Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "ja" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Lee CHUN LO, Die Gottesauffassung in Husserls Phänomenologie
Autorzy:
Adamczyk, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944831.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
Bóg
transcendentalne ja
metafizyka
teleologia
rozum
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2013, 3, 2; 527-531
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozterki modernistycznego (nie)istnienia – „ja” entropiczne w prozie Stanisława Przybyszewskiego
Dilemmas of modernist (non)existence – entropic “I” in the prose by Stanisław Przybyszewski
Autorzy:
Badowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967378.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
modernist literature
literary modernism
“I” in literature
subjectivity in literature
przybyszewski stanisław
literatura modernizmu
„ja” w literaturze
podmiotowość w literaturz
Opis:
The author declares Stanisław Przybyszewski as one of the precursors of the modern recognition of subject as a broken entity, aware of internal contradictions, and therefore unable to constitute itself, unreconciled with being, turning into and enemy of itself. The Young Poland writer portrayed as an exponent of ontological uncertainty that characterised thinking about man and the world throughout the twentieth century. Analysing works from different stages of his career, the author finds that their heroes are not an aftermath of the epidemic of pessimism, but a reflection of a deeper anthropological crisis, one that lead, after Przybyszewski’s death, through Sartre’s existentialism to the postmodern proclamation of “death of the subject.” The author also indicates that Przybyszewski’s characters suffer from vagueness and elusiveness of their own selves, until they lose the sense of self, experiencing a crisis of rationalism and plunging into the cultural matrix.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 33, 3
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kondycja podmiotu wobec upadku Rzeczypospolitej. Treny Józefa Morelowskiego
The condition of the subject in view of the partition of Poland. Józef Morelowski’s Laments
Autorzy:
Bąkowska, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046355.pdf
Data publikacji:
2020-10-19
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
treny
oświecenie
poezja
„Ja”
laments
enlightenment
poetry
“Self”.
Opis:
Głównym celem artykułu jest lektura Trenów Józefa Morelowskiego jako utworu wyrażającego kryzys podmiotu. Autorka rozprawy proponuje, by cykl wierszy, powstałych po upadku Rzeczypospolitej, ująć w kontekście tradycji antycznej i staropolskiej. Daje to szansę na dostrzeżenie i wyeksponowanie różnorodnych sposobów manifestowania „Ja” w tekście poetyckim. Wydaje się bowiem, że uruchomienie zakorzenionych w kulturze literackiej toposów i środków literackiego obrazowania jest próbą przezwyciężenia kryzysu i dezintegracji podmiotu. Ponadto, zwrócenie uwagi na wpływ tradycji i literackiej konwencji pozwala zrewidować stan badań i przemyśleć dotychczas poczynione obserwacje o charakterze tzw. przełomu romantycznego.
The main aim of the article is a reading of Józef Morelowski’s Laments as a text which expresses the crisis of the subject. The author of the article proposes a an interpretation of this cycle of poems, written after the Third Partition of Poland, in the context of the antique and Old Polish tradition. It gives an opportunity to show and to emphasize diverse ways of self-manifestation in the poetical works. It appears that using literary topoi and stylistic devices rooted in culture is an attempt to overcome the crisis of the subject. Furthermore, taking into consideration the role of tradition and literary convention might help us to reconsider the state of research and to rethink conclusions, which have been reached so far, about the so-called romantic breakthrough.
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 1; 399-414
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W sarmackim teatrze życia (nie)codziennego
In the Sarmatian theater of (non)daily life
Autorzy:
Bąkowska, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1390563.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
performans
tożsamość
literatura staropolska
„ja”
gest
cremoniał
Opis:
The main purpose of this article is to show Old Polish literature and culture with regard to their performative aspects. By referring to Richard Schechner’s reflections, the author presents the Old Polish period “as a performance”. She focuses on issues such as time, space and behavior, which allows us to notice those activities of nobles that led to the formation of their personal and collective identity. An analysis of poems and diaries reveals different ways of creating one’s “self”. Various gestures and ceremonies as well as the skills that nobles developed through school education and socialization processes unified the Old Polish society, even though it was ethnically and religiously diverse.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2014, 22; 101-116
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inner picture or inner description – is it possible to combine cognitive codes with autobiographical memories and what we earn from it?
Autorzy:
Błaszczyński, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129121.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
Ja
historia życia
pamięć autobiograficzna
wizualizacja
wyobraźnia
Opis:
Współczesne podejście do badań nad pamięcią zakłada traktowanie jej jako aktywnego narzędzia w systemie Ja. Pomysł użycia kodów poznawczych, w tym wizualizacji, dla zrozumienia mechanizmów Ja jest jedną z dróg współczesnej psychologii. W artykule ukazano, jak pojęcie wizualizacji funkcjonuje w obszarze psychologii i jak termin dwóch kodów poznawczych może zostać odniesiony do zagadnień pamięci autobiograficznej i Ja. Ta dyskusja staje się ważną dla współczesnej psychologii, w artykule ukazano, co udało się zrobić w tym obszarze oraz jakie pytania domagają się dalszych odpowiedzi.
Źródło:
Polskie Forum Psychologiczne; 2020, XXV, 2; 208-220
1642-1043
Pojawia się w:
Polskie Forum Psychologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Związek klarowności Ja z formalną charakterystyką działań celowych oraz cechami osobowości
Autorzy:
Błażek, Magdalena
Besta, Tomasz
Kaźmierczak, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129066.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
aktywność zorientowana na cele
klarowność Ja
osobowość
samoocena
Opis:
Artykuł poświęcony jest prezentacji narzędzia badawczego do pomiaru stopnia klarowności Ja opracowanego przez Campbell i in. (1996). Skala SCC składa się z 12 pytań. Im wyższy wynik uzyskuje osoba badana, tym bardziej jasne i stabilne są jej przekonania na temat siebie, niezależnie od ich treści. W artykule zaprezentowano trzy badania empiryczne, w których łącznie udział wzięło 519 osób, w tym 329 kobiet. We wszystkich badaniach wykorzystano SCC w polskiej adaptacji Błażek, Besty i Kaźmierczak z 2011 roku oraz SES Rosenberga (2008). W badaniu pierwszym wykorzystany został ponadto pomiar formalnych aspektów działań ukierunkowanych na cele przy użyciu Kwestionariusza Upodobań WKP Błażek, Kadzikowskiej-Wrzosek i Baryły (Błażek, Kadzikowska-Wrzosek, 2002). W badaniu drugim wykorzystano skalę sprawczości i wspólnotowości Wojciszke i Szlendaka (2010), a w badaniu trzecim PLP Szaroty (1995). Uzyskane we wszystkich trzech badaniach wyniki wskazują na wysoki wskaźnik rzetelności skali SCC oraz zgodne z teoretycznymi założeniami, a także dotychczasowymi wynikami badań empirycznych korelacje z badanymi zmiennymi. Narzędzie można zatem uznać za przydatne do pomiaru strukturalnego aspektu Ja, jakim jest klarowność samowiedzy.
Źródło:
Polskie Forum Psychologiczne; 2019, XXIV, 3; 292-307
1642-1043
Pojawia się w:
Polskie Forum Psychologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspieranie rozwoju mądrości. Perspektywa dialogowa
Autorzy:
Borawski, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127557.pdf
Data publikacji:
2019-04-08
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
mądrość
wewnętrzna dialogowość
dialogowe Ja
myślenie dialektyczne
Opis:
Artykuł przedstawia wewnętrzną aktywność dialogową jako jedną z potencjalnych dróg rozwijania mądrości rozumianej przede wszystkim w kategoriach myślenia dialektycznego. Autor dokonuje próby wyjaśnienia związków między wewnętrzną dialogowością a myśleniem dialektycznym oraz opisuje towarzyszące wewnętrznym dialogom procesy poznawcze związane z aktywnością wyobrażeniową, zarządzaniem uwagą, metapoznaniem i posługiwaniem się wiedzą pojęciową o treści wieloznacznej. Aktywny udział tych procesów wydaje się niezbędny do uzyskiwania w ramach aktywności dialogowej dialektycznych efektów, w tym przede wszystkim: akceptowania kontradykcji i integrowania różnych punktów widzenia. W końcowej części artykułu zostały opisane praktyczne sposoby wspierania mądrości odwołujące się do trzech przejawów wewnętrznej dialogowości: dialogów tożsamościowych, dialogów temporalnych oraz dialogów symulujących społeczne interakcje.
Źródło:
Roczniki Psychologiczne; 2017, 20, 3; 545-561
1507-7888
Pojawia się w:
Roczniki Psychologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metody docierania do aksjologicznego wymiaru rzeczywistości w filozofiach działania Paula Ricoeura i Józefa Tischnera
Autorzy:
Borowicz, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706270.pdf
Data publikacji:
2012-06-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
filozofia działania
upadek
zło
„ja”
wzajemność
aksjologia
agatologia
Opis:
W artykule porównuję dwie teorie „ja” - jedną młodego Paula Ricoeura z książki Metaphysique de la volonté (szczególnie tom 2: Finitude et culpabilité) i drugą - teorię Józefa Tischnera. Problematyka „ja” stanowi główne pole badań aksjologicznych dla obu z nich. W pierwszej części staram się ukazać analizę koncepcji „patosu nędzy” w pracy francuskiego filozofa jako badanie prowadzone na polu antropologii kantowskiej, a dotyczące syntezy „człowieka całkowitego”. Kluczowym punktem tej analizy jest teoria zła. Głównym przedmiotem zainteresowania Tischnera jest struktura ludzkiego „ja” i metody przydatne do znalezienia bezpośredniego jego doświadczenia jako spójnego centrum osoby. Te badania są pod dużym wpływem koncepcji „wewnętrznego Nauczyciela” św. Augustyna oraz pojęcia „wzajemności” Maurice’a Nedoncelle’a. Inaczej niż filozofia działania Ricoeura, myśl Tischnerowska jest bliska prometejskiej wizji człowieka - dzięki otwarciu na perspektywę religijną.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 2; 311-328
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Formowanie się tożsamości w niestabilnych czasach
Autorzy:
Brzezińska, Anna I.
Cieciuch, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127787.pdf
Data publikacji:
2019-04-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
domeny tożsamości
formowanie się tożsamości
poczucie tożsamości
organizacja ja
osobowość autorska
postawy wobec globalizacji
wczesna i późna adolescencja
wczesna i późna dorosłość
kontekst społeczny i edukacyjny
Opis:
Proces dorastania, w tym formowania się tożsamości, różni się istotnie w stosunku do poprzednich pokoleń. Jest to konsekwencja między innymi przemian demograficznych i ekonomicznych, jakie zaszły w ostatnich latach tak w wymiarze lokalnym, jak i globalnym. Niniejsze wprowadzenie poświęcone jest przeglądowi tych zagadnień, a na ten numer Roczników składają się teksty szczegółowo poruszające wybrane kwestie. Niektórzy badacze identyfikują wśród młodych ludzi grupy charakteryzujące się tendencją do świadomego unikania podejmowania zobowiązań typowych dla osób dorosłych. Wyniki badań wskazują jednak na pozytywny wpływ podjęcia ról okresu dorosłości na spostrzeganie siebie jako dorosłego. Tożsamość człowieka kształtuje się od dzieciństwa, obejmując różne domeny. Na przełomie dzieciństwa i dorastania wraz ze wzrostem samoświadomości intensyfikuje się poszukiwanie informacji o sobie i swoim funkcjonowaniu oraz budowanie planów na przyszłość. Etap dorosłości to z kolei weryfikacja wcześniej dokonanych wyborów poprzez ponowne podjęcie działań eksploracyjnych tym intensywniejszych, im więcej znaczących zmian w otoczeniu jednostki.
Źródło:
Roczniki Psychologiczne; 2016, 19, 2; 205-212
1507-7888
Pojawia się w:
Roczniki Psychologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jarosława Iwaszkiewicza wiersz „pośmiertny”
Jarosław Iwaszkiewicz's 'Posthumous' Poem
Autorzy:
Brzozowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942560.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Jarosław Iwaszkiewicz
wiersz "Mamo, czy ja oślepłem…"
cykl Pini di Roma
Opis:
The main subject of the text is the poem with an incipit of “Mamo, czy ja oślepłem…” (“Mother, have I gone blind…”), which is the final poem in the Pini di Roma series, published in the second edition of Śpiewnik włoski from 1978. The interpretation of the poem is preceded by remarks on the content and composition of the two editions of the volume (the first one dated 1974, and the second one) as well as a number of remarks placing the poem in the context of European and Polish literary and cultural tradition. The poetics of “Mamo, czy ja oślepłem…” — the conversation of the dying poet with his deceased mother — allows the text to be perceived as a peculiar ‘posthumous’ poem. At the same time, the poem is very elevating, optimistic and gives a great amount of hope in comparison to other death-themed lyrics by the author of Muzyka wieczorem.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2012, 01
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Characterization of the Liquid Crystal Display Modulation. Optimization for Some Applications
Autorzy:
Campos, J.
Márquez, A.
Nicolás, J.
Moreno, I.
Iemmi, C.
Davis, J. A.
Yzuel, M. J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030321.pdf
Data publikacji:
2002-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Fizyki PAN
Tematy:
42.79.Kr
42.79.Hp
42.25.Ja
Opis:
In this paper we revise recent results of our team in the optimization of twisted nematic liquid crystal displays to be used as spatial light modulators for image processing and diffractive optics. In general two kind of responses are desired for the mentioned applications: amplitude-only and phase-only modulations. However, it is not a trivial task to find the polarization configurations for which these responses are obtained. We show that a reverse-engineering approach is needed to optimize the liquid crystal display response. According to this reverse-engineering approach the modulation characteristics can be calibrated by evaluating the modulation response in a few polarization configurations. These results are used to fit the liquid crystal display behavior to a simplified physical model, which uses two modulation parameters. We demonstrate that the degree of accuracy of this model is very high, thus enabling the prediction of the modulation behavior of the display at other polarization configurations. Therefore, we can perform computer searches for the optimum orientation of the polarizing elements to obtain the required optical transmission. We demonstrate the need to use short wavelengths and the need to insert wave plates in front and behind the liquid crystal displays to obtain either amplitude-only or phase-only regime.
Źródło:
Acta Physica Polonica A; 2002, 101, 1; 189-200
0587-4246
1898-794X
Pojawia się w:
Acta Physica Polonica A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O umiejętnościach niezbędnych doradcom kariery XXI wieku w perspektywie integrowania nauczania z doradztwem (Guidance Oriented Approach to Learning, GOAL)
A reflection on career guidance skills for the 21st century in a Guidance Oriented Approach to Learning (GOAL)
Autorzy:
Carosin, Emilie
Canzittu, damien
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/686643.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
konstrukcja kariery
poradnictwo szkolne
integracja procesu kształcenia z doradztwem
poradnictwo Life Design
umiejętności w zakresie doradztwa kariery
narzędzia edukacyjne
konstruowanie JA
teoria społeczno-poznawcza
Career construction
School guidance
Guidance Oriented Approach to Learning (GOAL)
Life design
Career guidance skills
Educational tools
Self construction
Social cognitive theory
Opis:
Current changes in the social organization of work require a rethinking of guidance practices. In the field of vocational guidance, Life Design, based on the theories of self-construction of Guichard and career construction of Savickas, aims to be a lifelong, holistic, contextual, and preventive framework that responds to current challenges by focusing on individual development via the meaning one gives to his or her own discourses. This article highlights the place that these challenges and objectives are approached in schools. Drawing from the concept of Guidance Oriented Approach to Learning (GOAL) and the social cognitive theory of career and academic interest, we present a framework to implement a logic of accompaniment and personal development, rather than a logic of selection, in the school guidance process. The framework lays foundations to identify and develop career guidance skills for pupils that are relevant to the complex 21st century challenges faced by the future generation. It also provides guidelines to develop relevant educational tools that can contribute to pupils’ empowerment as citizens that can understand and structure society and make reflexive choices for their personal development.
Obecne zmiany w społecznej organizacji pracy wymagają ponownego przemyślenia praktyk stosowanych w poradnictwie. W dziedzinie poradnictwa kariery zwanej Life Design (Projektowanie Życia), opartej na teoriach: „Konstruowania JA” opracowanej przez Jeana Guicharda i „Konstruowania kariery” autorstwa Marka Savickasa, dąży się do stworzenia obejmujących całe życie, holistycznych, kontekstowych i profilaktycznych ram pomocy, będącej w stanie sprostać współczesnym wyzwaniom dzięki skupieniu się na rozwoju indywidualnym realizowanym poprzez nadawane znaczenia tworzonym przez siebie dyskursom. Niniejszy artykuł podkreśla rolę, jaką odgrywa w realizacji tych wyzwań i celów szkoła. Na podstawie koncepcji Life Design oraz społeczno-poznawczej teorii uczenia się przedstawiamy - pod nazwą Guidance Oriented Approach to Learning (GOAL) - ramy projektu wdrażania pomocy opartej na logice towarzyszenia w rozwoju osobistym, nie zaś logice selekcji, przypisywanej procesom poradnictwa zawodowego wcześniej realizowanego w szkołach. Ramy te stanowią podwaliny umożliwiające zidentyfikowanie metod sprzyjających rozwijaniu takich umiejętności konstruowania kariery przez uczniów, które będą adekwatne do kompleksowych wyzwań, przed jakimi stanie przyszłe pokolenie w XXI wieku. Jednocześnie dostarczają one wskazówek w zakresie opracowywania adekwatnych narzędzi edukacyjnych, zorientowanych na upodmiotowienie uczniów jako obywateli rozumiejących i kształtujących społeczeństwo oraz refleksyjnie dokonujących wyborów osobistego rozwoju.  
Źródło:
Studia Poradoznawcze; 2019, 8
2450-3444
Pojawia się w:
Studia Poradoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Word in the Sacrament of Confession
Słowo w sakramencie spowiedzi
Autorzy:
Chapel, Joseph
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047683.pdf
Data publikacji:
2015-12-05
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ebner
I-thou
dialogue
dialogical philosophy
sacrament
reconciliation
Penance
Confession
auricular confession
Revelation
Dei Verbum
ja-ty
dialog
filozofia dialogu
sakrament
pojednanie
pokuta
spowiedź
spowiedź uszna
objawienie
Opis:
The work of the Austrian dialogical thinker, Ferdinand Ebner, had both a direct and an indirect influence on the development of the Sacrament of Penance after Vatican Council II. Ebner's notion that humans are given the "word" by God, who is the "Eternal Thou," informed Vatican II's deepening theology of the word. Sin is understood as a rejection of dialogue, a closing of oneself to the Thou, for which authentic sacramental Confession offers the remedy, in and through the miracle of God's gift of speaking to humans. Ebner's influence on Vatican II is direct, especially in the elaboration of the "Dogmatic Constitution on Divine Revelation," Dei Verbum, while his influence on the New Rite of Penance is indirect - reflected in a deeper theology of the word that had already been "absorbed" by the Council. There are implications for further study of Ebner's thought as a prism through which to apply other language philosophies to better understand the Sacrament of Confession.
Dzieło austriackiego filozofa dialogu Ferdynanda Ebnera miało zarówno bezpośredni, jak i pośredni wpływ na rozwój sakramentu pokuty po II Soborze Watykańskim. Jego pogląd, że lu- dzie otrzymali „słowo" od Boga, który jest „Wiecznym Ty", wpłynęło na pogłębienie soborowej teologii słowa. Grzech rozumiany jest jako odrzucenie dialogu, zamknięcie się na Ty, na co lekar- stwo przynosi autentyczna sakramentalna spowiedź w i poprzez cud Boskiego daru słowa skiero- wanego do ludzi. Wpływ Ebnera na Sobór jest tu bezpośredni, zwłaszcza na opracowanie Konsty- tucji dogmatycznej o Objawieniu Bożym Dei Verbum, natomiast wpłynął on pośrednio na nowy Obrzęd Sakramentu Pokuty, co widać w pogłębionej teologii słowa, która już wcześniej została „wchłonięta" przez Sobór. Warto podjąć dalsze studium nad myślą Ebnera jako pryzmatu, przez który można zastosować inne filozofie języka dla lepszego zrozumienia sakramentu spowiedzi.
Źródło:
Teologia i moralność; 2015, 10, 2(18); 100-116
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Философия как палимпсест. Левинас и Достоевский
Philosophy as a palimpsest. Emmanuel Lévinas and Dostoevsky
Filozofia jako palimpsest. Emmanuel Lévinas i Dostojewski
Autorzy:
Cymborska-Leboda, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311810.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
Палимпсест
Достоевский
Библия
ценностная иерархия
Другой
«Я» в аккузативе
этический субъект
этика ответственности
palimpsest
Lévinas
Dostojewski
Biblia
hierarchia wartości
Inny
„ja” w akkuzativie
podmiot etyczny
etyka odpowiedzialności
Dostoevsky
The Bible
a hierarchy of values
the Other
“I” in the accusative
the ethical subject
ethics of the responsibility
Opis:
The aim of the present article is to examine Levinas’ texts with the intention of showing and verifying the realization of his idea of philosophizing as “deciphering of what has been hidden in palimpsest writing” (écriture). I discuss Dostoevsky’s verbal and semantic layer (“word-sense”) present in Levinas’ palimpsest discourse. I offer an insight into the function of many of Dostoevsky’s concepts, such as the notion of “insatiable co-suffering” with another human being, the dogma about the accountability of “everything and everybody”, negative (see the many aspects of the “Cain’s answer” connected with the question of human reliance on himself only and a total lack of restraint) and positive formulas in relation with the Other, resulting in defining one’s personality (by means of communion with Thou, love for one’s neighbor and the effort to make one’s image beautiful in the moral sense) that have been found in the pages of Levinas’ writings. I show the means by which Dostoevsky’s polyvalent formulas, correlated with The Bible and its heavily charged with meaning position (The Book of Genesis, The Book of Isaiah, The Gospel of St. Matthew, and others), get semantically enriched and absorbed, as key components, by Levinas’ philosophical thinking and his hierarchy of values. I discuss the extent to which they determine his conceptualization of “subjectivity of ethical subject”: the concept of “I” in the accusative (“me voici”), the “I” summoned to be responsible “for everything and for all men”, to be a “guardian of one’s brother” on one’s way to “being-in-God”. In the article I also focus on the productivity and significance of Levinas’ methodological stance, which determines his philosophical hermeneutics and the palimpsest character of his discourse, i.e. their being orientated towards: 1) continuation and preservation of the “ancient”, original sense and its creative growth in a new “ideological environment”, 2) disclosing interrelation between “truth” and the philosophical method of emphasis and sublimation; this allows one to explain an important role of rhetorical figures and the increasing repetitiveness of topoi of thought in Levinas’ discourse, which come from/send one thinking of Dostoevsky (as well as of myth, Shakespeare and others), but approach a new level of knowledge and understanding.
В статье исследуется корпус текстов Левинаса с целью указать и верифицировать осуществление его «авторской» идеи о философствовании как «дешифровке запрятанного в палимпсесте писания» [écriture]. Рассматривается функция словесного и смыслового слоя («словосмысла») Достоевского в палимпсестном дискурсе философа — многократные примеры присутствия формул/идеологем писателя: понятия «ненасытимого сострадания» к другому человеку, догмата о виновности «всех за все и за всех», отрицательных (многоаспектная интерпретация «Каинова ответа», связанного с вопросом о человеческой самодостаточности и дерзком своеволии) и положительных формул отношения к Другому, и, тем самым, самоопределения личности (через причастность к Ты, любовь к ближнему и усилие сделать свой образ «благолепным»). Указывается, каким образом поливалентные формулы Достоевского, соотносимые с Библией и ее смысловой позицией (с книгой Бытия, Исаи, Евангелием от Матвея и др.), семантически обогащенные, в качестве ключевых составляющих, встраиваются в философское мышление Левинаса и его ценностную иерархию; в какой степени они определяют его концептуализацию «субъективности этического субъекта»: концепт «я» в аккузативе («me voici»), «я» призванного к ответственности «за все и за всех», — к тому, чтобы быть сторожем брата своего, в своем «к-Богу-бытии». Выявляется продуктивность и значимость методологической установки Левинаса, определяющей его философскую герменевтику и палимпсестность дискурса, т.е. ориентацию на 1) преемственность и сохранность «древнего», изначального смысла и его творческое взращивание в новой «идеологической среде»; 2) обнаружение взаимосвязи «истины» и философского метода, каким полагается эмфаз и сублимация; это объясняет значимую роль риторических фигур и возвышающей повторности топосов мысли в дискурсе Левинаса, восходящих/отсылающих к Достоевскому (также к мифу, Шекспиру и др.), но возводимых на новую ступень познания и понимания.
Przedmiotem badań w prezentowanym studium uczyniono korpus tekstów Lévinasa, by poddać namysłowi i weryfikacji jego koncept filozofowania jako „deszyfrowania tego, co zostało ukryte w palimpseście Pisma (écriture)”. Rozważania miały na celu udowodnienie, że konstytutywną warstwę palimpsestowej struktury dzieł Lévinasa stanowi „tekst Dostojewskiego”: powtarzające się i eksplikowane cytaty, jawne i ukryte odniesienia do „myślisłów”/formuł pisarza. Są to między innymi: pojęcie „nienasyconego współczucia” wobec Drugiego, dogmat o „winie każdego za wszystko i wszystkich”, negatywne i pozytywne formuły relacji z Innym (wielokrotnie ponawiana interpretacja sensu „odpowiedzi Kaina”, koncept miłości bliźniego i in.) i samookreślenia osoby ludzkiej. Przeprowadzona analiza wykazała, że uobecnione i kluczowe u Lévinasa koncepty Dostojewskiego, skonfrontowane z Biblią (Księga Rodzaju, Izajasza, Ewangelia według św. Mateusza) i poddane „uwznioślającej” transformacji stają się istotnym składnikiem aksjologicznego i etycznego myślenia filozofa, określając jego pojmowanie podmiotowości człowieka – podmiotu etycznego (koncepcję „ja” w akkuzatiwie, me voici) w jego powołaniu do odpowiedzialności za bliźniego; do tego, by być „stróżem brata swego” w swoim „byciu-ku-Bogu”. Ujawniono produktywność metodologicznej strategii Lévinasa, odzwierciedlonej w jego hermeneutyce filozoficznej i palimpsestowości dyskursu, a więc orientacji: 1) na przenoszenie sensu źródłowego, „pradawnego” i jego twórcze rozkrzewianie w nowej sytuacji ideologicznej; 2) na współdziałanie „prawdy” i „metody”, wyrażanej za pomocą pojęć sublimacji i emfazy; wyjaśniono tym samym rolę i znaczenie figur retorycznych oraz hiperbolicznych powtórzeń w dyskursie filozofa, zwłaszcza tych, które odsyłając do formuł Dostojewskiego (także do mitu, Szekspira i in.) i poszerzając ich pole semantyczne, wznoszą ich sens na wyższy poziom poznania i rozumienia.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2023, 2 (182); 29-52
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies