Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "kamienie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 72
Tytuł:
Opoki i gezy - zapomniane kopaliny lubelszczyzny
Opoka and gaize - forgotten rocks of Lublin Region
Autorzy:
Bąk, B.
Szeląg, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/169994.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
opoki
gezy
kamienie budowlane
wydobycie
geostanowiska
opoka
gaize
building stones
mining activity
geosites
Opis:
Celem pracy jest przypomnienie nieco zapomnianych kopalin, jakimi są opoki i gezy. Pierwsze z nich miały od dawien dawna, aż do czasu II wojny światowej niebagatelne znaczenie jako kamień budowlany w regionie lubelskim, częściowo świętokrzyskim oraz w okolicach Łodzi. Po wojnie wykorzystywano je na znaczną skalę do regulacji Wisły. Gezy stosowano lokalnie jako kamień budowlany lub drogowy. Liczne badania i praktyka, potwierdzają też przydatność obu kopalin do produkcji cementu, w tym gatunków specjalnych. Obecnie niektóre, opuszczone kamieniołomy opok i gez przekształcono w cenne geostanowiska dokumentujące georóżnorodność regionu.
The purpose of the paper is to present some of a little forgotten rocks like opoka and gaize. The first one has been used for a long time until the second world war as a building stone in lubelski and partly świętokrzyski regions, as well as in the vicinity of Łódź (central Poland). After the war it was used as a stone material for the Vistula river regulation. Geza was a typical, local road and building stone. In the light of results of several analysis, and practices both of them are suitable for cement production (for special cements too). Today some of abandoned quarries become the status of important geosites, showing the regional geodiversity.
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2013, 54, 2; 107-116
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oto opoka, a na niej zbudowano – Kazimierz Dolny
Here is the opoka rock – and Kazimierz Dolny was built on it
Autorzy:
Bąk, Bogusław
Barbara, Radwanek-Bąk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030447.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
opoki
gezy
kamienie budowlane
górnictwo skalne
geostanowiska
opoka
gaize
building stones
mining activity
geosites
Opis:
Opoki i gezy są jednymi z charakterystycznych kopalin skalnych regionu lubelskiego. Skały te od dawna użytkowano tu, a także w regionie świętokrzyskim i łódzkim, w lokalnym budownictwie. Obecnie są one zapomniane, a ich znaczenie jest marginalne. Liczne badania i praktyka, potwierdzają również przydatność obu kopalin jako surowca do produkcji cementu, w tym gatunków specjalnych. Po wojnie wykorzystywano opoki na znaczną skalę do regulacji Wisły, ale ich znaczenie jako kamieni budowlanych niemal zanikło. Niektóre opuszczone kamieniołomy opok i gez przekształcono w cenne geostanowiska. Takie obiekty dawnego, historycznego już dziś górnictwa skalnego można podziwiać zwłaszcza w Kazimierzu Dolnym i jego okolicach. Przypominają one o wielowiekowych tradycjach wykorzystania tych specyficznych kopalin oraz stanowią istotny element dokumentujący georóżnorodność regionu. W okolicach Kazimierza Dolnego, który leży w obrębie tzw. Małopolskiego przełomu Wisły znajdują się jeszcze inne interesujące obiekty geoturystyczne (zwłaszcza geomorfologiczne), a wśród nich wysokie skarpy doliny Wisły, piaszczyste łachy tworzące malownicze wyspy na rzece oraz dobrze wykształcone i zachowane wąwozy lessowe. Innym przejawem bogatej georóżnorodności tych okolic jest obecność wód mineralnych i zmineralizowanych, które wydobywa się w Nałęczowie zarówno dla celów leczniczych uzdrowiska, jak i do produkcji znanej wody „Nałęczowianka”.
Opoka and gaize are one of the characteristic rocks in the Lublin region. These rocks have long been used here, as well as in the Świętokrzyskie and Łódź regions, in local construction. Now they are forgotten and their significance is marginal. In the light of results of several analysis, and practices both of them are suitable for cement production (for special cements too). After the war, opoka was used as a stone material for the Vistula river regulation, but its importance as building stones has almost disappeared. Some abandoned quarries were transformed into valuable geosites. We can visit today such objects of the former, historic rock mining in Kazimierz Dolny and its surroundings. They remind of centuries-old traditions of using these specific ricks and are an important element documenting the geodiversity of the region. In the vicinity of Kazimierz Dolny, which is located within the so-called Vistula River Gorge of Lesser Poland, there are also other interesting geotourism facilities (especially geomorphological) like: the high slopes of the Vistula valley, picturesque sandy islands on the river and well-developed and preserved loess gorges. Another manifestation of the rich geodiversity of this area is the presence of mineral and mineralized waters, which are used in Nałęczów for the therapeutic purposes of the spa as well as for the production of the well-known „Nałęczowianka” water.
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2020, 61, 1; 55--63
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyniki badań petrograficzno-mineralogicznych wybranych kamieni młyńskich z terenu Pomorza. Przyczynek do zastosowania interdyscyplinarnych metod w badaniach nad tradycyjnym młynarstwem
Results of petrographic and mineralogical research of selected millstones from Pomerania – a contribution to the use of interdisciplinary methods in research on traditional milling
Autorzy:
Bartz, Wojciech
Prarat, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217486.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
petrografia
młyny wodne
wiatraki
kamienie młyńskie
petrography
watermills
windmills
millstones
Opis:
Kamienie młyńskie od wieków były głównym elementem systemu roboczego zakładów napędzanych siłą wody i wiatru. Te niezwykle cenne zabytki kultury materialnej rozpoznane są jednak w nieznacznym zakresie. W ostatnich latach widoczna jest intensyfikacja interdyscyplinarnych metod badawczych w molinologii. Jedną z nich są badania petrograficzne kamieni młyńskich. W polskich opracowaniach brak jednak takiego ujęcia. Dla wybranej, skatalogowanej grupy kamieni z terenów Pomorza autorzy obrali za cel określenie rodzaju skał, miejsca ich pochodzenia oraz funkcji w młynie. Spośród 15 kamieni trzy okazały się sztucznym kamieniem, 8 piaskowcem kwarcowym, jedna granitem, jedna anortozytem kwarcowym, dwie skałą osadową krzemionkową. Dla części udało się także określić miejsce pochodzenia z łomów niemieckich i francuskich, niektóre mogły być pochodzenia miejscowego.
Millstones have been the main element of the working system of plants powered by water and wind for centuries. However, these extremely valuable monuments of material culture are recognized to a rather small extent. Recent years have seen a certain intensification of interdisciplinary research in the field of molinology. One of them is petrographic study of millstones. Yet, Polish studies still lack this kind of approach. This paper is aimed at determining the types of rocks, their origins and functions within the mill structure. In a group of fifteen stones, three were made of artificial stone, eight turned out to be quartz sandstones, one is made of granite and one of quartz anorthosite, two proved to be made of sedimentary siliceous rock. Certain rocks have been determined to be of German or French origin, whereas the others could have been acquired locally.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2020, 61; 124-144
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tendencje zmian w zbiorowiskach roślin wodnych w ciekach o różnym sposobie umocnienia skarp
Tendencies of developments in water plant communities in watercourses of different bank protection
Autorzy:
Bondar-Nowakowska, E.
Hachol, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61262.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
regulacja ciekow
regulacja rzek
skarpy
umocnienia
faszyna
kamienie
murki oporowe
rosliny wodne
rosliny naczyniowe
wystepowanie
zbiorowiska roslinne
Opis:
W pracy przedstawiono ocenę wpływu faszynowych i kamiennych umocnień skarp cieku na skład ilościowy i jakościowy zbiorowisk naczyniowych roślin wodnych. Analizę oparto na wynikach badań terenowych, prowadzonych w latach 2007-2008 oraz 2011-2012. Badania prowadzono na czterech małych i średnich ciekach nizinnych zlokalizowanych na terenie Dolnego Śląska, na których wyznaczono 16 odcinków badawczych. Odcinki te różniły się materiałem, którym umocniono skarpy. Badania terenowe obejmowały identyfikację występujących w korycie cieku gatunków naczyniowych roślin wodnych oraz określenie stopnia pokrycia przez nie dna. Na tej podstawie dla każdego odcinka obliczono wskaźnik różnorodności gatunkowej Shannona-Wienera. Do oceny podobieństwa zbiorowisk roślin wodnych na odcinkach badawczych wykorzystano współczynnik podobieństwa gatunkowego Jaccarda. Z przeprowadzonych badań wynika, że sposób umocnienia skarp ma wpływ na analizowane wskaźniki roślinne. Wpływ ten nie uległ zmianie wraz z upływem czasu. Zaobserwowano natomiast korzystną zmianę wskaźników charakteryzujących zbiorowiska roślin wodnych.
The following study presents an assessment of the influence of fascine and stone scarp`s reinforcement on the quantitative and qualitative composition of vascular water plants. The analysis was based on field results obtained between 2007 and 2008, and 2011-2012. The research was performed in four small and medium lowland watercourses located in Lower Silesia were 16 study sections were established. These sections varied in the material used for scarps` reinforcement. The field research included identification of vascular water plants occurrence in the river bed and determination of the degree of their bottom coverage. These factors served as the basis for Shannon-Wiener biodiversity index calculation. Jaccard`s species similarity index was used for the assessment of similarities among water plants communities in different study sections. Conducted research indicates that the choice of the scarp`s reinforcement has an impact on analyzed plant indexes and it does not undergo any changes related to time. However, positive indexes change has been reported in water plants communities.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2013, 3/I
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kamienie wilhelmiańskie ze szczytu Góry Chełmskiej koło Koszalina
Autorzy:
Borkowski, Jacek
Kuczkowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591125.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Mountain Chełm (German: Gollenberg)
Wilhelm boulders
monuments
Góra Chełmska
kamienie wilhelmiańskie
pomniki
Opis:
Artykuł dotyczy dwóch głazów narzutowych znajdujących się na obszarze szczytu podkoszalińskiej Góry Chełmskiej, który obecnie jest zarządzany przez Szensztacki Instytut Sióstr Maryi. Na głazach tych znajdują się inskrypcje poświęcone dwóm osobom – królowi pruskiemu Fryderykowi Wilhelmowi III oraz nadprezydentowi rejencji koszalińskiej Henrykowi Ludwikowi Adolfowi graf zu Dohn-Wundlacken, którzy stali się pomysłodawcami wzniesienia na szczycie góry pomnika ku czci koszalinian poległych w trakcie wojen napoleońskich w latach 1813–1815. Dzięki pozyskanym informacjom udało się stwierdzić, że kamienie te pierwotnie były wmurowane w bliżej nieokreślonym miejscu kamiennego postumentu, jedynej pozostałości po monumencie. W roku 1991 zostały one stamtąd wydobyte i po krótkim czasie złożone w obecne miejsce.
The article deals with two erratic boulders that are situated within the area of the peak of Mountain Chełm (German: Gollenberg) near Koszalin; the area is now under the jurisdiction of the (Apostolic Movement of) Schoenstatt (German: Schönstatt) Institute of Mary Sisters. On the boulders there are inscriptions dedicated to two people, Frederick William III (German: Friedrich Wilhelm III), Prussian King, and Heinrich Ludwig Adolph Graf zu Dohna-Wundlacken, Regierungspräsident in Köslin (1818–1831); they were originators of the monument in honour of the inhabitants of Köslin who had died in the Napoleonic Wars in the years 1813–1815. It has been confirmed that the boulders had been set in a place of the stone plinth of what was left of the monument. In 1991 the boulders were taken thence and after a short time placed where they are now.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 1; 9-20
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacja przedszkolna w Polsce. Krótko o kamieniach milowych w dziejach przedszkoli, szerzej o działaniach sprzyjających wychowaniu przedszkolaków na mądrych obywateli współczesnego świata
Autorzy:
Borowska, Barbara
Gruszczyk-Kolczyńska, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992299.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
History of preschool education
preschool education in times of societal and economic changes
social and economic development of children
supporting children's speech development
fostering reading skills of preschool children
supporting children in de
Kamienie milowe w historii wychowania przedszkolnego
wychowanie przedszkolne w czasach przemian społeczno-gospodarczych
wspomaganie rozwoju dzieci w zakresie mowy
kształtowanie umiejętności czytania dzieci przedszkolnych
wspomaganie dzieci w rozwijani
Opis:
It has been over 180 years since the first pre-school education institution was established in 1839. Over the years, the theory and practice of preschool education have been created, taking into account Polish social and economic needs, marking good and bad times in preschool education.Research AimThe aim of the article is to present the condition of preschool education in Poland from two perspectives:  the background of milestones in the history of preschool education and the introduced pedagogical innovations by supporting preschool children in the development of speech along with shaping reading and writing skills, and developing the advances of mathematical talents.Evidence-based Facts            This article presents societal major events and decisions that have determined the process of shaping preschool education in Poland to the present day. These events were arranged by dates that set milestones in the history of preschool education. The year 1839 marks the first milestone, as it is the date of establishing the first kindergarten in Poland. The beginning of the second milestone is connected with the end of the First World War and covers the interwar period. Another milestone marks the changes in preschool education since the end of the Second World War and those caused by the societal and economic turmoil of  1980s. In 2008, favorable changes were introduced in the theory and practice of pre-school education and this date marks the next milestone in the history of pre-school education. The second part of the article discusses two important areas of pedagogical activity of modern kindergartens  - achievements in the form of pedagogical innovations. The basis of these innovations are subject to academic studies and many years of scientific research supporting children in the development of speech along with the implementation of them to master reading skills and organizing mathematical education along with supporting children in developing mathematical talents. SummaryThanks to this historical perspective and the innovations introduced, it is possible to notice how the dark and bright periods in the history of preschool education in Poland have intertwined and how beneficial changes can be implemented in upbringing children to be wise citizens of the world.
Od zorganizowania pierwszej placówki wychowania przedszkolnego w roku 1839 upłynęło ponad 180 lat. W latach tych tworzono teorię i praktykę edukacji przedszkolnej, która uwzględniała polskie potrzeby społeczne i ekonomiczne, wyznaczając dobre i złe czasy w edukacji przedszkolnej.Cel badańCelem artykułu jest przedstawienie kondycji wychowania przedszkolnego w Polsce z dwóch perspektyw. Na tle kamieni milowych w historii wychowania przedszkolnego i wprowadzanych innowacji pedagogicznych poprzez wspomaganie dzieci przedszkolnych w rozwoju mowy wraz z kształtowaniem umiejętności czytania i pisania oraz rozwijanie zadatków uzdolnień matematycznych.Stan wiedzyW artykule tym zostały przedstawione wydarzenia społeczne i decyzje, które wyznaczały proces kształtowania  wychowana przedszkolnego w Polsce po czasy obecne. Wydarzenia te zostały uporządkowane datami wyznaczającymi kamienie milowe w dziejach wychowania przedszkolnego. Rok 1839 wyznacza pierwszy kamień milowy, gdyż jest to data zorganizowania pierwszego przedszkola w Polsce. Początek drugiego kamienia milowego łączy się z zakończeniem pierwszej wojny światowej i obejmuje czasy międzywojenne. Kolejny kamień milowy wyznacza zmiany w wychowaniu przedszkolnym od zakończenia drugiej wojny światowej oraz te, które zostały spowodowane zawirowaniami społecznymi i gospodarczymi lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia.  W roku 2008 wprowadzono korzystne zmiany w teorii i praktyce wychowania przedszkolnego i data ta wyznacza następny kamień milowy w dziejach wychowania przedszkolnego. W drugiej części artykułu zostały omówione dwa ważne obszary działalności  pedagogicznej współczesnych przedszkoli – osiągnięcia w formie innowacji pedagogicznych. Podstawą tych innowacji są studia i wieloletnie badania naukowe wspomagania dzieci w rozwoju mowy wraz z wdrażaniem ich do opanowania umiejętności czytania oraz organizowanie edukacji matematycznej wraz ze wspomaganiem dzieci w rozwijaniu uzdolnień matematycznych.PodsumowanieDzięki tej historycznej perspektywie i wprowadzanym innowacjom można dostrzec, jak przeplatały się ciemne i jasne okresy w dziejach edukacji przedszkolnej w Polsce i w jaki sposób można wprowadzać korzystne zmiany w trosce o wychowanie dzieci  na mądrych obywateli świata.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2021, 40, 3; 119-138
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza składu kamieni moczowych
An analysis of the composition of kidney stones
Autorzy:
Brewczyńska, Aleksandra
Lewicki, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035529.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
diagnostyka
kamienie moczowe
spektroskopia w podczerwieni
tomografia komputerowa
Opis:
The presence of stones in the patient’s urinary tract is a sign of a disease process leading to the precipitation of chemical compounds and formation of deposits. It is estimated that kidney stone formation affects up to 10% of population, and the first identified deposit is associated with 25% risk of recurrence within 10 years. Therefore, it is very important from the diagnostic point of view to analyse every spontaneously excreted or surgically removed stone. Precise determination of the structure and chemical composition of stones allows to identify the reasons of their formation, choose appropriate treatment method and modify patient’s diet, and thus prevent recurrence. A number of methods have been developed for the analysis of urinary stones, such as qualitative chemical analysis, polarised light microscopy, scanning electron microscopy, infrared spectroscopy and computed tomography. The paper discusses different analytic techniques for the evaluation of kidney stones, including their advantages and limitations. In the current state of knowledge, infrared spectroscopy seems to be the most effective, rapid and precise measuring technique. It should be noted, however, that a comprehensive approach, i.e. the use of several different techniques, is of key importance in the diagnosis, as only their simultaneous use allows to compare the obtained results and obtain full information about the patient’s condition. Innovative methods for the analysis of kidney stones, such as nanoscale flow cytometry, are currently sought to improve deposit identification and rapid implementation of appropriate treatment. Works to improve the currently used techniques as well as the search for new quicker and more effective methods give rise to hopes that a single unique method for a comprehensive assessment of stones collected from patients will be selected.
Występowanie kamieni w układzie moczowym pacjenta to objaw zachodzącego procesu chorobowego, w efekcie którego dochodzi do wytrącania związków chemicznych i formowania się złogów. Szacuje się, że formowanie się kamieni dotyczy nawet 10% populacji, a znalezienie pierwszego złogu wiąże się z 25-procentowym prawdopodobieństwem nawrotu ich formowania w okresie 10 lat. Wobec tego z punktu widzenia diagnostyki bardzo ważna jest analiza każdego złogu wydalonego samoistnie lub usuniętego operacyjnie. Szczegółowe określenie struktury i składu chemicznego kamieni pozwala ustalić przyczynę ich powstawania, wybrać właściwą metodę leczenia oraz zmodyfikować dietę chorego, a co za tym idzie – zapobiec nawrotom formowania złogów. Znanych jest wiele sposobów badania kamieni moczowych, takich jak: jakościowa analiza chemiczna, mikroskopia polaryzacyjna, skaningowa mikroskopia elektronowa, spektroskopia w podczerwieni i tomografia komputerowa. W niniejszej pracy omówiono techniki analizy kamieni moczowych ze wskazaniem wad i zalet każdej z nich. W obecnym stanie wiedzy najskuteczniejsza wydaje się zwłaszcza spektroskopia w podczerwieni – jako szybka i precyzyjna metoda pomiarowa. Należy jednak pamiętać, że w diagnostyce kluczowe znaczenie ma podejście kompleksowe, a więc stosowanie kilku różnych metod badawczych, gdyż tylko ich równoczesne wykorzystanie pozwala porównać otrzymane wyniki i uzyskać pełną informację o stanie chorego. Współcześnie w celu usprawnienia identyfikacji złogów i szybkiego wdrożenia odpowiedniej terapii badacze poszukują nowych, innowacyjnych metod badania kamieni moczowych, takich jak nanoskalowa cytometria przepływowa. Prace nad udoskonaleniem aktualnie stosowanych oraz poszukiwanie nowych – szybkich i skutecznych – technik badawczych dają nadzieję na wytypowanie jednej unikalnej metody, kompleksowo oceniającej kamień pobrany od pacjenta.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2018, 14, 2; 125-132
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etymologia a konotacja wybranych nazw kamieni
ETYMOLOGY AND CONNOTATION OF CERTAIN TERMS REFERRING TO STONES
Autorzy:
Brzozowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611290.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
etymology
connotation
stones
etymologia
konotacja
kamienie
Opis:
Autorka artykułu poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy i w jakim zakresie etymologia słowa znajduje swoje odbicie w jego współczesnej (szeroko rozumianej) konotacji. Analizie zostały poddane wybrane nazwy kamieni (kamień, skała, głaz). Zestawienie ich etymologii i konotacji doprowadziło do następujących wniosków: (1) Konotacja może kontynuować cechy wyodrębnione w toku analizy etymologicznej (tak jest np. z cechami: trwałość, twardość i ciężar kamienia). (2) Niektóre cechy przyjmowane przez etymologów jako pierwotne mają tylko śladowe i cząstkowe potwierdzenia (np. związek kamienia z życiem i wiecznym trwaniem). (3) Pozaetymologiczna dokumentacja pozwala stwierdzić pojawienie się nowych cech konotacyjnych. (4) Pewne cechy semantyczne mogą w znaczeniu jednego leksemu zanikać, zaś zachowywać się w znaczeniu innego (np. znikająca cecha ostrości kamienia i ta sam cecha dominująca w konotacji skały). Referowane w artykule badania pozwalają na sformułowanie tezy, że badanie etymologii słowa w powiązaniu z jego współczesną konotacją może służyć jako sposób weryfikacji tej etymologii, choć nie jest odwrotnie: faktu, że dobrze umotywowana cecha ustalona w toku analizy etymologicznej słowa nie jest potwierdzona w aktualnej konotacji, nie można uznać za falsyfikujący tę etymologię
A question is posed whether and to what extent the etymology of a word is reflected in its contemporary connotation. An analysis is presented of a few terms referring to Stones (kamień ‘stone’, skała ‘rock’, głaz ‘boulder’). A juxtaposition of their etymology and connotation has led to the conclusions sketched below. (1) Connotation may constitute a continuation of features distinguished in etymological analysis (such is the case with the features of durability, hardness and the weight of a stone). (2) Certain features accepted by etymologists as primary are linguistically attested only in a rudimentary or partial way (e.g. the connection between a stone and life or eternity). (3) Extra-etymological documentation leads one to acknowledge the existence of new connotative features. (4) Particular semantic features may disappear in the meaning of a term but be preserved in that of another (e.g. the feature of sharpness, which disappears in the semantics of kamień ‘stone’ but dominates in the connotation of skała ‘rock’). A hypothesis can be formulated that inquiries into the etymology of a word coupled with its contemporary connotations may serve as a verification of the former. The reverse, however, is not true: if a well-motivated feature established in etymological analysis lacks contemporary attestation, the fact does not disprove the etymology.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 265-278
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Losy kamieni litograficznych do Albumu wileńskiego Jana Kazimierza Wilczyńskiego
The fate of the lithographic limestone printing plates for the Album Wileński by Jan Kazimierz Wilczyński
Autorzy:
Chabiera, Piotr Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23352196.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
kamienie litograficzne
Album wileński
Jan Kazimierz Wilczyński
Marian Morelowski
Paryż
Wilno
lithographic limestone printing plates
Paris
Vilnius
Opis:
Artykuł prezentuje dotąd niepublikowane badania nad działalnością profesora Mariana Morelowskiego związaną ze sprowadzeniem z Paryża do Wilna bezcennych kamieni litograficznych wykorzystywanych do przygotowania Albumu wileńskiego Jana Kazimierza Wilczyńskiego. O ile informacji o powstaniu Albumu oraz jego wartości artystycznej dostarczają nieliczne opracowania badaczy polskich i litewskich, o tyle dotychczas nieznane były losy samych kamieni litograficznych oraz udział Morelowskiego w ściągnięciu ich do kraju. Dzięki badaniom należących do Mariana Morelowskiego dokumentów, zgromadzonych w dziale rękopisów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, archiwaliów będących w posiadaniu spadkobierców po profesorze i kwerendom zagranicznym udało się odkryć wiele wcześniej nieznanych faktów. W artykule przedstawiono losy kamieni litograficznych Jana Kazimierza Wilczyńskiego od ich zamówienia w paryskich pracowniach kamieniarskich i litograficznych po powrót do Wilna w latach 30. XX wieku.
This article discusses hitherto unpublished research on the activities of Professor Marian Morelowski in bringing the invaluable lithographic limestone printing plates used in the preparation of Jan Kazimierz Wilczyński’s Album wileński from Paris to Vilnius. While information about the making of the Album and its artistic significance is provided by a small number of studies by Polish and Lithuanian scholars, so far the fate of the lithographic plates themselves and Morelowski’s contribution to their transport to Lithuania has remained largely unknown. As a result of the study of documents belonging to Marian Morelowski, held in the manuscripts department of the Ossoliński National Institute in Wrocław, archival materials in the possession of the professor’s heirs, and searches abroad, it was possible to discover many previously unknown facts. This article discusses the fate of Jan Kazimierz Wilczyński’s lithographic printing plates from their commissioning in the stonemasonry workshops and lithographic studios to their return to Vilnius in the 1930s.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2023, 2; 179-190
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gemstones of eastern Kazakhstan
Autorzy:
Chlachula, Jiri
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94440.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Altai
non-metallic mineral deposits
gemstone
decorative stones
prehistory
field exploration
jewellery
Ałtaj
kamienie szlachetne
kamienie ozdobne
prehistoria
badania terenowe
biżuteria
Opis:
An overview is presented of gemstones from eastern Kazakhstan in terms of their geographical distribution, geological provenance and genesis, gemmological characteristics, historical use and current applications. Locally occurring precious, semi-precious and decorative stones were extracted and traded along the northern part of the Silk Road that traversed the area in earlier historical times. Currently, non-metallic minerals, which largely originate from mafic igneous and metamorphic bodies of the Altay and Kalba Mountains of Kazakhstan, still are insufficiently known and exploited industrially only marginally. For the present study, selected depositories of coloured stones at the Mineralogy Museum of the East Kazakhstan State Technical University were used, supplemented by the newly collected material during personal fieldwork in the southern Altay between 2005 and 2015. Standard documentation of the gemstones selected is provided, alongside with their known occurrence sites and an evaluation of the perspective gemstone-bearing deposits with respect to regional morphostructural bedrock characteristics. The most precious gemstones include topaz, corundum (sapphire and ruby), beryl (emerald and aquamarine), coloured tourmalines, agates as well as diamonds. Despite the great variety, the majority of these traditionally most valued stones are currently commercially not viable, unlike high-quality decorative stones.
Źródło:
Geologos; 2020, 26, 2; 139-162
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola mikroorganizmów w deterioracji naturalnych kamieni budowlanych
Role of microorganisms in deterioration of natural building stones
Autorzy:
Cwalina, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/318692.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
Tematy:
mikroorganizmy
kamienie budowlane
deterioracja
microorganisms
deterioration
building stones
Opis:
Wielu autorów wykazało, że mikroorganizmy odgrywają istotną rolę we wszystkich zmianach występujących na powierzchni budynków i pomników wykonanych z naturalnych kamieni, włączając wielokolorowe plamy i osady tworzące skorupy. Przez długi czas były one wiązane z procesami fizykochemicznymi, będącymi skutkiem głównie czynników klimatycznych, zanieczyszczenia powietrza lub działalności konserwatorskiej. W niniejszej pracy opisano rolę mikroorganizmów w niszczeniu naturalnych kamieni budowlanych, włączając opis mechanizmów uczestniczących w tych procesach.
It has been demonstrated bay many authors that microorganisms play an important role in all alterations that occur on surface of buildings and monuments made of natural stones, including the multicoloured staining and crust-forming deposits. For a long time they were connected with physicochemical processes being a result mainly of climatic factors, air pollution or conservation activity. The role of microorganisms in deterioration of the natural building stones, including description of mechanisms involved in these processes has been described in this paper.
Źródło:
Inżynieria Mineralna; 2003, R. 4, nr 1, 1; 39-48
1640-4920
Pojawia się w:
Inżynieria Mineralna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Influence of the Method of Brewing Various Types of Coffee on the Content of Oxalates in Them®
Wpływ sposobu parzenia różnych rodzajów kaw na zawartość w nich szczawianów®
Autorzy:
Dąbrowska-Molenda, Monika
Szyszka, Izabela
Szwedziak, Katarzyna
Hetmańczyk, Ireneusz
Doleżal, Petr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171926.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie
Tematy:
coffee
Arabica
Robusta
anti-nutritional factors
oxalic acid
oxalates
infusion
brewing methods
brewing time
kidney stones
kawa
substancje antyodżywcze
kwas szczawiowy
szczawiany
napar
metody parzenia
czas parzenia
kamienie nerkowe
Opis:
The aim of this study presented in the article, the influence of various brewing methods on the oxalate content in different types of coffee was examined. The level of these compounds was determined by permanganometric titration in two coffee species: Coffea arabica and Coffea robusta, using three brewing methods as well as different brewing times. In the experimental part, the content of oxalates in the prepared coffee infusions was determined and the results were analyzed and discussed by comparing the obtained values with the available literature data, and then conclusions were drawn based on them.
Celem pracy zaprezentowanej w artykule było zbadanie wpływu sposobu parzenia różnych rodzajów kaw na zawartość w nich szczawianów. Poziom tych związków oznaczono metodą manganometryczną w dwóch gatunkach kawy: Coffea arabica oraz Coffea robusta, wykorzystując trzy metody parzenia, a także różny czas zaparzania. W części doświadczalnej oznaczono zawartość szczawianów w przygotowanych naparach kawowych oraz dokonano analizy i dyskusji wyników, porównując uzyskane wartości z dostępnymi danymi literatury, a następnie na ich podstawie wyciągnięto wnioski
Źródło:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego; 2022, 2; 35--41
0867-793X
2719-3691
Pojawia się w:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwidowe Quidam, czyli przypowieść o ludziach i kamieniach
Norwid’s Quidam or A Parable About People and Stones
Autorzy:
Feliksiak, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729320.pdf
Data publikacji:
2020-05-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
Chateaubriand
Rzym
Grecja
chrześcijanie
Żydzi
człowiek
quidam
miasto
dom
kamienie
droga
rozmowa
ruch
zmiana
przypowieść
historia
wzór
Rome
Greece
Christians
Jews
man
city
home
stones
way
conversation
movement
change
parable
history
pattern
Opis:
A reinterpretation of the title of the poem on the basis of analysis of the semantic context of the uninflected work quidam as an indefinite pronoun is the starting point of the study. The author proves that the title Quidam is not restricted to a particular nameless protagonist, but it is a condensed sign of indeterminateness (not only personal) as a structural dominant of the poem. Hence it can only have an uninflected form. This is how Norwid always treated it. In the course of further argument the author justifies the proposition that the main subject of Quidam is Rome as the Eternal City, ever built anew on its ruins, maintaining the continuity of life for ages and being a sign of hope. The poem is a picture of the mature Empire in the epoch of Hadrian shown as the time of a slowly ripening coup, when in the multicultural environment Christianity grew, even if it was mysterious for many people and persecuted by the authorities. Interpreted in the context of F. R. Chateaubriand's Les Martyrs the parable is an equivocal reflection on the tragic character of history and on the role that heroic and often nameless sacrifice of people and stones of the city plays in building its meaning. It is also a reflection on how intolerance and weakness resulting from selfish conceit makes coexistence of various religions and cultures in mutual respect impossible.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2008, 26; 17-48
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 72

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies