinguistics
extended mind
Opis:
The history of so-called ‘linguistic relativity’ is an odd and multifaceted one. After knowing alternate fortunes and being treated by different academic branches, today there are some new ways of investigating the language-thought-reality problem that (i) put into dialogue the latest trends in language-related disciplines (ii) generate room for philosophical themes previously overlooked, (iii) reassess the very idea of linguistic relativity, despite its popularized versions which have circulated for decades and which have led an otherwise fruitful debate to extremes. It is argued that a multidisciplinary approach is desirable in order to broaden future research. In the last few years the opportunity to study this matter following a common trend in several disciplines has been created. Language, and cognition too, are now conceived as intrinsically social phenomena. It is argued that relativistic effects should be investigated in social realms, and that analytic philosophy could help with this task.
Źródło:
Studia Semiotyczne; 2017, 31, 2; 201-226
0137-6608
Pojawia się w:
Studia Semiotyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Лингвистическая философия Ежи Калишана и его вклад в развитие польской русистики (на материале монографических исследований ученого)
Filozofia badań lingwistycznych Jerzego Kaliszana i jego wkład w rozwój rusycystyki polskiej (na materiale prac monograficznych uczonego)
Autorzy:
Kosmeda, Tetiana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023737.pdf
Data publikacji:
2018-11-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
intertextuality
scholarly idiostyle
systemic character
philosophy of the language
functionalism
Opis:
The article sets out to analyze Jerzy Kaliszan’s linguistic philosophy focused on the field of word-formation and based on the triple unity of philosophy of the language (semantics, syntax and pragmatics), systemic character and functionalism. Intertextuality of the academic speech of the scholar is influenced by classical Slavonic linguistic conceptions, leading representatives of linguistics of the second part of the 20th century, as well as key theoretical investigations of the late 20th — early 21 centuries. The idiolect of the scholar is marked with brevity, laconism, condensed content, wellstructured text, depth and expressiveness, persuasive argumentation, breadth of the material used, refined stylistics, scholarly courage, topicality of the problems discussed, prognostic insights.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2018, 43; 143-154
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół kategorii metaxú. Doświadczanie i wytwarzanie międzyludzkiego pogranicza za pomocą języka
Autorzy:
Korwin-Piotrowska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031001.pdf
Data publikacji:
2019-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
language
metaxú
linguistics
philosophy of language
philosophy of dialogue
sociology of language
understanding
borderland
język
lingwistyka
filozofia języka
filozofia dialogu
socjologia języka
porozumienie
pogranicze
Opis:
The subject of the paper consists in the reflections dedicated to the creation of the inter-human “borderland”. The metaxú category (Greek: μεταξύ, in-between) serves this purpose. Derived from antiquity, it was interpreted by Simone Weil in her book La Pésanteur et la Grâce (Gravity and Grace). The study develops Weil’s concept, and at the same time it expands it towards linguistics. A list of five notions is proposed. They present different aspects of metaxú, such as relationality, borderlandness, pragmatism, ambivalence, and transversality, which point to the anthropological and social role of the “in-between”. These notions are discussed in the paper at length, and then referred to the linguistic communication, which is treated exactly as a metaxú sphere.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 54-69
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Многоаспектная интерпретация фраземы в монографии Н. Алефиренко "Теоретичні питання фразеології": к юбилею ученого
Multi-Aspect Interpretation of the Phraseme in Nikolaĭ Alefirenko’s Monograph Teoretychni pytannia frazeolohiï: On the Occasion of His Jubilee
Wieloaspektowe rozumienie frazemu w monografii Nikołaja Alefirenki Теоретичні питання фразеології. Z okazji jubileuszu badacza
Autorzy:
Космеда, Татьяна
Ковтун, Оксана
Осипова, Татьяна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38697127.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
intertextuality
Nikolaĭ Alefirenko
philosophy of language
the subject of science
the concept of the phraseme
Opis:
This article is dedicated to the renowned Russian and Ukrainian linguist Nikolaĭ Alefirenko on the occasion of his 75th birthday. The paper considers his approach to the study of the phraseme presented in his monograph Teoretychni pytannia frazeolohiï [Theoretical Issues of Phraseology] (1987), which includes a multi-dimensional and comprehensive description of this concept through the prism of his philosophy of language, and which is based on the material of the Ukrainian language from the early Soviet period of his scholarly activity. The article draws attention to the intertextual dimension of Alefirenko’s monograph, noting his knowledge of tradition and heritage of classical linguistics on the one hand, and novel approaches in the modern study of language on the other, coupled with a careful selection of illustrative material from a large body of phraseological dictionaries as well as literary works and journalistic texts. The phraseme is approached as a multifaceted phenomenon, and it is captured using a system of definitions clarifying its features and types. It is analysed in the context of the philosophy of language – through the prism of semantics, syntactics and pragmatics. The author’s scientific thinking is characterised by the ability to see this issue in all linguistic dimensions. As interpreted by Afirenko, the phraseme is (1) “a symbol of the life of a language”, (2) a structural unit of the language system, (3) a component of the linguistic (phraseological) picture of the world (4) with peculiar epistemological roots, (5) an active component of the communication process, (6) reflecting the philosophy and logic of the language and (7) demonstrating a kind of connection with units of all its levels; (8) “a unit of the highest language level”; (9) “one of the means of human self-expression”. In Afirenko’s model, the phraseme is a complex unit which is unique in nature, and his understanding fully corresponds to the modern linguistic paradigm. Although his study was written 35 years ago, it is certainly still novel today.
Artykuł jest dedykowany wybitnemu rosyjskiemu i ukraińskiemu językoznawcy Nikołajowi Alefirence z okazji jego 75. urodzin. Dotyczy rozważań nad pojęciem frazemu, przedstawionych przez badacza w monografii Теоретичні питання фразеології [Zagadnienia teoretyczne frazeologii] (1987). Praca ta zawiera kompleksową i wielostronną analizę frazemu w kontekście filozofii języka wyznawanej przez autora, opartą na materiale języka ukraińskiego z wczesnego radzieckiego okresu działalności naukowej lingwisty. W artykule zwrócono uwagę na intertekstualne ujęcie zagadnienia. Odnotowano erudycyjność autora zarówno w kontekście tradycji, spuścizny językoznawstwa klasycznego, jak też nowatorskich poglądów we współczesnej lingwistyce, podpartych analizą dużej liczby słowników frazeologicznych, utworów literatury pięknej i publicystyki. Frazem jest traktowany jako zjawisko wieloaspektowe, definiowane za pomocą  systemu określeń doprecyzowujących jego cechy i typy. Analizowany jest przez pryzmat semantyki, syntaktyki i pragmatyki. Rozumienie frazemu cechuje językoznawcza wieloaspektowość. Alefirenko uznaje go za (1) „symbol życia języka”, (2) strukturalną jednostkę systemu języka, (3) komponent językowego (frazeologicznego) obrazu świata, (4) element mający swoiste korzenie epistemologiczne, (5) aktywny składnik procesu komunikacyjnego, (6) komponent odzwierciedlający filozofię i logikę języka, (7) element związany z innymi jednostkami języka, na wszystkich jego poziomach, (8) „jednostkę najwyższego poziomu języka”, (9) „jeden ze sposobów wyrażania siebie przez człowieka”. Jest jednostką kompleksową i niepowtarzalną, której rozumienie odpowiada współczesnemu lingwistycznemu paradygmatowi naukowemu. Monografia powstała 35 lat temu, ale do dziś niewątpliwie pozostaje pracą nowatorską.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2022, 57
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
GRAMATYKA UNIWERSALNA – RAY JACKENDOFF VERSUS NOAM CHOMSKY
UNIVERSAL GRAMMAR: RAY JACKENDOFF VERSUS NOAM CHOMSKY
Autorzy:
Rogalski, Andrzej Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488164.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Noam Chomsky
gramatyka uniwersalna
Ray Jackendoff
filozofia języka
universal grammar
philosophy of language
Opis:
The most controversial aspect of generative grammar of Chomsky was a hypothesis that humans have a specific cognitive innate structure in language acquisition, called afterwards the Universal Grammar (UG) hypothesis. That approach was consequently sustained by him in Syntactic Struc- tures, Aspects of The Theory of Syntax, and The Minimalist Program. In fact, Chomsky’s analytic attention was mostly focused on the structure of the syntax of language, that in turn is to generate different phonological structures as well as semantic ‘interpretation’ respectively. Identifying of UG with a deep-structure level of a language did not influenced in solving a problem of innate cognitive structure of humans. Ray Jackendoff, grown up among the generativists, does not share the ‘syntactocentric’ approach of Chomsky proposing the ‘parallel architecture’ in which phonological, syntactic and semantic levels are reciprocally interfaced in the program of ‘biolinguistics’ that is to encourage the necessary culture of inter-scientific collaboration. By means of his theory of conceptual semantics Jackendoff tries to show that a system of concepts expressed in human lan- guage is an autonomous generative component of human brain/mind that processed out of evolution.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2013, 61, 3; 5-28
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Józefa Życińskiego zmagania z językiem o Bogu
Joseph Życiński’s struggle with the language about God
Autorzy:
Heller, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140671.pdf
Data publikacji:
2022-11-08
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
philosophy of language
process philosophy
analytical theology
language game
Józef Życiński
Ludwig Wittgenstein
Alfred North Whitehead
Willard Van Orman Quine
Opis:
In the two-volume work Theism and the Analytical Philosophy (1985; 1988a) Joseph Życiński took up the challenge of renewing Christian metaphysics so that it could appear as a full-fledged partner in the dialogue with other streams of contemporary philosophy. This renewal should use two sources: the methodological principles of analytic philosophy, especially its philosophy of language, and certain elements of Whitehead’s process philosophy. This study presents a critical reconstruction of Życiński’s arguments contained in the first two chapters of (1985), which are devoted to the problem of language. Main results of this part of Życiński’s work are negative, that is, they refute the arguments and interpretations of those analytical philosophers who show the meaninglessness of the theistic language or try to assimilate it to other standard languages, depriving it of a reference to the transcendent reality. How can a positive part of the Życiński program be developed? It seems that only by formulating specific problems in the field of philosophy of God, or even theology, and choosing the right linguistic tools to drill down on a given problem and seek its solution. This is in line with Wittgenstein’s concept of language games. Życiński tries to do this in (1988a). Życiński turned out to be a precursor of nowadays increasingly developing analytical theology.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2022, 72; 109-125
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podstawowe zagadnienia współczesnej filozofii języka, filozofii językoznawstwa oraz filozofii lingwistycznej
Autorzy:
Stalmaszczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049981.pdf
Data publikacji:
2022-01-25
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
analytic philosophy
philosophy of language
philosophy of linguistics
linguistic philosophy
theory of language
linguistic methodology
semantics
pragmatics
filozofia analityczna
filozofia języka
filozofia językoznawstwa
filozofia lingwistyczna
teoria języka
metodologia językoznawstwa
semantyka
pragmatyka
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych zagadnień współczesnej filozofii języka (zwłaszcza w ujęciu analitycznym) oraz filozofii językoznawstwa i filozofii lingwistycznej, a także relacji między poszczególnymi dyscyplinami. Dla potrzeb niniejszej dyskusji językoznawstwo można określić jako systemowe badanie języka naturalnego, a filozofię języka jako systemowe badanie podstawowych pojęć związanych z naturą i właściwościami języka (zarówno języka naturalnego, jak i języków formalnych). Filozofia językoznawstwa, jako gałąź filozofii nauki, ma za swój przedmiot systemową refleksję nad teoriami językoznawczymi i metodami badań językoznawczych, natomiast filozofia lingwistyczna jest metodą lub techniką badania języka, również języka potocznego. W artykule dokonano również przeglądu zawartości wybranych encyklopedycznych i podręcznikowych pozycji poświęconych filozofii języka.
The article discusses key concepts in contemporary philosophy of language (especially analytic), and also philosophy of linguistics, and linguistic philosophy, and the relations between these domains. Whereas linguistics, the scientific study of language, is concerned with theoretical and applied analyses of human natural language and with constructing appropriate levels of linguistic representation, philosophy of language provides (philosophical) investigations into the phenomenon of language in general, concentrating especially on the problems of meaning, reference, truth, and understanding. More recent approaches to philosophy of language considerably extend this field of investigation. Linguistic philosophy can be described as an approach to the philosophy of language, a philosophical method; further on, philosophy of linguistics offers philosophical reflections on linguistic inquiries and linguistic theories. The article investigates mutual relations among these disciplines, offers necessary terminological clarification, and provides an overview of recent studies devoted to philosophy of language.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2022, 18; 137-161
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mosty nad przepaścią? W odpowiedzi Michałowi Piekarskiemu
Bridges over the gaps? A response to Michał Piekarski
Autorzy:
Płotka, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1068964.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
filozofia języka
fenomenologia
noemat
Edmund Husserl
Roman Ingarden
philosophy of language
phenomenology
noema
Opis:
Artykuł jest dyskusją z wybranymi elementami interpretacji pracy Witolda Płotki pt. Studia z fenomenologii poznania. Transcendentalna filozofia Edmunda Husserla a problem wiedzy, którą sformułował Michał Piekarski. W artykule pyta się o relację metody fenomenologicznej do szeroko pojętego postępowania analitycznego, wskazując na podobieństwa i różnice pomiędzy oboma podejściami. Ponadto autor przybliża rozumienie języka przez Husserla, zwłaszcza w kontekście analizy noematu.
This article discusses certain aspects of Michał Piekarski’s analysis of Witold Płotka’s book Studies in the Phenomenology of Cognition. The transcendental Philosophy of Edmund Husserl and the Problem of Knowledge. It considers the relationship between the phenomenological method and the analytical approach broadly understood. It also examines the similarities and differences between the two approaches. Lastly, the author reconstructs Husserl’s view of language, especially in the context of the analysis of the noema.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2019, 55, 4; 151-158
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Franz Kafka’s story "The metamorphosis" in the light of the theory of intentional object in Franz Brentano and Anton Marty
Autorzy:
Kamińska, Sonia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437286.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
intentionality
theory of emotion
correct emotion
philosophy of mind
philosophy of language
school of brentano
intersection between literature and philosophy
body
soul
Opis:
How does it feel to be a worm? No doubt, it feels Kafkaesque. The metamorphosis (1915) is a story of an ordinary man, Gregor Samsa, who wakes up one morning as an ungeheures Ungeziefer or ‘giant vermin’. Is this only a bodily change, or has his mind been transformed as well? And how do the people around him cope with this transformation? In this paper, I am going to examine these issues by using tools from Franz Brentano’s (1838–1917) and Anton Marty’s (1847–1914) philosophy of mind and language. Rumour has it that Kafka’s stories were not only products of his own troubled soul, but were also profoundly influenced by the work of these two philosophers. In my paper, I will cover the following issues: the influence of Franz Brentano on Anton Marty and a fortiori on Franz Kafka (1883–1924), who was Marty’s student in Prague (and in this way, saying something about the School of Brentano); Brentano’s and Marty’s theory of correct and incorrect emotions, and its traces in Kafka’s The metamorphosis; Marty’s philosophy of language and communication as reflected in Kafka’s writings; and Brentano’s reism in comparison to Kafka’s nominalism, on the basis of Roberto Calasso’s interpretation of Kafka.
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2015, 5, 1; 35-50
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Logika i język" pół wieku później
"Logic and Language" a Half Century Later
Autorzy:
Szubka, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561350.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Semiotyczne
Tematy:
Jerzy Pelc
semiotyka logiczna
filozofia języka
filozofia analityczna
filozofia w Polsce
logical semiotics
philosophy of language
analytic philosophy
Polish philosophy
Opis:
An extensive Polish anthology Logic and Language, for which Jerzy Pelc selected and translated a number of papers, has been for many years an invaluable resource in teaching and research. It has provided a helpful and instructive picture of some essential debates within analytic philosophy. However, in addition to several crucial essays, which firmly belong to the core texts of this tradition, the anthology includes also marginal and insignificant papers. And what is even more surprising, Pelc has passed over contributions of a few hugely influential philosophers (G. E. Moore, L. Wittgenstein, W. V. Quine, J. L. Austin, and H. P. Grice), and the justification of his selection given in the preface to the collection is incomplete and far from convincing.
Obszerna antologia Logika i język z analitycznej filozofii języka, do której J. Pelc wybrał i przełożył teksty, była przez wiele lat wykorzystywana w nauczaniu i badaniach w Polsce. W udany sposób przedstawia niektóre dyskusje toczone w ramach filozofii analitycznej. Jednakże obok tekstów kluczowych, które weszły do kanonu tej tradycji, zawiera także prace marginalne i mało znaczące. Zaskakujące jest pominięcie przez Pelca kilku bardzo ważnych filozofów i ich dorobku (G. E. Moore’a, L. Wittgensteina, W. V. Quine’a, J. L. Austina i H. P. Grice’a), a podane we wstępie do antologii uzasadnienie tych braków jest niekompletne i mało przekonujące.
Źródło:
Studia Semiotyczne; 2019, 33, 2
0137-6608
Pojawia się w:
Studia Semiotyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aposiopesis albo figury myśli w dobie ucieleśnionego umysłu
Aposiopesis or figures of thought in the space of art and the brain
Autorzy:
Grodecka, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041358.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
rhetorical figures
neuropsychology
study on reception
philosophy of language
neurophenomenology
neurology
poetry
painting
music
Opis:
The Author is interested in the states of becoming silent, discontinuing one’s utterance, which are associated with certain mechanisms of the functioning of the brain, as well as in the observation of such states in different artistic disciplines. Looking for an answer to the question how aposiopesis operates in words, sounds, and images, she analyzes pieces of music, poems (Zbigniew Herbert’s Pora), and examples of visual arts (Wojciech Pakmur’s paintings of the tango). In her reconstruction of the research field, the Author refers to rhetoric ( Jerzy Ziomek, Seweryna Wysłouch), the philosophy of language (Michel Foucault, Jean-François Lyotard), and neurophenomenology. The aim of the article is to suggest a new mode of reading that seeks inspiration and language in works from the field of neuropsychology (Maria Pąchalska), hermeneutic phenomenology (Mark Johnson), or neurology (António Damásio, Oliver Sacks). The Author’s analyses refer to Raoul Schrott and Arthur Jacobs’s concept (Gehirn und Gedicht, 2011), and the conclusions confirm that one should not look for a model (pattern) in the reception of art, but describe mental processes. The proposed mechanism of interpretation is most accurately reflected by the metaphor of dance improvisation, where one does not meditate on and then perform particular steps and gestures, but “thinks in motion.” This mode of reading emphasizes the spatial dimension of thought processes and their dynamic nature. 
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2018, 34; 87-105
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Language and Politics in India and China: A Cross-Cultural Comparative Study
Autorzy:
Komarzyca, Daniel
Fras, Janina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015812.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
China
India
philosophy of language
linguistic relativity
political culture
comparative perspective
left-libertarianism
Taoism
Opis:
This paper provides insights into the relationship between language and politically relevant aspects of culture in India and China which are as follows: attitude toward revolution and tradition, the domination of politics over religion or vice versa, and a concern for the liberty of the individual. The paper introduces a novel approach to the comparative study of civilizations by advancing the political-linguistic explanation. In so doing, it combines Hajime Nakamura’s hypothesis of the strict connection between language and culture (understood as a way of thinking) with Samuel P. Huntington’s emphasis on the impact of cultural differences on the political dimension of society – so that our explanatory model can be expressed as follows: language→culture→politics. As far as language is concerned, the focus is on the basic structure of Sanskrit and Chinese; besides, special attention is given to Indian and Chinese philosophies of language. Culturally, the most relevant schools of Hindu philosophy may be called “ultraconservative” since they tend to ground unchanging meaning firmly in metaphysics and rely on the supreme authority of ancient religious texts. In contrast, the Chinese typically considered language a social mechanism for shaping our behavior (so the relation of language and society is the most crucial); they also expressed clearly divergent views on naming. In short, at least four distinctive perspectives are essential: (1) conservative Confucianism, (2) anti-traditional and highly authoritarian Legalism, (3) egalitarian and linguistically skeptical Laozian Daoism, (4) nonconformist and proto-libertarian Zhuangzian Daoism.
Źródło:
Polish Political Science Yearbook; 2020, 4 (49); 9-36
0208-7375
Pojawia się w:
Polish Political Science Yearbook
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pragmatics, discourse and philosophy
Autorzy:
Cap, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762701.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
philosophy of language
philosophy of linguistics
pragmatics
discourse analysis
discourse practice
discourse data
speech act
macro speech act
presupposition
Proximization Theory
Opis:
Following the linguistic turn in analytical philosophy, concern for language underlies some of the most important strands of philosophical practice, making issues of mind, language and discourse virtually inseparable elements of scientific inquiry. Just as philosophy looks to language and linguistics to endorse different ontological and epistemological postulates, linguistics looks to philosophy in addressing its key questions of meaning, function and use. In this paper I argue that pragmatics and discourse analysis are areas where the relation between language, linguistics and philosophy is particularly salient. Crucially, philosophy, its conceptions and frameworks, should never be viewed as ‘external’ to discourse. Rather, discourse and discourse study involving pragmatic tools are, in themselves, areas of intense philosophical practice. Results of this practice are relevant and of interest to not only language philosophers, but also to those exploring ontological and epistemological matters of general philosophy.
Źródło:
Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne; 2022, 13; 123-141
2084-1302
Pojawia się w:
Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La relación entre acto intencional, significación e intuición complementadora husserlianos y los niveles del significar semánticos
The relation between intentional act, meaning and Husserlian supplementary intuition and the levels of semantic meaning
Autorzy:
Rodríguez-Iglesias, Ígor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676289.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
semántica
filosofía del lenguaje
signo lingüístico
Husserl
significado
semantics
philosophy of language
linguistic sign
meaning
Opis:
This article describes three concepts of Husserl: intentional act, meaning and supplementary intuition. In this paper I argue that these three concepts advance the types of content defined in Semantics later, with J. Lyons and E. Coseriu: sense, designation / reference and meaning. Likewise, a theory of the Husserlian sign is compared with other contemporary concepts. The importance for the further developments of what will be the Structural Semantics is highlighted.
Este artículo describe tres conceptos de Husserl: acto intencional, significación e intuición complementadora, que se ponen en relación con la semántica estructural. En este trabajo defiendo que estos tres conceptos adelantan los tipos de contenido definidos en Semántica posteriormente, con J. Lyons y E. Coseriu: sentido, designación/referencia y significado. Asimismo, se muestra una teoría del signo husserliana comparada con otras conceptuaciones contemporáneas al filósofo. Se destaca la importancia para los desarrollos ulteriores de lo que será la Semántica como ciencia lingüística.
Źródło:
e-Scripta Romanica; 2018, 6; 65-76
2392-0718
Pojawia się w:
e-Scripta Romanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teorie języka a pluralizm wartości w kontekście teorii wykładni prawa
Theories of language, value pluralism and the theory of legal interpretation
Autorzy:
Bogucki, Olgierd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693229.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
interpretation of law
philosophy of language
theory of language
value pluralism
nominalism
structuralism
wykładnia prawa
filozofia języka
teoria języka
pluralizm wartości
nominalizm
strukturalizm
Opis:
This article explores relations between philosophical ideas of the language and the attitude to the pluralism of values in the context of legal interpretation. It argues that if the postulate of intersubjectivity in legal interpretation is to be maintained, the nominalist idea of language will be more coherent with the negative attitude to value pluralism, while the structural idea is more coherent with the positive one. The intersubjectivity of legal interpretation can be based on a language system or on a system of values. If the idea of a language system were to be removed (as nominalists propose), the idea of one clear system of values will be needed, while where the idea of one system of values were to be maintained, then an idea of a language system will be necessary.
Artykuł analizuje relacje między filozoficznymi teoriami języka a stosunkiem do faktu pluralizmu wartości w kontekście interpretacji prawa. W opracowaniu argumentuje się, że przy założeniu postulatu intersubiektywności wyników wykładni prawa wizja języka proponowana przez nominalizm lingwistyczny łatwiej daje się pogodzić z negatywnym stosunkiem do pluralizmu wartości, wizja strukturalistyczna zaś – z pozytywnym stosunkiem do pluralizmu wartości. Intersubiektywność wykładni może opierać się na systemie językowym lub jednym systemie wartości. Jeżeli chcemy wyeliminować pojęcie systemu językowego (jak chcą tego nominaliści), to potrzebować będziemy jednego dostatecznie określonego systemu wartości. Jeżeli natomiast chcemy wyeliminować pojęcie jednego systemu wartości, to potrzebować będziemy systemu językowego.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 4; 55-67
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozoficzne podstawy Herberta L. A. Harta teorii prawa
Autorzy:
Doliwa, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1632285.pdf
Data publikacji:
2021-02-17
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
H. L. A. Hart
analytic philosophy
ordinary language philosophy
performative use of language
Opis:
This article shows H. L. A. Hart as a leading representative of the analytic orientation in legal philosophy. Hart proved that the methods of analytic philosophy yield generous implications to law, where they may promote new ideas and innovative solutions. The text emphasizes the linguistic aspect of Hart’s works; his achievements in legal theory are discussed in the context of the principles of ordinary language philosophy.
Źródło:
Studia Iuridica; 2020, 83; 43-63
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O NIEKTÓRYCH UWARUNKOWANIACH FREGOWSKIEJ TEORII KWANTYFIKACJI
ON SOME DETERMINATS OF THE FREGEAN THEORY OF QUANTIFICATION
Autorzy:
Szot, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488152.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia języka
filozofia logiki
wyrażenie kwantyfikatorowe
wyrażenie niekompletne
predykat złożony
predykat prosty
philosophy of language
philosophy of logic
theory of quantification
incomplete expression
complex predicate
simple predicate
Opis:
The article discusses the Fregean way of producing multiple quantifications and distinction between complex and simple predicates. In the proper sense only the complex predicates are a kind of the incomplete expression (unselbsständig). Many contemporary authors of general logic textbooks do not pay due attention to that determinants.
W artykule omówiono Fregowski (wieloetapowy) sposób tworzenia wielokrotnych kwantyfikacji oraz rozróżnienie predykatów prostych i złożonych. W sensie właściwym tylko predykaty złożone są typem wyrażeń niekompletnych (unselbsständig). Większość współczesnych autorów podręczników logiki elementarnej nie zwraca należnej uwagi na te dwa uwarunkowania teorii kwantyfikacji.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2013, 61, 3; 125-141
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język jako system znaków
Autorzy:
Wawrzonkiewicz-Słomska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158560.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
Tematy:
philosophy
logic
language
history of logic
sign
Opis:
We have to deal with numerous signs in everyday life, given us both by the nature – as, for example, clouds being a sign of upcoming rain, and also traditional, conventional signs and created by ourselves for better communication. A sign is a perceptible arrangement of things or a phenomenon caused by someone else for the reason that some set expression or formed customary rules govern combining a definite type of thoughts with this arrangement of things or the phenomenon.
Źródło:
Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2011, 1(1); 37-45
1730-0266
Pojawia się w:
Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
One of the ways to the architectonic sacrum
Jedna z dróg do architektonicznego sacrum
Autorzy:
Łucka, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950593.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
język
fenomenologia
filozofia dialogu
filozofia spotkania
language
phenomenology
philosophy of dialogue
philosophy of encounter
Opis:
The process of cognition usually ends with an attempt to name and understand the searched/encountered phenomenon. The essence of sacrum is not observable simply because as „we do not have direct access to the quantum world via our senses”, but it does exist. Remembering the words of L. Wittgenstein which state that „the borders of the language (the only language I understand) constitute the borders of my world”, one ought to take one of the ways leading to our subject of cognition. A direct arising in the sphere of sacrum can be both a mental and emotional anticipation of the essence of subject we are heading to, and whose spatial frame is determined by architectonic objects. In its sensory meaning sacrum materializes itself often in a form of sacred chapels, paintings, sculptures, fragments of buildings, landscape etc. In the following article an attempt to select one of the ways that can lead to more complete contact and understanding of a sacred, materialized phenomenon which is referred to as sacrum. One, however, ought to bear in mind that the attempt at reaching the essence of such a place is a difficult task because just like „watching a wild brook does not concern the flow, the sound or reflexes of this particular brook but the general concept of a brook: unbridled push of unformed matter”, the understanding and sensing of sacrum escapes a clear codification.
Proces poznania kończy się zazwyczaj próbą nazwania i zrozumienia poszukiwanego/napotkanego zjawiska. Istota sacrum nie jest obserwowalna, tak jak „Nie mamy przecież bezpośredniego dostępu za pomocą zmysłów do świata kwantowego” , a jednak on istnieje. Mając w pamięci słowa L. Wittgensteina, że „ granice języka (jedynego języka, jaki rozumiem) oznaczają granice mego świata”, należy przejść jedną z dróg prowadzących do naszego przedmiotu poznania. Bezpośrednie zaistnienie w sferze sacrum może być mentalno-emocjonalną antycypacją istoty przedmiotu dążenia, którego oprawą przestrzenną są niejednokrotnie obiekty architektoniczne. W sensie zmysłowym sacrum materializuje się często w formie: uświęconych kaplic, obrazów, rzeźb, fragmentów budowli, krajobrazu itp. W niniejszym artykule podjęto próbę wskazania jednej z dróg, która może doprowadzić do pełniejszego obcowania i zrozumienia uświęconego, zmaterializowanego zjawiska, któremu często nadaje się imię sacrum. Należy jednak pamiętać, że próba dotarcia do istoty takiego miejsca jest działaniem trudnym, gdyż tak jak „ogląd dzikiego potoku nie dotyczy spływania, szumu i blasków tego indywidualnego potoku, ale ogólnej idei potoku: nieposkromionego parcia naprzód bezforemnej materii” , tak i zrozumienie i odczucie sacrum umyka klarownej kodyfikacji.
Źródło:
Rocznik Teologii Katolickiej; 2017, 16, 3
1644-8855
Pojawia się w:
Rocznik Teologii Katolickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co mówi autyzm? Spojrzenie filozofii języka w oparciu o myśl Ludwiga Wittgensteina i Johna Searle’a
What does autism say? Philosophy of language perspective based on ideas of Ludwig Wittgenstein and John Searle
Autorzy:
Karaś, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459785.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
autyzm
język
filozofia języka
Ludwig Wittgenstein
John Searle
chiński pokój
żuk w pudełku
komunikacja
autism
language
philosophy of language
beetle in the box
Chinese room
communication
Opis:
Celem tego artykułu jest odniesienie niektórych koncepcji z filozofii języka do kwestii autyzmu. Przykłady osób z różnymi niepełnosprawnościami pokazują, że język nie jest tym samym dla każdego. Osoby z autyzmem są jednym z takich przykładów, który może nam ukazać różnice w postrzeganiu i używaniu języka przez jednostki, co może dać szerszą perspektywę w spojrzeniu na sam język. Artykuł ten jest głównie oparty na dwóch eksperymentach myślowych zaprezentowanych przez Ludwiga Wittgensteina: „żuk w pudełku" oraz Johna Searle'a: „chiński pokój", których zestawienie pokaże, że możemy rozumieć zarówno autyzm, jak i język w odmienny niż dotychczas sposób.
The aim of this paper is to refer some ideas of philosophy of language to autism. People with autism are one of such examples that can show us differences in perceiving and using language by individuals which can give us a broader per- spective on language itself. This paper is mainly based on two mental experiments brought by Ludwig Wittgenstein - "be- etle in the box" and John Searle - "Chinese room", to show that we can understand language and autism in different way.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 54-61
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Cartography of Childhood. A Parcours of Philosophy for Children / Community and Cartography
Autorzy:
Bevilacqua, Silvia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/781295.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Philosophy for Children/Community
topographies of thinking
language
topography of childhood
Opis:
The following reflections are born from some practical and theoretical trajectories undertook by the writer – already since a few years in my research scope – around philosophy for children/community and philosophical practices. The experience of some activities proposed at the Liceo Vasco/Beccaria/Govone in Mondovì during the Cespec Summer School 2017 around the issue of Humanitas in the contemporary society was recently added to these reflections. It is a theme that engaged us in several experiences of Philosophy for Community. Throughout these gatherings, we proposed a cartographic writing and philosophical approach. In particular, this contribution will explore the concept of children cartography (cartografia d’infanzia), as an occasion of translating the philosophical discourse into a map of a philosophical debate, also mutuating the concept of philosophical confluence considered by Pierpaolo Casarin. The adopted perspective is the transdisciplinary border where human geography, philosophy, and writing, as disciplinary subjects, can confound their identities and boundaries in a space of immanence in the making. Summarizing, we intend to highlight the themes, concepts, and practical propositions around some practical and theoretical research trajectories, current and future, which hold implications for all of us (and for humanity). Such practices allow again – and still – the possibility of orienting and losing oneself thanks to the Humanitas.
Źródło:
Ethics in Progress; 2019, 10, 1; 54-66
2084-9257
Pojawia się w:
Ethics in Progress
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Fourfold Route to Empirical Enlightenment: Experimental Philosophy’s Adolescence and the Changing Body of Work
Autorzy:
Barnard, Robert
Ulatowski, Joseph
Weinberg, Jonathan M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2142985.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
metaphilosophy
experimental philosophy
methodology
history of analytic philosophy
empirical philosophy
ordinary language philosophy
Arne Næss
J. L. Austin
Opis:
The time has come to consider whether experimental philosophy’s (“x-phi”) early arguments, debates, and conceptual frameworks, that may have worn well in its early days, fit with the diverse range of projects undertaken by experimental philosophers. Our aim is to propose a novel taxonomy for x-phi that identifies four paths from empirical findings to philosophical consequences, which we call the “fourfold route.” We show how this taxonomy can be fruitfully applied even at what one might have taken to be the furthest edges of possible applications of x-phi in metaphysics and formal philosophy. Ultimately, the fourfold route helps us understand a different kind of empirical fact: the development of x-phi itself.
Źródło:
Filozofia Nauki; 2021, 29, 2; 77-113
1230-6894
2657-5868
Pojawia się w:
Filozofia Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi na temat epistemologii Jürgena Habermasa
Remarks on Jürgen Habermas’ Epistemology
Autorzy:
Romaniuk, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341577.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
Habermas
epistemology
general ontology
philosophy of language
the critical theory
rational reconstruction
hermeneutical reconstructionism
social ontology
communicative action
communicative rationality
weak transcendentalism
Opis:
W tekście mowa jest o Habermasowskiej epistemologii w dwóch wymiarach. W wymiarze historii filozofii Habermas reprezentuje szeroko uznawany pogląd, że epistemologia jest dziedziną, która wyparła ontologię ogólną, czyli metafizykę, a także dość szczególny pogląd, że sama została wyparta przez filozofię określoną przez paradygmat lingwistyczny; lepiej byłoby mówić, że uległa przekształceniu w wyniku zwrotu lingwistycznego. W wymiarze ewolucji Habermasa poglądów epistemologicznych i w ogóle stosunku do kwestii epistemologicznych odnotowuję kilka faz. Najpierw teoria poznania występuje jako wyróżniony aspekt teorii społecznej uprawianej w „interesie emancypacji” społecznej i polega na ostrej krytyce empiryzmu, zwłaszcza jako stanowiska określającego perspektywy badawcze nauk społecznych, i nie tak ostrej krytyce hermeneutyki, z powodu jej konserwatywnej orientacji. Następnie Habermas porzuca teoriopoznawczą perspektywę krytycznej teorii społecznej na rzecz ontologii społecznej, gdzie poddaje tak zwanej racjonalnej rekonstrukcji całe spektrum „wiedzy kulturowej”, na którą składają się trzy „wymiary ważnościowe” działań komunikacyjnych i typy komunikacyjnej racjonalności: kognitywnoinstrumentalny, normatywny i ekspresywny, charakteryzujące się „równym stopniem źródłowości” i autonomizujące się wobec siebie w epoce nowoczesnej (przy czym racjonalność pierwszego typu jest tylko po części komunikacyjna). Wreszcie, na tym nowym gruncie ontologicznym (mowa o ontologii regionalnej), wraca do klasycznej problematyki epistemologicznej, by jeszcze raz zająć stanowisko wobec empiryzmu i hermeneutyki, i określić własne. Krytyka empiryzmu (a raczej krytyka Poppera, którego dystans wobec empiryzmu zostaje dostrzeżony) jest teraz znacznie stonowana, własne stanowisko pragmatystyczne (odnoszące się do nauk przyrodniczych) skorygowane w duchu „słabego transcendentalizmu” (który wydaje się zbliżać Habermasa do korespondencyjnej teorii prawdy), a co do nauk społecznych i filozofii społecznej, następuje, w nawiązaniu do tak zwanego „zwrotu interpretatywnego” w socjologii, otwarcie wobec hermeneutyki pod hasłem „hermeneutycznego rekonstrukcjonizmu”.
In the paper Habermas’ epistemology is viewed in two dimensions. In the dimension of the history of philosophy Habermas represents the widespread view claiming that epistemology has superseded the general ontology or metaphysics, and the more peculiar view that epistemology has been superseded by the linguistic philosophy, or rather transformed in it as the result of linguistic turn. In the dimension of the evolution of Habermas’ epistemological views, and his attitude towards epistemological questions in general, several phases are to be distinguished. In the first one, theory of knowledge appears as a favoured aspect of the social theory practiced in the “interest of social emancipation”, and it consists in the slashing criticism of empiricism, especially as a standpoint that determines the research perspectives of social sciences; and not the so slashing criticism of hermeneutics on account of its conservative orientation. In the second phase, Habermas gives up the epistemological perspective of critical social theory on behalf of a social ontology where he performs the rational reconstruction of the whole spectrum of “cultural knowledge”, that is, composed of the three “validity dimensions” of communicative action and three types of communicative rationality: cognitive-instrumental, normative and expressive rationality, each of them being characterized by “co-originality” (Gleichursprünglichkeit) (the first type of rationality is only partially communicative). In the third phase, standing on this new ontological ground, he returns to the classical epistemological problems, to elaborate an attitude toward empiricism and hermeneutics, and to define anew his own position in the field. His criticism toward empiricism is now markedly toned down; Habermas’ own pragmaticist position (referring to natural sciences) is corrected in the spirit of “weak transcendentalism” (which seems to bring Habermas’ position closer to the correspondence theory of the truth). As for social sciences and social philosophy, an opening toward hermeneutics under the banner of “hermeneutical reconstructionism” occurs, in connection with “interpretative turn” in sociology.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2013, 1; 9-34
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postmodernizm i religia wobec rozumu - uwagi krytyczne na temat ujęcia Gellnera
Postmodernism and Religion versus Reason: Critical Comments on Gellner’s Approach
Autorzy:
Kurkowski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082670.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
postmodernizm
religia
rozum oświeceniowy
filozofia języka
metodologia nauk
nurty (szkoły) psychologiczne
postmodernism
religion
Enlightenment reason
philosophy of language
methodology of science
schools of psychological thought
Opis:
Religia, rozum i postmodernizm wskazują na różnego rodzaju postawy wobec świata, przede wszystkim w wymiarze poznawczym. W książce Postmodernizm, rozum i religia Ernest Gellner przedstawił ich charakterystykę, samemu określając się jako zwolennik oświeceniowego rozumu. W związku z tym rozum został przez niego ukazany w jak najlepszym świetle. Zapożycza on to, co dobre z religii i postmodernizmu, oraz odrzuca ich złe elementy. Choć we wstępie Gellner przyznał, że każda para w obrębie tych trzech postaw posiada pewne cechy wspólne, to jednak w dalszej części rozważań traktował postmodernizm i religię jakby stanowiły dwa krańce spektrum, w środku którego jest rozum. Nie poświęcił również uwagi cechom wspólnym religii i postmodernizmu, które jednocześnie są niezgodne z niektórymi postulatami oświeceniowego racjonalizmu. W niniejszej pracy przywołano kilka wybranych tego typu wątków w kontekście języka, metodologii nauk oraz wy-branych szkół psychologii dwudziestego wieku. Za pomocą przeprowadzonej analizy pokazano, że religia posiada istotne cechy wspólne z postmodernizmem, których nie podziela z rozumem, oraz jednocześnie posiada cechy wspólne z rozumem, których nie dzieli z postmodernizmem. Uzyskana w ten sposób perspektywa stanowi kontrpropozycję dla ujęcia Gellnera, w którym racjonalizm miał jawić się jako zbalansowane i umiarkowane stanowisko usytuowane pomiędzy przeciwległymi sobie skrajnościami religii i postmodernizmu.
Religion, reason and postmodernism point to differenttypes of attitude towards the world, above all in respect of epistemic concerns. In his book Postmodernism, Reason and Religion Ernest Gellner presented their salient characteristics, describing himself as a supporter of Enlightenment reason. He thus soughtto show reason in a positive light, presenting it as drawing on whatis best in both religion and postmodernism while rejecting theirproblematic elements. However, he failed to attend to certain features common to religion and postmodernism that at the sametime contradict some of the postulates of Enlightenment rationalism. The present paper considers some selected threads of thistype that occur in the context of language, the methodology of science and selected schools of twentiethcentury psychology. Theanalysis proposed shows that religion shares some nontrivial elements with postmodernism that stand in opposition to reason,while at the same time having some elements in common with reason that are opposed to postmodernism. The perspective thus obtained constitutes an alternative to Gellner’s approach, in whichreason was made to appear as a balanced and moderate positionsituated between the opposite extremes of religion and postmodernism.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2021, 18; 141-160
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
What Is the Sense in Logic and Philosophy of Language
Autorzy:
Wybraniec-Skardowska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/749864.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
categorisation
denotation
logic and philosophy of language
categorial language
syntactic and semantic senses
intensional semantics
meaning
extensional semantics
syntactic and semantic compatibility
algebraic models
truth
structural compatibility
compositionality
language communication
Opis:
In the paper, various notions of the logical semiotic sense of linguistic expressions – namely, syntactic and semantic, intensional and extensional – are considered and formalised on the basis of a formal-logical conception of any language L characterised categorially in the spirit of certain Husserl's ideas of pure grammar, Leśniewski-Ajdukiewicz's theory of syntactic/semantic categories and, in accordance with Frege's ontological canons, Bocheński's and some of Suszko's ideas of language adequacy of expressions of L. The adequacy ensures their unambiguous syntactic and semantic senses and mutual, syntactic and semantic correspondence guaranteed by the acceptance of a postulate of categorial compatibility of syntactic and semantic (extensional and intensional) categories of expressions of L. This postulate defines the unification of these three logical senses. There are three principles of compositionality which follow from this postulate: one syntactic and two semantic ones already known to Frege. They are treated as conditions of homomorphism of partial algebra of L into algebraic models of L: syntactic, intensional and extensional. In the paper, they are applied to some expressions with quantifiers. Language adequacy connected with the logical senses described in the logical conception of language L is, obviously, an idealisation. The syntactic and semantic unambiguity of its expressions is not, of course, a feature of natural languages, but every syntactically and semantically ambiguous expression of such languages may be treated as a schema representing all of its interpretations that are unambiguous expressions.
Źródło:
Bulletin of the Section of Logic; 2020, 49, 2
0138-0680
2449-836X
Pojawia się w:
Bulletin of the Section of Logic
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół języka pism wizyjnych św. Hildegardy z Bingen
Autorzy:
Wieczorek, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/511874.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
św. Hildegarda z Bingen
średniowieczna teologia
filozofia języka
wizja świata
średniowieczna koncepcja kosmosu
St. Hildegard of Bingen
medieval theology
philosophy of language
vision of the world
medieval conception of the cosmos
Opis:
This article presents the concept of interpretation for an unusual symbolic language of Saint Hildegard von Bingen, who in her writing tried to express the unity of the entire creation and its dependence on the Creator. According to Hildegard, the whole world was planned and ordered by the Creator, and each thing is a kind of message, the word of the Creator, which is related to Him. The disaster, which was the original sin, disrupted the original harmony of the creation and introduced evil and falsehood to this creation. Relationships between earthly things, as well as between God and man were falsified. Thanks to her visions and their interpretations, Hildegard wants to show the real place of man in space. She wants to restore his ability to understand the world and read it as a message and the path to the Creator. Moreover, she intends to clean up the human language from the false. However, Saint Hildegard von Bingen knows quite well that the language without falsehood and lies, which reflects the harmony of man with cosmos and God, will be revealed to man at the end of time. For people, who have contact with Hildegard and for Hildegard, this language is the metaphysical truth, but not a historical reality (yet).
Źródło:
Studia Theologica Varsaviensia; 2016, 54, 1; 201-222
0585-5594
Pojawia się w:
Studia Theologica Varsaviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między pisaniem a milczeniem. O esejach Herty Müller z perspektywy polskiego czytelnika
Zwischen Schreiben und Schweigen. Zu den Essays von Herta Müller aus der Perspektive des polnischen Lesers
Between Writing and Silence. On the essays of Herta Müller from the perspective of a Polish reader
Autorzy:
Gleń, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28088188.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Herta Müllers Essays
Sprachphilosophie
Autothematismus
Logos
Diskrepanz von Sprache und Wirklichkeit
eseistyka Herty Müller
filozofia języka
autotematyzm
logos
nieprzystawalność języka i rzeczywistości
Herta Müller’s essays
philosophy of language
mise en abyme
discrepancy of language and reality
Opis:
Artykuł poświęcony jest prawdzie pracy z językiem w esejach Herty Müller. Autora interesuje to, w jaki sposób i dokąd prowadzi Noblistkę jej doświadczenie pierwotnej nieprzystawalności słowa do rzeczy, jak rzutuje ono na widzenie samego fenomenu rozumienia literatury, jaki obraz pisania wywodzi w swojej refleksji autorka Nizin. Uwagi Müller analizowane są w kontekście filozofii języka źródłowego. Takie komparatystyczne ujęcie prowadzi do próby określenia tego, jakie formuły tożsamości języka i rzeczywistości odnajdziemy w esejach niemieckiej Noblistki.
The paper focuses on the truth of language work in Herta Müller’s essays. The author is interested in what way and where the experience of the primal discrepancy between a word and a thing leads the essayist, how it affects her understanding of literature, and what kind of a picture of writing stems from her considerations. Müller’s observations are analysed in the context of the philosophy of the source language. Such a comparative approach leads to an attempt of determining what formulas of language identity and reality can be found in the essays of the German Noble prize-winner.
Im Mittelpunkt des Beitrags steht der Umgang mit Sprache in den Essays von Herta Müller. Der Autor des Aufsatzes interessiert sich dafür, wie und wohin die Ur-Erfahrung der Diskrepanz zwischen Wort und Ding die Essayistin führt, wie diese sich auf ihr Literaturverständnis auswirkt und welches Bild von Schrift sich aus ihren Überlegungen ergibt. Müllers Beobachtungen werden im Zusammenhang mit der Philosophie der Ausgangssprache analysiert. Die vergleichende Methode erlaubt herauszufinden, welches Konzept von Sprachidentität und Wirklichkeit sich in den Essays der deutschen Nobelpreisträgerin finden lässt.
Źródło:
Transfer. Reception studies; 2022, 7; 263-288
2451-3334
Pojawia się w:
Transfer. Reception studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mieczysław Albert Krąpiec in The Universal Encyclopedia of Philosophy
Autorzy:
Chudy, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507466.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
Krąpiec
Lublin Philosophical School
Catholic University of Lublin
Universal Encyclopedia of Philosophy
philosophy
metaphysics
realism
Thomism
existential judgment
metaphysical separation
metaphysical language
transcendentalizing cognition
theory of analogy
sovereign person
Opis:
This article introduces the life and work of Mieczysław Albert Krąpiec (1921-2008)—a Polish philosopher, theologian, humanist, co-founder of the Lublin Philosophical School, rector of the Catholic University of Lublin, initiator and chairman of the scientific committee of The Universal Encyclopedia of Philosophy. Krąpiec created a coherent philosophical system that, by a metaphysical explanation, encompassed the whole of reality that is accessible to human cognition. According to the author, Krąpiec’s philosophy is the greatest achievement in classical philosophy in Poland and in the world in the twentieth century, both with respect to its comprehensive scope and its meritorious importance; for the vision of the world that it reveals shows not only the human person’s unity and harmony with the reality that surrounds him, but also his openness to a connection with the transcendent Absolute.
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2018, 7, 4; 549-566
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od matematyki do analizy języka naturalnego. Kilka uwag o filozofii języka Gottloba Fregego
From mathematics to natural language analysis. Some remarks about Gottlob Frege’s philosophy of language
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38438117.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
philosophy of language
linguistic meaning
semantics
sens of the expression
reference
force of a sentence
proper name
definite description
filozofia języka
znaczenie językowe
semantyka
sens wypowiedzi
odniesienie
siła zdania
prawidłowa nazwa
konkretny opis
Opis:
Gottlob Frege (1848–1925) był głównie matematykiem, który chciał wzmocnić tę dyscyplinę na gruncie filozoficznym. Punktem wyjścia była analiza języka matematyki, jednak jego zainteresowania skupiały się na języku naturalnym. Dziś zasłynął nie jako matematyk, ale raczej jako filozof języka i zasługuje na miano ojca tej dyscypliny. Jego pisma są powszechnie uznawane przez filozofów i lingwistów za przełomowe prace z zakresu filozofii języka. Jego osiągnięcia docenili głównie brytyjscy filozofowie analityczni zajmujący się analizą języka. W artykule skupiam się na tej części spuścizny Fregego, która jest wciąż żywa w filozofii języka i nowożytnym językoznawstwie. W szczególności analizuję matematyczne inspiracje semantyką Fregego i konsekwencje jej zastosowania w języku naturalnym. Następnie skupiam się na związku pojęć semantycznych wprowadzonych przez Fregego z dość niejasnym pojęciem znaczenia językowego oraz wskazuję problemy, jakie pojawiają się w przypadku zastosowania semantyki Fregego do języka naturalnego. Pokrótce przedstawiam aktualne kierunki analizy języka naturalnego, które zmierzają do przezwyciężenia problemów generowanych przez teorię Frege'a.
Gottlob Frege (1848–1925) was mainly a mathematician who wanted to reinforce this discipline on philosophical ground. The starting point was the analysis of the language of mathematics, but his interests focused on natural language. Nowadays he is not famous as mathematician but rather as a philosopher of language, and he deserves the title of the father of this discipline. His writings are widely recognized by philosophers and linguists as seminal papers in philosophy of language His achievements were appreciated mainly by British analytic philosophers who dealt with the analysis of language. In the paper I focus on the part of Frege’s legacy that is still vivid in philosophy of language and modern linguistics. I particularly analyze mathematical inspiration of Frege’s semantics and the consequences of its application to natural language. Then I focus on the relation of semantic notions introduced by Frege with a rather unclear notion of linguistic meaning, and indicate the problems that appear if Frege’s semantics is to be applied to natural language. I briefly present the current directions in the natural language analysis that tend to overcome the problems generated by Fregean theory.
Źródło:
Językoznawstwo; 2013, 7; 57-75
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Disputatio on the Distinction between the Human Person and Other Animals: the Human Person as Gardener
Autorzy:
Savino, Damien Marie
Wagner, Daniel C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138115.pdf
Data publikacji:
2022-09-26
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
human uniqueness
gardening
person
personalism
philosophical anthropology
philosophical biology
thomas Aquinas
Aristotle
human intelligence
animal intelligence
cognition
epistemology
metaphysics
philosophy of language
evolutionary biology
ecology
logic
ethics
disputatio
Opis:
While the catholic intellectual tradition upholds the uniqueness of humans, much contemporary scientific research has come to the opposing conclusion that humans are not significantly different from other animals. to engage in robust dialogue around the question of human uniqueness, we utilize Aquinas’s model of disputatio to focus on an attribute of human beings that is unexplored in the literature – namely, the human capacity to garden – and address five scientific and philosophical objections to our position that the capacity to garden makes humans distinct. engaging with various branches of science, we demonstrate that human capacities and modes of gardening are not only incrementally different, but also fundamentally different in kind, from those of nonhuman creatures. Philosophically, we utilize the power-object model of division and Aristotle’s categorization of knowledge to express the difference in kind between human beings and other animals. these responses allow us to set aside each major objection.
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2022, 11, 3; 471-530
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
What is your educational philosophy? Modern and postmodern approaches to foreign language education
Autorzy:
Uzun, Levent
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/780823.pdf
Data publikacji:
2012-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
philosophy of education
foreign language education
teaching versus learning
education versus training
postmodern approaches to education
Opis:
The present study discusses the concepts of education and training, while also highlighting the paradigm wars of the positivistic and naturalistic views, beginning with the age of ancient philosophies and continuing to the latest era of postmodernism. Additionally, language education is examined considering the linguistic and educational fundamentals which all need to be based on and combined by a philosophy. The research in foreign language (FL) education is evaluated from both the teaching and learning perspectives in order to reach conclusions concerning the current situation and the requisites of futuristic and innovative FL education. What is my educational philosophy? is proposed as a key question that not only FL teachers but also all educators should ask themselves; a question that will guide teachers throughout their entire lives and illuminate their minds throughout their teaching practice. Teacher and learner roles are discussed in order to determine whether teachers or learners should come first in the process of education. It is emphasised that the philosophical perspectives of education urgently need to be built into the minds of educators prior to asking them to convey knowledge of any kind or to apply the materials of a specific teaching method. The study concludes with the observation that there exists a serious discrepancy between the needs, preferences and interests of the learners and the views held by educational decision makers, who seem to fail to catch up with the trends in technology and globalisation.
Źródło:
Studies in Second Language Learning and Teaching; 2012, 2, 3; 333-348
2083-5205
2084-1965
Pojawia się w:
Studies in Second Language Learning and Teaching
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ecumenical issues in Józef Herbut’s philosophy of religion
Zagadnienia ekumeniczne w filozofii religii Józefa Herbuta
Autorzy:
Wolsza, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047886.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
ekumenizm
dialog doktrynalny
filozofia religii
język religijny
logika
ecumenism
doctrinal dialogue
philosophy of religion
religious language
logic
Opis:
The philosophy of religion constituted one of the main fields of research by Prof. Józef Herbut. He created an original version of the analytical philosophy of religion. With the use of logical means, he analysed various dimensions of religion, primarily religious language. During the last period of his work, Herbut included ecumenical issues in his philosophical research. His research on these issues consisted of two stages. During the first stage, Herbut tried to create a specific logic of ecumenism. He hypothesised that the reason for the crisis of ecumenical dialogue consists in the lack of a clearly defined goal. Using the logical set theory, Herbut constructed possible models of doctrinal unity of different denominations. These models were constructed a priori, without reference to actual dialogues. During the second stage of his project, Herbut focused on the content of Catholic and Evangelical doctrines presented in catechisms. Here, he also put forward a research hypothesis that the languages of Catholic and Evangelical theology are different because they include different philosophical assumptions. These assumptions reach back to the medieval problem of universals. The language of Catholic theology is heavily influenced by moderate realism, and the language of Evangelical theology is influenced by moderate nominalism (these are two of the four standpoints in the problem of universals). Herbut's research project is original and innovative in terms of Polish philosophical and theological literature. However, in foreign language literature it is possible to find ones analogous to Herbut's project (József Fuisz, Charles Morerod).
Filozofia religii była jednym z głównych nurtów badań prof. Józefa Herbuta. Stworzył on oryginalną odmianę analitycznej filozofię religii. Przy pomocy środków logicznych analizował w niej różne wymiary religii, przede wszystkim język religijny. W ostatnim okresie twórczości do swych badań filozoficznych Herbut włączył zagadnienia ekumeniczne. Jego badania tych zagadnień miały dwa etapy. W pierwszym etapie Herbut próbował stworzyć specyficzną logikę ekumenizmu. Postawił on hipotezę, że przyczyną kryzysu dialogu ekumenicznego jest brak wyraźnie określonego celu. Wykorzystując logiczną teorię zbiorów, Herbut skonstruował możliwe modele jedności doktrynalnej różnych wyznań. Modele te zostały skonstruowane a priori, bez odwołania do faktycznie prowadzonych dialogów. W drugim etapie realizacji swego projektu Herbut skupił się na treści doktryn katolickiej i ewangelickiej przedstawionych w katechizmach. Tu także postawił hipotezę badawczą, że języki teologii katolickiej i ewangelickiej są odmienne, ponieważ mają różne założenia filozoficzne. Założenia te sięgają średniowiecznego sporu o uniwersalia. Język teologii katolickiej jest pod dużym wpływem realizmu umiarkowanego, a język teologii ewangelickiej – pod wpływem nominalizmu umiarkowanego (są to dwa z czterech stanowisk w sporze o uniwersalia). Projekt badawczy Herbuta jest oryginalny i nowatorski w polskiej literaturze filozoficznej i teologicznej. Natomiast w literaturze obcojęzycznej można spotkać projekty analogiczne do projektu Herbuta (József Fuisz, Charles Morerod).
Źródło:
Studia Oecumenica; 2020, 20; 67-88
1643-2762
Pojawia się w:
Studia Oecumenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Logos i metanoia
Logos and Metanoia
Autorzy:
Maryniak, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/695839.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
filozofia klasyczna
logos
metanoia
język
„drugie żeglowanie”
strumień świadomości
classical philosophy
language
“second navigation”
stream of consciousness
Opis:
The aim of this paper is to reconsider the meaning of the two title concepts which can be found at the base of the European thought. Referring to the works of Giovanni Reale (Italian historian of philosophy from the turn of the 20th and 21st centuries) the author tries to reconstruct the Greek reflection of spiritual transformation. Starting with Odyssey by Homer and selected works by Plato the concept of “second navigation” is presented. In case of Plato, it is his Letters that play a crucial role in the demonstration of „second navigation”. The transformation of this very concept in Neoplatonism of Philo of Alexandria and Plotinus is subsequently discussed. The author also brings to mind two Greek conceptions of time: Cronus and Caerus. The text also has reference to contemporary philosophy and literature. On the one hand, “second navigation” takes on a new meaning in the light of the concept of “stream of consciousness” invented by William James. On the other one, the idea of “stream of consciousness” was deliberately used in Ulysses by James Joyce in order to describe a situation when no “second navigation” is possible. In this way, the story of spiritual transformation of both Odysseus and Stephen Dedalus from Ulysses by James Joyce can be reinterpreted anew.
Celem artykułu jest rozważenie znaczenia dwóch tytułowych pojęć, które można znaleźć u podstaw myśli europejskiej. Nawiązując do pracy Giovanniego Reale, włoskiego historyka filozofii przełomu dwudziestego i dwudziestego pierwszego wieku, autor dokonuje próby rekonstrukcji greckiej refleksji o przemianie duchowej. Zaczynając od Odysei Homera i wybranych dzieł Platona, dokonana zostaje prezentacja „drugiego żeglowania”. W przypadku Platona szczególnie ważną rolę odgrywają Listy, wyraźnie prezentujące to pojęcie. Następnie zostaje omówiona przemiana tego pojęcia w neoplatonizmie Filona z Aleksandrii i Plotyna. Ponadto autor przypomina dwa greckie pojęcia czasu: Kronosa i Kairosa. Prowadzi to do odniesień wziętych ze współczesnej filozofii i literatury. Z jednej strony „drugie żeglowanie” nabiera nowego znaczenia w świetle koncepcji strumienia świadomości Wiliama Jamesa. Z drugiej zaś strumień świadomości został świadomie zastosowany w Ulissesie Jamesa Joyce’a do opisu sytuacji, w której nie dochodzi do „drugiego żeglowania”. W ten oto sposób na nowo może być reinterpretowana historia duchowej przemiany Odysa i Stefana Dedalusa z Ulissesa Jamesa Joyce’a.
Źródło:
Logopaedica Lodziensia; 2018, 2; 119-136
2544-7238
2657-4381
Pojawia się w:
Logopaedica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
На перетині Ти й Воно: криворівнянська говірка та українська стандартна мова
On the Intersection of Thou and It: The Kryvorivnya Dialect and Standard Ukrainian
Autorzy:
Лебедівна, Оксана
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030906.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Hutsul (Kryvorivnya) dialect
Standard Ukrainian
dialect native speaker
philosophy of dialogue
I‑Thou and I‑It relations
language mentality
Źródło:
Slavia Orientalis; 2021, LXX, 3; 579-598
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Georg Simmel o tajemnicy
Georg Simmel on Mystery
Autorzy:
Tokarzewska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138994.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
mystery
sociology as scholarly discipline
language in sociology
philosophy of culture
tajemnica
socjologia jako nauka
język w socjologii
filozofia kultury
Opis:
The article attempts to connect two dimensions of studies on Georg Simmel: reflection of his influence on the creation of sociology as a scholarly discipline as well as his interest In language and estheticism. In depth analysis of a chapter from Simmel's seminal work 'Sociology' the author will present the existing correlation between the search for new areas for research and looking for a new language suitable for their description.
Artykuł jest próbą powiązania ze sobą dwóch nurtów dających się wyróżnić w badaniach nad Georgiem Simmlem: refleksji nad wkładem tego uczonego do ukonstytuowania się socjologii jako dyscypliny naukowej oraz jego zainteresowania językiem i estetyką. Na przykładzie szczegółowej analizy jednego z najciekawszych rozdziałów dzieła Socjologia pokazana zostaje istniejąca w dziele Simmla zależność między poszukiwaniem nowych obszarów badawczych a poszukiwaniem nowego języka, który pozwoliłby je uchwycić.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2008, 2(189); 65-90
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Semantyczne pola” egzystencjalnego doświadczenia językowego – epifania i alienacja jako mimetyczne struktury formacji wychowawczej
“Semantic fields” of existential linguistic experience – epiphany and alienation as mimetic structures of educational formation
Autorzy:
Gara, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/629281.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
filozofia wychowania
egzystencjalna problematyzacja
procesy mimetyczne
doświadczenie językowe
formacja wychowawcza
philosophy of education
existential problematization
mimetic processes
language experience
educational formation
Opis:
The existence of the man is manifested and expressed in the language. The man creates the language as much as the language creates the man. However, the most basic existential experience is expressed in the fact that the language represents and reflects the man himself: the language is expressed by the man and the language expressed the man. Two mods of “semantic fields” of existentaial linguistic experience are presence (in the form of linguistic epiphany) and alienation (in the form of linguistic alienation). Therefore, every educational formation takes place and is realized in the context of existential experience of presence or alienation (in the form of linguistic epiphany or alienation of the man as the subiect of mimetic patterns of action).
Egzystencja człowieka przejawia się i wyraża w języku. Człowiek w tej samej mierze tworzy język, jak i język tworzy człowieka. Najbardziej prymarne egzystencjalnie doświadczenie wyraża się jednak w tym, że język reprezentuje i odzwierciedla samego człowieka – język wyrażany jest przez człowieka oraz język wyraża człowieka. Dwa modusy „semantycznych pól” egzystencjalnego doświadczenia językowego to uobecnienie (w postaci językowej epifanii) i wyobcowanie (w postaci językowej alienacji). I dlatego każda formacja wychowawcza rozgrywa się i jest urzeczywistniana w kontekście egzystencjalnego doświadczenia uobecniania lub wyobcowania (w postaci językowej epifanii lub alienacji człowieka jako podmiotu mimetycznych wzorców działania).
Źródło:
Podstawy Edukacji; 2019, 12; 13-27
2081-2264
Pojawia się w:
Podstawy Edukacji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kultura jako przestrzeń ścierających się dyskursów i negocjowania znaczeń. O nauczaniu języka polskiego jako obcego opartym na etnografii mówienia oraz filozofii konfliktu
Culture as the space of clashing discourses and the negotiation of meaning. On teaching polish as a foreign language based on the ethnography of speaking and the philosophy of conflict
Autorzy:
Czerkies, Tamara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47240086.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
culture
context
discourse
cultural competence
teaching Polish as a foreign language
ethnography of speaking
philosophy of conflict
kultura
kontekst
dyskurs
kompetencja kulturowa
nauczanie JPJO
etnografia mowy
filozofia konfliktu
Opis:
Artykuł jest próbą pokazania, jakie znaczenie dla glottodydaktyki polonistycznej mają koncepcje C. Kramsch zawarte w książce „Context and Culture in Language Teaching”. Omawiam w nim podstawowe założenia teorii Kramsch, pokazuję również, w jaki sposób te koncepcje mogą być wykorzystane w praktyce podczas zajęć JPJO, z wykorzystaniem do tego tekstów literackich. Przywołuję także pracę D. Hymesa dotyczącą etnografii mowy, do której odnosiła się Kramsch. Teorie Hymesa omówiła szczegółowo G. Zarzycka w publikacji „Dialog międzykulturowy. Teoria oraz opis komunikowania się cudzoziemców przyswajających język polski”. Ponieważ celem niniejszego artykułu jest przybliżenie książki Kramsch, dla jasności wywodu przytaczam koncepcje badacza, powołując się na Zarzycką.
The article presents D. Hymes’s “ethnography of speaking” and C. Kramsch’s “philosophy of conflict” as interesting ideas in language teaching. The author attempts to describe how both theories can be adopted by teachers of Polish as foreign language, especially when they use Polish literary texts in class.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2012, 19; 23-34
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologia filozoficzna Arnolda Gehlena jako model krytyki społeczeństwa
Arnold Gehlen’s Philosophical Anthropology as a Model of Society Critique
Autorzy:
Czerniak, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342313.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
filozofia człowieka
antropologia filozoficzna
zalew bodźców
nadwyżka popędowa
język
instytucje społeczne
działanie
nowy subiektywizm
philosophy of man
philosophical anthropology
flood of stimuli
instinct overcapacity
language
social institutions
action
new subjectivism
Opis:
Autor wyróżnia trzy różne wykładnie pojęcia i zarazem nurty rozwojowe antropologii filozoficznej oraz zastanawia się nad relacjami łączącymi je z krytyczną filozofią społeczną. Przechodzi następnie do eksplikacji głównych założeń antropologii filozoficznej Arnolda Gehlena i szuka odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób rzutowały one na kategorialną swoistość jego krytyki społeczeństwa ponowożytnego pod pojęciowym szyldem współczesnego „kryzysu instytucji”. Autor uszczegóławia te analizy odwołując się do pracy Gehlena Die Seele im technischen Zeitalter oraz do przeprowadzonych w niej analiz tzw. nowego subiektywizmu. Artykuł kończy krytyczna konkluzja, w której rozważane są pewne ideowe niespójności stanowiska filozoficznego Gehlena.
The author distinguishes three notions of philosophical anthropology and at the same time three developmental streams of this domain. He considers the relations linking philosophical anthropology with critical social philosophy. Next, he explicates the main assumptions of Arnold Gehlen’s philosophical anthropology, and searches for an answer to the following question: how those assumptions influence the categorical specificity of Gehlen’s critique of the postmodern society embraced in the notion of contemporary institutions crisis. The author elaborates those analyses by referring to Gehlen’s work Die Seele im technischen Zeitalter and to the carried out there analyses of the so called new subjectivism. The article is concluded by critical investigations on some ideational inconsistencies of Gehlen’s philosophical position.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2015, 3; 57-75
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
L’émergence et le développement de la grammaire dans l’Antiquité grecque
Powstanie i rozwój gramatyki w starożytności greckiej
Autorzy:
Swiggers, Pierre
Wouters, Alfons
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953986.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
analiza syntaktyczna w starożytności
Arystoteles
części mowy
Dionizy z Halikarnasu
filozofia języka w starożytności
gramatyka aleksandryjska
gramatyka antyczna
gramatyka i filozofia w starożytności
gramatyka
logika
poetyka i retoryka
historia terminów gramatycznych
historia (zachodniego) językoznawstwa
kategorie gramatyczne
klasy słów
nauczanie gramatyki
Platon
stoicy
Alexandrian grammar
ancient grammar
Aristotle
Dionysius of Halicarnassus
grammar and philosophy in Antiquity
grammar
logic
poetics and rhetorics
grammatical categories
(history of) grammatical terminology
history of (Western) linguistics
parts-of-speech model
philosophy of language in Antiquity
Plato
sentence analysis in Antiquity
Stoics
teaching of grammar
word classes
Opis:
Artykuł prezentuje genezę gramatyki w Grecji starożytnej i koncentruje się na procesie autonomizacji, poprzez który gramatyka (gr. γραμματική) stała się oddzielnym polem badań i dyscypliną „techniczną”, tj. działem wiedzy (praktycznej i teoretycznej) opartej na empirii (por. semantykę gr. τέχνη). Wiedza ta była przekazywana jako dyscyplina naukowa w zorganizowanym systemie dydaktycznym i ukierunkowana na badanie faktów i struktur językowych, takich, jakie się ujawniają w tekstach (literackich). Proces autonomizacji, poprzez który gramatyka uzyskała swój własny status, jest tu analizowany z dwóch punktów widzenia. (I) Jeżeli chodzi o sam przedmiot badań, to gramatyka stała się autonomiczna w relacji do poetyki i retoryki. Wspólnym pierwotnie przedmiotem gramatyki, poetyki i retoryki, było λέξις, tj. wyrażenie słowne (literackie). Wszechstronne badanie λέξις obejmowało gramatykę, jak to widać w tekstach źródłowych, takich jak dzieła na temat poetyki i retoryki Arystotelesa i Dionizjusza z Halikarnasu, szczegółowo tutaj przeanalizowane. Początki takich całościowych badań λέξις można znaleźć w poglądach gramatyków aleksandryjskich, dotyczących przedmiotu i zadań gramatyki, oraz w definicji „gramatyki” podanej w Τέχνη γραμματική Dionizjusza Traka (według niej „gramatyka” obejmuje czytanie, analizę, wyjaśnianie i ocenianie dzieł literackich). (II) Jeżeli chodzi o określenie funkcji, metody i metajęzyka gramatyki, to zasadniczą wagę ma zbadanie powiązań między filozofią i gramatyką. Badanie takie stanowi drugą część niniejszego artykułu. W analizie związków między filozofią i gramatyką wyróżnione są następujące etapy: (i) W pierwszym etapie refleksja lingwistyczna polegała na opartych na filozofii rozważaniach dotyczących semantycznych właściwości powiązanych ze sobą słów: od sofistów po Arystotelesa znajdujemy wypowiedzi dość jasno mówiące o takich własnościach jak synonimia, antonimia i paronimia. (ii) Etap drugi wyznacza formułowanie podstawowych zasad analizy zdań. Głównym w tym względzie osiągnięciem był platoński dwupodział zdania na ὄνομα i ῥῆμα (zob. dialog Sofista). (iii) Trzeci etap charakteryzuje się ustaleniem relacji między klasami form językowych i kategorii ich zawartości noetycznej; tutaj fundamentu dla analizy form wyrazów i ich podziału na klasy intelektualno-semantyczne dostarczyły arystotelesowskie Kategorie (por. Kategorie 1b: „Każda nie połączona wypowiedź oznacza albo substancję, albo ilość, albo jakość, albo stosunek, albo miejsce, albo czas, albo położenie, albo stan, albo działanie, albo doznawanie” [przekład K. Leśniaka]). Takie właśnie podejście „kategorialne” leży u podstaw podziału na części mowy, jaki został wytworzony, rozwinięty i zdefiniowany w starożytnej Grecji. Wpływ metodologiczny filozofii (a dokładniej: dialektyki i logiki) na gramatykę widać w ewolucji wyodrębniania poszczególnych części mowy (μέρη τοῦ λόγου). Punkty zwrotne tego długiego procesu są omówione w ostatniej części pracy. Wyróżnić można trzy podstawowe kroki: (α) Pierwszym krokiem jest stosowanie przez Arystotelesa teorii μέρη τῆς λέξεως („części mowy”; zob. jego Poetykę i Peri Hermeneias, które zawierają pewne zasady analizy morfosyntaktycznej); (β) Wkład filozofów stoickich polegał na bardziej szczegółowej analizie niektórych części mowy (takich jak rzeczownik, czasownik, zaimek, przysłówek i spójnik), na skonstruowaniu opartej na filozofii teorii semantycznej (obejmującej pojęcie λεκτόν – „dająca się wypowiedzieć [treść]”), a zwłaszcza na opracowaniu teorii παρεπόμενα (łac. accidentia), tj. morfosyntaktycznych i semantycznych cech klas wyrazów. (γ) Krokiem trzecim było rozszerzenie i kodyfikacja modelu części mowy dokonane przez gramatyków aleksandryjskich (Arystarch z Samotraki i jego uczniowie). Ich model obejmował osiem części mowy: rzeczownik, czasownik, imiesłów, rodzajnik, zaimek, przyimek, przysłówek i spójnik. Pierwszym podręcznikiem dającym syntezę wiedzy i umiejętności gramatycznych była Τέχνη γραμματική, przypisywana Dionizjuszowi Trakowi. Pamiętać też należy, że na stopniowy proces autonomizacji gramatyki trzeba patrzeć w świetle dydaktyki – w dydaktyce uczono gramatyki, a równocześnie pogłębiano ją i poszerzano.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 3; 169-195
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Über den Nominalstil philosophischer Sprache am Beispiel ukrainisch-, polnisch- und deutschsprachiger Texte
About the Nominal Style of Philosophical Language, at the example of Ukrainian, Polish and German Language Texts
Autorzy:
Höfinghof, Marina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1293464.pdf
Data publikacji:
2017-07-25
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
Ukrainian language
philosophy
philosophical style
nominal style
translation of philosophical texts
philosophical terminology
Ukrainisch
Philosophie
philosophische Fachsprache
Nominalstil
philosophische
Terminologie
Übersetzungsprozess
język ukraiński
język fachowy filozofii
styl nominalny
terminologia filozoficzna
przekład
Opis:
Der vorliegende Aufsatz setzt sich mit Besonderheiten philosophischer Fachsprache auseinander. Anhand der Vergleichsanalyse von Texten auf Ukrainisch, Polnisch und Deutsch werden Gemeinsamkeiten oder Besonderheiten grammatischer, lexikalischer und stilistischer Natur der untersuchten philosophischen Texte festgestellt. Besondere Aufmerksamkeit wird der bisher kaum untersuchten philosophischen Fachsprache geschenkt, sodass auch auf die Problematik der Entwicklung des wissenschaftlichen Stils im Ukrainischen eingegangen wird.
Nominalny styl języka filozofii na przykładzie tekstów ukraińskich, polskich i niemieckich Przedmiot artykułu stanowią osobliwości języka fachowego filozofii. Analiza porównawcza tekstów ukraińskich, polskich i niemieckich pozwoliła uchwycić gramatyczne, leksykalne i stylistyczne podobieństwa i różnice badanych tekstów. Szczególną uwagę zwrócono na język fachowy filozofii; pozwoliło to poruszyć kwestię rozwoju stylu naukowego w języku ukraińskim.
The present article deals with the peculiarities of philosophical texts caused by application of the nominal style. Analysing Ukrainian, Polish and German language texts dedicated to the work of Friedrich Nietzsche, commonalities and distinctions of a grammatical and lexical nature are identified. Based on the premise that philosophy is an essential and immediate precondition for analysing the relationship between thought and language in the linguistic aspect, additional information on the emergence of the Ukrainian philosophical style is gained.
Źródło:
Studia Germanica Gedanensia; 2017, 37; 35-49
1230-6045
Pojawia się w:
Studia Germanica Gedanensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mythos, Archetyp und Translation. Die Prosa von Bruno Schulz im Kontext der Ideen von Thomas Mann und Carl Gustav Jung
Autorzy:
Lukas, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1032740.pdf
Data publikacji:
2010-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
psychologia głębi
C.G. Jung
Bruno Schulz
tłumaczenie dyskursywne
zbiorowa nieświadomość
tłumaczenia niemieckie
relacja intertekstualna
filozofia języka
K.G. Jung
depth psychology
Brunon Schulz
discursive translation
group unconscious
Greman translations
intertxtual relation
philosophy of language
Tiefenpsychologie
von C.G. Jung
diskursive Translation
kollektiv Unbewusstes
deutsche Übersetzungen
intertextuelle Relation
Sprachphilosophie
Opis:
Der Beitrag handelt von den Beziehungen zwischen den Werken des polnisches Schriftstellers Bruno Schulz (1892-1942) und der kulturphilosophischen Reflexion von Thomas Mann sowie der Tiefenpsychologie von C.G. Jung. Das OEuvre von Schulz erscheint als diskursive Translation von Konzepten wie dem Mythos, dem Archetyp und dem kollektiv Unbewussten, die der polnische Autor in sein eigenes poetologisches Programm überträgt. Die vorhandenen deutschen Übersetzungen von Schulz’ Texten geben diese intertextuelle Relation nicht wieder: Sie sind nicht in der Lage, die Schlüsselidee vom Künstler als Medium des kollektiv Unbewussten zu vermitteln und implizieren eine andere Sprachphilosophie als diejenige, die im Werk von Schulz verschlüsselt ist.
Artykuł skupia się na relacjach między pisarstwem Brunona Schulza (1892-1942) a refleksją filozoficzno-kulturową Tomasza Manna oraz psychologią C.G. Junga. Twórczość Schulza ujmowana jest jako przekład interdyskursywny takich koncepcji, jak: mit, archetyp i nieświadomość zbiorowa, które autor Mityzacji rzeczywistości przekształca we własny program poetologiczny. Dostępne dziś przekłady na język niemiecki nie odzwierciedlają tej relacji intertekstualnej: nie przekazują kluczowej idei artysty jako medium nieświadomości zbiorowej, implikują ponadto filozofię języka odmienną od tej, która zawarta jest w twórczości Schulza.
The paper deals with the relations between the works of the Polish author Bruno Schulz (1892-1942), some anthropological and philosophical concepts of Thomas Mann and the depth psychology of C.G. Jung. Schulz’s OEuvre appears as an interdiscursive translation of such concepts as the mythos, the archetypes and the common unconscious – categories which Schulz transformed into his own poetical programme. The translations of Schulz’ works into German do not render this intertextual relationship though. They do not convey the crucial idea of the artist being a medium of the common unconscious, and imply a language philosophy which is different from that intended by the Polish writer.
Źródło:
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen; 2010; 213-234
2196-8403
Pojawia się w:
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Актуальні проблеми українського мовознавства на сторінках журналу "Studia Ucrainica Varsoviensia": оглядовий опис (2013–2022: до 10-літнього ювілею)
Topical issues of Ukrainian linguistics ona the Studia Ucrainica Varsoviensia journal: overview (2013–2022: in honour of the 10-year anniversary)
Autorzy:
Kosmeda, Tetyana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32364327.pdf
Data publikacji:
2023-12-28
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
українське та компаративне мовознавство
нові і традиційні напрями мовознавства
філософія мови
теорія і практика художнього перекладу
Ukrainian and comparative linguistics
theory and practice of artistic translation
new and traditional linguistic directions
language philosophy
Opis:
У науковій розвідці презентовано огляд часопису "Studia Ucrainica Varsoviensia" за десять років його існування (2013–2022) з нагоди ювілею. Простежено зміст цього видання у фокусі проблематики українського та компаративного мовознавства, що було спроєктоване на одиниці всіх рівнів мовної системи, а також теорію і практику художнього перекладу. З’ясовано, що проблематика статей стосується таких порівняно нових лінгвістичних напрямів, як лінгвокультурологія та лінгвоконцептологія, психолінгвістика, теорія мовної особистості й лінгвоемоціологія, теолінгвістика й лінгвоаксіологія, політична й комунікативна лінгвістика, а також лінгвістика тексту, дискурслінгвістика, лінгвожанрологія, щоденникознавство й лінгвістична експертиза. Чимало статей виконані в руслі традиційного мовознавства, зокрема української діалектології, історії української мови та усіх розділів науки про сучасну українську мову (фонетика й фонологія, словотвір, лексикологія, зокрема й термінологія, та пареміологія, граматика, включаючи морфологію і синтаксис, а також стилістика). Особливий інтерес простежуємо до проблематики ономастики та новітньої української соціолінгвістики. Автори статей актуалізували основні методологійні принципи сучасного мовознавства: антропоцентризм, слово-, тексто- та дискурсоцентризм, міждисциплінарність, лінгвістичний когнітивізм, прагматизм, функціоналізм, структуралізм, а також постулати філософії мови: семантики, синтактики і прагматики.
The paper presents a review of the 'Studia Ukrainica Varsoviensia' journal for its tenyear existence (2013–2022) on the occasion of the anniversary. The author analyzes the content of the journal focusing mainly upon the Ukrainian and comparative linguistics issues being projected on the units of all the language system levels, as well as the theory and practice of artistic translation. The paper finds that the issues of the journal articles are related to such modern linguistic trends as linguocultural studies and linguoconceptology, psycholinguistics, linguistic personality theory and linguoemotionology, theolinguistics and linguoaxiology, political and communicative linguistics, as well as text linguistics, discourse linguistics, linguistic genre studies, diary studies and linguistic expertise. Many research papers are written in the field of traditional linguistics, in particular Ukrainian dialectology, the Ukrainian language history and all the branches of the modern Ukrainian language study (phonetics and phonology, word formation, lexicology, including terminology and paremiology; grammar, including morphology and syntax; as well as stylistics). The researchers are particularly interested in the problems of onomastics and modern Ukrainian sociolinguistics. The authors of the research papers under consideration updated the main methodological principles of modern linguistics: anthropocentrism, word, text- and discourse-centrism, interdisciplinarity, linguistic cognitivism, pragmatism, functionalism, structuralism, as well as the language philosophy postulates: semantics, syntactics and pragmatics.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2023, 11; 207-220
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aktualne problemy terapii logopedycznej w zaburzeniach należących do spektrum autyzmu – podmiotowość, celowość, metoda
Current Problems of Speech and Language Therapy in Autism Spectrum Disorders – Subjectivity, Purposefulness, Methods and Scientific Evidence
Autorzy:
Hrycyna, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1938520.pdf
Data publikacji:
2021-06-02
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Logopedyczne
Tematy:
zaburzenia należące do spektrum autyzmu
terapia logopedyczna
podmiotowość
opieka skoncentrowana na osobie
celowość
metody
dowody naukowe
filozofia nauki
autism spectrum disorder
speech and language therapy
subjectivity
personcentred care
purposefulness
methods
scientific evidence
philosophy of science
Opis:
Artykuł dotyczy aktualnych problemów terapii logopedycznej w zaburzeniach należących do spektrum autyzmu, związanych z podmiotowością, celowością i metodami terapii (w tym kwestią dowodów naukowych). Kategorię podmiotowości autorka odnosi do osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, ich rodzin, ale także samych terapeutów. Przywołuje w tym kontekście założenia nurtu opieki skoncentrowanej na osobie (person-centred care). Wymienia potencjalne zagrożenia dla podmiotowego traktowania osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Pisząc o celowości terapii logopedycznej, zwraca uwagę na dobór celów, ich hierarchizację oraz dynamikę w ich realizacji. Podkreśla ważność organizacji postępowania terapeutycznego, zwłaszcza w obliczu aktualnych zmian w rzeczywistości społecznej. W końcowej części omawia problem metod terapii zaburzeń ze spektrum autyzmu, w tym kwestię dowodów naukowych oraz nurtu praktyki opartej na dowodach (evidence based practice, EBP). Sygnalizuje, jakie wątpliwości budzi nurt EBP i jakie trudności wiążą się ze stosowaniem tego paradygmatu w terapii logopedycznej. Przedstawia problem dowodów naukowych z perspektywy filozofii nauki. Nurt EBP jest zapośredniczony w konkretnej koncepcji filozoficznej, tj. w empiryzmie i realizuje ideał nauki zgodny z tą tradycją. Uznając niekwestionowaną wartość badań empirycznych i wkład empiryzmu w rozwój nauki, autorka proponuje, by rozróżniając typy wiedzy (różnie definiowane dowody naukowe, doświadczenia indywidualne itp.) uznawać odpowiednią wartość każdego z nich. Podkreśla przy tym wartość doświadczeń i refleksji samych osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.
The article deals with the current problems of speech and language therapy in autism spectrum disorders, which are connected with subjectivity, purposefulness, methods and scientific evidence. The author points out the importance of the category of subjectivity in the treatment of autism spectrum disorders, referring it to people with autism spectrum disorders, their families, but also therapists themselves. She recalls the person-centered care (PCC) concept in this context. Lists the potential threats for subjectivity in treatment of people with autism spectrum disorders. relates the problem of subjectivity to cooperation with families of people with autism, as well as cooperation within a multidisciplinary team. Emphasizes the importance of knowledge about emotions and awareness of cultural factors as important in the therapy of people with autism spectrum disorders. Writing about the purposefulness of speech therapy in autism spectrum disorder, he draws attention to the selection of goals, their hierarchy and dynamics in their implementation. Draws attention to the importance of the problem of organizing therapeutic treatment, especially in the face of current changes in social reality. In the final part she discusses the problem of therapy methods. In the final part she discusses the problem of therapy methods in autism spectrum disorders, including problem of scientific evidence and evidence based practice. Indicates the possible reasons why this problems became the subject of lively discussions. Discusses the doubts related to the use of evidence-based practice (EBP) paradigm in speech therapy. It evokes a look at the problem of scientific evidence understood behind the EBP stream from the perspective of the philosophy of science. In its light, EBP is a creation of human thought mediated in a specific philosophical concept, i.e. in empiricism, and realizes the ideal of science in line with this tradition. recognizing the unquestionable value of empirical research and the contribution of empiricism to the development of science, the author suggests that when distinguishing between types of knowledge (differently defined scientific evidence, individual experiences, etc.), do not re-evaluate or undervaluate any of them.
Źródło:
Logopedia; 2020, 49, 2; 23-37
0459-6935
Pojawia się w:
Logopedia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grzech antropocentryzmu
The Sin of Anthropocentrism
Autorzy:
TROJAN, Maciej
SIKORSKA, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046679.pdf
Data publikacji:
2020-01-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
hipoteza biofilna, filozofia przyrody, genom neandertalczyka, definicja gatunku ludzkiego, ewolucjonizm, problem Wallace’a, umysł ludzki, antropocentryzm, antropomorfizm, mentalne podróże w czasie, nauka języka, psychologia porównawcza, etologia
biophilia hypothesis, philosophy of nature, the Neanderthal genome, the definition of the human species, evolutionism, Wallace’s problem, the human mind, anthropocentrism, anthropomorphism, mental time travels, language acquisition, comparative psychology, ethology
Opis:
Zainteresowanie życiem innych gatunków jest być może cechą wpisaną w nasze geny. Dziedziny takie, jak psychologia porównawcza czy etologia, koncertują się na odnajdywaniu i opisywaniu ewolucyjnych procesów stojących za powstaniem umysłu i jego złożonych funkcji poznawczych. Częstą przeszkodą na tej drodze jest nasze przywiązanie do antropocentrycznego spostrzegania świata. Przekonanie, że człowiek jest kimś lepszym i unikalnym, często wykrzywia percepcję badaczy. Tymczasem dane naukowe gromadzone na przestrzeni ostatnich 150 lat zdają się wskazywać, że w istocie tak nie jest. Zmuszeni jesteśmy redefiniować człowieka, odkrywając, że nasze unikalne cechy są często ewolucyjnie starsze i szerzej rozpowszechnione w przyrodzie, niż się nam pierwotnie wydawało.
The tendency to seek connections with nature and other forms of life might be a genetic predisposition of humans. Fields of study such as comparative psychology and ethology are dedicated to identifying and describing the evolutionary processes responsible for the emergence of the human mind and its complex cognitive functions. However, adherence to the anthropocentric worldview turns out an obstacle to this research. The belief that Homo sapiens is a ‘better’ species than others and unique in its kind frequently distorts the scientists’ perception. Indeed, the research data gathered for the last 150 years seems to point to the contrary. Thus, having discovered that our ‘unique’ traits are frequently evolutionary-older and more common in nature than we originally assumed, we need to redefine the human. Translated by Dorota Chabrajska
Źródło:
Ethos; 2017, 30, 1 (117); 208-217
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
THE ESSENTIAL CONNECTION BETWEEN COMMON SENSE PHILOSOPHY AND LEADERSHIP EXCELLENCE
Autorzy:
Redpath, Peter A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507500.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
aim
analogy
anarchy
art
body of knowledge
cause
common sense
communication
comprehensive understanding
concept
contrary
contrariety
culture
demonstration
demonstrative
equality
emotion
end
excellence
existence
explanation
fear
genus
habit
happiness
harmony
hierarchically ordered
history
hope
human
humanist
inequality
judgment
knowledge
language
leadership
logic
mathematics
memory
metaphysics
multitude
nature
operational
opposite
order
part
person
philosophy
physical
poetry
principle
quality
reason
receptivity
relationship
renaissance
resistance
rhetoric
science
soul
species
strength
syllogism
system
truth
West
Western civilization
unity
universe
virtue
whole
wonder
Opis:
This article argues that, strictly speaking, from its inception with the ancient Greeks and for all time, philosophy and science are identical and consist in an essential relationship between a specific type of understanding of the human person as possessed of an intellectual soul capable of being habituated and a psychologically-independent composite whole, or organization. It maintains, further, that absence of either one of the extremes of this essential relationship cannot be philosophy/science and, if mistaken for such and applied to the workings of cultural institutions, will generate anarchy within human culture and make leadership excellence impossible to achieve. Finally, it argues that only a return to this “common sense” understanding of philosophy can generate the leadership excellence that can save the West from its current state of cultural and civilizational anarchy.
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2014, 3: supplement; 605-617
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
THE NATURE OF COMMON SENSE AND HOW WE CAN USE COMMON SENSE TO RENEW THE WEST
Autorzy:
Redpath, Peter A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507346.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
aim
analogy
anarchy
art
body of knowledge
cause
common sense
communication
comprehensive understanding
concept
contemporary
contrary
contrariety
culture
demonstration
demonstrative
disorder
education
equality
emotion
end
enlightened
enlightenment
excellence
existence
explanation
fear
fundamentalistic
genus
God
habit
happiness
harmony
hierarchically ordered
history
hope
human
humanist
inequality
inspiration
inspired
judgment
justice
knowledge
language
leadership
logic
mathematics
memory
metaphysics
modern
multitude
nature
Nietzschean
operational
opposite
order
part
person
philosophy
physical
poetry
power
principle
provocative thought
quality
reality
reason
receptivity
relationship
renaissance
resistance
rhetoric
science
scientism
skeptic
sophist
soul
species
strength
success
system
truth
utopian
West
Western civilization
unity
universe
values
virtue
whole
will
wisdom
wonder
World War
Opis:
Since most pressing today on a global scale is to be able to unite religion, philosophy, and science into parts of a coherent civilizational whole, and since the ability to unite a multitude into parts of a coherent whole essentially requires understanding the natures of the things and the way they can or cannot be essentially related, this paper chiefly considers precisely why the modern world has been unable to effect this union. In so doing, it argues that the chief cause of this inability to unite these cultural natures has been because the contemporary world, and the West especially, has lost its understanding of philosophy and science and has intentionally divorced from essential connection to wisdom. Finally, it proposes a common sense way properly to understand these natures, reunite them to wisdom, and revive Western and global civilization.
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2014, 3: supplement; 455-484
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-65 z 65

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies