Metody docierania do aksjologicznego wymiaru rzeczywistości w filozofiach działania Paula Ricoeura i Józefa Tischnera

W artykule porównuję dwie teorie „ja” - jedną młodego Paula Ricoeura z książki Metaphysique de la volonté (szczególnie tom 2: Finitude et culpabilité) i drugą - teorię Józefa Tischnera. Problematyka „ja” stanowi główne pole badań aksjologicznych dla obu z nich. W pierwszej części staram się ukazać analizę koncepcji „patosu nędzy” w pracy francuskiego filozofa jako badanie prowadzone na polu antropologii kantowskiej, a dotyczące syntezy „człowieka całkowitego”. Kluczowym punktem tej analizy jest teoria zła. Głównym przedmiotem zainteresowania Tischnera jest struktura ludzkiego „ja” i metody przydatne do znalezienia bezpośredniego jego doświadczenia jako spójnego centrum osoby. Te badania są pod dużym wpływem koncepcji „wewnętrznego Nauczyciela” św. Augustyna oraz pojęcia „wzajemności” Maurice’a Nedoncelle’a. Inaczej niż filozofia działania Ricoeura, myśl Tischnerowska jest bliska prometejskiej wizji człowieka - dzięki otwarciu na perspektywę religijną.