Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "kultura-natura" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Filozofowanie w kontekście języka. Refleksje w związku z dociekaniami Anny Wierzbickiej
Philosophising in the Context of Language. Reflections in Relation with Anna Wierzbicka’s Investigations
Autorzy:
Bronk, Andrzej
Majdański, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015653.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
językoznawstwo
filozofia
kultura
człowiek
natura ludzka
język
umysł
indefinibilia
uniwersalia językowe
linguistics
philosophy
culture
man
human nature
language
mind
linguistic universals
Opis:
The linguistic studies written by Anna Wierzbicka have been an occasion for the remarks on the relationship between linguistics and philosophy and for the question whether linguistic enquiries entitle us to put forward philosophical theses. In particular, whether and to what extent we indeed learn something philosophically significant about the world (of culture) and the nature man and his mind by examining language. Defining here position as interdisciplinary, Wierzbicka draws on the studies of the relationship between language and culture, language and mind (language is a mirror of the mind – Leibniz). She claims that philosophy can be made a reliable science, provided it is based on linguistics, and the results of linguistic analyses can be found at the grounds of philosophical theses. Such philosophical references are A. Wierzbicka's attempts to combine semantics with generativism (Chomsky). Her intention to bring about a holistic description of language through defining elementary expressions (concepts, meanings), the so-called indefinibilia (“primitives”) can also be called philosophical in character. They suffice to define all the remaining expressions, and basic universal syntactic constructs in the form of a grammar of elementary units, i.e. the ways of combining elementary units into greater wholes. We think that Wierzbicka's procedure, her quest after primary elements (of language) are reducing. A. Wierzbicka's main idea, with regard to the relationship between language and mind, may be understood as follows: this is a Janus-faced relationship – one face (empirically accessible) is language, the other one is the mind accessible through investigations on language. Both “faces” (spheres) are somehow functionally “glued together”. In fact, however, Wierzbicka speaks little about the philosophically comprehended nature of man, whereas she speaks much about linguistic varieties and similarities among people. Generally speaking, while she declares herself to be a linguist, she has a philosophical temper and ambitions to generalise, i.e. she conducts linguistic studies with an intention to arrive at philosophical theses (by examining language she wants to obtain knowledge about the world and man). She issues statements which go beyond a purely linguistic knowledge and strictly linguistic data, hence they are not made legitimate by the linguistic material itself. A. Wierzbicka does not explain in more detail her way of understanding philosophy, assuming its intuitive comprehension. From some contexts it can be deduced that she takes it to mean a worldview. Should we call some parts of her reasoning a philosophy, it is then not a realistic philosophy but subject-oriented (first-person philosophising), such that touches upon the problems of the borderline between linguistics and philosophy, more concerned with the axis language-user than language-the world. Simultaneously, it is a non-demarcated and non-autonomic philosophising, exactly within the context of science, for it takes advantage of the results of empirical sciences to pose philosophical theses. The belief that philosophy can be pursued within a linguistic context coincides with the approach of analytical philosophy with its linguistic turn. Despite her declarations to make philosophy more scientific, Wierzbicka's arguments on behalf of the generalised (philosophical) theses are more their illustration and explication than a decisive legitimacy. Her belief that one can find some common, primitive linguistic units (simplicia) in the form of a complete set of independent concepts for all languages of the world seems utopian. It is difficult to do it even in deductive systems, constructed by way of the axiomatic method and with a finite set of initial expressions.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 57-73
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozoficzne podłoże zrównoważonego rozwoju
The philosophical background of sustainable development
Autorzy:
Piątek, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371520.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
rozwój zrównoważony
ekofilozofia
natura
kultura
moralność
sustainable development
ecophilosophy
nature
culture
morality
Opis:
Przedmiotem rozważan są problemy związane z filozoficznym uzasadnieniem koncepcji zrównoważonego rozwoju. W tym kontekście ekofilozofia jest rozumiana jako nowa dziedzina filozofowania w obrębie której poszukuje się teoretycznego uzasadnienia trwałego rozwoju ludzkiego swiata w symbiozie z Przyroda. W konfrontacji głównych idei ekofilozofii z tradycyjną filozofią zmienia sie motyw przewodni filozofowania. Nowa filozofia nie poszukuje uzasadnienia eksploatatorskiej postawy człowieka wobec Przyrody, lecz przyznając biosferze wartość per se rozważa możliwość harmonijnej koegzystencji gatunku ludzkiego ze wszystkimi istotami żywymi wchodzącymi w skład ziemskiej biosfery. Zrównoważony rozwój jest na gruncie ekofilozofii rozumiany jako poszukiwanie właściwej miary określajacej ludzkie działania w środowisku. Jest on mechanizmem, który należy wbudować w rozwój cywilizacji zachodniej, aby - podobnie jak cywilizacja Majów - nie udławiła sie swoją własna potegą. Możliwość ekofilozofii jest uwarunkowana odpowiedzia na pytanie: Czy istnieje nieuchronny antagonizm między Naturą a kulturą? Treścia artykułu jest uzasadnienie negatywnej odpowiedzi na to pytanie.
The present paper discusses the problems connected with the philosophical justification of sustainable development. In this context ecophilosophy is perceived as a new branch of philosophy devoted to the search for theoretical grounds for sustainable development of the human world in a symbiosis with Nature. When we confront the main ideas of ecophilosophy with those of traditional philosophy the basic motivation of philosophical inquiry changes considerably. The new philosophy does not try to justify human exploitation of Nature; by endowing the biosphere with a value per se, but rather contemplates the possibility of a harmonious coexistence of human beings with all other creatures living in the biosphere. Sustainable development is understood as a search for a proper measure of human activity in the environment. It is a mechanism that should be incorporated into the development of western civilization so that our civilization does not choke on its own power.The potential of ecophilosophy depends on the response to the question: “Is the antagonism between Nature and culture inevitable?” This paper tries to demonstrate that it is not.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2007, 2, 1; 5-18
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy dzieła sztuki mogą kształtować postawę szacunku do przyrody - sztuka ekologiczna w Polsce
Can works of art shape respectful attitude towards nature? - Ecological art in Poland
Autorzy:
Worłowska, M.
Marko-Worłowska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126173.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
sztuka ekologiczna
edukacja ekologiczna
relacje natura-kultura
eco-art
ecological education
performance
nature-culture relation
Opis:
Ochronę środowiska przyrodniczego można skutecznie realizować tylko w uwrażliwionym na przyrodę i przyrodniczo wyedukowanym społeczeństwie. Edukacja prośrodowiskowa musi łączyć w sobie wszystkie elementy związane z egzystencją człowieka na Ziemi. Sztuka jako forma edukacji ekologicznej spełnia wiele ról. Oddziaływanie przez sztukę stwarza możliwości dostarczania informacji na temat problemów środowiskowych i kształtowania postawy szacunku do przyrody. Celem pracy jest zbadanie relacji, zależności i punktów styku dwóch przeciwstawnych z pozoru pojęć, jakimi są natura (przyroda) i sztuka, oraz omówienie wynikających z tych relacji zjawisk artystycznych, wpisujących się w nurt sztuki ekologicznej na gruncie polskim. Praca próbuje udowodnić, że, pomimo iż same słowa natura i kultura raczej podkreślają różnice niewspółdziałających ze sobą pojęć, a nie wzajemne zależności, to te dwie dziedziny informują się nawzajem i wpływają na siebie. Artykuł skupia się też na analizie wybranych działań artystycznych polskich artystów, którzy tworzą dzieła o charakterze ekologicznym. Praca przedstawia takich twórców sztuki ekologicznej w Polsce, jak: Jarosław Kozakiewicz, Teresa Murak i Jerzy Dmitruk. Mimo że termin sztuka ekologiczna nie jest precyzyjny i ma charakter umowny, to wyżej wymienionych artystów i dzieła sztuki ekologicznej łączy to, że wypływają one z autentycznej potrzeby ludzi i tragicznej sytuacji Ziemi. Ich celem jest głęboko ekologiczny przekaz, będący wezwaniem do działań w obronie Ziemi oraz refleksja dążącą ku zmianie stylu życia odbiorcy.
The protection of the environment is possible only in society that is aware of the problems concerning nature and properly educated. Ecological education has to include all elements related to existence of human on the Earth. The art plays an important role in ecological education. Artistic performances can provide information concerning environmental problems and can shape respectful attitude towards nature. The aim of the paper is to investigate the relations of two apparently contradictory notions that are nature and culture and to present, derived from discussed relations, artistic activities representing ecological art (eco-art) in Poland. The paper attempts to prove that in spite of the fact that the very phrase nature and culture emphasises rather the difference of incompatible things and not the common aspects of two, natural and cultural domains interpenetrate, influence, and inform each other. Their interdisciplinary studies, owing to interdisciplinary research each domain gains in depth and interest. It concentrates as well on the analysis of the particular works of art of Polish artist creating ecological art who are Jarosław Kozakiewicz, Teresa Murak, and Jerzy Dmitruk. Despite of the fact that the term ecological art is not precise and therefore its status is not self-evident and self-apparent, the unifying factor of all activities of discussed artists and ecological artistic activities is their common inspiration. Their origin is derived from authentic need of people to prevent tragic condition of our Planet. The aim of all ecological artistic activities is the call for environmental protection and reflection that causes change of lifestyle of the recipients.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2010, 4, 2; 507-514
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ecological art in Poland - can works of art shape respectful attitude towards nature?
Sztuka ekologiczna w Polsce - czy dzieła sztuki mogą kształtować postawę szacunku do przyrody?
Autorzy:
Worłowska, M.
Marko-Worłowska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/106575.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
eco-art
ecological education
nature-culture relation
sztuka ekologiczna
edukacja ekologiczna
relacje natura-kultura
Opis:
The protection of the environment is possible only in society that is aware of the problems concerning nature and properly educated. Ecological education has to include all elements related to existence of human on the Earth. The art plays an important role in ecological education. Artistic performances can provide information concerning environmental problems and can shape respectful attitude towards nature. The aim of the paper is to investigate the relations of two apparently contradictory notions that are nature and culture and to present artistic activities representing ecological art (eco-art) in Poland, derived from discussed relations. The paper attempts to prove that in spite of the fact that the very phrase nature and culture emphasizes rather the difference of incompatible things and not the common aspects of two, natural and cultural domains interpenetrate, influence, and inform each other. Owing to the interdisciplinary research each domain gains in depth and interest. The article concentrates as well on the analysis of the particular works of art of some Polish artists creating ecological art who are: Jaroslaw Kozakiewicz, Teresa Murak, and Jerzy Dmitruk. Despite the fact, that the term ecological art is not precise and therefore its status is not self-evident and self-apparent, the unifying factor of all activities of discussed artists is their common inspiration. Their origin is derived from authentic need of people to prevent tragic condition of our Planet. The aim of all ecological artistic activities is the call for environmental protection and reflection that causes change of lifestyle of the recipients.
Ochronę środowiska przyrodniczego można skutecznie realizować tylko w społeczeństwie uwrażliwionym na przyrodę i przyrodniczo wyedukowanym. Edukacja prośrodowiskowa musi łączyć w sobie wszystkie elementy związane z egzystencją człowieka na Ziemi. Sztuka jako forma edukacji ekologicznej spełnia wiele ról. Oddziaływanie przez sztukę stwarza możliwości dostarczania informacji na temat problemów środowiskowych i kształtowania postawy szacunku do przyrody. Celem tej pracy jest zbadanie relacji, zależności i punktów styku dwóch przeciwstawnych z pozoru pojęć, jakimi są natura (przyroda) i sztuka, oraz omówienie wynikających z tych relacji zjawisk artystycznych, wpisujących się w nurt sztuki ekologicznej na gruncie polskim. Praca próbuje udowodnić, że, pomimo iż samo wyrażenie natura i kultura podkreśla raczej różnice niewspółdziałających ze sobą zjawisk, a nie wzajemnych zależności, te dwie dziedziny informują się nawzajem i wpływają na siebie. Koncentruje się też na analizie wybranych działań artystycznych polskich artystów, którzy tworzą dzieła o charakterze ekologicznym. Praca przedstawia takich twórców sztuki ekologicznej w Polsce, jak: Jarosław Kozakiewicz, Teresa Murak i Jerzy Dmitruk. Mimo że termin sztuka ekologiczna nie jest precyzyjny i ma charakter umowny, to wyżej wymienionych artystów i dzieła sztuki ekologicznej łączy to, że wypływają one z autentycznej potrzeby ludzi i ekologicznie trudnej sytuacji Ziemi. Celem artystów jest głęboko ekologiczny przekaz, będący wezwaniem do działań w obronie Ziemi oraz refleksja dążąca ku zmianie stylu życia odbiorcy.
Źródło:
Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology; 2010, 15, 1; 17-20
2084-4506
Pojawia się w:
Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Natura – kultura – sacrum. Wzorce autoidentyfikacji jednostki w świetle poezji tatrzańsko-podhalańskiej po 1980 roku
Nature – Culture – Sacrum. Patterns of Individual’s Self-Identification in the Light of Post-1980 Poetry of Tatra and Podhale Region
Autorzy:
Kalus-Korgol, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850681.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
poetry of the Tatra-Podhale region
the etic(al) and emic(al) description of culture and literature
cultural assimilation
identity
sacrum
nature
culture
poezja tatrzańsko-podhalańska
etic(zny) oraz emic(zny) opis kultury i literatury
asymilacja kulturowa
tożsamość
natura
kultura
Opis:
Dwie perspektywy opisu: obiektywnego, punktu widzenia zewnętrznego obserwatora (etic) oraz subiektywnego, „tubylczego punktu widzenia” (emic) określające dwa źródła pochodzenia poetyckich refleksji oraz dwa typy tych doświadczeń różnicujących formy egzystowania z naturo- i kulturosferą wskazują, iż Tatry i Podhale kreowane są na przestrzeń idealną, imaginacyjną, implikującą myśl o centrum odniesień aksjologicznych. Poetyckie wynurzenia wpisują się w dyskurs na temat antropologii miasta i antropologii wsi, tożsamości indywidualnej i grupowej w dobie globalizacji oraz autoidentyfikacji jednostki poprzez proces samookreślenia z grupą etnograficzną, małą ojczyzną, a także kontakt z przyrodą implikującą myśl o sacrum.
The two perspectives of description: objective – the point of view of an external observer (etic), and subjective, „indigenous peoples point of view” (emic) defining two sources of poetic reflection, as well as two types of these experiences differentiating the forms of existence with the sphere of nature and culture, indicate that the regions of Tatra mountains and Podhale are created as an ideal, imaginary space, implying the idea of axiomatic references center. The poetical effusions of feelings are inscribed in the discourse on the anthropology of town and the country, individual and group identity in the times of globalization and self-identification of an individual through the process of self-identification with an ethnic group, a “small homeland”, as well as through contact with nature that implies the idea of sacrum.
Źródło:
Facta Simonidis; 2011, 4, 1; 135-154
1899-3109
Pojawia się w:
Facta Simonidis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy ekologiczne w zielonej architekturze miasta
Importance of the ecological problems in the green architecture in the city
Autorzy:
Worłowska, M.
Marko-Worłowska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126755.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
edukacja ekologiczna
sztuka ekologiczna
relacje natura-kultura
architektura zrównoważona
wertykalne ogrody
environmental education
ecological art
nature and culture relations
sustainable architecture
vertical garden
Opis:
Sztuka pełni szczególną rolę w edukacji ekologicznej, wzbogacając świadomość ekologiczną jej odbiorcy. W artykule omawiane są początki nurtu ekologicznego w sztuce. Koncentruje się on na współczesnych dziełach polskiej architektury powstałych w miastach. Przestrzeń miasta stawia nowe wyzwania architekturze zrównoważonej (sustainable architecture). Koegzystencję zieleni i przestrzeni industrialnej w mieście reprezentują budynki Biblioteki Uniwersyteckiej i Sądu Najwyższego w Warszawie. Interesującym przykładem architektury o formach organicznych, odpowiadającym na problem niedostatku zieleni w mieście jest projekt Architektury Arborealnej Magdaleny Abakanowicz. Prezentowane dzieła architektury są nie tylko próbą ukazania, ale i rozwiązywania problemów ekologicznych, gdyż prowokują one do bardziej świadomego i odpowiedzialnego spojrzenia na środowisko.
Since art has a power to influence mind and spirit many artists create works encouraging to be active in the domain discussed in the paper - the ecology. The artists presented in the paper create so-called ecological art, the fundamental assumption of which is to motivate to ecological actions The presented works of art emphasize the greenery in the city as the crucial element of the urban environment, as well as investigate the relations between artificiality of the city buildings and their natural components. Example illustrating the discussed is the Library Garden of the University of Warsaw, designed by Irena Bajerska. The building constitutes a vertical gardens where the visitors may admire a multiplicity of plant species and varieties, planted in different parts. The second example of the green architecture in capital of Poland is the facade of The Supreme Court Building (designed by Marek Budzynski, Zbigniew Badowski and associates) that is a public building which questions frontiers between culture and nature. The best known Polish artist in the world Magdalena Abakanowicz said “The art does not solve problems, but it alerts us to their existence” created a project of so called arboreal architecture. Her tree-houses, designated for Paris, are meant to be covert with greenery vegetations vertical gardens.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2011, 5, 1; 342-347
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WYCHOWANIE EKOLOGICZNE W DRUGIEJ RZECZPOSPOLITEJ
ECOLOGICAL EDUCATION IN THE SECOND REPUBLIC OF POLAND
Autorzy:
Wolter, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/550053.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
wychowanie ekologiczne, Druga Rzeczypospolita, natura, kultura,
dziedzictwo narodowe
Ecological education, cultural heritage, the second Republic of
Polska
Opis:
Celem artykułu jest analiza, interpretacja oraz krytyka celowo wybranych przykładów źródeł drukowanych w zakresie wychowania ekologicznego w Polsce międzywojennej (1918-1939). Stanowią antecedencje najnowszych kierunków rozwoju edukacji ekologicznej w Polsce, a także są wpisane w pozytywny status tradycji – dziedzictwa kultury polskiej. W omawianym okresie historycznym zwrócono uwagę na wartość zależności natury i kultury, a wychowanie ekologiczne do ochrony środowiska życia pojmowane było jako działalność ujmowana w kategorii prądu kulturowego – wartości kulturotwórczej związków człowieka i środowiska przyrody. Wyjaśniano, że kultura jest częścią środowiska życia, a jakość środowiska społeczno-przyrodniczego oraz myślenia i działania w kategoriach ekologicznych stanowi implikację całokształtu dziedzictwa kultury polskiej, tzn. w/w problemy nie powinny być wyjaśniane oddzielnie, lecz systemowo i wieloaspektowo.
The aim of article is to analyze, criticize and interpret deliberately selected examples of printed sources – within the scope of ecological education in the Republic of Poland between the two World Wars (1918-1939). The said sources constitute antecedences of the newest directions of ecological education development in Poland, as well as they form a positive status of the tradition – Polish cultural heritage. During the discussed historical period one’s attention was drawn to the value of close relation between the nature and culture, and ecological education for the environment protection was understood as a social activity expressed as a cultural trend – culture – forming value of relations between a man and the natural environment. It was explained that culture forms a part of the environment whereas quality of the social and the natural environment as well as thinking and acting in terms of ecology constitute implication of the entirety of Polish cultural heritage, i.e. the aforementioned issues should not be discussed separately, but from the perspective of many aspects and a systemic approach.
Źródło:
Forum Pedagogiczne; 2011, 2; 119-147
2083-6325
Pojawia się w:
Forum Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jan Jakub Rousseau – prekursor konceptu dialektyki oświecenia
Autorzy:
Wlentowicz, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705203.pdf
Data publikacji:
2012-03-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
kultura
natura
uspołecznienie
historyczność
racjonalność
zmysłowość,Oświecenie
dialektyka oświecenia
Opis:
W pierwszej części artykułu nawiązuję do słynnego eseju Kant i Rousseau, którego autor, Ernst Cassirer, wyjaśnia, czym było „wyrwanie z dogmatycznej drzemki”, jakiego doznał Kant za sprawą Rousseau w dziedzinie rozumu praktycznego. Przychylam się do zdania wybitnego filozofa kultury, o ile przypisuje on Rousseau zasługę zainspirowania Kanta ideą autonomii woli jako źródła prawa moralnego i jurydycznego; idea ta, jak wiadomo, stała się fundamentem całej filozofii praktycznej myśliciela z Królewca. Lecz podejmując trop konfrontacji Kanta i Rousseau, pragnę pójść dalej niż Cassirer i pokazać - w drugiej części tekstu - znaczącą różnicę między tymi filozofami, która polega przede wszystkim na tym, że Rousseau, w odróżnieniu od Kanta, wykracza poza paradygmat filozofii oświeceniowej. Zrywa bowiem z platońsko- paulińsko-augustyńsko-luterańską dychotomią zmysłowości i rozumu (implikującą kształtowanie kultury poprzez represję natury), odstępuje od tradycjonalistycznego założenia niezmienności natury ludzkiej i uniwersalizmu ludzkiej racjonalności, zarzuca też historiozoficzny optymizm oparty na wierze w stałość postępu. W zamian znajdujemy u Rousseau: rewaloryzację cielesno- -afektywnego aspektu człowieczeństwa, hipotezę o ewolucyjnym rozwoju człowieka i historycznym charakterze kultury, a także ambiwalentny stosunek do rezultatów naszej gatunkowej autokreacji, słowem - zaczątki XX-wiecznego konceptu dialektyki oświecenia. Dzięki temu stanowisko Rousseau w zakresie antropologii, etyki, filozofii kultury, społeczeństwa i historii wydaje mi się bliższe naszej ponowoczesnej współczesności niż Kantowskie.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 4; 317-326
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyroda(i)kultura w epoce antropocenu
Nature(and)culture in the anthropocene epoch
Autorzy:
Gajewska, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1392064.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
natura
kultura
posthumanizm
bioart
Opis:
The article deals with a New Understanding of nature and culture, which is being crystallized in the intellectual current defined by the name of post-humanities. The starting point for the analysis of work of art from the area of bioart – transgenic plant named Edunia, which is a part of a larger project Natural History of the Enigma. Edunia, which does not occur in nature but was created by the artist Eduardo Kac by means of specialists in the field of genetic engineering. A new form of life defined as plantimal shows a DNA expression of the artist included into decorative flowers of petunia. Rose petals of flowers are “interspersed” by dark red vessels the feature of which is the expression of Kac’s gene; this because the artist took care of that that his DNA was found just in the venation of the flower. In the article I present two interpretation paths of this work of bioart which, however, are not a sharp counterpoint to one another, but somewhat differently place accents between nature and culture in their mutual entanglements. One of these paths may be defined as an attempt at making others realise or reminding them about our evolutional species condition, while the other one as an attempt at treating nature as an important actor of the sociopolitical activities.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2012, 17; 105-115
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria systemów i zagadki kultury prawnej
Systems Theory and Puzzles of Legal Culture
Autorzy:
Winczorek, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531477.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Niklas Luhmann
teoria systemów
kultura prawna
sprzężenie strukturalne
obserwacja pierwszego rzędu
obserwacja drugiego rzędu
czasowa natura systemów społecznych
Systems Theory
legal culture
structural coupling
first-order observation
second-order observation
temporal nature of social systems
Opis:
Kultura prawna to pojęcie tyleż centralne dla nauk prawnych i socjologii prawa, co trudne do zdefiniowania. Ma ono służyć ważnym potrzebom teoretycznym, ale jest też odpowiedzialne, za niektóre dylematy nękające prawników i badaczy problematyki społeczno-prawnej. Niektóre z nich są dość słynne: zagadka natury japońskiej skłonności do sporów, zagadka różnic w niemieckiej i holenderskiej kulturze prawnej czy też, ostatnio, zagadnienie obrony przez kulturę. Niektóre z nich są mniej znane, jak wielość sądowych strategii orzekania w rzekomo zunifikowanej kulturze prawnej Polski. Artykuł stawia tezę, że problemy tej natury są artefaktami pojęciowymi, wynikiem reifikacji rozumienia kultury prawnej jako fenomenu. Podkreśla się, że w takich badaniach większą wagę należy przykładać do bezpośredniej, proceduralnej natury badanych zjawisk. W celu poparcia tych twierdzeń wykorzystana zostaje pojęciowa maszyneria teorii systemów. Po pierwsze, ogólny pogląd N. Luhmanna dotyczące pojęcia „kultury” zostaje zaakceptowany i zaaplikowany do idei kultury prawnej. Ponadto wykazuje się, w jaki sposób cele, którym służy pojęcie kultury prawnej można osiągnąć odwołując się do takich konceptów teoretycznych, jak: sprzężenie strukturalne, obserwacja pierwszego i drugiego rzędu, a przede wszystkim – czasowa natura systemów społecznych. Ogólny wniosek jest taki, że w badaniu „kultury prawnej” nieunikniona jest perspektywa ewolucyjna.
Legal culture is a concept as central to legal studies and sociology of law as difficult to define. It aims to serve important theoretical needs but it is also responsible for some puzzles that trouble legal and socio-legal scholars. Some of them are quite famous: the puzzle of the nature of Japanese litigiousness, the puzzle of differing German and Dutch legal cultures, or, recently, the issue of cultural defence. Some are lesser known, like the multitude of courts’ adjudicating strategies in Poland’s allegedly unitary legal culture. The paper argues that the problems of such nature are a conceptual artefact, a result of objectifying understanding of legal culture as a phenomenon. It is stressed that in such studies more weight should be put on the immediate, procesual nature of investigated phenomena. In order to support these claims, conceptual machinery of systems theory is utilised. First, a general view of N. Luhmann regarding the notion of culture is accepted and applied to the idea of legal culture. Further it is demonstrated how the aims served by the notion of legal culture can be achieved by appealing to such theoretical concepts as structural coupling, first- and second- order observation, and above all – temporal nature of social systems. A general conclusion of the paper is that in the study of “legal culture” an evolutionary perspective is unavoidable.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2012, 1(4); 106-125
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbieractwo jako krytyka kultury. Przypadek Rousseau
Autorzy:
Czerzniewska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706034.pdf
Data publikacji:
2012-03-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Oświecenie
kolekcjonerstwo
kultura gabinetowa
filozofia
teoriasztuki
kultura wizualna
teoria państwa
natura
wyobraźnia
antykwaryzm,przyrodoznawstwo
Opis:
Postawa człowieka wobec dóbr materialnych i metody posługiwania się nimi w dyskursie kulturowym od zawsze warunkowały przynależność do wspólnoty i społeczny awans. Kolekcjonerstwo w Oświeceniu było faktem społecznym. Utworzyło teatr dyskusji nad normami kultury. Dobrami materialnymi w gabinetach, z uwagi na ich wartość materialną i funkcje poznawcze, posługiwano się jako konstrukcjami filozoficznymi legitymizującymi porządek społeczny i ideał ładu świata istniejący w wyobrażeniach społecznych. Jean-Jacques Rousseau posłużył się rolami i warsztatem kolekcjonerów, filozofów, podróżników - do podważenia ładu zawartego w mikrokosmosie gabinetu. Skostniały model kultury gabinetowej, przechowującej filozofię poznania, wypełnił ruchomą konstrukcją intelektualną utkaną z paradoksu, groteski, karykatury. Krytyka kultury Rousseau polegała na obnażaniu trwałości reguł kolekcjonowania za pomocą zabiegów służących animacji. W zasady kultury gabinetowej włożył mechanizmy ich przełamywania i rozbijania: eksploatując doświadczenie estetyczne podbudowane teorią poznania empirycznego, podważał reguły arystotelesowskiej mimesis w kulturze estetyczno-literackiej. Kultura gabinetowa jest dla Rousseau tylko zewnętrzną ramą, bywa kostiumem i maską, a innym razem karykaturalnym odbiciem samej siebie. Rousseau napędzał monolityczną konstrukcję wyobraźni i czynił z niej przestrzenną zabawkę oraz łamigłówkę inspirującą umysł do niezależnego myślenia. To służyło odsłonięciu metod posługiwania się schematami kulturowymi w nowym wydaniu. Mechanizm groteskowo-karykaturalny, wpleciony w skarykaturyzowaną uprzednio formę zbieractwa i takąż osobowość zbieracza, sprzyjał wyzyskaniu i wywróceniu ich istoty. Pobudzanie, poruszenie, zdejmowanie i demaskowanie było podyktowane wiarą, że burzenie reguł gabinetowych ma właściwości scalania uprzednio rozczłonkowanej jedności - że jest sposobem na powrót do źródeł.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 4; 241-257
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przenikanie się natury i kultury na przykładzie nowego „Miasta Kultury” w krajobrazie hiszpańskiej Galicji
The Intertwining of Nature and Culture Based on the New “City of Culture” in Galicia Spain
Autorzy:
Zieliński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1189776.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Tematy:
kultura
natura
przyroda
culture
nature
wildlife
Opis:
This article is about the ongoing subject of how to intertwine nature or the natural processes that determine the physiological aspects of a landscape together with human civilization – the creator of culture that has a subsequent impact on the landscape. The basis of this article was a very interesting example taken from the project of Galicia – The City of Culture – in Spain. This investment project provides a valuable platform for discussion on architectural creativity and attitudes towards the natural environment as an expression of culture and its influence on the landscape.
Źródło:
Architektura Krajobrazu; 2013, 4; 92-103
1641-5159
Pojawia się w:
Architektura Krajobrazu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antydekalog Markiza de Sade’a albo związek między postmodernizacją i dechrystianizacją kultury Zachodu
Autorzy:
Lipowicz, Markus
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643989.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
culture
Marquise de Sade
Moderne
Postmoderne
Christentum
Dechristianisierung
Natur
Werte
Triebe
Erotik
Kultur
virtuelle Welt
Marquis de Sade
modernity
postmodernity
Christianity
dechristianisation
nature
values
drives
erotic
virtual world
Markiz de Sade
nowoczesność
ponowoczesność
chrześcijaństwo
dechrystianizacja
natura
wartości
popędy
erotyka
kultura
świat wirtualny
Opis:
Im Aufsatz verfolge ich das Ziel, das Schaffen von Marquise de Sade aus dem Gesichtspunkt der Philosophie und Soziologie zu interpretieren. Der Text ist auch eine Polemik gegen die in Polen allgemein anerkannten Interpretationen des Schaffens von de Sade. Indem ich den Marquise als proto-postmodernen Autor darstelle, beabsichtige ich aufzuzeigen, dass es ihm gelungen ist, authentische Tendenzen der modernen westlichen Kultur zum Ausdruck zu bringen. Indem Sade versuchte, endgültige Konsequenzen aus der Abkehr der westlichen Kultur von der christlichen Moraltradition zu ziehen, hegte er die Überzeugung, dass die Abwendung von metaphysischen Ideen die ganze menschliche Existenz auf die sinnliche Dimension des Lebens reduzieren sollte. Analog dazu bildet gegenwärtig die Entwicklung der Pornographie und der auf erotischen Inhalten basierenden Massenkultur eine virtuelle Welt der Begierde und des ununterbrochenen Spiels mit menschlicher Sinnlichkeit. Die philosophische Grundlage dieser Entwicklung bildet ausgerechnet das Schaffen von Marquise. Letztendlich schafft die gegenwärtige postmoderne Kultur eine soziale Wirklichkeit, in der der Mensch auf bewusste Weise die Sinne über die Ideen herrschen lässt – und nicht umgekehrt.
The aim of the present article is an interpretation of the works of Marquise de Sade from a philosophical and sociological point of view. The text also poses a polemic with the interpretations of Sade’s work, which are generally acclaimed in Poland. Introducing the Marquis as a proto-postmodernist, I will try to indicate that the he effectively managed to express the authentic tendencies of the contemporary Western culture. Trying to face the final consequences of the departure from the Christian traditions and principles of social integration, Sade believed that the departure from metaphysical ideas should limit the human life to its sensual dimension. Likewise, the contemporary expansion of pornography and the mass culture based on erotic content builds a virtual world of lust and a persisting game of human sensuality. The philosophical foundation of this development constitutes the work of de Sade. In conclusion, the contemporary postmodern Western culture creates a social reality in which human intentionally allows her/his senses to dominate ideas – and not vice versa.
Celem artykułu jest interpretacja twórczości Markiza de Sade’a z punktu widzenia filozofii i socjologii. Tekst stanowi też polemikę z powszechnie uznanymi w Polsce interpretacjami twórczości Sade’a. Przedstawiając Markiza jako proto-postmodernistę wskazuję, że udało mu się wyrazić autentyczne tendencje współczesnej kultury zachodniej. Usiłując wyciągnąć ostateczne konsekwencje odejścia zachodniej kultury od chrześcijański tradycji moralnej oraz zasad integracji społecznej, Sade żywił przekonanie, że porzucenie metafizycznych idei powinno sprowadzić całą ludzką egzystencję do zmysłowego wymiaru życia. Współczesny rozwój pornografii oraz kultury masowej opartej na treściach erotycznych tworzy – analogicznie – wirtualny świat pożądania oraz nieustającej gry ze zmysłowością ludzką. Filozoficznym fundamentem tego rozwoju jest właśnie twórczość Markiza. Ostatecznie współczesna kultura ponowoczesna tworzy rzeczywistość społeczną, w której człowiek w sposób świadomy pozwala zmysłowości panować nad ideami – a nie odwrotnie.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2014, 11
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ARNOLD GEHLEN JAKO ANTY-ROUSSEAU
Autorzy:
Szklarska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/646885.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Tematy:
Rousseau, Gehlen, natura, kultura, instytucje
Opis:
W artykule zostanie podjęta próba wyjaśnienia, czy Arnold Gehlen zasadnie określił się jako anty-Rousseau i dlaczego ów słynny niemiecki myśliciel uważał żyjącego dwa wieki wcześniej Jeana Jacquesa Rousseau za swojego największego filozoficznego oponenta. Gehlen sądził, że skłonność do zwyrodnienia ma u człowieka charakter pierwotny. Dlatego też, jego zdaniem, potrzeba instytucji, przez które rozumie nadrzędne kulturowe instancje odciążające człowieka, działające na rzecz skanalizowania sił popędowych i naturalnych. Potrzeba ustabilizowania tego, co nadmierne i chwiejne w człowieku. Dla Gehlena istnieją przesłanki tego wyjątkowo pesymistycznego obrazu człowieka z natury skłonnego do degradacji. Kieruje nim pragnienie uzasadnienia instytucji, przy zakwestionowaniu których łatwo popaść w chaos. Głównym kontekstem dla analiz podjętych przez autorkę artykułu będą odmienne sposoby postrzegania i rozumienia przez filozofów (takich jak Rousseau, Gehlen, Arendt, Rand) sfer natury i kultury oraz ich oddziaływania na człowieka. Dla Gehlena kultura nie jest czymś naturalnym, wymaga podtrzymywania, jest stale zagrożona, a jej upadek łączy się nieuchronnie z upadkiem instytucji. Filozofia anty-Rousseau głosi powrót do kultury. Jednakże Gehlenowska interpretacja filozofii społecznej Rousseau jest dość powierzchowna i instrumentalna, obliczona na uwydatnienie stanowiska przeciwnego genewskiemu myślicielowi, to jest apologii kultury i jej ładu w kontraście z barbarzyństwem natury, popędu odżywiania i popędu seksualnego w człowieku. Wyjaśnione także zostanie co kryje się za tezami Gehlena głoszącymi, że żyjemy w czasach jałowych kulturowo, a współczesna cywilizacja ukazuje całą słabość natury ludzkiej. 
Źródło:
Studia Humanistyczne AGH; 2015, 14, 1
2084-3364
Pojawia się w:
Studia Humanistyczne AGH
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Byt ludzki w kontekście współczesnego sporu o rozumienie natury i kultury człowieka
Human Existence in the Context of Contemporary Dispute about the Understanding of Human Nature and Culture
Autorzy:
Sienkiewicz, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956511.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
nature
culture
truth
man
person
mystery
naturalism
idealism
personalism
anthropocentrism
biological reductionism
post-modernism
civilization
species
natura
kultura
prawda
człowiek
osoba
tajemnica
naturalizm
idealizm
personalizm
antropocentryzm
biologiczny redukcjonizm
postmodernizm
cywilizacja
gatunek
przyroda
tożsamość
Opis:
Modern dispute about the understanding of culture and nature is rich in tradition and dates back to ancient Greek sophists. However, in the modern era we observe a radicalization of positions. This is caused by superficial understanding of both the nature and culture, what matters is the narrow empiricism or extreme idealism. In addition, there is the absence of a human problem in this dispute, which is supported by anthropology practiced today within the framework of specialized and narrow detailed disciplines without the possibility of synthesis. An off er to solve this dispute, having sometimes the nature of the conflict, is a subjective nature of culture, allowing to reconcile man’s relationship with nature and everything that cannot be brought only to this dimension. The best evidence of this solution proves to be a Christian personalism, which does not overlook any of the essential dimensions of human existence. Besides the complex structure of the human being - what best describes the concept of a person – it applies both to the material and the spiritual world, providing thus a foundation in resolving the dispute over the understanding of culture and human nature. The ultimate criterion remains the event of the Incarnation, which is appropriate to claim an objective criterion of reality - “I am the truth” (Jn 14,6), shedding light on the human understanding; his secret and mystery. The value of culture is evaluated from the point of view of the objective truth, which also remains a key reference within the meaning of nature and its relationship to human activity.
Źródło:
Studia Teologii Dogmatycznej; 2015, 1; 236-256
2449-7452
Pojawia się w:
Studia Teologii Dogmatycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies