Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "jezyk polski" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-50 z 519
Tytuł:
Gry w glottodydaktyce polonistycznej. Perspektywa teoretyczna oraz wnioski praktyczne
Games in glottodidactics of the Polish language. Theoretical perspective and practical conclusions
Autorzy:
Kaźmierczak, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367905.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
gry
język polski
glottodydaktyka
Opis:
W artykule ukazano zasadność wykorzystania gier i zabaw podczas lekcji języka polskiego jako obcego. Autorka wyjaśnia, na czym polega strategia ludyczna stosowana w procesie kształcenia. Porównuje pomoce dydaktyczne dostępne na rynku wydawniczym i analizuje ich przydatność. Wniosek z przeprowadzonych rozważań obliguje do konstruowania autorskich gier i zabaw w zależności od potrzeb grupy zajęciowej. Ważna jest także dbałość o korzystanie ze złożonych narzędzi edukacyjnych, które ze względu na wielopłaszczyznowość działania mogą wpłynąć na wzrost efektów kształcenia.
The article presents the use of games during Polish language lessons for foreigners. The author explains how the ludic strategy is used in the teaching and learning process. She compares didactic aids available on the publishing market and analyses their usefulness. The conclusion from the conducted deliberations obliges to construct original games and plays according to the needs of the group. It is also important to take care of the use of complex educational tools, which, due to the their multifaceted nature, may increase the effects of education.
Źródło:
Homo Ludens; 2020, 1, 13; 73-87
2080-4555
Pojawia się w:
Homo Ludens
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesne badania polszczyzny na Grodzieńszczyźnie w ujęciu Katarzyny Konczewskiej
Autorzy:
Golachowska, Ewa Kazimiera
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222654.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Język polski na Białorusi
socjolingwistyka
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 313-318
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Świetności mowy ojczystej w kieliszku odbite”, czyli o alkoholu po polsku
Autorzy:
Domańska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/679836.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
język polski
lektorat
leksyka
alkohol
picie
Opis:
Polszczyzna dysponuje bogatym inwentarzem wyrazów określających ludzi spożywających alkohol w nadmiernych ilościach, stany upojenia alkoholowego czy sposoby picia. Nacechowanie stylistyczne i obfitość takich określeń sprawiają, że stają się one ważnym wycinkiem systemu leksykalnego polszczyzny. Również nasi studenci wykazują zainteresowanie tym tematem. Jak tego uczyć (i czy uczyć), z jakich materiałów korzystać?
The Polish language has a rich inventory of words referring to people who consume alcohol in excessive amounts, the state of intoxication, or the ways of drinking. The stylistic character and abundance of such terms make them an important element of the stylistic system of the Polish language. It can be seen that our students show a considerable interest in this topic. How should we teach it? (Is it worth teaching?) What teaching materials should we use?
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2011, 18
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Miałeś chamie złoty róg”. O chorobie szkolnictwa w Rzeczypospolitej i szlachetnego dorobku Komisji Edukacji Narodowej roztrwonieniu
Autorzy:
Sporek, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782758.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
KEN
edukacja
reforma
oświata
język polski
Opis:
Niniejszy tekst wyrasta z potrzeby opisania genezy oraz zasady funkcjonowania Komisji Edukacji Narodowej. Jego autor przywołuje najistotniejsze poglądy ideologów oświeceniowej reformy edukacyjnej w Polsce oraz konfrontuje je ze współczesnością. Akcentuje zwłaszcza osiągnięcia w zakresie organizacji procesu kształcenia, wychowania, a także edukacji w ramach języka polskiego. Paweł Sporek wskazuje dorobek twórców KEN oraz dokumentuje roztrwonienie owego dziedzictwa w oświatowej teraźniejszości. W konkluzji krytycznie ocenia współczesną szkołę oraz system edukacyjny organizowany w ramach polityki ministerstwa edukacji.  
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia; 2014, 5, 161; 20-38
2082-0909
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Великдень czy Wielkanoc? O słowiańskich nazwach święta Zmartwychwstania Pańskiego
Великдень or wielkanoc? Slavic names for the feast of the Resurrection of Christ
Autorzy:
Rygorowicz-Kuźma, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951046.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
leksyka religijna
święta chrześcijańskie
język rosyjski
język polski
Opis:
This article focuses on the beginnings, history and contemporary function of names for the Feast of the Resurrection of Christ in Slavic languages. Particular attention is given to the Russian name Великдень and the Polish name Wielkanoc. The author conducts an in-depth comparison of both names in their linguistic and cultural aspects and attempts to find reasons for the difference in terminology.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2017, 17
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza pragmatyczna leksemu "właśnie" i jego odpowiedników w języku rosyjskim i angielskim
Polish lexeme "właśnie" and its Russian and English equivalents: a pragmatic survey
Autorzy:
Czapiga, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951176.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
analiza pragmatyczna
akty mowy
język polski
język rosyjski
język angielski
Opis:
The article presents the analysis of Polish lexeme właśnie and its Russian and English equivalents – the latter ones being excerpted on the basis of research conducted in bilingual dictionaries. The concept of speech acts remains the theoretical background of the survey, the lexemes are confronted on both – semantic and pragmatic levels in order to reveal their pragmatic functions. The material for pragmatic analysis comes from contemporary literary works – which on the level of text analysis are treated in the present paper as equal to the spoken discourse. It occurs that the lexemes under investigation form expanded material which despite its volume shows little diversity. Although only relatively small portion of utterances realise a pragmatic function (in terms of Awdiejew), due to their popularity one gets a considerable number of such examples. The most frequent types of those functions agree in all the three languages.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2014, 14; 151-164
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakłamany słownik : czyli żargon funkcjonariuszy bezpieczeństwa PRL
Żargon funkcjonariuszy bezpieczeństwa PRL.
Autorzy:
Dojka, Iwona.
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Kraków : Dom Wydawniczy "Rafael" : Oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Język polski
Język środowiskowy
Służba bezpieczeństwa
Słownik języka polskiego
Opis:
Bibliogr. s. 240-242.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Kultura jako czynnik motywujący do nauki języka polskiego amerykańskich studentów o polskim pochodzeniu
Autorzy:
Dembowska-Wosik, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/680650.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
język polski w USA
język dziedziczony
kultura w nauczaniu jpjo
Opis:
W artykule omówione jest (w kontekście amerykańskim) pojęcie języka dziedziczonego oraz wpływ polskiego pochodzenia na zainteresowanie studentów polską kulturą.
The article describes the notion of heritage language (in the American context) and the influence of Polish heritage on students’ interest in the Polish culture.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2011, 18
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O znajomości polskich i rosyjskich frazeologizmów przez uczniów polskich szkół
The knowledge of polish and russian phraseologisms among students of polish schools
Autorzy:
Karolczuk, Marzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1897308.pdf
Data publikacji:
2019-03-05
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
frazeologizmy
język rosyjski
język polski
analiza błędu
Olimpiada Języka Rosyjskiego
Opis:
Celem artykułu jest podjęcie dyskusji na temat miejsca frazeologii w szkole i poza nią oraz prezentacja wyników analizy testów leksykalno-gramatycznych, w ramach których należało dobrać polskie odpowiedniki do rosyjskich frazeologizmów, a następnie ułożyć zdania z rosyjskimi wyrażeniami. Frazeologizmy stanowią integralną część każdego języka, charakterystyczną dla danej wspólnoty językowej. Ich rozumienie i poprawne stosowanie usprawnia komunikację między przedstawicielami różnych kultur. Za ich pomocą rozmówcy przekazują nie tylko treść, ale również uczucia i emocje. Materiał badawczy stanowią pisemne odpowiedzi uczestników eliminacji okręgowych Olimpiady Języka Rosyjskiego w okręgu podlaskim. Dokonana analiza pokazała, że uczniowie szkół średnich znają i rozumieją frazeologizmy rosyjskie, ale większość młodzieży nie potrafi samodzielnie dobrać polskich ekwiwalentów do rosyjskich konstrukcji językowych.
The aim of the article is to discuss the place of phraseology at school and outside of it, and to present the results of the analysis of lexical-grammatical tests, in which Polish equivalents to Russian phraseology were to be selected, and then sentences with Russian expressions were to be composed. The knowledge of lexis and the ability to use it in practice is an important element of effective communication in a foreign language. Phraseologisms are an integral part of each language, characteristic of a given linguistic community. Understanding and applying them correctly improves communication among representatives ofdifferent cultures. With their help, the interlocutors transmit not only the content, but also feelings and emotions. The research material consists of written answers of the participants of the regional elimination of the Russian Olympiad in the Podlasie region. The analysis showed that secondary school students know and understand Russian phrases, but most young people cannot choose Polish equivalents for Russian language constructions themselves.Russian Language
Źródło:
Linguodidactica; 2019, 23; 97-106
1731-6332
Pojawia się w:
Linguodidactica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
METHODS OF EXPRESSING DEONTIC MODALITY IN ENGLISH AND POLISH STATUTORY INSTRUMENTS IN THE ASPECT OF TRANSLATION
METODY WYRAŻANIA MODALNOŚCI DEONTYCZNEJ W ANGIELSKICH I POLSKICH AKTACH NORMATYWNYCH
Autorzy:
MATULEWSKA, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/919936.pdf
Data publikacji:
2009-07-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
modalność deontyczna
język polski
język angielski
deontic modality
Polish
English
Opis:
This paper deals with the methods of expressing deontic modality in statutory instruments. The author analyzes three pure meanings that is to say; (i) obligation, (ii) prohibition and (iii) permission. Within those three meanings three sub-meanings are distinguished. Within the meaning of obligation, the author distinguishes the following sub-meanings: (i) unlimited duty, (ii) conditional duty, and (iii) external duty. Within the meaning of prohibition the following three sub-meanings may be distinguished: (i) unlimited prohibition, (ii) conditional prohibition, and (iii) external prohibition. Within the meaning of permission we have distinguished three sub-meanings: (i) unlimited permission, (ii) conditional permission, and (iii) external permission. The exponents of deontic modality are presented in the tables and compared in order to show potential translation equivalents.
Praca dotyczy metod wyrażania modalności deontycznej w aktach normatywnych. Autorka dokonuje analizy następujących znaczeń modalnych: (i) obligacji, (ii) zakazu oraz (iii) przyzwolenia. W ramach tych trzech znaczeń głównych wyróżnia podznaczenia. Wyróżniono następujące podznaczenia obligacji: (i) obowiązek bezwzględny, (ii) obowiązek względny, (iii) obowiązek narzucony pozaustawowo; zakazu: (i) zakaz bezwzględny, (ii) zakaz względny, (iii) zakaz narzucony pozaustawowo; oraz przyzwolenia: (i) przyzwolenie bezwzględne, (ii) przyzwolenie względne, (iii) przyzwolenie narzucone pozaustawowo. Wykładniki modalności deontycznej dla poszczególnych znaczeń i podznaczeń zostały zestawione w tabelach w celu pokazania potencjalnych ekwiwalentów translatorycznych.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2009, 1, 1; 133-145
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ARABIC IN CERTIFIED TRASLATORS’ WORK
JĘZYK ARABSKI W PRACY TŁUMACZA PRZYSIĘGŁEGO
Autorzy:
STYSZYNSKI, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/919953.pdf
Data publikacji:
2009-07-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
tłumaczenie poświadczone
język arabski
język polski
certified translation
Arabic
Polish
Opis:
The present paper concerns Arabic in certifi ed translators’ work. Thepaper contains a selection of examples translated from Arabic into Polish from a large domain of translation studies. I would like to underline that the present examples concern Polish language, with the English version not being a primary focus. Th is paper will deal with two important points (i) suitable words which express exact meanings and terms and (ii) the correctness of administrative style in some Arabic documents. Th e author will also examine the composition of Arabic texts and selection of information during the translation process.
Niniejszy referat dotyczy osobistych refleksji związanych z pracą tłumacza przysięgłego języka arabskiego. Istotną rolę odgrywa odpowiedni dobór słownictwa, które obejmowałoby swoim zakresem znaczeniowym poszczególne pojęcia w danym języku. Należy także wspomnieć o odzwierciedlaniu właściwej terminologii w języku arabskim, która nie zawsze odpowiada językowi polskiemu. Taka sytuacja zmusza niekiedy do stosowania ekwiwalentów znaczeniowych, generalizujących pojęć bądź rozbudowanych, opisowych konstrukcji stylistycznych. Specyfika języka arabskiego wymaga również uwzględniania różnorodnych czynników w pracy translatorskiej niezależnie od charakteru i tematyki tekstu. Czynniki te dotyczą często religii, tradycji, kultury i obyczajów czy wreszcie kwestii społeczno-politycznych i administracyjnych. Równie ważną rolę odgrywa szyk zdania w arabskim tekście, w którym określone informacje zostają wyeksponowane na początku i dominują liczne wtrącenia i dopowiedzenia, co zmusza do pomijania i skracania niektórych kwestii. Zaprezentowane rozważania mogą okazać się użyteczne przy wydawaniu różnych decyzji administracyjnych i sądowych, a także mogą przyczynić się do sprawnej komunikacji między urzędami europejskimi i arabskimi.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2009, 1, 1; 49-59
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kauzator zachwytu w języku rosyjskim i polskim
Causative of admiration in Polish and Russian
Autorzy:
Czapiga, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665378.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kauzator
zachwyt
język rosyjski
język polski
causative
admiration
Russian
Polish
Opis:
The present paper is devoted to the phenomenon of admiration as the feeling of great esteem for people and objects. The author concentrates on analysing forms of expressing causative, as well as stylistic and syntactic organisation of utterances with the lexemes designated for expressing emotional states of the speaker in Polish and Russian.
Artykuł poświęcony jest zachwytowi jako uczuciu wielkiego podziwu dla osób i obiektów otaczającej rzeczywistości. Omawiane są formy wyrażania kauzatora oraz stylistyczno-składniowa organizacja wypowiedzeń z leksemami nazywającymi ten stan emocjonalny w języku rosyjskim i polskim.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 12; 43-52
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z problemów leksykalno-składniowych w grupie z językiem niemieckim
Autorzy:
Sikorski, Leon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/680736.pdf
Data publikacji:
1987
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
nauczanie cudzoziemców
błąd językowy
język polski jako obcy
Opis:
W niniejszym artykule zajmuję się analizą błędów językowych cudzoziemców. Doniosłość tego typu badań lapsologicznych na świecie jest uznana już od wielu lat, śledzenie bowiem i poznanie złożonego mechanizmu przyswajania języka obcego stanowią jeden z podstawowych warunków pomyślnego przebiegu procesu glottodydaktycznego. Przedmiotem uwagi w artykule jest wąska grupa leksykalna. Stanowią ją jednostki składniowe o podstawie czasownikowej przyswajane przez cudzoziemców, których rodzimym językiem jest niemiecki.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 1987, 0
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak Polacy rozumieją serbską frazeologię, a jak Serbowie polską – na podstawie jednostek odnoszących się do podobnej rzeczywistości pozajęzykowej
How the Poles comprehend Serbian phraseology and how the Serbs comprehend Polish phraseology – on the grounds of the units referring to the similar situational context
Autorzy:
Nawrocka-Żarnecka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911210.pdf
Data publikacji:
2017-07-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Serbian language
Polish language
phraseology
język serbski
język polski
frazeologia
Opis:
Przedmiotem badań był problem rozumienia serbskiej i polskiej frazeologii odnoszącej się do tej samej rzeczywistości pozajęzykowej przez użytkowników języka polskiego i serbskiego. Relacje między językiem polskim i serbskim, jako należącymi do jednej grupy języków słowiańskich, są liczne i widoczne także na płaszczyźnie utartych połączeń leksykalnych. Frazeologia stanowi niezwykle bogaty zespół nieregularnych semantycznie związków wyrazowych, które odzwierciedlają specyficzne dla danego narodu wydarzenia, cechy ludzkie, stereotypy, zjawiska przyrody. Ta sama rzeczywistość pozajęzykowa może być w różnych językach różnie opisywana. Istotą rozważań jest to, w jaki sposób użytkownicy danego języka rozumieją jednostki nieobecne w ich kodzie językowym, czy są w stanie na podstawie znaczenia strukturalnego oraz charakterystycznej dla danego narodu wiedzy pozajęzykowej odkryć idiomatyczny sens spetryfikowanych połączeń leksykalnych.
The subject of the research has been the issue of comprehending Serbian and Polish phraseologyreferring to the similar situational context by the native users of Polish and Serbian. The relations between Polish and Serbian which belong to the group of Slavic languages are frequent and visible as far as common lexical collocations are concerned. Phraseology constitutes enormously rich group of semantically irregular lexical phrases comprising specific for a given nation events, human features, stereotypes and natural phenomena. The same situational context may be differently described in different languages. The matter of the investigation has been to analyze in what way native users of a given language understand the units which do not occur in their language code, and if they are able to discover the idiomatic sense of formulaic lexical collocations on the grounds of structural meaning and extralinguistic knowledge typical for a given nation.
Źródło:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2016, 31; 45-59
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najczęstsze błędy fleksyjne i składniowe w procesie przyswajania języka polskiego przez studentów latynoskich
Autorzy:
Kucharczyk, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/680734.pdf
Data publikacji:
1987
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
nauczanie cudzoziemców
język polski jako obcy
błąd językowy
Opis:
W niniejszym artykule chodzi o zwrócenie uwagi na to, jak powinno być ukierunkowane działanie nauczyciela pracującego z grupą latynoską, by stosunkowo łatwo przejść przez liczne przeszkody w przyswajaniu polszczyzny. Zrozumieć istotę lub trudności słuchacza - to znaczy dowiedzieć się, jak mu pomóc, gdyż od tego właśnie w dużej mierze zależy końcowy wynik nauczania. Analiza błędów pokazuje z jednej strony stopień zakłócenia komunikatywności wypowiedzi, a z drugiej - rodzaj trudności, które cudzoziemiec napotyka w procesie uczenia się języka polskiego. Warto przyjrzeć się bliżej, jak przedstawiają się kłopoty studentów hispanojęzycznych z polską fleksją i syntaktyką.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 1987, 0
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sfery użycia języków polskiego i „ruskiego” na terenach polsko-ruskiego pogranicza kulturowego w XVIII wieku (na materiale druków typografii bazyliańskich)
The sphere of the use of Polish and “Rus’” (prosta mova) language in the areas of Polish-Rus’ culture borderland in the 18 century (based on Basilians printings)
Autorzy:
Getka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951115.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
drukarstwo bazyliańskie
XVIII wiek
język polski
prosta mowa
Opis:
Eastern lands of the former Republic of Poland have always been multicultural and multilingual. In the 18th century there existed together languages: Old Church Slavonic, German, Lithuanian, French, Russian, Romanian, Polish, Rus’, Latin. Basilians printed texts in all those, so as to reach the greatest number of readers. It is important to marc, however, that in everyday communication were used only Polish and Rus’ languages (prosta mova). Other languages had been used in the literature, science, religious life. That is why the purpose of this article is to analyze the content of Polish and Rus’ language prints. This analysis is a basis to compare the scope of use of these languages. It can also be a valuable measure of the demand of Polish and Rus’ language readers for different type of texts. The analysis can lead to more complete picture of the eighteenth-century cultural and sociolinguistic situation of eastern part of former Republic of Poland.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2015, 15; 265-280
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teksty ze wsi Darwinieki oraz z Iłukszty na Łotwie z komentarzem językowym
Texts from the villages Darvinieki and Iłukszta in Latvia with linguistic comments
Autorzy:
Ostrówka, Małgorzata Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967557.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Latvia
Darvinieki
Iłukszta
Polish
język polski
Łotwa
Darwinieki
Opis:
The study contains dialect texts recorded in the village Darvinieki in the 1960s by Józefa Parszuta (a researcher of the Polish language who was born in Latvia) and texts recorded by the author in Iłukszta in 2001. The texts are preceded with a linguistic comment including a description of the most important phonetic, morphological and syntactic features which are characteristic of the Polish north borderland dialect.
Opracowanie zawiera teksty gwarowe zapisane we wsi Darwinieki w latach 60. XX w. przez Józefę Parszutę, urodzoną na Łotwie badaczkę języka polskiego, oraz teksty nagrane przez autorkę w Iłukszcie w roku 2001. Teksty poprzedza komentarz językowy, zawierający opis najważniejszych cech fonetycznych, fleksyjnych i składniowych, charakterystycznych dla polszczyzny północnokresowej.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 219-237
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osobliwości składni rządu w tekstach ukraińskich studentów polonistów
Autorzy:
Ohorilko, Oksana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/679846.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
składnia rządu
rekcja
czasownik
ćwiczenie
tekst
język polski
język ukraiński
interferencja
Opis:
W artykule poddano analizie pod względem składni rządu teksty pisane przez studentów polonistyki lwowskiej. Przytoczono typowe błędy popełniane przez osoby ukraińskojęzyczne w zakresie rządu czasowników polskich. Omówiono zalety ćwiczeń tekstowych pomagających zwalczyć interferencję w zakresie składni.
In the article, case government in the texts written by students of Polish philology at Ivan Franko National University of Lviv is analyzed. The most typical verbal case government errors made by Ukrainian-speaking students are shown. The author discusses he advantages of text exercises, which help to deal with the negative language transfer in syntax.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2011, 18
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Programy nauczania języka polskiego jako obcego do celów akademickich – stan obecny i propozycje na przyszłość
Curricula for teaching Polish as a foreign language for academic purposes – present situation and proposals for the future
Autorzy:
Jasińska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47047862.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polish as a foreign language
Polish for academic purposes
curricula
język polski jako obcy
język polski do celów akademickich
programy
Opis:
Celem artykułu jest dokonanie przeglądu literatury i stanu badań na temat stylu naukowego oraz języka polskiego do celów akademickich. Autorka prezentuje także aktualną ofertę programową związaną z tym zagadnieniem oraz propozycje na przyszłość. W artykule zwraca uwagę na potrzebę umieszczania w pomocach dydaktycznych do nauczania języka polskiego do celów akademickich zadań rozwijających kompetencję słownikową w zakresie słownictwa specjalistycznego, gramatyczną dotyczącą składni tekstów naukowych oraz tę, która umożliwia tworzenie gatunków. Sygnalizuje konieczność budowania programów w oparciu o komponenty takie jak: ustalenie grupy odbiorczej, analizę potrzeb, wyznaczenie celów, dobór metody i treści, ewaluację i ocenę. Dwa z podanych komponentów – analiza potrzeb oraz ewaluacja i ocena stanowią największe wyzwanie dla twórców programów, ponieważ nie mają one jeszcze dostatecznej reprezentacji w polskiej literaturze przedmiotu.
The aim of this paper is to review the literature and the current state of knowledge on the issue of academic style and Polish language for academic purposes. It also presents the current educational offer related to this issue and suggestions for the future. The author draws attention to the need to include in the aids for teaching Polish for academic purposes tasks that help to develop specialist vocabulary, grammar and syntax of academic texts, as well as genre-specific knowledge. What is also stressed is the need to develop educational programmes based on such aspects as the target group, specific needs and goals, methods and content, evaluation and assessment. Two of the aforementioned aspects, needs analysis, as well as evaluation and assessment, present the greatest challenges for specialists responsible for the development of such programmes, as they are not yet sufficiently covered in the Polish literature on the subject.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2024, 31; 367-377
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Germanizmy leksykalne w dwóch polskich gwarach wyspowych na Syberii
Lexical Germanisms in the two Polish Island Dialects in Siberia
Autorzy:
Ewgeniewna Ananiewa, Natalija
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971330.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
gwara
germanizm
język polski
dialect
Germanism
the Polish language
Opis:
In Polish dialects two main laiyers of lexical Germanisms are singled out: all Polish character, that is the one peculiar to most of Polish dialects and literary language (musieć, szyber, placek and others) and local (typical of some varieties of the dialectal Polish language). The Germanisms reviewed in the article are represented in the two island Polish dialects in Siberia: in the dialect of the village of Vershina next to Irkutsk and the dialect of the villages of Aleksandrovka and Znamenka next to Abakan. The local Germanisms in the dialect of the village of Vershina include such words as buղk «natural» and fest «strongly, fast, very». The number of the local Germanisms in the dialect of the villages of Aleksandrovka and Znamenka is much greater. They represent various parts of speech. They can be nouns (gruska «a granny», gruzek«a grandpa», szurek «a boy», rebiska«a grater», rybaki «pancakes of rubbed potatoes» and others), verbs) rebować «to rub»), predicative words (brak «need»), afirmative particle (jo «yes»). Alongside with other peculiarities making the two dialects different (the dialect of the southern type, that of the village of Vershina from the dialect of the northern type, that of the villages of Aleksandrovka and Znamenka) some lo-cal Germanisms also belong to differential features making a definite type of dialect (southern or northern).
Źródło:
Gwary Dziś; 2015, 7; 169-175
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W sprawie odmian języka polskiego na Białostocczyźnie
On the Variations of the Polish Language in the Białystok Region
Autorzy:
Nowowiejski, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127794.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
język polski
wariant
pogranicze
the Polish language
variant
borderline
Opis:
As regards the studies so far on the variations of the Polish language spoken in the Białystok region, various scholars together with the author put forward the following classification: I. The primary Polish including 1) General Polish, a) standard Polish, a basic source for bilingual people, and b) regional Polish used by more and less educated people; 2) folk Polish with a) Mazurian dialects from Masovia and Podlasia, b) dialects from Suwałki and Sejno, c) Polish dialects under the influence of Byelorussia and the Ukraine; II. The Polish language secondarily acquired by the bilingual people of the Early-Slavonic origin. It represents the following variants: 1. general-Polish, 2. regional language, 3. folk language.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 307-315
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język polski – glottodydaktyczny punkt widzenia
Polish Language in the Context of Foreign Language Education
Autorzy:
Kowalewski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886544.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
błąd językowy
język polski jako obcy
język polski na Ukrainie
language mistake
Polish as a foreign language
Polish language in the Ukraine
Opis:
W pierwszej części artykułu autor przedstawia problemy z gramatycznym opisem języka polskiego, przyjęciem koncepcji nauczania gramatyki języka polskiego i opisem błędów popełnianych przez uczących się języka polskiego jako obcego. W drugiej części analizuje błędy (ustne) popełniane przez uczących się języka polskiego na Ukrainie. Dokonuje klasyfikacji błędów oraz stawia wnioski dotyczące wykorzystania badań nad błędami do praktycznych rozwiązań dydaktycznych.
In the first part of the article the author presents the problems related to the grammatical description of the Polish language, adoption of the concept of Polish grammar teaching and description of the mistakes made by those learning Polish as a foreign language. The second part of the article is an analysis of the oral mistakes made by the students of the Polish language in the Ukraine. The author classifies the mistakes and suggests how the research on the mistakes can be used in the foreign language education.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 10; 83-99
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Małe ojczyzny a nauczanie języka polskiego i języka słoweńskiego jako obcego – analiza podręczników
Autorzy:
Bednarska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782782.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
język polski jako obcy
język słoweński jako obcy
podręcznik
Polska
Słowenia
Opis:
Aby móc swobodnie posługiwać się językiem obcym, należy poznać kulturę i historię, w których język ten jest osadzony. W podręcznikach do nauczania języka polskiego oraz języka słoweńskiego jako obcego przedstawione zostały nie tylko Polska i Słowenia jako takie, ale także poszczególne regiony, miasta, a w przypadku publikacji słoweńskich – nawet wsie. Autorka analizuje, w jaki sposób prezentowane są te „małe ojczyzny”, ich kultura i znaczenie dla danego kraju.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia; 2017, 8, 227; 245-254
2082-0909
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu ekwiwalencji międzyjęzykowej w obrębie domeny źródłowej „temperatury” w polskich i włoskich metaforach językowych
In Search of Interlingual Equivalence within the Source Domain of “Temperature” in Polish and Italian Language Metaphors
Autorzy:
Bocian, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1804834.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
temperatura; metafory językowe; język włoski; język polski
poem; word; translation; polysemy; Norwid
Opis:
Celem artykułu jest przeprowadzenie analizy porównawczej dwóch serii przymiotnikowych wskazujących na pośrednie stany temperaturowe w języku polskim oraz włoskim. Przedmiotem analizy są metaforyczne użycia następujących przymiotników w zakresie szeroko pojętej emocjonalności: caldo – caloroso – tiepido – freddo dla języka włoskiego oraz gorący – ciepły –letni – chłodny – zimny dla języka polskiego. Materiał porównawczy, w obrębie wskazanych nośników metaforycznych, stanowią zasoby słowników włosko- i polskojęzycznych dostępnych on-line wraz z platformą korpusową Sketch Engine. À la recherche d’une équivalence interlinguale dans le domaine source de la « température » en métaphores en polonais et en italien L’objectif de l’article est de faire une analyse comparative de deux séries d’adjectifs indiquant des états de température intermédiaires en polonais et en italien. L’analyse se concentre sur les usages métaphoriques des adjectifs suivants dans le domaine de l’émotivité au sens large du terme : caldo – caloroso – tiepido – freddo pour l’italien et gorący – ciepły – letni – chłodny –zimny pour la langue polonaise. Le matériel comparatif, dans le cadre des supports métaphoriques indiqués, est constitué des ressources des dictionnaires en italien et en polonais, disponibles en ligne, ainsi que de la plateforme Sketch Engine (logiciel de linguistique de corpus)
The aim of this article is to carry out a comparative analysis of two adjective series referring to intermediate temperature states in Polish and Italian. The subject of the study is a metaphorical use of the following adjectives in the area of broadly understood emotion: caldo – caloroso –tiepido – freddo for Italian and gorący – ciepły – letni – chłodny – zimny for Polish. The comparative material within the indicated carriers of metaphors is the Italian-language and Polish-language dictionaries available on-line, along with the Sketch Engine Corpus.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 8; 93-103
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Author’s neologisms in George R. R. Martin’s A Game of Thrones and their Polish and Slovene translations
Neologizmy autorskie w powieści Gra o tron George’a R. R. Martina oraz jej polskim i słoweńskim tłumaczeniu
Autorzy:
Bednarska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118253.pdf
Data publikacji:
2015-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
neologizm
fantastyka
tłumaczenie
język polski
język słoweński
neologism
fantasy
translation
Polish
Slovene
Opis:
The paper aims to provide an analysis of the author’s neologisms used in A Game of Thrones, which is the first book of Martin’s fantasy series Songs of Ice and Fire. In the first part the paper identifies the sources of the author’s lexical neologisms (e.g. direwolf, septon, or proper names). The second part focuses on the methods used for neologism translation in the Polish and Slovene versions of the novel (translations by Paweł Kruk and Boˇstjan Gorenc), and finds differences between the two translations. The paper describes translation techniques such as borrowing, equivalency, and the creation of a neologism.
Artykuł stanowi próbę analizy neologizmów autorskich użytych w Grze o tron, czyli pierwszym tomie sagi Pieśni lodu i ognia George’a R.R. Martina. W pierwszej części zostają przedstawione źródła neologizmów (np. direwolf, septon oraz nazwy własne). Druga część jest porównaniem metod, jakimi posługiwali się tłumacze polskiej i słoweńskiej wersji powieści (Paweł Kruk i Boštjan Gorenc).
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2015, 15; 21-32
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafory o Rosji : wizerunek rosyjskiej polityki w przenośniach publicystycznych w prasie polskiej (2000-2012)
Autorzy:
Maliszewski, Bartłomiej.
Współwytwórcy:
Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawca
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Czasopismo polskie
Język polski
Metafora
Polityka
Wizerunek medialny
Opis:
Bibliografia na stronach 321-339.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Analiza potrzeb językowych a dydaktyka polszczyzny zawodowej i specjalistycznej z perspektywy języka medycznego. Badanie pilotażowe
Language Needs Analysis and Teaching Polish as Foreign Language for Specific and Vocational Purposes from Medical Language Perspective. Preliminary Study
Autorzy:
Kijoch, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47023623.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
analiza potrzeb językowych
język polski do celów zawodowych
język polski medyczny
analysis of language needs and deficiencies
Polish for professional purposes
medical Polish
Opis:
Współczesny rynek pracy wymaga posługiwania się językami obcymi w różnych kontekstach, często bardzo specyficznych i typowych dla wybranych projektów czy stanowisk. Żeby poznać te konteksty i określić potrzeby językowe wybranych grup uczących się, coraz częściej stosowana jest analiza potrzeb językowych. Metoda ta pozwala dostosować program i treści kursu do wyzwań, jakim w przyszłości będzie musiał sprostać uczący się. Studenci programów prowadzonych w języku angielskim na polskich uczelniach medycznych są jedną z grup, których potrzeb językowych dotychczas nie zbadano. Specyfika tej grupy polega na tym, że z jednej strony ma ona narzędzie potrzebne do studiowania – zna język angielski, w którym prowadzone są zajęcia teoretyczne, ale z drugiej strony – podczas zajęć klinicznych – pracuje z polskimi pacjentami, z którymi nie może komunikować się bezpośrednio i musi korzystać z pomocy tłumacza. Celem artykułu jest przedstawienie wyników jakościowego badania pilotażowego, które pokazują potrzeby tej grupy uczących się i określają ich braki w zakresie komunikacji z polskimi pacjentami podczas zajęć klinicznych i praktyk. Trzy wywiady z absolwentami i studentami dostarczyły wiedzy o tym, czy znajomość języka polskiego jest potrzebna i czy ma to wpływ na jakość kształcenia, a także kiedy i w jakich celach potrzebny był studiującym język polski. Badanie to jest inspiracją i wstępem do planowanego w ramach pracy doktorskiej projektu, którego celem jest rozpoznanie i opis potrzeb językowych tej grupy uczących się z uwzględnieniem kontaktów z pacjentami podczas ich edukacji w Polsce. Pilotaż pozwolił zweryfikować narzędzia badawcze i założenia projektu badawczego.
The contemporary labor market requires the use foreign languages in various contexts, which are often very specific and typical for particular projects or positions. Analysis of language needs has grown to become more significant as a tool which enables educators to learn more about these contexts and determine the language needs of specific groups of learners. This instrument allows tailoring the syllabus and course content to the challenges which learners will have to face in the future. Students of Polish medical universities attending courses conducted in English are one of the groups whose language needs have not yet been studied. The uniqueness of this group lies in the fact that these students have the tool needed to study – they speak English, which is the language of instruction in theoretical classes; however, during the clinical training they work with Polish patients, with whom they cannot communicate directly, and require help from a translator’s. The aim of this paper is to present the findings of a qualitative pilot study which reveal the needs of this group of learners and their language deficiencies when communicating with Polish patients during clinical training and internship. Two interviews with graduates of a Polish medical university provide knowledge on whether Polish skills are necessary, whether they affect the quality of education as well as when and for what purposes students needed to use Polish. This study was inspired by and is an introduction to the project planned as part of the doctoral dissertation aimed at identifying and describing the language needs of this group of learners in relation to their contacts with patients during their medical education in Poland. The pilot study allowed verifying research tools and assumptions of the research project.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2022, 29; 293-304
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska BIEDA w perspektywie etymologicznej, historycznojęzykowej i dialektologicznej
The Polish bieda (poverty) from the perspective of etymology and historical linguistics
Autorzy:
Gumowska-Grochot, Ilona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34605579.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
bieda
misery
etymology
poverty
ethnolinguistics
Polish
etymologia
etnolingwistyka
język polski
Opis:
The article deals with the Polish concept of bieda (poverty) from the perspective of etymology and historical linguistics. A diachronic analysis provides access to the evolution of the concept. The article references the major findings relating to the role of etymology in semantic research, especially in reconstructing the linguistic view of concepts within the framework of cognitive ethnolinguistics. The analytical part deals with data from etymological dictionaries, earlier stages in the history of Polish, and rural dialects. The analysis itself is concerned with two forms of the lexeme on hand: bieda ‘poverty, misery, misfortune’ and biada ‘woe’, which have undergone sibstitution. The semantic development of the concept progressed in three stages and involved the following senses: (1) ‘compulsion, necessity’; (2) ‘misfortune, misery, suffering’; and (3) ‘poverty’. The material-cum-immaterial nature of bieda reflects its etymological meaning and historical development, in which the subsequent senses did not give way to still others but incorporated them. The semantic development of bieda shows that the structure of the concept embraces two aspects: material and psycho-social. The semantic components that one can identify in the complex structure of that concept include above all: a material want and the need that accompanies that want; misfortune, hardship, and trouble; strife; danger of punishment; low value, quality, or number of something; low value of someone; that which is ominous or dangerous. Bieda can easily extend its meaning metaphorically, which is most clearly visible in dialects. As a euphemism, it helps avoid words subjected to linguistic taboo.
Autorka prezentuje ustalenia etymologiczne i historycznojęzykowe odnoszące się do pojęcia bieda w języku polskim. Analiza diachroniczna pozwala obserwować ewolucję pojęcia. W artykule przywołano najważniejsze spostrzeżenia dotyczące roli etymologii w badaniach semantycznych, zwłaszcza w rekonstrukcji językowego obrazu pojęć na gruncie etnolingwistyki kognitywnej. W części analitycznej autorka omawia kolejno dane zaczerpnięte ze słowników etymologicznych, polszczyzny historycznej oraz gwarowej. Analiza dotyczy dwóch form leksemu: bieda i biada, które w języku polskim podlegały substytucji. Ogólnie rozwój znaczeniowy pojęcia przebiegał w trzech etapach i obejmował znaczenia takie, jak: 1. ‘przymus, konieczność’; 2. ‘nieszczęście, niedola, cierpienie’; 3. ‘ubóstwo, nędza’. „Materialno-niematerialny” charakter biedy jest właściwie odbiciem etymologicznego znaczenia wyrazu i jego historycznego rozwoju, w którym kolejne ogniwa nie ustępowały miejsca nowym, ale przyłączały je. Uwzględnienie rozwoju znaczeniowego w rekonstrukcji językowego obrazu biedy pozwala na stwierdzenie, że w strukturze pojęcia łączą się dwa aspekty: materialno-bytowy oraz psychospołeczny. Komponenty semantyczne, jakie możemy wskazać w złożonej strukturze pojęcia bieda, to przede wszystkim: materialny brak i wiążąca się z nim potrzeba / konieczność jego zaspokojenia; nieszczęście, trud, kłopoty; walka, zmaganie się z trudnościami; groźba kary; niska wartość kogoś lub czegoś, niewystarczająca ilość lub słaba jakość czegoś; to, co groźne, niebezpieczne, wrogie człowiekowi. Bieda jest pojęciem, które z łatwością może rozszerzać swoje znaczenie o sensy metaforyczne, co najłatwiej obserwować w dialektach. Jako eufemizm pozwala unikać wyrazów obłożonych tabu językowym.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 51-65
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z klasztornego archiwum – analiza pragmalingwistyczna... siedemnastowiecznego Obiecadła duchownego
Autorzy:
Zmuda, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459481.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
język religijny
język modlitewników
język polski w XVII wieku
aluzje biblijne
pragmalingwistyka
akty mowy
Opis:
The paper contains the analysis of a fragment of a seventeenth-century monument – a prayer book written by a nun-Carmelite. The selected part: Obiecadło duchowne... is a certain entity, and it stands out from the whole monument due to its form – Abecedarius. The article presents pragmalinguistic view on this text. From the described aspects, one can list: what the analyzed passage says about the sender and the recipient, what was the communication goal of the writer, what type of speech acts the text represents, what functionalities it includes, as well as how the text was formed in terms of language.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2014, 9
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niewerbalne sposoby przekazywania emocji (na przykładzie literatury polskiej i rosyjskiej)
Nonverbal means of conveying emotions (on the material from Polish and Russian literature)
Autorzy:
Czapiga, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665495.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
emocje
komunikacja niewerbalna
język polski
język rosyjski
emotions
nonverbal communication
Polish
Russian
Opis:
The article is devoted to the analysis of nonverbal means of conveying emotions in Polish and Russian cultures. Body language employs such tools as look, glance, mimics, change of the face colour, tears, voice, gestures and body movements, as well as diverse untypical activities and behaviour. In strong emotions, the speaker uses different nonverbal means, what gives more complex picture of his or her emotional state. The most vivid and meaningful ways of nonverbal expression are mimics and look. Eyes are perceived as the mirror of the soul in the cultures under investigation, thus it is believed that they can never lie. Nonverbal signs can either confirm the verbal message or modify it.
Artykuł poświęcony jest niewerbalnym sposobom wyrażania emocji i uczuć w polskim i rosyjskim kręgu językowo-kulturowym. Znaki niewerbalne, inaczej mowa ciała, to spojrzenie, mimiczny wyraz twarzy, zmiana koloru twarzy, łzy, głos, gesty i ruchy ciała oraz różne nietypowe czynności i zachowania. Przy silnych emocjach znaki te współwystępują, co daje pełniejszy obraz stanu emocjonalnego człowieka. Najwymowniejszym sposobem komunikacji niewerbalnej jest mimika twarzy oraz spojrzenie. W badanych kręgach językowo-kulturowych oczy są zwierciadłem ludzkiej duszy i nigdy nie kłamią. Znaki niewerbalne mogą powtarzać treści wyrażane komunikatem werbalnym bądź je modyfikować.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2017, 14; 27-38
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Techniki tłumaczenia frazy תֵּבַת עֲצֵי־גֹפֶר i jej łacińskiego odpowiednika arca de lignis levigatis w czeskich i polskich przekładach biblijnych z okresu od XIV do XVI wieku
Techniques for translating the phrase תֵּבַת עֲצֵי־גֹפֶר and its Latin equivalent arca de lignis levigatis in Czech and Polish Biblical translations from the period from the fourteenth to the sixteenth century
Autorzy:
SIERADZKI, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909186.pdf
Data publikacji:
2020-09-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polnish
Czech
Bibel
arca de lignis levigatis
język polski
język czeski
Biblia
Opis:
Przedmiotem analiz są sposoby przekładu fraz תֵּבַת עֲצֵי־גֹפֶר oraz arca de lignis levigatis w czeskich i polskich tekstach biblijnych z okresu od XIV do XVI wieku. Celem prowadzonych badań jest pokazanie na ile kształt leksykalny odpowiedników tych fraz we wspomnianych tłumaczeniach miał związek z wyborem podstawy tłumaczenia, z panującą w danym kręgu tradycją przekładową oraz z przyjmowanymi interpretacjami i objaśnieniami określonego miejsca w Biblii. Prowadzone w artykule analizy pokazują, że autorzy wszystkich czeskich przekładów biblijnych unikają dosłownego tłumaczenia rzeczownika tebh i jego łacińskiego odpowiednika arca. Tak translatorzy katoliccy, jak i protestanccy regularnie oddają go przez rzeczownik koráb. Taki sposób przekładu przyjmują też, wzorując się na Czechach, katolickie biblie polskie. Stan obserwowany w badanych tekstach dowodzi, że decyzje translatorskie były motywowane nie znaczeniem rzeczownika z podstawy hebrajskiej czy łacińskiej, ale związane były z możliwymi ujęciami arki Noego w pismach teologicznych czy nawet utrwalonych w ogólnie pojętej kulturze chrześcijańskiej. Inne rozwiązania na gruncie polskim przyjmują protestanckie tłumaczenia z języków oryginału, w których człon konstytutywny frazy stanowią rzeczowniki archa i skrzynia, bezpośrednio nawiązujące do znaczenia rzeczownika z podstawy tłumaczenia.
The subject of the analysis are the methods of translating phrases and arca de lignis levigatis in Czech and Polish biblical texts from the period from the 14th to the 16th century. The aim of the research is to show to what extent the lexical shape of the equivalents of these phrases in the mentioned translations was related to the choice of the translation basis, the translation tradition prevailing in a given circle, as well as the interpretations and explanations adopted for a specific place in the Bible. The analyzes conducted in the article show that the authors of all Czech Bible translations avoid literal translations of the noun tebh and its Latin equivalent arca. Both Catholic and Protestant translators regularly render it through a noun koráb. This way of translation is also adopted by Catholic Polish Bibles, modeled on the Czechs. The state observed in the studied texts proves that the translating decisions were motivated not by the meaning of a noun from the Hebrew or Latin basis, but were related to possible depictions of Noah's ark in theological writings or even perpetuated in generally understood Christian culture. Other solutions on the basis of Polish accept Protestant translations from the original languages, in which the constitutive element of the phrase make nouns archa and a chest, directly referring to the meaning of the noun from the translation basis.
Źródło:
Bohemistyka; 2020, 4; 479-502
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Język polski na Kresach” Janusza Riegera na tle badań nad polszczyzną kresową po roku 2015
“Język polski na Kresach” [Polish Language in the Eastern Borderlands] by Janusz Rieger Against the Background of Research on Borderland Polish After 2015
Autorzy:
Konczewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38435589.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
polszczyzna kresowa
kontakty językowe
język polski na Białorusi
język polski na Litwie
język polski na Ukrainie
Janusz Rieger
Polish language in the Eastern Borderlands
language contacts
Polish Language in Belarus
Polish Language in Lithuania
Polish Language in Ukraine
Opis:
This article presents the state of research in the field of studies on Borderland Polish after 2015. The author provides an overview of selected publications which concern the situation of the Polish language in Belarus, Lithuania, Ukraine and in the borderlands, discusses the issues and research problems they consider, and outlines the main areas of research. The article focuses on the contribution of Janusz Rieger to this field of study and on his latest monograph: Język polski na Kresach [The Polish Language in the Eastern Borderlands], published in 2019.
Artykuł przedstawia stan badań nad polszczyzną kresową po 2015 roku. Autorka dokonuje przeglądu wybranych pozycji traktujących o języku polskim na Litwie, Białorusi i Ukrainie oraz pograniczach, omawia przedstawione w publikacjach problemy i wątki badawcze, prezentuje kierunki eksploracji. Oddzielna uwaga została poświęcona dokonaniom w dziedzinie badań nad polszczyzną kresową Janusza Riegera, a także jego najnowszej monografii z 2019 roku pt. Język polski na Kresach.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2020, 44; 238-262
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazewnictwo ulic Wrocławia w latach 1945-1994
Autorzy:
Kędziora, Kamila.
Współwytwórcy:
Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. pbl
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Hodonimy
Ulice
Place
Język polski
Nazwy miejscowe
Język niemiecki
Opis:
Bibliogr. s. 219-221. Indeks.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Obraz lekcji z zakresu kształcenia językowego w gimnazjum
The image of the lesson in the field of language training in a secondary school
Autorzy:
Horwath, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1111023.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
didactics
Polish language
linguistic training
dydaktyka
język polski
kształcenie językowe
Opis:
Artykuł przedstawia wyniki badań prowadzonych w ramach projektu IBE „Dydaktyka literatury i języka polskiego w świetle nowej podstawy programowej”. Tekst poświęcony jest sposobom pracy nauczycieli na lekcjach z zakresu kształcenia językowego w gimnazjum. Analizie poddano materiał uzyskany podczas obserwowanych i nagrywanych lekcji w wybranych reprezentatywnie szkołach, biorących udział w badaniach IBE. Uwzględniono nie tylko strategie, metody, techniki i pomoce dydaktyczne, ale także przebieg interakcji między nauczycielami a uczniami.
The article presents the results of a research conducted within the Project “Polish language and literature didactics in a secondary school in the light of the new curriculum”. The text is devoted to the ways how teachers work in the classroom on language training in secondary schools. The author analyzes material obtained during the observed and recorded lessons in representatively selected schools involved in the project. It includes not only the strategies, methods, techniques and teaching, but also interactions between teachers and students.
Źródło:
Polonistyka. Innowacje; 2015, 2; 51-64
2450-6435
Pojawia się w:
Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O nazwach rozrywek umysłowych w polszczyźnie
On the names of brain games in the Polish language
Autorzy:
Nowowiejski, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118455.pdf
Data publikacji:
2013-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
rozrywki umysłowe
słowniki
język polski
brain games
dictionaries
Polish language
Opis:
Solving puzzles and riddles has been one of the pastimes enjoyed by many Poles for a long time. It is proved directly not only by the descriptions of customs or habits of several generations of our ancestors, but also by the contents of different types of dictionaries, particularly Polish language dictionaries or dictionaries of words of foreign origin, where the names of such kind of entertainment have been registered. A main purpose of the article is to present and characterize various names of riddles and puzzles that appear in Polish charades, particularly in the context of their very modest representation in not only historical but also contemporary lexicographical studies.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2013, 13; 227-252
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lejb Pawe i jego trójjęzyczny słownik nazw roślin
Lejb Pawe and his trilingual dictionary of plant names
Autorzy:
Dolatowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/888581.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Dendrologiczne
Tematy:
rosliny
nazewnictwo
nazwy gatunkowe
jezyk polski
jezyk lacinski
jezyk hebrajski
slowniki
slownik botaniczny
Pawe Lejb
Źródło:
Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego; 2018, 66
2080-4164
2300-8326
Pojawia się w:
Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Własności składniowe frazeologizmów z komponentem palce // paluszki lizać
Syntactic features of phraseological units containing the segment palce // paluszki lizać
Autorzy:
Gębka-Wolak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595782.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
contemporary polish
phraseology
syntactic function
współczesny język polski
frazeologia
funkcja składniowa
Opis:
The paper deals with idiomatic expressions such as palce lizać, paluszki lizać and że palce lizać, że paluszki lizać which are usually described as phraseological units or verbal phrases. The research conducted here allows us to conclude, that – despite of what could be assumed based on their form – these expressions are functionally analogous not to verbs, but to adjectives or adverbs. In this case, we observe the lack of correlation between the formal shape of the expression and its grammatical features.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2011, 10; 69-77
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między składnią semantyczną a asemantyczną, czyli o wpływie Henryka Misza i Zygmunta Saloniego na poglądy składniowe Krystyny Kallas
Autorzy:
Grochowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049951.pdf
Data publikacji:
2011-08-19
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
współczesny język polski
składnia
semantyka
Krystyna Kallas
Henryk Misz
Zygmunt Saloni
Opis:
Professor Krystyna Kallas, an excellent scholar, has been researching Polish syntax  for nearly fifty years. She has published three monographs and several dozen papers  concerned with the syntax of modern Polish. In the author’s opinion, it is possible  to define her works as placed between semantic and non-semantic syntax. The  main purpose of the article is to show how the first period of Krystyna Kallas’s scientific  activity was influenced by Henryk Misz’s works, whereas the second one by  these of Zygmunt Saloni.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2011, 5, 1; 301-312
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska i Polacy w zwierciadle gwarowym
Poland and the Poles reflected in local dialects
Autorzy:
Tyrpa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594281.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Pole
Polska
Polish language
local dialect
Polak
Polska
język polski
gwara
Opis:
The goal of this article is to present the understanding of the words: Polska, Polak, Polka, (język) polski in dialects. Local dialect quotes from the XIX and XX centuries show that not all of the inhabitants of our country called themselves Polacy (Poles). Also, not all regions were identified as parts of Poland. Concerning language itself, many utterances indicate a contradistinction of the speaker’s own dialect and the Polish language, understood as the literary variant. Local dialect proof of the persecution of Polish speakers has also been gathered, especially from areas under German rule in the interwar period. The article also presents synonyms of the ethnonym Polak (Pole), e.g. Polach, Polon, Polus, Polaczek, Polaczysko and variants of the name Polska (Poland), e.g. Polsko, Polszcza. Most examples of the word-formation family of the words Polska, Polak, polski were found in the border areas, whose presence within the borders of the Polish state was (is) changing.
Artykuł przedstawia rozumienie wyrazów Polska, Polak, Polka, (język) polski w dialektach. Cytaty gwarowe z XIX i XX wieku pokazują, że nie wszyscy mieszkańcy naszego kraju nazywali sami siebie Polakami. Również nie wszystkie regiony były określane jako części Polski. Jeśli chodzi o język, to wiele wypowiedzi wskazuje na przeciwstawianie własnej gwary językowi polskiemu, rozumianemu jako literacki. Zebrano też gwarowe świadectwa prześladowania ludzi posługujących się polszczyzną, zwłaszcza na terenach podległych władzy niemieckiej w okresie międzywojennym. W artykule pokazano również synonimy etnonimu Polak, np. Polach, Polon, Polus, Polaczek, Polaczysko i warianty nazwy Polska, np. Polsko, Polszcza. Najwięcej zaświadczeń rodziny słowotwórczej wyrazów Polska, Polak, polski pochodzi z terenów pogranicznych, których przynależność do państwa polskiego była (jest) zmienna.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 317-331
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-50 z 519

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies