Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "konieczność" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Prawa logiki i prawa przyrody w ujęciu Johna Bigelowa i Roberta Pargettera
The Laws of Logic and the Laws of Nature in John Bigelow and Robert Pargetter’s Approach
Autorzy:
Tkaczyk, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013920.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawo logiki
prawo przyrody
konieczność logiczna
konieczność przyrodnicza
law of logic
law of nature
logical necessity
natural (nomic) necessity
Opis:
J. Bigelow and R. Pargetter in their work Science and Necessity put forward a theory of the laws of nature as statements objectively different with respect to their modal qualification both from the laws of logic and from contingent truths. Contrary to the latter ones all laws are characterized by necessity. However, there are various kinds of necessity. The laws of logic are characterized by logical necessity, and the laws of nature – by natural necessity. The objective basis for differentiating modal qualification of statements belonging to the particular classes is that laws are truths about possibilities, also the ones that have not been actualized. The source of difference between logical and natural necessity is the differentiation between the range of possibilities described by respective laws. Hence, laws of nature prove to be – which is not mentioned by the authors – a posteriori necessary statements. The modal character has been the basis of the explanation of other considered properties of scientific laws: certain generality and the so-called range void.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 1; 245-261
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pozostać z tyłu. Parę uwag o mistycyzmie Simone Weil na marginesie Świadomości nadprzyrodzonej
Autorzy:
Dzień, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1830299.pdf
Data publikacji:
2020-01-29
Wydawca:
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
Simone Weil
pokora
konieczność
egzystencjalizm
humility
necessity
existentialism
Opis:
Artykuł koncentruje się na niektórych zagadnieniach obecnych w wyborze pism Simone Weil pt. Świadomość nadprzyrodzona. Poruszane są takie kwestie, jak motywy egzystencjalistyczne w kontekście eseju Mit Syzyfa Alberta Camusa, kwestia pokory i konieczności oraz kwestia samodoskonalenia się Boga
Źródło:
Świat i Słowo; 2019, 33, 2; 33-43
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‘Niezrodzony' i 'niezniszczalny’ jako znaki prawdy u Parmenidesa w kontekście pojęcia czasu
‘Unborn’ and ‘indestructible’ as signs of truth in Parmenides in the context of the notion of time
Autorzy:
Biedrzyński, Dawid Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665308.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
czas
konieczność
arche
niezrodzony
niezniszczalny
time
necessity
unborn
indestructible
Opis:
Parmenides in his revolt of the first philosophy discarded the principle - arche and introduced in its place being - to eon. The effectivess of this revoltion of thought rested upon - among others - revealing a permanent connection between logic and ontology which connection was most seen in ‘signs of truth’, i.e. features of being. Two of these features - ‘unborn’ and ‘indesrtructible’ - show in a sense entanglement in the context of time whose consideration requires the analysis of Parmenides’ poem and insight into historical-philosophical development of the notion of time from the perspective of its use by natural philosophers in defining the principle - arche.
Parmenides dokonując rewolty filozofii pierwszej odrzucił pojęcie zasady – arche, a na jej miejsce wprowadził byt – to eon. Skuteczność tej rewolucji myślowej oparta była miedzy innymi na ujawnieniu trwałego związku pomiędzy logiką i ontologią, który to związek realizował sie w najwyższym stopniu w „znakach prawdy”, czyli cechach bytu. Dwie z tych cech – ‘niezrodzony i niezniszczalny’ – w pewnym aspekcie ujawniają uwikłanie w konteks czasowości, którego rozpatrzenie wymaga analizy samego poematu Parmenidesa, jak i wglądu w historyczno-filozoficzny rozwój pojęcia czasu w perspektywie jego zastosowania przez filozofów przyrody w definiowaniu zasady – arche.
Źródło:
Folia Philosophica; 2018, 39
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:
Folia Philosophica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Woluntaryzm i intelektualizm w etyce Jana Dunsa Szkota
Autorzy:
Koszkało, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705587.pdf
Data publikacji:
2012-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Jan Duns Szkot
woluntaryzm
intelektualizm
konieczność
wolność
wolna wola
Opis:
Zarówno we współczesnych opracowaniach obcojęzycznych etyki Jana Dunsa Szkota, jak i polskiej literaturze przedmiotu jego poglądy doczekały się rozmaitych, często sprzecznych interpretacji. W artykule przedstawiam zasadnicze elementy metaetyki Dunsa Szkota i odpowiadam na pytanie, czy można jego etykę scharakteryzować jako woluntarystyczną, a jeśli tak, to jakiego typu woluntaryzmy można mu przypisać i jak należy je rozumieć. Proponuję charakteryzować stanowisko Szkota w ramach trzech typów woluntaryzmu: psychologicznego, teologicznego i kauzalnego. Charakteryzuję go jako woluntarystę umiarkowanego: uznaje bowiem wolę za doskonalszą od intelektu ze względu na doskonałość jej aktów; przyznaje, że normy moralne pierwszej tablicy dekalogu mają mocniejszy charakter obligatoryjny niż normy drugiej tablicy; uznaje wolę za pierwszorzędną przyczynę wolnego działania, która nie podlega determinacji nawet ze strony Najwyższego Dobra. Wolę zatem obdarza wysoką autonomią, a jednocześnie własną, niezależną od intelektu racjonalnością.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 441-458
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konieczność - nieoczywisty wymiar wieczności w koncepcji św. Anzelma z Canterbury
The Necessity – a Non-Obvious Dimension of the Eternity in St. Anselm’s Philosophy
Autorzy:
Małecki, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042199.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
św. Anzelm
wieczność
konieczność
Bóg
st. anselm
eternity
necessity
God
Opis:
The main aim of this article is to describe and analyze St. Anselm concept of eternity to present a non-obvious dimension of this idea. Because his philosophical andtheological notion of eternity does not involve only – as common sense suggests – the idea of time but also the very concept of necessity. However, this time, it goes far beyond the understanding of the necessity only in logical terms like it was in case of his ontologicalproof for the existence of God.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein; 2016, 15; 105-116
1895-2984
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Emigracja wewnętrzna jako postawa polityczna. Henryk Elzenberg (1887–1967)
Autorzy:
Nogal, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2098436.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Henryk Elzenberg
polityka
indywidualizm
arystokracja
wolność
konieczność dziejowa
emigracja wewnętrzna
Opis:
Henryk Elzenberg odcisnął swe piętno na polskiej powojennej myśli politycznej – stał się symbolem intelektualnej i duchowej konsekwencji, co uczyniło zen filozofa czasów trudnych. To o nim Adam Michnik pisał w latach 80. jako o filozofie na „czas głazowładztwa”. Wprawdzie w dorobku autora Kłopotu z istnieniem aktywność intelektualna przybierała różną formę, ewoluowała, zmieniając się pod wpływem dziejowych wydarzeń. Konstrukcje teoretyczne zanurzone w klimacie Młodej Polski znacznie różniły się od tych z okresu międzywojennego, tamte zaś – od zapisek czynionych w czasie drugiej wojny światowej i po niej. Elzenberg niezwykle żywo reagował na zmieniający się wokół niego świat, a myśl teoretyczna podążała za historycznymi wydarzeniami, usiłując ogarnąć je, ukazać w szerszej perspektywie i opisać językiem filozofii. Jednak podstawowym przekonaniom oraz intuicjom ich autor pozostał wierny. Przechodząc kolejne fazy – od aktywnego politycznego zaangażowania, przez indywidualizm i okres aktywności teoretycznej, do wewnętrznej emigracji – pozostał wierny swym głównym twierdzeniom, iż zbiorowość, polityka, ale także jednostka stają się wartościowe nie przez prosty fakt egzystencji, ale dzięki odniesieniu do idei oraz wartości.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 143-153
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przedsiębiorczość w gospodarkach słabo rozwiniętych na przykładzie Nigerii
Entrepreneurship in Underdeveloped Economies: A Study of Nigeria
Autorzy:
Sadiq Kasum, Abubakar
Gunu, Umar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811450.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Tematy:
entrepreneurship
development
innovation
opportunity
necessity
przedsiębiorczość
rozwój
innowacja
możliwość
konieczność
Opis:
W artykule zbadano możliwość osiągnięcia wzrostu i rozwoju dzięki przedsiębiorczości w gospodarkach słabo rozwiniętych w kontekście znaczenia przedsiębiorczości dla wzrostu i rozwoju gospodarczego. W szczególności analizie poddano istnienie odpowiednich warunków i zakres, w jakim jednostki i grupy są w stanie rozpoznać/stworzyć możliwości dostarczania towarów i usług, a także stopień, w jakim są one w stanie wykorzystać takie możliwości. W ramach badania zebrano podstawowe dane o środowisku dla rozwoju przedsiębiorczości w Nigerii, zakresie i charakterze tworzonych możliwości oraz perspektywach wprowadzania innowacji w kraju. Dane zebrano od przedsiębiorców i specjalistów ds. przedsiębiorczości przy wykorzystaniu odpowiednio ułożonego kwestionariusza skierowanego do próbki 360 respondentów wybranych spośród grup. Odpowiedzi zostały przeanalizowane za pomocą testu Kruskala Wallisa i testu Wilcoxona dla par obserwacji. Badanie wykazało, że Nigeryjczycy są innowacyjni i przedsiębiorczy, jak również, że źródłami znaczących utrudnień są infrastruktura, finansowanie i edukacja w zakresie przedsiębiorczości. Badanie pokazało, że wzrost przedsiębiorczości wpływa na wzrost gospodarczy w Nigerii, a zatem powolny rozwój przedsiębiorczości w tym kraju przyczynił się do tego, że gospodarka nigeryjska jest słabo rozwinięta. W badaniu wskazano konkretne rozwiązania różnych zidentyfikowanych problemów dotyczących przedsiębiorczości.
Against the background of the importance of entrepreneurship to economic growth and development, this paper investigates the potential for achieving growth and development through entrepreneurship in underdeveloped economies. Specifically, the study investigated the availability of the environment for and the extent to which individuals and groups are able to recognize/create opportunity for providing goods and services; and the extent to which they are able to utilize such opportunities. The study collected primary data about the environment for entrepreneurship development in Nigeria, the extent and nature of opportunity creation and the prospect for carrying through innovations in the country. The data were collected from entrepreneurs and entrepreneurship professionals, using a well-structured questionnaire administered to a sample of 360 respondents, drawn from among the groups. The responses were analyzed using Kruskal Wallis and Wilcoxon Signed Rank Tests. The study revealed that Nigerians are innovative and enterprising. It also revealed that infrastructural facilities, funding, and entrepreneurship education are significant impediments. The study also showed that economic growth in Nigeria is influenced by entrepreneurship growth, therefore the slow growth in entrepreneurship development in Nigeria contributed to the underdeveloped status of the economy. The study recommended specific solutions to the different entrepreneurship problems identified in the study.
Źródło:
Studia i Materiały; 2017, 1/2017(23); 48-61
1733-9758
Pojawia się w:
Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea korelacji między wolnością a modalnością na podstawie dzieła Roberta Grosseteste De libero arbitrio
Autorzy:
Wierdak, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/19931562.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
Tematy:
Grosseteste
De libero arbitrio
freedom
modality
necessity
wolność
modalność
konieczność
Opis:
Artykuł prezentuje korelację pomiędzy wolnością a modalnością, która stała się przedmiotem filozoficznych badań angielskiego myśliciela, Roberta Grosseteste. Ten znakomity, choć mało znany autor scholastyczny przedstawił swoje rozważania na temat wolności na kartach traktatu De libero arbitrio. Najważniejsze inspiracje filozoficzne Grosseteste czerpał ze źródła filozofii starożytnej i średniowiecznej, zwłaszcza od Arystotelesa. Celem artykułu jest pokazanie, że dzięki wprowadzeniu pojęć atemporalnych możliwe jest zestawienie ze sobą wolności i modalności.
The article presents the correlation between freedom and modality that has become the subject of the philosophical research of the English thinker Robert Grosseteste. This excellent but little-known scholastic author has included his reflections on freedom on the pages of De libero arbitrio. Grosseteste drew his most important philosophical inspirations from ancient and medieval philosophy, especially from Aristotle. The aim of this article is to demonstrate that it is possible to compare freedom and modality by introducing atemporal terms.
Źródło:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2020, 27; 353-362
0208-7626
Pojawia się w:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konieczność fizyczna a zasady antropiczne w kosmologii
Physical necessity and anthropic principles in cosmology
Autorzy:
Życiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015954.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
zasada antropiczna
kosmologia
konieczność
prawo
Bóg
anthropic principle
cosmology
necessity
law
God
Opis:
The article contains a discussion of the relations between physical necessity, the idea of law in natural sciences, and the possibility of proving a teleological structure of the universe. Against the tradition reaching back to D. Hume, the author defends the view that the essence of physical laws cannot be reduced only to the level of observable regularities. The existence of regularities in nature assumes existence of latent relations of necessity that form the order of nature. The interpretation of the laws of nature that stresses necessity makes it possible to pass over to the teleological way of looking at the way that the universe functions.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 617-627
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marcin Tkaczyk’s Ockhamism, or Whether the Theory of Contingentia Praeterita is the only Plausible Solution to the Problem of Futura Contingentia
OCKHAMIZM MARCINA TKACZYKA, CZYLI O TYM, CZY TEORIA CONTINGENTIA PRAETERITA JEST JEDYNYM MOŻLIWYM ROZWIĄZANIEM PROBLEMU FUTURA CONTINGENTIA
Autorzy:
ŁUKASIEWICZ, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488279.pdf
Data publikacji:
2018-11-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
God
freedom
divine foreknowledge
necessity
truth
Bóg
wolność
Boża przedwiedza
konieczność
prawda
Opis:
In the first part of this article, we point out and discuss these the contained in Marcin Tkaczyk’s book, Futura Contingentia, with which we agree completely or at least partially. In the second part of the paper, we seek to consider whether the solution of the futura contingentia prob¬lem, rooted in the basic intuitions of William of Ockham, is the only one possible and availa¬ble for us. We argue that there is another possible approach to the problem of how to re-concile di¬vine omniscience with contingent events rather than the Ockhamist solution. The alter-native view, which we suggest, is “eternalism”, meaning that God is timeless, and that temporal necessity is compatible with contingent events and free decisions.
W części pierwszej artykułu wskazujemy i pokrótce omawiamy niektóre tezy zawarte w roz-prawie Futura contingentia Marcina Tkaczyka, z którymi się solidaryzujemy w pełni lub w du-żym stopniu. W drugiej części zastanawiamy się, czy rzeczywiście rozwiązanie problemu przy-szłych zdarzeń przygodnych, zgodne z koncepcją Ockhama, jest jedynym możliwym rozwią¬za-niem dla problemu futura contingentia. Jako propozycję alternatywną proponujemy stanowisko zwane eternalizmem. Tezą główną eternalizmu jest, że Bóg istnieje poza czasem i że konieczność temporalna nie wyklucza przygodności zdarzeń w tym libertariańskiej wolności woli.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 4; 115-134
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Causation and Intensionality in Aristotelian Logic
Autorzy:
Kovač, Srećko
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431026.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Aristotle
syllogism
proof
necessity
cause
intension
Arystoteles
syllogizm
dowód
konieczność
przyczyna
intensja
Opis:
We want to show that Aristotle’s general conception of syllogism includes as its essential part the logical concept of necessity, which can be understood in a causal way. This logical conception of causality is more general then the conception of the causality in the Aristotelian theory of proof (“demonstrative syllogism”), which contains the causal account of knowledge and science outside formal logic. Aristotle’s syllogistic is described in a purely intensional way, without recourse to a set-theoretical formal semantics. It is shown that the conclusion of a syllogism is justified by the accumulation of logical causes applied during the reasoning process. It is also indicated that logical principles as well as the logical concept of causality have a fundamental ontological role in Aristotle’s “first philosophy”.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 2; 117-136
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Status zasady racji dostatecznej
Autorzy:
Woleński, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2103025.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
G.W. Leibniz
konieczność
przygodność
logika
najwyższe prawa
myślenia
analityczność
modalność
przyczynowość
Opis:
Artykuł rozważa status zasady racji dostatecznej (ZRD). Analizowane są fragmenty pism Leibniza dotyczące ZRD. Leibniz stosował ją zarówno do zdań koniecznych (egzemplifikowanych w artykule prawami logiki), jak i zdań przygodnych, ale także do bytów. To motywuje odróżnienie ZRD w interpretacji logicznej i interpretacji ontologicznej. Główne wyniki analizy są następujące. Po pierwsze, trzeba odróżnić ZRD w sensie absolutnym i w sensie relatywnym. Jedynie to drugie rozumienie jest jasne. Po drugie, ZRD nie jest zdaniem koniecznym w sensie logicznym. Po trzecie, ZRD w sensie ontologicznym jest wątpliwa, a w każdym razie nie implikuje istnienia bytu koniecznego jako niezbędnego dla istnienia bytów przygodnych. Po czwarte, sławne pytanie Leibniza „Dlaczego istnieje raczej coś niż nic?” jest źle postawione i nie ma nic wspólnego z ZRD.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 4; 439-450
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Blizzard of the World: COVID-19 and the Last Say of the State of Exception
Zadymka świata: COVID-19 i ostatnie słowo stanu wyjątkowego
Autorzy:
Tacik, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034090.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
COVID-19
stan wyjątkowy
biopolityka
suwerenność
konieczność
state of exception
biopolitics
sovereignty
necessity
Opis:
The paper aims to grasp the COVID-19 pandemic as a socio-political catastrophe in the Benjaminian sense. As argued in the article, the scope and nature of the COVID-19 crisis eludes us due to our closeness to its inner core. What is obfuscated in this moment is the politico-legal framework on which the international community is based, where sovereignty and turbocapitalism join their forces to produce biopolitical devices. The paper looks into uses of the state of exception in particular countries, concluding that the rule of law in the pandemic was generally put on the back burner even by the countries that officially praise it. Sovereignty clearly returned to the stage, undermining parliamentarism and civil liberties in the sake of necessity. International law remained incapable of addressing this return, let alone of enforcing responsibility of China for infringing WHO rules. As a conclusion the paper argues that COVID-19 opened new-old paths of governing the living that will play a planetary role in the future fights for dominance and imposing a new face of capitalism.
Celem artykułu jest ujęcie pandemii COVID-19 jako socjopolitycznej katastrofy w sensie Waltera Benjamina. Zakres i natura kryzysu związanego z COVID-19 są nam niedostępne z racji naszej bliskości do jego centrum. W tym szczególnym momencie zaciemnieniu ulegają polityczno-prawne ramy wspólnoty międzynarodowej, w których suwerenność i turbokapitalizm łączą się w celu stworzenia biopolitycznych urządzeń. W artykule dokonano przeglądu zastosowań stanu wyjątkowego w poszczególnych państwach; jego konkluzją jest ogólne zaniedbanie kwestii praworządności nawet w krajach, które głoszą do niej przywiązanie. Bez wątpienia kluczową rolę zaczęła ponownie odgrywać suwerenność – podważając parlamentaryzm oraz swobody obywatelskie w imię konieczności. Prawo międzynarodowe okazało się niezdolne nie tylko do odpowiedzi na to zjawisko, ale nawet do wyegzekwowania odpowiedzialności Chin za złamanie reguł WTO. Artykuł zamyka konkluzja, zgodnie z którą COVID-19 otworzył nowe-stare ścieżki zarządzania żywymi, które odegrają planetarną rolę w przyszłych walkach o dominację i przeobrażą funkcjonowanie kapitalizmu.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2021, 96; 17-32
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kant i Leibniz o fatalizmie i ślepej konieczności
Kant and Leibniz on fatalism and blind necessity
Autorzy:
Kozyra, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621525.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Kant
Leibniz
fatalism
blind necessity
freedom
determinism
Kan
fatalizm
ślepa konieczność
wolność
determinizm
Opis:
W artykule odpowiadam na pytanie, czym jest fatalizm i ślepa konieczność w filozofii Kanta i Leibniza. W szczególności interesuje mnie to, co dokładnie czyni konieczność „ślepą”, według tych myślicieli. W tym kontekście omawiam kwestię tego, czy „oświecenie” konieczności oznacza obniżenie jej stopnia. Na to pytanie odpowiadam negatywnie. Co do fatalizmu, to pokazuję, że odrzucenie tego poglądu przez Kanta i Leibniza powinno być raczej brane za wyraz roztropności niż filozofii. Zgodnie z tym pokazuję, czego nie pociąga za sobą ich negacja doktryny fatalizmu. Poza tym twierdzę, że rozjaśnienie znaczenia takich pojęć jak fatum, fatalizm i ślepa konieczność u Kanta i Leibniza stanowi dogodny „punkt obserwacyjny” dla zrozumienia ich – skądinąd różnych, rzecz jasna – koncepcji wolności.
The paper attempts to answer the question what is fatalism and blind necessity in the philosophical doctrines of Kant and Leibniz. My concern is with what precisely makes the necessity “blind”, according to these thinkers. In connection with this, I discuss the issue whether to “enlighten” necessity means to lower its degree. I answer this question in the negative. As to fatalism, I show that Kant’s and Leibniz’s denial of it should rather be taken for an expression of prudence than philosophy. Accordingly, I say what this denial entails but, more importantly, what it does not entail. In general, I argue that making it clear what such concepts like fatum, fatalism and blind necessity mean in Kant and Leibniz is a good landmark for a revised understudying of their – otherwise different, of course – conceptions of freedom.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2020, 51; 23-43
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies