Etymologia a konotacja wybranych nazw kamieni

Autorka artykułu poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy i w jakim zakresie etymologia słowa znajduje swoje odbicie w jego współczesnej (szeroko rozumianej) konotacji. Analizie zostały poddane wybrane nazwy kamieni (kamień, skała, głaz). Zestawienie ich etymologii i konotacji doprowadziło do następujących wniosków: (1) Konotacja może kontynuować cechy wyodrębnione w toku analizy etymologicznej (tak jest np. z cechami: trwałość, twardość i ciężar kamienia). (2) Niektóre cechy przyjmowane przez etymologów jako pierwotne mają tylko śladowe i cząstkowe potwierdzenia (np. związek kamienia z życiem i wiecznym trwaniem). (3) Pozaetymologiczna dokumentacja pozwala stwierdzić pojawienie się nowych cech konotacyjnych. (4) Pewne cechy semantyczne mogą w znaczeniu jednego leksemu zanikać, zaś zachowywać się w znaczeniu innego (np. znikająca cecha ostrości kamienia i ta sam cecha dominująca w konotacji skały). Referowane w artykule badania pozwalają na sformułowanie tezy, że badanie etymologii słowa w powiązaniu z jego współczesną konotacją może służyć jako sposób weryfikacji tej etymologii, choć nie jest odwrotnie: faktu, że dobrze umotywowana cecha ustalona w toku analizy etymologicznej słowa nie jest potwierdzona w aktualnej konotacji, nie można uznać za falsyfikujący tę etymologię

A question is posed whether and to what extent the etymology of a word is reflected in its contemporary connotation. An analysis is presented of a few terms referring to Stones (kamień ‘stone’, skała ‘rock’, głaz ‘boulder’). A juxtaposition of their etymology and connotation has led to the conclusions sketched below. (1) Connotation may constitute a continuation of features distinguished in etymological analysis (such is the case with the features of durability, hardness and the weight of a stone). (2) Certain features accepted by etymologists as primary are linguistically attested only in a rudimentary or partial way (e.g. the connection between a stone and life or eternity). (3) Extra-etymological documentation leads one to acknowledge the existence of new connotative features. (4) Particular semantic features may disappear in the meaning of a term but be preserved in that of another (e.g. the feature of sharpness, which disappears in the semantics of kamień ‘stone’ but dominates in the connotation of skała ‘rock’). A hypothesis can be formulated that inquiries into the etymology of a word coupled with its contemporary connotations may serve as a verification of the former. The reverse, however, is not true: if a well-motivated feature established in etymological analysis lacks contemporary attestation, the fact does not disprove the etymology.