Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "kulinaria" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Językowe i kulturologiczne wyróżniki kresowych kulinariów utrwalone w wybranych regionalnych opracowaniach o Ziemi Lubuskiej
Linguistic and culturological characteristics of Polish Borderlands cuisine preserved in selected regional studies on Ziemia Lubuska region
Autorzy:
Węgorowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1363413.pdf
Data publikacji:
2020-12-13
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
kulinaria
język
kultura
Kresy Wschodnie
Ziemia Lubuska
cuisine
language
culture
Polish Eastern Borderlands
Opis:
Kulinaria to integralny element każdej, również polskiej, kultury. Niniejszy szkic jest językowo-kulturologiczną refleksją o kresowych daniach, potrawach, napojach (jak np. kutia, kumpiak, mamałyga, nadzianka, strudla, paska, „sosnówka”…), które współtworzą regionalny „tygiel smaków”, a tym samym „kulinarny tygiel” Ziemi Lubuskiej.
Cuisine is an integral element of any also Polish, culture. This article is a linguistic‑culturological reflection on Polish Borderlands’ dishes and beverages (e.g. kutia, wheat grain, poppy seeds and honey dish’, kumpiak ‚cured ham’, mamałyga‚ maise fluor porridge’, nadzianka, potato stuffed intestines’, strudel, paska‚ Easter bread’, „sosnówka”‚ pine liqueur’) which are a part of regional „melting pot of flavors”, and therefore the „culinary melting pot” of Ziemia Lubuska region.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2020, 6; 141-148
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lektura Lubuskich podróży ze smakiem peregrynacją dla przyjemności i intelektualną wędrówką po wiedzę (spojrzenie filologa-lingwokulturologa)
Autorzy:
Węgorowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20438475.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
przewodnik
kulinaria
przyroda
agroturystyka
etnoturystyka
werbalizacja
guidebook
culinary
nature
agrotourism
ethnotourism
verbalization
Opis:
The extraordinary character of a contemporary ‘Baedeker’-type culinary-tourist guide,whichappeals to the senses of its reader, is perfect to showcase the region al specialties of the Lubuskie Region. Such a guide will also act as an inspiration to consider the richness and diversity of the Lubuskie Region. The subject, and thus the objective of this articleis to prezent Lubuskie’s culinary heritage and, throughit, the virtues of Lubuskie’s fauna and flora, the advantages of Lubuskie’s agrotourism farms and Lubuskie’s ethnotourism. The spiritual/symbolich eritagethatis preserved in this guideshows off the Lubuskie Region as an attractive are a where the past is an integral part of the present. 
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2022, 33, 2; 7-24
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jedzenie na scenie w świetle dramaturgii dla dzieci (na wybranych przykładach)
Eating on stage in the light of the children’s dramaturgy
Autorzy:
Waksmund, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106406.pdf
Data publikacji:
2022-09-13
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
culinary
history of literature for children
theater for children
kulinaria
historia literatury dla dzieci
teatr dla dzieci
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przekrojowa prezentacja tematyki kulinarnej pojawiającej się w twórczości scenicznej dla dzieci. Historia tej tematyki w dramaturgii europejskiej sięga jeszcze czasów komedii starogreckiej, w której miała zabarwienie satyryczne. Inaczej jest w przypadku oświeceniowej literatury dla dzieci, która pełni przede wszystkim funkcję wychowawczą. Świadczą o tym „komedyjki” Stefanii de Genlis, Arnauda Berquina i Christiana Felixa Weisse’go. Na gruncie polskim ten temat pojawił się po raz pierwszy w utworach scenicznych Klementyny Hoffmanowej, a następnie w twórczości jej licznych naśladowców. W miarę rozwoju dramaturgii dla dzieci tematyka biedy, głodu, łakomstwa i filantropii, związana z podejściem realistycznym i moralistycznym, ulega wyczerpaniu. Wraz z modernizmem i rozwojem baśni dramatycznej obrazy kulinariów nabierają walorów poetyckich i ludycznych, a XX w. dorzuca jeszcze formy parodystyczne. Nie oznacza to całkowitego zerwania z moralizatorstwem, ale do głosu dochodzi współcześnie problematyka związana ze zdrowym odżywianiem oraz krytyką produktów służących do szybkiego konsumowania.
Culinary matters go as far back in time as Ancient Greek comedy, acquiring a satirical colouring. This is not the case with the Enlightenment literature for children, which plays a primarily educational role. “Little comedies” of Stéphanie de Genlis, Arnaud Berquin and Christian Felix Weisse testify to this difference. In Poland, this theme first appeared in dramatic compositions of Klementyna Hoffmanowa, and her numerous subsequent imitators. As the dramaturgy for children developed, the themes of poverty, hunger, gluttony and philanthropy connected with realistic and moralistic attitudes have waned. With the development of dramatic fairy tale, images of cuisine have acquired poetic and ludic qualities; moreover, the 19th century contributed parodic forms. This does not mean a complete termination of moralizing – however, at present, the issues connected with healthy eating come to the forefront against products for quick consumption.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2022, 66, 1; 49-64
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powiedz mi, co jesz, a powiem ci, kim jesteś – o kulinariach w Słowenii
Tell me what you eat and I will tell you who you are on slovene culinary arts
Autorzy:
Wacławek, Maria
Wtorkowska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/679933.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kulinaria
stereotyp
Słowenia
językowy obraz świata
culinary arts
stereotype
Slovenia
linguistic worldview
Opis:
Culinary arts are an important part of every nation’s culture. The goal of our text is to converge the linguistic-cultural view of Slovene culinary arts from a hetero-stereotypical point of view of Polish people. For our analysis, we used operational categories of an ethnolinguistic school from Lublin and its continuators from all over Poland. The article is based on academic surveys. We differentiated and wrote about two thematic circles, which reconstruct Slovene culinary arts: 1) the general characteristics of Slovene cuisine, 2) specific dishes, ingredients, drinks etc. The linguistic worldview captured in the discourse on culinary identity are one of the main factors influencing the cultural identity of a given community. The vocabulary, especially culturally conditioned, regarding the culinary arts should find its place in the glottodidactic process.
Kulinaria są ważnym składnikiem każdej kultury narodowej. Tekst ma na celu przybliżenie językowo-kulturowego obrazu słoweńskich kulinariów w perspektywie heterostereotypowej, widzianego oczyma Polaków. W analizie wykorzystano kategorie operacyjne wypracowane przez lubelską szkołę etnolingwistyczną i jej kontynuatorów z całej Polski. Bazę materiałową artykułu stanowią dane ankietowe. Wyróżniono i opisano dwa kręgi tematyczne, które współtworzą rekonstruowany obraz słoweńskich kulinariów: 1) ogólna charakterystyka kuchni w Słowenii, 2) konkretne dania, składniki, napoje itp. Tak ujęte badania językowego obrazu świata włączają się w dyskurs o tożsamości kulinarnej, będącej jednym z istotnych czynników wpływających na odrębność kulturową danej wspólnoty. Słownictwo z zakresu kulinariów, zwłaszcza uwarunkowane kulturowo, powinno więc znaleźć swoje miejsce w procesie glottodydaktycznym.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2018, 25; 55-68
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Foreign cuisine in Poland. Adapting names and dishes
Obca kuchnia w Polsce – adaptacja nazw i potraw
Autorzy:
Tambor, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042404.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kulturem
zapożyczenie
gastronim
kulinaria
kuchnia
cultureme
borrowing
gastronym
cuisine
Opis:
One of the more interesting layers of vocabulary in Polish are lexical items related to cuisine, sometimes, though rarely, referred to as gastronyms. In this text I intend to mainly discuss the names which exist at the crossroads of languages and cultures, as I believe they may, often after various transformations and adaptations, constitute Polish culturemes. I consider them distinctive indicators of a culture. Those include not only bigos [sour cabbage stew], pierogi and schabowy [pork chop], but also fasolka po bretońsku [“Breton beans”, beans, bacon and sausage in tomato sauce] and śledź po japońsku [“Japanese herrings”, pickled herring, hard-boiled egg and pickle salad], as well as bogracz [a stew], a word which despite having Hungarian origins does not operate in Hungarian as the name of a dish. I shall also focus on the methods of Polonising some borrowed names. The problems which I shall discuss offer an opportunity for teachers of Polish as a foreign/second language to help their students more easily accept the cultural differences at the intersection of Polish culture and their own cultures.
Jedną z ciekawszych warstw słownictwa stanowią w języku polskim nazwy kulinariów, zwane z rzadka gastronimami. W tekście postanowiłam zająć się przede wszystkim nazwami, które funkcjonują na styku kultur i języków, uznając, że mogą one – często po różnych przekształceniach i zmianach adaptacyjnych – stanowić polskie kulturemy. Za kulturemy uznaję wyznaczniki dystynktywne danej kultury. A takimi – obok bigosu, pierogów, schabowego – są już na pewno choćby fasolka po bretońsku i śledź po japońsku, ale także bogracz, który jako nazwa potrawy w języku węgierskim nie występuje. Uwagę poświęcam także sposobom polszczenia niektórych zapożyczonych nazw. Przedstawione problemy są pewną propozycją dla nauczycieli języka polskiego jako obcego/drugiego, by ich uczniom ułatwić akceptację różnic kulturowych na styku kultury polskiej i ich własnej.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2020, 27; 241-265
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na tropie czeskich i polskich ciekawostek kulinarnych
Autorzy:
Szczepańska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909165.pdf
Data publikacji:
2020-05-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
słowniki
španělský ptáček
fasolka po bretońsku
kulinaria,
etymologia
kulinary
etymology
dictionaries
„Spanish bird”
„Breton beans”
Opis:
Artykuł stanowi przegląd kilku polskich i czeskich nazw potraw, o których pochodzeniu nie zawsze możemy dowiedzieć się ze znanych nam i dostępnych słowników etymologicznych bądź opisowych. Chodzi zwłaszcza o potrawy o nazwach nieco mylących, takich jak np. czeski „španělský ptáček” lub polska „fasolka po bretońsku”. Żeby dowiedzieć się czegoś więcej na temat ich genezy, musimy sięgnąć do Internetu oraz Wikipedii. Opisane tutaj  dania stanowią niewielki procent wśród wielu starszych i nowych nazw kulinarnych przysmaków ignorowanych – niestety – przez leksykografów, mimo że są one znane i wykorzystywane bardzo często przez użytkowników języka czeskiego i polskiego.
The article is a review of several Polish and Czech names of dishes whose origin we cannot always find out from known and available etymological or descriptive dictionaries. It is especially about dishes with slightly misleading names such as, e.g., Czech “Spanish bird” or Polish “Breton beans”. To find out more about their origins, we need to consult the Internet and Wikipedia. The dishes described here constitute a small percentage of many older and new names of culinary delights ignored – unfortunately – by lexicographers, despite the fact that they are known and used very often by Czech and Polish language users.  
Źródło:
Bohemistyka; 2020, 2; 257-270
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Das kulinarische Wrocław – Auf der Suche nach der regionalen Identität am Beispiel der Namen für Restaurants in Wrocław
Culinary Wroclaw – In Search of regional identity on the example of the names of restaurants in Wroclaw
Autorzy:
Szczęk, Joanna
Kałasznik, Marcelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1364849.pdf
Data publikacji:
2016-09-20
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
culinaries
regional identity
names of restaurants
Wroclaw
chrematonyms
: kulinaria
tożsamość kulinarna
nazwy restauracji
Wrocław
chrematonimy
Opis:
Each region is sometimes identified by tourists not only through its tourist attractions but also increasingly by culinaries, which is a part of the wider culinary tourism. The space in which culinaries are manifested are culinary places – restaurants, where you are served often regional dishes. The subject of our discussion are the names of the restaurants in Wroclaw and the aim is to examine whether, as such, they can contribute to regional identity. The corpus includes approximately one thousand names of Wroclaw’s modern restaurants, which were ordered according to their composition and underlying motivation.
Kulinarny Wrocław – W poszukiwaniu tożsamości regionalnej na przykładzie nazw restauracji we Wrocławiu Turyści łączą z danym regionem nie tylko atrakcje turystyczne, ale także potrawy, które są charakterystyczne dla kuchni danego regionu. Trend łączenia podróżowania z poznawaniem kuchni narodowej czy lokalnej wpisuje się w aktualnie dynamicznie rozwijającą się turystykę kulinarną. Szczególną rolę w podróżowaniu tego typu, poświęconemu przede wszystkim poznawaniu nowych smaków, odgrywają miejsca kulinarne – przede wszystkim restauracje, w których podawane są potrawy regionalne. Przedmiotem niniejszego opracowania są nazwy restauracji we Wrocławiu. Analiza ma na celu udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy nazwy wrocławskich restauracji zawierają komponenty, które stanowiłyby nawiązania do kulinarnej tożsamości regionalnej. Korpus składa się z około tysiąca nazw restauracji wrocławskich. Zgromadzone nazwy zostały podzielone strukturalnie oraz według kryterium motywacji.
Źródło:
Studia Germanica Gedanensia; 2016, 35; 126-143
1230-6045
Pojawia się w:
Studia Germanica Gedanensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
SAŁATKI MNICHA, PIEROGI ŚW. JACKA, KIEŁBASKI Z REFEKTARZA… NA SZLAKU „ŚWIĘTYCH” SMAKÓW
MONK’S SALAD, ST. HYACINTH’S DUMPLINGS, SAUSAGES FROM THE REFECTORY... ON THE TRAIL OF „SAINT” FLAVOURS
Autorzy:
Świtała-Trybek, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/476181.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższa Szkoła Turystyki i Języków Obcych. Wydawnictwo WSTiJO
Tematy:
kulinaria
święty
dziedzictwo kulturowe
promocja
jarmark
degustacja
cuisine
saint
cultural heritage
promotion
fairs
tasting
Opis:
Przedmiotem artykułu jest dziedzictwo kulinarne w kontekście wybranych elementów kultury religijnej. Omówiono przykłady promocji konkretnych potraw, wzorów żywieniowych nawiązujących do postaci określonych świętych (św. Jacka, św. Jana Pawła II) czy miejsc kojarzonych z przestrzeniami sakralnymi (klasztory, sanktuaria). W ostatnich latach można zaobserwować, iż tego typu praktyki promocyjne są często spotykane, korzysta z nich wiele instytucji i środowisk, np.: parafie, właściciele lokali gastronomicznych, samorządy gminne, stowarzyszenia itp., które są organizatorami różnorodnych imprez o zasięgu lokalnym i regionalnym (konkursy, jarmarki, festyny itp.).
The subject of this article is to show culinary heritage in the context of selected elements of religious culture. It discusses examples of the promotion of specific dishes, nutritional formulas referring to certain saints (St. Hyacinth, St. John Paul II), as well as places associated with sacred space (monasteries, sanctuaries). Such promotional practices have become more common in recent years and are used by many different groups, such as parishes, eateries, local municipalities, associations, etc., who organize various events at local and regional level (contests, fairs, festivals, etc.).
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja; 2016, 1(17); 147-166
1899-7228
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
TRANSNARODOWOŚĆ W PRZESTRZENI DOMOWEJ POLSKICH RODZIN MIGRACYJNYCH W NORWEGII
Autorzy:
Ślusarczyk, Magdalena
Pustułka, Paula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/646735.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Tematy:
transnarodowość, rodzina, migracja, Polacy w norwegii, kulinaria, celebrowanie świąt
Opis:
Pojęcie domu, które zawsze jest niezwykle złożone, w kontekście procesów migracyjnych i przestrzeni transna- rodowych wymaga uwzględnienia wielu determinujących go czynników. Łączy bowiem przekraczanie różnych granic: państwowych, kulturowych, a także negocjacje w obrębie tradycji rodzinnych. W artykule pytamy, w którym momencie możemy mówić o stworzeniu domu przez migrantów, a także szukamy determinant loka- lizacji geogra cznej/materialnej i emocjonalnej/duchowej tegoż domu. gdzie jest dom jako budynek/miejsce zamieszania, a gdzie staje się on bezpieczną przystanią i miejscem, w którym migranci czują się u siebie. Po- kazujemy przenikanie się różnych „domów” w ojczyźnie i w kraju imigracji. dom jest tu rozumiany nie tylko jako miejsce schronienia, ale także jako trwały symbol wartości i idei wywiedzionych z kraju pochodzenia, jak również rozbudowanych i przekształconych w doświadczeniu migracyjnym. Pokazując narracje dotyczące domu oraz praktyki domowe zogniskowane wokół domowych sposobów świętowania i praktyk kulinarnych, omawiamy dom jako rodzinny projekt tożsamościowy. 
Źródło:
Studia Humanistyczne AGH; 2017, 16, 1
2084-3364
Pojawia się w:
Studia Humanistyczne AGH
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Siara w kulinarnej kulturze wsi. Z terenowej eksploracji materiału leksykograficznego
Colostrum in the culinary culture of rural areas. The field exploration of lexicographic material
Autorzy:
Sierociuk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850448.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
culinary
dialectal lexicography
colostrum
kulinaria
leksykografia gwarowa
siara
Opis:
W artykule ukazane jest bogactwo materiału terenowego praktycznie w dotychczasowych eksploracjach pomijanego. Z racji braku stosownych poświadczeń w dostępnych opracowaniach założeniem było przedstawienie w miarę bogatej dokumentacji terenowej. Charakter opracowania łączy dociekania leksykograficzne z prezentacją rezultatów tychże eksploracji. Przywoływany materiał pozyskiwany był w latach 2005–2020; są to relacje pochodzące od mieszkańców różnych części Polski – głownie jednak Wielkopolski – punktów badawczych jest prawie 70. Wbrew przyjmowanemu poglądowi o braku wykorzystywania siary w tradycyjnej kuchni, przedstawiony materiał dowodzi bardzo żywej jej tradycji w środowisku wiejskim.
The article shows the richness of field material which has been practically neglected in previous explorations. Due to the lack of relevant certificates in the available studies, the assumption was to present relatively extensive field documentation. The nature of the study combines lexicographic investigations with the presentation of the results of these explorations. The mentioned material was obtained in the years 2005–2020; these are reports from the inhabitants of various parts of Poland – mainly, however, from Greater Poland – with almost 70 research points. Contrary to the accepted view that colostrum is not used in traditional cooking, the presented material proves that this tradition is very alive in rural areas.
Źródło:
Gwary Dziś; 2022, 15; 183-198
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Role of Food and Foodways in Monica Ali’s Brick Lane
Wielowymiarowa rola kulinariów na przykładzie Brick Lane Moniki Ali
Autorzy:
Rygiel, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1192814.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
food
culinary practices
identity
ethnic ties
Bangladeshi diaspora
Monica Ali
kulinaria
zwyczaje kulinarne
tożsamość
więź etniczna
banglijska diaspora
Opis:
The primary function of food is to regulate basic body processes and support its functions. However, the role of food is more than just the satisfaction of physiological needs. Food and foodways are important elements of each culture deeply rooted in individual and collective memory. They define specific ethnic groups and mark particular cultures. The aim of this paper is to show multidimensional roles that food plays in the lives of the community and an individual on the example of Brick Lane by Monica Ali. An emphasis is put not only on the psychological, cultural, aesthetic and social functions of food but also on the constructive role of nostalgic food memories. Food and culinary rituals play a crucial role in the protagonist’s life, as they symbolically accompany the process of the identity formation and the personal transformation she undergoes.
Jedzenie jako jedna z najbardziej podstawowych potrzeb człowieka służy podtrzymywaniu funkcji życiowych i regulacji podstawowych procesów organizmu. Trzeba jednak pamiętać, że rola jedzenia nie sprowadza się jedynie do wymiaru fizjologicznego. Jest ono bowiem istotnym elementem każdej kultury głęboko zakorzenionym w pamięci indywidualnej i zbiorowej. Tradycje kulinarne definiują grupy etniczne i charakteryzują poszczególne kultury. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wielowymiarowej roli jedzenia w życiu zbiorowości oraz jednostki na przykładzie powieści Brick Lane autorstwa Moniki Ali. Autorka niniejszego artykułu koncentruje uwagę nie tylko na psychologicznej, kulturowej estetycznej czy społecznej funkcji jedzenia ale także na konstruktywnej roli nostalgicznych wspomnień, które wywołują tradycje kulinarne. Jedzenie i praktyki kulinarne pełnią ważną rolę w życiu głównej bohaterki powieści, bowiem symbolicznie towarzyszą jej w procesie kształtowania tożsamości i osobistej transformacji.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2020, 5, 1; 116-131
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kulinaria we frazeologii śląskiej
The cooking in Silesian phraseology
Autorzy:
Przymuszała, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594088.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Cooking
Silesian phraseology
paremiology (maxims)
kulinaria
frazeologia śląska
paremiologia
Opis:
Food, as one of the most important components of human existence, in addition to its primary function associated with satisfying hunger, is also essential element of culture and language – as evidenced by the numerous linguistic studies of that segment of the Polish vocabulary. The aim of this paper is to present and discuss selected Silesian collocations where the main component belongs to the wide category of cooking, understood as ready meals, the products of cookery or the entire process of preparing the food. Discussed idioms may include a component, which is the name of a specific dish, its ingredients, beverages, cookware or activities related to the preparation of dishes. The main purpose of this article is to show some segment of reality settled in dialectal phraseology and to identify functions performed by the expressive compounds containing in its composition the culinary names.
Pożywienie jako jeden z najważniejszych składników egzystencji człowieka, oprócz swej podstawowej funkcji zaspokajania głodu, jest również istotnym elementem kultury oraz struktury semantycznej języka – o czym świadczą liczne językoznawcze opracowania tego wycinka polskiej leksyki. Celem artykułu jest zaprezentowanie i omówienie wybranych śląskich związków frazeologicznych, w których komponentem jest wyraz należący do kategorii kulinariów, rozumianych jako gotowe potrawy, będące wytworem sztuki kulinarnej lub jako wszystko to, co związane jest z przyrządzaniem i gotowaniem potraw. Omawiane frazeologizmy mogą zatem zawierać komponent będący nazwą konkretnej potrawy, jej składników, napojów czy naczyń kuchennych lub czynności związanych z przygotowywaniem potraw. Artykuł ma na celu pokazanie obrazu pewnego wycinka rzeczywistości utrwalonego we frazeologii gwarowej oraz wskazanie funkcji jakie pełnią związki wyrazowe zawierające w swym składzie nazwy kulinariów.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 247-264
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O nazwach potraw z ziemniaków w gwarach kujawskich
The names of potato dishes in Kuyavia dialects
Autorzy:
Paluszak-Bronka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850433.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
culinary
potato dishes
Kuyavia dialects
kulinaria
potrawy z ziemniaków
gwary kujawskie
Opis:
Celem artykułu jest charakterystyka semantyczna i genetyczna kujawskich nazw potraw ziemniaczanych. Pozwala ona nie tylko objaśnić motywację i pochodzenie analizowanych jednostek, ale także odtworzyć utrwalony w nich obraz dawnej wsi, jej kultury, tradycji, wierzeń, wiedzy i umiejętności kulinarnych oraz historii Kujaw. Nazwy potraw są niewątpliwie kopalnią wiedzy o regionie, nie możnabowiem zrozumieć jego dziedzictwa kulturowego bez odwoływania się do zmagazynowanych w języku, a zwłaszcza w warstwie leksykalnej, doświadczeń i wiedzy o świecie wcześniejszych pokoleń.
The aim of the article is semantic and genetic characterization of Kuyavia names of potato dishes. It allows not only to explain the motivation and origin of the analyzed units but to recreate the image of a former village, its culture, traditions, beliefs, knowledge and culinary skills as well as the history of Kuyavia. The names of the dishes are undoubtedly a mine of information about the region because it is impossible to understand their cultural heritage without referring to the earlier generations’ experiences and knowledge of the world stored in the language, specifically in its lexical layer.
Źródło:
Gwary Dziś; 2022, 15; 149-161
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Description of the Journey to Vilnius of Sister Mary Magdalene of the Saviour, Anna Żaboklicka, a Discalced Carmelite Nun from Lublin. The First Polish Woman’s Travel Journal from 1638
Opis drogi do Wilna Marii Magdaleny od Zbawiciela, Anny Żaboklickiej, lubelskiej karmelitanki bosej. Pierwszy polski kobiecy diariusz podróżny z 1638 roku
Autorzy:
Nowicka-Struska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366586.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Sister Mary Magdalene of the Saviour
Old Polish literature
journal writing
Discalced Carmelite nuns
convent
woman
Lublin
Lithuania
applied literature
cuisine
travel
historiography
Maria Magdalena od Zbawiciela
literatura staropolska
diarystyka
karmelitanki bose
zakon
kobieta
Litwa
pisarstwo użytkowe
kulinaria
podróż
historiografia
Opis:
The aim of the article is to present the first Polish travel journal written by a woman, a Discalced Carmelite nun based in Lublin, Sister Mary Magdalene of the Saviour [Maria Magdalena od Zbawiciela] (Anna Żaboklicka), who in 1638, set out from Lublin to Lithuania in order to establish a new convent of Discalced Carmelite nuns. It is a unique text in the history of female memoirs and literary output, as it represents a genre of applied literature. Its recognition in the context of diaristic writings fills a lacuna in the research of Old Polish literature. The manuscript is a record of the trip to Vilnius. It combines elements of female private experience with a description of the world steeped in the conviction as to the importance of the mission of expanding the Carmelite Order and bolstering its status through historiographic writing. The Carmelite’s journal served as the origin for the chronicle of the Vilnius convent. The manuscript has been presented in the context of Old Polish memoirist literature with a particular emphasis on the features of travel journals. The text was addressed to the monastic community. It was analysed in terms of its structure, the elements of the setting, and cultural references interesting to the author (especially the cuisine of Lithuania and Podlachia).
Przedmiotem artykułu jest przedstawienie pierwszego polskiego diariusza podróżnego kobiety, lubelskiej karmelitanki bosej – Marii Magdaleny od Zbawiciela (Anny Żaboklickiej), która wyruszyła z Lublina w podróż na Litwę w 1638 w celu założenia nowego klasztoru karmelitanek bosych. Jest to wyjątkowy w historii memuarystyki i piśmiennictwa kobiecego tekst, należący do pisarstwa użytkowego. Jego przedstawienie w kontekście diarstyki uzupełnia lukę w badaniach nad literaturą staropolską. Rękopis zawiera zapis podróży do Wilna. Manuskrypt łączy elementy kobiecego, prywatnego doznawania i opisu świata z głębokim przeświadczeniem o istotności misji rozszerzania zakonu karmelitańskiego i budowania jego statusu przez piśmiennictwo historiograficzne. Dziennik karmelitanki stał się początkiem kroniki klasztoru wileńskiego. Manuskrypt ukazany został w kontekście pamiętnikarstwa staropolskiego ze szczególnym wskazaniem cech diariuszy podróżnych. Tekst adresowany był do zbiorowości zakonnej. Materiał przeanalizowano pod kątem struktury, elementów świata przedstawionego, informacji kulturowych interesujących dla autorki (zwłaszcza kulinariów litewskich i podlaskich). 
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2020, 38, 2; 27-31
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola jedzenia w budowie mitu Austro-Węgier jako elementu tożsamości środkowoeuropejskiej
Autorzy:
Łukasz, Frynia,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902307.pdf
Data publikacji:
2019-11-13
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
cultural anthropology
cuisine
culinary arts
mythologization
food
myth
memory
Austria-Hungary
Central and Eastern Europe
antropologia kultury
kuchnia
kulinaria
mitologizacja
jedzenie
mit
pamięć
Austro-Węgry
tożsamość
Europa Środkowo-Wschodnia
Opis:
This work deals with the problem of the self-identity of the inhabitants of Central and Eastern Europe, and their self-determination in relation to the Austria-Hungary. An important element of this issue is the mythologization of history, also cultural memory about the past that can be shown through the certain fragment of the anthropology of everyday life-cuisine and culinary culture. The Austro-Hungarian myth fixed in culture through cuisine becomes the material of regional identity. The paper contains main conclusions of the master thesis On the search of self-identity in Central and Eastern Europe. The role of cuisine in the construction of Austro-Hungarian myth.
Źródło:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 12; 38-62
1898-4215
Pojawia się w:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies