About the Need for Constitutional Variability

Numerous scientists analyzing the functioning of the Polish legal system pay attention to the practice of systemic violation of the law, including the Constitution, by state authorities. On this occasion, they indicate the causes and circumstances of breaking the law in specific cases, but do not establish whether it is only the result of the political will of the rulers or the result of a defective shaping of the legal system. This article is an attempt to make arrangements in this respect. The author claims that the cases of reinterpretation, bending and breaking the Constitution of the Republic of Poland are caused by the discrepancy between its content and the social and political realities. The current Constitution may be amended only by applying a very difficult amendment procedure – it has only been amended twice in 25 years. Therefore, the causes of systemic violations of the rule of law should be seen in the excessively rigid procedure of its change.

Liczni naukowcy, analizujący funkcjonowanie polskiego systemu prawnego, zwracają uwagę na praktykę systemowego łamania przepisów prawa, w tym także Konstytucji, przez organy państwa. Przy tej okazji wskazują przyczyny i okoliczności złamania przepisów w konkretnych przypadkach, jednak nie dokonują ustalenia, czy jest to jedynie wynikiem woli politycznej rządzących czy też efektem wadliwego ukształtowania systemu prawnego. Niniejszy artykuł stanowi próbę dokonania ustaleń w tym zakresie. Autor stawia tezę, że przypadki reinterpretacji, naginania i przełamywania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej są spowodowane rozdźwiękiem pomiędzy jej treścią a realiami społeczno-politycznymi. Obowiązująca Konstytucja może zostać znowelizowana wyłącznie przy zastosowaniu bardzo utrudnionej procedury zmiany – dokonano w niej tylko dwóch poprawek w ciągu 25 lat. Przyczyn systemowego łamania praworządności należy zatem upatrywać w zbyt sztywnej procedurze zmiany konstytucji.