Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "konstytucji" wg kryterium: Temat


Tytuł:
„Ci nawet sami, którzy stróżami praw są postanowieni, najpierwszymi zachowaczami onych być powinni”. O praworządności w debacie i dziele reformatorskim Sejmu Wielkiego (1788–1792)
„Even the same Ones, who are Established to be Protectors of Law, they Ought to be Their First Preservers”. On the Rule of Law in the Debate and Reform work of Polish Great Sejm (1788–1792)
Autorzy:
Tarnowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927216.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
nadrzędność konstytucji
praworządność
odpowiedzialność konstytucyjna
odpowiedzialność polityczna
Konstytucja 3 Maja
supremacy of the constitution
rule of law
constitutional responsibility
political accountability
3rd of May Constitution
Opis:
Choć teoretyczne założenia koncepcji państwa prawa rozwijano w tradycji kontynentalnej dopiero w XIX w., jej systemowe elementy mają korzenie sięgające w głąb historii. W niniejszym przyczynku autorka poddaje analizie wybrane przykłady z zakresu legislacji i kultury prawnej epoki Sejmu Wielkiego (1788–1792). Koncentruje się w szczególności na problemach wyartykułowania i funkcjonowania nadrzędności konstytucji w porządku prawnym oraz innowacyjnym ukształtowaniu odpowiedzialności kluczowych organów państwa, w tym członków egzekutywy. Kwestie te bowiem szczególnie zdają się odzwierciedlać zawieszenie między rodzimym dorobkiem a nowoczesnością konstytucjonalizmu. Jednocześnie oba przypadki pokazują, że ratio legis tych rozwiązań miało przede wszystkim praktyczny, nie koncepcyjny charakter.
Although the theoretical assumptions of the concept of the rule of law have been developed in the continental tradition only in the 19th century, its systemic elements have their roots deep in history. In this contribution, the author analyses selected examples from the field of legislation and legal culture of the Great Sejm era (1788–1792). She focuses in particular on the problems of articulation and functioning of the supremacy of the constitution in the legal order and the innovative shaping of the responsibilities of key state authorities. These issues notably seem to reflect the suspension between the domestic heritage and the modernity of constitutionalism. At the same time, both cases prove that the ratio legis of these solutions was primarily of a practical, not conceptual nature.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 3 (61); 47-62
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„My, Lud Chile”. Procedura uchwalenia nowej konstytucji Republiki Chile
“We the People of Chile” Procedure for the Adoption of the New Constitution of the Republic of Chile
Autorzy:
Uziębło, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2047757.pdf
Data publikacji:
2022-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
nowa konstytucja Chile
Konwencja Konstytucyjna
procedura uchwalenia konstytucji
Chile
new constitution of Chile
Constitutional Convention
the procedure of adopting the constitution
Opis:
In this article, the author analyzes the process of adopting the new Chilean constitution. The adoption of changes in the sphere of the system, which allowed the establishment of the constitutional convention, was an expression of a compromise between the authorities and participants of social protests in 2019.The new basic law is to replace an act, the democratic nature of which is questionable, dating back to the dictatorship of A. Pinochet. Importantly, a significant role of the collective subject of sovereignty in the constitutional process was envisaged. In a referendum, it is the people who decide not only about the need to adopt the constitution, but also about the manner of its procedure and its final approval. It is worth noting the appreciation of the role of indigenous peoples in the legislative process, as well as pro-equality mechanisms. However, the final assessment of the effectiveness of the adopted procedure will be possible only after the entire process is completed and the Constitution of the Republic of Chile enters into force.
W niniejszym artykule autor dokonuje analizy procesu przyjęcia nowej konstytucji Chile. Przyjęcie zmian ustrojowych pozwalających na zwołanie konstytuanty było wyrazem kompromisu pomiędzy władzą a uczestnikami protestów społecznych w 2019 r. nowa ustawa zasadnicza ma zastąpić akt, którego demokratyczność jest wątpliwa, pochodzący jeszcze z czasu dyktatury A. Pinocheta. Co istotne, w procesie konstytucyjnym przewidziana została istotna rola zbiorowego podmiotu suwerenności, który w referendum decyduje nie tylko o potrzebie przyjęcia konstytucji, ale także sposobie jej procedowania i jej ostatecznym zatwierdzenie. Nie sposób też nie zauważyć docenienia roli rdzennej ludności w procesie legislacyjny, a także mechanizmów prorównościowych. Ostateczna ocena skuteczności przyjętej procedury będzie możliwa jednak dopiero po zakończeniu całego procesu i po wejściu w życie Konstytucji Republiki Chile.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 2(66); 149-161
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Pod władzą Rzeczypospolitej” – uwagi o artykule 37 Konstytucji RP
“Under the Authority of the Republic” – Considerations about the Article 37 of the Polish Constitution
Autorzy:
Wojtyczek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18104747.pdf
Data publikacji:
2023-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
władza publiczna
jurysdykcja
jurysdykcja ekstraterytorialna
przestrzenny zakres stosowania Konstytucji
public authority
jurusdiction
extraterritorial jurisdiction -
territorial scope
of application of the Constitution
Opis:
The aim of the publication is the clarification of the formulation “under the authority of the Republic” used in Article 37 of the Constitution of the Republic of Poland. This provision was inspired by analogical clauses inserted to international human rights treaties. The formula under consideration pertains to the complete sphere of Polish territorial jurisdiction as well as to the sphere of Poland’s effective extraterritorial jurisdiction. Submission to the authority is a gradable quality and concerns not so much persons but rather legal and factual situations with their involvement. The scope of rights which have to be guaranteed to a specific person is defined by the principle of adequacy between effective power and constitutional rights.
Celem artykułu jest ustalenie wykładni sformułowania „znajduje się pod władzą Rzeczypospolitej” użytego w art. 37 Konstytucji RP. Przepis ten nawiązuje do analogicznych klauzul zamieszczanych w umowach międzynarodowych dotyczących praw człowieka. Analizowana formuła obejmuje pełną sferę zwierzchnictwa terytorialnego RP oraz sferę efektywnej jurysdykcji ekstraterytorialnej. Sprawując jurysdykcję ekstraterytorialną, państwo może stworzyć przestrzeń efektywnej władzy, w obrębie której mogą powstać obowiązki podjęcia dalszych działań. Pozostawanie „pod władzą” jest cechą stopniowalną i dotyczy nie tyle osób, co różnych sytuacji prawnych i faktycznych z ich udziałem. Zakres praw konstytucyjnych, które muszą zostać zagwarantowane danej osobie, wyznacza zasada adekwatności między zakresem sprawowanej władzy a zakresem praw konstytucyjnych.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 4(74); 13-24
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Urząd Ochrony Konstytucji” jako organ bezpieczeństwa ustrojowego RFN. Problematyka funkcjonowania w państwie demokratycznym
Office for the Protection of the Constitution as an Institution of Political System Security in the Federal Republic of Germany. Problems of Functioning in a Democratic State
Autorzy:
moroska-bonkiewicz, aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2141070.pdf
Data publikacji:
2019-12-26
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
bezpieczeństwo ustrojowe
wywiad cywilny
demokracja liberalna
ochrona konstytucji
political system security
civil secret service
liberal democrac
protection of the constitution
Opis:
Celem publikacji jest przedstawienie roli, jaką Federalny Urząd Ochrony Konstytucji oraz urzędy krajów związkowych odgrywają w niemieckim systemie bezpieczeństwa ustrojowego, ukazanie źródeł i kontrowersji związanych z ich funkcjonowaniem oraz źródeł braku efektywności służb wywiadowczych. Celem artykułu jest także zdefiniowanie uniwersalnych obszarów napięć pomiędzy demokracjami liberalnymi a„naturą” służb wywiadowczych. Analiza ukazała, że specyfika niemieckiego systemu bezpieczeństwa ustrojowego determinuje trudną relację metod wywiadowczych wobec innych instrumentów systemu bezpieczeństwa konstytucyjnego państwa jak np. delegalizacja partii politycznych. Okazało się także, że szczególnie problematyczny ze względu na efektywność działania urzędów jest rozdział kompetencji pomiędzy policją a służbami wywiadowczymi oraz federalny charakter wywiadu cywilnego. Analiza pozwoliła na pewne generalizacje dotyczące problematyki działania wywiadu w państwie demokratycznym. Jako typowy określić można m.in. konflikt między zasadą nienaruszalności wolności osobistej a metodami działania służb wywiadowczych oraz dylemat związany z brakiem przejrzystości działań służb specjalnych oraz ich efektywną kontrolą przy konieczności zachowania efektywności i bezpieczeństwa działań wywiadu. 
The purpose of this paper is to present the significance and the way of functioning of the Federal and State Offices for the Protection of the Constitution (Bundes- and Landesämterfür Verfassungschutz) in the German political security system and to indicate the sources of  controversies linked with its operating and the lack of the effectiveness of civil secret service. The aim of this article is also to identify universal conflict areas between liberal democracy and the nature of civil secret service. The research displayed that the German political security system determines a difficult relationship between secret service methods and other tools of the constitutional state security system such as e.g. delegalisation of political parties. Moreover, it turned out that a strict competence division between the police and secret service and the federal character of this service is particularly problematic due to effectiveness of the offices. The research allowed to make some general conclusions regarding the service activities in a democratic state. Among others, what can be named as typical is the conflict between the role of inviolability of personal freedom and secret service methods of operating and the dilemma linked with the lack of transparency of secret service operations and their effective control while preserving the necessity of effectiveness and security of service activities. 
Źródło:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego; 2013, 7; 181-199
1896-8848
2450-3436
Pojawia się w:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
About the Need for Constitutional Variability
O potrzebie zmienności konstytucji
Autorzy:
Grabowski, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348136.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
rule of law
amendment to the constitution
Constitution of the Republic of Poland
praworządność
zmiana konstytucji
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
Opis:
Numerous scientists analyzing the functioning of the Polish legal system pay attention to the practice of systemic violation of the law, including the Constitution, by state authorities. On this occasion, they indicate the causes and circumstances of breaking the law in specific cases, but do not establish whether it is only the result of the political will of the rulers or the result of a defective shaping of the legal system. This article is an attempt to make arrangements in this respect. The author claims that the cases of reinterpretation, bending and breaking the Constitution of the Republic of Poland are caused by the discrepancy between its content and the social and political realities. The current Constitution may be amended only by applying a very difficult amendment procedure – it has only been amended twice in 25 years. Therefore, the causes of systemic violations of the rule of law should be seen in the excessively rigid procedure of its change.
Liczni naukowcy, analizujący funkcjonowanie polskiego systemu prawnego, zwracają uwagę na praktykę systemowego łamania przepisów prawa, w tym także Konstytucji, przez organy państwa. Przy tej okazji wskazują przyczyny i okoliczności złamania przepisów w konkretnych przypadkach, jednak nie dokonują ustalenia, czy jest to jedynie wynikiem woli politycznej rządzących czy też efektem wadliwego ukształtowania systemu prawnego. Niniejszy artykuł stanowi próbę dokonania ustaleń w tym zakresie. Autor stawia tezę, że przypadki reinterpretacji, naginania i przełamywania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej są spowodowane rozdźwiękiem pomiędzy jej treścią a realiami społeczno-politycznymi. Obowiązująca Konstytucja może zostać znowelizowana wyłącznie przy zastosowaniu bardzo utrudnionej procedury zmiany – dokonano w niej tylko dwóch poprawek w ciągu 25 lat. Przyczyn systemowego łamania praworządności należy zatem upatrywać w zbyt sztywnej procedurze zmiany konstytucji.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2022, 31, 5; 55-65
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Admissibility of Institutionalizing Same-Sex Unions in Poland. Selected Problems
Dopuszczalność instytucjonalizacji związków jednopłciowych w Polsce. Wybrane problemy
Autorzy:
Michalczuk-Wlizło, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920713.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
same-sex unions
non-heteronormative unions
Art. 18 of the Polish Constitution
Catholic Church
związki jednopłciowe
związki osób nieheteronormatywnych
Kościół Katolicki
art. 18 Konstytucji RP
Opis:
The issue of institutionalizing non-heteronormative unions arouses great controversy in Poland and has not yet been legally regulated in any form. The issue of institutionalizing same-sex unions is multifaceted and has an interdisciplinary character. The aim of the article is to analyze selected premises, both legal and ideological, related to the admissibility of institutionalizing the form of relationships of non-heteronormative people.
Problematyka prawnego usankcjonowania związków osób nieheteronormatywnych wzbudza w Polsce duże kontrowersje i dotychczas nie została uregulowana w jakiejkolwiek formie. Zagadnienie instytucjonalizacji związków jednopłciowych jest wielopłaszczyznowe i ma interdyscyplinarny charakter. Celem artykułu jest analiza wybranych przesłanek, zarówno prawnych jak i ideologicznych, odnoszących się do możliwości instytucjonalizacji formy pożycia osób nieheteronormatywnych.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 6 (58); 285-296
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aggressive Judicial Review, Political Ideology, and the Rule of Law
Autorzy:
J, Segall, Eric
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902971.pdf
Data publikacji:
2019-05-04
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
U.S. Supreme Court
Constitutional Law
Constitutional Interpretation
Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych
prawo konstytucyjne
interpretacja konstytucji
Opis:
For over one-hundred and fifty years, the United States Supreme Court has been the most powerful judicial body in the world with life-tenured judges consistently invalidating state and federal laws without clear support in constitutional text or history. This paper focuses on what should be the appropriate role of life-tenured, unelected federal judges in the American system of separation of powers. The tension is between wanting judges to enforce the supreme law of the Constitution while at the same time keeping judges within their assigned roles of enforcing not making the law. Much of constitutional scholarship in the United States is devoted to resolving this tension. This article argues that the Court should take a set back and defer more to elected leaders and voters. Although structural reform might help, most needed changes would require a constitutional amendment and are therefore unlikely to occur. The Justices should take it upon themselves to act with more humility and modesty and only overturn laws where there is strong evidence of clear constitutional error.
Źródło:
Studia Iuridica; 2019, 79; 68-77
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Amendments to the Constitution of the Republic of Poland Concerning Poland’s Membership in the European Union
Zmiany w Konstytucji RP w związku z członkostwem Polski w Unii Europejskiej
Autorzy:
Grądzka, Ilona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1928967.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Sejm
Senate
European Union
cooperation
constitutional amendment
Senat
Unia Europejska
współpraca
zmiana konstytucji
Opis:
The Treaty of Lisbon strengthened the legal position of national parliaments in their activities at the level of the European Union. It means that the two chambers of the Polish Parliament - Sejm and Senate, each in its own scope, participate in consideration of issues concerning the European Union. They must share the right to participate in legislative processes with the executive authorities at the national level and with the institutions of the Union. The new legal regulation provides national parliaments with new competences, which should have a constitutional basis.
Traktat z Lizbony wzmocnił pozycję prawną parlamentów krajowych w działaniach na poziomie Unii Europejskiej. Oznacza to, iż dwie izby parlamentu polskiego - Sejm i Senat, każda w swoim zakresie, uczestniczą w rozpatrywaniu spraw dotyczących Unii Europejskiej. Prawo do udziału w procesach prawodawczych muszą dzielić z organami władzy wykonawczej na poziomie krajowym i instytucjami Unii. Nowa regulacja prawna wyposaża parlamenty krajowe w nowe kompetencje, które powinny mieć konstytucyjną podstawę regulacji.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 6 (64); 31-38
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza kryzysu konstytucyjnego z perspektywy funkcji aksjologicznej konstytucji. Zarys podstawowych zagadnień teoretycznych
Analysis of the Constitutional Crisis from the Perspective of the Constitution’s Axiological Function. Outline of Basic Theoretical Issues
Autorzy:
Mojski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050247.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
funkcje konstytucji
wartości konstytucyjne
kryzys konstytucyjny
constitution’s functions
constitutional values
constitutional crisis
Opis:
Spory o wartości, w państwie, którego ustrój oparto na otwartej aksjologicznie konstytucji, są czymś zupełnie naturalnym. Wartością w takim państwie powinna być również sama konstytucja, która gwarantuje w sensie ustrojowym równoprawną w zasadzie pozycję różnych wartości społecznych i indywidualnych. Kryzys konstytucyjny nie ma jednak charakteru naturalnego sporu o wartości w państwie konstytucji otwartej aksjologicznie, ale jest sytuacją ustrojową, w ramach której następuje próba nacechowanego złą wiarą narzucenia wyłącznego systemu wartości z naruszeniem norm konstytucyjnych. Próba ta dotyczy przy tym wartości fundamentalnych dla konstytucyjnie unormowanego ustroju, a więc skutkiem tego niekonstytucyjnego postępowania jest nie tylko podważenie funkcji prawnej konstytucji, ale także jej funkcji aksjologicznej. Celem opracowania jest przybliżenie podstawowych zagadnień dotyczących tej problematyki, przede wszystkim w kontekście założeń teorii konstytucji, ale także z uwzględnieniem polskich doświadczeń ustrojowych ostatnich lat.
Disputes about values are completely natural in a state whose system is based on an axiologically open constitution. Another value in such a state should also be the constitution itself, which in the systemic sense guarantees an essentially equal position of various social and individual values. However, the constitutional crisis is not a natural dispute over values in a state with an axiologically open constitution, but is a situation that arose in the system of government, with a bad faith attempt being made to impose an exclusive system of values, while violating constitutional norms. This attempt concerns the fundamental values of a constitutionally regulated system, and thus the effect of this unconstitutional procedure is not only to undermine the constitution’s legal function, but also its axiological function. The aim of the study is to present the basic problems related to this issue, primarily in the context of the assumptions of constitutional theory, but also taking into account experiences with the Polish system of government in recent years.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 1(30); 55-62
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, ustawy o diagnostyce laboratoryjnej oraz ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, zawartego w druku senackim nr 1034/IX kadencja (sprzeciw sumienia)
Analysis of the draft law amending the Act on the professions of physician and dentist, the Act on laboratory diagnostics and the Act on the professions of nurse and midwife, contained in the Senate Paper 1034/IX term of office (conscientious objection)
Autorzy:
Olszówka, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044071.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
conscientious objection
conscience clause
freedom of conscience
medical professions
supremacy of the constitution
sprzeciw sumienia
klauzula sumienia
wolność sumienia
zawody medyczne
nadrzędność konstytucji
Opis:
Sprzeciw sumienia to odmowa wykonania obowiązku wynikającego z przepisów prawa ze względu na racjonalnie uzasadniony osąd moralny, który kwalifikuje wykonanie tego obowiązku jako etycznie niegodziwe (obiektywne zło). Prawo do sprzeciwu sumienia – integralny element wolności sumienia – jest konstytucyjnym prawem każdego człowieka. Jak podkreślił Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 7 października 2015 r., K 12/14: „prawo powołania się na klauzulę sumienia i w rezultacie prawo do odmowy wykonania czynności sprzecznej z własnym sumieniem stanowi gwarancję wolności sumienia”. Obowiązkiem ustawodawcy zwykłego jest uregulowanie sposobu korzystania z prawa do sprzeciwu sumienia, czyli ustanowienie tzw. klauzuli sumienia. Uchwalony przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Senatu RP projekt inicjatywy legislacyjnej dotyczącej ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, ustawy o diagnostyce laboratoryjnej oraz ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej w zamierzeniu miał uregulować klauzule sumienia w zawodach medycznych oraz jednocześnie zrealizować petycję wzywającą do uchylenia art. 3 ust. 2 ustawy z 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (generalnie zakazującego powoływania się na sprzeciw sumienia) i kompleksowego wykonania cytowanego wyroku Trybunału. Choć sama inicjatywa zasługuje na aprobatę, to jednak analiza treści projektu dowodzi, że tylko do pewnego stopnia wykonuje wyrok Trybunału, ignoruje żądanie zawarte w petycji oraz obniża ustawowy standard ochrony prawa do sprzeciwu sumienia. Na krytykę zasługuje przede wszystkim propozycja zobowiązania podmiotów leczniczych (w praktyce będą to ich kierownicy, np. dyrektor szpitala) do wskazania realnych możliwości uzyskania świadczenia, którego odmówił lekarz lub pielęgniarka (położna), a w przypadku diagnosty laboratoryjnego – do wykonania zlecenia. Narusza bowiem wolność sumienia, która – jak zauważył Trybunał Konstytucyjny – oznacza także ochronę przed postępowaniem, „które pośrednio prowadzi do nieakceptowalnego etycznie skutku, w szczególności przed przymusem współdziałania w osiąganiu celu niegodziwego” (np. przed obowiązkiem informowania, kto i gdzie może wykonać aborcję), jak również kwestionuje tzw. instytucjonalną klauzulę sumienia, do której respektowania wezwało Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy w rezolucji nr 1763 z 7 października 2010 r.
Conscientious objection is a refusal to fulfil the obligation that arises from the law due to one’s reasonably justified moral judgment that qualifies fulfilling this obligation as ethically wrong (objective evil). The right to conscientious objection, which is an integral element of freedom of conscience, is a constitutional right of every human being. As emphasised by the Constitutional Tribunal of the Republic of Poland in the judgment of 7 October 2015 (K 12/14): “the right to invoke the conscience clause and, as a result, the right to refuse to perform an act contrary to one’s conscience is the guarantee of freedom of conscience”. Regulating the use of the right to conscientious objection, that is, establishing the so-called conscience clause, is the responsibility of the ordinary legislator. The draft legislation amending the Act on the professions of physician and dentist, the Act on laboratory diagnostics and the Act on the professions of nurse and midwife, adopted by the Human Rights, the Rule of Law and Petitions Committee of the Senate of the Republic of Poland, was supposed to regulate the conscience clause in medical professions, realise the petition to revoke art. 3 para. 2 of the Act of 17 May 1989 on guarantees of freedom of conscience and religion, which generally prohibits the invocation of conscientious objection, and implement the above-cited judgment of the Tribunal in a comprehensive way. Although this initiative deserves approval, the current text of the draft law proves that the judgment of the Tribunal will be implemented only to a limited extent. It ignores the request made in the petition and lowers the statutory standard of protection of the right to conscientious objection. First of all, it is questionable that healthcare entities (e.g., manager of hospitals) would be obliged to indicate real possibilities of obtaining a service refused by a physician or nurse (midwife), and, in the case of a laboratory diagnostician, to perform a service. This is contrary to freedom of conscience, which means, as noted by the Constitutional Tribunal,  protection from conduct “which indirectly leads to an unacceptable ethical effect, [and] in particular [protection] from coercion to cooperate in achieving an immoral goal” (e.g., from the obligation to inform a patient who can perform an abortion and where it can be performed). At the same time, the draft law questions the so-called institutional conscience clause, which the Parliamentary Assembly of the Council of Europe requested to respect in Resolution no. 1763 of 7 October 2010.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2019, 22; 349-377
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bankowy tytuł egzekucyjny jako instrument realizacji konstytucyjnie gwarantowanego prawa własności
A bank enforcement title as an instrument of protection’s system of the right to ownership
Autorzy:
Nowakowska, Katarzyna
Ochmann, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942242.pdf
Data publikacji:
2016-02-29
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
bankowy tytuł egzekucyjny
ochrona własności
art. 64 Konstytucji RP
a bank enforcement title
the right to ownership
art. 64 of Polish Constitution
Opis:
Bankowy tytuł egzekucyjny bez wątpienia należy do najbardziej kontrowersyjnych instytucji w polskim systemie prawa. Wyrazem tego są dające się słyszeć w opinii publicznej doniesienia na temat jego rzekomego nadużywania przez banki. Wyroki Trybunału Konstytucyjnego orzekające niekonstytucyjność mocy dokumentu urzędowego przysługującej księgom rachunkowym banków i funduszy sekurytyzacyjnych w odniesieniu do konsumentów stały się przyczynkiem dla ponownego ożywienia debaty wokół BTE. W rezultacie coraz częściej pojawiają się inicjatywy na rzecz jego wyeliminowania z systemu prawa czy też znowelizowania. Bankowy tytuł egzekucyjny stanowi pewnego rodzaju pozostałość poprzedniego systemu społeczno-gospodarczego i istniejącego w nim postrzegania banków jako quasi-organów administracyjnych, co rodzić musi wątpliwości na temat jego miejsca w nowej polityczno-ekonomicznej rzeczywistości. Sytuacja ta skłania autorów do przyjrzenia się bankowemu tytułowi egzekucyjnemu z perspektywy prawa własności i operatywności systemu prawa. Przeprowadzona analiza dogmatyczna tej instytucji oraz prawa własności w Konstytucji RP prowadzić ma do odpowiedzi na pytanie o dopuszczalność i zasadność istnienia bankowego tytułu egzekucyjnego w polskim porządku prawnym na tle konstytucyjnej zasady ochrony własności.
An institution of a bank enforcement title stirs many controversies in the Polish legal doctrine. In addition it is a subject of a heat discussion among politicians, journalists and public opinion. The bank’s debtors are often required to submit themselves to enforcement of claims arising from their relationships with the bank. Notarial deeds are not required for such a submission, which makes the process more advantageous and ess costly than the voluntary submission described above. In the event of default, the bank may issue a bank enforcement title on the basis of the debtor’s submission to enforcement. Such enforcement title is regulated in a detailed and strict manner by Polish Banking Law. In the paper the authors aimed at a scrutiny of a bank enforcement title on the ground of the right to ownership, protected by Polish Constitution of 1997. Tak- ing into account axiology of the all legal system they do investigate constitutionality and then the purposefulness of the institution.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 1 (29); 101-124
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpośrednie stosowanie art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Direct application of Article 45 paragraph 1 of the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Chmielarz-Grochal, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941054.pdf
Data publikacji:
2016-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
konstytucja
bezpośrednie stosowanie konstytucji
wykładnia ustaw w zgodzie z konstytucją
art. 45 ust. 1 Konstytucji
prawo do sądu
constitution
direct application of constitution interpretation of laws in accordance with the constitution Article 45 paragraph 1 of the Constitution
right to a fair trial
Opis:
Problem bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji wiąże się z rolą tego aktu w systemie prawa i praktyce jego stosowania. Przepis art. 45 ust. 1 Konstytucji znajduje zastosowanie w działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego oraz sądów. W postępowaniu sądowokonstytucyjnym przepis ten przyjmowany jest za samoistny wzorzec kontroli konstytucyjności prawa, z kolei sądy najczęściej współstosują go z przepisami ustaw, w tym za pomocą techniki wykładni w zgodzie z Konstytucją. Rezultatem bezpośredniego stosowania art. 45 ust. 1 Konstytucji jest przenoszenie do orzecznictwa zasad i wymagań związanych z konstytucyjnym prawem do sądu (w tym z pojęciem sprawy konstytucyjnej) i wynikającymi z niego gwarancjami.
The problem of direct application of constitutional regulation is related to the role of the Constitution as a legal act in the legal system and the practice of its application. Article 45.1 of the Constitution is applied both by the Constitutional Tribunal and courts. In constitutional proceedings the Article is considered to be a standalone benchmark for establishing if the regulation is in accordance with the Constitution, whereas courts usually apply it jointly with given acts, interpreting them in such a way that leads to be within the Constitution. Direct application of Article 45.1 of the Constitution results in transmission of rules and requirements related to constitutional right to judgement (including a constitutional case) and ensuant guarantees to judicature.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 3 (31); 67-101
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpośrednie stosowanie Konstytucji w orzecznictwie sądowym
Direct application of the Constitution in judicial practice
Autorzy:
Gutowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692920.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Constitution
lower rank laws
application of the provisions of the Constitution
interpretation in the compliance with the Constitution
Konstytucja
ustawy niższego rzędu
bezpośrednie stosowanie przepisów Konstytucji
norma konstytucyjna
wykładnia prokonstytucyjna
Opis:
This article tackles direct application of the provisions of the Constitution. It examines in detail allegations of the violation of constitutional norms, the question of pro-constitutional interpretation of legal regulations, the application of the provisions of the Constitution in conjunction with the lower rank laws and interpretation in the compliance with the Constitution. It also presents the problem of a possible refusal to apply the provisions on the basis of validation rules. This article is based on the concept presented in a monograph written in cooperation with Professor dr. hab. Piotr Kardas (M. Gutowski, P. Kardas, Interpretation and Application of Law in a Constitution-based Process, Warsaw, 2017). A special attention has been given to some decisions of common courts, extensively discussed in Chapter 7 of this monograph.
Opracowanie odnosi się do problematyki bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji. Artykuł poddaje szczegółowej analizie ocenę zarzutów naruszenia norm konstytucyjnych, zagadnienie prokonstytucyjnej wykładni przepisów prawa, współstosowania przepisów Konstytucji i ustaw niższego rzędu oraz wykładni w zgodzie z Konstytucją. W publikacji przedstawiono także problem ewentualnej odmowy stosowania przepisów na podstawie reguł walidacyjnych. Pozycja ta opiera się na koncepcji przedstawionej w monografii powstałej we współautorstwie z prof. dr. hab. Piotrem Kardasem (M. Gutowski, P. Kardas, Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2017). W szczególności przedmiotem rozważań uczyniono część orzeczeń sądów powszechnych, obszernie omówionych w rozdziale 7 tej monografii.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 93-109
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpośrednie wybory prezydenta republiki (wariant czeski)
Direct election of the president of the republic (Czech version)
Autorzy:
Jirásková, Věra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/585545.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
prezydent republiki
wybory bezpośrednie
forma rządu
zmiany w konstytucji
ustawa
proces wyborczy
legitymacja
kompetencje
president of the republic
direct election
form of government
constitutional revision
law
electional process
legitimacy
powers
Opis:
Demokratyczny ustrój polityczny i republikańska forma rządu z indywidualną głową pań¬stwa należały do podstawowych idei, na których oparło się państwo czechosłowackie po swoim powstaniu w 1918 r. Do tradycji tych nawiązała w 1993 r. również Republika Czeska jako samodzielne państwo. Pozycję prezydenta Republiki w systemie konstytucyjnym reguluje Konstytucja Republiki Czeskiej uchwalona pod koniec 1992 roku. Z relacji między naj¬wyż¬szymi organami państwa wynika, że Republika Czeska ma parlamentarną formę rządu. W la¬tach 1993–2012 urząd prezydenta Republiki był obsadzany w drodze głosowania w Par¬lamen¬cie. Wybierały go na wspólnym posiedzeniu obie izby Parlamentu. W artykule omówione są przy¬czyny i propozycje dotyczące wprowadzenia bezpośrednich wyborów głowy państwa. Dopro¬¬wadziły one do uchwalenia w 2012 r. nowelizacji Konstytucji, a następnie ustawy nr 275/2012 Sb., która uregulowała szczegóły procesu wyborczego, łącznie z tym, że np. po raz pierwszy w Republice Czeskiej zostało uregulowane finansowanie kampanii wyborczej. Prze¬pisy ustawowe po raz pierwszy zostały zweryfikowane przez bezpośrednie wybory prezydenta, które odbyły się w styczniu 2013 roku. W drugiej turze wyborów zwyciężył M. Zeman. Urząd prezydenta Republiki uzyskał poprzez bezpośrednie wybory bardzo silną legitymację, jednak nie zostały mu przyznane żadne nowe kompetencje. W Republice Czeskiej jest zatem nadal zachowana parlamentarna forma rządu.
Democratical political regime and republican establishment with the individual head of state belonged to basic ideas, which the Czechoslovakian state supported after its foundation in 1918. These constitutional traditions were followed by the Czech Republic as the independent state in 1993. The position of President of the Republic in the constitutional system is regulated in the Constitution which was approved at the end of 1992. The constitutional relations among the highest state authorities result that the Czech Republic has a parliamentary form of govern¬ment. In 1993–2012 was president voted by perliamentary way. The president was elected in point session of both chambers of parliament. The article describes the reasons and a numer of proposals to introduction of the direkt election of the head of state. These proposals reached the top in 1992 when was the constitutional amendment and then lhe law No. 275/2012 Sb., which edited the details of the electoral process, including for example regulation of the campaign financing. This law regulation checked the first direct election of the President in January 2013. In this election won in the second round M. Zeman. President of the republic received by the direct election high legitimacy but president of the republic did not get any new powers. The Czech Republic is thus still maintained parliamentary form of government.
Źródło:
Studia Wyborcze; 2016, XXI; 71-104
1898-0082
Pojawia się w:
Studia Wyborcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Car prysł?
Autorzy:
Pavlovskij, Gleb Olegovič (1951- ).
Powiązania:
Forum 2020, nr 3, s. 18-19
Współwytwórcy:
Esch, Christian (1969- ). Wywiad
Data publikacji:
2020
Tematy:
Putin, Władimir (1952- )
Polityka wewnętrzna
Prezydenci
Władza państwowa
Zmiana konstytucji
Artykuł z czasopisma społeczno-politycznego
Artykuł z tygodnika opinii
Wywiad dziennikarski
Opis:
Artykuł dotyczy polityki wewnętrznej Władimira Putina. Prezydent Rosji zapowiedział zmiany w konstytucji, zamierzające do przekształcania Rady Państwa z ciała doradczego w organ państwowy i wpisania jej roli do ustawy zasadniczej.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies