Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "koncepcja prawa" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Czy grozi nam kryzys prawa? Rozważania na tle problemu tzw. roszczenia do słuszności
Are we facing a crisis of law? Reflections in reference to the so-called claim to correctness problem
Autorzy:
Skuczyński, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531670.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Gustav Radbruch
formuła Radbrucha
niepozytywistyczna koncepcja prawa
roszczenie do słuszności
prawo haniebne
ustawowe bezprawie
etyka prawnicza
Radbruch’s formula
nonpositivist concept of law
claim to correctness
abominable law
statutory lawlessness
legal ethics
Opis:
Za przejaw aktualności filozofii prawa Gustava Radbrucha uznaje się̨ zazwyczaj teoretyczne zainteresowanie i praktyczne zastosowanie jego poglądów na zagadnienia prawa haniebnego, ustawowego bezprawia odmowy jego stosowania przez organy władzy publicznej, w szczególności przez sądy, znane pod określeniem „formuły Radbrucha”. Główną tezą artykułu jest to, że można wskazać inne oprócz formuły Radbrucha elementy jego filozofii prawa, które zachowują aktualność́ i obecne są̨ w dzisiejszych dyskusjach dotyczących samego pojęcia prawa, jego obowiązywania oraz stosowania. Chodzi przede wszystkim o stanowiące podstawę myśli Radbrucha rozróżnienie pojęcia prawa (Rechtsbegriff) i idei prawa (Rechtsidee) oraz ich wzajemny stosunek. Rozwiązanie przyjęte w tym zakresie przez samego Radbrucha jest szeroko wykorzystywane w kręgu reprezentantów tzw. niepozytywistycznej koncepcji prawa, ale można mu przypisać́ także znaczenie bardziej ogólne, które przejawia się w problemie tzw. roszczenia do słuszności (Anspruch auf Richtigkeit). Roszczenie takie ma być́ elementem nie tylko samego prawa, ale wszelkich wypowiedzi prawniczych, w tym aktów stosowania prawa. Teza, której będę starał się bronić głosi, że spośród trzech interpretacji problemu owego roszczenia najlepsze uzasadnienie posiada ta, która odwołuje się nie tylko do słuszności porządku prawnego i aktów stosowania prawa, ale także do odpowiedzialności prawników i ich obowiązków zawodowych. Takie ujęcie bowiem najpełniej odpowiada na wyzwania stojące przed współczesnym prawem, które ma coraz bardziej sprofesjonalizowany charakter, a jednocześnie coraz bardziej narażone jest na zjawiska właściwe wszelkim sprofesjonalizowanym dziedzinom życia, w tym przede wszystkim zjawiska o charakterze kryzysowym. Poza zakresem rozważań́ pozostawiona jest kwestia, do jakiego stopnia interpretacja ta zgodna jest z poglądami samego Radbrucha, choć́ zasygnalizowanych zostanie kilka argumentów za tym, że jest to być́ może stopień wyższy niż̇ w przypadku pozostałych interpretacji.
What is usually acknowledged as a topicality indication of Gustav Radbruch’s legal philosophy is the theoretical interest in and practical application of his ideas – known as the Radbruch’s formula – on abominable law, statutory non-law and the refusal to apply it by public authorities, the judiciary in particular. The article main argument is that we can point to other than Radbruch’s formula elements in his philosophy of law which are still applicable and present in the recent discussion on the concept of law itself, its validity and application. What this means is basic to Radbruch’s thought the distinction between the concept of law (Rechtsbegriff), the idea of law (Rechtsidee) and the relationship between the two. The solution accepted by Radbruch in this matter is very broadly applied by the representatives of the nonpositivist concept of law. However, the solution may be ascribed a more general meaning, which manifests itself in the ‘claim to correctness problem’ (Anspruch auf Richtigkeit). Such a claim has to be an element not only of law itself but also of all legal statements including acts of applying the law. The point I endeavour to defend is that out of the three interpretations of the claim to correctness problem, the one which refers not only to the correctness of legal order and law application acts, but also to lawyers’ professional obligations and responsibility is the best justified. This is because such a view most fully addresses the challenges of modern law, which has become increasingly professional in character, but on the other hand more prone to factors typical to fully professionalised walks of life – to critical factors especially. The question of how much the interpretation is compatible with Radbruch’s perspective, is beyond the scope of this analysis. However, some arguments suggesting higher degree of concordance will be presented.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2011, 2(3); 61-75
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
DODATKOWE UMOWY STRON W STOSUNKU PRACY W ŚWIETLE ZASADY UPRZYWILEJOWANIA PRACOWNIKA
ADDITIONAL AGREEMENTS BETWEEN PARTIES TO AN EMPLOYMENT RELATIONSHIP IN LIGHT OF THE EMPLOYEE’S PREFERENTIAL TREATMENT
Autorzy:
Rylski, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693556.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
employee’s preferential treatment
employment relationship
norms in the labour law
functional and purposeful directives
zasada uprzywilejowania pracownika
stosunek pracy
wykładnia funkcjonalna
zasady prawa
dyrektywy językowe
koncepcja derywacyjna
umowy dodatkowe
strony stosunku pracy
Opis:
The paper deals with a controversial issue of the admissibility of evaluation, in light of the employee’s preferential treatment, of additional stipulations of contracts signed by parties to an employment relationship, which do not form the underlying condition for their execution. The main aim of the work is to prove that the rule of the employee’s preferential treatment, contrary to the literal content of article 18 of the Labour Code should be understood in broader terms: as one that protects the entire work relationship including additional agreements. In principle, there are three types of argument that provide a rationale for the above thesis. Firstly, it is the nature of the rule of the employee’s preferential treatment which acts as a general and basic norm in the labour law, and the role it plays in the Labour Code. Secondly, it is the mechanisms characteristics of this rule that may be found in work regulations other than those referred to in the above mentioned article 18, and in particular in the very nature of the semi imperative norms dominating in the labour law. Thirdly, it is the result of the entire process of interpretation of article 18 of the Labour Code, including, in particular, the functional and purposeful directives.
Podjęta w artykule tematyka dotyczy kontrowersyjnego zagadnienia dopuszczalności oceny w świetle zasady uprzywilejowania pracownika postanowień dodatkowych umów zawieranych przez strony stosunku pracy, niebędących podstawą jego nawiązania. Celem pracy jest w szczególności wykazanie, że zasada uprzywilejowania pracownika, wbrew literalnemu brzmieniu przepisu art. 18 Kodeksu pracy, powinna być rozumiana szerzej: jako chroniąca całokształt treści stosunku pracy, którą formują również porozumienia dodatkowe. Za takim stanowiskiem przemawiają zasadniczo trzy argumenty. Po pierwsze, istota zasady uprzywilejowania pracownika jako normy ogólnej i podstawowej dla całego systemu prawa pracy, a także jej umiejscowienie w systematyce Kodeksu pracy. Po drugie, przejaw mechanizmów charakterystycznych dla tej zasady również w innych niż art. 18 Kodeksu pracy regulacjach prawa pracy, a w szczególności w samym charakterze dominujących w prawie pracy norm semiimperatywnych. Po trzecie wreszcie, wskazuje na to również wynik pełnego procesu wykładni przepisu art. 18 Kodeksu pracy uwzględniający w szczególności dyrektywy funkcjonalne i celowościowe.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2013, 75, 1; 95-104
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dozwolony zakres interpretacji prawa – rozważania na kanwie charakteru postępowania w sprawach o odmowę dokonania czynności notarialnej – glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 stycznia 2015 roku (SK 34/12)
Permitted scope of interpretation of the law – a discussion in the context of the nature of proceedings in cases of refusal to perform a notarial act – a commentary to the Judgment of the Constitutional Tribunal of 13 January 2015 (SK 34/12)
Autorzy:
Lewandowska-Mroczkowska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2027234.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
law on notaries
civil procedure
instance
complaint against a refusal to perform a notarial act
concept of matters “not from the beginning”
theory of law
rational legislator concept
juridical precedent
Prawo o notariacie
postępowanie cywilne
instancyjność
zażalenie na odmowę dokonania czynności notarialnej
koncepcja spraw „nie od początku”
teoria prawa
koncepcja racjonalnego prawodawcy
precedens sądowy
precedens jurydyczny
Opis:
Celem niniejszej glosy jest przedstawienie problematyki dozwolonego zakresu interpretacji prawa przez sądy w polskim porządku prawnym i jego wpływu na praktykę orzeczniczą, dla której punktem wyjścia jest omawiany wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Komentowane orzeczenie dotyczy istotnego, z punktu widzenia praktyki stosowania przepisów Kodeksu postępowania cywilnego2 oraz Prawa o notariacie3, charakteru prawnego dokonania przez notariusza odmowy dokonania czynności notarialnej. Zgodnie z art. 83 § 1 Prawa o notariacie notariusz może odmówić dokonania czynności notarialnej, na którą to odmowę przysługuje zażalenie. Wobec tego pojawia się pytanie, czy decyzja notariusza o odmowie dokonania czynności notarialnej zastępuje orzeczenie sądu pierwszej instancji. W niniejszej pracy zastosowano metodę analizy aktów prawnych oraz orzecznictwa i literatury odnoszących się do tego zagadnienia. Trybunał Konstytucyjny w komentowanym orzeczeniu przychylił się do stanowiska, że orzeczenie sądu okręgowego wydane na skutek zażalenia na odmowę dokonania czynności notarialnej nie jest zaskarżalne. W konsekwencji uznał notariusza za quasi-sąd, a dokonaną przez niego odmowę jako quasi-orzeczenie. Przeprowadzone badania pozwalają na sformułowanie tezy, że rozumowanie Trybunału Konstytucyjnego, choć w wielu miejscach trafne, opiera się na orzecznictwie sądów, w tym Sądu Najwyższego, które stoi w sprzeczności z teorią racjonalnego prawodawcy. Autorka w glosie podejmuje kwestię precedensu jurydycznego oraz jego oddziaływania na obowiązującą w polskim porządku prawnym koncepcję racjonalnego prawodawcy, a także dopuszczalnych granic interpretacji przepisów przez sądy.
The aim of this commentary is to present the issue of the permitted scope of interpretation of the law by Polish courts under the Polish legal system and its impact on the practice in judicial decisions. The starting point is the discussed judgement of the Constitutional Tribunal. This judgment addresses the legal nature of a notary’s refusal to perform a notarial act, which is significant from the practical point of view. Pursuant to Article 83(1) of the Law on Notaries, a notary may refuse to perform a notarial act and such a refusal may be complained against. Therefore, a question on the nature of the complaint against a refusal to perform a notarial act arises. The research method used in this article consists in the analysis of legislative acts, judicial decisions and relevant literature. In its judgement, the Constitutional Tribunal agrees with the position that a decision of a regional court issued as a response to a complaint against is refusal in question is non-appealable. In consequence, the Constitutional Tribunal recognized the notary’s decision as a quasi-judgment of the first instance court. The research conducted allows the formulation of a thesis that the Tribunal’s standpoint, although accurate in many places, is mainly based on judicial decisions, including those of the Supreme Court, which are contrary to the rational legislator theory. What is more, despite many amendments to the act, the legislator did not decide to settle this problem directly in the regulation in force. The author addresses the issue of a juridical precedent and its impact on the rational legislator concept that is in force in the Polish legal order and also refers to the issue of the permissible limits of courts’ interpretation of laws.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2021, 36; 163-180
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ETYCZNE IMPIKACJE (NIE)OSOBOWEGO TRAKTOWANIA CZŁOWIEKA
ETHICAL IMPLICATIONS OF (IN)HUMAN TREATMENT OF A HUMAN BEING
Autorzy:
Gryżenia, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/550246.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
koncepcja osoby, kryteria bytu osobowego, tożsamość, godność, prawa
osoby, aborcja, eutanazja
The concept of a person, criteria of being a person, identity, dignity,
common human rights, abortion, euthanasia
Opis:
Boecjusza definicję osoby: Individua substantia rationalis naturae, uznano za klasyczną i nie straciła ona nic ze swego znaczenia, choć w ciągu wieków dostrzegano ciągle to nowe elementy, wskazujące na wyjątkowość i złożoność bytu osobowego. Podkreślano, że człowiek jako osoba góruje nad naturą i każdą społecznością. Współcześnie następuje ścieranie się dwóch radykalnie odmiennych stanowisk. Jedno, reprezentowane przez myśl klasyczną, metafizyczną, w której człowiek jest osobą z samego faktu istnienia. Zawsze, od początku do końca – niezależnie od wieku, posiadanych sprawności, kwalifikacji i wykonywanych funkcji – człowiek jest osobą, niezmiennie jest tym, czym jest, i dlatego przysługuje mu niepodważalny kanon praw, a z naszej strony obowiązek szacunku i miłości. Przedstawiciele drugiego stanowiska mnożą kryteria, które wyłączają z grona osób coraz więcej ludzi. Osobami nie są dzieci w okresie prenatalnym i noworodki oraz ludzie starsi, chorzy, dotknięci niepełnosprawnością i pozostający w obliczu śmierci. Pierwsza grupa istot ludzkich, to „jeszcze nie osoby”, a druga, to „byłe osoby”. Jakość ich życia jest niższa niż w przypadku życia zdrowego zwierzęcia. Status bycia osobą przysługuje jedynie ludziom sprawnym, samodzielnym, aktywnie i twórczo uczestniczącym w życiu społecznym. Likwidacja najsłabszych, czyli aborcja i eutanazja, jest wymogiem wręcz niezbędnym, aby zapewnić wysoką jakość życia osobom „lepszym” i „silniejszym”. Wynika stąd jasno, że przy takim podejściu występuje realne niebezpieczeństwo „nieludzkiego” traktowania człowieka, dehumanizacji i barbarzyństwa.
Boethius’ definition of a person: Individua substantia rationalis naturae was recognized as classical and has not lost anything of its meaning, although throughout centuries many new elements showing uniqueness and complexity of personal existence have been noticed. It was highlighted that a human being as a person predominates nature and any community. Recently there has been a clash of two totally diverse standpoints. One of them represented by classical, metaphysical thought according to which a human being is a person from the very fact of existence. Always, from the beginning till the end - regardless of age, acquired skills, qualifications and functions performed – a human being is a person, invariably he/she is what he/she is and therefore he/she is entitled to unquestionable canon of rights and on our part to the duty to respect and love. Representatives of the other standpoint multiply criteria which exclude more and more people from the circle of persons. Persons are not children in prenatal period, newborns, old, sick and disabled people as well as those facing death. The former group of human beings are ‘not yet persons’ and the latter are ‘ex persons’. The quality of their life is lower than the quality of a healthy animal’s life. The status of being a person is reserved only to people who are fit, self-reliant and participate in social life in an active and creative way. Liquidation of the weakest that is abortion and euthanasia is an indispensable requirement to ensure high quality of life to the’ better ‘and ‘stronger’ ones. It can be easily concluded that such attitude may bring about real danger of ‘inhuman’ treatment of a human being, dehumanization and savagery.
Źródło:
Forum Pedagogiczne; 2011, 2; 71-96
2083-6325
Pojawia się w:
Forum Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia prawa Czesława Martyniaka w kontekście współczesnej dyskusji wokół paradygmatu niepozytywistycznej koncepcji prawa
Czesław Martyniak’s Philosophy of Law in the Context of the Contemporary Debate About the Paradigm of the Non-Positivist Conception of Law
Autorzy:
Potrzeszcz, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807972.pdf
Data publikacji:
2019-11-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
niepozytywistyczna koncepcja prawa
prawo naturalne
natura prawa
definicja prawa
moc wiążąca prawa
non-positivist conception of law
natural law
legal nature
definition of law
binding force of law
Opis:
In the contemporary philosophical-legal debate in Poland a growing interest in the nonpositivist conception of law may be noticed. It is a conception, which, contrary to the positivist conception, assumes, inter alia, the thesis about the necessity of the existence of a connection between law and morality. The aim of the present article is to show how topical Czesław Martyniak’s philosophicallegal thought is in the context of the contemporary debate about the paradigm of the nonpositivist conception of law. It turns out that if we compare the theses advanced by contemporary followers of neo-positivism with Czesław Martyniak’s views of the essence of law, we can find several related points. First of all this concerns the thesis about the necessity of the existence of a connection between law and morality, but also the non-positivist thesis about the ontological complexity of law, the very definition of law, and the issue of its binding force. In the final part of the article the author comes to the conclusion that although the contemporary debate about the concept and nature of law has reached a high level of sophistication, in fundamental questions it has not added anything new to what was said by Czesław Martyniak more than seventy years ago. However, today it is worth discussing the non-positivist conception of law, because such a discussion offers constructive criticism of legal positivism that is significant in practice. It tends towards improving the quality of positive law by taking into consideration also the demands of its validity and justice.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2010, 20, 2; 17-35
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grocjuszowska systematyka prawa
Grotius Law Systematics
Autorzy:
Makiłła, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1770896.pdf
Data publikacji:
2021-05-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Hugo Grocjusz
koncepcja prawa
system prawa
prawo natury
prawo pozytywne
conception of law
system of law
law of nature
positive law
Opis:
Przedmiotem artykułu jest odtworzenie koncepcji prawa przedstawionej w nauce Hugo Grocjusza (1583-1545), zawartej w jego głównym dziele Ius belli ac pacis libri tres (1625). Koncepcja prawa Grocjusza mająca swoją systematykę, nie była jednak oparta na ujęciach normatywnych bądź zestawieniach przepisów prawa, służących praktyce jurydycznej czy też dydaktyce; była natomiast konstrukcją wynikającą z przesłanek ideowych, zawierającą zasady i reguły prawne stanowiące wyraz filozoficznego i teleologicznego podejścia Grocjusza do prawa. Systematyka prawa Grocjusza, zbudowana na hierarchicznym porządku praw, występujących w poziomach od najwyżej ustanowionego i najszerszego zasięgiem prawa natury do rozbudowanego prawa pozytywnego, miała jednak w rozumieniu Grocjusza także znaczenie praktyczne. Była ona bowiem konstrukcją istniejącego i funkcjonującego w stosunkach społecznych ładu prawnego, stanowiącego istotny element świadomości ludzi stosujących się do niego. W takim też podejściu do prawa i porządku prawnego Grocjusz upatrywał zasadnicze przeznaczenie swojego przedsięwzięcia.
The subject of this article is rendering of law conception presented in Hugo Grotius (1583-1545) learning enclosed in his main work Ius belli ac pacis libri tres (1625). The Grotius law conception that have been had its own systematics was based however not on normative settlements or statements of law regulations serving in juridical practice and also didactics whereas it was construction of law resulting of ideological premises containing law principles and rules being the express of philosophical and theological approach of Grotius to law. Grotius law systematics built on hierarchic order of laws existed on the levels of law from the highest placed and having widest extent law of nature to expanded and differentiated positive law had still also in Grotius understanding a practical meaning. It was a construction of law order existing and functioning in social relations reflecting a certain natural order being an essential element consciousness of men adhering to it. In this approach to law and law order Grotius has been seen the fundamental purpose of his intention.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2020, 30, 2; 35-49
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interpretacja art. 15 ust. 1 pkt 4 uznk w świetle koncepcji wykładni Macieja Zielińskiego
Interpretation of Article 15(1)(4) of the Combating Unfair Competition Act: applying the approach of Maciej Zieliński
Autorzy:
Kamela, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507977.pdf
Data publikacji:
2013-02-12
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Tematy:
art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
opłaty półkowe
utrudnianie dostępu do rynku
wykładnia prawa
koncepcja wykładni Macieja Zielińskiego
Article 15(1)(4) of the Combating Unfair Competition Act
slotting fees
introduction of market entry barriers
interpretation of the law
the approach of Maciej Zieliński
Opis:
Właściwie przeprowadzona wykładnia dowodzi, że zachowaniem zabronionym przez art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (uzna) jest utrudnianie dostępu do rynku. Analiza charakteru przepisów uznk prowadzi do wniosku, że pobranie opłaty innej niż marża handlowa nie jest wystarczającą przesłanką do zastosowania art. 15 ust. 1 pkt 4 uznk. Wykładnia tego przepisu ma decydujący wpływ na zakres i przebieg postępowania dowodowego w sprawach sądowych.
Proper interpretation of Article 15(1)(4) of the Combating Unfair Competition Act leads to the conclusion that it is the introduction of impediments to market access that is forbidden thereby. An analysis of the provisions of the Act proves that a mere ‘collection of charges other than commercial margins’ for accepting goods for sale is not a sufficient premise to apply its sanctions. The interpretation of this provision has a big influence on the scope and course of evidentiary proceedings in court trials on such cases.
Źródło:
internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny; 2013, 2, 2; 15-17
2299-5749
Pojawia się w:
internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kiedy prawo nie spełnia funkcji komunikacyjnej – krytyka monologicznych relacji społecznych w świetle dialogicznej koncepcji prawa
Autorzy:
Rossmanith, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47409596.pdf
Data publikacji:
2021-10-19
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
dialog
komunikacja
relacje monologiczne
dialogiczna koncepcja prawa
komunikacyjna funkcja prawa
komunikacja między ludźmi
moralność prawa
dialogue
communication
monological relations
dialogical concept of law
communicative function of law
communication between people
morality of law
Opis:
The article deals with the problem of monological social relations as related to the conception of law that does not meet the communication criterion. The analysis is based on the dialogical concept of law and, correspondingly, on Arendt’s notion of the Athenian polis, Gadamer’s hermeneutics, Habermas’s theory of communicative action, Honneth’s theory of recognition, Foucault’s critique of monological society, and Fuller’s morality of law. The most important thesis is that the ethical condition of law fulfilling the communicative function is the recognition of the dialogical subjectivity of a human being and its participation in the constitution of law.
Źródło:
Studia Iuridica; 2021, 87; 429-445
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja wykładni prawa Macieja Zielińskiego
Maciej Zieliński’s conception of legal interpretation
Autorzy:
Choduń, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693592.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
normative conception of legal interpretation
quasi-idiomatic of the legal text act
interpretatio cessat post applicationem trium typorum directionae
omnia sunt interpretanda
normatywna koncepcja wykładni prawa
quasi-idiomatyczność tekstu aktu prawnego
Opis:
The collection of interpretative functions used at three stages of interpretation (the ordering phase, the restructuring phase and the perceptive phase) create a normative conception of the interpretation of law which in its primary form was first presented by Maciej Zieliński in 1969. It was later described fully by the same author in his monograph Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki published in 2002. Under this conception it is assumed that interpretation is always done omnia sunt interpretanda and that the text of a legislative act is ways of expressing norms in legal provisions, which requires their reconstruction (syntax-wise, logic-wise and content-wise) and subsequent equivalencing meaning-wise. The result of the activities undertaken by the legislator, after the linguistic, systemic and functional directives have been applied in accordance with the principle of interpretatio cessat post applicationem trium typorum directionae – a legal norm understood as a complete (syntax-, content- and logic-wise) expression sufficiently unambiguous at the given interpretative moment.
Zbiór dyrektyw interpretacyjnych stosowanych w trzech fazach wykładni (fazie porządkującej, fazie rekonstrukcyjnej i fazie percepcyjnej) tworzy normatywną koncepcję wykładni prawa, której pierwotną wersję przedstawił w 1969 r. Maciej Zieliński, a w pełni zaprezentował w monografii Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki w 2002 r. W koncepcji tej przyjmuje się, że interpretacji dokonuje się zawsze (omnia sunt interpretanda) i podlega jej tekst aktu prawnego, który ze względu na swoiste cechy związane z quasi-idiomatycznością oraz różnymi sposobami wyrażanie norm w przepisach prawnych, wymaga przeprowadzenia czynności rekonstrukcyjnych (syntaktycznie, logicznie i treściowo) oraz ujednoznaczniających. Natomiast rezultatem działań interpretatora – po zastosowaniu dyrektyw językowych, dyrektyw systemowych i dyrektyw funkcjonalnych zgodnie z zasadą interpretatio cessat post applicationem trium typorum directionae – jest norma prawna rozumiana jako zupełna (syntaktycznie, treściowo i logicznie) wypowiedź dostatecznie jednoznaczna w wybranym momencie interpretacyjnym.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 4; 57-67
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontekst odkrycia i kontekst uzasadnienia w świetle topicznej koncepcji prawa
Context of discovery and context of justification in the light of the lopical concept of law
Autorzy:
Holocher, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596775.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Teoria prawa
Topiczna koncepcja prawa
Legal theory
Topical concept of Law
Opis:
The subject of this text is the distinction between the context of discovery and context of justification in legal reasoning, exemplified by the discursive concept of law which is represented by legal topics, however, the deliberations contained herein are of the philosophical and legal nature instead of dogmatic and legal one, thus, they do not directly refer to any field of law. The starting point and also justification for the deliberations is to assume a hypothesis for the possible adaptation of the appointed distinction in the theory of law Its meaning has been limited to two separate questions referred to various aspects of legal interpretation and argumentation, the former being: “How do we arrive at formulating an interpretative hypothesis?”, and the latter: “How can it be justified?”. The main thesis of the text comes down to a statement that it is the nature of legal reasoning as presented by legal topics which defines both the way of arriving at an interpretative hypothesis understood as a proposal to settle a dispute as well as the way of justification for such hypothesis. As a result of that, a topical point of view is associated with both views being in favour of the genetic and validative value of heuristics in the process of legal cognition and the kind of preferred justification criteria, which, in case of topics, constitutes a consensus of opinions on what, in a specific here and now case, is or might be regarded as just. That means that the final decision on the value of legal reasoning and adjudicationis coming down to connect a specific legal effect with the actual state of affairs will be made on the basis of both the context of legal discovery and the context of justification.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2009, LXXX (80); 9-29
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między prawem naturalnym, konwencjonalizmem i wartościami. Pytanie o filozoficzne podstawy wychowania
BETWEEN NATURAL LAW, CONVENTIONALISM AND VALUES. QUESTION ABOUT THE PHILOSOPHICAL FOUNDATIONS OF EDUCATION
Autorzy:
Rutkowski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/549884.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
klasyczna koncepcja prawa naturalnego
konwencjonalizm
wartości
kształcenie
classical natural law theory
conventionalism
values
education
Opis:
Two traditions, which are the philosophical and educational foundations of the Western culture, were characterised and compared in this article. Classical natural law theory and modern, conventionalist vision of state, law and morality were analysed. In the last part of the article, the concept of values was critically discussed.
W artykule scharakteryzowano i porównano ze sobą dwie tradycje tworzące – również w perspektywie edukacji – filozoficzne podstawy kultury zachodniej. Zanalizowano klasyczną koncepcję prawa naturalnego oraz nowożytną, konwencjonalistyczną wizję państwa, prawa i moralności. W końcowej części artykułu przeprowadzono krytyczną analizę pojęcia „wartości”.
Źródło:
Forum Pedagogiczne; 2017, 7, 2; 169-182
2083-6325
Pojawia się w:
Forum Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niepozytywistyczna koncepcja prawa
Non-Positivist Conception of Law
Autorzy:
Peczenik, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807829.pdf
Data publikacji:
2019-11-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
niepozytywistyczna koncepcja prawa
koherencja
argumentów
obowiązywanie
ważenie
non-positive concept of law
application
coherence
weighing arguments
Opis:
The author of this article formulates a non-positivist conception of law, similar to the ones developed by R. Dworkin and R. Alexy, yet not identical with them. At present there are numerous non-positivist theories of law which do not employ a strong proposition regarding the natural law. Supporters of legal non-positivism include common moral principles in the area of law and assume that these principles are both causes of human actions and propositions that justify such actions. The author draws on R. Alexy in giving arguments for and against legal positivism, and he regards the relativity argument as the basis. Indeed, a positivist can accuse a non-positivist of making law conditional upon moral judgment, which may not be rationally defended. This article as a whole may be treated as a response to this argument. The non-positivist theory of law, defended in this article, assumes that both moral principles and legal norms have a prima facie character. Speaking of prima facie norms (inter alia, principles) and values, the author implies that they are justifiable, but neither certain nor acceptable in the present mode of justifying. Further, they are possible to be weighed. Finally, they are possible to be revoked, at least in the minimum sense of being not perpetual. It is the author’s view that all morality has a prima facie character, i.e. it is possible to be revoked and weighed. Generally, each legal norm can be presented as a result of the legislator weighing arguments. Weighing of arguments leads to problems with coherence. The recognition of values, principles and weighing does not entail disregard for norms. The author believes that one has a prima facie moral duty to obey law. However, the legal application of a normative system as a whole is not independent of its content. The author assumes that an extremely immoral normative system will have no application.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2010, 20, 1; 7-37
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O grze interpretatora z tekstem prawnym i czynnikami pozatekstowymi w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa
On an Interpreter’s Game with the Legal Text and Extratextual Factors in the Derivative Concept of Legal Interpretation
Autorzy:
Jabłoński, Paweł
Kaczmarek, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531493.pdf
Data publikacji:
2020-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
derywacyjna koncepcja wykładni prawa
granice władzy prawniczej
tekst prawny
derivative concept of legal interpretation
limits of juristic power
legal text
Opis:
Celem artykułu jest przyjrzenie się derywacyjnej koncepcji wykładni prawa z punktu widzenia struktury granic władzy prawniczej. Przyjmujemy, że struktura ta zawiera: kulturę polityczno-prawną, tekst prawny, kulturę prawniczą oraz czynniki osobowościowe, takie jak wyczucie etyczne i estetyczne. Obecnie koncepcja derywacyjna jest najbardziej wpływową polską teorią wykładni prawa. Próbujemy pokazać, że wedle tej koncepcji proces interpretacji prawa jest pewnego rodzaju grą pomiędzy tekstem i czynnikami pozatekstowymi, które traktujemy jako pozatekstowe granice władzy prawniczej. Z jednej strony, tekst prawny nie determinuje całego znaczenia prawa, mając jednak dla niego istotne znaczenie. Z drugiej strony, koncepcja derywacyjna precyzyjnie identyfikuje inne czynniki, które są ważne dla zawartości prawa.
The aim of this paper is to show the derivative concept of legal interpretation from the point of view of the structure of limits of the juridical power. This structure includes the politico-legal culture, the legal text, the juridical culture, and personal factors, such as ethical and aesthetic judgements. These days, the derivative concept is the most influential Polish theory of legal interpretation. According to this concept the process of interpreting the law is a kind of a game between the legal text and extratextual factors, which are treated as extratextual limits of juridical power. On the one hand, the legal text does not determine the full meaning of the law, although it has great importance for it. On the other hand, the derivative concept precisely identifies certain others factors that are relevant for the content of law.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 49-65
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oryginalizm Antonina Scalii jako teoria wykładni prawa
Autorzy:
Maroń, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/525277.pdf
Data publikacji:
2010-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Scalia
koncepcja ,,żyjącej konstytucji"
wykładnia prawa
Opis:
W artykule omówiono jedną z współczesnych amerykańskich teorii wykładni prawa, tj. oryginalizm zwykłego znaczenia (plain meaning originalism). Propagatorem i współtwórcą tej teorii jest sędzia Sądu Najwyższego USA Antonin Scalia. Scaliowski oryginalizm sprowadza wykładnię prawa do zespołu czynności intelektualnych ukierunkowanych na ustalenie zwykłego językowego znaczenia tekstu aktu normatywnego z momentu jego ogłoszenia. Można określić go zatem tekstualizmem bazującym na kompetencjach językowych pierwotnego prawodawcy i pierwotnych adresatów. Oryginalizm korzysta z dyrektyw interpretacyjnych językowych, a pomocniczo systemowych. Generalnie odrzuca natomiast sięganie do dyrektyw wykładni celowościowej i funkcjonalnej. Wyznacznikiem znaczenia prawa nie może być zamiar czy cel prawodawcy, lecz tekst prawny i tradycja. W ocenie Scalii prawo nie zmienia się samoczynnie, tj. pozalegislacyjnie, wraz ze zmianą społecznych potrzeb i oczekiwań. Krytykuje więc koncepcję „żyjącej konstytucji”, upatrując w niej źródło sędziowskiej dyskrecjonalności. Demokratycznie wybrani przez naród parlamentarzyści, a nie sędziowie powinni aktualizować prawo.
This article discusses one of the contemporary American theories on interpretation, i.e. plain meaning originalism. The propagator and co-author of this theory is Antonin Scalia – Associate Justice of the Supreme Court of the United State. Scalia’s originalism is a doctrine about how judges ought to interpret statutes and constitution according to their original meaning. Therefore we can define it with textualism based on language competence of the primary legislator and primary addressees. Originalism uses interpretative, language and system directives. In general it refuses using function and purposefulness. What determines the meaning of law is legal codes and tradition. According to Scalia law does not change automatically together with changes of social needs and expectations. He criticizes the concept of “living constitution” regarding it as a source of judicial discretionality. Members of parliament, elected in a democratic voting, should update the law, not judges.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2010, 4 (4); 23-52
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem polityczności orzecznictwa z perspektywy rozumienia polityczności jako sfery wspólnych wartości. Wstęp do neoklasycznej koncepcji prawa
The Problem of the Political Nature of Judicial Decisions from the Perspective of Considering the Political as a Domain of Common Values. An Introduction to the Neoclassical Concept of Law
Autorzy:
Barut, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1955417.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
polityczność orzecznictwa
neoklasyczna koncepcja prawa
Maurice Hauriou
Carl Schmitt
political nature of judicial decisions
neoclassical concept of law
Opis:
Celem artykułu jest analiza problemu polityczności orzecznictwa poprzez rekonstrukcję sposobów ujmowania związku prawa z wartościami politycznymi we współczesnym dyskursie filozoficzno-prawnym. Analizowany problem ujęty został z perspektywy koncepcji prawa, która uznaje prawo za praktykę określonej wspólnoty politycznej. Autor podejmuje próbę rekonstruowania współczesnego myślenia o polityczności prawa odrzucającego paradygmat woluntarystyczny i indywidualistyczny, a przyjmującego paradygmat fronetyczny i wspólnotowy.
The aim of the article is to analyse the problem of the political nature of judicial decisions through a reconstruction of the ways of interpreting the relationship between law and political values in the contemporary philosophical-legal discourse. The considered problem has been presented from the perspective of such a concept of law that recognises law as a practice of a certain political community. The author attempts to reconstruct the contemporary understanding of the political nature of law viewed as rejecting the voluntarist and individualist paradigms and adopting the phronetic and community paradigms instead.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2020, 12, 3; 32-49
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies