Temat: kingdom of poland - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Słów kilka o przywilejach Karaimów na ziemiach polskich
A few words on the privileges of Karaites
Несколькослово привилегияхкараимов на польскихземлях
Autorzy:: Akartel, Gustaw Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2191561.pdf
Data publikacji:: 2020-06-22
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: караимы
евреи
привилегии
ограничения свободы
Королевство Польское
Великое княжество Литовское
Российская Империя
Karaites
Jews
privileges
restrictions of freedom
Kingdom of Poland
Grand Duchy of Lithuania
Russian Empire
Opis:: According to historical data, Karaites, as an ethnic group and as a religious community, settled in the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania under the Grand Duke Vytautas. Of their own free will or compulsion, the Karaites began to settle, first of all in Trakai, and then Vilnius, Galich and other places, as evidenced, in particular, by the recognition of privileges and their extension by subsequent Lithuanian princes, Polish kings and Russian emperors. Karaites never constituted a large ethnic group, both in the territory of the Grand Duchy of Lithuania and the Kingdom of Poland, and, after the partition of the Polish Commonwealth. In the western regions of the Russian Empire, especially since their number was in the 18th century, declined (the rebellion of the Haidamakas, and then due to the plague). In addition to the problem of Karaites, the article also pays attention to the (comparatively) legal, and not only, restrictions for the larger Jewish population.
Согласно историческим данным, караимы, как этническая группа и как религиозная община, обосновались в Королевстве Польском и Великомc княжестве Литовском при великом князе Витовте (Витольде). По своей ли воле или принуждению, караимы стали поселяться, в первую очередь в Тракае, а затем Вильнюсе, Галиче и др. местах, о чем свидетельствуют, в частности, признание им привилегий и их продление последующими литовскими князьями, польскими королями и российскими императо- их продление последующими литовскими князьями, польскими королями и российскими императо- их продление последующими литовскими князьями, польскими королями и российскими императорами. Караимы никогда не представляли собой многочисленного этноса, как на территории Великого княжества Литовского и Королевства Польского, так и, после разделов Речи Посполитой, в западных областях Российской Империи, тем более, что число их в XVIII в. сократилось (восстание гайдамаков, а затем и вследствие чумы). Помимо проблемы караимов в статье уделено также внимание (сопоставительно) правовым, и не только, ограничениям для более многочисленного еврейского населения.
Źródło:: Iudaica Russica; 2020, 1(4); 88-101
2657-4861
2657-8352
Pojawia się w:: Iudaica Russica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Podział dawnego latyfundium kasztelana krakowskiego Spytka Wawrzyńca Jordana (1518-1568) w 1597 roku. Studium z dziejów młodszej gałęzi rodziny Jordanów herbu Trąby
The division of the former latifundium of the castellan of Kraków Spytek Wawrzyniec Jordan (1518-1568) in 1597. A study from the history of the younger branch of the Jordan family, Trąby coat of arms
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/23050719.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Spytek Wawrzyniec Jordan herby Trąby
młodsza gałąź rodziny Jordanów
polska szlachta
własność ziemska
Królestwo Polskie w XVI w.
potomkowie Spytka Wawrzyńca Jordana w XVI i XVII w.
genealogia
Spytek Wawrzyniec Jordan
Trąby coat of arms
the younger branch of Jordan family
Polish nobility
land property
Kingdom of Poland in 16th century descendants of Spytek Wawrzyniec Jordan in 16th and 17th century
genealogy
Opis:: Artykuł poświęcony jest dziejom rodziny Jordanów h. Trąby od XIV do XVI w. Szczególną uwagę zwrócono na dokonania kasztelana wojnickiego Mikołaja (1467–1521) i jego syna, kasztelana krakowskiego Spytka Wawrzyńca (1518–1568). Mikołaj był bliskim współpracownikiem królów Aleksandra i Zygmunta I. Pod ich panowaniem zrobił wielką karierę, stając się jednym z małopolskich możnowładców. Jeszcze więcej osiągnął Spytek Wawrzyniec, zaufany doradca Zygmunta Augusta, który został pierwszym senatorem świeckim – kasztelanem krakowskim. Był on jednym z najważniejszych ludzi w państwie ostatniego Jagiellona w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XVI w. Obaj Jordanowie użytkowali liczne królewszczyzny. Mieli jednak również rozległe dobra prywatne. Latyfundium Spytka Wawrzyńca Jordana obejmowało 4 miasta i ponad 85 wsi i było porównywalne z dobrami starych rodów możnowładczych – Tarnowskich i Tęczyńskich. Kasztelan krakowski nie pozostawił jednak męskiego dziedzica, a jego dobra zostały podzielone w 1597 r. pomiędzy jego trzy żyjące córki i spadkobierców dwóch innych, nieżyjących już wtedy córek. W opracowaniu przedstawiono uczestników i warunki dokonanego wówczas podziału. Omówiono też dalsze losy każdego ze spadkobierców oraz dzieje objętych przez nich w 1597 r. majątków do połowy XVII w. Wraz ze śmiercią Anny Sieniawskiej, wdowy po Spytku Wawrzyńcu Jordanie, rodzina Jordanów zniknęła z szeregów małopolskiego możnowładztwa. Dobra zaś zgromadzone przez najwybitniejszego jej przedstawiciela, kasztelana krakowskiego Spytka Wawrzyńca poprzez jego córki i wnuki przeszły natomiast we władanie Ligęzów, Skotnickich, Zebrzydowskich, Orzelskich, Przerembskich, Tarłów i Zborowskich. Część tych majątków pozostała na dłużej w posiadaniu jego potomków, część zaś trafiła w obce ręce.
The article is devoted to the history of the Jordan family Trąby coat of arms from the 14th to the 16th century. Particular attention was paid to the achievements of the castellan of Wojnicz Mikołaj (1467–1521) and his son, the castellan of Kraków Spytek Wawrzyniec (1518–1568). Mikołaj was a close associate of kings Alexander and Sigismund I. Under their reign, he made a great career, becoming one of the magnates of Małopolska. Spytek Wawrzyniec, a trusted advisor to Sigismond August, who became the first secular senator – the castellan of Kraków, achieved even more. He was one of the most important people in the state of the last Jagiellonian in the fifties and the sixties of the 16th century. Both Jordans, father and son, possessed numerous royal lands. However, they also had extensive private landed estates. The latifundium of Spytek Wawrzyniec Jordan included 4 towns and over 85 villages and was comparable to the property of the old magnates families – Tarnowski and Tęczyński. The castellan of Kraków, however, did not leave a male heir, and his property was divided in 1597 between his three living daughters and the heirs of two other, then deceased daughters. The study presents the participants and the conditions of the division made in 1597. The further fate of each of the heirs and the history of the estates taken by them until the mid-17th century was discussed. With a death of Anna Sieniawska, the widow of Spytek Wawrzyniec Jordan, the Jordan family disappeared from the ranks of Małopolska magnates. On the other hand, the landed estates accumulated by its most outstanding representative, castellan of Kraków Spytek Wawrzyniec, trough his daughters and grandchildren, passed into hands of the Ligęza, Skotnicki, Zebrzydowski, Orzelski, Przerembski, Tarło and Zborowski families. Some of these estates remained in the possession of his descendants for a long time, while others were transferred to foreign hands.
Źródło:: Przegląd Nauk Historycznych; 2022, 21, 2; 9-70
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:: Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Projekt konstytucji rosyjskiej z 1820 roku – tryumf czy zapowiedź końca Królestwa Polskiego?
A Draft of the Russian Constitution of 1820 – A Triumph or Foreboding of the End of the Kingdom of Poland?
Autorzy:: Barańska, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/653906.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: draft of the Russian constitution of 1820
Alexander I
Kingdom of Poland 1815–1830
projekt konstytucji rosyjskiej z 1820
Aleksander I
Królestwo Polskie 1815–1830
Opis:: Przedmiotem artykułu jest analiza projektu konstytucji rosyjskiej z 1820 r. w kontekście polityki wewnętrznej i polityki polskiej Aleksandra I. Utworzenie Królestwa Polskiego dało carowi możliwość przetestowania systemu, który zamierzał wprowadzić w całym Cesarstwie. Miał on polegać na połączeniu ustroju konstytucyjnego z autokratyczną władzą monarchy.
The article is an analysis of a draft Russian constitution of 1820 in the context of internal policy and policy toward Poland conducted by Tsar Alexander I. The creation of the Kingdom of Poland allowed the tsar to test the system he wanted to impose on his whole Empire. It was to combine the constitutional political system with his autocratic power.
Źródło:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2020, 55, 1; 51-91
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Praca akuszerek w Królestwie Polskim w I połowie XIX wieku. Próba oceny historycznej, prawnej i socjologicznej
Midwifery in the Kingdom of Poland in the first half of the 19th century. An attempt at historical, legal and sociological assessment
Работа акушерок в Польском королевстве в I половине ХIХ в. Проба исторической, правовой и социологической оценки
Autorzy:: Barszczewski, Waldemar
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/952220.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: Польское королевство
ХIХ век
акушерки
институт гинекологии
образование
królestwo polskie
xix wiek
akuszerki
instytut położniczy
szkolnictwo
the kingdom of poland
19th century
midwives
department
of midwifery
school system
Opis:: The article describes a process of development and professionalization of midwifery. It draws our attention to an important social role played by women who delivered babies. In particular, the article focuses on the 19th century, the time when this job developed dynamically and was professionalized in Poland. At that time, delivery of babies transformed from an activity performed on the basis of non-systemized knowledge into legally regulated professional care. The article depicts the allocation of midwives in the Kingdom of Poland’s Provinces and in the city of Warsaw. Apart from a historical analysis of this job, the article presents its social positioning, how midwives were perceived at that time, their social and national origin as well as earnings and social status. Moreover, the article analyzes legal acts regulating their work which allow to determine what requirements had to be fulfilled by midwives.
Статья описывает процесс формирования и профессионализации специальности акушерки. Автор обращает внимание на важную общественную роль женщины, принимающей роды. Особенно его интересует период ХIХ века, в котором на территории Польши начала динамично развиваться данная профессия. Именно в әто время принятие родов из обычного занятия, основанного на несистематическом знании, перешло в область профессионально урегулированной опеки. В статье говориться о размещении акушерок в королевских губерниях и на территории Варшавы. Кроме исторического анализа профессии акушерки в статье указывается на ее общественную значимость, способ восприятия представительниц данной профессии той әпохи, их социальное и национальное происхождение, уровень заработка, а также общественную позицию, занимаемую ими. Автор анализирует юридические документы, которые дают возможность определить, какие требования ставились перед представительницами данной профессии.
Źródło:: Studia Podlaskie; 2016, 24
0867-1370
Pojawia się w:: Studia Podlaskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Ad annos discretionis. Dorastanie w miastach późnośredniowiecznej Polski
Ad annos discretionis. Growing Up in Towns and Cities of Late Medieval Poland
Autorzy:: Bartoszewicz, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28763582.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: coming of age
adolescence
town
late Middle Ages
Kingdom of Poland
pełnoletność
dorastanie
miasto
późne średniowiecze
Królestwo Polskie
Opis:: Celem artykułu jest analiza zagadnień związanych z postrzeganiem granicy pełnoletności w miastach polskich w XV i pierwszych dekadach XVI w. Osiągnięcie pełnoletności, czyli lat sprawnych (anni discretionis) było regulowane prawem, a termin ten występuje regularnie w rejestrach sądów miejskich i sądów wyższych prawa niemieckiego. Analiza materiału źródłowego umożliwia zatem odpowiedź na pytanie, jak wyglądał w praktyce proces wchodzenia w pełnoletność, jakie wiązały się z tym prawa i obowiązki oraz pozwala zaobserwować różnice i podobieństwa w sposobie traktowania dorastających dziewcząt i chłopców.
The article aims to analyse issues related to the perception of the age of majority in Polish towns in the fifteenth and first decades of the sixteenth century. Attaining the age of majority, i.e. the age of discretion (Latin: anni discretionis) was regulated by law, and the term appears regularly in the registers of municipal courts and higher courts of German law. Therefore, the analysis of the source material makes it possible to reconstruct the process of coming of age together with the rights and obligations related to it and allows us to observe differences and similarities in treating adolescent girls and boys.
Źródło:: Kwartalnik Historyczny; 2023, 130, 3; 467-492
0023-5903
Pojawia się w:: Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Wznowienie i organizacja sądownictwa polskiego w Zamościu w latach 1918–1919
Autorzy:: Bereza, Arkadiusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/609275.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: judiciary
courts of the Kingdom of Poland
magistrates’ courts
Zamość
judges
prosecutors
investigative judges
Zamoyski Palace
sądownictwo
sądy królewsko-polskie
sądy pokoju
sędziowie
prokuratorzy
sędziowie śledczy
pałac Zamoyskich
Opis:: During World War I, after the evacuation of the Russian authorities, a local grassroots judiciary system was established in July 1915 in Zamość and surroundings on the initiative of local lawyers. It operated for a short period and then was disbanded by the Austrian occupation authorities. However, the courts of the lowest instance remained, bound within the instance system with the occupation administration and military courts. In Zamość, the Magistrate’s Court and the Military Regional (District) Court were functioning. Following the proclamation of the Act of 5 November of 1916 by the German and Austro-Hungarian Emperors, according to the provisions contained therein, the work aimed at handing over the judiciary in the occupied territories of the Kingdom of Poland to Polish hands was commenced. On 1 September 1917, the courts of the Kingdom of Poland were opened, including the Magistrate’s Court in Zamość. As a result of the initiative of the municipal authorities of Zamość and local social organizations, the Regency Council of the Kingdom of Poland decided to establish the District Court of the Kingdom of Poland in Zamość. It was inaugurated on 1 June 1918 with Romuald Jaśkiewicz as its President, who had previously been the justice of peace of Zamość. The court was composed of four district judges, four investigating judges and one district prosecutor and three deputy prosecutors. These positions were assumed by attorneys in law, lawyers coming from Galicia, as well as Polish lawyers who had returned from Russia torn by the civil war. Lower positions such as investigative judges were also assumed by trainee judges. In the years 1918–1919, significant rotation of personnel in these positions could be observed. The Zamość District covered four counties (in Polish: powiaty): Zamość, Biłgoraj, Hrubieszów and Tomaszów, with 19 peace courts operating in their respective areas. They comprised two magistrates’ courts in Zamość, covering the so-called municipal district and rural district. These were presided by Zygmunt Kostkiewicz and Adam Sajkiewicz. In November 1918, the courts of Zamość began to issue judgements “on behalf of the Republic of Poland”, and soon afterwards these courts were seated in the Zamoyski Palace refurbished for that purpose.
W czasie I wojny światowej, w lipcu 1915 r. po ewakuacji władz rosyjskich, w Zamościu i jego okolicach z inicjatywy miejscowych prawników powstało sądownictwo obywatelskie. Funkcjonowało krótko, zostało rozwiązane przez austriackie władze okupacyjne. Utrzymano jednak sądy najniższej instancji, wiążąc je instancyjnie z organami administracji okupacyjnej i sądami wojskowymi. W Zamościu funkcjonował sąd pokoju i wojskowy sąd obwodowy (powiatowy). Po wydaniu przez władców Niemiec i Austro-Węgier aktu 5 listopada z 1916 r. zgodnie z zawartą w nim zapowiedzią przystąpiono do prac mających na celu przekazanie w polskie ręce wymiaru sprawiedliwości na okupowanych terenach Królestwa Polskiego. W dniu 1 września 1917 r. otwarto sądy królewsko-polskie, a wśród nich sąd pokoju w Zamościu. W wyniku inicjatywy władz miejskich Zamościa i lokalnych organizacji społecznych Rada Regencyjna Królestwa Polskiego podjęła decyzję o utworzeniu królewsko-polskiego Sądu Okręgowego w Zamościu. Został on uroczyście otwarty w dniu 1 czerwca 1918 r., a jego prezesem mianowano dotychczasowego zamojskiego sędziego pokoju Romualda Jaśkiewicza. W skład sądu weszło czterech sędziów okręgowych, czterech sędziów śledczych, a także prokurator okręgowy i trzech podprokuratorów. Stanowiska te objęli adwokaci, prawnicy pochodzący z Galicji oraz polscy prawnicy powracający z ogarniętej wojną domową Rosji. Niższe stanowiska (np. sędziów śledczych) obsadzane były również przez pierwszych aplikantów sądowych. W latach 1918–1919 można zaobserwować spory ruch kadrowy na tych stanowiskach. Okręg zamojski obejmował cztery powiaty: zamojski, biłgorajski, hrubieszowski i tomaszowski, z działającymi na ich obszarze 19 sądami pokoju. Wśród nich były dwa sądy pokoju w Zamościu, obejmujące tzw. okręg miejski i okręg wiejski. Na ich czele stali Zygmunt Kostkiewicz i Adam Sajkiewicz. W listopadzie 1918 r. sądy zamojskie zaczęły wydawać wyroki „w imieniu Republiki Polskiej”, a niedługo potem ich siedzibą stał się wyremontowany dla tych celów pałac Zamoyskich.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2019, 66, 1
0458-4317
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Działalność oświatowa w więzieniach Królestwa Polskiego 1815–1867
Educational activities in prisons of the Kingdom of Poland 1815–1867
Autorzy:: Bieda, Justyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/533161.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:: The Kingdom of Poland
penitentiary science
penology
legal history
history of penology
administrative law
Królestwo Polskie
penitencjarystyka
więziennictwo
historia prawa
historia więziennictwa
prawo administracyjne
Opis:: Educational activities in prisons at the time of the Kingdom of Poland were the consequence of the nineteenth-century change of views related to purposes and conditions concerning serving custodial sentences. The idea of teaching inmates in the Kingdom of Poland began to form in the ’30s of the 19th century and is precisely connected with Fryderyk Skarbek, who founded the first school for juvenile offenders in Warsaw Dom Kary i Poprawy. First resolutions established at the same time by Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Duchownych ordered prison authorities to found Sunday schools where adult prisoners could be taught writing and reading. Unfortunately, recommendations of central governmental bodies were not enthusiastically received by lower-level administrative authorities. Eventually, seeing little interest shown by province governments in founding educational establishments for juvenile offenders, Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Duchownych authoritatively formed schools in four prisons in 1860 (Warszawa, Kielce, Lublin, Płock) where juvenile off enders were conducted from the whole country. Unfortunately, we do not know how the establishments functioned in reality. Th e issue of teaching adult prisoners is alike. The first establishment was formed in a prison in Kielce just in 1853 despite the fact that Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Duchownych had already issued a regulation in 1833 recommending running Sunday schools for adults. It is known that such establishments also functioned in prisons in Sandomierz and Radom.
Działalność oświatowa w więzieniach Królestwa Polskiego była konsekwencją XIX-wiecznej zmiany poglądów na cele i warunki wykonywania kary pozbawienia wolności. Idea nauczania osadzonych przestępców na ziemiach Królestwa Polskiego zrodziła się w latach 30. XIX w. i nierozerwalnie wiąże się z osobą Fryderyka Skarbka, który powołał do życia pierwszą szkółkę więzienną dla nieletnich przestępców w warszawskim Domu Kary i Poprawy. Z tego samego okresu pochodzą pierwsze rozporządzenia Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych nakazujące władzom więziennym zakładanie szkółek niedzielnych, gdzie nauczani pisania i czytania mieli być dorośli więźniowie. Niestety zalecenia centralnych organów rządowych nie były entuzjastycznie przyjmowane na niższych szczeblach władz administracyjnych. Ostatecznie Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Duchownych, widząc małe zainteresowanie rządów gubernialnych tworzeniem placówek oświatowych dla nieletnich przestępców, w roku 1860 odgórnie powołała do życia szkółki w czterech więzieniach (Warszawie, Kielcach, Lublinie i Płocku), do których mieli być kierowani nieletni z terenu całego kraju. Niestety nie wiemy, jak w rzeczywistości wyglądało funkcjonowanie tych placówek. Podobnie przedstawiała się kwestia nauczania więźniów dorosłych. Mimo rozporządzenia Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych z 1833 r., zalecającego prowadzenie w więzieniach szkółek niedzielnych dla dorosłych, pierwsza taka placówka powstała w więzieniu kieleckim dopiero w 1853 r. Wiadomo, że takie ośrodki działały jeszcze w więzieniach w Sandomierzu i Radomiu.
Źródło:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2017, 20; 135-146
1733-0335
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Instrukcja dla strażników więziennych z 4/16 marca 1853 r. w świetle akt Komisji Wojewódzkiej i Rządu Gubernialnego Płockiego
Instruction for prison guards from 4/16 march 1853 in the light of the files of the Provincial Commission and Płock Governorate Government
Autorzy:: Bieda, Justyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/595972.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: history of prisons, Kingdom of Poland, legal history, penitentiary system
historia więziennictwa, Królestwo Polskie, historia prawa, system penitencjarny
Opis:: Background: The subject of the study was an analysis of the provisions issued on 4/16 March 1853 Instruction for prison guards regulating the procedure of admission to service, the scope of prison guards’s duties, and their disciplinary responsibility. This issue remained on the margins of researchers’ interests and has not have a significant study, particularly in the field of analysing sources. Research purpose: The aim of the research was not only to assess the legal regulations themselves, but above all to try to answer the question of how these provisions worked in practice. Whether their introduction had the intended effect in terms of improving the state of the prison service, as well as the better organization and functioning of prisons. For this purpose, archival material was used that was collected in the State Archives in Płock in the team of the Provincial Commission and the Government of Płock Governorate. Methods: A dogmatic and historical method was used on the article, which justifies the nature of historical and legal research in general. Conclusions: The provisions setting the basic qualifying requirements for prison guard candidate should be assessed positively, as well as the introduction of a probation period, which allowed the prison administration to verify the suitability of the candidate for the profession in practice. The question is whether the new Instruction changed the character of the prison guards significantly. It seems that the answer is no, which was mainly due to the lack of appropriate staff willing to work. And despite the regulations introduced, drunkenness among guards and the lack of proper super-vision over prisoners was still a huge problem. On the other hand, when assessing the provisions of the Instruction regulating the duties of prison guards, it seems that from the very beginning, extremely meticulous, even casuistic provisions did not have a chance to be implemented in practice. Prison supervisors commonly reported the problem of enforcing even the basic obligations arising from existing regulations on the prison guards.Undoubtedly, the provisions regarding disciplinary liability were most fully implemented. The sources analyzed demonstrate that prison supervisors generally orientated themselves to these regulations and referred to them in disciplinary proceedings.
Przedmiot badań: Przedmiotem badań była analiza przepisów wydanej w dniu 4/16 marca 1853 r. Instrukcji dla strażników więziennych regulującej procedurę przyjęcia do służby, zakres obowiązków strażników więziennych i ich odpowiedzialność dyscyplinarną. Zagadnienie to pozostawało na marginesie zainteresowań badaczy i nie doczekało się istotnego opracowania, w szczególności w zakresie analizy źródłowej. Cel badawczy: Celem badań była nie tylko ocena samych regulacji prawnych, ale przede wszystkim próba odpowiedzi na pytanie, jak te przepisy funkcjonowały w praktyce. Czy ich wprowadzenie odniosło zamierzony skutek w zakresie poprawy stanu służby więziennej, a także lepszej organizacji i funkcjonowania zakładów karnych. W tym celu wykorzystano materiał archiwalny zgromadzony w Archiwum Państwowym w Płocku w zespole Komisji Wojewódzkiej i Rządu Gubernialnego Płockiego.1 Metoda badawcza: Przy pracy nad artykułem, co uzasadnia charakter badań historyczno-prawnych, wykorzystano przede wszystkim metodę badawczą dogmatyczną oraz historyczną. Wyniki: Pozytywnie należy ocenić przepisy stawiające kandydatom na strażników więziennych podstawowe wymogi kwalifikacyjne, a także wprowadzenie okresu próby, co pozwalało administracji więziennej w praktyce zweryfikować przydatność kandydata do zawodu. Niestety nowa Instrukcja nie zmieniła istotnie oblicza straży więziennej, co głównie wynikało po prostu z braku odpowiednich kadr chętnych do pracy. I mimo wprowadzonych regulacji nadal ogromnym problemem było pijaństwo wśród strażników oraz brak należytego nadzoru nad więźniami. Oceniając z kolei przepisy Instrukcji regulujące obowiązki strażników więziennych, wydaje się, iż od samego początku przepisy niezwykle drobiazgowe, wręcz kazuistyczne nie miały szans na wdrożenie w praktyce. Powszechnie zgłaszanym przez nadzorców więzień był problem wyegzekwowania od straży więziennej nawet podstawowych obowiązków wynikających z dotychczas obowiązujących regulacji. Niewątpliwie najpełniej udało się wdrożyć przepisy dotyczące odpowiedzialności dyscyplinarnej. Analizowane źródła pokazują, iż nadzorcy więzień generalnie orientowali się w tych regulacjach i powoływali się na nie w postępowaniach dyscyplinarnych.
Źródło:: Studia Prawno-Ekonomiczne; 2020, 115; 11-30
0081-6841
Pojawia się w:: Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Organizacja i funkcjonowanie ośrodków pozbawienia wolności w Królestwie Polskim (1815–1867) w świetle źródeł. Dotychczasowe ustalenia i perspektywy badawcze
Organization and functioning of detention centres in the Kingdom of Poland 1815–1867 in the light of sources: current findings and further research perspectives
Autorzy:: Bieda, Justyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/965339.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:: The Kingdom of Poland
prison
administrative law
penitentiary
imprisonment
arrest
Królestwo Polskie
więziennictwo
prawo administracyjne
penitencjarystyka
kara pozbawienia wolności
areszt
Opis:: In the nineteenth century, the penalty of imprisonment becomes a basic punishment in many European penal codes, which resulted in a broad discussion about the reform of the prison system, both in Europe and in the Kingdom of Poland. Radically different from the previous penitentiary policy of the authorities of the Kingdom of Poland, it focused mainly on reforms of the organization and operation of prisons. In previous scientific work, relatively little space has been devoted to research into the organization and functioning of detention centres in the Kingdom of Poland. The attention of the researchers focused primarily on theoretical considerations around the then penitentiary doctrines. Only E. Kaczyńska and M. Senkowska conducted broader research based on archival material concerning practical aspects of the functioning of prisons in the Kingdom of Poland, although these works are also fragmentary. Thus, the organization and functioning of prisons in the Kingdom of Poland is still a largely unexplored issue. This is also the future analysis of administrative regulations, in particular from the second half of the nineteenth century and extensive source material preserved in the files of the Governmental Commission of Internal Affairs, voivodship authorities, powiat authorities and municipal documents, which have been preserved in the Central Archives of Historical Records in Warsaw, as well as other state archives.
W wieku XIX kara pozbawienia wolności stała się w wielu europejskich kodeksach karnych karą podstawową, co zrodziło szeroką dyskusję o reformie organizacji więziennictwa w całej Europie – również w Królestwie Polskim. Radykalnie odmienna od dotychczasowej polityka penitencjarna władz Królestwa Polskiego skupiała się głównie wokół reform organizacji więzień. W pracach naukowych stosunkowo mało miejsca poświęcono dotąd badaniom nad funkcjonowaniem ośrodków pozbawienia wolności w Królestwie Polskim. Uwaga badaczy koncentrowała się przede wszystkim na teoretycznych rozważaniach wokół ówczesnych doktryn penitencjarnych. Jedynie E. Kaczyńska i M. Senkowska prowadziły szersze, oparte na materiale archiwalnym badania naukowe dotyczące praktycznych aspektów funkcjonowania więzień w Królestwie Polskim, choć i te prace wykorzystują zaledwie fragmenty materiałów źródłowych. Organizacja i funkcjonowanie więzień w Królestwie Polskim pozostaje zatem nadal zagadnieniem w dużym stopniu niezbadanym. Przed nami analiza przepisów administracyjnych, w szczególności z II połowy XIX w., oraz obszernego materiału źródłowego zachowanego w aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych, władz wojewódzkich, władz powiatowych oraz dokumentach miejskich (zgromadzonych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i inne archiwach państwowych).
Źródło:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2018, 21; 123-137
1733-0335
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Praca lekarzy w więzieniach Królestwa Polskiego – na podstawie akt Rządu Gubernialnego Radomskiego
Autorzy:: Bieda, Justyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1401285.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:: Królestwo Polskie
więzienie
opieka medyczna
lekarze
szpital więzienny
urzędnik państwowy
Kingdom of Poland
prison
medical care
doctors
prison hospital
government official
Opis:: W pierwszej połowie XIX w. na kanwie europejskiego nurtu humanizacji wykonywania kary pozbawienia wolności pojawiły się koncepcje polskich reformatorów penitencjarnych, np. J.U. Niemcewicza, K. Potockiego, czy F. Skarbka – ich postulaty w dużej części dotyczyły konieczności poprawy warunków sanitarnych w więzieniach, a przede wszystkim stworzenia systemu opieki lekarskiej nad osadzonymi. W odpowiedzi władze rządowe podjęły pewne realne działania. I tak postanowieniem Księcia Namiestnika z 17 września 1823 r. została zatwierdzona Instrukcja więzienna wydana przez Komisję Rządową Spraw Wewnętrznych i Duchownych. Wprowadzała ona nie tylko obowiązek organizacji w więzieniach lazaretów, ale także utrzymywania na stałym etacie lekarza. Weszli oni w skład służby więziennej, a tym samym zaliczono ich w poczet pracowników służby cywilnej Królestwa Polskiego. Jednakże brak zapewnienia odpowiednich funduszy, jak i mała liczba wykwalifikowanych medyków spowodowały, iż wprowadzenie w życie przepisów więziennych było trudne. Przez cały okres istnienia Królestwa Polskiego władze administracyjne borykały się z problemem zapewnienia odpowiedniej obsady lekarskiej w lazaretach więziennych.
In the first half of the 19th century, the concepts of Polish penitentiary reformers (e.g. J.U. Niemcewicz, K. Potocki, or F. Skarbek) appeared. These demands largely related to the need to improve sanitary conditions in prisons, and above all to create a medical care system for inmates. In response, the government authorities took some real steps. And so, by the decision of the Prince Governor of September 17, 1823, the prison instruction issued by the Government Commission for Internal and Clergy was approved. It introduced not only the obligation to organize lazaret prisons, but also to keep a doctor on a permanent basis. They were included in the prison service, and thus included among the civil servants of the Kingdom of Poland. However, the lack of adequate funding and the small number of qualified medics made implementation of prison regulations difficult. Throughout the entire period of the existence of the Kingdom of Poland, the administrative authorities struggled with the problem of ensuring adequate medical staff in prison hospitals.
Źródło:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2020, 23; 293-316
1733-0335
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Rodzaje ośrodków pozbawienia wolności w Królestwie Polskim
Types of detention centres in the Kingdom of Poland
Autorzy:: Bieda, Justyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/533126.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:: history of law
criminal law
administrative law
detention
prison
Kingdom of Poland (Congress Poland)
historia prawa
prawo karne
prawo administracyjne
areszt
więzienie
Królestwo Polskie
Opis:: In the 19th century imprisonment became the fundamental sanction in many European criminal and penal codes, including that of the Kingdom of Poland (Congress Poland). In the face of these changes an extensive discussion on the reform of the whole penitentiary system began in the state. Reformers of the Polish penal system, notably Julian Ursyn Niemcewicz, Ksawery Potocki, and Fryderyk Skarbek proposed numerous concepts. In such circumstances, central administration attempted to create a system of penitentiary institutions. The article describes six different centres of detention which operated in the Kingdom of Poland: police custody for the detention of people arrested by the police and convicted by courts operating by city mayors; detention centres operating by the Ordinary Police Courts, for criminals detained by the court decision in the course of the so-called elementary investigation, and criminals convicted for embezzlement and smuggling; civil custody for debtors to force them to perform their obligations; remand institutions for the detention of people awaiting sentencing; and criminal prisons for those already convicted. For those convicted for the gravest crimes the so-called roty aresztanckie (prisoner bases) were introduced in 1834.
W XIX w. w wielu europejskich kodeksach karnych, w tym także w Królestwie Polskim, kara więzienia stała się sankcją podstawową. W obliczu tych zmian w Królestwie Polskim rozpoczęła się szeroka dyskusja dotycząca reformy całego systemu organizacji więziennictwa. Pojawiają się liczne koncepcje polskich reformatorów penitencjarnych, jak choćby Juliana Ursyn Niemcewicza, Ksawerego Potockiego, Fryderyka Skarbka. W takich warunkach centralne organy administracji rządowej podjęły próbę stworzenia systemu jednostek penitencjarnych. Artykuł opisuje sześć różnych ośrodków pozbawienia wolności funkcjonujących w Królestwie Polskim: areszty policyjne, w których przetrzymywano osoby zatrzymane przez władze policyjne lub skazane przez sądy burmistrzowskie; areszty detencyjne przy Sądach Policji Prostej, gdzie osadzano przede wszystkim przestępców zatrzymanych na mocy decyzji sądu w trakcie tzw. śledztwa pierwiastkowego, a także skazanych za defraudację czy kontrabandę; areszty cywilne dla dłużników w celu zmuszenia ich do wykonania ciążącego na nich zobowiązania; domy badań, w których przebywały osoby oczekujące na wyrok, a także więzienia karne dla osób już skazanych. Dla skazanych za najcięższe przestępstwa w roku 1834 wprowadzono tzw. roty aresztanckie.
Źródło:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2016, 19; 147-161
1733-0335
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Testamentary Law in Congress Poland on the example of the files of the Zgierz notaries in the years 1826–1875
Prawo testamentowe obowiązujące w Królestwie Polskim na podstawie akt notariuszy zgierskich z lat 1826–1875
Autorzy:: Bieda, Justyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1931222.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:: Kingdom of Poland
inheritance law
will
notary
Królestwo Polskie
prawo spadkowe
testament
notariusz
Opis:: Contemporary Polish inheritance law adopts the principles of freedom of testing, assuming that everyone has the right to freely dispose of their property in the event of death by way of a will. The freedom of testing, however, is not something obvious and it was not the one that governed inheritance in Poland during the period of the First Polish Republic. It was not until the 19th century that it brought Europe, including the Polish lands, profound changes in the field of inheritance law. The general rule of freedom of testing was, in principle, the first in modern Europe to be introduced by the Napoleonic Code of 1804, in force in Poland from 1808 until 1846. However, the guaranteed principle of freedom of testing experienced serious restrictions if the testator had descendants or the spouse, although, as practice shows, the writers were often guided by their own sense of justice, and not by law. The Napoleonic Code envisaged three forms of last wills: a public will, a secret will, and a handwritten will. The first two forms were subject to a number of formal conditions. A handwritten will, on the other hand, although it only required the writer to be able to write, was not popular, probably because of the society’s considerable illiteracy. Although the right to obtain testamentary bequests was universal, it was not absolute. The legislator provided for certain restrictions dictated primarily by social considerations, aimed at eliminating the pressure on the legislator. The property dispositions predominantly concerned the testator’s entire property and covered both all movable and immovable property. In the light of the deeds of the Zgierz notaries, the most popular form of property dispositions in the event of death was the making of testamentary dispositions in the form of a special clause, transferring all possessed property, its part or individual components.
Współczesne polskie prawo spadkowe przyjmuje zasadę swobody testowania – zakładającą, iż każdy ma prawo swobodnego rozporządzania swoim majątkiem na wypadek śmierci w drodze testamentu. Wolność testowania nie jest jednak czymś oczywistym i nie ona rządziła dziedziczeniem na ziemiach polskich w okresie I Rzeczypospolitej. Dopiero XIX w. przyniósł Europie, w tym także ziemiom polskim, gruntowne zmiany w zakresie prawa spadkowego. Ogólną regułę swobody testowania zasadniczo jako pierwszy w nowożytnej Europie wprowadził Kodeks Napoleona z 1804 r., obowiązujący na ziemiach polskich od 1808 do 1846 r. Jednakże gwarantowana zasada swobody testowania doznawała poważnych ograniczeń, jeżeli testator posiadał zstępnych lub małżonka, choć – jak pokazuje praktyka – zapisodawcy często kierowali się własnym poczuciem sprawiedliwości, a nie przepisami prawa. Kodeks Napoleona przewidywał trzy formy rozporządzeń ostatniej woli: testament publiczny, testament tajemny i testament własnoręczny. Dwie pierwsze formy obwarowane były szeregiem warunków formalnych. Testament własnoręczny natomiast, choć wymagał od zapisodawcy jedynie umiejętności pisania, nie cieszył się popularnością, zapewne z powodu znacznego analfabetyzmu społeczeństwa. Mimo iż prawo uzyskiwania zapisów testamentowych miało charakter powszechny, to nie było ono bezwzględne. Ustawodawca przewidywał pewne ograniczenia, podyktowane przede wszystkim względami społecznymi, mające na celu wyeliminowanie presji na zapisodawcy. W przeważającej mierze dyspozycje majątkowe dotyczyły całego majątku testatora i obejmowały zarówno wszelkie ruchomości, jak i nieruchomości. W świetle aktów notariuszy zgierskich najpopularniejszą formą rozporządzeń majątkowych na wypadek śmierci było dokonywanie dyspozycji testamentowych w formie zapisu szczególnego, przekazującego cały posiadany majątek, jego część lub poszczególne składniki.
Źródło:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2021, XXIV, 24; 187-205
1733-0335
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Alokucja jako element rytuału bitewnego. Szesnastowieczny kontekst kronikarski (Królestwo Polskie)
The allocution as the element of the battle ritual. The sixteenth-century chronicle context
Autorzy:: Bołdyrew, Aleksander
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/46186799.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: historia wojskowości przełomu średniowiecza i nowożytności
alokucja
rytuał wojskowy
Królestwo Polskie
kroniki
late medieval / early modern history of warfare
allocution
rite of war
Kingdom of Poland
chronicles
Opis:: Jeden z elementów rytuału bitewnego (zwłaszcza w ujęciu źródeł o charakterze narracyjnym) stanowiła mowa wodza. Jej zadaniem było podbudowanie morale wojska w obliczu zagrożenia nieuniknionym starciem. Dowodziła ona męstwa i determinacji w realizacji celu militarnego dowódcy oraz zawierała elementy, które podnosiły mające nastąpić wydarzenie (bitwę) do rangi sporu sił wyższych. W tym ujęciu nieprzyjaciela przedstawiano jako emanację sił zła, tym samym budując prostą, binarną opozycję między swoimi/dobrymi a obcymi/innymi/złymi. Taka praktyka była typowym zabiegiem polegającym na odarciu przeciwnika z cech, które uznawano za przymioty godności i prawości. Analiza została oparta na szesnastowiecznych relacjach kronikarskich, m.in. autorstwa Marcina Bielskiego i Macieja Stryjkowskiego oraz dodatkowych tekstach związanych z konkretnymi starciami. Jej wyniki zaprezentowano na szerokim chronologicznie tle porównawczym. Ustalono, że de facto obowiązywały dwa odrębne porządki. Pierwszym z nich był porządek rzeczywisty, w którym do alokucji dochodziło rzadko, a wówczas miała ona lakoniczny charakter. Drugi porządek stanowił kreację literacką na temat bitwy. Im dłuższy był odstęp czasowy między zdarzeniem opisywanym w kronice, a rzeczywistymi wypadkami, tym alokucja stawała się bardziej rozbudowa. Dlatego w artykule uznano ją za element wykreowanego rytuału bitewnego. Stanowiła zatem specyficzne spiętrzenie dramatyczne opowieści, nawet wtedy, gdy nie miała miejsca w rzeczywistości. Dzięki temu narracja kronikarska budowała schematyczny obraz przeszłości, mający odpowiadać zapotrzebowaniu na wykreowanie pewnego rodzaju tożsamości dynastii i państwa. W starciu Królestwa Polskiego z wrogami zawsze bowiem eksponowano element różnić wyznaniowych między chrześcijańskimi wojskami polskimi oraz armiami prawosławnymi lub muzułmańskimi.
One of the battle ritual’s elements (especially from the narrative sources point of view) was the war chief ’s speech. Its aim was to build up the army’s morale in the face of the inevitable confrontation danger. The speech was proving the commander’s brave and determination in the realisation of military aim and contained the elements, which were elevating the future happening (the battle) to the importance of the forces majeure’s conflict. In this spin the enemy was featured as the forces of darkness’s emanation, what served creation simple binary opposition between ours/the good ones and the aliens/ the bad ones. These practise was the typical measure founded on the tearing the enemy of the qualities treated as the dignity and integrity attributes off. The analyse is based on the sixteenth-century chronicle accounts, including those written by Marcin Bielski and Maciej Stryjkowski and the additional texts concerning particular clash. Its results are presented against the chronologically wide background. It has been determined that de facto two separate types of the allocution applied equally. The first of them was the real type, very rare, short and laconic. The second one was the literary creation in description of the battle. The longer was the lag between the happening described in the chronicle and the moment of description, the more elaborate began the allocution. That is why in the article the allocution is acknowledged as a part of created battle ritual. By extension, it made up specific accumulation of the dramatic points in the tale, even if it was not real. Due to it, the chronicle narration created schematic picture of the past, responding to the requirement of building some kind of the country’s and dynasty’s identity. In connection with this purpose, religious differences between Christian army of Poland and the Russian Orthodox or Muslim military were emphasized in the question of conflict between the Kingdom of Poland and its enemies.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 111; 29-44
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Listy księdza Jana Piotrowskiego, „przyjaciela z Dworu”, o wojsku w obozie pod Pskowem w 1581 roku
The letters of priest Jan Piotrowski, „the one friend at the court”, about the army in the military camp of Psków in 1581
Autorzy:: Bołdyrew, Aleksander
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/688748.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: historia wojskowości wczesnonowożytnej
oblężenie Pskowa (1581–1582)
sztuka wojenna
życie codzienne
Królestwo Polskie
Wielkie Księstwo Litewskie
Wielkie Księstwo Moskiewskie
early modern history of warfare
Pskov siege (1581–1582)
art of war
everyday life
Kingdom of Poland
Grand Duchy of Lithuania
Grand Duchy of Muscovy
Opis:: The issues of everyday life in the military camp in the first part of early modern period wasn’t, as long as that (instead of few exceptions), the main theme of individual study. Discussing of this problem according to Stephan Bathory’s campaign in Livonia, especially the last one (Psków – 1581) is particularly interesting. The reason of that situation is fact, that we can use not only political documentary and well-preserved history sources relevant to militaries and public treasury, but also a diary of Jan Piotrowski, participant of those episodes. In many comprehensive letters he informed about the course of the military actions, but also about the moods and spirits of the soldiers. Many times he wrote about conditions of the soldiers’ everyday life in the camp (during march-pastes and siege), ways and circumstances of gaining the food, conditions of living in the military camp, sanitary and health issues too. His jottings are supplied by Łukasz Działyński and Jan Zborowski’s diaries.
Problematyka życia codziennego w obozie wojskowym w epoce wczesnonowożytnej nie była, jak dotąd (poza nielicznymi wyjątkami), przedmiotem osobnego studium. Szczególnie interesujące wydaje się skupienie na tej kwestii w odniesieniu do wypraw inflanckich Stefana I Batorego, zwłaszcza ostatniej z nich (Psków – 1581 r.). Prócz oficjalnej dokumentacji o charakterze politycznych oraz stosunkowo nieźle zachowanych źródeł natury wojskowo-skarbowej, dysponujemy bowiem dziennikiem Jana Piotrowskiego, uczestnika tych wydarzeń. W formie obszernych listów informował on o przebiegu działań zbrojnych, ale również o nastrojach wśród żołnierzy. Niejednokrotnie pisał także o warunkach codziennego bytowania wojska w obozie (w marszu i podczas oblężeń), sposobach i okolicznościach zdobywania żywności, warunkach pomieszkiwania w obozie wojskowym, kwestiach sanitarnych i zdrowotnych. Jego zapiski doskonale uzupełniają diariusze Łukasza Działyńskiego i Jana Zborowskiego.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2018, 102; 51-64
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Prawoskrzydłowy manewr wojsk polsko-litewskich w bitwie pod Orszą (8 września 1514 r.)
The Right-flank Manoeuvre of the Polish-Lithuanian Army at the Battle of Orscha (8th September 1514)
Autorzy:: Bołdyrew, Aleksander
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1807072.pdf
Data publikacji:: 2019-10-23
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: wojskowości wczesnonowożytnej; bitwa pod Orszą (1514); sztuka wojenna; taktyka; Królestwo Polskie; Wielkie Księstwo Litewskie; Wielkie Księstwo Moskiewskie
early modern history of warfare; battle of Orscha (1514); art of war; tactic; Kingdom of Poland; Grand Duchy of Lithuania; Grand Duchy of Muscovy
Opis:: Bitwa pod Orszą stanowiła nie tylko konfrontację zjednoczonych sił polsko-litewskich z armią Wielkiego Księstwa Moskiewskiego, ale także dwóch odmiennych stylów walki. Obecność piechoty i artylerii polsko-litewskiej spowodowała, że ich wróg musiał zastosować odpowiedni szyk bojowy, co uniemożliwiało wykonanie szerokiego manewru terenowego, zmianę miejsca zbiórki głównych sił lub przegrupowanie armii. Pierwszy aspekt formacji sił zjednoczonych, związany z ich wsparciem na zakolu Dniepru w rejonie wsi Paszyno–Ruklino–Pugajłowo, umożliwił jedynie obronę w wybranym obszarze lub atak. Spośród wielu manewrów przeprowadzonych przez zjednoczone siły zbrojne podczas bitwy, na specjalną uwagę zasługuje ten z udziałem polskiej najemnej kawalerii na prawym skrzydle armii polsko-litewskiej. Istotną rolę ogrywała również piechota i artyleria, ukryte na południowo-zachodnim krańcu pola bitwy w olszowym gaju, który porastał brzeg Dniepru. Głównym zagadnieniem niniejszego opracowania jest prawoskrzydłowe uderzenie na wojska moskiewskie. Ponadto, autor porusza problem możliwego podobieństwa między tym manewrem a wcześniejszymi doświadczeniami współpracy kawalerii, artylerii i piechoty na polu bitwy.
The battle of Orscha led up not only to clash of the Polish-Lithuanian’s united forces with the army of the Grand Duchy of Muscovy, but also to confrontation of two diffirent fighting styles. Presence of Polish-Lithuanian’s infantry and artillery had made their enemy use appropriate battle order, which made resorting to wide terrain manoeuvre, changing the place of ghatering of the main forces or jumping away to reorganisation the army impossible. The first aspect of united forces’ formation, connected with their support on the bend of the Dnieper in the area of villages Paszyno–Ruklino–Pugajłowo, made possible only defence in chosen area or attack. From between many manoeuvre carried out by united forces during the battle, this one with participation of Polish mercenary cavarly at the right-flank of the Polish-Lithuanian’s army especially draw attention to oneself. Also infantry and artillery, hidden on the south-west edge of battlefield in an alder grove overgrowning the bank of the Dnieper, acted out relevant role. The main issue of this study is clash with the Moscow regiment of the left hand. Moreover I would like to address the problem of possible similarity between this manoeuvre and earlier experience of cooperating cavalry, artillery and infantry.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 2; 25-38
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "kingdom of poland" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Podbaza

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język