Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "język śląski" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-4 z 4
Tytuł:
Moja ślóńsko rzecz. Szkic autoetnograficzny
My Silesian language. An auto-ethnographic essay
Autorzy:
Kubica, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475743.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
autoetnografia
antropologia języka
język śląski
cieszyńska wersja języka śląskiego
auto-ethnography
anthropology of language
Silesian language
Teschen variety of Silesian language
Opis:
Jest to tekst osobisty, relacjonujący moje własne doświadczenia związane ze śląszczyzną w jej wersji cieszyńskiej – moim językiem ojczystym, z późniejszym wypieraniem jej z mojego życia przez hegemonię polszczyzny, a następnie świadomym wracaniem do śląskiej mowy, co jest nie tylko gestem lingwistycznym, lecz także tożsamościowym i politycznym. Autoetnografię rozumiem za Carolyn Ellis jako praktykę badawczą i pisarską „łączącą to, co autobiograficzne i osobiste, z tym, co kulturowe, społeczne i polityczne” (Ellis 2004: xix), opierającą się na emocjach, introspekcji, ucieleśnieniu i wyrażającą się w różnych konwencjach literackich. W drugiej części artykułu przedstawiam także regularną analizę problematyki związanej ze śląszczyzną, odwołując się do literatury przedmiotu i współczesnych koncepcji teoretycznych. Skupiam się na kwestii performatywności języka, teorii grup wyciszonych, problemie odróżniania języków i gwar jako kwestii politycznej; proponuję ujmowanie cieszyńskiej rzeczy jako modalnej wersji śląszczyzny. Mój projekt traktuję jako „krytyczną interwencję w życie społeczne, polityczne i kulturowe” (Holman Jones 2009: 175).
This is a personal text relating to my own experiences referring to the Teschen version of the Silesian language – my native tongue – its later removal from my life by the hegemony of Polish, and then my conscious return to Silesian, which is not only a linguistic gesture, but also a political and identity declaration. Following Carolyn Ellis, I understand auto-ethnography as a research and writing practice “that connect the autobiographical and personal to the cultural, social, and political” (Ellis 2004: xix), based on emotions, introspection, and embodiment, and expressed in various literary conventions. In the second part of the paper I present a regular analysis of the issues related to the Silesian language referring to the subject literature and contemporary theoretical concepts, and focus on the issue of language performativity, muted groups theory, the problem of distinction between languages and dialects as a political issue, and my proposal to treat the Teschen tongue as a modal version of the Silesian language. I treat my project as “critical intervention in social, political and cultural life” (Holman Jones 2009: 175).
Źródło:
Socjolingwistyka; 2018, 32; 39-59
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstrukcje bezosobowe z podmiotem arbitralnym i generycznym w gramatyce kaszubskiej i śląskiej na tle gramatyki polskiej
Impersonal constructions with arbitrary and generic subjects in Kashubian and Silesian grammars against the background of Polish grammar
Autorzy:
Jocz, Marika
Ruda, Marta
Wanot, Bartłůmjej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2167424.pdf
Data publikacji:
2022-12-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
impersonal/subjectless/nominativeless constructions
arbitrary/existential subject
generic/general subject
Polish
Kashubian
Silesian
konstrukcje bezosobowe/bezpodmiotowe/bezmianownikowe
podmiot arbitralny/egzystencjalny
podmiot generyczny/ogólny
język polski
język kaszubski
język śląski
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wstępnego przeglądu kontrastywnego konstrukcji bezosobowych w gramatyce kaszubskiej i śląskiej na tle gramatyki polskiej. Badania, w których wykorzystano zarówno korpusy tekstów, jak i dodatkowe dane dostarczone przez rodzimych użytkowników, wykazały, że w większości przypadków systemy konstrukcji bezosobowych w języku polskim, kaszubskim i śląskim są podobne. Mianowicie w przypadku języka polskiego i śląskiego jedyną istotną różnicą, którą ujawniły dotychczasowe badania, jest możliwość użycia w języku śląskim czasownika posiłkowego być w konstrukcji z formą na -no/-to. Forma ta jest nieobecna w języku kaszubskim, który również różni się od języka polskiego i śląskiego w przypadku generycznych użyć predykatów modalnych typu można, które występują tu w trzeciej osobie liczby pojedynczej rodzaju męskiego.
This paper presents a preliminary contrastive overview of impersonal constructions in the Kashubian and Silesian grammars against the background of Polish grammar. The research, based both on corpus texts and on additional native speaker data, has shown that the systems of impersonal constructions in Polish, Kashubian and Silesian are similar in most cases. Namely, the only significant difference between Polish and Silesian revealed by the research so far is the availability of the auxiliary be in the Silesian -no/-to construction. This construction is absent from Kashubian, which also differs from Polish and Silesian in the case of generic uses concerning modal predicates such as may, which are inflected for the third person singular masculine here.
Źródło:
Polonica; 2022, 42; 95-113
0137-9712
2545-045X
Pojawia się w:
Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Początki socjolingwistyki na Uniwersytecie Śląskim
Autorzy:
Lubaś, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475563.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
socjolingwistyka
Uniwersytet Śląski
konferencje metodologiczne
język miejski
dialekty ludowe
gwary
badania terenowe
Źródło:
Socjolingwistyka; 2013, 27; 179-188
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gegenwärtige Geschichtsnarrative zu den Silesian Texans als Gegenstand transnationaler Global Silesian Studies
Współczesne naracje historyczne o Silesian Texans/Śląskich Teksańczykach jako przedmiot Global Silesian Studies/Globalnych Studiów Śląskich
Contemporary Historical Narratives on Silesian Texans as a Subject of Transnational Global Silesian Studies
Autorzy:
Kubik, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27315987.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Silesian Texans
Narrative
Global History
Oberschlesien
Texas
USA
Global Silesian Studies
Diaspora
(Ober)Schlesische Sprache
Grenzgebiete
Transnationalität
śląscy Teksańczycy
narracja
historia globalna
Górny Śląsk
Teksas
globalne studia śląskie
diaspora
język (górno)śląski
pogranicza
transnarodowość
Narratives
Upper Silesia
(Upper)Silesian Language
Borderlands
Transnationality
Opis:
In diesem Artikel werden ausgewählte Beiträge mit gegenwärtigen Geschichtsnarrativen zu den oberschlesischen Auswanderern nach Texas im 19. Jahrhundert, den sog. Silesian Texans, vorgestellt und besprochen. Dabei werden die darin vorkommenden Zuschreibungen von nationalen Kategorien hinsichtlich der Identität, Sprache, kulturellen und ortsgebundenen Herkunft kritisch hinterfragt. Die dabei verwendete Methode ist die komparatistische Imagologie nach dem „Aachener Programm“. Diese eignet sich in besonderer Weise für derartige Untersuchungen in transnationalen Gebieten wie Oberschlesien und ihren Überseeformen in Texas, USA. Die angeführten Quellen aus den letzten drei Jahrzehnten werden neuesten wissenschaftlichen Erkenntnissen hinsichtlich der Forschung zu den Silesian Texans wie auch der (ober)schlesischen Sprache gegenübergestellt. Der Artikel kann als Bestandaufnahme aktueller Quellen zum Phänomen der Silesian Texans wie auch als ihre kritische Besprechung verstanden werden. In der Untersuchung werden historische Fehler und Anachronismen in den Geschichtsnarrativen aufgezeigt, in denen die Herkunftsregion der Silesian Texans nicht ihrem Charakter als ein Grenzgebiet entsprechend, weder multikulturell noch transnational wahrgenommen wird.
 In this article, selected contemporary historical articles with narratives about the Upper Silesian emigrants to Texas in the 19th century, the so-called Silesian Texans, are cited and discussed. The attributions of national categories with regard to identity, language, cultural and local origin are critically examined. The method used is comparative imagology according to the “Aachener Programm”. This is especially suitable for alike studies in transnational areas such as Upper Silesia and its oversea diaspora in Texas, USA. The cited sources of the last three decades are contrasted with the latest scholarly findings regarding research on the Silesian Texans, as well as the (Upper) Silesian language itself. This article can be seen as a survey of current sources on the phenomenon of the Silesian Texans, as well as a critical discussion of them. The study highlights historical errors and anachronisms in historical narratives in which the Silesian Texans’ region of origin is perceived as neither multicultural nor transnational according to its character as a borderland.
W niniejszym tekście przedstawiono i omówiono wybrane artykuły ze współczesnymi narracjami historycznymi na temat górnośląskich emigrantów do Teksasu w XIX wieku, tzw. śląskich Teksańczyków/Silesian Texans. Krytycznej analizie poddane zostały występujące w nich atrybucje kategorii narodowych w odniesieniu do tożsamości, języka, pochodzenia kulturowego i miejsca. Zastosowana metoda to imagologia porównawcza według „Aachener Programm/Programu z Akwizgranu”. Jest ona szczególnie przydatna do tego typu badań na obszarach transnarodowych, takich jak Górny Śląsk i jego zamorskie formy w Teksasie w USA. Przytoczone źródła z ostatnich trzech dekad są zestawione z najnowszymi wynikami badań nad śląskimi Teksańczykami, jak również nad językiem (górno) śląskim. Artykuł można traktować jako przegląd aktualnych źródeł na temat fenomenu śląskich Teksańczyków, jak również ich krytyczną dyskusję. Studium wskazuje na błędy historyczne i anachronizmy w narracjach historycznych, w których region pochodzenia śląskich Teksańczyków nie jest postrzegany zgodnie z jego charakterem jako region pogranicza, zatem ani jako region wielokulturowy, ani transnarodowy.
Źródło:
Wortfolge. Szyk Słów; 2023, 7; 1-43
2544-4093
Pojawia się w:
Wortfolge. Szyk Słów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-4 z 4

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies