Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "kultura tradycyjna" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-29 z 29
Tytuł:
ROLA I ZNACZENIE WSPÓŁCZESNEJ INSTYTUCJI KULTURY. NA PRZYKŁADZIE GALERII AUTORSKIEJ JANA KAJI I JACKA SOLIŃSKIEGO
Autorzy:
Soliński, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639916.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Kultura tradycyjna, kultura współczesna,
Opis:
Kultura tradycyjna a kultura współczesnaPojęcie kultury bywa definiowane na wiele różnych sposobów. Rozmiar zagadnienia sprawia, iż poszczególne charakterystyki zwykle skupiają się tylko na wybranych jej aspektach. „Cokolwiek jednak byśmy nie myśleli na ten temat, jakkolwiek byśmy ją definiowali, kultura jest zawsze formą stosunku człowieka do samego siebie, do ludzi i do świata; jest poszukiwaniem formy” – pisze Janusz St. Pasierb. Kwestią wspólną wszystkim definicjom pozostaje fakt bezpośredniego oddziaływania tworów kultury na ludzkie życie.Unikając tworzenia kolejnej definicji, istotne dla dalszych rozważań jest poczynienie pewnego rozróżnienia. Należy oddzielić, podążając za Pasierbem, pojęcia kultury współczesnej i kultury tradycyjnej. Jednocześnie przez termin „kultura” będę rozumieć wszelką duchową aktywność zarówno w sferze myśli, jak i wytworów materialnych
Źródło:
Zarządzanie w Kulturze; 2007, 8
2084-3976
Pojawia się w:
Zarządzanie w Kulturze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyobrażenie sacrum w kulturze tradycyjnej i współczesnej
Autorzy:
Mielicka-Pawłowska, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/461935.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
sacrum
antysacrum
kultura tradycyjna
kultura współczesna
Opis:
Na bazie koncepcji fenomenologicznych zawartych w pracach Micrei Eliadego, Rudolfa Otto oraz Emila Durkheima porównane zostały stsyemy wierzeniowe odnoszące się do wyobrażeń sacrum istniejących w XIX i w pierwszej połowie XX w. oraz pod koniec XX w. i na początku XXI w. Tradycyjny system wierzeń, oparty o materiał etnograficzny i folklorystyczny charakteryzowała zasada solidarności łącząca wyobrażenia Boga, przyrody i człowieka. W opozycji do tej zasady antysacrum ukonkretniane było w wierzeniach demonologicznych, wiary w diabła oraz pojawienie się chaosu kkosmicznego wtedy, gdy została naruszona zasada solidarności łącząca Boga, człowieka i przyrodę. Schemat wyobrażeń współczesnych, początku XXI w., ukonkretniał sacrum poprzez związek Boga z przyrodą traktowany jako gwarancja istnienia świata. Człowiek przeciwstawia się temu porządkowi wtedy, kiedy niszczy przyrodę, co traktowane jest jako zło moralne, a także tworzy idealną, wirtualną rzeczywistość, okreslaną pojęciem awatara, przeciwstawną ustanowionemu przez Boga porządkowi wszechświata. Wyobrażenia antysacrum obejmują więc przekonania ludzi, że naruszenie solidarności łączącej Boga (Absolut, Transcendens) i przyrodę jest spowodowane działaniem człowieka, który tworzy własną rzeczywistość i w ten sposób przyczynia się do zaistnienia końca świata.
Źródło:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2015, 13; 8-21
2299-2367
Pojawia się w:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uczony i demon, czyli postać czarownika w polskich bajkach ludowych
Autorzy:
Wróblewska, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962179.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folk tale folklore, traditional culture
czarownik, czarnoksiężnik, bajka ludowa, folklor, kultura tradycyjna
Opis:
The article traces the motif of the magician in Polish magical folk tales and belief tales. The analysis of several dozens of texts from the 19th century and the beginning of the 20th century has revealed the complexity of the magician character: on one hand, it is close to demonic creatures (magical abilities including shapeshifting and sorcery); on the other hand, it resembles scholars from the past, that is priests or alchemists (black clothing, the ability to read and use spells from forbidden books).  
Celem artykułu jest prześledzenie motywu czarownika w polskich bajkach ludowych – magicznych i w podaniach wierzeniowych. Analiza kilkudziesięciu tekstów pochodzących z XIX i początku XX wieku pozwala wykazać złożoność postaci czarownika, z jednej strony sytuującego się w pobliżu istot demonicznych (magiczne umiejętności, jak zmiennokształtność, dar czarowania), a z drugiej przypominającego dawnych uczonych – księży bądź alchemików (czarny strój, dar czytania i używania do czarów zaklęć z zakazanych ksiąg).
Źródło:
Literatura Ludowa; 2017, 4-5
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uniwersytety ludowe szkołą nowego regionalizmu: szanse i zagrożenia tradycyjnej kultury w globalizującym się świecie
Folk High Schools as Institutions of Contemporary Regionalism: Chances and Threats to Traditional Culture in the Globalizing World
Autorzy:
Błaszczak, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/903441.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
Tematy:
uniwersytety ludowe
regionalizm
kultura tradycyjna
wspólnota
Folk high schools
regionalism
traditional culture
community
Opis:
In the globalising reality we observe the increase of various antagonistic phenomena with completely contradictory tendencies, as integration and disintegration processes. Disputes and disagreements go on constantly and hence arise a lot of anxiety and frustration in this important matter. In order to weaken the intensity of these feelings, a new dimension of European and world culture has to be created in which inhabitants will become aware and active co-originators of civilisation, development and progress. Educational institutions for rural youth established at the end of the 19th century in Denmark called Folk high schools are presented in this article as an example of shaping European and world cultural identity.
W globalizującej się rzeczywistości obserwujemy narastanie różnorodnych antagonistycznych zjawisk o skrajnie sprzecznych tendencjach, jak procesy integracyjne i dezintegracyjne. Spory i różnice zdań ciągle się pojawiają, będąc przyczyną wielu niepokojów i frustracji w tej ważnej sprawie. Aby obawy te straciły na swojej sile, konieczne jest stworzenie nowego wymiaru kultury europejskiej i światowej, w której mieszkańcy staną się świadomymi i aktywnymi współtwórcami cywilizacji, rozwoju i postępu. Przykładem kształtowania europejskiej i światowej tożsamości kulturowej są przedstawione w artykule placówki edukacji dorosłej młodzieży wiejskiej, powstałe pod koniec XIX wieku w Dani pod nazwą - uniwersytety ludowe.
Źródło:
Studies in Global Ethics and Global Education; 2015, 3; 55-73
2392-0890
Pojawia się w:
Studies in Global Ethics and Global Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dar w obrzędzie narodzinowym na Lubelszczyźnie
A Gift in the Birth Rite in the Lublin Province
Autorzy:
Tymochowicz, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1683992.pdf
Data publikacji:
2020-09-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
obrzęd narodzinowy
dar
kultura tradycyjna i współczesna
birth rite
gift
traditional and contemporary culture
Opis:
Obdarowywanie w obrzędzie narodzinowym w przeszłości jak i współcześnie odgrywa ważną rolę, stanowi jeden z istotniejszych jego elementów. W artykule przedstawione zostały sytuacje, w których dochodziło do składania darów, kto był obdarowywany i jakie były i są obecnie formy darów, a także jakie one mają znaczenie. Podstawę analizy stanowią etnograficzne materiały z terenu Lubelszczyzny zastane i wywołane, pozyskane przez autorkę, jak też pochodzące z archiwów lubelskich muzeów i Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego z Cieszyna.
Gift giving in the birth rite in the past as well as today plays an important role, is one of his most important habits. The article presents situations in which the gifts were given, who was the recipient and what were and are the present forms of the gifts, as well as what they mean. The basis of the analysis are ethnographic materials from the Lublin region found and developed, obtained by the author, as well as from the archives of Lublin museums and the Archives of the Polish Ethnographic Atlas of Cieszyn.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2020, 67, 9; 159-170
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sakralne wymiary drogi
Sacred dimensions of the road
Autorzy:
Smyk, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87367.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
droga
kultura tradycyjna
kognitywizm
etnolingwistyka
sakralność
road
traditional culture
cognitive linguistics
ethnolinguistic method
sacredness
Opis:
Artykuł jest analizą kulturowego obrazu drogi. Jego podstawą materiałową są dane z zakresu języka i kultury tradycyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem werbalnych i niewerbalnych teksów folkloru i obrzędowości rodzinnej i dorocznej. W podsumowaniu autorka rekonstruuje obraz tradycyjnych rytuałów sakralizujących, wyznaczając takie zakresy, jak: przestrzeń sakralizacji, dynamiczność sakralizacji, czas, podmiot sakralizujący, przedmiot sakralizacji, uspołecznienie, zwrotność, natężenie, czas działania, krotność i kodowość sakralizacji. Na zakończenie zbiera strategie sakralizacji świata, znane polskiej kulturze tradycyjnej. Wyznacza postawę pasywną oraz postawę aktywną, kreującą rzeczywistość: działania wykorzystujące świętość chrześcijańską i działania ukierunkowane ku świętości kosmiczno-mitologiczno-obrzędowej. Taka propozycja stanowi nowe ujęcie charakterystyki drogi i sakralizacji świata w kulturze polskiej.
The paper is a cultural analysis of the image of the road. Data collected from traditional culture and language, particularly from verbal and nonverbal folk texts as well as from family and annual rituals, have become the basis of the report. In the summing up, the author reconstructs the picture of traditional sacralizing rituals, defining such scopes as the space of sacralization, dynamism of sacralization, time, the sacralizing subject, the object of sacralization, socialization, reflexivity, intensity, duration of functioning, one-timeness/ multiplicity, and codedness of sacralization. In the conclusion, the author assembles the strategies for sacralization of the world. She defines the passive attitude and the active attitude that creates changes in the reality (actions that use Christian sanctity to a greater extent and actions oriented towards cosmic-mythological-ritualistic sanctity). This proposal is a new approach to the description of the road and the sacralization of the world in Polish culture.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2012, 17; 122-137
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobiety-ryby: ludowe wyobrażenia syren
Folk imagination of mermaids
Autorzy:
Walęciuk-Dejneka, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564201.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
polska kultura ludowa
Słowiańszczyzna
kultura tradycyjna
literatura
syreny
Polish folk culture
Slav
traditional culture
literature
the mermaids
Opis:
Artykuł przedstawia i omawia ludowy wzorzec żeńskiego demona - syrenę, stanowiący z jednej strony ucieleśnienie wizji i marzeń kultury tradycyjnej, z drugiej – epatujący władczością uosabiającą niezależną, dziką kobiecość, chcącą przejąć całkowitą kontrolę nad uwiedzionym mężczyzną. Podania i wierzenia o syrenach były bardzo dobrze znane na płaszczyźnie tradycyjnej kultury ludowej. Znała je również literatura. Wystarczy wspomnieć legendę o warszawskiej syrenie, która stała się symbolem stolicy Polski i została wpisana w jej herb. W prowadzonych rozważaniach postaram się pokazać owe ludowe wizerunki syren oraz wierzenia z nimi związane. W analizach i interpretacjach zastosuję perspektywę antropologiczną, wykorzystywaną w badaniach folklorystycznych (kulturowych) i literackich, przenosząc w ten sposób wysiłki dociekań naukowych na obszar symbolu, mitu czy rytuału. Nie są mi obce także procedury strukturalno-semiotyczno-funkcjonalne.
This article is showing the folk images of the mermaids. It is estblishing to both to beliefs, and to myths or literature which these images functioned in. In conducted analyses and interpretations I use the methodology of the foreign-language description. I am using the anthropological method in folk and anthropological researches, also. I am appealing to the symbol, the myth and the ritual. The mermaids are nymphs, who lives in water, have a fishtail bit and a beautiful voice. They seduce men, above all of fishermen and sailors. Their features considerably influenced the image which it survived in literature, in legends of the Warsaw’s mermaid. These images got through underwent their transformations.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2018, 16, 2; 585-592
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Symbolika płodnościowa w polskim folklorze
Autorzy:
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611529.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
traditional culture
folklore
symbolic meanings
fertility
cultural code
kultura tradycyjna
folklor
znaczenia symboliczne
płodność
kod kulturowy
Opis:
The article discusses the treatment of fertility and the means of its expression in traditional culture. The relevant questions include: how to speculate about fertility, how to protect and stimulate it in communal and family customs, how to hinder fertility and cause infertility through word and gesture. The author argues that the verbal code as the carrier of symbolic meanings is inalienably linked with other cultural codes: material, personal, actional, involving music and dance, temporal, and locative. The codes function interchangeably, replacing and complementing one another.
Autorka podejmuje kwestie płodności w kulturze tradycyjnej i sposoby jej wyrażania, charakteryzuje sposoby wnioskowania o płodności, możliwości wpływania na płodność, jej ochronę i pobudzanie w obrzędowości dorocznej i rodzinnej, daje przykłady hamowania płodności oraz powodowania niepłodności słowem i gestem. Dowodzi, że kod werbalny jako nośnik znaczeń symbolicznych, pozostaje w ścisłym powiązaniu z innymi kodami kulturowymi: przedmiotowym, personalnym, akcjonalnym, muzycznotanecznym, temporalnym i lokatywnym. Służąc wyrażaniu sensów symbolicznych, kody funkcjonują wymiennie, zastępują się, przedłużają i dopełniają.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2016, 28
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekt badawczy (ETNO) EUROJOS a program etnolingwistyki kognitywnej
Autorzy:
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611483.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cognitive ethnolinguistics
linguistic worldview
values
comparative research
traditional culture
etnolingwistyka kognitywna
językowy obraz świata
wartości
badania porównawcze
kultura tradycyjna
Opis:
An observation is made that the linguistic worldview is grounded in values, which play a decisive role in the shaping of a given community’s (collective) identity. Therefore, it is postulated that the folk Slavic axiological system (the world of values cherished in folk Slavic traditions) be investigated. The project called (ETHNO)EUROJOS – parallel to EUROJOS, an international research programme headed by Jerzy Bartmiński and based on standard language varieties and “national” traditions – would thus be concerned with the values common to Slavic folk cultures. It has been shown that Slavic nations are much closer to one another at the level of folk cultures than at the level of national, elite-shaped cultures. A survey among distinguished researchers in various Slavic traditions reveals that the values important for Slavs are: health and life, family and kinship, home, land, work and diligence, love, beauty, happiness, wisdom, frankness, integrity, faithfulness, justice, freedom, honour, faith (religion) and God. A description of these values could follow the methodological assumptions of the Lublin Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols.
Autorka, wychodząc z założenia, że wartości leżą u podłoża językowego obrazu świata i stanowią o tożsamości wspólnotowej (zbiorowej), postuluje badanie ludowego słowiańskiego systemu aksjologicznego (świata wartości ważnych dla ludowych tradycji słowiańskich). Projekt pod nazwą (ETNO)EUROJOS – paralelny do międzynarodowego programu EUROJOS, realizowanego pod kierunkiem Jerzego Bartmińskiego na bazie języków ogólnych (standardowych) i tradycji ogólnonarodowych – miałby na celu analizę wartości wspólnych nosicielom słowiańskiej kultury ludowej. Na poziomie kultur ludowych narody słowiańskie są sobie dużo bliższe niż na poziomie kultur ogólnonarodowych, kształtowanych przez elity. Na podstawie sondażu przeprowadzonego wśród wybitnych badaczy różnych tradycji słowiańskich, można wstępnie przyjąć, że wartościami ważnymi dla Słowian są: zdrowie i życie, rodzina i ród/pokrewieństwo, dom, ziemia, praca i pracowitość, miłość, piękno, szczęście, mądrość, szczerość, uczciwość, wierność, sprawiedliwość, wolność, honor, wiara (wyznanie) i Bóg. Opis tych wartości mógłby zostać oparty na założeniach metodologicznych lubelskiego Słownika stereotypów i symboli ludowych.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2013, 25
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Каляндарныя памiнальныя абрады беларусаў Падзвiння (па матэрыялах ХIХ – пачатку ХХI стст.)
Tradycyjne obrzędy żałobne Białorusinów (od XIX do początków XXI wieku)
Traditional calendar funeral rituals of Belarusian people (the period from the 19th century to the beginning of the 21st century)
Autorzy:
Аўсейчык, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944340.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
kultura tradycyjna
kalendarz narodowy
obrzędowość żałobna
Dzień Zmarłych
Zielone Świątki
„Radanica”
traditional culture
national calendar
funeral rituals
all souls’ day
pentecost
“radanitsa”
Opis:
Na podstawie materiału badawczego obejmującego okres od XIX do początków XXI wieku omówiono tradycyjne żałobne obrzędy Białorusinów. Przeanalizowano żałobną tradycję na Dzień Zmarłych, Zielone Świątki, „Radanica” i Wielkanoc. Scharakteryzowano warianty nazw obrzędów, wskazano na ich cechy regionalne oraz lokalne różnice, opisano chronologię obrzędów i ich stan współczesny. Wyniki badań mogą zostać wykorzystane przy analizie światopoglądu i wierzeń Białorusinów, jak również przy rozwiązywaniu problemów natury etycznej związanych z historią regionu.
The article discusses traditional calendar funeral rituals of Belarusian people based on ethnographic material of the period from the 19th century to the beginning of the 21st century. Such traditions as All Souls’ Day, Pentecost, “Radanitsa” and Easter have been described. The author describes varieties of ritual names their regional and distinctive features, an order of ritual activities, and their modern form. The results of the analysis are useful not only to show ideals and beliefs of Belarusians, but also to solve ethical problems connected with the history of the region.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015, 7; 313-331
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Каляндарныя памiнальныя абрады беларусаў Падзвiння (па матэрыялах ХIХ – пачатку ХХI стст.)
Tradycyjne obrzędy żałobne Białorusinów (od XIX do początków XXI wieku)
Traditional calendar funeral rituals of Belarusian people (the period from the 19th century to the beginning of the 21st century)
Autorzy:
Аўсейчык, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109160.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
kultura tradycyjna
kalendarz narodowy
obrzędowość żałobna
Dzień Zmarłych
Zielone Świątki
„Radanica”
traditional culture
national calendar
funeral rituals
All Souls’ Day
Pentecost
“Radanitsa”
Opis:
Na podstawie materiału badawczego obejmującego okres od XIX do początków XXI wieku omówiono tradycyjne żałobne obrzędy Białorusinów. Przeanalizowano żałobną tradycję na Dzień Zmarłych, Zielone Świątki, „Radanica” i Wielkanoc. Scharakteryzowano warianty nazw obrzędów, wskazano na ich cechy regionalne oraz lokalne różnice, opisano chronologię obrzędów i ich stan współczesny. Wyniki badań mogą zostać wykorzystane przy analizie światopoglądu i wierzeń Białorusinów, jak również przy rozwiązywaniu problemów natury etycznej związanych z historią regionu.
The article discusses traditional calendar funeral rituals of Belarusian people based on ethnographic material of the period from the 19th century to the beginning of the 21st century. Such traditions as All Souls’ Day, Pentecost, “Radanitsa” and Easter have been described. The author describes varieties of ritual names their regional and distinctive features, an order of ritual activities, and their modern form. The results of the analysis are useful not only to show ideals and beliefs of Belarusians, but also to solve ethical problems connected with the history of the region.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015; 313-331
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Культавыя крынiцы Вiцебска-Смаленскага памежжа: сiмвалiчны статус i рытуальныя функцыi
Źródło jako przedmiot kultu na pograniczu witebsko- -smoleńskim: symboliczny status oraz rytualne funkcje
The sources of cult in Vitebsk-Smolensk borderline: symbolic status and ritual functions
Autorzy:
Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109159.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
rytuał
krajobraz kulturowy
Belarusian-Russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred geography
ritual
cultural landscape
Opis:
Artykuł został poświęcony analizie źródeł kultu na pograniczu witebsko-smoleńskim. Badania terenowe i analiza materiału etnograficznego pozwala stwierdzić, że zarówno w przeszłości, jak i obecnie źródła kultu pełnią funkcję centrum rytualnego, w którym ma miejsce komunikacja człowieka z Bogiem w celu odwrócenia złego losu, wydarzeń czy chorób. Cechą charakterystyczną miejscowej tradycji jest częstotliwość legendarnej treści w świątyni, która przeszła przez ziemię i na miejscu której pojawił się cudowne źródło. Do cech regionalnych można także zaliczyć znaczną ilość tzw. „piatinka” związanych z obrazem św. Paraskiewy Piatnicy, do którego wierni pielgrzymują w dziewiąty lub jedenasty piątek po Wielkanocy.
The article is devoted to the examination of cult sources in Vitebsk-Smolensk borderline. Field studies and the analysis of folklore-ethnographic material reveal that in the past and present cult sources perform the function of ritual centre where communication between God and Man takes place. Its aim is to eliminate misfortunes and illnesses. The frequency of legendary plot in the temple is a specific feature of local tradition. Regional specificity is also characterized by a number of sacred sources “pyatsinka” that refer to the picture of “Paraskyevy Pyatnytcy” to which people go on a pilgrimage on the 9th or the 11th Friday after Easter.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015; 295-311
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Культавыя крынiцы Вiцебска-Смаленскага памежжа: сiмвалiчны статус i рытуальныя функцыi
Źródło jako przedmiot kultu na pograniczu witebsko- -smoleńskim: symboliczny status oraz rytualne funkcje
The sources of cult in Vitebsk-Smolensk borderline: symbolic status and ritual functions
Autorzy:
Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944352.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
rytuał
krajobraz kulturowy
belarusian-russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred
geography
ritual
cultural landscape
Opis:
Artykuł został poświęcony analizie źródeł kultu na pograniczu witebsko-smoleńskim. Badania terenowe i analiza materiału etnograficznego pozwala stwierdzić, że zarówno w przeszłości, jak i obecnie źródła kultu pełnią funkcję centrum rytualnego, w którym ma miejsce komunikacja człowieka z Bogiem w celu odwrócenia złego losu, wydarzeń czy chorób. Cechą charakterystyczną miejscowej tradycji jest częstotliwość legendarnej treści w świątyni, która przeszła przez ziemię i na miejscu której pojawił się cudowne źródło. Do cech regionalnych można także zaliczyć znaczną ilość tzw. „piatinka” związanych z obrazem św. Paraskiewy Piatnicy, do którego wierni pielgrzymują w dziewiąty lub jedenasty piątek po Wielkanocy.
The article is devoted to the examination of cult sources in Vitebsk-Smolensk borderline. Field studies and the analysis of folklore-ethnographic material reveal that in the past and present cult sources perform the function of ritual centre where communication between God and Man takes place. Its aim is to eliminate misfortunes and illnesses. The frequency of legendary plot in the temple is a specific feature of local tradition. Regional specificity is also characterized by a number of sacred sources “pyatsinka” that refer to the picture of “Paraskyevy Pyatnytcy” to which people go on a pilgrimage on the 9th or the 11th Friday after Easter.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015, 7; 295-311
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Etnomuzykologia Polska” – nowe pismo poświęcone tradycji i współczesności
Autorzy:
Smyk, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694925.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
etnomuzykologia
muzyka ludowa
muzyka popularna
muzyka dworska
muzyka religijna
kultura ludowa
kultura tradycyjna
ethnomusicology
folk music
popular music
court music
religious music
folk culture
traditional culture
Opis:
Tekst prezentuje nowe czasopismo "Etnomuzykologia Polska", wydawane przez Instytut Muzykologii UW i Polskie Seminarium Etnomuzykologiczne. Ukazały się dotąd dwa numery pisma, nr 1/2016 i nr 2/2017. Redaktorami są dr W. Grozdew-Kołacińska (Inatytut Sztuki PAN) i dr hab. T. Nowak (IM UW). Strona czasopisma: http://www.etno.imuz.uw.edu.pl
The text presents a new journal: „Etnomuzykologia Polska” (2016), numer 1, ss. 140; (2017) numer 2, ss. 104, W. Grozdew-Kołacińska, T. Nowak (red.), Warszawa: Zakład Etnomuzykologii Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, Polskie Seminarium Etnomuzykologiczne.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2018, 62, 6
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Samotność w tradycyjnej społeczności wiejskiej. Rozważania na przykładzie materiałów etnograficznych z drugiej połowy XIX i XX wieku
Loneliness in a Traditional Rural Community. Reflections as Based on Ethnographic Materials from the Second Half of the 19th and 20th Centuries
Autorzy:
Gapiński, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2157634.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
Tematy:
chłopska kultura tradycyjna
myślenie typu ludowego
samotność
stara panna
stary kawaler
współczesna kultura singli
traditional peasant culture
folk traditions
loneliness
old maid
old bachelor
contemporary culture of singles
Opis:
Artykuł powstał w związku z przygotowywaną w Bibliotece Jagiellońskiej wystawą Oblicza samotności w kulturze. Autor koncentruje się na roli jaką odgrywali ludzie samotni (bezżenni i niezamężne) w „chłopskiej kulturze tradycyjnej”. Bazuje przede wszystkim na materiałach etnograficznych. We wstępie artykułu nakreślona zostaje ogólnikowo współczesna kultura ludzi samotnych. Zasadniczy wywód zaczyna się od ukazania statusu ludzi samotnych w kulturze ludowej. Dalej autor koncentruje się na stygmatyzującej samotnych obrzędowości (głównie z przełomu zapustów i Wielkiego Postu). Następnie przedstawia dwa charakterystyczne typy samotników: artystów ludowych i pustelników. Całość wieńczy zestawieniem dawnej formacji kulturowej z dzisiejszą kształtującą się kulturą singli.
The paper was written in connection with the exhibition Faces of Loneliness in Culture held in the Jagiellonian Library. The author discusses the role of loners (bachelors and maidens) in the traditional peasant culture, basing primarily on ethnographic materials. In the introduction, the contemporary culture of loners is outlined in general terms. The main argument begins by showing the status of lone people in the folk culture. The author concentrates next on rites stigmatizing loners (performed mainly at the turn of Shrovetide and Lent), presenting also two particular types of loners, folk artists and hermits, and concluding with comparison of the historical cultural formation with today’s culture of singles.
Źródło:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2019-2020, 69-70; 145-181
0006-3940
2450-0410
Pojawia się w:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mistyczne i społeczne wartości pracy przy tworzeniu chleba
Mystical and social value of the work while creating the bread.
Autorzy:
Kocik, Lucjan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953120.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
zagroda
rolnictwo
praca
kultura tradycyjna
chleb
mistyczny
magiczny
trauma
wieś
przysłowia
samobójstwa
agriculture
crafting
work
traditional culture
peasantry
bread
mystic
magic
village
special proverbs
suicides
Opis:
Artykuł ukazuje skutki załamania się tradycyjnych religijnych i magicznych wartości związanych z produkcją rolniczą, szczególnie z „tworzeniem chleba”. Praca uwzględnia zintegrowane podejście do produkcji żywności, kultury wsi i codziennego życia określonych kategorii jej mieszkańców. Na tym tle ukazuje wpływ procesów globalizacji i modernizacji jako czynnika destruktywnego w stosunku do kultury tradycyjnej. Procesy te często powodują głęboką „traumę” społeczno-kulturową, której wskaźnikiem może być ilość samobójstw wśród niektórych kategorii ludności chłopskiej.
This paper is a part of author’s wider consideration problems of ties between nature, crafting and society. The work shows effects and results of collapse of traditional religious and magic values concerning agricultural products, especially the bread. The paper deals an integrated approach connecting food production of peasant farms with culture and everyday life of particular categories of country people. Today however, especially under the influence of globalization processes, there is a strong need for an integration glance and perception of the issue, mainly appropriate to the past role of traditional “strong values”. The special painful problem is a “deep trauma” of contemporary transformation of peasant communities. A strong indicator of this is number of committed suicides within some categories of peasant.
Źródło:
Studia Socialia Cracoviensia; 2013, 1(8); 9-19
2080-6604
Pojawia się w:
Studia Socialia Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Корова в традиционной духовной культуре Брестского Полесья (1)
The Cow in the Traditional Spiritual Culture of the Brest Polesie Region (1)
Krowa w tradycyjnej kulturze duchowej Polesia Brzeskiego (1)
Autorzy:
Shved, Inna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879886.pdf
Data publikacji:
2021-06-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
корова
бык
вол
символ
традиционная культура
фольклор Брестского Полесья
krowa
byk
wół
symbol
kultura tradycyjna
folklor Polesia Brzeskiego
cow
bull
ox
symbolism
traditional culture
folklore of Brest Polesie
Opis:
В статье на фольклорно-этнографичеком материале, главным образом зафиксированном в 1990-е – 2018 гг. в Брестском Полесье, рассматриваются отношения крестьян к корове, основания и механизмы ее семиотизации, особенности мифопоэтической трактовки образов коровы (тельца) в различных видах и жанрах белорусской традиционной духовной культуры. Показано, что «коровье-бычий код», возникший на основе мифологической мотивации, покрывает обширное поле явлений крестьянской духовной и материальной культуры, предметов крестьянского быта, отчетливо просматривается в ритуальной терминологиии и обрядовых и необрядовых текстах фольклора.
W artykule podjęto rozważania na temat stosunku chłopów do krów, podstaw i mechanizmów jego semiotyzacji oraz mitopoetycznej interpretacji wizerunków krowy (cielaka) w różnych typach i gatunkach tradycyjnej białoruskiej kultury duchowej. Autorka analizuje materiał folklorystyczny i etnograficzny zarejestrowany w latach 1990–2018 na Polesiu Brzeskim. Wykazano, że powstały na gruncie motywacji mitologicznej „kod krowy-byka” obejmuje rozległy obszar zjawisk kultury duchowej i materialnej chłopów, przedmiotów związanych z życiem chłopskim, i jest odnotowywany w terminologii związanej z rytuałami, a także w obrzędowych i nieobrzędowych tekstach folklorystycznych
This article discusses peasants’ attitude to cows, the foundations and mechanisms of this attitude’s semiotization, and the mythological and poetic interpretations of the images of the cow (and of the calf) in various types and genres of Belarusian traditional spiritual culture. Inna Shved examines folkloric and ethnographic material recorded in the Brest Polesie region in the period 1990–2018. She identifies and describes the “cow-bull code”, which covers a wide range of phenomena in the spiritual and material culture of peasants and relates to objects of peasant life. Deriving its origin from mythology, this code is reflected in ritual terminology and in folklore texts used in rituals and otherwise.
Źródło:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2021, 1 (7); 1-27
2719-2687
2451-3849
Pojawia się w:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krowa w tradycyjnej kulturze duchowej Polesia Brzeskiego (2)
The Cow in the Traditional Spiritual Culture of the Brest Polesie Region (2)
Корова в традиционной духовной культуре Брестского Полесья (2)
Autorzy:
Shved, Inna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054652.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
корова
бык
вол
символ
традиционная культура
фольклор Брестского Полесья
krowa
byk
wół
symbol
kultura tradycyjna
folklor Polesia Brzeskiego
cow
bull
ox
symbolism
traditional culture
folklore of Brest Polesie
Opis:
W artykule podjęto rozważania na temat stosunku chłopów do krów, podstaw i mechanizmów jego semiotyzacji oraz mitopoetycznej interpretacji wizerunków krowy (cielaka) w różnych typach i gatunkach tradycyjnej białoruskiej kultury duchowej. Autorka analizuje materiał folklorystyczny i etnograficzny zarejestrowany w latach 1990–2018 na Polesiu Brzeskim. Wykazano, że powstały na gruncie motywacji mitologicznej „kod krowy-byka” obejmuje rozległy obszar zjawisk kultury duchowej i materialnej chłopów, przedmiotów związanych z życiem chłopskim, i jest odnotowywany w terminologii związanej z rytuałami, a także w obrzędowych i nieobrzędowych tekstach folklorystycznych
В статье на фольклорно-этнографичеком материале, главным образом зафиксированном в 1990-е – 2018 гг. в Брестском Полесье, рассматриваются отношения крестьян к корове, основания и механизмы ее семиотизации, особенности мифопоэтической трактовки образов коровы (тельца) в различных видах и жанрах белорусской традиционной духовной культуры. Показано, что «коровье-бычий код», возникший на основе мифологической мотивации, покрывает обширное поле явлений крестьянской духовной и материальной культуры, предметов крестьянского быта, отчетливо просматривается в ритуальной терминологиии и обрядовых и необрядовых текстах фольклора.
This article discusses peasants’ attitude to cows, the foundations and mechanisms of this attitude’s semiotization, and the mythological and poetic interpretations of the images of the cow (and of the calf) in various types and genres of Belarusian traditional spiritual culture. Inna Shved examines folkloric and ethnographic material recorded in the Brest Polesie region in the period 1990–2018. She identifies and describes the “cow-bull code”, which covers a wide range of phenomena in the spiritual and material culture of peasants and relates to objects of peasant life. Deriving its origin from mythology, this code is reflected in ritual terminology and in folklore texts used in rituals and otherwise.
Źródło:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2021, 2 (8); 1-33
2719-2687
2451-3849
Pojawia się w:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cyfrowe Archiwum im. Józefa Burszty, czyli otwarta etnografia
The Józef Burszta Digital Archive - Open Ethnography
Autorzy:
Stanisz, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/781959.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
social archive
archival anthropology
Creative Commons license
digitalization
visual ethnography
traditional culture
Józef Burszta
archiwum społeczne
antropologia archiwalna
licencja Creative Commons
cyfryzacja
etnografia wizualna
kultura tradycyjna
IEiAK UAM w Poznaniu
Opis:
The Józef Burszta Digital Archive [Cyfrowe Archiwum im. Józefa Burszty; http://cyfrowearchiwum.amu.edu.pl] is an online platform established in 2014 for publication of audiovisual materials collected since the 1950s by the Institute of Ethnology and Cultural Anthropology of the Adam Mickiewicz University in Poznań.The Józef Burszta Digital Archive functions on the basis of Creative Commons licenses and has the status of a social archive. There are broad applications for its resources both in academe and beyond. The author discusses the bases for founding the archive, the specifics of its accessible materials, and plans for its future activities.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2019, 63, 1; 133-141
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Patriotism of the Samoan youth in the context of universalization of global values. Based on research conducted in Samoa
Patriotyzm młodzieży Samoańskiej w kontekście uniwersalizacji wartości globalnych. Na podstawie badań przeprowadzonych na Samoa
Autorzy:
Jaworowska, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24202701.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Szkoła Główna Służby Pożarniczej
Tematy:
patriotism
culture values’ clash
system transformation
traditional culture
Polynesian culture
mass culture
Samoan patriotism
universalization
cultural changes
cultural universals
patriotyzm
zderzenie wartości kulturowych
transformacja systemowa
kultura tradycyjna
kultura polinezyjska
kultura masowa
patriotyzm samoański
uniwersalizacja
zmiany kulturowe
uniwersalia kulturowe
Opis:
The main goal of this research paper is an attempt to interpret the concept of patriotism expressed by interviewed Samoans as a specific semantic and interpretive-narrative construction, embedded in the historical and cultural conditions of the 21st century, as well as to identify its constitutive features. As a result of her reflections, the author considers the patriotism of Samoan youth as a well-founded concept, in the context of the universalisation of values, as well as the possibility of developing this patriotism in the context of globalisation. The Author has demonstrated that Samoan youth is not indifferent to cultural universals, despite attempting to co-create them in course of a multi-cultural dialogue and globalization processes. Thanks to electronic means of communication the young Samoan generation of the early 21st century has access to the values of global culture. At the same time, young people are avid advocates of preserving and nurturing traditional culture. The results of research conducted by means of local observations and an interview questionnaire in Samoa found clear support for the thesis that a process of universalization of cultural changes in specific areas of life has been occurring there. The type of authority was found to have been transforming from a chief-tribal one into a state-family model (law and family) with a tendency towards further democratization. The parochial political culture (clan and tribe) has been changing into a servile culture (family and school), manifesting the tendencies of political transformation towards a participatory culture. The dominance of men when it comes to the rights in public or tribal life has been also heading towards equality. The clan-tribal attitude toward a life territory has been transforming into a family-state attitude and forming as certain fatherland patriotism. The openness to the world which formerly was limited to sailing to other islands nowadays encompasses the entire globe.
Głównym celem niniejszej pracy badawczej jest próba interpretacji pojęcia patriotyzmu wyrażanego przez ankietowanych Samoańczyków jako specyficznego konstruktu semantycznego i interpretacyjno-narracyjnego, osadzonego w warunkach historyczno-kulturowych XXI wieku, a także identyfikacja jego cech konstytutywnych. W wyniku przeprowadzonych rozważań Autorka uznaje patriotyzm młodzieży samoańskiej za koncepcję dobrze uzasadnioną, w kontekście uniwersalizacji wartości, a także możliwości rozwoju tego patriotyzmu w kontekście globalizacji. Autorka wykazała, że młodzież samoańska nie pozostaje obojętna na uniwersalia kulturowe, mimo prób ich współtworzenia w toku dialogu wielokulturowego i procesów globalizacyjnych. Młode pokolenie Samoańczyków początku XXI w. dzięki elektronicznym środkom komunikacji ma dostęp do wartości kultury globalnej. Jednocześnie młodzi ludzie są gorącymi orędownikami zachowania i pielęgnowania kultury tradycyjnej. Wyniki badań przeprowadzonych za pomocą obserwacji lokalnych i kwestionariusza wywiadu na Samoa znalazły wyraźne poparcie dla tezy, że zachodził tam proces uniwersalizacji zmian kultu rowych w określonych dziedzinach życia. Typ władzy przekształcał się z wodzowsko-plemiennego w model państwowo-rodzinny (prawo i rodzina) z tendencją do dalszej demokratyzacji. Zaściankowa kultura polityczna (klan i plemię) zmienia się w kulturę serwilistyczną (rodzina i szkoła), ukazując tendencje transformacji politycznej w kierunku kultury partycypacyjnej. Dominacja mężczyzn w zakresie praw w życiu publicznym czy plemiennym również zmierza w kierunku równości. Klanowo-plemienny stosunek do terytorium życiowego przekształca się w stosunek rodzinno-państwowy i kształtuje jako pewien patriotyzm ojczyźniany. Otwarcie na świat, które dawniej ograniczało się do żeglowania na inne wyspy, dziś obejmuje cały glob.
Źródło:
Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej; 2023, 85; 141--151
0239-5223
2720-0779
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Как меняются оценки ценностей (на примере рус. самолюбие)
Autorzy:
Березович, Елена Л.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611244.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
values
language of advertizing
traditional Russian culture
love of oneself
wartości
język reklamy
tradycyjna kultura rosyjska
miłość własna
Opis:
With reference to the evaluative component in the meaning of the word самолюбие ‘self-esteem’, the author analyzes the development of axiological concepts in time, space and society. The article deals with the different interpretations of the meaning of this word in the literary language dictionaries of the 18th–21st centuries. There is a clear tendency towards improving of the perception of самолюбие from defining it as a vice (at the end of 18th century) to understanding it as a proper sense of one’s own dignity (at the end of 20th century). The article considers the changes in the word meaning in the opposing language layers – dialects and the language of advertising: while in dialects самолюбие is viewed entirely negatively, in the language of advertising it gets positive evaluation (a person with high self-esteem has a sense of his own value and is demanding in the pragmatic sphere of life).
Na przykładzie rosyjskiego konceptu samolub’e (miłość własna) autorka omawia prawidłowości dotyczące transformacji konceptów aksjologicznych w wymiarze czasowym, przestrzennym i społecznym. W słownikach rosyjskiego języka literackiego XVIII–XXI w. udokumentowane są istotne różnice w ewaluacji znaczenia słowa samolub’e – od uznawania miłości własnej za wadę w XVIII wieku do zrównania znaczenia tego leksemu z poczuciem własnej godności w końcu wieku XX. Autorka podkreśla zwłaszcza kontrast między użyciem słowa samolub’e w gwarach ludowych z jednej, a w języku współczesnej reklamy z drugiej strony: w dialektach samolub’e jest wartościowane wyraźnie negatywne, podczas gdy w języku reklamy otrzymuje ocenę pozytywną – samolubivyj to ktoś, kto wysoko się ceni i jest wymagający w sprawach materialnych oraz pragmatyczny życiowo.
There is no abstract available for this language
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2013, 25
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Сакральныя азёры Вiцебска-Пскоўскага памежжа: сiмвалiчны статус у мiфапаэтычнай карцiне свету
Święte jeziora na pograniczu pskowsko-witebskim: symboliczny status w mityczno-epickim obrazie świata
Sacred lakes of Vitebsk-Pskov borderlands: symbolic status in mythical-poetic picture of the world
Autorzy:
Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2108271.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
święte jezioro
rytuał
krajobraz kulturowy
mitologiczny obraz świata
Belarusian-Russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred geography
sacred lake
ritual
cultural landscape
mythological picture of the world
Opis:
W artykule omówiono symboliczny status świętych jezior w tradycyjnym obrazie świata ludności wiejskiej na pograniczu białorusko-rosyjskim (Witebsk-Psków). Analiza materiału pokazuje, że święte jeziora odnoszą się przede wszystkim do ludowego motywu „świątyni, która zapadła się pod ziemię”. Wyjątkowe właściwości wód (uzdrawiające lub niebezpieczne) czynią jezioro miejscem świętym. Jednak żadne z jezior pogranicza nie stanowi kultowego obiektu geografii sakralnej, ponieważ nie zostało włączone do praktyk rytualnych w cyklu kalendarzowym. Legendarne jeziora pełnią funkcję informacyjną i przedstawiają wydarzenia mitologiczne obecne w świadomości lokalnej społeczności.
The article is devoted to the study of the symbolic status of the sacred lakes in the traditional picture of the world of the rural population of the Belarusian-Russian (Pskov-Vitebsk) borderlands. The analysis of folklore materials shows that sacred lakes often relate to the folk motif “the temple which fell through the ground”. The lake sacralization may result from unusual (medical or hazardous) properties of its water. However, none of the holy lake of borderlands is an object of worship in sacred geography because the lakes are not included in the ritual practices of the calendar cycle. Legendary lakes perform informational function and reflect the events of mythological history within the local community.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016; 373-389
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Сакральныя азёры Вiцебска-Пскоўскага памежжа: сiмвалiчны статус у мiфапаэтычнай карцiне свету
Święte jeziora na pograniczu pskowsko-witebskim: symboliczny status w mityczno-epickim obrazie świata
Sacred lakes of Vitebsk-Pskov borderlands: symbolic status in mythical-poetic picture of the world
Autorzy:
Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944903.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Belarusian-Russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred geography
sacred lake
ritual
cultural landscape
mythological picture of the world
pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
święte jezioro
rytuał
krajobraz kulturowy
mitologiczny obraz
świata
Opis:
W artykule omówiono symboliczny status świętych jezior w tradycyjnym obrazie świata ludności wiejskiej na pograniczu białorusko-rosyjskim (Witebsk-Psków). Analiza materiału pokazuje, że święte jeziora odnoszą się przede wszystkim do ludowego motywu „świątyni, która zapadła się pod ziemię”. Wyjątkowe właściwości wód (uzdrawiające lub niebezpieczne) czynią jezioro miejscem świętym. Jednak żadne z jezior pogranicza nie stanowi kultowego obiektu geografii sakralnej, ponieważ nie zostało włączone do praktyk rytualnych w cyklu kalendarzowym. Legendarne jeziora pełnią funkcję informacyjną i przedstawiają wydarzenia mitologiczne obecne w świadomości lokalnej społeczności.
The article is devoted to the study of the symbolic status of the sacred lakes in the traditional picture of the world of the rural population of the Belarusian-Russian (Pskov-Vitebsk) borderlands. The analysis of folklore materials shows that sacred lakes often relate to the folk motif “the temple which fell through the ground”. The lake sacralization may result from unusual (medical or hazardous) properties of its water. However, none of the holy lake of borderlands is an object of worship in sacred geography because the lakes are not included in the ritual practices of the calendar cycle. Legendary lakes perform informational function and reflect the events of mythological history within the local community.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016, 8; 373-389
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradycyjna kultura narodowa polsko-białoruskiego pogranicza i możliwości jej wykorzystania w organizacji aktywnego wypoczynku w agroturystyce
Traditional folk culture of the Polish-Belarusian border region and the possibility of its use in the organization of active rest in agritourism
Традиционная народная культура польско-белорусского пограничья и возможности ее использования в организации активного отдыха в агротуризме
Autorzy:
Sialvierstava, Sviatlana
Zuzda, Jolanta G.
Latosiewicz, Robert
Lukin, Siarhei
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/2168605.pdf
Data publikacji:
2016-12-01
Wydawca:
Towarzystwo Zapobiegania Tonięciom i Ratowania Tonących
Tematy:
tradycyjna kultura narodowa
agroturystyka
pogranicze polsko-białoruskie
traditional national culture
agro-tourism
Belarussian-Polish borderland
традиционная народная культура
агротуризм
польско-белорусское пограничье
Opis:
Tradycyjna kultura narodowa pogranicza białorusko - polskiego posiada znaczący potencjał dla wykorzystania jej bogactwa w organizacji aktywnego wypoczynku. W dzisiejszych czasach w danym regionie aktywnie odradzają się stare ludowe obrzędy i święta; są kontynuowane tradycyjne dla tych ziem rzemiosła - tkactwo, garncarstwo, obróbka drewna i inne. Jednak ten potencjał na razie jest za mało wykorzystywany przez właścicieli gospodarstw agroturystycznych. Po obu stronach granicy spotyka się ciekawe praktyki adaptacji elementów kultury ludowej na potrzeby turystyki, wykorzystujące posiadane doświadczenie. Artykuł zawiera krótką charakterystykę dziedzin kultury ludowej z punktu widzenia autorów, perspektywicznych dla wykorzystania w agroturystyce. Pokazuje dzisiejszy stan zapotrzebowania na kulturę ludową w danej dziedzinie.
Traditional national culture of Belarussian-Polish borderland can be widely used in organizing leisure activities. Nowadays old folk ceremonies, holidays and traditional crafts are becoming more and more popular (e.g. weaving, pottery, wood processing etc.). They are, however, still underestimated by agro-tourism farm owners. In both countries we can find interesting examples of applying folk to tourism. The paper describes the folk culture from the authors’ points of view. It also shows present-day needs for the folk culture.
Традиционная народная культура белорусско-польского пограничья обладает значительным потенциалом для использования её богатств в организации как активного отдыха. В настоящее время в данном регионе активно возрождаются старинные народные обряды и праздники; находят своё продолжение традиционные для этих земель ремёсла - ткачество, гончарство, обработка дерева и другие. Однако этот потенциал пока недостаточно используется владельцами агротуристичнских усадеб. По обе стороны границы имеются интересные практики адаптации элементов народной культуры для нужд туристики, накоплен опредленный опыт. В статье дается краткая характеристика областей народной культуры, наиболее, с точки зрения авторов, перспективных для использования в агротуризм, показано сегодняшнее состояние востребованности народной культуры в данной отрасли.
Źródło:
Kreatywność i przedsiębiorczość w ergoterapii i kulturoterapii a turystyka zdrowotna na wsi; 99-111
9788394480110
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie żywności tradycyjnej w kształtowaniu poziomu i jakości życia jej konsumentów
Autorzy:
Dominik, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/581265.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
żywność tradycyjna
jakość życia
zdrowie
kultura
tożsamość
Opis:
W pracy przedstawiono przegląd literatury i wyniki własnych badań. Obecnie jedzenie jest coraz bardziej dostępne dla człowieka, jego cena jest zróżnicowana i łatwiej jest zaspokajać podstawowe potrzeby współczesnego człowieka. Przemysł spożywczy oferuje możliwość zakupu w przystępnej cenie produktów masowych produkowanych w dużych fabrykach. Alternatywą dla tego rodzaju żywności jest tradycyjna żywność, która wykorzystuje naturalne surowce, a proces produkcji nie narusza ich jakości. Konsumenci stawiają produktom żywnościowym coraz większe wymagania, chcą, by poprawiały ogólną kondycję, zmniejszały ryzyko chorób cywilizacyjnych i wspomagały zdrowie. Żywność stanowi też stale przedmiot badań, rozwoju i modyfikacji, jest udoskonalana pod kątem różnych, nieznanych dotąd zastosowań. Celem publikacji jest analiza znaczenia tradycyjnej żywności w kształtowaniu jakości życia konsumentów. Z badań wynika, że konsumenci wybierają żywność tradycyjną z uwagi na specyficzny smak, jakość, wygląd, wartość odżywczą, zdrowie oraz bezpieczeństwo. Wymienione czynniki wyboru wydają się być istotne głównie z uwagi na związek żywności tradycyjnej z codzienną konsumpcją, a nie tylko z okazjonalnym i świątecznym charakterem.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 483; 44-56
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bożonarodzeniowa obrzędowość: kolędowanie z Szopką i Herody w województwie lwowskim, Bojkowszczyna na Ukrainie
CHRISTMAS RITUALS: CAROLLING WITH NATIVITY AND HERODY IN THE LVIV REGION (BOJKOWSZCZYNA UKRAINE)
Autorzy:
Borovets, Taras
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/490219.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
Ukraina
tradycyjna kultura
tradycja
obrzędowość bożonarodzeniowa
szopka
pantomima
szopki kukiełkowe
wertep
szopka statyczna
Ukraine
traditional culture
traditions
Christmas rituals
crib
pantomime
puppet nativity
Wertep
static crib
Opis:
Scientific interest in the traditional culture in order to preserve the spiritual wealth, especially in conditions of accelerated urbanization, unification, the spread of mass culture, it becomes even more relevant. Preservation of traditions, spirituality, each nation is not only a source of concern for culture, but also taking care of its development in our time and the future of every nation. Ukrainian rituals are the glue that has helped over the centuries to keep the national mentality, and cognitive and educational potential is the dearest treasure that helped survive nationalities, to keep down the centuries and today thrive in the global community of nations. While popular culture is best preserved its local traditions in celebrating Christmas, it was a feast worthy of special scientific interest.The object of the research is Christmas rituals: carolling with nativity and Herody villagers regions starosamborskiego and Sambor in Boykivshchina, Lviv region. The aim of this article is to determine the specifics of the Christmas rituals in the context of the overall cultural heritage of the Ukrainian nation on the basis of preserved archival materials Cathedral ethnology Lviv National University named I. Franko, and developed the scientific literature. Since 1998, efforts lecturers completed eighteen trips beginners ethnologists to various historical and ethnographic regions of Ukraine, including the land Bojkowszczyzny (2003, 2005, 2010); In 2005, students made an expedition to starosamborskiego region, base points were the villages Hołowecko, Dnistryk, Mszanec, Hwozdec, Hroziowe, Ripi, Wyciw, Babyno and others; in 2010 they were in villages in Sambor district Bojkowszczyzny - Kowynyczi, Werbiwka, Berehy, Baraniwci, Zarajckie, Kornyczi. Students ethnology, preparing for the expedition, develop a comprehensive program of interrogating, which is a reliable instrument for productive work in the field, such a methodology we used, we too, adding data from its own ethnographic research. The survey involved both men as women, young and older people.The history of the development of specific motifs carolling with nativity and Herody in Boykivshchina intrigued many contemporary scholars of folklore, as well as the author of this article, which points to the wealth of culture and religion in the region.The analysis and conclusions of the study can be used for detailed and deep acquaint with the Christmas customes of Boikivshchyna villages in Lviv region, in Ukraine. Materials of the research can also be used in textbooks, anthologies of religious and kulturological studies, topical special courses, as well as in the creation of a repertoire of folk groups and organizations Christmas celebration at schools, parishes and other collectives.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2016, 23; 21-36
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regionálna výchova a tradičná ľudová kultúra vo výučbe na základných školách
Regional education and traditional folk culture in elementary school education
Edukacja regionalna i tradycyjna kultura ludowa w edukacji na poziomie szkoły podstawowej
Autorzy:
Jágerová, Margita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078843.pdf
Data publikacji:
2019-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
regional education
traditional folk culture
elementary schools
educational process
transmission of traditional folk culture
edukacja regionalna
tradycyjna kultura ludowa
szkoły podstawowe
proces edukacyjny
przekazywanie tradycyjnej kultury ludowej
Opis:
Since 2008 the elementary schools in Slovakia have been given the opportunity to educate children in the field of “Regional education and traditional folk culture“ focusing on local history, geography, natural environment and basic ethnographic knowledge related to the place in which each school functions. Therefore, these schools can be considered as one of the most important mediators in the process of imparting this knowledge amongst the youngest generation in today’s society. The paper is based on a research conducted at 5 elementary schools that declared the implementation of “Regional education” and some components of traditional culture and folklore in their teaching process. At the beginning of 1990s, these schools were leaders in this process and became an inspirational role model for other schools. The author describes the current situation in these schools, the possibilities, tools and mechanisms applied by individual schools (teachers) in the process of education in the above-mentioned field. Furthermore, the paper describes the forms, educational content and factors determining this area.
Od 2008 roku szkoły podstawowe na Słowacji mają możliwość edukacji dzieci w zakresie „Edukacji regionalnej i tradycyjnej kultury ludowej”, koncentrując się na lokalnej historii, geografii, środowisku naturalnym i podstawowej wiedzy etnograficznej związanej z miejscem, w którym działa dana szkoła. Dlatego szkoły można uznać za jednego z najważniejszych mediatorów w procesie przekazywania tych informacji najmłodszemu pokoleniu dzisiejszego społeczeństwa. Artykuł oparty jest na badaniach przeprowadzonych w 5 szkołach podstawowych, w których zadeklarowano wdrożenie „edukacji regionalnej” oraz niektórych elementów tradycyjnej kultury i folkloru w procesie nauczania. Na początku lat 90. szkoły te były liderami w tym procesie i stały się inspirującym wzorem do naśladowania dla innych szkół. Autor pracy przygląda się obecnej sytuacji w tych szkołach, omawiając możliwości, narzędzia i mechanizmy stosowane przez poszczególne szkoły (nauczycieli) w procesie edukacji we wspomnianej dziedzinie. Ponadto artykuł opisuje formy i treści edukacyjne, a także czynniki determinujące ten obszar.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2019, 7, 7; 67-78
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O sladkom v jazyke i kult’ture Bolgar
ON SWEET IN THE BULGARIAN LANGUAGE AND CULTURE
Autorzy:
Sedakova, Irina A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611275.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
traditional Bulgarian culture
beliefs and rituals
sweet foods
sweet is unequivocally good
euphemism
disease prevention
tradycyjna kultura bułgarska
wierzenia i obrzędowość
słodkie produkty
słodkie jest dobre
eufemizm
zapobieganie chorobom
Opis:
W tradycyjnej kulturze bułgarskiej to, co słodkie, jest jednocześnie dobre. Słodkie produkty (surowe, jak i gotowane), stanowią swoiste znaki kulturowe, w których zawarte są archaiczne treści symboliczne i mitologiczne. Stąd bierze się ich znacząca rola w wierzeniach i obrzędowości (rodzinnej i dorocznej – por. ścisły związek miodu z korowajem). Słodkie produkty są częstym atrybutem obrzędowego goszczenia. Słodkie łączy ze światem przodków, służy jako eufemizm dla nazywania demonów – sładki medeni, błagi medeni itp., w magii leczniczej miód i cukier są wykorzystywane do diagnozowania i zapobiegania chorobom, szczególnie epidemicznym, jak np. ospa wietrzna. Słodką wodą podlewa się miejsca nieczyste. W ludowej kulturze bułgarskiej „słodkie” produkty o bogatej treści symbolicznej, mają wyrazistą geografię: koncentrują się na obszarach południowych są wyróżnikiem kultury bałkańskiej. Na poziomie semiotycznym w kulturze bułgarskiej „słodki” wchodzi nie tylko w opozycje typu słodki – gorzki, słodki – słony, ale także przyjemny – nieprzyjemny i szerzej dobry – niedobry, dobry – zły.
In traditional Bulgarian culture, sweet things are good. Sweet foods, both raw and processed, are peculiar cultural signs containing archaic symbolic and mythological content. Hence their significant role in beliefs as well as family and social customs (cf. a strong link between honey and korovay, a kind of pie). Sweet food is a frequent attribute of ritualistic hosting. Sweet things serve as links with the world of ancestors, the term for sweet is used as a euphemism for demons (sladki medeni, blagi medeni, etc.). In healing magic, honey and sugar are used to diagnose and prevent illnesses, especially communicable diseases like chickenpox; sweet water is poured over impure places. In folk Bulgarian culture, sweet products of rich symbolic content exhibit specific geography: they are a distinctive feature of the Balkan culture in the south of the country. At the semiotic. level, sweet in Bulgarian culture is not only present in oppositions of the type „sweet : sour” or „sweet : salty”, but also in „pleasant : unpleasant” or even more generally „good : not good”, „good : bad”.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 155-166
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Border of two types of folk culture and rural houses near Szczecin before the mid-nineteenth century
Granica dwóch typów kultury ludowej i domów wiejskich w pobliżu Szczecina przed połową XIX wieku
Autorzy:
Arlet, Piotr Krzysztof
Petryshyn, Halyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147224.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
folk culture
vernacular architecture
half-timbered construction
kultura ludowa
wiejska architektura tradycyjna
konstrukcja ryglowa
Opis:
This paper presents research findings on historical vernacular half-timbered architecture. The study covered the general area of Szczecin and extended to older-generation buildings constructed before the mid-nineteenth century. Ethnological maps from the first half of the twentieth century that depicted the border of two large areas with differing vernacular culture characteristics served as a basis for discussion. This difference concerned not only the forms of houses, but most importantly manifestations of folk culture. A description of the historical fishing village of Mścięcino, located between Szczecin and Police, proved crucial to the investigation. The research showed that there had been attempts to create recreational villages in the vicinity of Szczecin at the turn of the twentieth century.
W niniejszym artykule autorzy przedstawiają badania dotyczące dawnej, wiejskiej architektury ryglowej. Teren badań obejmuje okolice miasta Szczecina. Sięgają do starszej generacji obiektów, powstających przed połową XIX w. Podstawą do dyskusji są mapy etnologiczne z pierwszej połowy XX w. ukazujące przebiegającą w pobliżu miasta granicę dwóch dużych obszarów o odmiennym charakterze kultury ludowej. To rozgraniczenie dotyczy nie tylko form domów, ale wszystkich przejawów kultury ludowej .Dla rozważań kluczowy okazuje się opis dawnej wioski rybackiej Mścięcino, położonej miedzy Szczecinem a Policami. Badania pokazały, że istniały próby tworzenia wsi letniskowych w otoczeniu Szczecina na przełomie XIX i XX w.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2022, 51; 9--18
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-29 z 29

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies